장음표시 사용
151쪽
res contineret, et eo fortius feriret eorum animos. Iu .daeis enim pergratum erat, data quavis occasione, PO-puli sata repetere, etπProvidentiae atque amoris documenta a Deo ipsorum maioribus data, recensere et Prae
. Eg. XX. Hinc etiam immiscet nonnulla ex historia populi depromta, quae non propius ad rem pertinent. Non autem hoc demonstrare volebat Steph. , Iegem Mos. aliquando abrogatum et templum destructum iri, ut statuunt faustas aliique; nee hoc potissimum docere volebat, Iesum esse pro Messia habendum, seque Prudenter et bene reputata re ad Iesu castrR E8S , tranSgressum, ut minrichsius autumat, haec enim non proprie pertinebant ad rem, do qua disceptabatur; sed hoo imprimis demonstrari volebat, ritus a Mose praescriptos Deum quidem auctorem habere, sed Iudaeos sola Iegum ritualium observatione Deo non probari, etiam templum destrui posse, et destructum iri, ut olim fuerit destructum, si non ad meliorem frugem redirent Ier. VII, 12.
sqq. ; volebat Praeterea etiam haud dubie, hac data
occasione, Ostendere Iesum a Synedris repudiatum Messiam esse habendum, eiusque doctrinam n mplectendam, de Mose enim verba faciens attulerat Us. 37. locum
illum Deut. XVIII, 15. , quem etiam Petrus IlI, 22. de
Iesu Μessia explicuit. Sed orationem suam ad finem perducere non poterat. Quum in eo esset, ut sata Populi Isr. ab ipso enarrata in rem fluam transferret, ad supplicium rapiebatur. Quodsi orationis filum pertexere potuisset, in altera orationis parte, opinor, ostendisset, anam esse spem et fiduciam, quam Iudaei in circumcisione, reliquisque ritibus et templo ponerent, quum Abrahamus, ' antequam circumcisus esset, Deo Proh
152쪽
1N ACTA APOSΤOLORUM. CAP. VII. 147
tus fuerit, et Iuculenta favoris ac benevolentiae Dei documenta acceperit, multi vero ex circumcisis Deo non placuerint, et diu ante templum exstructum Deus ingentem Isr. multa et insignia beneficia contulerit, nec templi exstructionem omnino praeceperit; se ergo non contumeliose in Deum et Moseu locutum esse, quum pro sessus sit, a circumcisione et templi cultu non Pendere Dei favorem, templum destrui posse et destructum iri, ni resipiscerent, si porro mores maiorum imitarentur, qui ingrati Mosen repudiassent, Vs 78. Sq. eorumque exemplo legum Messiam, a Mose annuntiatum Vs. II. reiicerent, coli. Vs. 51. sqq. α ΙIaec o fere Huinoelius. Addi potest, Stephanum etiam Ostendere voluisse. ipsos Iudaeoruin proceres, qui pro Dei et Mo is auctoritate acriter pugnare sibi videantur, utriusque osse contemtores, quum neque Mosis legibus neque Deo, qui Ieges tradidit, pareant. Talia profert Steph. Vs. 50. sqq.; et cf. Christi sermones Ioann. V, 45 - 4r. Ust, 19. VIlI, 41 - 47., et quac ad ea loca annotavimus. Ceterum Stephanus multas orarioni suae immiscere videtur res historicas, quae vix cum historia V. T. conciliari queunt. Igitur non desunt homines eruditi, qui existimant, Stephanum lapsu memoriae quBedam distinguenda confudisse. Cum hac sententia non
pugnat, quod plenus Spiritu sancto fuisse dicitur; Us.
550 nam non de inSpiratione Verborum est Sermo.
CL Michaelis ad initium huius capitis, et H. E. G.
PauIi meditatio exegeticar an Secundum acta ayOSt
lorum primitiυi Christiani inSpirationem, quam υocari . titque infallibilitatem Pro synonymis habere soliti Sint, in Sylloge Commentati. theol. edita a Dau.
153쪽
explicari possit, qui factum sit, ut errores histor ci in
hanc orationem irrepserint inna de re deinceps in in- terpretatione hui. Cap. videbimus , minrichsiυε, Iirau-gius, alii opinantur, auditorem sermonis initium, ordinem, potissima argumenta festinante Calamo excepisse,' domi autem elaborasse, ut quae inter dicendum non quidem literis mandari, sed memoria tamen teneri Pο-lerant , oratioque effingeretur ad eam quam Steph. ipse habuerat, quoad similitudinem proxime accedens.
senatoribus. Sic et Romani senatores vocabant patres.
dignissimus, maiestate insignis, Numen summe colendum. ωφθη τω πατρὶ ἡ db 'Aβρααα) Stephanus ergo non fuit proselytus, sed Iudaeus natus. Cf. Vss. 19. 58. 9. 44. 45. σν ra ἐν τν Mεσοποταμει) Ure Chaldaeorum Gen. XI, 28. 31., quae ei patria erat, Chaldaeorum vocatur, quia post Abrahami lem pota Chaldaei potiti sunt ea regione. Mesopotamia, α' ria i rara Hebraeis late patuit, et omnia illa continuit, quae non Eupbrate tantum et Trigide, sed et eorum divergiis irrigantur. Ergo Chaldaea pars Μesopotamiae. Cf. Roserimuelleri Handb. d. bibl. Alterthumali. Vol. I. P. II p. 133. sqq. ἐν Xαίραν Sio in Uers. Alexandrina expre8sum est hebr. nomen lan. A Graecis et Romanis appellata est Καμαι, Carrae. Urbs erat Μesopotamiae, Chaboram inter et Euphratem sita non confundenda cum alia
urbe nri, Arabiae selicis, Ez. XXVII, 23o, clade Crassi
nobilitata, vid. Lucan. Pharsal. I, 105. sqq. Plutarch. Vita Crarai, P. 184. Ceterum es. Rosen muelleri Sohalia ad Gen. XI, 31. et Auerthumsh. Vol I. P. t I. P. 1q9.
154쪽
iN ACTA APOSTOLORUM. CAP. VII. 1q9
5. Καὶ εἶπε πρeς αυτον In Mesopotamia, ubi tum erat Abrahamus. Contradicere videtur Stephanus Mosi, Gen. XI, 51. 32. Ibi enim nihil extat de Deo. Abra. hamum, quum esset in Mesopotamia, migrare iuben- , , te, nec omnia Stephani verba leguntur in loco Μosis citato. Unde nonnulli Interpp. duplicem vocationem Abr ami fitatuunt, quarum unam acceperit in Mesopalamia, alteram Charris. Alii existimant, Gen. XII, 1. esse PlusquamP., et per σπανοδον ibi referri id, quod in Ure dictum fuerat, qualia ὐστερόπραθτα multa sunt et in sacris et in prosanis historiis. Cf. Grotium ad h. I. et Scholia ad Gen. XII, 1. Sed videtur potius Stephanus sequi perpetuam Iudaeorum traditionem, qui his Abrahamum vocatum esse statuunt. Bere1chii R. XXXIX. 8.: ,,R. Iuda dixit: . i. e Lech Lech, non Lech lecha. Abi, abi, his dictum est: Semel ex Μesopotamia, et semeI ex Syria Nahoris. Extat etiam Philonis libellus de migrat. Abrahami. 4. -- κατοικεῖτε) Inde Nero o Charris post mortem patriS sui transtulit eum Deus) in hanc texram, in quα Nos nunc habitatis, so. in Palaestinam. Quod Abrahamus post patris sui mortem in Pa. laeshinam migrasse dicitur, id Chronologiae aperte repugnat. Therachus enim genuit Abrahamum, quum 70 annos natus esset, Gen. XI, 26. Abrahamus in C nanaeam migravit 75. aetatis suae unno, Gen. XII, 4. Hos 70 et 73 annos si computamus, essiciuntur 145 anni. Ergo Therachus anno 145. aetatis mortuus esset. Sed hoc salsum esse, et Therachum 205 annos vixisse, e Gen. XII, 32. apparet. Ergo Abrahamus non poSt moritem patris in Cananaeam migravit. Sequitur igitur
155쪽
Stephanus' traditionem Iudaeorum, qui constanter hoc dixerunt, sed explicarunt de morte Therachi allegori- ca; nempe Abrahamum migrasse postquam pater eius factus fuisset idololatra, malos enim vocari mortuos in vita sua. Notabilis est Iocus in Raschii , i. e. Rabbi Salomo naticus; vnIgo dicitur Iarchi) Commentario: BCur ergo per prolepsin mortem Therachi retulit et criptura, posuitque ante exitum Abrahami PNempe ne res omnibus obvia et sacilis intellectu esset, dicerentque: non servavit Abrahamus praeceptum de honorando Patre, siquidem illum reliquit, abiitquel Imo vero vocat illum scriptura mortuum, siquidem mali, etiam dum vivunt, appellantur mortui, iustique, etiam post fata vivi,
binorum loca attulerunt HVeislenius et Ligh ootus ad h. l. Alii annos Therachi 203 in textu Hebraico refingi vo-'Iunt ad textum Samaritanum, ubi 145 eidem tribuuntur, qui exacte toti historiae respondent. Sed quum et
LXX., et ceteri veteres Inte p. eum Rnnorum num e
Tum, qui in Codd. Hebrr. omnibus legitur, exprimant; vix dubium est, illud quod in Cod. Samar. extat, deberi critico alicui Samaritae, cui opinio insedit, migrasse Abrahamum post mortem demum patris in Cananaeam, quod tamen scriptor Hebraeus non dicit. Opinio autem .istis, quam vulgaris Iudaeorum traditio exhibebat, Abrahamum post patris mortem in Canan. migrasse, facile inde oriri potuit, quod Μoses Therachi mortem prius Gen. XI, 32. quam iter Abrahami commemoraret. Ouod per πριλφριν secit, quali optimi quique scriptores uti solent. Μoses enim quia inde a Cap. Gen. XII. non amplius de Theraclio verba facturus erat, semeI iis, quae ad eum pertinebant, desungi voIuit;
156쪽
IN ACTA APOSTOLORUM. CAP. VII. 151
quo peracto, Abrahami vitam narrare orsus retrogreditur, et quid eum moverit, ut solum natale verteret, Plenius exponit. Ceterum bene observavit Neinric, alias ad h. l. t Perspicuum est, res in Pentateucho narratas ipsas quidem magni momenti semper habitas fuisse; singulas autem rerum opportunitates et circumstantias parum curatas suisse, neque tanti habitas, ut in eis enumerandis religiosius quaereretur, num et in singu- Iis minutiis cocinerent documentis classicis, in quibus ripta Prostant. Ita cum narrationibus mythicis Graecorum Romanorumque xem comparatam fuisse, inter omnes constat. Pari enim modo se habere antiquissimam gentis Isr. historiam tum ex his orationis nostrae
locis addiscimus, tum ex Iosephi Antiq. I, 6, 6. Philode migr. Abrah. XI, 6. XII, 8. etc. 5. Καὶ ουκ εξωκεν - τέκνου. J Πondum ei dederat in poεεωSionem in hac, scit. terra, ne Iatum quidem pedem, et tamen eam ipsi et posteris ipsius possidendam promiSit, etSi nondum prolem haberet. Καὶ ουκ ἔδωκεν) και Particula initialis. ρυκ pro ουπω, vid. not. Io. VII, 8. ἔδωκεν verte in Plusquamp., quo sensu haud raro Impers ponitur. Voo. κληρονnata sunt quih. I. Fertant: εedeε a. Nam, inquiunt, possedit Abrahamus in Canan. agrum, quem sepulturae causa eme.
xat Gen. XXIII. Sed h. I. sermonem non esse de agro ab Abrah. emto, sed potius significari totam terram Canan. , cuius ne latum quidem pedem adhuc Deus Abramo possidendum dederat, nemo non videt. Κληρονομία autem proprio notat haereditatem, tum pos-εMSionem quamcunque, e. o. agros, qui alicui pos
157쪽
proverbialis, qua ne tantillum quidem, vel potius nihil significari solet. Sio Cic. ad Attic. XIII, 2.r quomodo nunc egi, pedem ubi ponat in εuo, non habet. Καὶ ἐπηγγεaατο ) καὶ, et tamen. Respiciuntur loci Gen. XII, et. Xlli, 15. XVlI, 8. Laudatur fides Abrahami, ore
dentis Deo, quamvis nondum sppareret, quomodo sacturus esset Deus id, quod promiserat; quum illo tem, pore ne tantillum quidem in Cananaea possideret Abrahamus, nec ulla ei esset Proles, quae Post se terram possidere posset. Κατασχε τις hio est l. q. κατοίκησις, habitatio, possesSio, qua notione saepe est non soIum apud LXX., sed et alios, e. g. IO8eph. Ane. IX, 1. 2. Apud eundem Iosephum κατέχειν est pro inhabitare Ant. I, 11, 4. II, 7, 2. κατασχεῖν την /ανα αν, inhabitare Cananaeam. Verba: καὶ δετη νγεΔετο - μετι αυρον nonnuIli vertunt: MEt tamen eam ipsi, posteris nimirium ipsius, possidendam promisit. - καὶ explicant rid est, nimirum. Sine necessitate. Nam crecte notante Clerico ad Gen. XIII, 13. quamvis Deus Cananaeam Abrami demum posteris, post aliquot secula, Possiden.dam dederit; attamen illa terra, sensu dilutiore, Abra- mum donasse etiam censeri potest, quum in ea per plurimos annos pacate vixerit, consenuerit, et obierit.
6. 'Οm - γν αλλοτρω) Posteri tui incolent ter, ram perregrinam, nempe Aegyptum. Καὶ - τετρακο- σιαὶ Et Aepyptii εe iliter eos tractabunt Per annos q00. Sio in Hebraeo Gen. XV, 13. In Exodo taman XII, 40. Israelitas 430 annos in Aegypto commoratos fuisse, diserte dicitur. Uterque Iocus non nisi in eo differt, quod in priore numeras Totundus est su- Iet enim in oraculis minor numerus omitti pro fracto
158쪽
IN ACTA APOSTOLORUM. CAP. VII. 163
et aecuratius definito. Locum autem Gen. XV, 15. memoriter laudat Stephanus. Iosephus etiam tradit Israelitas in Aegypto commoratos esse q00, veI potius 430Bnnos, Ant. II, 9, 1. et da B. I. V, 9, 4. Sed est alius Iosephi Iocus, Ant. II, 16, 2. in quo hos 430 annos ab Ahrahamo numerare videtur, quem locum corruptum esse ostendit Hoppius in Progr. , quo Israelitas non 215 sed 430 annos in Aegypto commoratos esse emoLtur Gotting. 1777. repetit in SylIoge commentati. theologicar. edita a Pote et Ruperti, Vol. II. p. 255. sqq. Vulgaris sententia est, Israelitas nonnisi 215 annos in Aegypto commoratos esse, praecipue propter locumGal. III, 17. ex quo spparere videtur, spatio 430 annorum non tantum tempus servitutis Aegyptiacae, sed etiam totam illam Patriarcharum, Abrahami, Isaaci et Iacobi peregrinationem in Cananaea intelligendam et comprehendendam esse. Sed consilium Ioel Paullini Gai III, 17. profecto non Illud erat, ut certus et accuratus, ad rationes chronOIogicas exactuε annorum numerus commemoraretur, Red hoc tantum, ut bre itempore Post promissiones Abrahamo datas extilisse Ieges Mosaicas ostenderetur, ut bene monet Noppe ad h. I. Bene etiam monuerum InterPP., si h. l. ἔτη τετρακοσια referuntur ad Peregrinationem Patriarcharum, non quadrare verba: Mου δουλωσουαν αυτους καὶ κακωσουπιν.
Neo, si commoratio in Aegypto tantum 215 annos comprehendisse statuitur, quomodo Israelitae tam brevi tempore ad tantum numerum Ex. XII, 37. Nnm. I, 45. 46o ereverint, perspici potest. Plura non tam huc, quam
ad Gen. XV, 13. Ex XII, 40. pertinentia vid. in Ro-εenmuelleri Soholiis ad illa loca.
159쪽
et. Κρινs ἐγω Puniam ego; nam quia poenas iudicium antecedit, iudicare, ubi de malis est sermo, Perinde est passim ac punire, et iudicium Poenas SO-nat. ἐν τω τοπω τουτω In Cananaea, ubi tum Abrahamus erat Extant haec verba Exod. III, 12. sed Gen. XV, 15. 1 q. non leguntur. Laudant autem scriptores Iudaici interdum duos Iocos simul, atque enunciant, ac si ex eodem sente expressi essent. Pariter Stephanus, Ioco Gen. XV, 13. 14. memoriter laudato, sensus amplificandi causa coniuragit Ioeum Exod. III, 12., cuius verba, quamvis Abrahamo non essent dicta, bene tamen addere potuit, quoniam res in se erat vera. Omnia igitur referenda sunt ad verba: ἐλαλησε δε οἴτως ὀ Θεος. 8. Καἰ εδωκεν αυτω διαθηκην περιτομῆς Nempe post eximia illa promissa. Ηoo quoque ad propositum Stephani pertinet, ne crederetur, circumoisionis obedientiam caussam fuisse promissorum. Διαθηκ', εtatu tum, decretum, institutio; deinde institutio mutua, Pa tum, foedus, mutua promissio, csupra III, 25. solemni ritu sancita. Uid. Bretachreeideri Lex. s. h. v. Hoc Ioco foederis notio non apta est; nam περιτο rai non
dici potest foedus, sed signum foederis. Sio Exod. XVu, 10.: nR7 hoc est foedus meum, i. e. Dein
deris me inter et vos signum cibid. Us. 11. coli. IX, 12o Circumcisionem tesserae instar Deus voluit haheri, qua suos sit agniturus. Quare 1αθ κη h. I. commode vertitur; mandatum, lex, scit. circumcisionis. καὶ ου- τως - αυτον 9 et εic Abrahamus Baacum ipsi natum circumcidit. Ουrae dem zu Ige9 non tam ad ἐγέν
160쪽
IN ACTA APOSTOLORUΜ. CAP. VII. 155
Gen. XXI, 3. a. Alii voc. ουτως explicante nita, ut nosset praeceptum Dei de circumcidendis maribus, genuit α- Ritus autem circumcisionis deinceps per posteros obtinuit. πατριάρχας i. e. , φυλαρχους, tribuum cluctores, ut et commate sequente. Sio et Abraham πατριαρχηο Hebr. VII, 4. Confunduntur voces φυλῆς et πατριας. ' .
9. Ζηλώσαντεοδ νυidia incitati adversus Iosephum. Ζηλοω quemlibet vehementiorem assectum desig
απεδοντο εἰς Aιγυπτον Vendiderunt in Aegyptum scit. abducendum. 'Aποδουναν quidem est, debitum reddere, sed αποδίδοσθM quod verbum apud Alexandrinos Inte pretes, loco Hebraei ina Prov. XXXI, 24. legitur, vendere denotat, et apud optimum quemque Scriptorem eadem significatione obvium est. Philo autem eodem sensu, de ipsa venditione Iosephi utitur vit. Ioseph. P. 28. D. in quo ipso Ioco Permutatur etiam cum πιαρα- σκειν. Sed αποδίδοσθαι Eo A γυπτον est vendere vel ea conditione ut quis avectus abducatur in Aegyptum, vel, mercatoribus Aegyptum petentibus. Sic apud Xenoph. Ephes. U.: κελευει αποδίδοσθαι 'AvΘιαν θ εἰς 'Iταλίαν. Κ ' ην ο Θεος μετ αὐτού) Sed Deus a partibus eius stabat, ipsi favebat, sub peculiari tutela eum suscipie-hat. Sic c. X, 58. ut et Io. MII, 29. Hebraismus.
10. Εὀωκεν αυτω χάριν σοφίαν ἐναντίον ἰλαραιυὶ Dedit ei, ut gratiosus esset sapientia apud Pharaonem. Sua autem hic inprimis σοφία intelligitur, quae in explicandorum somniorum facultate versatur. Hanc Iosephi σοφίαν dicitur Rex Pharao apud Iosephum Ant.