장음표시 사용
201쪽
batur. Quum Simon Actia mirandis multo inferiorem se Philippo cerneret, ipse se ei associavit. Speravit enim, sore, ut ipse eandem insignia illa saeta edendi
peritiam scquireret . quo maiorem sibi famam compararet et turpem quaestum faceret. 'Εηάντει σε Credistit, Christum fecisse miracula. et resurrexissct a morte; non autem propositum addidit, vivendi secundum Christum; vel simpliciteri religionem auscepit; id enim saepe est πιστεύειν, vel potius almula Uit, se religionem christianam suscipere velle. ἔν προσκαρτερῶν τω ΦιλIππω Assiduus apud Philippum erat, sectabatur eum, eius que institutioni iugiter attendebat.14. 'Amrorειλαν - 'Iωαννηυ Ut comprobarent et absolverent, quod per Philippum erat coeptum. I es- .aelius disp. de Spir. S. primis Christ. no Ap atriis per impos . manuum tradito, in Exerco. ad sacr. Seripi. ititerpretationem) idcirco putat eo profectos fuisse Apostolos, ut Christianos e Samaritanis conversos confirmarent contra invidiam eorum, qui ex Iudaeis ad christianam fidem accesserant; negat autem, ea mente venisse, ut manuum impositione Spir. S. neo conversis troderent.
Verum licet id eis in itinere suscipiendo eonsilii fuisse diserte non affirmetur, legimus tamen, eosdem post adventum statim preces Deo adhibuisse, ut Spir. S. dona impertiret Samaritanis. Tum ad transitum in coelum Christ. non solum haptisma requirebatur cvid. ad Ιl, 41. , sed observante Eichhornio in Alig. Bibl. Τ. III. p. 409. sqq.) Apostoli rem iam sic instituisse videntur, ut baptisma et institutionem sequeretue solennis manuum impositio. Vid. Hebr. VI, 2. Philippus Samaritanos baptizaverat et edocuerat ; ab initio enim solennis henedio
202쪽
IN ACTA APOSTOLORUM. CAP. VIII. 1sr
tio Apostolorum manibus adstricta fuisse videtur. Progressu vero temporis, quum latius propagaretur religio Christiana, etiam alii doctores proselytis solenniter m . nus imponere poterant. 15. - αγνον Pro iis' deprecati sunt, ut acciperent SMiritum εanctum. In locis N. T., qui tradunt, quosdam, suscepta fide Christ. , per Apostolos, impositis manibus, quamquam et adhibita invocatione Dei et accuratiore in doctrina christ. institutione, Spiritu Sancto imbutos fuisse, in universum intelligi debet effecta his omnibus singularis animorum conci. tatio, qua tanquam divini Numinis astatu so senserunt impulsos, ut illam doctrinam laeti ac imperterriti profiterentur. Interdum, si Deo sic visum fuerit, ad illam Spiritus S. impertitionem accedebat et vis linguis peregrinis loquendi. Qua de re, quamvis disertis varbis non legitur, etiam hoc Ioco cogitandum esse nonnulli ex anain Iogia historiae illius Apostolicae concludunt. Vid infra c. X, qq. 46. XIX, 2. 6. Nam πνευμα ἄγιον conspicu. quaedam sui documenta dedisse, ex animadversione rei et
admiratione, qua Simon Magus afficiebatur Vs. 18. intelligi licet. Hano sententiam probavit Storrius in Opusco. Vol. III. p. 178. Alii tamen, inter quos Eich-
hornius l. c. b. negant, Per πνευμα ὀίγιον intelligendam esse vim peregrinis linguis Ioguendi, et hoc .. quod conspicuum factum sit solum, enthusiasmum quendam et singularem assectum, per preces Apostolorum in animis Neochristianorum enectum, fuisse arbitrantur; suspiria etiam, Iacrymas, gratiarum actionem ardentissimam praheneficiis Dei per Christum collatis, testes fuisse ignis acri, quo eorum animi incensi flagrabant. I Iura vid. infra ad O. XlX, 1. εqq.
203쪽
16. Oυπω - 'Ι σου Sensus est, eos nondum extraordinariis donis fuisse instructos, sed tantummodo baptismate suscepto nomen dedisse Christo; professos esse publice religionem christiannm. . .
IT. Tors - αγιονὰ Phrases imponere manuS, et precari v. lgo sunt synonymae. Impositioni manuum,
qua significabatur, ratas fore preces, nihil tribuitur in se, sed manifeste coniungitur ilIa cum precibus. Vide de hoc ritu dicta supra ad O. VI, 6., infra XIX, 6.18. Ex his patet, Apostolos eiusmodi aliquid esse-oisse, quod Simon per artes magicas et praestigias nullo modo efiicere poterat. Patavit fortasse ope geniorum et daemonum talia peragi ab Apostolis; si enim credi. disset, divina esse illa dona, non obtulisset pecuniam pro illis acquirendis. 20. Τὸ αργυριον- α ωDιαν Pereas tu et pecunia tua tecum. Hebraica imprecandi formula. Latine diceres: Cum pecunia tua in malam rem. οτι τῆν δωρεγν- κτα Μω) quoniam sperasti comparare pecuniis id, quod donum est Dei. 21. Οὐκ ἔστι σοι - λογω τουτm Non es particeps neque consors huius rei, nihil tibi cum hac ra commercii est; tu nullo pacto a cuipies potestatem aliis manus imponendi, ut iis πνευ αα αγιον conferatur, nec ipse quidem illud donum accipies. Locutio est mere heia braica, quae illustrari potest ex 2 Sam. XX, 1. η καρδία - του Θεου Animus tuuε non rat integer ac sinceruS. Verborum ἐνωπιον του λου haec vis inst: ut
204쪽
IN ACTA APOSTOLORUM CAΡ. UlII. 199
intelligamus, eδεe quempiam rebera et manifeste ta- Iem, quaIis G1e dicitur. Cf. Luc. I, 6. 22. Δεηθητι - τῆς καρδίας σου Roga Deum, ueremittatur lihi praυα cordis cogitatio. a. desυε. Omnino at αρα reddendum est ut, non, ut vulgo, an forte,
si forte, quod ab oratione et cohortatione Petri plane alienum est. Sic ar κως Thucydidi III, 45. et Philoni de Decal. p. et 32. E. Ita sebsius ad h. I., qui addit: isai
preces Simonis sincerae et piae suerint, Peccatorum remissionem, dubiam esse futuram quis credat 2 imo certissima remissio sequebatur. - Ρerraro autem particula
εἰ αρα significationem illam affirmativam admittit. Neo opus est, ut solitam eius notionem negligamus. Fortas. sis enim haec verba populariter intelligenda sunt, indicantia difficultatem rei, hominem talem, his fraudibus repletum. difficulter ad se rediturum, esse, ut hoc sibi velit Petrus: noli leviter tractare hanc rem. Etenim dure bitatio non Dei benignitatem spectat, sed Simonis eme dationem, de qua exigua spes reliqua erat, coli. Vs. 25. 'Επίνοια, cogitatio animi, consilium h. l. in malam partem sumitur Pro dolo, mulo cor Silio, qua notione est apud Iosephum in sua ipsius vita f. qq. συνεὶς τ v.των γεγραφώτων, οιαν , quum 4cribentium fraudem dolumque intellexissem. Possunt etiam verbae
ἐπίνοια τῆς καρδίας. coniuncta intelligi do depraυato totius animi habitu, uno vector malitia, Nerautia, ut non da singulo quodam malo consilio accipiantur. 23. Εἰς γαρ χηλην - ορω era οντα Cerno te esSein amara acerbitate et Dinculo iniustitiae; i. e. te mecranda impietate et vinculis aceterum implica-
205쪽
Εἰς pro ἐν. χολη πικρίας est fel amarissimum, id vero significat animi naturam perquam vitiosam, et talem, quales sunt cibi felle corrupti. Plautus in Truculento, . 76. sqq. In melle sunt 3ilae linguae Uestrae atque orationes Iacteque; corda in felle sunt εita, n=que acerbo aceto Conserri potest locus Deut. XXIX, i T. ubi eatant verba: ne εlt inter Nos radix Progerminans my, zm, herbam Nerieriatiam et amaram anam est herha venenata. Sermo ibi est de idololatria et sensus: na sint, ex quorum idololatriae studio, cui iam dediti essent toti popuIo posthac occasio suppeditaretur huius sceleris sectandi. Vid. E. F. C. Iosen mulieri Scholia ad h. I. Similis Iocns est Hebr.
XII, 16. Huinoctius nostro Ioco hunc sensum inesse ait: Video, te esse hominem perniciosissimum, simi lem plantae amarae, venenatae, te esse Pestem coetus christiani, ita animatum, ut multos corrumpere et per dere Possis. Συνδεσμοe, binεulum, metophorice dieitur omnis reg, qua aliquiε Ob1trictus tenetur. ut σύνδεσμος sit vitiositas, quae animum quasi vinculis constrictum tenet. Deinde σύνδεσαορ denotat id quod vinculis nexum et collectum est, fagciculum, tr pice: complexio lem s. complexum, δummam, Dinbegriff. h. l. impietatis. In cod. Cantabrig. e glosse male logitur: ἐν γὰρ συνδέσαιο αδεκεις
opis σε αντα, υideo te hominem eSSs ex omnium Sc lerum importunitate concretum. Multa vitia erant
coniuncta in Simone; avaritia, superbia, hypocrisis etc. 24. Δε Θ τε - εἰρή ara P Metu potius territus, quam laeti poenitentia ductus Simon haeo dixit. Sed mox ad
206쪽
IN ACTA APOSTOLORUM. CM. VIII.
impietatem suam est reversus, si Terum Ohristianarum
seriptoribus fides est hahenda. iCeterum nitebatur haec Simonis oratio vulgaribus istorum temporum notionibus, diras non posse effugi et declinari, nisi deprecante eodem, qui eas imprecatus fuerat. Itaque, quum insuper Apostolos Deo caros iudicaret, eorum deprecatione uti vult.
26. Aryaλος- Φίλιππον 9 Haeo bene de visione noctorea intelligi possunt, ut infra IX, 10. Formula ἔγγελος κυρίου est l. q. κυριος. Eichhorni Biblioth. T. III. p. 587. sqq. videtur αγγελος κυρAυ idem esse uo
pe instinctus quidam et propositum firmum eundi ad viam, quae ab Hierosolymis Gazam ducit. Solitos enim fuisse Ueteres ea consilia et coepta, quae Prosperum habebant eventum, Deo adscribere. Storrius Opusco. Vol. lII. p. 178. sq. Us. 29. 39. de extraordinario Spiritus divitii instinctu sermonem esse contendit, nec mi . irandum esse ait, quod Philippus modo intus a Sp. S., modo per angelum monitus fuerit, nam et Paulum in simili causa semel atque iterum a Sp. intrinsecus XVI, 6. sq. , tum Per Visionem Us. 9.) extrinsecus oblatam a Deo Vs. 10.) monitum fuitse. 'Avsστμι - ἔρνμοe Agedum, fac iter ad meridiem, verευε υiam, quae ducit Hierosolymis Gazam, ea est εοlitiaria. Gaza fuit una ex quinque urbibus Philistaeorum 1 Sa in VI 17. , sita in colle versus fines terrae Israeliticae australes, ultima tendentibus in Aegyptum, viginti s adiis amari, et undecim milliaribus ab Hierosolymis distans.
Plura de hao urbe vid. in E. F. D. Rosenmillieri Hancib. d. bibl. Aterthumali. Vol. II. P. II. p. 384. sqq. Uerba
207쪽
αυτη ἐστὶν ἔρημο plerique interpretes reserunt ad Ga-Eam, ut hae o urba tum deserta fuisse dicatur, vel diaxuta. Sed Scriptores Seculi I. docent, hanc uxbem tum temporis fuisse habitatam, cultam et incolis plenam. Locos horum Scriptorum collegit mistentus ad h. I. Fuerat illa quidem ab Alexandro M. disiecta; sed in
staurata est cum multis aliis a Gabinio, tradente Iost
pho Antiqet. Lib. XIV, cap. s. h. a. Alii igitur ἔρημoerectius reserunt ad οδον, ad viam quas Hierosolymia Gazam deduxerit, ut via per desertum significetur, veIvia non frequens hominibus. Duplex nempe via videtur fuisse Hierosolymis Gazam versus. Quare angelus iussit philippum eam adire viam, qua obviam Veniret Eunucho. Cf. Michaelis ad h. I. Vid. praeter alios Bellemyriannus andbuch der hihI. Lit. P. III. p. 459o qui vertit: Reise aiiclinaris aus dem IVege, der Uon Ι rusalem nach Gaza fithri, welcher einεam cungang- bar) ist. Ceterum sunt, qui haec verba non Angeli, sed Lucae esse putent. Alii serius ea adiecta esse contendunt, a sciolo quodam, qui vim rei addere voluerit. 27. 'Aνηρ Auιοψ ευνουχος So. ην. 'Aνῆρ est pleonasmus, ut Nir Aegyptius; υir Iudaeus; mulier ancilla in Sallustio etc. Κυνουχος, proprie εὐνην ἔχων, Iectum vel cubiculum custodiens; deinde eυiratus, quia Plerumque evirati custodiendis gynaeceis regiis adhibebantur. Saepe est nomen dignitatis, ministrum regium in genere denotans, hebe. οὐ d. Talis olim Potiphar fuerat, qui ἐ-οῖχης dicitur, quanquam in matrimonio vixit. Gen. XXXVII, 36. et not. in Scholiis ad h. I. XXXIX, 1. . Hoc etiam loco ευνουχοο est minister re..gius, Staatabedienter. Vid. Flacher de vitiis Lem.
208쪽
IN ACTA APOSTOLORUΜ. CAP. VIII. 203
N. T. p. 492. sqq. Δυνασπης quemlibet potentiorem significat, ut igitur coniuncta voco. ευνουχος δυναστης denotent ministrum regium prim rium. Κανδακ'ο, τῆοβασιλίσσηο Auιό πων 3 Candaces, reginae Aethiopiae, i. e. Μeroes, quae, Aethiopiae accensetur. Aethiopum gubernatio olim penes Reginas fulti Nomen Candaces ab Augusti aevo ad Vespasiani aevum ad Μeroea regianas transiit, ut discimus ex Strabona XVII. Plinio H. N. VI, 33. Plura vid. in der bibl. AIterthumo. UOLlli. P. 346. sqq. 358. sq. ος ην - γας ς αυτνο Gazas regiae cuatos, ut loquitur Cornelius Nepos in Datame. SerDius in Aen l. 119. Gaza Persicus sermo est, et significat divitias; unde Gaza urbs in Palaestina diciatur, quod in ea Cambyses, rex Persarum, quum AB-gyptiis hellum inferret, divitias suas condidit. Curtius e
L. III. c. 13.) Pecuniam regiam Gazam Fer5ae UO- carit. προσκυνησων θ Tempore pentecostes. Hinc colligi
debet, virum illum non fuisse genti Iem, sed proselytum. In Aegypto et Aethiopia multi Iudaei degebant,ia quihus fortassis ad Teligionem Mosaicam adductus
28. Ἐν τε υποστρέφων Sacris consectis, redibat ad Μeroen. Legebat Prophetam Iesaiam, sine dubio versionem Alexandrinam, in Aegypto frequentatis. simam, qua et ipse Philippus, I plIenista VI, 5. , usus est. Ceterum quum Eunuchus Hierosolymis suisset, non potuit non audivisse de Iesu, qui Messiam se prosessus fuerat. Audiverat etiam Christi asseclas provocare ad tProphetas, qui de eo cecinissent. Quibus multisque
aliis auditis, quum clariorem huius rei cognitionem do- sideraret, iam Prophetarum vaticinia revolvit, quaerens. num ea concinerent illis, quae de Iesu praedicabantur.
209쪽
2 y. Eisa -- Φιλωπωλ Το πνaυ μ α, principium t Iud divinius, quod regebat moderabaturque omnia ad rei christianae emolumentum facientia. Non videtur
Philippus audivisse vocem articulatam. Potuit in animo Philippi haec oriri cogitatio irresistibilis, accedendum sibi esse ad hunc currum. Quum deinde ex eventu cognosceret. divinam providentiam sic esse moderatam rem, ut proposito suo firmiter inhaereret, omnino dicere potuit, Spiritu iubente, vel Deo volente se accessisse ad currum, ut virum illum ad religionem christianain adduceret. κολλ θητι τω ἱαρμυατι τούτω Ayyἰicα te, adhaereto currui, illi nimirum quo Eunuchus vehebatur. Tam prope accedebat, ut illum in curru se dentem alloqui posset. II. πυο γαρ αν δυναίμεν Non putabat tam pem spicuam ubique esse Scripturam, et expositum omnibus habere sensum. παρεκάλησέ τε τον Φίλιππον) quem
indubio pro Iegisperito, Rabbino habuit.
z2. ΠεριοχO est idem quod περιοδος, IOCUS, amgumentum. Cic. ad Atticum XIII, 25. At ego ne T roni quidem dictaυi, qui totas περιοχάς pctraequi εο- 'Iet. 'δες πρόβατον x. r. λ. Laudatur Iocus Ies LlII. I. S. e versione LXX, nisi quod in illis κείραντοe legitur,
et Pron. αυτου verbo ταπεινωσει adiectum deest, ut et Part. δὲ, interiecta voco. την γενεαν.. Varias do hoc Iesaiae ellato sententias examinatas vid. in Rosen ii Ieri
Scholiis ad Ies. et in liuinoelii Commentar. ad huno Actorum locum. Ipso Ruinoelius cum multis aliis Interpp. Messipe sata hoc loco descripta esse censet.
Certe hanc Philippo quoque suisse persuasionem, in
210쪽
1N ACTA APOSTOLORUM. CAP. VIII. 20s
abreptus est, scit. ex hac vita. Iudicium hic sententiam iudicis, qua quis ad poenAm severam, sive ad
mortem damnatur fler. l, 16. 2 Reg XXV, 6 ), vel Poenam ipsam designat, ut Ier. XLVIII, 21. Sed LXX. legisse videntur: np, 'utdiu 'I XI 2 Sensus tunc esset: Postquam depressus fuit, abicita est ab eo poena;
vel ut alii malunt: oblata est Poena quam pro Nobis est perpessu4. Wctslenius περιφρα ει: Quum sponte se demisisset, formamque servi induisset. tantum aberat, ut ipsum sublevarent, ut potius gravissima ipsum assi-eerent iniuria, nulla iuris habita ratione, non magis a osi omnis iustitia sublata suisset. Michaelis, HenεIerias, Nies4ius, Praeeunte Syro, verba τῆ ταπεnω-
σει αυτου cum ultimis verbis Vb. praeced. coniungunt, hoc sensu: os non aperuit, quum ευmma eius e31et
iat Derurihelit. sublatum est iudicium, condemnatus est. Nuinoelius interpungi vult post: η κρίσιο αυτου, ut sensus sit: in humilitate eius fuit iudicium eius i.
E. condemnatus est , e medio sublatus est; αἴρειν tollere e medio, interjicere. την δε γενεαν αυτου τίς κ. πιλ. Sensus esis videtur: Quis υerbis nequitiam et crudelitatem hominum eius Oetatis describere poterit, cum eius Dila e terra Sublata sit η ut γενεα de- nolet homines eius se latis, eorumque perversitatem, sicut Saeculum saepe ponitur pro moribus saecuIi. Aliis γενεα, hebr. rem, est aetas, duratio, ut sensus sit: Semper viυet, quia Uita eius ex his terris tollitur , quia passus est innocens, pro hominum salute. Hae o Disiligod by Cooste