장음표시 사용
381쪽
IN ACTA APOSTOLORUΜ. CAP. XVIII. Irr
et Priscillam) ibi Ephesi) reliquit. Nil indicant haec iverba, nisi illud, Paulum non secum in synagogam duxisse Aquil. et Prisc. Nam hi quoque Ephesi commo-
rabantur, coli. G. 24 - 26. αυτου, scit. τοπου, adverb.
ibi, isthic, hic. Genitivum neutrius esse illud αὐτου, iet nihil supplendum, contendit Schiiferus ad Lamb. . nos. de ellipsi, P. 855.
21. Asr με - Ἱεροσολυμα oportet me omnino festum diem, qui instat, agere Hierosolymis. Τήν ἐορriν ποιεῖν est transigere Datum tempus, ut χρονον ποιευ, Us. 23. Εἰς pro ἐν, ut saepe. Sed verba ipsa: δε' ua παντως - 'Iεροσολυαα, uti et vox ti, Post παλιν, valde gu8pecta sunt, quia non leguntur in Codd. et Verss. antiquis haud paucis. Videntur vel invecta ex o. XIX, 21. et XX, 16. , vel inserta. quia voti reus Pau- Ius habebatur, quod HierosoIymis persolvendum erat. Igitur brevior lectio esset; εἶπον παλιν ἀναπιήμ' ast κ. r. λ. Qui lectionem vulgarem defendunt, Paulum Hierosolyma Profectum credunt vel ob causam modo not tam , vel ad sublevandos egenos. et asserendam stipem collectam, Rom. XV, 25. Cum quo tamen Ioco conspi- ἀxat potius locus Act. XXI, 15. coss. XXIV, 17. απο τηο 'Εφέσου, SOIυiι, profectus est Epheso. 22. Κη κατελθων-Ἀντιόπειαν Quibus verba δε -
'Iερωτο λυμα Vs. 21. genuina videntur, ad verbum ἀνα- βας subaudiunt 'Iεροσολυμα, ut vertendum sit: Quiam Nero υeniaSetiCaesaream, et adscendi et Hieros lyms , ct 6 alutagiet ecclesiam, progressuε est Antiochiam. Per ἐκτιλησίαν intelligunt ecclesiam Hieros. , et Dissiliroo by Cooste
382쪽
αναβαίνειν frequenter adhiberi observant do itinere versus Hierosolyma. Sed loci, quibus αυαβαίνειν nude P situm est de itinere Hierosol. e. o. Io. VII, 8. 10. XII, 20o, ita sunt comparati, ut contextus illam signifieationem flagitet. Verum h. I. αναβας crecte monente riuia
noelio θ adeo uccurate cohaeret cum verbis quae Praecesserunt, ut non nisi contorto de itinere Hierosol. e
plicari possit. Rectius igitur plerique ἀναβας reserunt
ad Caesaream. Adhibitum autem videtur vectum αν- βαίνειν, vel quia in editiori urbis Ioeo conventus ecclesiae habiti sunt, vel quod e navi in urbem altius sitam Paulo adscendendum erat. εἰς Αντιοχε-- Syriae ad Orontem. Finis itineris secundi ad GentiIes. 24. 'Aπολλωο) Nomen contractum ex 'A πολλώνιος. 'Aλεεανδρευο τω γένει Patria Alexandrinus. De origine Iudaeorum Alexandrinorum est insignis Iocus I
sephi Ant. II, 1, 1. ut et XIX, 5, 2. Abundasse Alemandriam hominibus doctis, Iudaeis et Ethnicis, inter omnes constat. ανῆρ λογιορ Vir doctus, erudituε. multarum rerum gnarus; in specis: facundia dicendique ubertate et Di pollenS. Nam λόγος est ratio, oratio, dicendi copia. Sic apud Iosephum Lib. I. do B. I. Prosem. q. 6. οῖ 'Κλληνων λογιοι sunt Graecorum Ηὐεtorici, dicendi tibertate copiaque sorentes, quibus
mox tribuit το των αλλων τω λόγω πλεονεκτεB , Ut alios
historicos dicendi copia et Mi guperent. CL Ant. XV Ι, 6, 2. δυνατος - γραφαχὶ i. e. exercitatus in εcriniuris interpretandis. Stara in Her Schrist. 26. Oυτος ην κατηχημένος α ὀδ. r. Κ. distitutus aerat in doctrina Chriati; nam ri ὀδος σου Κυρίου h
383쪽
IN ACTA APOSTOLORUΜ. CAP. XVIII. Iets
hraica phrasi est religio, doetrina Christi. κώ -τῶ
πνεύμαrι Et magno animi ferυore praeditus. Indicatur ardor divinus in veritatis propagandae studio, quamvis spiritus sancti manifesta emcacitas ρi nondum contigisset in mirabilibus donis. 'Κλάλει Κυρίου Di aerebat et docebat diligenter de Domino, επιστάμε νος - 'Iωανιον, quanquam Scientiam habebat bapti malis Ioannis εοlum, quae essent scilicet initia doctrinae christianae. Ergo de baptismate, posthaeo instituto a Christo, nihil audiverat; sed aliquam notitiam Ghristi et christanae religionis omnino habebat; nam praecipuum in doctrina Ioannis erat, adesse regnum Messias. An in Aegypto, an in Iudaea Apollos acceperit baptisma et doctrinam Ioannis, ignoramus. Patet autem ex hoc loco, in multis locis, extra Iudaeam, fuisse discipulos Ioannis.
25. Oυτος - συναγωγῆ) Liberius quam ante etiam in publicis conventi bus loquebatur, vel libere profitebatur doctrinam Christi, pro ea, qua ipse pollebat, facultate. 27. Eu την 'Aχaeti 1, J Praecipue Corinthum c. XIX,
1. προτρεψα si ενοι - αυτον Fratres scr*serunt Christianis litteras hortatorias; ut eum exciperent bene NOIe. Προτρεψα αενοι ἔγρα φαν, cohortante scriPSerunt, i. e. litteras cohortatorias scripserunt. Sed probabilis quoque est eorum sententia, qui orbum προτρεψαμενοι non cum στρου)kαν coniungendum, sed ad Apollonium reserendum esse censent. Sic sensus esset: ipsos quoque Christianos, Ephesi degentes, illum ad hoc iter
suscipiendum exhortatos esse, animumque eius datis libteris commendaticiis eonfirmasse. συνεβαλεro πσλυ το ς
384쪽
graπιστευκο multum adiumenti attulit iis qui Idem recepissent. Nam συμβαλλεσθαι h. I. notat conducere. prodesge. Diodor. S. XVI, 68. κώ- πολλα συνεβαλε τοπρος τὸν 'σωτηρίαν αυτο . διοὶ τῆς χαριτος Construunt nonnulli cum συνεβαλε ra, non proxime antecedentibus. . Profuit illis donis gratiae et faυoris diuini sibi tri- hiatis; per eloquentiam suam. Hom. XII, 3. XV, 15. Cf. 1 Cor. I, 12. Alii vero construnt cum τοῖς πεπι σrευκοσι, ut senSus Sit: qui religionem susceperant
28. Ευτονως - 'D1σουνὶ Nam acriter Iudaeos revincebat in publico loco, quum demonStraret, Iesum eSSU Meεsiam. Ευτο:νως, intente, cum contentione multa. διακαταλέγχεσθα, in alternis disputationibus refutare, certando bene resutare, redarguere.
Graecos declinationis. Sic Theocritus ἡ ΑΘω 'Pοδο- πην. τα ανωτερικα μερη Regioneε Suyeriores, nempe Asiae minoris. Intellige Galatiam et Phrygiam; nam respicit haec Phrasis ad O. XVIII, 23. . Littus maria Aegei et urbes regionesque huic vicinae adeoque et Ephesus κατω , infra iacere a Graecis dicuntur an derSeeliaste); hino regiones quaelibet ulterius orientem versus excurrentes mitten im Lande ανω, superius itae erant; proinde ανωτερικα μέρη h. I. sunt regiones, quae respectu Ephesi ad orientem iacent. ἐλθεῖν εἰς Εφεσον Metropolin Asiae minoris, et sedem Romani
385쪽
IN ACTA APOSTOLORUM. CAP. XIX. 381
Proconsulis, a templo Dianae celebrem. In hac urbe erat magna Iudaeorum multitudo, quibus, Romanorum Proconsulum liberalitate, magna privilegia aedium sacrarum, synagogarum, aliorumque commodorum concessa erant. Ioseph. XIV, 10, 13. Percommoda igitur erat haec urbs Paulo, ad propagandam doctrinam Christi. καὶ ε υρων πιναρ μαθητας J Discipuli, quos Paulus nactus est, quum Ephesum venisset, non erant proprie Christiani, sed nomen discipulorum, quo usus est Lmcas h. I., paulo latius est accipiendum de iis, qui Μeasiam iam tunc crederent in orbe terrarum versari, etiamsi, quis ille esset 3 aut cuius in persona quaerendus pomnino ignorarent. Nam initiati erant tantummodo baptismate Ioannis Vs. 5 3, qui Μessiam post se venturum nunciaverat. Quum autem posthaeo nonnuIli Ioannis
Baptistae discipuli ante Christi publicam provinciam
et mortem in alias extra Iudaeam Oras venisAent, non
oportet admirari, quod ignoraverint, Iesum esse hunc Messiam, etiamsi in Christum praesentem credidissent. Discipulos, de quibus h. I. sermo est, ab Apollone haptizatos fuisse, ut nonnulli suspicantur, parum Prob bile est. Hic enim scite monente riuinoelio ab Aquila et Priscilla meliora edoctus, haud dubie etiam his hominibus diligentius τῆν του Θεου οδον exposuisset. In tanta, qua versabantur illi ignorantia, ah alio quodam Ioannis discipulo baptizati esse et separatam societatem fecisse videntur. Paulus enim eos non in mynagoga re- Perit,. sed congregatos seorsim adiit. 2. Εἰ πνευμα αγιον ἐλα'ra J Spiritus sancitis hio et in sequentibus, ita ut Io. VII, 5s. sunt dona illa miraculoεα et extraordinaria, ecclesiae chriatianaa
386쪽
regemata, quae PauIus haud dubium, quin pluribus verbis descripserit. πιστευσαντες Quum Iidem EuSc pistis. Hi duodecim Vs. 7. qui Ioannis Baptisma aω
ceperant Vs. I. , Professi sunt, se expectare Messiam, et Iubenter omnia praecepta et instituta eius observaturos esse, Si stpparuerit chaeo erat eorum πωme ; sed interea manserant Iudaei, horumque ritus observaverant, neu copiosior doctrina Christi iis exposita fuerat, nunc autem, baptismate in nomen Iesu suscepto, pr fitentur, Iesum esse Messiam illum . in quem Ioannes baptizaverat. Quaerenti autem Paulo ex illis discipulis, an, suscepta fide, Spiritus sancti effectiones experti sint, respondent: ἀα ουδὲ - ἐκουσα μεν, nefandi quidem audiDimus, an Spiritus εanctus extet. Μessiam in publicum prodiisse, et Spir. sanct., ab illo Iargiendum, adesse, nondum cognovimus. Itaque ne fandoquidem audierant de beneficio illo, quo ornati erant Apostoli et alii Christiani primo Pentecostes die.
a. Ele H ουν ἐβαπτειθητε; QuaIs nam baptisma accepistis' In nomen Domini Iesu eos non fuisse haptizatos, exinde concludebat Paulus, quod dona spiritus non accepissent. Eo τί pro ἐν τίνι, ut mox εἰς το 'Ιωάννου βί-σμα Pro ἐν τω 'Iωαννου βαπrΒαατι, baptismate Iounnis. Baptizaverat autem Ioannes in Messiam venturum; nec poterat largiri Spiritus sancti dona, siα
4. 'Iωάννης - μιετανοίας J Non cohaeret particula μὲν cum eo quod sequitur ακουσαντες δὲ, ut multi putarunt: sed positum est κατ' αποσιωπ αν, ut supra IlI, 21. Sensus est: Baptizavit iIle quidem in poeniten-
387쪽
IN ACTA APOSTOLORUM. CAP. XIX. aga
liam, i. e. hortatus est eos, quos haptiae est, ut fie emendarent, et sic mala imminentia evaderent, sed non in
promissum spiritus 1 ancti; quae distinctio inter utrum. que haptisma innuitur et Matth. III, 11. τω ω - Ι σουν Praecipiens populo, ut crederet in eum, qui Poat εe auscepturias egaei munus docendi, i. e. in Messiam Iesum. Verbis τουτέστιν εἷς τον Xρ. Irim Pam Ius edocet discipulos, quis ille ἐρχομενος sit. Proinde non Messiam, inquit, aliquem, sed Ielum Messiam baptismate vestro profiteamini necesse est.
5. Ἀκουσαν ra: ὁὲθ Nempe illi, ad quos Paulus Io.quebatur; sunt enim haec Lucae verba, non Pauli, ut nonnulli existimant, quod res ipsa et totus sermonis nexus ostendit, εἰς το ονομα του Κυριον 'Ι σου γ A Paulo nempe nunc baptizati sunt ad cultum Domini Iesu. Nescierant hactenus baptismate Poenitentiae obligatos se fuisse ad fidem in Iesum Christum, quia, suscepto baptismate Ioannis, Mesaiae υenturo nomen dederant indeterminate, nescientes Iesum Nazarenum esse ilIum Messiam. Neque enim usquam legimus, Ie4um a Ioanne primitos pro suturo Messia declaratum esse. Quare, sicuti reliqui Christum profitentes omnes, ita et ii, quia Ioanne Baptizati erant, nec Iesum ipsum audiverant eiusque doctrinam susceperant, lavacro sacro immedigebantur. In Ioeum baptismatis imperfectioris, quod nondum Iesum Messiam esse dixerat, successit verum et persectius illud, quod et πνευματορ ἀγίου donia somtissimis instructum erat. Aliter se res habebat cum Apostolis. His nimirum iterato baptismate non erat opus, quia statim ab initio edocti erant, Iesum esse Messiam.
388쪽
factum est. Deus ad commendandum munus Apostoli- eum, haptietatis non nisi precibus Apostolorum comm nicare voluit. Gravissimo hoc argumento, et in oculos incurrente miraculo convicti sunt de veritata reIigionis
Christianae quotquot haec talia spectabant. ἐλάλουν προεφητευον i. e. Linguis peregrinis de religione Io-euti sunt, et quidem amatu divino. Cf. supra c. II. X, 44. sq. Πνευμα αγιον Ioanni in oratione ea, qua suam tenuitatem cum Christi excellentia comparat Io. III. 54.3, haud dubie erat accuratior et plenior institutio doctrinae, a Christo demum exspectanda. Sed hoc quiadem, et similibus locis, ubi illi, in quos Spiritus sanctus illapsus est, simul προφητεῖσα dicuntur, πνευμα potius est animi coneitatio, quae hominem impellit, ut
magnam et gravem, omninoque inusitatam orationem fundati Nam προ 1τευειν non semper esse futura praedicere, sed saepe etiam carmina effundere, laudes Dei ceIebrare, veI aliam quamcunque grabem, inusitatamque Orationem fundere, satis constat, i Sam. U, 6. 10. XIX, 20. sqq. Luc. I, 67. 42. Si haec ad I cum nostrum transferantur, omnis illa discipulorum Ephesiorum caussa intelligitur. Quum nempe Paulum audirent, asseverantem, Iesum esse hunc, qui iam Spuritum vere concederet credentibus, non duhitabant in nomen Iesu baptizari, eiusque disciplinae se dedere, ut tanti heneficii compotes redderentur. Qua cum nova initiatione, si quis dicat Paulum uberiorem huius discuplinae declarationem coniunxisse, et beneficii magnitudinem certudinemque oratione amplificasse sua, aut, quae proposuisset, e libris sacris ipsisque Ioannis sermonibus confirmasse, nihil inepti dixerit, aut alieni a
389쪽
IN ACTA AΡOSTOLORUM. CAP. XIX. 235
Pauli consilio, ac non potius rei Praesenti maxime ao- commodati. Quicquid tamen sit, effecerunt haec omnia, vehementissimum exoptatissim ne rei desiderium laeta spes eius potiundae, pectoris commoti sensus, adiutus fortassis gravitate Paulinae orationis, certe manuum
eius applicatione cos. ad Vl, VllI, 150, cuius a divinis magistris adhibitae vis maxima putabatur apud Iudaeos, ut furore divino 'νθουσιασμω se incensos sentirent, qui, quum semel exarsisset, quasi quodam Numinis instinctu, quae audivissent, proloquebantur, aliisque nitebantur persuadere προεφντευου . illi ipsi vero etiam variis linguis usi e se dicuntur ελαλουν γλωσσαι:)in laudibus Dei celebrandis. Id ita intelligendum esse videtur: primum hos Ioannis discipulos cum popularibus suboscure, idque vernacula Iingua de Christo Io-quutos; post, Pauli Oratione Christianoque enthusiasmo inflammatos, alienigenis, h. e. Graecis et Romanis Ephesi habitantibus Iesum, Graecorum Romanorumque, extraneis igitur et Proianis linguis commendasse. Ita saciis Perspicitur, cur variis linguis usi dicantur; nam Hebraea, i. e. Aramaea cum Iudaeis, graeca et latina cum ceteris loquentes. ab utroque genere auditorum facil- lime poterant intelligi. Ita etiam ipsa re significabant, se Christi heneficia omnibus gentibus destinata Putare, nec illa solum sacra Iudaeis lingua, sed prosanis etiam, Cui que commendanda esse; quod antea nefas putabarit. S. Kω πεoaeυ - του θεου Fidem faciens doctri. nae de regno Dei, perguadendo asserens pertinentia ad eam doctrinam. s. 'Ως δε - τού Quum autem nonnulli se obdurarent, et doctrinae chri4lianae denegarent
390쪽
sdem, atque etiam conυitiis proscinderent religio. Nem coram multitudine. σκληρυνεσθα dicitur, qui durus est, qui se non sinit moveri. Contumax, Pertinax.'Aπειθεῖν, non admittere doctrinam. Iidem convitiis petebant rio odis, sciI. του Κυρίου, religionem Domini. αποστάς - μαθητας Et ipse e synagoga exiit, set eos qui crediderant, abduxit eo, quod in synagoga tuti non erant suturi. ἐν τῆ Τυραννου τινος ) S phistae , sive declamatoris, cui nomen Tyranno. Ita Suidas. Pricaeus non proprium, sed appellativum n men putat hominis, ita dicti sorsan, quod vi eloquentiae auditores ageret ferretque, ut Sophista Princeps apud Suetonium in Libro de Grammaticis. Equidem huius assertionis rationes non perspicio. Eorum autem opinioni, qui hunc Tyrannum Iudaeum, eiusque ficholam Beth Midrasch, i. e. scholam Iudaicam privatam, docendo et disputando destinatam, suisse putant, obstare videtur id, quod in proxime antecedentibus com memoratur, Paulum nempe propter Iudaeos e syna
goga exiisse. Segregavit igitur discipulos Christianos suos a Synagoga Iudaica; non amplius in Synagogam eos duxit, sed in peculiari Ioco solos docuit.
10. λήν rege τους κατοδειουν raee τὴν 'Aσίαν Qui Sacrorum caussa Ephesum venire solebant. Erat enim templum illud commune Asiae, unde et nomen 'Aσιαρχῶν. Iudaei quoque ex aliis Asiae urbibus saepe eo venie-hant mercatus caussa aut iudiciorum. 11. Δυναμ εις ου τάς τυχούσαο Virtutes non vulgares, 4. e. miracula eximia. Litotes, uir haud incerta