장음표시 사용
41쪽
Lachemachero l. o. ad v. g. , eui sullicere videntur lingua hebraica cum dialectis cognatis, quarum nemo auditorum fuerit, qui non intelligeret: nulli enim usui fuisse, si harbararum gentium, ad quas Apostoli nunquam perventuri essent, linguae, mentibus eorum infusae fuissent; Deum autem nihil frustra facere. Sed res
Suspicati sunt nonnulli, e. o. Salmasius, hoc donum linguarum fuisse momentaneum, ac statim cessasse. Haec opinio non potest probari, Si verum est, quod supra sumsimus, Apostolos iam antea sibi unam. et alteram linguam peregrinam familiarem reddidisse. Si vero nunquam antea hos linguas didicissent, tum statuendum foret, donum illud linguarum miraculo Apostolis concessum, alio miraculo iis fuisse ademtum. '
uod sumere ineptum seret. An onymus in Leitrid-gen etiar C forderia rig des Derniinstigen Denkens inder Religion, Fascio. 16. pag. 62 sqq.) γλωσσας Putat esse egregias sententias, Iaudes in Deum, doxologias, Psalmorum particulas, precatiunculas, dicta hi-hlios in diversis idiomatibus, in Synagogis Hierosolymitanis usitata. Sed exempla huius significationis desi derantur. De fine et utilitate huius doni disseruit Storr L. c. p. 6ὶ . Eos qui charisma hoc instar habitus suisse, ut quis posset omnes linguas, quandocunque vellet, docendi caussa loqui, sibi persuadent aliaque assumunt, quae nullis nituntur argumentis, bene resutavit Ernesti de doni Iinguarum natura, in uacc. theol. Lips. 1792. ed. 24 P. 412. sqq.
42쪽
Nostra aetate plures adhuc exstiterunt Eichhor-AIU. Bibl. T. III. p. 232. sqq. rite inius da loquendi formuIα γλωσσαις etc. Ien. 1816., Paulus mura Reyertor. T. I. P 266. T. Il. pag. a12. sqq.
may erus de charismate των γλωσσων etc. Hannov. 1797. , Hetarichsius in Excursu II. ad h. l. , Huinoelius in Commentar. ad h. l. aliique qui quae h. l. traduntur, naturali modo explicare studerent. Quorum sententias omnes examinare extra instituti nostri rationem situm egi. Accuratiorem interpretationum recensum exhibet riuinoelius in Commentar. p. 43 sqq. ed. 2 Neque tamen eam hunc locum explicandi rationem praetermittendam censemus, quae nostra Betate multos nacta est assentientes, se Iudaeis PaIaestinensis hus verba su ut Iriuinoelii , imprimis severioribus, invisum erat studium tinguarum peregrinarum, et ab usu alius quam sanctae i. e. Hebraeae vetexis et Syrochaldaicae in religione tradeuda et precibus faciendis abhorrebant , lenius sentientes usum Graecae linguae oon
cedebant. In Synagogis Palaestinensibus, ut in iis Hellenistarum, lex et Prophetae sermone Hebraeo prae- Iegebantur, qui vero quum illa aetate vulgo ignotus esset, loci praelecti lingua patria. i. e. Surochaldaica explicabantur. Vulgus quidem illas precum formulas Hebr. et Syroohaldaica pronunciatas non intelligebat sed e decretis doctorum Iudaicorum satig erat, ad
preces recitatas respondisse : Amen. Hoc verum est,
uti et ilIud, exteras literas Iudaeos contemsisse multa eaquo aptissima Rabbinorum loca Huinoelius attulit . Neque tamen inde sequitur, quod Nuinoelius, alios sequutus, concludit. Pergit enim in explicandis verbis i ρεκντο λαλεD κ. r. L: se inter Christianos die Pente-
43쪽
costes congregatos erant quoque Iudaei exteri. Quum sonus ab iis perciperetur flammaeque conspicerentur; omnes sacro enthusiasmo, sacro surore correpti, alta voce praecabantur et praedicabant τα μέγαλεια του Θεου, ita, ut quisque uteretur lingua ipsi Verri iacula, καθως το πν. ἐδίδου ἀποψ Θ, prout iis vir. fari dabat, auggerebat, enthu8iasmus, animus concitatus eos loqui iubebat. Iudaeos igitur Palaestinenses et exteros obstupefactos opinatur, quod sua quisque vernacula lingua christianos audiret precantes; nBmque pila religiosisque Iudaeis offensioni fuisse preces,
quae non sacra Iingua esserentur. - Iam vero hac interpretatione admissa, ex nostra quidem sententia, sensus existit admodum frigidus et contextui plane repugnans. Quod enim narratur, Apostolos Iinguis peregris nis loquulos esse, id aperte et h. l. , et in sequenti Petri oratione operante Spiritu S. factum e8se contenditur. Qualis autem ille fuisset essectus Spir. S., qualis enthmhiasmus fuTOrque sacer, quo perfusi Apostoli ab eoque correpti, ad id tantum essent adacti, ut, neglecta sacra lingua, sua quisque vernacula preces funderet, laude que Dei effereti Erictus ipse ostendit, ApostoIos inde ab illo die novas animi vires in se collatas sensisse, et, mirum in modum ad sacrum ἐνθουσιασμον excitatos, ταμ αλεια τού Θεου Praedicasse plane aliter, quam antea potuere vel ausuri suissent. Non solum vernacula mum cum essectu fremones hos, habitos esse, sed aliis quoque linguis, demonstrant, quae, nisi ita intellecta,
torquentur. - Ceterum non possumus non consentire
cum minrichsio, qui sub finem Exeursus sui de ilis sicillimo implieatissimoque hoc Ioco egregio dicit: Nos vero in hoo similibusque Iouis enarrandis non in eo .
44쪽
evigiIabimus, ut, qui a vetere explicandi modo recedunt, eos invidioso nomine et crimine insectemur; quin agnoscimus et hic clarissima providi numinis vestigia,
quo divinas humanosque res moderante, recto quae fitempore eveniunt et suo: atque eυentus magis et smctus spectamus, quibus feracissimum profecto fuit hoc spectaculum, quam in modo, quo acciderit. singulisque verborum apicibus rimandis versamur. Ita sane . fiet, ut et huic eventui sicuti caeteris omnibus, quos ad illustranda rerum christianarum Primordia progenuit . divina sapientia, honorem adhibeamus suum et decus. 5. Κατοιαουντεο 'Ιουδαῖοι Verbum κατοικεῖν saepe respondet Hebraeo ''a, quod et κατοικεῖν et παροικεῖν verti solet, interdum et διατρίβειν : ac dicitur nota tantum de iis, qui alicubi dedem fixerunt, sed etiam datis, qui urbem aliquam negotiorum Caussa adeunt, ad tempus aliquod ibi substituri. Hanc notionem hoc quoque loco tenendam esse multi existimant, eosque intelligunt, qui ad pascha, aut ad Pentecosten celebrandam Hierosolyma venissent. Sed recte monet I inus
in Curis ad h. I. nullam adesSe Praegnautem cau88am, cur a consueta notione chabitore. sit recedendum. Iudaeis enim idem tunc usu receptum fuisse videtur, quod adhuc a nonnullis eorum seri consuevit, ut nem-
pe singulari religione ducti, ab exteris regionibus ter ram Canaan, nominatim Hierosolyma adeant, domiciliumque ibi statuant, vitae finem ibi exspeetaturi. Huaius consilii rationes tunc temporis vel maxime inire poterant, quod hoc modo facultatem haberent, perpetuo sacrificia Deo offerendi, quod alibi non licebat, festa solemniora celebrandi, et coram videndi, quid de
45쪽
populo Iudaico, Messiam exspectante, ageretur. Eandem sententiam Michaelis ad h. I. tuetur. Ab his infra v. 10. distinguuntur οἱ ἐπιδημουντες 'Ρωμαῖοι. απιυμ ευλαβεῖ:) Est haec saepe denominatio Proselytorumch. 1. autem Iudaei etiam intelliguntur. Verte igitur: Viri religiosi. Apud Iudaeos illis maxime temporibus, quihus Messiae adventus exspectabatur, istis praesertim hocce praedicatum adhaesisse videtur, qui rebus ad Messiam pertinentibus Iubenter occupabantur; ut Simeon, Luc. II, 25. ἀπο παντος ἔθνους των ὐποτον ουρανοο i. e. ex υiariis rictionibuε Orbis terrarum. Eodem ηλίφ sive υ ο τον ἡλιον passim dicitur; qui loquendi modus exacte respondet Hebraicor nn Eccles. I, 9. et alibi. Notavit autem huius loci ὐπερβολών Theophil actus, et ait, παντὸς accipi endum ἐνὶ πολλων, de multis. 6. Γενομένης da τῆς φωνης ταυτης 9 φωνη hic
idem quod comm. 2. vel clamor, Nox, qua coe perunt Apostoli Ioqui. Audiri autem a Praetereuntibus potuerunt iacillime, quia in subdiali aedium parti congregati erant. Minus placet eorum ratio, qui φω-ini acolpiunt pro fama, rumor. Sed. non tam γενέσθω, quam διαβοηθῆνα, ἐξελθῆνω dicitur, Genes. XLV, 16. Matth. IX, 26. - συνῆλθε το πλῆθος κνὶ συνεχυθη i. e. εταραχθη, ἐθαυμασεν, ut recte Chrysostomus explicat. Hesyehius: συνεχυθη, συνετα- ραχθη. Adhibetur Verbum συγχεχθω de iis, qui animo sunt perturbato. Vertendum igitur percutia e1t, obεtupuit; multitudo, novitate rei. ἔτι ἡκουον εὶς ἔκα-σctς τν ὶδει διαλέκειν λαλουντων αυτῶν Unusquisque audiebat eos loquentes sua lingus, ut si uti διαλεκτος,
46쪽
linguam a ceteris omnibus diversam, ἐrέραν γλῶσσαν significat. Repete dicta ad comma 4. q. Γαλ λα'dit, i. e. indocti, qui ne ipsi quidem hona dialecto utuntur. Tum temporis valde rarum erat, si quis praeter vernaculam alia peregrina lingua uteretur. Non igitur mirum, si obstupuit multitudo, quod audiret homines plebeios, quales erant Apostoli, exteris loqui linguis. Quod autem Eic ornius , et qui
eum sequuti sunt, censent, audientes hoc tantum miratos esse, quod Christiani ausi suissent contra morem receptum ludaeorum usum peregrinarum linguarum in orationibus sacris Permittere, id cum contextu vix con-eiliari poterit Vid. not. ad V. q. Nexus commatis et. et S. aperte docere videtur, auditores hoc suisso miratos, quod homines plebeii, in Galilaea nati et educati, nullis vel itineribus vel literis exculti, alii alio peregrino sermone loquerentur. Nomen Galilaeorum regnante Iuliano sectae Potius, quam Patriar fuisse, notavimus iam supra ad O. I, 11. Sed quod ii statuunt, quibus die illo Pentecostes non tam Apostoli quam exteri potius Iudaei peregrinis linguis usi esse videntur, nimirum iam primo illo discipulorum coetui, de quo c. I. sermo erat, Iudaeos extra Palaestinam oriundos fuisse admixtos, hoc valde incertum est. Neque hanc gententiam adoptare necesse est. Equidem Primos Christi sectatores Galilaeos suis se omnibus facile notum esso po-'tuit. Larga quidem Galilaeam inhabitantibus fuit opportunitas peregrinarum linguarum aliquam sibi cognitionem comparandi, quum in ea regione multi variarum gentium homines, Aegyptii, Arabes, Phoenicii,
47쪽
Syri , mercaturam facerent. Attamen si Interpretes quaerunt; si Quomodo ergo Iudaeis qui concurrerant miracuIo esse poluit, Galilaeos linguis peregrinis Io- qui P Tesponderi iis potest: Iudaeos quaenam linguarum peritia Apostolis antea fuerit nescivisse, aut pediculsos horrore illius linguarum addiscendarum Oppo tunitatis non meminisse; recte Butem spectatores miratos esse, quod Apostoli eorumque socii promte iam atque expedite linguis exteris sint usi, id quod antea nondum fecerant
s. Bene Interpretes monuerunt, recen8um PDPulorum, qui h. I. exhibetur, non nimis esse urgendum, neo statuendum, ex omnibus gentibus h. I. nominatis
nonnullos interfuisse auditoribus, et totidem diversia linguis Christianos loquutos esso. Nam in pluribus provinciis nominatis eadem Iingua in usu erat, ut in Phrygia, Pamphilia etc. lingua Graeca, in Iudaea et Μesopotamia lingua Syrochaldaica, in Parthia, Medis, EIymaide lingua Persica. Παρθοι-Mῆδοι etc. i. e. Iudaei, qui inter Parthos, Medos etc. nati sunt, et inter eos olim habitarunt. 'Κλαιαῖται, Pergae ab Elam quae est provincia Persiae ad sinum Persicum. Vid. Ies. XI, 11. et XII, 2. Conditor huius gentis suit EIamus Semi filius, Genes. X, 22. Iudaea nominatur, quia dialectus Galilaeorum diversa erat a dialecto Iudaeam incolentium. Matth. XXVI, 73. Ἀσὶα h. I. est tractus Asiae minoris, speciatim eo nomine nuncupatus, olim Ioniae nomine celeber; ita et c. VI, 9. XVI, 6. XX, 16. M.
48쪽
10. OI ἐπιδ μωντες - Cives Romani, tamnati Iudaei, quam ascitii seu facti ex aliis gentibus 'Επιδημεῖν significat aliquo in populo praesentem, sicut
contra αποδυαεῖν, absentem esse, et infert non incolatiam Perpetuum, sed moram adυeniae, iterum abituri.
IJροσήλυroi, οι ἐξ ἐθνων προσεληλυθότες s. τοῦ Θεω, ut Suidas explicat. Vid. not. ad Μatth. XXlIΙ, 13. Ceterum verba: 'Iουδαιουί τε mi προσηλυτοι, Itidaei nati et progebit, gentiles ludaei facti, ad omnes gentes, quorum in antegressis mentio facta est, reserenda sunt. Sed respiciuntur etiam his verbis Creten. es vid. Tit. I, 12 i et Arabes postea nominati. Lucas enim inenarrandis hisce variorum hominum exclamationibus non magnam ordinis rationem habuit. Artificium tamen quoddam in eo deprehendimus, quod regiones in quibus Iudaei tum habitabant, recensuit inde ab Ortu solis Parthiam, Mediam etc, usque ad occasum Libyam, Cyrenen 2, et a septentrione. Napyadociam, Pontum etc., usque ad austrum Aegy*tum J. uae res, uti et tautologiarum frequentia nonnullos induxit, ut aut populorum indicem Vs 9-11
aut adeo totum Iocum Vs. 7 - 11., exceptis Postremis Foco. τα αεγαλεια του Θεου, ab aliena manu adiectum esse crederent. Cf. Zieglerum uber denamech, Puellen etc. in Gabieri neuest. theolog. Durn. Tom. I. pag. 154., Schul thes si v m de Charismatibus Spiri S. Lips. 1818. P. 127. et vid. Huinoelium ad h. I.
Ergo sensus est, Apostolos celebrasse Iaudibus illustria
49쪽
Dei opera, qualia erant resuscitatio Christi e mortuis, evectio eius in coeIum etc. 12. 'Εμσταντο - τουτο εἶναι Obstupescebant omnes, et quaerebant inter se, si vo disputabant, quidnam illud sibi Deliet y aut quonam evasurum let. ΔιαπορεB, haraitare, dubium haerere. 13. 'Ετεροι ὀε χλευαθντες) Alii optimae notae Codd. legunt διαχλευαζοντεO moto risu dixerunt. Xλευαζειν contumeliosum et illusorium risum innuit. Verbis tamen χλευάζειν et γελαν promiscue et coniunctim quum alii scriptores. utuntur, tum etiam Philo. Sio de Sacris Ab. et Caini. γελωσι κώ χλευαζου πιν ἐπιφωνολιτες, ταῖrα εἰς αύριον, rident et cachi
detur ilIud musti genus intelligere, quod Plinius ἀεο-
λευκοe, reliqui scriptores generis nomine γλευκος nun-ouparunt. Veteres sic praepararunt, ut contra suam naturam . qua, quum fervet, in vinum mutatur, per Iongum temporis spatium integrum et incorruptum so com servaret, Rigue per totum snnum mustum maneret limiusque iucundum saporem retineret. Vid. Io. Ern. Imman. Ichii diss. de natura et indole του γλευκους.
14. Sequitur oratio Petri, cuius tantus fuit essectus ad animos audientium permovendos, ut eo uno die tria circiter millia hominum coetui Christianorum adiungeretur. Σταθεὶς - ἔνδεκα Aut Ρetrus soIus Iocutus est, ceteris undecim Apostolis adstantibus, et semmonem comprobantibus; aut Petrus initium secit dicem
50쪽
IN ACTA APOSTOLORUM. . CAP. II. 45
di et alii eum secuti 'sunt. ἐπνρε - αυτοῖς 9 Clare υ - .ce eOS ollocutuε est; hano orationem ad eos habuit ἐνωτίσασθε τἀ ρηuατα μου Phrasis hellenistica, Iob. XXXII, 11. In aures vestras immittite Nerba mea. In oratione, quae sequitur, Petrus removet a se suis- quo collegis suspicionem ebrietatis, deinde vero ostendit, memor bile Ioelis vaticinium de donis spiritus sa cti nunc impleri, et haec omnia Deo ita dirigente fieri ad demonstrandam veritatem, Iesum diazarenum, nu- Per crucifixum, esse Messiam. 16. Oυτοι est δεικτ.κας dictum; quasi dicat: de me ipso nil addo, oratio mea commonstrat me esse. 8Obrium. Εστι - ηιιώρας ) Horam diei tertiam e nostra
ratione osse circiter nonam antemeridianam, omnes sciunt. Non erat credibile illa diei hora homines ebrios esse. Accedit quod ante finitas preces et oblationes . matutinas, i. e. ante horam diei quartam nec cibum nec potum gustare solebant religiosi inter Iudaeos Imo diebus sestis ad sextam usque horam ieiunatum docet Iosephus in Vita sua. . 16. Τουτο ἐστι - Nunc eυeriit, quod praedixerit Ioel. cap. III, 1. sqq. Sequitur Lucas in huius loci et aliorum productione LXX. interpretes, non tamen ad amussim, verbis interdum mulatis aut
17. 'Εν ταις ἐσχατως ημέρως θ In Hebraeo est, quod significat postea ; et sic in versione Alexandrina exprimitur. Lucas autem ἐν raro ἐσχάταις ημέρως posuit, quae formula interdum in hebrai-