D. Io. Georgii Rosenmülleri Scholia in Novum Testamentum. Tomus 1. 5. .. Tomus 3. continens Acta Apostolorum et Epistolam Pauli ad Romanos post auctoris obitum curavit et praefatus est d. Ern. Frid. Car. Rosenmullerus, litterar. oo. in univers. Lips.

511쪽

IN ACTA APOSTOLORUM. CAP. XXVIII. 607

diuit, ἐπὶ πολυ τυμνάζεσθαι, ἐπὶ πολυ ἐσθδειν, ἐπὶ πολυπίνειν, ἐπὶ πολυ ἀποπατεῖν, exerceri diu. edere di Potare diu, cacare diu. μηδεν ατοπον) Nihil noxium, nihil incommodi, mali, damni. Ioseph. Ant. UIlI, 14, q. καταφιλ σας Θαήρεῖν ἐκέλευσε, καὶ μηδὲν τῶν ἀτόπων προσδοκῶν. μεταβαλλόμεναι θ Mutati, i. e. mutata sententia, ut mos vulgi: Sequitur fortunam, ut gem peri et Odit damnatos. Θεον αυrὸν εἴναο Comparabant sortasse vel Herculi, qui in cunis adhuc iacens angues superavit, vel Aesculapio, qui cum serpente pingitur. 7. 'Εν τῆς νησου In vicinia autem Ioci seu regionis cubi Paulus eiusque comites versabantur , habebat praedia primarius insulae. Xωρία, regio, κατ. -χην dicitur de fundis, agris, praediis, villis, quM quis Possidet. Πρωτοe h. l. est nomen magistratus Romani huic insulae praeiacti, quod patet ex inscriptiona in insuIa Melite σeperta: A. in νιος κυρ. Πρου δηνς ίππευς ριπμ. πρωτος Ma λιrαίων καὶ πάτρων, αρδες καὶ ἀμφιπολευσας θεῶ Aυγουστω. ος ἀναδεξαμε- νος - ἐμνιμενὰ Qui nos exceptos tribus diebus hospitaliter tractaυit. Illud si ιλο op ρο ν ω ς, hos*itariter, amice, benigne, virtutem designat, quam in hospitum exceptione inprimis laudant auctores. Aeliariuε V. H. IV, 9. υπεθέs aero αυτους ευ μαλα φιλοφρονως.

Diod. Sic. XIII, 4. δεξαμένων δ' αὐαυς των ἐν τῆ πο-

λει φιλοφρονιος. 8. Πυρετο καὶ δυσεντερία β Febribus et inteStinorum torminibus. πυρετοῖς observante BOrnemarino non idem est. singularis huius nominis numerus,

plurali πυρετοὶ exprimente tentationes febris, Heber-

512쪽

A IUT ' Lan Ile. Δυσεν ρίαν tormina vertit Celsus IV, 15. Is morhus si duret, plerumqua et febres affert. 10. Ο7 καὶ - ρμῆς Qui propterea muItis praemiis nos affecerunt. Τιμῆ. Praemium. Καὶ αναγομένοις - χρείαio Sensus est: Non solum Publius, verum etiam isti certatim nos iam prosecturos Tebus necessariis onexarunt, quas cumulate ingesserunt, et neo petentibus imposuerunt. 'Aναγεσθαι, Soἰυere, prosidisci.

11. Παρασημω Διοσκουροιο) Latinus ve titr Cui erat insigne Castorum, s. Castoris et Ρollucis. Nam Διοσκουροι, vel rectius διοσκοροι appellantur fratres gemini, Iovis et Ledae filii, quorum pecuIiare munus ercti, hominibus naufragio periclitantibus succurrere. In prora navis erat effigies illius Dei, in cuius tuteIa erat navis r in puppi autem erat insigne illius Dei, vel vicissim. Procopius ad Ies. XI, 1 q. ταῖς πρωροεις τας θεῶν εἰκο- ναο ἐνέγραφον, ὼς καὶ νυν ἁγίων μαρτυρων. Aen. X. Servius: Solent naυes nomen accipere a pictura Tutelarum. Hino est: hunc υehit immanis Triton.

170. et aurato fulgebat Apolline puppis 156. Aeneia puppis Prima tenet rostro Phrygios subυecta Ieo

15. ΟΘεν- P τιον Inde circumlegentes Siciliam) deuenimus Rhegium, urbem et promontorium in Italia inferiore. Eremor. φηγιον, πολις πλησίον Σικε λίας, ἐπειθῆ σεiσμύ γενομένου craτελων τα ἐκεῖ ραγέν- τος του τοπου ἐκείνου. Iustinus IV, 1, 7. Rhegium diacitur ideo, quia graece abrupta hoc nomine pronunciantur. Festust Rhegium appellatur id munici-

513쪽

1N ACTA APOSTOLORUM. CAP. XXVIII. sta

pium, quod in freto e region Siciliae est, quoniam id. dictum est a rumpendo. δευτεραχωδ Die Secunda, biduani, si ita loqui liceret. IO. XI, 59. Arrianus Exp. Ai. Il. δευτεραῖος υπερβαλών τας πυλας. εἰς Ποτιο- λουιὰ Puteolos chodie Poetet uolo, enim appellere soIehant naves Alexandrinae, ut docet nos Seneca epist. 77. Festust Minorem Delum Puteolos Mae dixerunt. quod Delos aliquando maximum emporium fuerit totius.Orbis terrarum, cui Succeasit pOStea Puteolarium, quod municipium graecum antea Dicaearchia Nocatum eat . unde Lucilius: Inde Dicaearchum popuJoS, Delumque minorem. 14. Παρεκλ θημεν ἐπ αυτοις επιμελεαι Al. Ieg.

παρ' αυτοῖς. Rogati gumus ut apud cog permaneremus. καὶ ουτως Atque ita. Recte monet Lornemann erha ουτως κ. τ. λ. ita occipienda esse, quasi ἐπιμεμναντες siuέρας ἐπτα Particulae ουrως aut denuo praecederent, aut eam sequerentur. ηλθομεν Vertendum est: tendimus, iυ--, non uenimuS, ut Io. VI, 17. et

Hiis locis.16. Τα περὶ μων 9 Quae ad nos pertinebant, res

nostras, ε. fata nostra. Ἀππίου Φορου καὶ Τριων Τα-

ρερνῶπι In via Appia, strata militari opere ab Appio

Coeco, longa atque Iata, excurrente mare versus, Reis Tunt quum alia Ioca, tum civitates, quibus nomen Fori Rii, tum etiam trium tiabernarum. Tres Tabernae

Propiores Romae, ut patet ex epist. Cic. ad Attio. II, 10. Ab Appii Foro hora quarta dederam aliam paulo ante Tribus Tabernis. Horat. Serm. I, 5. I. Forum Appii, differtum nautis, cauponibus atque

514쪽

βανειν Muciam capere, animum capere. Dionys. Ha . Ant. L. IU. το αυτο λαβουσί θαρσος, καί μια γνωμν χρησαμενοις. minrich4ius: Boni sane ominis instar hahendum erat, quod primi, qui ex urbe, cuius videndas ardentissimo voto iam dudum flagraverat, occurrebantie Christianoru mho minum numero fuerant, tamquB studiose eum excePerant, unde plenus gratiarum actDeum preces fundit, optima quaevis in commodum Evangelii auguratus.16. Τω στρατοπεδαρπ) Praefecto Praetorio. Nam Imperatorum temporibus mos obtinuit, ut ex provinciis Romam ad Caesarem missi vincti, Praefecto Praetorio custodiendi committerentur; cuius rei illustrissiamum exemplum est Aprippae Regis apud Ioseph. XVIII, 6, 6. καθ' ἐαυτονγ Solum, Sine aliis, seorsim ab aliis captiυis. Aelian. H. A. XV, 3. οἱ μὲD αυτων εἰσι μανίαι

- καὶ καθ' ἐαυτους νηχονται. συν τω φυλασσονυ αυ- τον στρατιωτy Factum hoc est ex more quodam Romano, tunc temporis recepto, quo reus coram Caesaresistendus, alligatus militi Praetoriano catena, quae copulabat et reum et militem, diligentius observabatur et custodiebatur. Seneca Epist. v. eadem catena ateustodium et militem copulati Ioseph. XVIII, 6, 7. ubi Agrippa, iussu Tiberii, a Praesecto Praetorio, Μacrone, vinctus, catena alligatus dicitur cuidam militi Praetoriano, /εωσε τον συνδεδεμένον αυτω στρα - σιωτην, rogaυit militem, qui ei uria eademque catena alligatus erat. Sed quod iam supra ad XXILI0. indicavimus, in eo minrichsium ad h. l. nobiscum consentientem deprehendimus, ita videlicet disse-

515쪽

IN ACTA APOSTOLORUM. CAP. XXVIII. 511

rentem: , Crediderim tamen, Paulum, qui omni modo lenius tractabatur, non ita suisse coercitum, sed alio quovis modo in vinculis remissioribus habitum, quorum sane saepius in epistolis mentionem facit, Phil. I, 7. Col. IV, 18. al. Multum autem ad hanc lenitatem, qua prae omnibus aliis captivis Romae excipiebatur, comtulisse videntur tum litterae Festi, in quibus de causa Pauli ad Caesarem retulerat, tum humanitas et mansuetudo Iulii centurionis. Adde: itineris sata, quum Romae innotescerent, multa debuisSe conserre, ut unicuique Paulus commendaretur. Ceterum verba: ὀ ἐκατον , ταρχού παρεδωκε τουc δεσμίουο τω στρατοπεθαρχV τωδε suspectissima sunt, quum iu Codd. et Verss. haud paucis desint, nec perspiciatur, qui factum sit, ut a Iibrariis omitterentur. 17. Τους ονταο των 'ΙΟυὀαίων πρωτους δ i. e. Prin cipes, primoreS, qui prae ceteris inter Iudaeos digni late auctoritateque florebant, Ioseph. Ant. VII, 9, 8. δέχονται ὀ' αυτον Δαυίδην ασμενέστατα παντες οἱ πρωτοι τ;ic χωρας.

. 18. 'Aνακρθαντες με) Habita quaestione de me. 'Eβουλοντο απολυσαι Voluerunt me dimittere, nempe nisi appellassem. - 19. Ουχ ως - καταγορῆσαι) Ellips. INon adsumul accusem meum. POPVIum. Azzusor, non accuso.

neo contra totam gentem ulla Iis mihi est. 20. Παρεκαλνσα υμῶς ἰδεῖν καὶ προσλαλησαι Accer-εivi, rogaυi ut accederetis, ut Diderem Nos et allo

iliaco by Cooste

516쪽

querer. Ενεκεν - του Ισραὴλ Propter Messiam. Nam ἐλπὶς h. I. est ye ona quae emPectatur, nempe

Messias. την αλυσιν ταυτην περΔειμαι θ Catena haeeircumdatus Sum, Vel omnino et captus teneor. Verihum περ&ειμαι construitur hic more passivorum et

neutrorum, adeoque Perinde est, ad si dicas: ξ αλυσιο αυτη περίκειται μοι. IOSeph. de Maoc . o. 12. sub init. ορων ἀεδν τα δεσμα περικείμενον, quum iam Minculis cerneret circumdatum. 22. Ἀδουμεν - φρόνεχ Cupimus a te audire, quae aentiaε, quibus argumentis defendere possis et

propugnare sectam, quae Iesum esse Messiam contendit, et cui undique adversantur. PIat. de fortun. Hom. προτιμασθαι του Θεμιητοκλέους αειουντων, qui

mistocli praeferri cupiebant. πανταχου θ Ubique, i. e. plerisque in locis, sive a plerisque omni hus. 23. Εἰς την ξενίαν) Domum in qua divertebat. Oh ἐεετίθετο - Θεου Quibus exposuit docendo regnum Dei, i. e. explicavit iIlia, quaenam sit natura et ratio xegni Dei, et Messiae. Πείθων - Ἱησου persuasit iis, quae ad Iesum pertinent, i. e. exposuit illis totam rationem doctrinae 'christianae, et quidem e libris Μωεis et Prophetarum, i. e. illustravit illis vaticinia V. Testamenti de Messia. απο πριου , ἐσπέρχο) a di-zuculo ad D peram, quia res gravissima erat, muLtumque in contrariam Partem disceptabatur, id quod statim sequitur. 25. Ἀπελυοντο Discedebant. Polybius: αυθισα πολυεται. 'Εκ τῆς ἐκκλησιας ἀπ λυθη. a,οντος

517쪽

IN ACTA APOSTOLORUΜ. CAP. XXVIII. 613

νῆμα εν) i. e. Abeuntibus hoo unum dixit, nempe adnotandam eorum incredulitatem, Post tot monita eius Hieota. Sio dici solet de iis, qui praecedentem se monem suum insigni aliquo dicto claudere et quasi

signare volunt.

26. M. De sensu horum verborum vide notata ad Matth. XIII, 14. 15. Io. XII, 40. 41. Pro εἰπὲ, quae est notior Imperativi forma, cum pluribus optimae notae Codd. Iegendum est εμον, Imper. stor. 1. εἶπα. 28. Το σωτηρIον του Θεοὐδ Σωτήριον, substantive, xesertur interdum ad personam, ut Luc. II, Io. modo ad rem, ut hic ad se,monem Evangelii. Potuerat Deus ad gentea eum sermonem mittere, etiamsi nihil pecca sent Iudaei. Sed non secit hoc, nisi postquam Iudaei plurimi id heneficium sibi oblatum contemserant. Supra XIII, 46. 47. αυνοὶ καὶ α κούσονται J Non audient tantum, sed et obedient. Nam Σκουειν hio est quod Μatth. XIII, 52. ἄκουειν καὶ συνιέναι. 29. Πολλην ἔχοντες ἐν ἐαυτοῖς σῶτησιν) 'Εν ἐα σοῖ , inter Se; συοτ σιν. disputationem, alio defendente, quod alius Boeusabat. Totum hoc comma in Γ-hris muItis omissum Efit.

50. 'Eu Asty μιηθωματι In Suo conducto, soli. domicilio. Suum dicitur ratione ullus. Philo.: ἐν Ati Θώματι ο&aD. Seneca de Benes VII, 5. Nec conductum meum, quamquam sta Dominus, intrabis.

518쪽

Quoniam hie est Christus, filius Dei, per quem

omnis mundus iudicabitur. ακωλύσωοδ absque -- pedimento, Iibere. Herodian. V II, 2ν r. διέβησαν ἀκο- λυτως, μηδενὸς γενομένου, ROSteaquam Sine ullo imp dimento descenderent. Credibile est per illud hiennium , quo Paulus Romae fuit, propagatam esse religionem christianam non tantum in multis Italiae Ioeis, sed etiam in vieinis regionibus. Non igitur mirum est, iam Seoulo II. in Gallia extitisse ecclesias, aquae suos haberent episcopos. Facile intelligitur, non omnes rea gestas Pauli in his Actis enarrhri. Reliqua ad eius historiam pertinentia ex Patrum, quos vocant, Iibris, repetenda sunt, quorum vero non semper tuta est fides. Plures statuunt, ex primo ilIa captivitate Paulum Iiboratum, et Post aliquot demum annos, quum iterum Romam venisset, sub exitu imperii et vitae Neronis e

519쪽

EPISTOLAM PAULI AD ROMANOS.

ΡauIus Tarsi, Ciliciae urbe, parentibus quidem Iudaeis, civibus autem Romanis natus . iuvenis Hieros lyma petiit, ut ex ore R. Gamalielis arcanos legis sensus et traditiones Pharisaeorum doceretur, eosque fecit prosectus, ut amore Iudaismi et odio doctrinas Christi supra alios celebraretur. Mirabili postea providentiae divinae ductu ad Christum conversus id omni opore egit, ut et Gentes et Iudaeos ad Christum adduceret, et utrosque aequo iure frui debere contenderet. Quae res quum ipsum muItis magnisque molestiis obiiceret, tandem ultimis Neronis temporibus Romae capite plexus est, anno Chr. LXVIII. vel ut Hambergero in ιZ. N VOL Ill. pag. et r. videtur, intra an. Chr. 64-68. In pueritia litteras humaniores et Iitteraturam graecam degustavit, ut multis videtur, cuius studii vestigia deprehendi putant Act. XVII, 28. 1 Cor. XV, 3I. Tit. L 12. Quod tamen alii rectius negant. Nam quod ex poetis graecis aliquot loca excitavit, et Tarsi, quae urha litteris honis abundavit, educatus est, id nondum v Ia

520쪽

SCHOLIA

Iet ad cognitionem atque intelligenti m litteraturae graecae demonstrandam. Vid. Christ.. Susi. Thale' mann de eruditione Pauli Apoεtoli iudaica, non graeca, Lips. 1769. Multa de eruditione et stilo PauIi habet Io. Daυ. Michaelis. Einteitung in die g6itI. Schristen des N. B. m. I. pag. 148. sqq. ed. teri. Epistolae huius Apostoli ad varios Christianorum

coetus scriptae reperiuntur quatuordecim, si Epistolam ad Hebraeos annumeres, de cuius auctoritate tamen du-hilatur. Licet autem auctoritas Pauli, eiusque de aequis ivrihus Iudaeorum et Gentium sententia iam ah omnibus, qui Christo nomen dant, rata habeatur, inventi tamen sunt olim Pauci quidam Iudaigantes, qui Christi quidem doctrinam se accipere profitentes, PamIum reiecerunt, e . g. Ebi Onitae Irenaeus I aer.

I, 26. Orig. o. Cels. v. EuSeb. H. E. III, pr. , E n crati tae Euseb. H. E. IV, 294, Helces altae Orig. Hom. in Ps. 82. apud Euseb. H. E. VI, 58. Theodores. haer. sab. II, 7.) et Cerinthia ni Philastr. haer. 36. Epiphan. de Cerinthianis Haer. XXVIII, 5. .

Alii epistolas Paulinas nec integras, nec ab interpolationibus immunes receperunt, veluti Cerdoniani Tertull. de praescript. adF. haeret. et Marcionit αe,

qui nonnisi decem Epistolas probabant Irenaeus Haer. I, 2et. III. 12. Tertiagian. in liuris adv. Μare. praeei.

pue L. V. Epiphan. Maer. XLII. Sed infirmis, veIpotius nullis argumentis usi sunt isti haeretioi ad infringendam Pauli auctoritatem. Nempe vel reiecerunt vel interpolarunt epistolas eius, non historicis, sed dogmaticis rationibus ducti, quod suis opinionibus vel phialosophicis hypothesibus non satis conveniret Apostoli

라틴어 텍스트