장음표시 사용
601쪽
potestate dioina , cui pia fiducia addictus fuit.
Constr. κρατένα um Θεου. Ου ἐπίστευσε, et hoc Pro : κατέναντι Θεου ἐκείνου, ω ἐπίστευσε. Ζωοποιεῖν τους νεκρους est exemplum omnipotentiae divinae. Alii existimant νεκρους per transIationem hic dici homines d crepitos, et per naturam inutiles ad gignendum ;nam Abraham fuit senex et decrepitus, quum ei promissio de copiosa sobole fieret. Sed v. 19. est appli-eatio eorum, quae hic de omnipotentia divina dio'ntur. Καλεῖν τα μὴ οντα, ρυς οντα, est efficere ea, quae non aurit, ac ai iam esSent. Philo de creat. Princip. P. 728. B. τί ταρ μη οντα ἐκαλεσεν alς το ετ ναι, namque quae non e3Serit, fecit ut essent. Sensus igitur est: Abrahamus credidit in omnipotentem. . 18. 'oc παρ- ἐπίστευσεν Qui, quum nulla Uerandi materia esse Dideretur, confidenter speraυit. Παρ' ἐλπIδα Vulgatus vertit: contra Spem, i. e. quum nihil sperandum esse videretur, nemPe secundum naturae Ieges. 'Επ' ἐλπIδι, cum spe, considenter, IUD , ut Ps. XVI, 9. IV, 9. Abrahamus, quamvis senex, nihilominus confidenter speravit, sora. ut quae Deus ipsi pollicitus esset, eveniant. Gen. XU. 6. XVII, 10. 11. Hoc erat lingulare et inauditum in Abrahami fide. εἰς τι-ἐθνων Κὰ το γενεσθαι, i. e. καὶ Ουτως
ἐγένaro, ita ut praemii loco) fieret pater multarum gentium. Vel, quod praesero, iungi possvna haec ver
vel potius αυτον) credidit εe fore patrem gentium
multarum. Ουτως ἔσται το σπέραα σου γ Talis erit posteritas tua. Nempe ut stellarum immensa multitudo, quod ex Ioco Gen. XV, 5. hio subauditur. '
602쪽
i. e. firmissimus fducia. ου κατενόησε - νενεκρωαένον Non congideraυit corpus Suum emortuum, i. e. effoetum et ad generandum inhabile. Κατεναχ trahio significat actum permanentem, ut aliquoties he-hraeum Uza. Non mansit respiciens, vel considerans; nam consideravit hoc quidem, ut videmus Gen. XVII, 17. sed hanc cogitatiohem expulit animo, fretus Deo promittente. ἐκατονταέτηο πeυ υπαρχον) Abrahamus tuno 99 annos erat natus, ideoque hic additur που, fere, circiter. Sio Plutarch. in vitis, Nita Andoc: aetate maior fuit Lysia, Ira σι που εἴκοσι, uiginti circiter annis. καὶ την νέκρmσιν τῆς μητρας Σαρρας inerum non ultra conceptui aptum Sarae, utpote
20. Eu δὲ-τν απιστία Nempe qua promi imnem disinam non haesitaυit dis dentia. Διακρlva σθαι, haesitare. Vulgatust non haesitaυie Ais dentia. Theodoretu3 : οὐ γαρ ἀπεῖδεν εἰς ν ασθώνειαν τῆς ψλυσεως, αλλα τω ταύρος ἀναμφήβόλως ἐπίστευσε ποι 1τῆ. αλλ' ἐνεδυναμωθη τῆ πίστει) Sed frmα-vit sese fde. Nam Passisum hic valet, quod hebraeum sithyaei, Pro quo et ipsi Hebraei saepe ponunt Halaut Niphat. Sic Ps. LII, 9. est in Kal. 7P' graece in Passivo ἐνεδυναμωθη, utrumque pro frmαυit arae. δουο δολυ τῶ Θεω Dei reυerentia ductus. Sio Ios. VII, 19. Dare gloriam Deo dicitur, qui aut sicit, aut est hic Abrahamus, cogitat, quod Deo honorificum est.21. Καὶ πλMροφλορηθεὶς Et plane persuasum habend. Πληροφορεῖσθαι est, persuasum sibi ha-
603쪽
IN EPISTOLAM AD ROMANOS. CAP. IV. 99
bere. Nam graece πληρης φορα est Plena menFura, πληροφορεῖν, plenam menSuriam aberre, ut nihil do- sit; relate ad animum: plenam menSuram argumen. eorum afferre alteri. Ergo in Passivo πληροφορούμαι, est: affertur mihi Plena menSura, CDPia argumentorum, i. e. Persia iaSiεSimum mihi habeo. οτι ο - ποιῆ-MG Nempe Deus, quod nomen Praecessit. Promissa pro rebus certis habentur, si nec de voluntate, nec de potentia promittentis dubitat . . 22. Διο - δικπιοσυνην So. η πίστις. Qua Propter
Mucia eius pro pie facto ei imputata eει. Redit Apostolus ad propositum. CL. F. I. ira. οὐκ ἐγραφη δὲ δἰ αυτον μονον Non tantum in ipsius Iaudem. οτι ἐλογωδε αὐτῶ) So. 8 πίστις εἰς
est historia δικαιωνεως Abrahami, ut .eius exemplo posteri omnes piae fiduciae neces tatem atque dignita. tem apud Deum intelligerent. Oh αελλει λογίζεσθαι Supple iterum: ἡ πίστιe εχ δι-αιοσυνην. τοὶ πιστβυOb- σιν - Εκ νεκρων) Argumentum, quo utitur Apostolus adprobandam fiduciae in Deo positae dignitatem, desumtum est a simili. Abrahamus Deo probatus suit ideo, quod fidem habuit promissis divinis; sic et nos favore divino et beneficiis divinis fruemur, si Dei promissio. nibus credimus Si Abrahamus, qui promissioni divi nae de numerosa sobole fidem habuit, Deo prohatus fuit, nos multo magis Deo erimus grati et accepti, qui certissima expectemus heneficia, quae nobis propter
604쪽
Christum promisit. Addit ApostoIus ζ τοῖς πιπrευουσιν ἐκ νεκρων, qui fduciam coIIocamus in eum, qui suscitaυit Iesum, Dominum AOStrum ex mortuiS, i. B. in Deum omnipotentem Nam suscitatio Iesu ex mores tuis fuit insigne potentiae divinae opus. Ex hac igitur resuscitatione Iesu firmiter concludere possumus, Deum id, quod nobis per Christum promisit, Praestar Posse et velle. Promisit autem nobis mortalibus vitae immortalitatem, eamque in coelis agendam, proinde vere ac persecte beatam, et etiamsi interea moriamur, ex morte resuscitationem. Huic igitur promissioni divinae, si fidem habeamus, haec fiducia nobis imputatur εἰς δακιοσυνην, probamur Deo, eiusque favore
Θα του.HDeus n-pe sapientissimo consilio permisit,uι Iesus in manus hostium traderetur qui eum aruo Ientae morte afficerent. Traditus autem est lesua morti διοὶ τα παραπrcύμ ατα ρμων, iriSOris. Propter nostra. deis licta, ut nempe ea expiaret, atque nos, resipiscentes ametu futurae miseriae post mortem Iiberaret. Cf. suprae. III, 2, Sed suscitatus est etiam Iesus, et in coelum Bupctris eis ἀ την δικαίωσιν ἐμων, ut perpetua et
Perfecta. potiremur felicitate. Nam δικαGemo nihil aliud se videtur, nisi δικαιοσύνην του Θεοξ , de qua supraeap III, 21., nisi quod δικαία ψιο magis active condo- notionem huius Beneficii denotet. Hoditns Iesu in vitam omnino hanc habet vim, ut in fiducia illa, de qua 24c dictum erat, confirmemur. Fiducia nempe no-
605쪽
stra est in Deum omnipotentem et veracissimum, fore, ut nobis post mortem aeternam vitam et felicitatem largiatur. In hac fiducia maxime nos confirmare potest, quod istius rei exemplum et experimentum Deus dederit in Iesu, quem Dominum nostrum fecit, et per quem nobis immortalitatis et aeternae felicitatis spem fecit certissimam. . b. .
tur in eos, qui promissiones Dei per Christum firma fido et fiducia amplectuntur, T. 1 - 11. deinde vero pulcherrima collatione Adami et Christi ostendit, hoe
beneficium pertinere ad omnes omnino homines, et religionem christianam non tantum Iudaeis . sed et omnia hvs aliis gentibus ex Dei consilio esse debere emoa-oissimum salutis remedium. l. Δικαιαρειντεe - Xριστου) POStquam igitur peccatorum υeniam adepti sumua per sdem, nihil nobis metuimus a Deo, Per dominum nostrum Iesum Christum cui sc. hoc debemus). De significatione verbi δικαιουσθαι, vid. supra c. III, D. Pacem habemusθcum Deo. . i. e. vacui Sumus a metu poenarum divinarum; quocum enim pacem habemus, is non amplius noueta qqi non amplius nocet, ab eo nihil amplius motuimus nobis. Alii Iegunt ειομεν, ut sensus sit: teneam VS, i. e. fruamur hac re4titua nobis gratia
2. Δι' ου καὶ - χαριν ταυN Per quem etiam
606쪽
potestatem accipimus fide fruendi huius besnescii,
vel divini favoris, ιεν Pro ἐλαβομεν. Πρθσαγωγὴ est potestas accedendi ad aliquem. Hesychios retr ροσαγωγὴ, προσέλευσις. Apud Graecos προσανειν dicuntur, qui copiam faciunt accedendi aet princi Pea, et προσαγωγεις sunt, qui Iegatos ad reges ducunt. Potestatem autem fruendi huius beneficii acco-pimus per Christum et eicis religionem, quae nobis etiam innotuit. intelligo Dei favorem eum, quo oredentibus propter Christum veniam dat, illisque et animi tranquillitatem, Et vitae aeternae heneficia confert. ἐν ἡν ἐστήκαμεν 'Εν refer ad χάριν non ad πίστιν, ut vult Grotius. Quo Dei faυore perfruimur. Stare, i. e. permanere in gratict. και ααυχώμεθα-Θεου) Et gaudemus me felicitatis illius, quam a Deo accepturi sumus, secundum Promissa Christi. Δο μ, felicitas cum honore coniuncta. Καυχα-σ Θαι h. I. est gaudere. Sio 7,P vertitur et per κα χασθαι , et Per καταυαροασθαι, ut et et ran, quaa eiusdem sunt significatus. Potest tamen retineri vulgaris significatio verbi, ut eleganter opponatur ineptis Iudaeorum gloriationibus, o. ll, 17. 23. ΠI, 2I.
I. Οὐ μονον Ω άλλα κ Formula connectendi mulo goIemnis, comm. 11. o. VIII, 23. IX, 10. 2 Cor. VIII, 19. Indicat illa, adiectum iri aliquid a priori diversum idque vel cum grad ione quadam, vel sine illa. Di n riteo loco gradatio adest, et vertere potes et Ouinimo. quod maius est, gaudemus etiam de calamitatibus. Similite e Philo de otia mosis Hebraeos asgerit quum affligerentur Aegyptii, non nisi calamitatum alienarum fuis8e spectatores, καὶ οὐ μονον αλλα καὶ μι- μα-
607쪽
των το καλλιστον και ωφελιμωτατον, ἀναδιδασκομένουοευσέβειαν, imo quod maius est, etiam tales, qui do trina pulcherrima et utilissima pietatis eruditi essenti Occurrit Paulus tacitae obiectioni. Ρoterat nempa aliquis dicere, vos gloriamini spe selicitatis a Deo promissae ; interim affligimini, vexamini, dedecore et nontumeliis afficimini. Respondet Apostolust istas affli-etiones non amplius habent rationam poenae apud eos, qui Deum sibi habent hinteum. Ducimus nobis istas calamitates maximo honori, quia eas Dei caussa perserimus; nihil enim de selieitato nostra decerpunt, sed eam potius vel maxime augent. Θλί kaων nomine autem h. I. praecipue intelligenda sunt, quae nobis tan quam Christianis, seu ideo quia Christiani sumus, dura
et Rcerba eveniunt. Ρotest tamen referri ad alias etiam res adversas, quae nobis sine culpa nostra accidunt. Nuno enumerat Apostolus varias rerum adversarum
utilitates. εἰδοτες - κατεργάζεται Scientes, quod CalamitaS patientiam malorum parit; nempe in credentibus. Patientiam, intellige eam, per quam Dei caussa mala quaevis libenter toleramus. Alii intelligunt conStantiam in tuenda ea re, Propter quam patimur. q. Δοκιμγν Explorationem, nempe sui ipsius; nam patiendo discit homo suas vires. Alii intelligunt probitatem spectatam et congrentem, Lewaehrung. 2 Cor. II, 9. Μagis magisque confirmamur in prosessione religionis christianae et verae virtutis studio. Nam qui scit, se durissima pati Dei causga, eius spes magis magisque accenditor, tum ex Dei ho-nitate, cui non convenit, talem patientiam non mun
608쪽
rare, tum ex promisso Christi, Μatth. V, 12. Io. XUI, 20.
5. 'Η δε ἐλπὶς ου καταισχυνει θ Syra chaeo) non pudefacit, i. e. non fallit. Locutio sumta ex Ρs. XXV 6. Est Metonymia, quia plerumque Pudere eos fiolet, qui vanis pollieitationibus iidem habuere. Intelligenda autem h. l. est spes, in Dei promissis landata. Orι si
αγαπιρ - καρδίαιο ημ ων Nam Dei erga nos amortibunde effusus eat in menteS NOStras I i. e. abundanter testatus est animis nostris. 'Η αγαπη ου Θεου h. I. non est noster erga Deum amor, sed amor Dei
erga NOS. Cf. v. 8. Effundendi vocabulo inest notio magnitudinis, amyIitudinis, Act. Il, 17. 18. Additur vero ἐν ταῖς καρδΔιο, ut significetur sensus favoris divitii animis Christianorum instillati. Cum antecedentibus ita cohaerent haec verba: Ista spes eo laetior t. quo certius nobis de magnitudine diuini amoris constat. διοὶ πνευματος - 1 iam 9 Per doctrinam chrisatianam, qua imbuti SumuS, et sensus honos per eam in animis nostris excitatos. Nempe edocti sumus per doctrinam Christi, nos a Deo amari, et res adversas de felicitate nostra vera nihil detrahere. Το πνεῖμα saepe esse doctrinam christianam. ostendit Noessellin disput. sup. loco Pauli Apostoli ad Rom. VIII, 26. 27. Opus c. Fascio, II. p. 90. spp. De donis miraou-Iosis h. l. nota est sermo, quia Romani iis non videntur tum temporis praediti fuisse, vid. I, 11. 6. Ἐτι γαρ - απέθανε Nam Christus, quum ashuc GSemus impii, tempore εtatuto Pro nobis peccatoribus morbuus eat. Docet Paulus, qua ratione
609쪽
Christianis abunde testatus sit amor divinus per doctrianam christianam, V. 5. Deus nempe summum suum erga nos morem demonstravit, quum adhuc miseri peccatores essemus, Per mortem Christi expiatoriam, v. 6 - 8. sane ergre nos veniam adePtOS, V. 9., non
ameri iudiciS. v. 10. , sed Dei benigni Person tam induet , v. 11. Constr. Era ἔντων iuων ὐσθεν , quia messemus adhuc impii. 'Ασθενειe, homines in mi. h. I. sunt ἀσεβεῖς, v. 8. ἀμαρτουλοὶ Tum, quum Deo eonistraria ageremus, is tamen nobis hoc heneficium exhichisit; unde magnitudo eius opparet. Κατα καιρον hie omnino cum ἀπέθανε construendum est, et indicati stato tempore. Sio Luciari US var. hist. L. 1. sub. init. Athletas dicit non solum exercitationis cuiaram gerere, ἀλλἀ καὶ τῆe κατα καιρον γινομsire ἀνέσεως. υerum et Suo tempore factae remissionis. 7. Mολιο - ἀποθανε ται Iam Uero pro Niro bono Dix aliquis moritur. Magnitudinem caritatis divinas erga nos laudat Apostolus, eamque ratione admodum populari. illustrat. Inter homines inauditum est, ut quis moriatur pro viro bono, Christus autem mortuus est pro nobis peccatoribus. MODc. i. e. βραδεase, ut Thomas explicat; nichi Ieicht Δικαίου in genere masculino, non neutro. Est autem ὀδεαι Uir bonus, υirtiata
praeditus. υπὲρ γῶρ - ἀποθανεῖν Pro υiro benefeo qui magnis nos ornavit benesciis) foroitan quis animum induxerit oppetere mortem. Ταχα, forSitan. Theodoretus per ἴσωο exponit. Τολμῶ ausit, i. e. animum induxerit, ut in illos Sapere aude. Distinguitur bonus a benesco Diro. Nam potest aliquis ho
610쪽
omo. VI. 16. Si vir bonus est is, qui prodest quihus poteat, nocet ramini; recte iuStum υirum, bonum non facile reperies. Est συγχωρησις in verbis Apostoli. Aliquos, inquit, in gentibus aut Iudaeis imvenias, qui Pro viro bono sa periculis obiiciant, ut Ionathan pro Davide, ut Damon et Pythias, apud Valer. Μ . IV, 7. 8. Συνδετ m Conspicuum reddit, demonεtrae. Theodoretus: hur. ἔτι αμαρτωλων ἔντων λεπιδυ Quum non iusti, non boni v. 7.) sed impii essemus. Exinde patet magnitudo amoris Christi erga nos. Repetit paul-
Ium immutatis verbis sensu eodem, quod dixerat, ut egregium et memoriae infigendum. s. Πολλω ουν μἄλλον) Hio iam sequitur illatio mai xis , i. e. magis credibilis rei. δικαιωθέντες - αυτου)Nunc, ab omni culpa Iiberati Per eius mortem. Asμα, cruenta mora, ut supra. σωθησομεθα - οργης JEripiemur per eandem mortem Christi ab exilio, quod impios manet. Theodoretus: ορ γῆν ταρ καλεῖ τὴν μέλλουσαν κολασιν. Firmissime persuasi s mus, nihil nobis metuendum esse a Deo, et afflictiones etiam nobis in honum sedere, F. I. 10. Εἰ γαρ - ἐν τη-αυτου Si enim, quum eramus adυeraarii, amicitia cum Deo nobis est parata per mortem filii eiuε, muIto magis, Rostquam parta est amicitia, liberi erimus malo, quum ille in praMenti υiυae. 'Εχ σι οντες, qui erant adversarii, i. e. Deo renitebantur, ei contraria agebant, pec-oatores. Nam ex usu loquendi S. Seripturas ἐχθροὶ