장음표시 사용
661쪽
iN EPISTOLAM AD ROMANOS. CAΡ. VIII. 657
Christianos Romanos alloquitur. Vos, inquit, non estis ex numero eorum, quos Deo displicere, imo morti atque poenis divinis obnoxios esse modo dixi, sed estis ex eo hominum selicissimorum genere, quibus Per Christum μ ν καὶ εἰρηνην partam esse docui. Sic se saltem sperare Apostolus dicit. Sed ἐστε potest etiam esse imperativus; obtemperate, ut sit cohortatio. εἴ περ πνεύμα Θεου οἰκεῖ ἐν υπιν Si modo diυinae Do-Iuntati consentanea sentiendi ratio imperium in Dobis obtinet. Deus enim nil nisi bonum et praeclarum velle potest. Πνευμ α Θεοὐ, i. e. Sentiendi ratio
diυinae Doluntati contentanea. Synonymae sunt Io- quendi formuIae: πνευμα Θεου οἰκεῖ ἐν υμῖν, et: τα τουπνευαατος φρονεῖτε V. 5., et opplicat Paulus ad Roma nos norm m F. 5. Propositam. οἰκεῖν, eodem sensu hic sumitur, quo supra c. UIl, 17-20. habuimus. Nondo spiritus sancti Persona hic esse sermonem, sequentia verba docent. εἰ δέ τις - αυτοῖ Si quis vero non ,
praeditus sit ea mentis indole, quae Christi menti est similis, is non est illius, non potest dici eius sectator, Christianus dici neutiquam meretur, nec heneficiorum quae Christus nobis procuravit, Particeps esse Potest.
10. Εἰ δὲ Xριστος ἐν ΦιDI Quodsi Christus in
υobis est, i. e. Christi doctrina vos regit. Christus pro doctrina Christi dicitur etiam 2 Cor. III, 17. Commate s. sic expresserat Paulus eandem rem per phrasin ἔχειν το πνευμα Xριοποῖ. To μὲν σωμα - δικαιοσυνην) Corpu3 quidem emortuum infirmum, miserum est propter peccatum, Sed doctrina christiana reo-hio salutem promittit, εiquidem recte agatis. Hoc equidem sic intelligo: Erant omnino, ut Par est cre- Tomus III. . 42 .
662쪽
dere, inter Christianos Romanos, qui ante susceptam religionem christianam vixissent κατα σαρκα, illicitis cupiditatibus addicti. Horum corpora erant νε ρα, viribus exhausta, enervata ἡ α μαρr lαν per flagitia quibus hactenus dediti fuerant; hoc enim sensu νεκρον haud raro sumi, notum est. CL supra c. IV, 19. Ρaulus igitur eos bono animo esse iubet, nec Esse, dicit, cur de his malis corporis valde doleant, aut de salute desperent, quodsi enim in posterum vitam Proham et religioni consentaneam acturi essent, lare ut felices sint propter υirtutem c δια δικαιοσυννν). esseti per σωμα intelligit το σῶκα τῆς ρ μαρτίας, s. vitium animi a peccato profectum, ut c. Vt, 6. opusc. scio. II, p. 94. sqq. et verba sic reddit: natura quidem Nestra υοε morti addicit propter peccatiam; sed spiritus, h. e. doctrina christiana υitam reddit
propter iustitiam. Alii aliter. Illa, quam ego dedi,
explicatio et usui Ioquendi et contexto sermoni convenientissima esse videturι Non repugno tamen, si quis cum Echermanno l. o p. 1470 malit δια explicare: quod attinet ad, et vertere: corpus quidem moro tuum est, quod attinet ad peccatum, vim cupiditatum malarum cui Rom. VI, 5J, Sed virituS, Pars nobilior vivit propter Dirtutem, quod attinet ad virtutem. 11. ΕΙ δὲ το πνευμα - ο&εῖ ἐν υμῖν Quo i nempe Deo, qui Iesum ex mortuis auScitaυit, quoad animi indolem similes feri studuistis. Verba haec eodem
sensu accipienda esse, quo comm. s. ea accipi debere ostendimus, manifestus membrorum commatis 10. 11.
paralleIismus nos docet. Πνευμα του ἐγείραντος Ἐπουν. Pro 'M. του Θεοῖ. Sed maluit Apostolus hac uti peri-
663쪽
IN EPOSTOLAM AD ROMANOS. CAP. VIII. 650
phrasi, quia ex resurrectione Christi ipsa Christianorum similem resurrectionem deducere constituerat. οἐγείρας - σωματα υμῶν IS, qui Iesum ex mortuis suscitaυit , υestra mam mortalia Corpora vitae r stituat, propterea quia Spiritus eiuS in υobis est, quia doctrina divina animos vestros regit, vosque Deo similes reddit. Optime cohaeret onmma hoc cum praecedente. Illustrat enim Ρaulus verba illa: το di πνευμαδαὰ δικαιοσυνην. Felices nemPe sunt, qui nunc sanctitati vitae student, quamvis mula Corporis ex anteacta vita exorta, adhuc gentiant; nam in illa suturavita perfecte beati erunt. In verbis: ο ἐγεψας τον Xριστον ἐκ νεκρων est mora periphrasis omniyotentiae diDinne.
Deus, inquit Paulus, qui pro sua omnipotentia Christum in vitam revocavit, is vos etiam post mortem vitae restituet. Docet igitur Apostolus, ne corpora quidem eorum, qui mente vere christiana praediti sunt,
expertia foro felicioris illius sortis, qua post mortem animae ipsorum gaudebunt. Alii h. Ι. intelligunt hominis ad meliorem sanctioremque Vitam per religionem Christi instaurationem et emendationem. Sed propter verba: θνητα σωμιατα Oων Prior Sententia praeserenda videtur. δια το ἐνοικουν αυτου πνευμα ἐν υμῖν Praeserenda est haec lectio illi: δια τού ἐνοικουντορ αυ του πνευματος ἐν υμῖν. Est quidem utraque lectio ae. que sere antiqua, et, si Patrum testimonia numeres, neutra alteri cedit. Sed lectio δια το πνευμα sine dubio potior est, si codicum numerum spectes. Accedit, quod illud διά δικαιοσυνην v. 19. Ob evidentem membrorum commatis v. 10. et 11. Parallelismum postulat
δια τὸ πνευμα. Sensus igitur est et ProPterea quod spiritu eius animati estis, quod mente et animo similas
664쪽
estis Deo. Siculi Deus Christum, quia in se habuit naturam illam divinam, emortuis resuscitavit: ita etiam Christianos, qui sunt . κοινωνοὶ Oatae φυσεως c2 Pet. I,
q. , e mortuis resuscitabit. . . 12. 'Οφειλέται - au) Obsequium debemus non vitiosae naturae, ut praυis cupiditatibus indulaeα-mUS. In voce οφειλέται est metaphora, qualis c. VII, 23. Subauditur ex ratione oppositi: αλλα πνευ- εματι, τρου καrα πνευμα δεῖν. 13. Μέλλετε αποθνησκειν) Infelices, miseri eritis, et in hac et in futura vita. 'Aποθνησκειν sumituTut supra VlI, 10. Vitia esse originem omnium maIO-rum omnisque miseriae, experientia docet. εἰ δε πνευματι - ierMσθa J Sin autem ops religionis Ohristianae praυοδ affectus et malas cupiditates repreMeritia, feIices eritis. Πνευμα, go. του Θεου, meris di Dina - goitIicher Sinn, ve1 reἶigionis doctrina, sensu Prorsus eodem. Πραεεις, h. I. sunt malae actiOrira, et quidem του σῶμανος, quae per corpus se eΣ-serunt, membris corporis peraguntur, et Θηματα et ἐπιθυμίαι, ut GH. V, 24. aut τὰ φρονηuα τῆς σαρκος, ut supra v. 6. actionea etiam externae includantur.
14. 'Oσοι γαρ πν. Θ. αγον-αi Qui enim a spiritu disino se regi patiuntur. Sio enim passivum occurrit apud auctores. Dionysius Halic. Anti L. X. ως δὲ κατέμαθεν ὁ Ουεργίνιος αγο μενον νον δῆμον ὐπὸ τῶν λόγων. - plebem his sermonibus secti. Cf. notata ad T. 9. Agitur a spiritu disino, qui pedi sectiorem illam doctrinam, christianam nemPe, non
665쪽
m EPISTOLAM AD ROMANOS. CAP. VIII. 661
tantum animo tenet, sed ei etiam convenienter viviti Hoc supra expressum est Phrasibus: περιπατεῖν καταπνεῖμα, V. q. φρονεῖν τα του πνευματος, F. 5. πνευμα Θεου οἰκει ἐν υμῖν. Omnes istae Phrases sunt synonymae, et eandem exprimunt rem, scilicet regi doctrina christiana, atque ad hanc normam totam vitam com
ponere. Hi igitur, qui religionis dictamini obsequuntur ουτ o I gισιν υἱοὶ Θεου, i. e. Dei similes, Deoque cari. Constat nempe, consuetudine Hebraeorum quamcunque coniunctionem exprimi filiorum nomine. Sio etiam ii homines vocantur' flii Dei Ηinder Got- tes), qui quandam similitudinem habent cum Deo; istaque similitudo in eo cernitur, ut animati sint sicuti Deus, eumque imitentur in amore virtutis veraque sanctitate Μatth. V. 45. 1 Io. II, 29. 2 Petr. I, q. , ut didicerint atque teneant Christi doctrinam, quae ipsius Dei doctrina est 1 Io. V. 1. IO. VIll. 47. , et quOniam is, qui rectam doctrinam amplectitur, eique se Bene agendo accommodat, non potest non esse Deo accopius et beatissimus, igitur nomen filiorum Dei transfertur etiam ad beatitatis diυinae similitudinem, ut hoc nostro loco, 1 Io. III, 2. aliisque iocis. Uid. IXoesselti dias. de υera Ni nominis filiorum Dei. opusc. Fascio. II. P. III. sqq. Sensus igitur huius commatis egit Quotquot doctrina christiana reguntur et virtuti sanctitatique student, ii sunt vere beati, liberaliter et benigne a Deo habentur.
16. Ου γαρ - ο πατῆρ) Non enim iterum animum aerυilem accepistis, ut Nobis metuenda εit PO ma, εed accepiStia animum flialem, quo consilenter ipsum Deum appellamus Patrem no4trum. Con
666쪽
firmat Paulus id, quod v. 14. dixerat: ουτοί εBιν υιοὶ Θεο . πνευμα δουλεδες infectum, animum SerUilem, metu solo poenae praesentis a malo abstinentem. - ,πνε ,α, Pro affectu, frequens Hebraeis, unde et pro
ira, Pro B more sumi solet. Gal. 1V. 24. Servilem sensum non Beceperunt παλιν, i e. ut antea, antequam Christiani esse coeperunt. Respicitur maxime ad Iu-- daeos sub oeconomia ΜOSaica, quae severa erat minitando puniendoque, et postulabat quotidianas expiationes peccatorum necessarias. Non igitur mirum, si eJusmodi gens propendebat ad metum servilem. Potest etiam referri ad Christianos, qui nuper gentiles faerant; nam et hi usi sunt numinum suorum expiationbbus; et multitudo muminum effecit, ut a nullo eorum sperare possent bona, quoniam numina ipsn sibi adversabantur. Vos, Christiani, inquit Apostolus, per doctrinam Christianam ua eiusmodi sensum serviIom non denuo adducti estis, sed ad sensum filiorum; ἐλαβεra πνευμα υAσθεσίας. ΥΑθε τει, ab υἰού Θετoc, filius positus, quem constitui mihi esse filium, quanquam mihi
non fuerat natus, i. o. iadoptatuS. Υἁθεσία, adosetio. Ergo sensus adoptionis est sensus, qualem adoptati
silii habent erga parentes, qui aeque ac filii nati sperant a parentibus quaevis hona. I ESSEIt πνευμα υἰο- Θεσίαο interpretatur de Euangelio l. D. P. 98. J, quin uiam v. 2. ut Gai II, 19. 3 per Eυangelium liberati sumus a lege. Quanquam autem verum est, Evangelio nos certos reddi de paterno Dei amore, aptius tamen videtve h I. intelligere ipsum illum gensum et animum, quem doctrina christiana nobis instillat. 'EM J - κατηρὰ Quo confidenter Deum) apyeIIamus patrem
667쪽
iN EPISTOLAM AD ROMANOS. CAP. VIII. 603
inυocare; nec in hoc verbo, nec in 'ABβῶ ο πατηρ est emphasis. Paulus his posuit, quia graece explicare voluit syriacum his, qui syriaca nescirent. Scripsit enim lectoribus, qui et ludaei et gentiles fuerant.16. Aυro - τέκνα Θεου) IPSe ille sensu. et animus Geisi und Gesinnung) animum nolirum cori-υincit, nos esse Dei filios. Aυτο το πνευ αα Scυίοθεσίας, animus ille et sentiendi agendique ratio liberalior, qua non amplius timore servili regimur, sed ex amore Dei et pleni fiducia recte agimus, nobis est quasi testimonii loco nos esse filioa Dei, v. 14. Dei similes ac proinde beatos, et favoris divini participes. Deus
enim non Potest non amare et favore suo complecti
sui similes. Dicit autem Paulus συμ ααρτυρεῖ, quia lEvangelium a. doctrina Christiana nos idem docet, λCor. IlI, 6. Πνευμα ψμῶν, hic est animuS NOster, ut 1 Cor. II, 11. 2 Cor. VII, 1. Paulus vocum similitudines amat, etiam in significatu diverso, quod genus figurae Graeci ἀντανακλοισιν Vocant, qualis apud Plautum : Oculorum praeStinguat aciem in acie hostibus.
mus, sumus etiam haeredes, felicitatis participes. Hoc statim explicatius declaratur. Pergit Apostolus in sua argumentatione, et ostendit quam beati et felcies sint et suturi sint vere Christiani ; sicuti nempe silii sunt haeredes honorum paternorum, ita etiam filios Dei fore participes eorum bonorum, quae Deus filiis suis promisit, beatitatis nempe qua Deus ipse fruitur. κληρονομοι μὲν Θεοῖ Felicitatis summae, quam DcuS Promisit auis, Partic*es. In voce κληρονομου hic non
668쪽
respicitur ius succedendi in hona desuncti, sed possessio firma atque inalienabilis. Proprie κληρονομία Rκλῆροο et νέμω ducta de portionibus Palaestinae, Israelitis sorte divina tributis, dicitur; tropice vero felicitatem coelestem denotat. συγκληρονομοι δὲ Xριστουθ Pa
ticipes felicitatis, qua Christus fruitur. Ipse Christus κληρονομο: παντων dicitur, Hebr. I, 2. Cuius μέτoni fiunt, qui fide ei addicti sunt Hebr. III, 14. coli. c. I, 9. ειτερ συμπασχομεν θ nempe Christo, i. e. si constanti patientia omnia adversa toleremus, sic at Christus secit. ἴνα καὶ συνδοἴασθωμεν Ut una cum ipso
felicitatia summas simus participe3, 2 Tim. II, 11. 12. Col. III, 4.
18. Λογομαι γαρ - εἰς κ o Equidem enim plane statuo, calamitates huius Nitae nullius momenti esse ad felicitatem qua olim in altera vita manis ιte fruemur. Apostolus, laudata guperius atque commendata insigni religionis christianae selicitate, pergit ad caput de miseriis quibus Christiani anguntur. Obiici
Poterat, cum tanta christianae religionis laude haud facile conciliari posse pressuras et calamitates ubique obvias. Fortassis etiam respicit PauIus ad advexsariorum voces, stultam esse et ridendam Christianorum fidem, per quam bona omnia expectabant, et tamen vix unquam aliquid praeter adversitates, et turbas accipiebant. Hano offensam removet fiam admonitione, quod nondum omnimoda felicitas obtingere possit hominibus, quae potius futuro tempori reservetur ad spe tantum capiatur, v. 19-25., tum commendatione Prsesentis fructus, quem inter ipsas miserias religio christiana asserat, 26- 39. , quum nos certos reddat,
669쪽
IN EPISTOLAM AD ROΜANOS. CAP. VI I. 665
secundum ordinationem divinam piis Dei evitoribus etiam mala ad honum cedere v. 28. , eosque olim lare felicissimos exemplo Christi, cui nonnisi per miserias huius vitae aditus ad summum felicitatis dignitatisque
culmen Paratus esset, V. 29. sq. ΛΟΥΙομαι, i. e. os μαι, ἡγοῖμαι. 'APIoυ vox deducta est ex rebus, quae ponderantur. Nam quot pondo exempli caussa pendet, dicitur τοσουτον ἔγειν , i. e. trahere, deducere. Si in alteram lancem iniicias adversa quae ferenda sunt, in alteram hona, quae expectantur, immensum propende-hit, in qua sunt hona. μέλλουσαν ἀποκαλυφθῆναι. Cf. 1 Ioh. III, 2. Col. IlI, 4. In sequentibus tamen non deseribitur illius selicitatis magnitudo, sed certitudo.
19. 'H τὰρ ἀποκαραδοκία - ἀπεκδέχεται Nam creaturae spes crerum naturab exspectat tempus illud. quo Derus honor Diorum Dei manifestabitur, vellempus illud, quo omuibus apparebit, quanta sutura sit selieitas i gloria filiorum Dei. 'Aποκαραδοκία, SPES,
quae Com. 21. 25. vocatur Suidas recte sine emphasi interpretatur ἀποκαραδοκίαν Per προσδοκίαν. Scilicet α eo καραδοκaῖν Proprie est: υultum aliquoad spectandum conυertere, atque adeo ObSe arct.
Sic Ioseph. de B. I. IlI, 7, 26. απ a καραδοκει δὲ τῆν ορμην των βελῶν. telorum impetum autem Obεer-υabat. Iam, quoniam ii, qui vultum aliquo ad spectandum convertunt, aliquid fere expectare soIent, inde Graecis sποκα ραδοκarν et καραδοκa ιν est expeC-tare. Xenoph. Μemor . III, 5. 6. ἀλλὰ καὶ mγωσι καραδοκουντες τὰ προσταχθησομενα. Quid autem sit ἡ κτίσις h. I. quaeritur. Extat ingens copia disserta-
670쪽
tionum et libellorum de creatura gemebunda, Noririer se etenden Iareatur; sed vix unquam interpretatio huius Ioci, quae omnibus satisfaciat. Alii intelligunt homines, vel omnes, vel Probos, vel impios, vel Iudaeos, Iudaeo- christianos, Christianos qui nuper gemtiles fuerunt, vel honos angelos. De nnimantibus Tationis expertissus, olim in vitam et feliciorem conditionem restituendis Iocum hunc explicat Laur. Smith,
Danus, in Iibro: Ueber die Natur und Bestimmungster Thiere, iste aucti Don den PFichten der Men- scheo gegen die Thiere. Havn. 1200. 8. P. 83. sqq. Ab hac sententia non alienus fuit Michaelis in not. ad h. I. Probabilior hac est illa explicatio, quae olim plerisque interpretibus placuit . quam magno studio exornavit Io. Frid. Iacobi in Abhandiungen iaber inich-tige Gegenstande der Religion P. I, 5. quam etiam
Hoppe defendit, omnino hic conserendus. Κτίσις nempe sicut hebr. , praesertim si πασα additur, saepe
dith. IX, 12. ubi Deus dicitur βασιλευς παπιφς κτωεωe, et Sap. V, 17. Deus I πλοποιησει τὴν κτωιν εχ αμυναν ἐκθρῶν. Verti itaque possent haec verba: UrisDerεα rerum natura Syectat tempus illud, quo υera f-tiorum Dei felicitas et honor manifestabitur. Prosopopoeia, qua toti rerum universitati tribuitur, quod naturis sentientibus et intelligentibus proprium est, non est insolita. Sio in communi vita naturam serenaveris aestato subridere dicimus; Ρaulus autem morti Gilco, legi, peccato personae vim tribuere solet. Cf. etiam Gen. IV, 10. Pa. XIX, 1. Iac. V, 4. Lachemα-