장음표시 사용
691쪽
IN EPISTOLm AD ROMANOS. CAP. IX. 687
praesentia Dei gloriosa in columna nubis et ignis Exod. XL, 34. 35. deinde vero in nubecula super arca foederis 1 Sam. IV, 12. quao nubes se interdum ita extendebat, ut totum templum impleret, I Ρarat. VIl, L. 2. αἰ διαθροκαι J Decalogus. tabuIα foed ris ; nam hebr. Deut. IV, 13. expIicatur per Δια Θ και per Atticismum pro sing. Alii intelligunt foedus quodcunque, quod Deus cum Israelitarum maioribus iniit, quum non solum Abrahamo Gal. III, 16. 17. plures ἐπαγγελίαι et αθήκαι eonstitutae a Deo Iegantur, sed foedus etiam Deum inter et Mosen saepius repetitum dicatur. Deut. XXIX, 1.
que 2 Μaco. Vs, 24. αγία καὶ Θεόκτιστος νομο Θa- σι α dicitur. Intelligendum est igitur integrum I gum Systema. η λατρεία cultus externus Leviticus, praecipue sacrificia. αἱ ἐπαγγελία Promissiones PMaestinae et Μessiae Patriarchis et Prophetis
5. UZν οἱ πατέρες Quorum maiores gunt Patriarchae, Abrahamus, Isaacus et Iacobus, aliique, quos Deus singulari amore complexus est, quos Iudaei plus insto iactabant ad alios. καὶ-ὼν - σαρκαθ Ex quorum gene re natus est meastas quoad humanam originem. Non secundum το θεῖον, quod in ipso, sed
terpretationis est hio Iocus. Erasmusr is disi haeo particula Qui est in omnibus Deus adiecta est, sicuti quasdam adiectas offendimus, hoc certe Ioco Paulus palam Christum pronunciavit Deum. Et consentiunt, quae quidem viderim graecorum exemplaria. Iga-
692쪽
rius admonet, hoc Ioco refelli Arianorum impietatem, qui solum Patrem voluerunt esse vere ac Proprie Deum. Similia disserit Origenes, indicans iam tum fuisse, qui non audebant Christum appellare Deum, ne PIures Deos facere viderentur. Sed suspicor huno locum, quod intolerabilis esset Romanis auribus, mutatum ah interprete, aut ab alio quopiam . quisquis is fuit, qui declarat sese etiam initio operis nonnihil adiecisse dosuo. Ipsa verba varie interpungi possunt, et ex vR-xia interpunctione enascuntur variae interpretationes. Nonnulli enim post πάντων posito commate, sic verba nostra vertunt: Qui idem est dominus rerum Omnium, DeuS Oeternum υenerandus. AIii iungunt οων ἐπὶ πανrων ΘEος, Pro: ὀ ων ο μέγιστος Θεος, qui idem eat Deus Summus aeternum adoranduε. Ouum autem Christus nullibi supremus Deus nominetur, sed saepius a Deo summo expresse discernatur, 1 Cor.
VIII, 6. XV, 27. 28. Eph. I, 22. 1 Tim. II, 5. Prior ratio praeserenda videtur. Ευλογντος εἰς τους αἰῶνας, , celebranduS in aeternum, ad Christum referri ridetur. Additur haec doxologia, ne quasi iniurius in Christum
fuisse videatur Apostolus in commemoranda eius cum Iudaeis cognatione. Veterum et recentiorum interpretatio ea, qua haeo verba ad Patrem reseruntur, nec contextui, nec regulis Grammaticis est conveniens. Quodsi enim vera esset, Paulus non α ων ἐπὶ πάντων
Θιοι, sed potius ὀ Θεοe ὁ ων ἐπὶ πάντων etc. script rus fuisset, ut 2 Cor. XI, 31. Istud vero ὀ ών, quod h. l. legimus, positum est Pro ος ἐστι, ut Ioh. I, 18.et III, 13. ideoque ad Christum pertinet, de quo antea dixerat, eum κατῶ σάρκα e Iudaeis ortum esse; iam vero, ne hic subsistant Christiani ex Iudaeis, divinam
693쪽
Μessiae maiestatem addita doxologia celebrat. Eucharius Ferii. Christianua Oeriel fici libro, quem inscripsit: Christologio, oder die Resultate der neue .sten exegetischen Auinurungen uber den Artitiel vonder Gottheit Christi, etc. 1792. 8. Partis. l. P. 211. sqq. Post παντων posito puncto, ita vertit: Ex quibus ricitus eat ψεεias, quoad humanam et humilem Conditionem, qui praesicintior rat omnibus patribus illis), de quibus gloriantur Iudaei. Deus in aeternum sit laudatus, pro hoc tanto beneficio. Ex hac igitur interpretatione doxologia Patris esset in his verbis: Θεος αυλογητος εἰς σουe αἰῶνας. In hanc sententiam frotius quem hic Iaudat Oertelius, inclinasse videtur, haec notans ad locum nostrum I se Satis erat huic . quidem loco, dicere, hoc privilegium I idaeorum, quod ex illis natus esset Christus, omnibus aliis maius esse. quia Christo laus et honor debetur supra omnes. id est, etiam supra Abrahamum, Isaacum et Iacobum. Per se intelligitur, ex hac interpretatione παντων sumi in getiere masculino. Conferri etiam possunt Hoppe et Noe est interpret. huius cap. in opusculis eius p. 160. sqq. edit. 2. inprimis D. Iac Stolet: Eriti ute-rungen etiam IV. T. mit Beziehung aus seine Ueher-
5. Ουχ οῖον - του Θεουὰ Non autem feri potest. us promissio Dei irrita fat, ουχ οῖον δε, εο. ἐστι Ν-ri autem non potest. Hesychius: οῖον σου, δυνατον λέγουσι. Ουκ οῖον τέ ἐστιν, ου δυνατον ἐστιν. Plato Apol. Socr. εἴ τις οἰού τ ει ' πρυδευειν ανθρώπους. Alii
694쪽
οὐχ οἱον οτι idem Putant esso quod ως ἔτι, quasi, id-
quo ex populari loquendi usu interpretantur Sic: τουτοῆε ου λεγω uJή οτι ἐκπεπτωκεν. Gla ubi aber ia nichi,
dasS darum Gotte4 Aussoriache tineretilli bleiben. Ο λογος του Θεου, promiSSio clibina, hebr. saepe significat promissionem. 'Εκπίπτειν denotat irritum fieri, ebentu carere. Sic 'pila 2 Reg. X, 10. et aliis locis eodem sensu occurrit. Dicit Apostolus: Ex eo, quod maxima pars populi Iudaici reiicitur, minime sequitur, Deum non stare promissis Abrahamo do Μessia eiusque beneficiis datis. Hoc dicit contra Iudaeos qui propter praerogativas illas, quas modo commemoraverat Apostolus, etiam nunc sibi promeritum aliquod ius arrogare volebant, et beneficia in regno Messiae obtinenda sibi solis uompetere dicebant. Huio salsae
persuasioni occurrit Paulus in sequentibus, et utitur argumentandi ratione, captui Iudaeorum sui temporis accommodata. Haec igitur disputatio non pertinet ad omnes Christianos; nos enim talibus argumentis non egemus. Bene notant interpretes, Non agi hoc loco de singulorum hominiam Salute aeterna, sed de -daicae et aliorum gerritiam inυitatione ad veram Messiae religionem. ου γαρ - Ισραηλ) Uon enim omnes, qui ab DraeIe genuS ducunt, υeri Nominis Israelitae εunt. Supple: Ergo nec ad omnes Posteros Israelis beneficia Messiae pertinent, sed tantum ad eos, qui hoc nomine digni reperiuntur. Hoc dicit
contra Iudaeorum sententiam: Se OmneS, et SNOS esse
695쪽
iΝ EPISTOLAM AD ROMANOS. CAP. lX. 601
Israeli patri fiducia et obsequio in Deum, cuius solius caussa Iacobuo dicebatur Gen. XXXII, 28. 7. Ουδ' o τι - τέκνα INeque Proseterea, quod ab Abrahamo genus ducant, omnes cenaentur fili, so. ad quos beneficia Messiae pertineant. Tα τέκνα Sc. . σου Θεοζ, Vel τῆς ἐπαγγελίας, v. 8. Hoc confirmat Paulus duplici exemplo. Primum est, quod Ismael et iIii ex Cethura, qui duxerunt genus ab Abrahamo, non iisdem cum Isaaci posteritate iuribus usi sunt. αλλ' - σπέρμα 'δεα concise dictum, pro: άα ἐρρήθη ουτως. Sed dictum. egi Gen. XXI, 11. 12. : per Isaacum erit tibi posteritas, i. e. Isaacus unice erit, s. habebitur stius tuus, in quem unicum conferenda sint beneficia tibi Iiberisque tuis ante promissa Vocari in alii us hebraico loquendi modo est: eognomen habere ab aliquo. Itaque haec verba possunt vertit Posteritas tua habebit cognomen ab Isaaco, Isaacidae appellabuntur. Hoc exemplo confirmatur: non a natalibus pendere, ut quis beneficiis a Deo ornetur. 8. Τουτέστιν Paulus non vult explicare sensum grammaticum verborum praecedentium, sed vult ostendere, quid his verbis auditis cogitari possit. οὐ τὰ τέκνα - Θεου i On qui generatione humana sunt fili, so. Abrahami, iidem statim etiam fili Dei censentur , i. e. a Dei peculiariter diliguntur, vel sunt fili Deri, iure pIeno. άλλα - σπέρμαJ Sed ii tantam qui secundiam Dei promisatoriem nati Surit , cenεentur pro filia. nempe pro veri hominis filiis Abrahami; tractantur a Deo ut filii. Τέκνον τῆς ἐπαγγελIχο h. I. est filius promissus, et ex Dei promissione natus. Σπέρμα κατ' ἐξοχῆν est ea posteritas Abrahami ad quam Promissiones Pertinent. Sensum bene I esseἶ-
696쪽
tus exprimit sic: Filii promissi, h. e. ii, qui in eo similes sunt Isaaci, ut, quemadmodum i praeter naturae vim, solius divinae promissionis virtute, Abrahamoiaque Sarae natuου erat, iam per aetatis imbecillitatem viribus ad procreandam sobolem destitutis, sic isti divina prorsus virtute gignantur, atque a Deo nati, et Abrahami, tanquam spiritualis patris sui, fide moribusque similes existant Io. I, 12. 13. , isti demum λογώζονται εἰς σπges et s. tanquam Neri Abrahae filii habentur.
s. 'Επαγγελίαο γῶρ ο λογος ουτού) Promissionis enim erat formula, Gen. XVIII, 10. Recte monet NoypiuS, Voci επαγγελίας paullisper tono esse inhaerendum, non voci ουτος, quae etiam hic ex hebr. pro verbo substantivo εστὶ est accipienda. Ipsa verba promissionis affert Paulus ut veritas huius rei, de qua hactenus disputaverat, Pateat. κατά - νιος) Circa hoc tempus Deniam, et Sarae erit filias. Dicitur vero Deus ad homines venire, quando in eo est, ut insignia illis heneficia tribuat, ut Zach. IX, 9. Coll. Μatth. XXI, 5. Ergo Isaacus non naturalibus viribus Abrahami et Sarae natus est, sed vi' promissionis divinae. Ita etiam Chri8tiani nascuntur non naturae viri-hus, sed vi divina et intercedente promisso, quod siui applicant.10. Ου μονον tib So. τουτο ουτως ἔχει, vel : Σάρραδεανυσι τούτο, neque υ ro Sarae unicum exemplum est, quod haec doceat. αλ λα καὶ 'Pεβεκκα So. idem nos docet, Deum in Benefaciendo non respicere ortum ex his vel illis parentibus, vel μαθε το αυτο, Rebeccae
697쪽
etiam accidit, ut non uterque, sed unus tantum filius
eius singularibus beneficiis divinis hearetur. Affert historiam Esaυi et Iacobi, qui quamvis fratres gemmani et gemini essent, tamen ideo non iisdem iuribus
usi sunt; maυus enim, quamvis primogenitus, tamen Iacobo postpositus est v. 12. 13. Hoc alterum exemplum subiungit Paulus ideo, quod Iudaei obvertere
Poterant, caussam, cur unus Isaacus legitimus Abrahami haeres fuerit, in eo positam fuisse, quod diversi
isti Abrahae liberi nee ab eadem matre editi, nec eiusdem virtutis fuissent. ἐε ἐνόρ - πατρὸς ημων Quae grabida facta erat ex urio Dacico, patre nostro. Ko Ir , respondens hebr. primo sensu est cubile , deinde per metonymiam adiuncti σεμνῶς sic exprimitur concubitus, deinde per longius euntem figuram conceptio, quod inde patet, quia additur-ἐνὸς, et concipere ex aliquo dicitur. 11. Mλω - κακόν) Quum enim nondum nati esSent pueri, neque aliquid bene aut male fecissent. Τὸ αγχθόν η κακον, ex Hebraismo est nihil plane. De absoluto decreto Dei ad aeternam salutem vel condemnationem, ut multi post Augustinum existimarunt. h. Inon es8e sermonem, ex contextu et ipso sensu verborum satis patet. Addita haec sunt eo potius consilio, ut obiectioni Iudaeorum, Esavum imbrobum, huiusque improbitatis caussa a Deo reiectum suisse, Iocus Omnis Praecluderetur. ἴνα η κατ' - Ut benignissimum Dei promi4sum perstaret . Non ex merito, ded ex benignitate Iargientis. Sensus est: Ut iapyiareret, nihil unquam hominis merito, sed omnia tribuenda esse gratiae diUinae. α est αποδεικτιαῖν, Tum Bel
698쪽
weise dass. Π ροθεσις, prOyOSitum, VoluntaS, deinde in specie benigna Noluntas, siυe benignitas. 'Εκλογῆ, electio, libertas. Κατα h. l. elegantem periphrasin sacit adiectivi, ut η, κατ' ἐκλογην του Θεου
πρόθε me sit benignitas libera, ut infra X, 2. Gλοοκατ' ἐπίγνωσιν, Zelus prudenS, XI, 21. η κατα φυσισκλάδοι, naturales rami. Mgri , Pro αεὶ γέγηπα. ουκἐε - καλουντος) Non ex merito, sed ex benignitate largientis. Nam καλεῖν .υocare, inυitare, offerres dicitur Deus interdum, quum declarat, se velle aliquid dare, vel exsequi. 'Εκ, propter. Sensus igitur est: Deum ex libera benignitate, non habita ratione dignitatis vel praestantiae cuiusdam externae in Iacobo et Esavo, illi maiora beneficia decrevisse, quam huic.
12. ' ΗΘ - ἐλάσσονι Geri XXV, 23. Iacobum
respectu Esavi dici λα νονα, eo sensu, ut Sit iunior respectu primogeniti, omnibus facile patet. Itaque Iacobus a Philone et Iosepho dicitur νεωτερος, Natuminor. Sub parentum designatione intelligi hic populos, posteros nempe Esavi et Iacobi, apparet ex iis, quae loco Geneseos cit. praecesserant: I aut recte percepit Iosephus Antiqq. Xlll, s. 1. Quod
effatum eventu est confirmatum. Nam Dalaides primus Idia nati OS, i. e. pos ros Esavi in Servitutem redegit, 2 Sam. VIII, 14. ouumque iugum Iora νn Oregnante excussissent, Reg. VIII, 20. 22. tempore Maccabaeorum iterum victi sunt. I Macc. X, 22. II, Tandemque Hyrcanus eos omnino debellavit, ut nos
docet Dae phuS I. c. Haec igitur, quae Ρaulus ex historia liberorum Isaaci colligit, continent hanc doctrinam: Deum, qui singularia beneficia in hanc illamve
699쪽
iN EPISTOLAM AD ROMANOS. CAΡ. IX. 693
gentem conserat, nullo modo id facere coactum quasi moribus vel meritis istiusmodi gentis, sed motum rationibus ex se ipso suaque liberalitate unice ductis. 13. γέγραπrαι Mai. I, 2. I. Est et hic et Iipsis. Plena sententia: Quod vMicinium revera impletum est, ut scriptum reperimus a Malachia. τον Ἱακωβ-ἐαίσησα Praetuli Iaroelitras Idum eis. Nam et hic Iacobus et Esauus pro posteris utriusque. Mισεῖν vero ad imitetionem hebraici r ponitur, quod non semper OdiSse notat, Sed etiam interdum minus benigne tractare, Postyoriere. Gen. NXIX, 51.Luc. XIV, 26. coli. Matth. X, 37. Deu enim posteris Iacobi terram patriarchis promissam et sacra lexterna concessit, non aeque idumaeis. Itaque verba dicti nostri de utriusque populi conditione externa tantum capienda sunt.14. αδικία παρα τω Θεί:j iam iniuste Deus agit P si nempe Iacobo eiusque posteris non propter
virtutis praestantiam, aliaque merita, sed libera et gratuita benignitate commotus favit. Iudaeuin inducit dis-Putantem ntque pugnantem ita, ut doctrinam Pauli summa Deum iniuria afficere doceat. Hanc sententiam, Deum iniuste agere, verbis A. i τ οιτο repellit tanquom insanam Et viro bono indignam. In totabac Apostoli disputatione notandum est, agere eum cum hominibus superbis, hypocritis, suamque dignitatem non ex verae
virtutis studio, sed externarum rerum vanitate metientibus. Contra hos initio potestatem et ius Dei ita defendit, ut iis opportune phrasibus utatur, quibus ante-hao in disciplina Pharisaica videtur assuetus fuisse.
700쪽
Non tenetur Deus rationem reddere hominibus, cursio vel aliter agat. Iam duos V. T. Iouos subiicit Apostolus, unum, ut declararet Deum ipsum da ga consi masse, quod in beneficiis conferendis plane agat ex arbritrio, v. 15. 16. alterum. ut etiam Deum se in se-υeritote adhibenda plane Iiberum confitentem ostendat.
xit vero Deus haec, quum Μoses rogaret, ut Deus se ipsi manifestaret, in signum futuri favoris. Est igitur h. I. Rermo de eximio quodam et plane extraordinario Beneficio, cuius non quivis homo fieri potest particeps. ἐλεησω - ora τε auJ Libere Unicuique, Et pro arbitrio benigne facio. 'Ε λεεῖν et oia τείρειν, . quemadmodum hebr. VI et significatu parum vel nihil differunt ; nam utrumque verbum saepa significat, libere, pro arbitrio hominibus beneficia tribuere, benigne facere. Scriptor libri de Dita et morte Mosis verba Exodi ita explicat: Aemini quicquam debeo, gratia do mea. Non assert haec Apostolus, quasi suae disputationis, de qua agit hactenus, rati nes aliquas reddere non possit, nam et reddet aliquas, sed quod prius quam eo veniat, edomare velit Contra dictoris audaciam. Etiam de principibus dicunt PoIitici: Non esse nostrum aestimare, quem SuPra Cete
ros, et quihus de caussis extollant; summum illia datum e88e rerum arbitrium, subdit obsequii gloriam relictam.
.61 μα-Θεουθ Ergo quod attinet beneficia extraordinaria hominum studiis nihil ef icitur, sed Omnia a benignitate disina pendent. Vii noo Esa-