장음표시 사용
711쪽
. IN EPISTOLAM AD ROΜANOS. CAP. IX. ror
as. Τί συμ- πίστεως θ Quid inde aequitur 3 Gen. ti ea non appetentes felicitatem. accipiunt felicitatem, sed propter fidem conεequuntur. Ex hactenus diotis insert Apostolus, non iniquum videri Posse, si, reiectis Iudaeis incredulis, Ethnici ad religionem Christi invitentur. u sine articulo, multi gentilles. Δοιαιοσυνη, o. ι, 17. praemium. felicitas in regno
Μessiae exspectanda. Διωκειν . i. e. δετεῖν, studiose quaarere. Κατέλαβε, Pro Praesentit καταλαμβα- νουσι. Δικαιοσυνη η ἐκ πίστgως. so. δοθεῖσα. Πισru, h. l. est firma persuasio, Ieatim esso Μessiam, et ab eo omnem selicitatem esse exspectandam. Utat autem dicere Apostolus, gentiles, vacuos ab isto fastu ludaeisorum . qui in se suoque studio ponereat omnia, illud honesiolum gratis sibi oblatum, libenter accepisse, Iudaeos autem fastu suo impeditos esset quo minus spem benevolentiae divinae consequendae factam per Evan-gatum. admitterent.
Il. 'Iσραηλ - ἔφθασεῖ Israelitae autem eo quod tenaentur studio legis alicuius , a cuius obge atione sibi felicitatem promittunt. Non capiunt fructum eius legis. doctrinae, quae Deram felicitatem offert. Νομος in priori membro est lex Hosaica, euius observatione Iudaei savorem Dei et praemia se eonsa qui posse putabant . in altero membro est doctrina Christi, nova lex, quae nobis veram felicitatem osserti Κομος, quandoque de quacunque doctrina dicitur. Vid. supra III, 27. Iao. I, 25. Quoad totam gententiam es
712쪽
tem. οτι φυκ - νόμου Quia non per sdem, aedper observationem Iegis cΜosaicae .consequi volunt, nimirum pex ritus lege praescriptos, veluti per ci cumcisionem: Rom. IV, 11. 12. sacrificia, o horum discrimina. et alia similia δικαιωματα σαρκῖς. προσδεκο φαν - προσκόμματος) Ι egerunt enim in saxum illud, in quod multi impingunt, i. e. offensi sunt et offenduntur Messiae humilitate. Solent, qui iter fa- olunt, interdum in lapides impingere, et pedes laedere, ac sic impediri, ne iter prosequantur. Sio ergo quidam προσκοπτου τι τῶ λογω. 1 Pet. II, 8. Quod Ρetrus
ihi dieit da Evangelio, id hio Paulus da Christo; quia
idem est Christus praedicatus et Evangelium; et eon siderandus hic Christus eiusque doctrina simul recum sua cruce. Ηoo enim est, quod Iudaeos plerosque o fendebat. Haec autem est ratio, eur Iudaeos exesudat Deus a felicitate regni Christi. καθωρ γέγραπται Coniunxit Apostolus duo loca Alexandrinae versionis, Ies.
II. 'Iδω τίθημι - σκανδαλου Ecce ego fundamenti loco in Sione Ponam laxum, in quod maeti impingent, rupem in qua multi labentur. Iudaeos olim hunc Iocum de Μessia interpretatos esse, vix potest negari. Iarchius in locum Iesaiaet Decretum coram me factum est, et constitui Regem, Messiam, ut ille sit in Sione ἰapis munitionis: istud enim in Wigniscat i. e. munitionem et 'mitatem Elo. Sed loeum Iesaiae non agere de Messia, totus contemtus docet. Utitur igitur Paulus verbis prophetas ad cogitationes suas exprimendas, ut in praecedentibus
Iocis in hoo eapite allatis CL. Luc. II, Iq. Iudaeis
713쪽
IN EPISTOLAΜ AD ROMANOS. CAP. X. etos
pharisaida doctrina imbutis, eraeάνδα λον erat Patris Christi, humilitas, mors, atque imprimis crucifixio. καὶ πως - καταισχυν Graio Puicunque Uero ei confatis fuerit, spe sua non frustrabitur. Ies. XXVIII, 16. proci Enri N, nonnulli legendum esse existimant R, Sed EMI, oui plerumque Datinandi Potestas subiici solet, hahet etiam timendi et erubescendi notionem, certe in cognata lingua arabica. CL Filii mei Ernesti Frid. Carodi Scholia ad Ies. XXVIII, 18. Sensus huius loci est: Qui Christo non credunt, eos impediri, ne viam insistant, gnae ad veram iustitiam d oit. Uui vero ei credunt. eos neutiquam falli, sed
quod cupiunt, adepturos. Καταισχυνεσθαι est
et precor, ut Deus Israelitas εalutis participes reddere velit. Opto illis hona omnia, etiam aeterna. Ευ δακια, υoIuntas, animus quam maxime henevolus, i desiderium. Pergit Apostolus exponere caussas, cur tanta Iudaeorum multitudo a societate regni Μesaiani exeludatur. Ne autem Iudaeo-Christiani crederent, ex odio haec a se dici, amorem suum in eos iterum Pro
2. Μαρτνρω-ἔχουmri Testor enim iis, quod aiu-dium erga Deum habent. Sio. Io. II, 17. ωος τουό&ω σου. CL Aot. XXII, 3. GaI. I, 14. Studium erga Deum, i. e. in leges Μomicas; has enim non sine
714쪽
Dei ipsius eontemtu a Christiania neglki .existim ant. οὐ κατ' ἐπίγνωσινJ Sed non coniunctum cum Mera Dei cognitione. 'Κπίγνωσι e idem quod γν σα. Vel κατα hic ut supra o. IX, A. Laest poriphrasin Adiectivi e Mestis imprudenα Errahant nimirum Iudaei, tum in legum Mosaicarum consilio, turn in bonorum operum,suorum . quibus gloriahantur, digni
3. 'Aγνοουντεο-δικαιοσυν νγ Quum enim Mon rite intelligant, quinam ait modus; adipiscendi felicitatem Deo Mobatus, quum non iritelligant modum conis sequendi Favoris divini. Διακιωυνη eodem sensui. umitur, quo supra O. l. 17. 'A γνοεῖν non . solum de notst ignorare, sed et non rita rem inteIligere. ut
Maro. IX. 52 καὶ τῆν ἰδών - στῆσαι θ Et Euam rutionem bene olentias diDinas consequendas atabi lira εtudeant. 'Iδία δικαιιοσυνη vi oppositi est ille modus consequendi divini favoris, quem Iudaei tanquam unice verum Deoque probatum commendabant. 'Iστάναι, NPn, h. I..υaIere facere, gestena machen. τν δικαιοσυντ σου Θεου Ουχ υπετάγησαν ) Est hic forma pa siva pro reeiproca; NiphaI. ut Hebraei Ioquuntur, pro HithpaeI. Viam non ineunt, per quam beneυM-tia diυina: comparari possit, fidem scilicet. Non om sequuntur, non accommodant se doctrinact quae est tanquam reguIa et lex proposita. Supra o. VI, II.
q. Τμνο γαρ νομου μισσοο Nam Christus aus- euria legem Mosaicam. Tnae vario explicat . Se- eundum nonnullos es sinis, ad quem quis contendit, quem attingere vult, ut sensus sit. Christum per Iegem
715쪽
IN EPOSTOLAM AD ROMANOS. CAΡ. X. m
Mosaicam obumbratum fuisse et Iegem nunc cessare,
quum Christus apparuerit, GH. III, 24. Alii explicant: Quod lex non poterat, id Christus et cit, et praestitit. EIeganter enim. vaticinia dicuntur τέλος ἔχειν, cum implentur. Ioseph. Antiq. ll, 5, 3. et lU, 6, 5. Facilior tamen Tatio est, si dicas, populariter dictum
esse, Pro Xριττού τέλος εφεοε τF νο α M. i. e. κατ ηργησa του νομον. Quicquid sit, semper erit sensus, non Amplius opus esse lege Mosaica, eiusque observatione, quum Christus opparuerit. εἰς δικαιοσύνην παντι σωπιστευοντι 'b Ut iustua habeatur adeoque savore Dei fruatur) Omnia in eum credens. Hic est cardo totius huius disputationis, ostendere, non observatione legis Mosaicae, sed potius per fidem in Christum nos fieri Deo gratos ac Ptosque.
Bit. Dὶicituυm observatione legis comparandam. Γράφειν h. I. eost deScribere. Verba Mosia autem extant Levit. λVIII, d, οτι ὀ ποιησαο - αυτο Quicunque eα. Praecepta legis Se auerit, Uitiet, i. e. felix erit per ea. Videtur in his verbis esse obiectio Iudaei, provocataeis ad Μosen ipsum. Nonna υcro ipse Moses dicit. Otae atione legis felices reddi
homines P Respondet Paulus v. 6 - 11. hoc esse quiudem verum, sed nunc ostendi faciliorem viam ad salutem perveniendi. Quamdiu valebat Iegum Μosaic rum auctoritas, utique iis diligenter observandis salutem consequebantur homines; nunc vero, abrogatis his Iegibus per Christum fdes requiritur. Bene tameneohaerent omnia, si verba haec Pauli esse dicamus. non adversarii.
716쪽
712 SCHOLIA 6. m δὲ ἐκ - λέγει Sed fesicitas, quae per f-
dem contingit. ita quasi dicit. Facile apparet, Pau-'lum haeo verba non ita afferre, quasi Μoses de iustitia per fidem locutus sit; nam λέγει non Μωσῆς, sed β ἐκ πίστεω e δικαιοσυν . Est igitur Pros popoeia , qua ea selloitas, quae per fidem in Christomtomparatur, Ioquens introducitur. Sensus igitur est rde ea ratione ad favorem Dei perveniendi, quam Evangelium commendet, maiori iure valere, quod Moses de sua Iego affirmaverit Deut. XXX, 11 - 14. εἴπτο καταγαγεῖν Ii cogitare, quis ascendet in coelum, ut nempe Christum deducat y Sensus est: Doctrina Christi non diocissis est intellectu et creditu. S Ient, qui rem perquam dissicilem voIunt significare, uti similitudino adscensus in coelum, et deseensus ad infero/. Batia metia f. 94, 1. Si quis dixerit mulieri,
si ascenderis in firmamentum, aut descenderis in aby sum, eris mihi desponsata - haeo conditio frustranea est. Ceterum Paulus non argumentatur e verbis Μο- sis, sed phrasibus tantam nonnullis ad rem suam uti- me. Admonet Moses Israelitas, cognitionem legum divinarum non esse aequisitu dissicilem, ut ad eas i nendas opus sit peregrinatione in dissitas terrarum regiones. Hoc etiam de veritata doctrinae Christianae valere, dicit Paulus Xριστος per metonymiam est doctrina Christi, ut supra o. VIlI, 10. et multis aliis Ioris. Τουτ' ἔσrι verte: nimirum, nemps
T. Τίς -ταMσaται- αναγαγεῖν; Ouis degeende in orcum, ut nimirum Christum ex mortuis adducat ' Pro vectis a Io ν ν αβυσσον, in Graeco LXX. in te retum est: eo ro πέραν τῆς θαλασe Sed P -
717쪽
IN EPISTOLAM AD ROMANUS CAP. X. 713
lua accommodata ad suam sententiam usus est voce
αβυσσοe, quae hoc loco idem denotat quod omcus, sedes mortuorum, quae vulgo coeta opponi so- Iet. Sensus est: Doctrina nostra de fida non est dinsellis intelleetu et creditu; cognitio eius non e coelo vel ex inseris accersenda est. Facile se commendat eius veritas et certitudo curiis homini, praeiudiciis non occupato. Haec interpretatio plane convenit oum F. S. 8. τί λέγεις S.. η ἐκ πειτεως δικαιοσυναν. Assirmative nuno exprimitur sententia, F. s. r. σου τὸ ἐστιν) Quod Prope est, facile a nobis potest cognosci. Sensus igitur est: Facilis est tibi doctrinae coelestis cognitio, vel certissimis argumentis adeo tibi eonsrmata, ut dubitare de eius veritate non Possis. ἐν τῶ - καρδία σου i. e. ut eam et ore' Pr fiteri, et animo credere possis. 'Εν, hebae. z praefixum, Pro. που r ἔστι - κηρυσσοαενJ nempe doctrina
quae fdem postuIae etc. 'Pῆμα, doctrina; τῆς πBτεω i. e. ω serravτDν ἐσσὶ. Ostendit Surenhurius in βί-BLu καταλλαγῆς pag. 476. fuisse soriptoribustu daidia familiare, ut alterius scriptoris Iocum repeterent, alium sensum per disertas explicationes adderent, et sto in
rem suRm converterent. Huno morem Paulus etiam h. I. secutus est.
Iesum esse dominum, et animo credas, ' Deum emcitasae eum e mortuis, hoc tibi erit εalutiferum. Ou πεῖν στο uae τι Prius Posuit Apostolus quam artiστε ειν, quia in loco Μosaico, quem aequitur, στοματι prius, καρδίν posterius erat. Bene observat Mypius,
718쪽
ex Parallelismi studio sto scripsisse Paulum et sensum ita esse constituendum, quasi esset: ἐαν-ομμο- νς ἐν
τῶ στοματί σου. , καὶ πιστευσνς ἐν τη καρδία σου, o τι Ιησους ἐστι κυριος. καὶ ου Θεοο αὐτον ἡ γειρεν ἐκ νεκρῶν, era Θηση. HESurrectionis Christi mentio fit, quia iIIa est firmissimum argumentum, quo constat, eum efffenostrum redemtorem. Quare qui de hac recte sibi per suasum habuerit, non amplius lacrificia et alia opera Iegis tanquam summa consequendae salutis aeternae praesidia celebrabit, nec eorum observatione, veluti, meritis quibusdam suis gloriabitur.
10. Καρδία - δικαι συνην mente enim creditur, et oria professio editur eo effectu, ut adipiscamur εαlutem. Elo h. I. denotat caussam finalem. Ut enim savoris divini fiamus participes, animo rat Credendum. Ceterum εἰς' δικαιοσυνην et asi σωτηρίαν in mem-hro sequenti sunt mera synonyma et locus sic est construendus: καρδία ταρ πιστευaται καὶ στοματι ομολπελται εu δικαιοσυνην καὶ σωτηρίαν. Fidem vivam esse imtelligendam per se Patet.
ri 11. Πας CL supra o. IX, II. Omnia, sive Iudaeus Prius fuerit, sive non. Quam vocem Iesaias non habet. 12. G γαρ αυτὸς κυριος παννων Nam communiarat Dominui et Deus omnium, et gentillam et Iudaeorum. Κύριος hoo Ioeo valet m III pro quo dixit Θεος supra IlI, 29. πλουτῶν - αυτον Abundans bonitate in omnes eum Pie colentes. Πλουτων, so. - ριτι, vel χρηστοτητι. 'Επικαλεῖσθαι νον Θεον est
719쪽
IN EPISTOLAM AD ROMANOS. CAP. X. 715
, 3 1a. Πας γαρ- Ioel IlI, 5. Quicunque De m pie Cesuerit, 4e abitur, sive natione sit Iudaeus, sive Graecus.
ι 13. Πωo ουν '' ι-τευσαν ; Quomodo Nero eum eolant, cui non dederint Mem ἰ etc. infert Aposto. ius ex v. IJ, reche Evangelium pxaedicari et Iudaeis .eii gentilibus. Deus enim omnibus auis piis cultoribus promisit salutem, sivφ natione sint ludaei sive gentiles; ergo i etium omnibus, non habita generia ratione, osserenda i est salus, quod sit praedicatione Evangelii. Eleganti sorita utitur Apostolus, ab essectis ad caussas progrediente, ad confirmandam sententiam, Ethnicis etiam praedicandam esse doctrinam Christi; quod Iu daei negabant. οὐ ουκ ἡκουσαν, i. e. περὶ Ου ρυξεν ρκουσαν, ἔγνωσαν, quem n ciunt, Κηρυμσειν, i. e. διδασμιν.
16. Πως--οσταλωσι; Exoptatissima igitur est res, quod doctores Evangelii ad cuiusque generis et con ditionis homines mittuntur. καθως γέγραπται Iesaiae cap. LII, 7. ώς ώραῖοι - εἰρ νην Quam iucundi sunt nuncii pacis vel felicitatis. De hebraismo in hac Iocutione cf. notata ad Acti V, 9. Iesaias loquitur de iis Iudaeis, qui, iacta a Cyro iacultate redeundi in patriam,
antegressi alios, quum in regionem montanam Palaestinae pervenissent. annunciabant Iudaeorum reliquiis, quae in Iudaea remanserant, pupulares suos nunc redituros esse in patriam; Deum iam regni aedem in Siona fixurum esse, ubi hucusque Chaldaei regnave - .rant. Isaeo igitur Iesaiae verba non citantur ut vaticinium , sed illustrandi caussa. Nuno etiam, inquit, exoptatissima est res, quod doctorea Evangelii ad eu-
720쪽
iusque generis et conditionis homines mittuntur. Iudaici tamen interpretes tinno locum ad Messiae tempora retulerunt.16. Ἀλλ' ου- ευαγγελειὰ In parenthesi legendus
est hi obversus, vel ita, ut cum praecedente hoc modo eohaereat: Exoptatissimi sunt nuncii Evangelii spermultis so. quambis non omnes obsequisntur linio doctrinae. 'Υπῆκουσαν pro Praesenti υπακουουσι. 'morie γὰρ λέγει Verba extant Ies. LIII, 1. Non citantur ab ApostoIo ut vaticinium, sed illustrandi caussa. Idem fit nunc, quod olim, iam Iehaiae tempore factum est. κυριε-vusio Domine, quis Idem habet cloetrDnae nostrae ' Quasi diceret pauci. M ακον, hebe. est doctrina, quae auribus percipitur, vel P tius publica institutio, quae, audientibus aliis, fieri solet. 17. Ἀρα xi πωτις ἀκοῆeJ So. γίνεται. Ergo ad Mem promosendam opus est institutione Publica. iδὲ - Θεου Haec υero institutio esse non notest sine verbo Dei, s. doctrina a Deo patefacta. Verba δ is φηματος Θa οὐ, Posita sunt Pror διὰ κηρυγματος τουρηαατος του Θεου. Itaquo Apostolus denuo muneris Apostolici necessitatem, et doctrinae christianae dirinam auctoritatem asserit contra Iudaeos., qui Iegi Μο- saleae soli divinam fribuebant auctoritatem, spreto Evangelio. 18. 'Aλλα λέγω, μῆ ουκ ἡκουσαν; ne autem quaero, annon audiuerint doctrinam mangelu, si nempe Iudaei, qui non obsequuntur P Hano excusationem non valere, statim subiungit verbis e Ps. XIX, s.