장음표시 사용
761쪽
IN EPISTOLAM AD ROΜANOS. CAR XIII. 75 et
pter prope inatantem Christi in terram reditum, atque cum eo bitae melioris feIiciorisque auspicia. Sed aptior sequentibus est Prior explicatio. 12. 'Η νυε - ηγγικεν Nox nunc fere praeteriit,
dies autem iam appropinquat. ΓΙροκοπτειν est maximam Partem iam confecisSe. Iosephus de B. I. IV, 4, 6. καὶ μυκτος προκοπτου σης, καὶ τοὐ χειμωνος ἐπακμαζοντος, κοιμίζει αεν τους ἐπὶ τyστοε φρουρους, eriimυctro, quiam iam multa nox esset etc. ΠOx est tempus ignorantiae rerum divina rum, quae non tantum apud gentiles erat, sed et Iudaeos invagerat, Io. I, 5. Nuno autem Romanis ad Christum conversis affulserat lux doctrinae christianae. Qui totum locum ad sutura regni Messiae tempora reserunt, verbum εγγικεν, servata praeteriti significatione, vertunt i propius iam acceεεie ad nos.
Iidem νυκτα symbolum vitae humanae flagitiis et calamitatibus funestae, μέραν vero symbolum vitae Dirtuta et felicitate insignis, qualis in regno Messiae exspectari potest, interpretantur. Durius, si quid vi
mus pristini temporis υitiositatem. Tα ἔργα σου σκοτους, opera, quae in tenebris peragi soIent. Ovidius Amor. I, 6, 59. Nox et amor vinumque nihil moderabiIe suadent. Tacitus Η. IV, 56. omnem pudorem nox ademerat. καὶ ἐνδυσωμεθα τα οπλα του φωτος) i. se induamus christianae virtutis ornamenta. T aeo πλα, instrumenta, arma, sed et Drates. Proprie itaque sunt vestes, quibus interdiu induimur; improprie autem eiusdem vitae institutum, quod decet homines luce Evangelii illustratos, τα ἔργα του φωτος.
762쪽
13. 'Ως ἐν ημέρα, εὐσχημονως περιαατησωμενJ Vi tam igitur honestam agamus, qualis lucem diυinam decet. Σχῆμα saepe do Destibus adhibetur, de iis Praesertim, quibus uti solebant, qui in theatris aut alibi
aliorum repraesentabant personas. Plaut. Amphitr. ita Prologo v. 116. Hinu petita translatio, ut ευσχημονας dicerentur, qui decentem quandam veluti induebant Personam, et morum studebant honestati, illustria imi-- tantes exempla, μ' κωμοις καὶ μέθαις Non comisSationibus et compotationibus dediti. Hesychivae κῶ μοτα α λγῆ καὶ πορνικα gσματα. Lucian. his a
εωθεν aIς ἐσπέραν, μεθυων αεὶ καὶ κραισαλων, καὶ τῆν κaφαλην το ς θυφανοιο διμνθισμένος. In his comissationibus et discursionibus nocturnis mare fi foeminarum et hae marium vestes et Personam induere Poterant, quod adeo frequens erat, ut id neglectum m&ioris impudentiae esse putaretur. Demosthenes de fala. Iegae. Ceryhionem exsecrandum hominem vocat, ος ἐν ταῖς πομπαῖς α νευ σου προσω π είου κωμαζει, qui
in festis absque persona comisaetur. Κῶμος gravius peccatum est quam μέθη. μὴ κοίταις καὶ ασελγείαις θΠon εcortationibus et Iascisiis. Hesychius: ασέλγεια, πορνεία. Κοίτη, alias cubile, hic concubitum denotat. Sio Pindarus Pyth. 11. v. 38. dicit: ἡ ἐτοιου λέχει δαμαυθμέναν ἐννυχιοι παραγον κοιται; num illam in alio lecto Iaseruientem nocturni Re πιε- runt concubitus 8
763쪽
14. 'Aw ἐνδυ-oa-Xριιττον Sed imitamini Christum, simil*s illi fieri studete. Sio apud Dionys. Ha- Iic. Ant. L. XI. Appius et reliqui decemviri vocanatur ουκέτι μετριαμυς, ἀλλα τον Τ α ρκυνιον ἐκ a r- νον ἐνδυομενοι, non amylius modum Seruanteε, sed Tarquinium illum induentes, i. e. imitantes. Ρetita est Iocutio ab illis, qui in theatris aut alibi aliorum Personam induentes, eorum actiones imitari atque exprimere studebant. Meὶ τῆς σαρκος - ἐetractviatae Et corporis c Mam agite sic, ut cupiditates non ineendantur. Ex Hebraismo σαρε h. I. Pro σῶμα Ponitur. Eandem sententiam Iosephus Ant. VlII, 13. 8. Ioquem di more Veterum Graecorum ita expressit: ἐπὶ νηντου σωματος προνοιαν τρέπεσθαι, ex quo loco etiam P tet, τν προνοει σωματος indieari curam corpori habendam, quum quod ad habitum, tum quod ad victum. Εἰς ἐπιθυμ αρ, i. e. uεque ad cupiditates. g. libidines. Per cupiditates autem hic non tantum Ditia animi, sed et ipsa facta externa intelliguntur, qua lia v. 13. nominantur. 1 Petr. IV, 2. I. 1 Io. II, 16. Videtur autem Paulus eo consilio curam eorporis Romanis suis Praecepisse, ne, ut multi inter Iudaeos f ciebant. corpus ergastulum quoddam et animi impedimentum, atque adeo durius habendum omnique modo amigendum putarent, quae perversa opinio sectam
Essenorum tenebat, de qua est apud Iosephum de RI. II, 8.
1. Ut sequentia recte intelligamus, notanda sunt haec: Iudaei multi ad Christum conversi, omni modo servare
764쪽
volebant, et aliis servanda imponere praecepta Μosis, etiam ritualia, Act. XV. et vocatos ex gentihus ista
praecepta non servantes aversabantur. Contra vocati
e gentibus, conscii datae per Christum libertatis, Iudaeos Iudaice viventes defugiebant ,- et ut imperitos spernebant; unde Eecuturum erat schisma, mire in ipsis initiis obstiturum Evangelii progressibus. Huic malo ut occurrat Paulus, mediam instituit viam, et Iudaeos, qui in Christum crediderant, monet, ita Sequantur suam opinionem, ut a damnandis aliis, aliter sentientibus, abstineant; ex gentibus vero vocatos, ne illos, quanquam Iudaice viventes, ut imperitos spernant. A vulgari aliorum sententia discedit Hoppe, et per infirmos jda intelligendos esse putat eos inter Christianos, qui severiori Essenorum disciplinae addicti, carnibus vel omnino, vel saltem certis quibusdam diebus abstinendum putarent. Certum est, admodum frequentatam fuisse eo tempore abstinentiam a carnibus inter Iudaeos, Graecos et Romanos, quod etiam multis veterum Iocis probat vir doctissimus. Et, quum Romae etiam fuerint Iudaei, huic severiori disciplinae addicti, ut patet ex Iosephi loco, statim v. 2. n nobis commaemo rando, huius generis homines, si non unice hio intelligendi, includendi tamen esse videri possent. Sed contra hanc sententiam recte monet Morus in disserit. them log. et pbiIOg. P. 220. qui monentur in hac re esse concordes, eos fuisse homines, qui e paganis Iudaeis que in eundem coetum coierant, horum autem discor diam non pependisse . quaestione, an quis ex opinio nibus phiIosophicis abstineret uno aIteroque cibo; sed, an propter Mosaieam legem abstineret. Egregia etiεm
est eiusdem Viri docti observatior lib. citi p. 228,' ,
765쪽
in N. T Iibris ibi contra merem Iudaismum dici, ubi Iudaicae legis vis in decernendo delectu ciborum sublata dicitur, et ostenditur male agi, quod ea vis adhuc inculcetur Christianis, e contrario ibi contra opiniones Iudaismo additas, delectum illum commendantes, dici, ubi defensio huius delectus niti dicitur nugis et affectatione insignis sapientiae aut pietatis. Tota haec Viri egregii disputatio sexemplum cogitandi de religione, nominatim de Usciis, ex cap. XIV. Epistolas Pauli ad Romanos depromtum,) digna est lectu,
et ad hanc rem illustrandam multum sacIt. τον - προσπιλαμβανεσθε) Eum, qui infrmus est in fde, i. e.
non satis accuratam cognitionem Offciorum quorundam consecutus est, benigne tractate. ωστις h. I. non est assensus, qui Praebetur doctrinae, sed est Pe
suasio de eo, quid liceat, quid non P et πίστεως obiectum non sunt dogmata, sed officia de agendo. Igitur ασΘε- νων τ' arserσι est homo, dubius et fluctuans in officiis
quibusdam. Theodoretus: του ασθενουσα ὀa τον ταῖς νομκαις παρατηρη σεσι δεδουλωμένον καλεῖ. Προσλαμβανεσθαι est comiter. benigne tractare, quemam modum qui infirmus aut prostratus est, solet manibus aliorum porrectis sublevari, quo quidem sensu αντι
λαμβανεσθαι dioitur Luc. I, 54. νιν εἰο διακρίσεις
δαλογισμων i. e. ne in insitis gententiam curiose in quiratis, eamque Seυere damnetis Iac. II, 4. ΔιακρIνειν, diiudicare, Matth.'XUI, 3. 1 Cor. VI, 5. Διαλογισμοὶ, cogitationes, Matth. XV, 19. aliisque Iocis. Nolite alios iniquius diiudicare, quasi malo animo id fgant, quod agunt. Alii: καὶ μη διακρίνεσθε διατοῖς διαλογισμους, nolite rixari propter Opiniones,vel: μὴ εἰς το διακρωεσθαι υμῶς διαλογισμοῖς, Prος ανευ
766쪽
'ακρωεωο καὶ διαλογισμοῖ, cet verbo διακρίνεσθαι et nomine διαλογισμοὶ dubitandi significatione sumtis, i nolite ullo modo dubitare, ohne euch imena ein Bedenhen etia machen. Sed prior explicatio contextui
2. 'Οe- παντα ) Est qui credat, licere omnibus f promiscue υesci. Supple: ἐεarναι. Πάντα i. e. omnis
generis edulia, non olera tantum, vorum etifim carnes, etiam in lege Μosia vetitas. Non amplius opus esse deIectu ciborum, Μosis lege constituto. ο οε - . ἐσθίει Infirmus autem i. e. exigua cognitione prae: ditus, OIeribus Descitur. Augustinus Exposit. ex Epist. ad Romanos 78. Quidam infirmiores vero abstinebanta earnstus et a vino, ne vel nescientes inciderent in . ea, qua idolis sacrificabantur. Omnis enim tuno immolatilia caro in macello venundabatur etc. Constat ex Iosepho Uit. I J Romae isto tempore Iudaeos fuisse, i qui pietatis caussa nonnisi frugibus vescerentur, Pro
j pterea, quod fruges et olera, etiam in terra gentilium per legem Iudaicam haud prohibita, tanquam cibum
certissime mundum, unice sibi conoessa crederent. I. 'Ο ἐσθίων - ἐξουθενειτο Oui Nescitur, nempe carnibus ex animalibus . vetitis etiam in lege Mosis, eum qui abatinet carnibuε, et oleribus contentus egi, non condemnat, tanquam rudem et imperitum. καὶ o - κρινέταο Is vero, qui abstinet a carninus nota damnet eum, qui promiscuo victu utitur, tanquam homi-nsm improbum, atque poenis divinis dignum. Κρινέ , Pro κατακρινέτω. ὀ Θεῖο γαρ αυτον προσελάβετο) Nam Deus eum benigne excepit. Deus eiusmodi homi'
767쪽
IN EPISTOLAΜ AD ROMANOS. CAP. XIV. 763
riem, utentem Plane aut non omnino utentem libertate christiana, tamen hoo beneficio auxit . ut eum adduceret admitteretque ad Christi coetum. Voluit ergo eum, religionis huius socium, reddere bonorum ei propriorum participem. Huic consilio Dei et modo se gerendi erga illum hominem obaistit Paganus, qui talem Iudaeum sinistre diiudicat, et culpae gravissimae coarguit: obsistit vero etiam Iudaeus, qui talem pag num, nihil se patriis Iudaeorum moribus adstringentem, vituperat et sceleria arguit. Σῖ - ο&έr M, J Ouo tu iure audes se umesienum damnarep Non ad te, Iudaee vel pagane, qui iniquius diiudicas alterum, pertinet iudicium de huiusmodi Actia. sic cum religione coniunctis, sed ad solum Deum, ad quem unum omnis religio refertur. Ut ergo fas est in communi vita servum, in officiis titubantem, hero permittere: aio haud paullo magis decet, cultorem Dei δοῖλον Θεου) Deo permittere, qui unus aestimare debet, titubetne ilIe ipsius cultor, et quare; an recte praestet ossicium, et animo hono, et sedulo. Τω Hω - στῆσαι αὐτον 3 In Domini potestate est, siue in talibus rebus certus animi recte agat,
sise incertus erret, non autem gemper incertus errabit. Potest enim Deus eum certiorem reddere, atque ei sio ab errore cavere. Στηκειν h. l. dicitur, qui certus animi, persuasus de sua sententia, recte agit; πIπ ra ιν, qui incertus errat. Eum igitur, qui incertus errat, non semper erraturum esse, dicit Apostolus
σταθήσεται . Deva enim addit Potest eum στῆσαι, certiorem reddere. Dicere poterat aliquis: At ei, qui Iibertata christiana utitur vel non utitur, non est Pedi
768쪽
suasum de quo debebat, si Christianus vere dici haberique velit. Respondet ApostoIus: Deus eum certiorem reddere potest. Hoc tempus exspecta. Noli praecipitare rem et festinare, ubi Deus lentius progreditur. Per modo illum haesitantem leniter, qui de reliquo necessaria officia non negligit, sed summam rei in exercitio religionis curat. Imitare Deum, etiam in talibus μοι ροθυμον. 5. 'ος μὲν - χυκέραν Ille aestimat diem prae die, dies quosdam iuxta legem Μosaicam prae ceteris sacros existimat; praefert sabbata, Paschis, Pentecosten, festum tabernaculorum, interlunia, diebus aliis. Κρίνει, aestimat, ut 1 Cor. II, 2. Sio κρBω πολεμίους pro
hoεtibus habeo, apud Demosthenem. 'Hμέραν παρ' i μάραν, diem prae die, quomodo παρα a LXX. haud Taro sumitur. ού δὲ κρίνει ποῆσαν ἐμέραν So. ἴσην. Hic υero quemυis diem aestimat, quemvis diem pariter sanctum habet, i. e. pietatis officiis destinatum. Noypius arbitratur, etiam versibus 5. et 6. eandem de abstinentia a carnibus vescendo sententiam, tantum quo dammodo immutatam esse quaerendam, hac ratione usus,
quod post v. s. toto capite huius quidem dierum deIectus non amplius meminerit Apostolus, Contra vero ad priorem de carnium abstinentia locum saepius redeat v. 14. 15. 17. 20. 21. 23. Equidem non video, cur Apostolus, alia etiam admonitione interpoSita, ad priorem locum redire non potuerit. Pro certo su
init Hoppius, fuisse iam tum inter Christianos, qui, υulgo quidem vesci carnibus non dubitantes, certis tamen diebus velut feria quarta, sexta et die Sa bati abstinendum iis esse arbitrarentur. An vero ser'
769쪽
IN EPISTOLAΜ AD ROMANOS. CAP. XIV. 76s
tis argumentis hoc confirmari possit, valde dubito. Accedit quod Apostolus v. 6. ipse distinguat utrumque genus disceptationum, et de diebus, et de cibis. εκα-στος πληροφορεις Quisque εit certus et 'mus in
sua sententia, ne scilicet aliquid contra conscientiam, vel dubia mente agat. De verbo πληροφορεισθαι cf. Rupra c. IV, 21.
6. 'O φρονῶν τήν ηα. τ. κ. φλρονεῖ Qui ciliquem diem sanctiorem ceteriS iudicat, is iudicat in hon rem Domini. φρονεῖν τὶ est εtudio ferri ad aliquid, inclinari ad aliquid. Ergo φρονειν τὴν ημέραν est, quihuo est propensus, ut aIiquem diem sanctiorem iudicet aliis. T ω κ υ ρ I eo, i. e. in honorem Domini. Oh- servat dies sestos pio animo, quod hoo in Iudaeis Deo placere existimet. κυρίω ου φρονεῖ In honorem Dei non obse at; nihil aliud in hoo, quam honorem Dei respicit, quia bene novit, Deum gentilibus talia nunquam praecepisse. 'O ἐσθίων, so. παντα, non tantum olera, sed etiam carnes. καὶ ευχαριστεῖ τῶ Θεω Gratias nempe agebant Deo lud'ei et Iudaizantes, quod Iegem dedisset, et discrimen ciborum instituisset; quod
testantur precandi formulae etiamnum apud Iudaeos usitatae. Κυρει ἐσθίο αεν, quando in ciborum usu cogitamus agnoscimusque Deum, eorum auctorem atque conservatorem, eundemque laeto et grato animo cel
bramus. Ubi ergo videris aliquem, inquit ApostoIus,
omnium rerum conditori Deo pro alimentis gratias agentem, non negabis ab eo Deum in universum recte coli. Ergo is qui vescitur cibo, quam tu tangere non sustines, non minus probus te erit , quum eo seduci patiatur, quo praeter naturae providentiaeque eo-
770쪽
gitationem, doctrina christiana vocat. His ita cogitandis Ien tas ingenerari debebat Iudaeis erga Paganos, in alimentorum uau liberiores. Talis enim nuperus paganus, nunc Christianus, κυρίω ἐσθίει, refert id, quod alimenta habet atque sumit, ad Dominum; ευχαριστεῖ τῶ κυρίω, Communi et necessario fungitur officio. Sed idem illud nuperos paganos Iudaeis, in hoo genere adstrictioribus, mitiores reddere debebat, quum Iudaei quoque, quamquam suo modo, ederent viverentque Deo, nequa tamen, quod aliter sibi persuadere non potu rant, minus Probi essent probatique Deo. r. Ουtiti γάρ - Nemo enim nostro. rum qui Christiani sumus,) suo arbitrio υiυere morique PoteSt. ratiouem nempe vitae redditurus est olim Deo. ζῆν est arbitrio suo Umere et genio Suo indulgere nach seinem eigeneri Beliabenund Gefallen Ieben. Apud Euripidem in Ione v. 646. Ion Atticae imperare ob coniunctas molestias recu8ang, ad Patrem oraculo sibi datum dicit: ἔα δ' ἐμαυτω ζῆν, sine me mihi Diυere. Ovid. T. III. q. q. Visa tibi, et longe magna nomina fuge. ουδsci ἐαυτω ἀπο- Θκ σκει , nemo Sibi moritur; nemo post mortem a Deo pendere desinit; non potest tum, quum moritur, definire, quam post discessum ex hac vita sortem habere velit, aut quid illi prodesse debeat sic potissimum vixisse. Non spectantur h. I. mors et vita, qua sunt in spirando, morendo, sentiendo, aut in fine horum omnium; non quaeritur, quis nos et quando vivere morique iubeat. Nam ex doctrina de providentia divina , initium et finem humanae vitae moderante, nihil magnopere concludi potest neque ad iudidium de lihec