장음표시 사용
81쪽
sunt, infirmitas tribuitur. Sio apud Lucianum Trago-pod. Podagricus lentum suum incessum describens dicit: διάλυτοe δε μου Dυρεν ωσω in1λος ασθενῆ σφυρα solutum retrahit, malleolos male sirmos illico coe
8. 'Εἴαλλο αενος ἔστη Exsiliens, nempe e fertoria vel grabato, in quo hactenus ab uno loco ad alterum portatus erat sv. 2. stetit firmus. ἀλλομενος, non tantum prae gaudio, sed et tu signum, se persecte
11. Κρατουντοα δὲ τοῖ ἰαθέντος τον II. κ. Ιω. Pro του ἰαθέντορ χωλου nonnulli codd. ut et Veras. αυτου habent. ΚρατεD est tenere. Retinebat nempe claudus sanatus Apostolos, eis adhaerebat, eorum societate diutius frui cupiens, ut iam Τheophylactus ex Chrysostomo explicavit. Sio Achilles Tatius L. V. i μέν ἐπεχείρει με κρατεῖν ἐκs' κοim Θησομενον. illa me retinere conabatur. ibi dormiturum. Hino tene- γbat Apostolos idem est ac dimittere illos a se nol bat, illos socios habebat. ἐπὶ τῆ στοα τ. καλ. Σολομω- νοο Vide de bac porticu not, ad Io. X; 23.12. TI Θαυμάζεra - περιπατειν αυ-ν Quid miramini hanc rem, aut nos quid intuemini' quasi nostra virtute aut pietate effecerimus, ut hic ambulare possit. Negat Petrus a se et Ioanne propria potestate sanatum esse elaudum. Addit: nec pietata nostra. Nolite, inquit, existimare, esse hoc praemium aliquod pietatis nostrae aut virtutis, quod Deus pex nos huic homini restituit sanitatem. Pro εὐσεβεία Ia-
82쪽
gunt nonulli ἐξουσία, quoniam alias quoque δύναμο et ἐφουσα iunguntur, ut Luc. IV, 56. Sed vulgaris Iectio
proba est, altera ex interpretamento Orta. του περι επατεῖν αυτον) Αlias ποιεῖν coniungitur cum suae, hic
eum Infinitivo, addito in locum Hebr. genitivo Articuli. Cf. IVineri Gramm. q. 58, q.
13. 'Ο Θεού - 'I σοὐν Sed Deus maiorum nostrorum flium εuum Iesum glorifcauit, i. e. dignitatem filii sui manifestavit et illustravit. Ex eo, inquit Petrus, quod nunc Deo volente, fit, apparet, Iesum non fuisse imposiorem, sed Μessiam; eum vivere, Potentem esse, atque Promissa Praestare. Sanatio claudi omnino documentum erat huius dignitatis Iesu. Nam vi et potestate a Iesu sibi concessa patraverant hoc mi raculum, T. 26. Quomodo autem ille Apostolis potestatem hanc tribuere potuisset, nisi viveret et potens esset P Τον παιδα, i. e. υἰο ν, ut Us. 26. IV, 27. 30. coli. Matth. III, 17. ἐρνη σασθε αυτὸν 'Αρνεῖσθαι et απαρνεῖσθαι est repudiarct, GUeraari, renunciare, i. q. απειπειν 2 Cor. IV, 2. Sio Callim hus hymn. in Delum v. 100 de Latona dicit, ἀλλ' ο τ' 'Aχαin δέομιιν απηρνη ταντο ποληες δεχομένην, quum Achioae ci. Nitates illam respuissent benientem; in Thessaliam il- Iam rediisSe. κατα προαυπον IIιλατου coram Pilato. κατα προ r. i. q. hebr. 'a b. CL Luo. II, 31. κρι- ναντος ἐκείνου Σπολυειν) Quum Pilatus eum dimittere decreυia1et. Κρίνειν Dpud optimum quemque spriptorem seque ae γινώσκειν est εtatuere, velle, decernere. Sic e. o. G1πh. Ant. I, 4. αφανίσαι ἐκ παντος. υκ εκρινεν, Omneε omnino perdere noluit. Ib. d.
83쪽
UII, 1. 6. κρίνας Ἀβένη ραν ἀποκτειναι. Et II, 12. ται .τα του Θεου κρίναντος περὶ σων Σοδομιτων, quum haec Deus de Sodomitis decreuisset. Sensus igitur huius Ioel est: Illum Iesum, euius dignitatem divinam Deus manifestavit, vos repudiastis, nec pro Messia acciperis voluistis; quin adeo, quem ipse Pilatus nullius criminis reum invenit, eum vos absolvi et vivum servari noluistis.
14. 'Υμεχ δὲ ηρνησασθεῖ Vos autem sanctum et iu3tum repudiastis, eumque morti tradidistis. 'Οἄγιος, seu o ἄγιος Θεου et o οἴγιος παχ Θεου nominatur Messias, interpres Dei omnium excellentissimus. Vide infra IV, 27. 50. Luc. IV. 34., et cf. not ad Io. X, 55. Nomine quoque δIκκιοο insigniebatur Messias, quatenus innocens est et omnis labis expers. vid. Ies. XI, 4. 5. . LIII, 11., et hoc loco opponitur reo. CL et 1. Pere. III, 18. yrησασθε ἄνδρα φονέα χαριιτθηνου 'μῖν ) Rogastis, ut homicida Nobis donare tur, h. e. in gratiam υestram a morte liberaretur. Hoc sensu χαίρεσθα utitur etiam Paulus ad Philem. v. 22. D-seph. Ant. II, 6. s. et allifi locis. scit. Barrabam, homicidam et seditionis auctorem, coli. Μatth.
XXVII, 21. Luc. XXIII, 18. 19.
tatis auctorem, Principem. Vox ζωῆe sensu Iatissimo aecipi potest, ita ut includatur omnis hominum salus et heatitudo, ut sensus idem sit, quo Christus Hebri II, 10. ἀρπηγος τῆς σωτηρίας Vocatur. Ita utroque loco acumen latet atque emphasis. Hio morti datus dicitur auctor Ditae. Iesus ipse Prosessus erat, se omnibus
84쪽
IN ACTA APOSTOLORUM. CAP. III. ets
ipsi considentibus aeternae salutis auctorem esse et Ia gitorem. Vid. not. ad Io. XIV, 6. 'Αρχηγος auctor; quo sensu reperitur in Isocratis Orat. de permut. των παρ ντων αγαθων α πάντων αυτοῖς ἀργηγο , omnium bo-riorum praeεentium ipsis auctores. Heraelides Ponticus allegor. ΗOm. Homerum vocat, αρχηγον πῶσης σχέλεις. De phrasi μαρτυρές ἐσμεν vid. not. ad II, 32. 16. Καὶ - - ονομα αυτου Atque, ut in eune crederetis, ipse restituit hunc, quem hic Midetis et noυiatis. πινομα 'I σου h. I. est Iesus ipse. ut saepe in V. Test. 7 ae lehovah, venerandum Numen.
Επι, propter, ad. ἐπὶ eum Dativo saepius sinem et scopum indicat, ut 1. Thess. IV, 7. 2. Tim. Is, 1 q. Eum in finem Iesus hoc miraculum per nos edidit, ut et vos convinceremini eum esse verum Nessiam. Qua tamen interpretatio riuinoelio aliisque minus commoda videtur, qui potius verbis ἐπὶ τν πίστει του ονοματος αυτου hunc sensum tribuendum arbitrantur; prop- , ter fiduciam nostram in Christi auxilio repositam. Certi quid statuere dissicile est ob Graecae constructionis ambiguitatem. Priorem autem explicationem praesero, quum de Apostolorum fiducia in subsequentibus commodius cogitetur. Altera interpretatione admissa non intelligitur, cur in utroque hemistichio eadem sere senistentia Proponatur. - ἡ πίστιο - υμων) Et fducia in eum cIesum scit, ut hunc claudum integrum Tratitueremus in convectu omnium veStri.' Η πω ο i δἰ αυrρυ, fides vel fiducia Apostolorum in Iesu collocata. Fidem hahebant Apostoli promissis quae acceperant, e. c. Io. XIV, 13. ubi vid. not.
85쪽
Matth. XXVBI, 20. Alii intelligunt fdem a Christo
productam in claudo, fidem per notitiam Christi ortam in ille homine. 'Ολοκληρti integritatem, incolumitate corporis designat, cum nulla pars corporis aut deficit, aut vitio laborat. Ioseph. de B. I. L. VI, c. 15. Opponit Sacerdotes, οποι. δια πηρωσὸν Ουκ ἐλειτουργουν, qui ob mutilationem lacra non Obibant, το ς ολοκληροις, integris.
17. Κατα αγνοιαν ) Per ignorantiam, i. e. ignorantes. Ignorarunt nimirum arcanum consilium Dei aeterni, sive mysterium redemtionis generis humani. ωσπερ κή οἰ αγχοντες υμων, b Principes Iudaeorum potuissent quidem scire, Iesum esse Messiam, si diligemtiam omnem adhibuissent. Sed praeiudiciis eΓ malis asseetibus impediti non agnoverunt eum. Haec igno-xantia, quamvis vincibilis, crimen eorum non excusa. hat quidem, tamen imminuebat. Cf. not. ad Luc. XXIII, 34. Ceterum non nimis haec Petri verba sunt premenda; etenim cscite monente minrichsio) nil sibi vult, quam emollienda iacinoris atrocitata captare audientium henevolentiam 18. Παντων non urgendum; πάντες saepius Ponitur Pro πολλοι, ut Marc. I, II. Io. III, 26. 'Κπλῆρατεν ουτω Hoc modo exsequutus est. Vos quidem graviter peccastis, reiiciendo et interficiendo adeo Messiam; sed Deus hoc vestro errore usus est ad optimos fines.
19. Μετανοῆσατε - άμαρτιας mutate igitur mentem, et redite, Ut peccata Deatra deleantur. Μonet eos Petrus, ut Iesum spernere desinant, redeant
86쪽
1N ACTA APOSTOLORUM. CAΡ. IlI. 81
potius ad eum, quem antea repudiaverunt, eumque Pro Nessia agnoscant. De hac mutatione mentis, da hoo sedaeorum ad Iesum reditu h. I. est sermo. Cf not. ad Il, 38. Ut peccata υeStra deletantur, i. e. vobis reis mittantur. Intelligitur inprimis illud peccatum, quo Messiam repudiarunt. 'Εξαλειφθῆνα/, expungi, Oblititerari. ἔπως ίν - του κυρίοσ Quo set, ut υeniant Deo auctore tempora htiam vobis laεtissima, ut vos quoque felicitate civibus regni Μessiani promissa fruamini. πως αν, eum in finem, ut; nam Particula o πωe cum Coniunctivo iuncta, notat ut, ita ut, vid.
Matth. VI. 5. XXlli, 55. Act. XV, 17. Hom. III, 4. 'Aνάψγυῖe, proprie reSpiratio, recreatio a Iaboribus et afflictionibus, quies; tum αυαψ significat statum feliciorem beatioremque. imagine ex oriente pelita, ubi quies in somma felicitate ponebatur, Apoc. XIV, 13. Hebr. IlI, 11. Sap VI, 2. 8. Syr. VI, 28. Hesychius: ανα με ' ἀνάπαυ
mae felicitatis in regno Missiae exspectandae, quod Christus e coelo rediturus olim inaugurabit. Cf. not ad Vs. 21. ἀπο προςω που του Κυρίου Auctore Deo, b. e. recte explicante riuinoeliob ut Deus venire, exoriri iubeat. απὸ h. I. ut saepius, causam, auctorem indicat et προς-
20. Καὶ ἀποοτεων τον προκεχειρι μένον υ uis 'L1- σοὐν Xριστον 3 Et mittat crepet. οπως αQ destinatum vobis Iesum Messiam. υμῖν, emphatice, in vestrae nationis gratiam. Προκεχειρισμένον legendum esse pro προκεκηρυγμένον, probat Propemodum omnium Codicum consensus. Hanc Iectionem habent intiam multi Patres qui hunc Iocum allegant, et antiquissima versio
87쪽
quid, con3tituere, deεtinare. Ergo Christus Iudaeis destinatus esse dicitur. Scientissime minrichsitis ad h. I. observavit haec: In omni hoc Ioco et eatenus torserunt se interpretes, sed frustra, credo, quod hic adventaturus postea demum dicitur Messias, qui iam in terris adsuerit. Impeditiora sunt omnia, si καιρους α να- αρυφεοο de beatitate per religionem christ. orbi illata acceperis. At si de regno Messiano, βασιλεία. Θεοῖ,
των Ουρανων eo sensu Rcceperis, quo id saepius in N. T. venit, omnia fluunt facillime. Ex ea enim sententia Messias, ut homo, ad breve tempus in terris apparuit quidem, sed et ad tempus in coelum revocatus est, rediturus inde suo tempore ad solennem regni sui inaugurationem. Id insertur Vs. 21.
loquutio. Potest esse aut: DSUS Occupaυit coelum, tanquam sedem sibi propriam: aut: Πεum excepit coelum eumque retinuit. Sensus eodem redit, nisi argutari in his verbis velis, quod sactum est ob controversias dogmaticas. Posteriorem autem interpret tionem praeserendam esse ratione satis idonea ostendit
Nuinoelius ad li. l. Δε pro S ει, h. l. exprimit necessitatem destinationis et Noluntatis Dei, ut supra I, 16. in Da IV, 12. Io. IX q, X, 16. Aggασθαι positum est prc δεχεσθαι, quod verbum, cum loco iungitur,
eiusdim est attributum, et notat caseere, exclyere, exoceptum retinere, idemque valet quod αναλααβανειν, κατέχειν. Verba igitur oν δεῖ ουρ. μ. vertenda sunt: quem ex decreto diυino coelum excipere d bebat.
88쪽
IN ACTA APOSTOLORUM. CAP. II. 83
Ceterum bene monente minetero in Comm. mox commemoranda) regnandi notio, quam vectis istis plerique fere omnes tribuunt, quasi adprime respondeant verbis Paulinis, 1. Cor. XV, 25 et δε αυτον βασιλευειν, et formulae καθίζειν ἐκ δεξιων του Θεου, ea phrasi inesse vix recte dicitur. Solent quidem N. T. scriptores . adscensum Christi in coelos cum eiusdem sessione ad Dei dextram, seu communi cum Patre imperio, arctissime coniungere fit, 35. 34. Marc. XVI. 19. 1. Petr. lli, 22. J; attamen disserunt hae res uti antecedens et con- sequens, vel ut causa et essectus; nec do eo, cur in
coelum susceptus fuerit quidque ibi saciat Iesus, hic agitur, sed unum hoc significatur, esδe et manere eum
in coelo debere ad certum quoddam tempus de consi- Iio divino. Finis autem huius temporis exprimitur in verbis quae sequuntur: αχρι χρον- ἀποκαταστασεως πάντων, in quibus explanandis insignem deprehendimus sententiarum diversitatem, quarum potiores collegit et examinavit riuinoelius in Commentis. ad h. I. Fuerunt nempe, qui δρι χρονων reddi iuberent: per tempora, s. quamdiu durabunt tempora, statuentes quippe, χρονουe non esse temporum terminos, qui potius κωροὶ dicuntur, sed temporum continuationes denotare, Idem illi ἀποκαταστασιν putarunt BppelIari, quae διορθωσις vocetur Hebr. 9. 10. et opponatur veteri disciplinae Iudaicae, per legem ritualem constitutae. Ταπάντα Vero, quorum αποκαταστ. promissa fuerit, ad
ipsam religionis disciplinam reserenda esse monuerunt, provocantes Potissimum ad locum Matth XVII, 11. Interpretati igitur sunt ἀποκαταστασiν παντων doctrina Mosaicae emendationem cultusque reIigiοεi perfectionem ς χρονους αποκ. Ir. Rutem temPOra IV T, qui-
89쪽
bus Euangelii doctrina ab omnibus Murarum et rituum umbris libera, ad salutem hominum tradaturi et quaquaUer Sum propagetur. Verum nulla subest ido nea ratio, cur u8itatiorem Partio. αχρι' significationem abiiciamus. Nam χρόνος et κουρος ab Hellenistis promis. oue adhibentur, et χροιος terminum quoque temporis indicat, e. c. in Vers LXX, Iob. VI 11. Ier. XXXVIII, 28. coss. Luc. I, 5T. Itaque αχρι χρονων verti debet usque ad tempora; in qua interpretatione multi quidem consentiunt, dissentiunt autem de reliquorum verborum Constructione. Plures enim, inter quos Nuinoelius nec non IIeinrichsius, qui tamen fluctuat), Pro
nom. ων Teserunt ad παντων, αποκατ. autem Pro καταστασει Positam statuunt et conSummationem vertunt,
Hesychium secuti, qui αποκαταστασιν explicat τελεία - σιν, et Oecumenium, qui scribit: αποκαταστῆναι δεῖ
φησὶ, κ*i ei ς πέρας ἐλθειν α παντα. Vertunt igitur: usque ad tempuε, quo Plane yerscientur Omnia, quae Deus per Prophetas 4anctos αγIων Iegendum
est non παντων praedixit. Petrum autem alii intel-Iexisse arbitrantur inaugurationem regni Messiani et eventa, quae eam praecedent, Iaetiorem doctrinae Chri .sti propagationem, resuscitationem mortuorum, iudicium extremum etc.; alii, DI Verbis oν δει Ουρ. μ. δέε regnandi notionem tribuunt, eum hoc voluisse putante
Christus potentissime regnare debet, donec subiectis omnibus Messiae a ergariis melior Dei cultus per terrarum gentes PropagatuS fuerit. Per sanctos prophetas, inquiunt, Praedictum esse ce. c. Ps. CX), Christum regnaturum esse, donec omnes hostes ei suerint subiecti. Provocant ad loca 1 Cor. XV, 25. 26. Hebr. X, 12. 13. Quae omnia, quamvis quoad sensum Disitiros po e
90쪽
IN ACTA APOSTOLORUΜ. CAΡ. III.
non plane sunt de nihilo, Propriam tamen verborum vim non nisi per ambages attingunt. Aliorum de hoc Ioco sententias adducere non est huius loci. Verum, haud dubitamus, vidisse mineterum, qui duobus Commentati. de ἀποκαταστάσει παντων in N. T. scriptis tradita, Lips. 1821 hunc Iocum illustravit. Is recte
monet, Pron. α is in subsequentibus non ad παντων, sed
ad χρονιον respicere, quod ex Us. 24. intelligitur, ubi
Post Μosen, antea memoratum, omnes etiam reIi quos
vates τα ς ἡ μέρας ταύτας annuntiasse declarat Petrus, sicque manifesto docet, se ad temPoria futura, neutiquam Bd res tum eventuras, illorum vaticinia hic referri voluisse. Structura autem verborum etiam nostro loco postulat, ut o u ad χρονων reiiciatur. Porro Win- Eerus observat, ad Iudaeos orationem habere Petrum, eosdemque argumento non novo sed ipsis iam cognito
ac perspecto, ad mutandos animos hortari. Scilicet tanquam praemium fidei in Christum sperare eos iubet
κωρους ανα φυξεως et χρονους α ρκ. παντ., quae Phrasea inter se non disserunt. Iam vero αποκαθ στανα et αποκαταστασις de re3titutione in. PriStinum statum,
in integrum, ut Graeci Sta Iudaei scriptores dicere consueverunt. Vid Polyb. IV, 23, 1. Diod. Sic. XX, 34. Vers. LXX. Gen. XLI, 13. Iob. Vill, 6. Ier. XXIlI, 8. coli. Mi. XIl, 13. Μc. Ill, 5 VIII, 25. Luc.
Vt, 11. Act. I, 6. Haec igitur voc. ἀποκατ. significatio hic utique tenenda, et talis quidem cogitanda erit restitutio quae post reditum Christi sit futura. Tum idem V. D. ratione satis probabili ostendit Iudaeos illa aetate exspectasse : 13 redemtionem ab imperio gentium c λυτρωαν, σωWηρίαν- ὰ ων δ et domestici propriique regi restitutionem; in cuius spei societatem