장음표시 사용
61쪽
tur examini,ut nihil suo quis iudicio credens:illo. rum per omnia diffinitiohibus acquiescat di quid
bonum , vel malum debeat iudicare, eorum tradiistione cognoscat. Quae institutio non solum per veram discretionis viam iuuene tramite recto docerebit incedere verum etiaia a cunctis fraudibus mimici insidiis seruabit lucesunias.
Nullatenus enim decipi poterit, quisquis no suo
iudicio, sed maiorum vivit exemplo Quarto oritur erronea Conscientia ex affectus maliuolentia cum scilicet quis aliquam passionem sequitur, quia talis impedit animum ne possit ceris nere verum squod iam solum verum est de ira, sed de omni alia passione puta, odio,timoro, delectatione,tristitia,sed vel desperatione,ira, fuga,persecutione, dolore, laudio,quando tales passiones
non refrenantur ratione:quas Philosophus secundo Ethi ponit. Vnde Beatus Augustinus ini de Civit. Dei dicit. Quod passiones animae quidam vocant morbos, vel perturbationes animae. Et de duo- malis iudicib.& Sacerdotib. dicut Dan. I . Auerteriat sensum suu .alo a recto scilicet auerterunt ocu
los suos ne viderent Cthim, glosa, id est c lestia nocogitarent. Et sequitur neq; recordarentur iudiciorum iustorum glosi siue Dei, siue honestatis, siue naturae,qti evomnibus ad bonum insita sunt. Causa subinfertur de passione. Erant enim ambo vuta nerati amore eius,scilicet , Susannq. Et postea aut uni eorum ipsum condemnando Daniel,lpecies daecepit te: concupiscentia peruertit cor tuum is Quinto oritur ex aliorum vitiorem grauium *tulentia Nam habitus dispositiones vitiorum intellectum caecanes: sic ut lumen verae intelligentiae
vix habere possit, I habet,habitus vitioru adeo debilitant voluntatem h inisi affectum: vi sibi brundus sapiat,non caelestia terrenavi non diuina .. Vnde de malis in inferno positis dicitur tarda de vita prie sentii tentibus aptena. Errauimus
62쪽
a via veritatis,& iustitiae lumen non luxidnobis, de sol intelligentia non est ortus nobis, lassati timus in via iniqui aut perditionis, ambulauimus vias difficiles viam autem domini ignoratumriv. Idcirco etiam Tobiae secundo Uitia fecundum glosam significantur perfeGora calida hirundinis , Quae cecauerunt Tobiam Nido, inquit, glo. hirundinis suepositis dormit qui leuitati lasciuiae ac sila perbiae tu incautus subiicit
Dat remedii ne quis in inrorantia damnetur. Et sunt quatuor en quae quis facit quod nse est Cap. VIII. u
D meditamine praeterea erronea conscientiae necesi rium est videres. Habet autem ignorantia vincibilis iuris facti, quae est origo err nece conscientia duo in se mala unum est reatus seu culpa, aliud est defeetu sciemia debitae qua scientia ignorans caret, Primum tollitur pervexam contritionem. Secundum tollitur, aut non in
putatur per diligentia debita faciendoqδ in se est:
Exiguntur autem ad diligentiam debitam , contra ignorantiam talem,& ad faciendum quod in se est: quatuor, aut quinque, secundum Chryso. videlL Chr) cet inquisitio diligens scripturarum requistio lit milis in scripturis sacris literatorum: operatio bonorum per cautelam grauium vitiorum,& inuoc tio per orationes Dei, sanctorum. Quintum p test addi quod est causa pra cedentium videlicet. ardens desiderium propriae beatitiidinis, fuga Idamnationis perpetuae.vnde Chryso. super Matth. Homel. 39. Ista tangens dicit. Si velles scripti
rarum ingredi veritatem : nunc peteres orationishus: nunc quaereres in scripturis: nunc passares bonis operibus : nunc interrogares sacerdotes .
. nunc istos nunc illos stiuisitonfunt,quia verbo is Dei
63쪽
Dei non ereditur: nee promita beatitudinis notia
desideratur, nec condemnationis iudicium formiis datur . Eadem quatuor tangit, declarat San Bnauentura super tertio in materia de fide . Priamum, tuquit, est diligens inquisitio scripturarum
salutarium: scilicet homini: quae fieri debet per attentam verbi dei auditionem . Vnde Psalmus.
Τempus faciendi domine dissipauerunt legem tuam, &e Debet enim fieri per librorum Sacrae striapturae quis nouerit legere attentam inspecti nem: qina Psalmista o. Tunc non conianaar cum
Perspexero. Vnde beatus vir praedicatur peris qui in lege eius meditatur die ac nocte,qui erit sicut lignum , quod fiuctum dabit in tempore suo: etiam fit per cordialem auditoris de sacra scriptura meditationem . alibus enim insiste dum est,praesertim diebus sestiuis per quae Sabba-shetin xum 'in sanctificatur. Secuncium est requisi lim , -- in scripturis sacris literatorum, quod -- fier silet per conueriationem cum bonis hominiabus, unde in Psalmis dicitur. Cum Sancto Sanctus.
ris,&c per crebram collocutionem moralium bonoruin , quia sicut secundum Apostolum primae ad Corinth. s. Corrumpunt bonos mores colloquia i , mali, ita ediuerso, secundum Psalmus declaratio
sermonum tuorum illuminat. Et per humidis quaestionem sapientiorum: exemplo Iesu qui duodenis in medio doctorum interrogabat Maudiebat italos & subditus erat parentibus Lucae secundo Quae quantum valeant dictum est parte ista cap. s. Tertium est operatio bonorum per cautelamur Tertiss.uium vitiorum ut scilicet homo sibi caueat a grais uibus peccatis. si in aliquo ceciderit: non diu in eo permaneat: quia secundum beatum Gregorium: Deus saepe per noua peccata punit priora, pro- Greg. pter vitia grauia sinit peccatorem in ignoramiam ruere 4n peccata aliata. Vnde Psalmur Appore iniquitatem superiniquitatem eorum . Et sic
64쪽
serendum glosa August. super cecidit ignis,&iori
viderunt solem. Sic etiam secundum Apostolum. Roman primo propter peccata Phariseorum tra ididit eos Deus in passiones ignominiae: obse ratum est insipiens cor eorum. Quinimmo secum dum beatum Gregorium super Erech. Contemnenti, qui non vult poenitere, ponit Deus offendic lum, ut grauius impingat . Quartum est inuocatio per orationes Dei, ina Sanctorum: quatenus Deus velit hominem illumirare, ut necessaria ad salutem intelligat, is in ignorantia sua non permaneat exemplo Psalmiastae, qui ait Delicta quis intelligit: viatim or re incipit pro intellectu eorum dicens. Ab occuutis meis, c. Vnde glosa super Matth. 8. Christus modo rogatus: modo ultra curatiostendens se contra 'itiorum pasi iones semper annuere fidelium precibus es ea nonnunquam quae ipsi non intellia gunt vel intelligenda dare, vel pie petentibus etiam non intellecta dimittere . Quicunque gi Nota.
tur seclini est: peccatorum remissionem consequi: Facere etiam occultorum quamuis etiam permulta alia θι in Peccata dimittantur. Vnde Origenes super Leuit te est capit.α dicit. liquis melius fere agebatur cum antiquis: quibus diuersis sacrificiis venia praestahatur: apud nos una tantum venia peccatorum perhaptismi lauachrum Decet enim districtioris di Notiusciplinat esse Christianum pro quo Christus mo tuus est boves hirci, oues iugulabantur Maues, similia oleo conspergebantui pro de Dei filius iugulatus est. Et iterum. Si te peccare delectat non tamen desperes. Audisti quanta in lege sacrificia pro peccatis. Audi quantae sunt remissiones in Evangeliis. Prima est in Baptismo Secunda im Martirio Tertia per Elem
emosyna o Quarta , quia Fratribus remitti P a muss
65쪽
- , mus . Matthaeus sextus. Si remiseritis fiatribus ea Z ' corde iremittet Vobis pater peccata vestratas
Λ Quinta cum conuertimus peccatorem ab errore μιδης viae suae, secundum illud Iacob et Qui conuerti fecerit peccatorem ab errore viaelim,&c. Sexta penabundantiam charitatis Lucae. . Dimittuntur ei peccata multi, quoniam dilexit multum. Et prima Pet. . Charitas operit multitudinem peccatorum
Q septima per poenitentiam durami laboriosam rcum peccator lauat lachrymis lectum suum,4 S. unt ei panes lachrymae die ac nocte: nec erubescit sacerdoti domini peccatum suum confiteri , medicinam querere secundum illum , qui ait: Dixi. Confitebor aduersum me iniustit1am meam domimo,&c. Hinc Iacobi ultimo. Si quis infirmatur in vobis,&c. Tu ergo cum venisti ad gratiam bapti . mi vitulum obtulisti: quia in morte Christibaptira .ris Rom. 6. Cum ad martyrium duceris obtultitit quia auctorem peccati diabolum iugulasti. Cuncta. eleemosynam feceris δε erga indigentes misericordi affectum impenderis sacrum altare hoedis pinguibus honorasti. Si fratri tuo ex corde dimi- seris, Miracundiae tumorem deposueris mitem M simplicem animum habueris , arietem Vel agnum sacrificasti. Si diuinis lectionibus instructus meia ditando ut .columba, in lege domini vigilando Conu telis peccatorem ab errore viae suae, madsmplicitatem columbae reuocaueris, ametis.a . rc iugendo societatem turturis feceris imitari:pae turturum, aut duo pullos coli batum obtulistic Si autem proxinum tuum non tantam sicut teipsum dilexeris : std sic ut Christus, qRi ait c Maiorem charitaton moesiabet , ut animam suam ponat quis pro amicis bis panes azimos similaceos, charitatis oleo stibactos sine fermento malitiae, ερ. nequitiae sedis agimis sinceritatis, veritatis Deo obtulissu cognosces. Sed si in amaritudine fletus sueris, si arnem tuam maceraueriβ, multa.
66쪽
abstinentia reseceris, ut dicas, sicut in frixorio Mfrix sunt ossa mea in sacrificio similem a fartagiane, vel a Craticula obtulisti. Hoc modo verius persectius sacrificia offeres quae iam secundum legem non potest offerre Israel. Morigia
Ostendit tres disserentia esse hominum ma
lam conscientiam habentium: qAo
modo facere possunt , quod in Ie est. Cap. IX.
V Erum quia perfecta punctio Chryso bene vi-
dere potest quis: quid facere debeat quantum in se est catholicus, in conscientia erronea manens Ilic modo opus est videre etiam, quid necessarium sit facere uicuiq; siue sit fidelis, siue sit infidelis, ut erroneam exeat conscientiam, per
facere quod in se est. Est enim generalis theologiae regula vi inquit Cancellarius tractatu de regulis moralibus , quod culpabilis ignorantia iuris diuini non cadit in f cientem ilIud , quod in se est quonia Spiritus Sanctus talem hominem de necessitatis ad salute quae vires suas excedunt, docere immediate paratus est. Vt igitur sciatur, quid sit facere,quod in se est:quamquam ideo ostentiim sit supra capitulo tertio 'uarto. Hic tame aduertendum est, qllod tria Nota sunt genera hominu Quida sunt habentes sum rationis,sed nondum fideles rati sunt, qui sunt, aut fuerunt fideles in peccato mortali existentes tunc, ut haeretici. Aliisurit Ideles iam poenitentes: de tamen suam erroneam conscientiam non agnoscentes: omnes isti possunt ab erronea conscientia liberari: dummodo faciant quod in se est. Primi igitur ut Alexand de Ales dicit in summa, tria debent facere videlicet Deum, qui nos gem nuat s
67쪽
imie agnoscere: quod nihil boni a se habent,sea
adeo principaliter credere,&4Deo sibi bona distr mala amoueri petere . Quod sic daclarat. Nam in quolibet homine est recta ratio, laec certitudo boni est notio inditia creatore et qua quaelibet anima potest cognoscere suum principium, scit cet Deum de qua notitia in Psalmis dicitur. Sciatote quoniam ipse est deus, ipse facit nos, 'c Poehoc enim, quod quilibet homo scit se naturaliter
semper non fuisse sed se factiim esse: ita scit sessi here principium, scit quod ab illo principio habet quicquid habet: totum bonum quod habet rhabet non a seri scit quod ab illo debet peteressi num,&quod per illum debent repleri omnes decfectus sui. Si ergo secundum istam notitiam operetur homo suo arbitrio currendo ad illum, quem scit suum principium esse: ecce primum: quem scit orandum esse sibi ut scilicet suppleat dessctus suos , lona tribuat: ecce secundum, 'stit ab eo lumen cognitionis fidei honi, ut detur
ei. ecce tertium. Si enim illa non facit quis, tune iuxta illud, prima Corin I . ignorans ignorabitur. Si autem lacit: facit quod inde est: hoe
verum est generaliter de quolibet hormne. De se is eundis autem qui fideles, sed in peccato mortalitates praeter praemissas, etiam tria debent bene seacere , scilicet auertere voluntatem a peceato Di
stitiam Dei ponderare quam infligit pro peccator misericordiam Dei, quam impendit poenite tibus. Ie talibus enim de secmado genere pIus est, vel facilius accipere Iumen veritatis quia tales habent fidem informem, 'ilicet fine charitate. Fides amem radiat ad duo oscilicet ad diuinam tu istitiam damnantem reprobos, ad diuinam misericordiam fatuantcm electos. Haec enim ben cognoscit per fidem. Si ergo avertat suum arbitrium peccati di dirigat ex lumine fidei iniustitiam damna*tem reprobos, minitumam misti
68쪽
eordiam saluantem iustos: ex primo causabitur timor in eos ex secundo spes: .hoc est faceres, ruod in se est. Cui concordat Sanct Thom ii . istinct. q. de iustificatione impii quaestione secunda dicit. In ipsa voluntate est appropinquare Deo per affectumis desiderium, ordinaria ad gratiam, per remotionem impedimenti quod quidem impedimemtum est peccatum: ideo pcrdi splicentiam peccati,i affectum ad Deum se aliquis praeparat ad gratiam. Et quando haec duo quis efficaciter facit dicitur facere quod in se est: per hoc gratiam recipit. De primo istorum di- 30 λ
citur Iacob. . Appropinquate Deo, lappropin quabit vobis. De secundo Apoc 3. Ecce si ad ostium & pulso siquis audierit voccm meam: aneruerit ianuam intrabo ad illum cenabo cuin illo, Mille mecum, haec Thomas De tertiis vero, quia laborant in errore, vi dnetur facere quod in se est , ut illuminentur instruent ea quae ponuntur supra capitulo quarto,
paret tertia cap. Sed tortassis quaereret homo timotatae conscientiae. Cum omnes sacrae
sinae doctores dicant , quo homini facienti'nodin se est, etiam si est insedelis , aut credens peccatcr, datur lumen gratiae. Nunquid Deus tali data
ratiam infalibiliteriri necessari, Responde ibi Nota .em quod sic. Nam quamuis Deus cogi non pos-st: tamen ita immutabiliter se habet diuina bonido scilicet quod in se est, quod Deus date gra-
scut Sol immutabiliter dat lumen suum omni v
lanti suscipere scilicet disposito adhoc, de habenti in recta dispositione ad solem . Ex quo patet laus voluntatis Diuinae, quod non potens ne gare volenti gratiam suam recipere: faciendo quod in se es Propter quod etiam August. di
cit. Sicut vituperium humanae esuntaus est quod
69쪽
non vult recipere ita laus diuinae rationi est rquod non potest seipsam negare. Cavendum tamen ut dicit Bernard. lib. de gratia,& liber arbutrium. Ne ea, quae intra nos accidere sentimus, aut voluntati an in ' tribuas quae infirma est, aut diuinae necessitati sic , scilicet quod Deus cog tur, quia non coacte, sed libere dat ex sua bo nitate . Et animaduertat est iterum diuina bonitas.
Nola Nam si per impossibile Deus non dareti facientiquod in se est gratiam mon faceret tali iniuriam: sicut nec luto sieret iniuria, si de eo faceret figulus
vas in contumeliam, non in honorem, quia faceret secundum exigentiam, naturam suae materiae.teste Hieremia cap. 18. Ecce sicut Iutum in manu figuli: sic vos in manu mea. Et Hesa. 67. Et nunc Domino pater noster es tu nos vero lutum tu factor noster,i opera manuum tuarum Omne nos.
Vnde nos sumus materia ipsius: Sed sic est, quod tota massa generis humani, corrupta est per originale peccatum: 'propter hoc si Deus faceret exl mine vas in contumeliam, non in situm honorem imprimendo formam nobilem, quae est gratia, faceret fecundum exipentiam materiae r quia ordinata est massa generis humani, per peccatum in co- , tumeliam, propter hoc si ita faceret,non faceree iniuriam . Sicut videtur facere in pueris ab oriagmali peccato per baptismum non purgatis. Quod ergo Deus in homine facienti Quod in se est,imprimat sermam nobilem, quae est gratia hoc est sola liberalitate lua: no ex aliquo' debeat homini facienti quod in se est quia homo faciens quod in se est adhuc est indignus ad sumptionem gratice immo nul lux feccator potest se sufficienter disponere ad gratiam, nisi Deus ipsum disponat tum quia, ut dictum est: qui est in peccato mortali rindignus est suscipere gratiam: tunc quia tale pec
catum remouet lumen diuina gratiae. Sicut fenestra clausa, ne illuminetur domus: sed si facit ho
70쪽
mo, quod in se est, consequitur dispositionem dia
uini adiutorij. Vnde in priori exemplo fenestra debet comparari actu voluntatis , cuius est cosentire,vel dissentire,& tenebra coparatur peccato;Vnsicut in potestate hois non est, ut remoueat tene bram a domo, nisi aperia prohibens lucem scilicet fenestram: lux illa remouet tenebram . Ita in potestate hominis non est, ut remoueat peccatum a seipso. Sed si remoueat actum suum voluntarium, scilicet dissensum ad bonum de consensum ad malum , tunc remouet illud , quod est prohibens gratiam sicut fenestra prohibet lucem . tunc mirat gratia in Christianum, ita diuino adiutorio remouetur ab eo tenebia remouet igitur liberum arbitrium dissensum ad bonum, ut con sentiat paratae gratiae;&hoc est, quod dicit Ber. Gratiae solum cooperari dicitur libero arbitrio dum
Trobatur multis rationibus quod facientiquod in se est , datur omnino gram
QVod autem Deus facienti quod in se est, in-
fallibiliter dat gratiam patet multis ratio Primanibus. Primo enim dici Apostolus a Thim et ratio, Deus semetipsum negare non potest super quo beatus Augustinus. Cum situltus non potestnegare suam rustitiam ergo cum sit bonus misericors, non potest negare suam honitatem &mia sericordiam quia pronior est ad argiendum misericordia & pietates quam ad puniendum de iustitia . Sicut ergo non potest suam iustitiam negare facientibiis malum multo magis non pi testiuam misericordiam & pietatem abis negare,
qui requiruntur eam. Sed qui facit quod in se est , requirit bonitatem eiu , 4nsericordiam exso' - Deus