장음표시 사용
291쪽
eam ingredi dicens: Iohannes tui sit, ne ingredereris in ecclesiam. sic autem seclis tychus: Ab eo ergo tempore incitata est Imperatrix a lucrsus Iohannem, Heum militeret in exilitam.
Cum autem audiuiset Theophilus,velle Imperatricem mittere Iohannem inci, Theophili liuna aioci pie quoque mirandum in modum est machinatus.Scripsit alitein Theophi. ''- liis a. Epipli amitin fictas literas aduersus Iohannem, qaibdsentiat Iohannes eadem, ci sis quae Origenes. Mota igitur est Imperatrix ad cum mittendum in exilium. Epihaniusque cito credidit Theophilo. Nesciebat enim, Theophilum esse Iohanni inimicum.
Accidit vero ut Epiphanius vellet etiam pro re alia nauigare ad urbem regiam. Cum autem de Iohanne audiuisset a Theophilo,multo in agis studuit obvenire, sed non et Iohanni malefaceret. Me igitur accepit & Isaac,&nauigauimus Constantinopolim. Porro clim nos venissemus in ciuitatem, erat de Iohanne magna perturbatio, quoni am multilina amabatur a ciuibus. Erant autem quaedam monasteria & martyria, qua quia accipiebant annonas ab Imperatrice, Iohanncm minime accipiebant. Nobis autem ingrciss in unum ex illis monasterijs, coegerunt Epiphantia,ut ordinaret quo niam ita opus cratin cum, qui praeesset responsis ccclesiae: quod etiam secit. Audiuit autem Iohannes,dc valde succensuit Epipitanto,dc scripsit epistolam ad Epiphanium, quae ei attulit molestiam.Similiter Epiphanius quoque respondit ad ea, quae scriptati erant.Audiuit autem Imperatrix Iohannem irasci Epiphanio. Quae cum accersi uilla Epiphanium,dixit ei . Pater Epiphani, totum est meum Romanorum Imperium,&t tum sacerdotium ecclesiarum,quae sunt sub meo Imperio, est tuum. Quoniam Iohamnes, qui est alienus a dignitate sacerdotij, ins blenter legerit aduersiis Imperatores e dicunt eum habere aliquam aliam haeresim praeter nostram : ea de causa multis abhinc diebus in animo verso, facere de cos 3 nodum,dc cum tanquam indignum abdica rea facerdotio. In sede autem collocare aliquem alium, qui possit obtinere sacerdon una: ut meum Imperium sit quietum in omnibus. Crum imperatrix haec diceret D phanio ira tota, quanta erat,co mouebatur. Ei ergo rursus dixit: Cium tua hic fit cimi Dco paternitas,non opus est, ut alijs patribus molestiam exhibeamus. Sed quem labi Deus reuelauerit, cum fac cpiscopum: Hunc alitem expelle abccclesia. Imperat Laautem dixit Epiphanius Audi o filia, patienter tuum patrem.Dixit autem Imperat LiEpiphanio: An tua paternitas aliquid iubeat, cnuncia,& ego colam &ybseruabomγNis i s rh; 'patrem. Dixit Epiphanius Imperatrici: Si eius,quam dicis, haeresis reus est &c rhanii inci. uilicitur Iohannes, ncc se falc turpeccasse,indignus est sacerdotio: & siquid iubet vodetii m M strum imperium,faciet vester seruus Si autem pro vestra iniuria quaeris Iohannem σφ V pellere ex ecclesia, seruus tuus Epiphanius in hoc non assentietur. Est certe marini
Imperatorum, iniuria assici,dc ignoscere: quandoquidem vos quoquc habetis Imporatorem in caelis, cui allidue peccatis, & is vobis remittit: Qui quidem dicit in Euam gelijs: Estote misericordes, sicut pater vester qui est in caelis. Dixit autem Imperat ita Epiphanio: Si fueris impedimento,pater Epiphani, quo minus mittatur Iohannes iis exilium aperiam templa idolorum & faciam ut homines ea adorent,& faciam vitia a peiora prioribus. Cumque haec acerbe dicerct, ex citas oculis fluebant laclirym vero dixit Epiphanius: Ego quidem, o filia,sium innocens ab hoc iudicio. Cum haec dixisset Epiphanius, accepit me, &cgressi sumus ex aula Imperatoria Aegrotabat autem Isaac,& non ingressus cst nobiscum ad Imperatricem. Pervasit Pro fama per totam ciuitatem, dicentium: Magnus sacerdos Epiphanius Episcopa Cypriorum, ingrcssus in ad Imperatricem, & fecit, ut in exilium mitteretur magara Iohannes. Cum hoc autem audauisset Isaac,aufugit ab Epiphanio, & ingressus est in nasterium, nobis iii scientibus. Aegre vero serebat Epiphanius, & Deum rogabat, ut significaret, ubinam mansisset Isaac. Quod ei significauit, & iuimus ad ipsum .Aueris batur autem Isaac Epiplianium, dicens: Nolo amplius esse tecti propter peccatum, qtiod fecisti in Iohannem. Cum nos autem in monasterio suissemus tres dies, vix per siuasit Isaac. Quo accepto, egressi sumus.Sibi quoque p rsuasit Iohannes,qubd eius exi ho fuisset assensus Epiphanius. Accepta igitur charta, scripsit ad Epiphanium: Sapio Epiphani assensius cs ineo exitio 3 In tuo throno non sedebis amplius. Ad Iohannera autem rescripsit Epiphanius: Athleta Christi, verberare de vince. In locum autem, quem fuit isti legatus,non venies.Haec scripsi,6 fratres, ne quis hoc probrum coni
in Epiolia nilim . alii enim tot & tanta bona secerat, erat in tantum malorum prosita dum deiccnturus i ii agretiis autem nobis in aulam Imperatoriam, ivisit Epiphanius lere
292쪽
Iere Imperatores ut nati igaremus in Cyprum. Interrogatus vero Epiphanius ab A cliadio Imperatore, quot ama Os csset natus, dixit centum & quindecim, & tres Epiplianius iociales. Sic autem dixti: Fui Episcopus, cum cssem sexaginta annos natus. Fui vero in Episcopatu quinquaginta luinque annos, & tres menses. Eo vero die, quo filii nobis asscendendum in nauem, tunc cum interrogauit. Cum autem in nauem asscem
dissemus, & nauigaremus in Cyprum, sedit Epiphanius in concavo nauis,& nos cum eo. Erat ue mos Epiphanio sancta Euangelia assiduE tenere in manibus. Cumque ter ingemuisset&stei et, explicatis Euangelijs,&ijs rursus plicatis, lachrymatus est. Cumque surrexisset, orauit: & post preces ruinis sedit in concavo nauis: coepitque sere & nobis dicere: Si me diligitis,4 iiij, mandata mea seruate,& dilectio Dei manebit in vobis. Scitis Cap. . per quot amictiones transiui in hac vita, dc non reputaui esse ullam amictionem, nedcram semper laetus in iis,quae ad Deum pertinent,& Deus non me dereliquit, sed i plenae ieruauit ab omnibus maligni insit dijs. Diligentibus enim Deum omnia cooperan- Rom. t. tur in bonum.Aliquando autem,o iiiij mihi desiderati, cum ego essem in loco dese to,dc Christo preces peragerem, ut liberarer ab omnibus insidijs aduersarii, me inuant multitudo daemonum: qui cum me dilacerassent, dc pedibus arripuissent, attrax runt in terram. Nonnulli autem ex ipsis mihi plagas quoque intulerunt. Hoc vero socerunt mihi decem diebus. Nec amplius vidi daemonem in propria persbna omnibus diebus vitae meae, sed per homines in me suam exercuere malitiam: cuiusmodi mihi a mala evenerunt in Phoenicia ab insolentibus Simonianis: qualia in Aegypto ab im- su, est ab mundis Gnosticis : qualia in Cypro ab iniquis Valentinianis &alijs haeresibus. Ad-ii etiς uertite ergo animum, omij mei,&audite verba Epiphani j peccatoris, Pecunias ne Iristitiisu, concupiscatis,& multae pecuniae adiicientur vobis. Nullum dominem odio habeatis, ne optimae
M a Deo diligemini. Nolite loqui aduersus fratrem,& affectio diaboli vobis non do. β:yr'
minabitur. Auersemini omnes haereses, tanquam seras plenas veneno mortifero. De in quibus etiam vobis tradidi in libris qui appellantur Panaria. Auersemini, dccauete 1 mundi voluptate,quae corpus & mentem semper titillat. Experimini eam esse satanae accelsionem. Saepe autem vel carne quiescente, mens incautorum turpia appraehendit visione. ndo vero mens nostra est ibbria,& Dei semper habet memoriam, tunc tae E inimicum possumus prosteriacre. Cum haec dc his plura dixisset Epiphanius,omnib. bus qui erant in naui accersitis, dixit eis: Oportet nos, o fratres, totis viribus rogare
benignum & clementem Deum, ut nos conseruet,& nemo pereat ex ijs, qui sunt in naue. Est enim futura in mari magna tempestas. Sed estote bono animo : Nulla enim amictio labore opprimet ullum ex ijs,qui sunt in naui. Q cum dixisset, dixi tmihi: Fili tutam ten, Polybi. Dixi ei: ini id est pateri Dixit ille mihi: Si nauigauerimus usque Constantiam, mane septem dies in ciuitate,& nauiga in Aegyptum, dc asscende in superiorem Thebaidem & pasee oues Christi. Sed attende tibi,fili: Testor tibi caelum &terram, ne alib- ter facias. Nam si mea verba neglexeris,&non perrexeris in stuperiorem Thebaidem, peribis:&irustra a te sient,quaecunque aedificaueris; dceris inutilis coram quouisti mine. Sed sit mea verba audieris,& Domini mandatum custodieris, quod mihi mandauit Iesus Christias filius Dei, eris benedictus coram ipsb omnibus diebus. Quae cum diuriisse me est aniplexus: Conuertitque sermonem ad Isaac. Is aut esti dixit ei: Quid est, Pater 3 H dixit Epiphanius: Tu quoque fili mane in ciui, cap.M.tate Constantiensi. donec iubearis inire viam Cittiensium. Quae cum Epiphanius diti cisset Ii rasicum est similiter complexus. Nautas quoque omnes accersens, dixit eis: Nolite conturbari, o filij.Magnum cnim motum iaciet mare,sed attedite Deo, dc ipse vobis feret opem. Erat autem hora diei undecima, quando haec nos docuit Epiphani tis. Dixit vero uni ex nautis: Noli tentare, ne tu tenteris. Circa occasum autem sblis fuit magna venti procella in mari. Epiphanius vero erat in infima parte nauis passis manibus :& eius pectori imposita erant Euangelia, dcerant aperti eius oculi, dc vo cius non audiebatur,os autem omnes magno nactu affecti, existimabamus Epiph Deum orare propter tempestatem maris. Mansiit autem illa tempestas duos d es
Aduas noctes ertio vero die dixit mihi Epiphanius: Fili Polybi .Respondi ego: Quid
Est Pater Z Fidixit mihi: Dic nautis,ut accendant ligna, Sc faciant carbones, dc accipe sumtum, asser huc. Et sic seci. Qui dixit : Fili admoue propius: dc admoui. Et dixit . mihi: Iace iussitum super carbonem: dc ieci. Et dixit: Orate, fili j. Et fecit orationem: ita vi recumbebat. hi post Orationem nos est complexus, dicens : Salui estote, m. Y li . .
293쪽
'ti filii .Epiphanius enim non vos amplius videbit in hac vita. Et statim tradidit spiritum.
in Statimque cessauit tempcstas maris.. Domino. Cadentes alitem super collum eius ego&Ictac, amaret stelliinus. Ceciderumque tenebrae in nostros oculosillo die. Unus vero ex nautis, citi dixerat Epiphanius adhuc vivus: Noli tentare, ne tenteris : currens ad pedes Epiphanii, voluit aperire vellem v a. a. Epiphanii, α Videre,an esset circuncisus. Epiphanius autem, ut iacebat mortuus dei retia, mi lcro pede sublato, cum impegit in faciem, & iecit eum usque ad puppeninauis. racula. mansit morti ius.Tertio vero die nautae, qui eum portabant, tulerunteium proper phanium. Postquam autem posuerunt eum ad pedes eius,& tetigit cos,ilatim surrendEt cecidit timor super omnes, qui erant in naui. Cum nos autent nauigassemus Con. stantiam ad locum, qui dicitur Dianeutcrium, egressi sunt nautae E naui, Scircuibrunt totam ciuitatem,&clamati erunt cum magnis vocibus: Viri fratres, qui viris sinquentem habitatis Constantiensium ciuitatem, descendite ad mare in locum qui ei. citur Dianeuterium, & accipite reliquias sancti dc longe beatissimi patris no P .phanij.Fini j t enim vitam humanam. Tunc quidem ceciderunt tenebrae super intuet lana ciuitatem, & se manibus tenentes descendunt ad mare, magnum planctum arerentes. Sed omnes quoque rustici veniebant in ciuitatem, per totam viam fluent cita chrymis.Quocirca tres quoque caeci,qui erant in Paroreia,quae appellatur Torti, sese in viam coniecerunt,nec ullus dabat eis manum, et citius venirent in ciuitatem. Dixit . autem unus ex eis nomine Proechius: Digne Dei sancte Epiphani, Fac nos adspicere vitisiui, quoque adoremus tuas venerabiles reliquias Et statim adspexerimi: S ingle silui. in ciuitatem, adorarunt venerandas sancti patris reliquias :&annim clarunt id quod cis in via euenerat. Quicunque autem audierunt, Deum laudari in qui ijs, qui se Iitat digni, praebet talia. GPQ Honorifice ergo Enaiti tollentes reliquias,introduxerunt in ecclesiam. Ibiq; inan si tres dies, neque sepeliebatur propter magnam contentionem. Quarto autem die ipsum in locuto,inesse superfusis, composuerunt. Cogitabant enim cum sepelire in eoclesia. Manli vero septein dies in ecclesia prope reliquias:&ne sic quidem cst sepultus. Octauo itaque die,cum, ut iusterat sanctus pater, nauem inuenissem, quae trahci γbat in Aegyptum, asscendi in si aperiorem Thebaidem, & mansi anno uno. Cenautem descenderet magnus Heracleon, Praeces totius Aegypti, Rhinocvrura, sam enim urbem aedilicarati & audi juet me fit ille discipuliam magni Epiphanii, me nolen tem rapuit per milites, impositumque camelodromadi detulit Rhinocvrura. Accidit et autem,ut Episcopus illorum decederet.Fecitque,ut ordinarer Episcopus Rhinocutu
Sabinum Episcopum ciuitatis Gustantiensis.
Domino in Deo venerando, digno sacerdotio,sancto patri Sabino Episcopo suitatis Constantiae Cypri, Polybius peccator in Domino saltitem. Magi singit laris gratiae, vel antequam stella cis Dominum significasset, participes facti, vadunt Hierusalem, atque Bethleem, ad adorandum caelestem regem Christit ira Dominum nostrum. Nisi enim ij ni issent pricis participes diuinae cognitionis, Dei visionem mi nime fuissent assecuti. Sed illa iiii deinde Deo, qui qu.aerebatur a Magi . dc signisca batur per stellam ipsis Mahis in Bethleem. Ego aut cm nunc quaero de sancto patre, qui Deum quaesitum a Magis dc inuentum in Bethleem, S adoratum, coluit: Dei puphanio magno sacerdote, muro & propugnaculo Cypriorum. Qimniam ergo, sancte pater, propter incorum peccatorum multitudinem, non fui dignus, qui viderem lincum illorum bonorum, ubi sunt sepultae preciosae reliquiae sancti patris nostri Epii coepi Epiphanij, S perpetua huius rei memoria & dolor grauis meo insidet animo: ea de causa rogo tuam sanctam paternitatem, ut nobis sit gnificet perliteras quonam die,&quomodo sit sepultus. Misi autem ad te virum prouidum, & diuina gratia dignum habitum: Dico vero venerandum Diaconum Calippum, qui mihi quoque signisca uit de vestra sanctitate, quod ipse sederis super thronum ecclesiae Constantiae. Nam cum ego iterem, & quererer de sepultura sancti patris, nec nos tetra quis ham sediticisti per thronum, idque scire perliteras cuperem, praedictus dixit Calippus, quod Sa binus praefectus Monasterij successit nostro sanctae memoriae patri dc Episcopo Epi Ihanio. Quocirca eum misimus per tantum actam dissicile uer& inare, ut ea, qua
294쪽
prilis die sitiit consequamur per tuam sanctitatem. Puri: simum autem cierum meo nomine digneris salutare,oc omnes,qui sunt sub vestra sanctitate.Ora pro na digne sibcerdotio, sancte pater.
DEo ago gratias, & vestrae alacritati animi, serve Dei, & digne sacerdotio, sancte
pater Polybi,qubd per te excitor ad pulchram memoriam. sanctitatis enim v si e literis,quas secundum Deum scriptas accepi, ita Viuificata est anima mea, que admodum ii terra ob longam siccitatem arefacta fuerit, morientes herbae pluuia caelitus demissa revirescunt. Quis tuam habens memoriam, sancte pater, unquim dolore allicitur Argis autem,sancte pater,non emisiit lachrymas pro ter tuum discessum Z F it enim multus planctus & luctus intolerandus propter te, sancte pater. Non solum cnim Cypriorum insulam obibant Cyprii requirentes tuam sanctitatem, ut sederes in throno ecclesiae, sed etiam per mare multi nauigantes in Phoeniciam te quaerebant, adeo ut quatuor mensibus vidua manserit ecclesia in tui inquisiitione. De die autem dc loco, in quo sepultus est sanctae memoriae pater noster Episcopus C p 70 Epiphantiis per has meas literas significo patri meo. Decem diebus suerunt eius pre- .ciosae reliquiae in ecclesia, in melle iacentes in loculo: multique qui aegrotabant, tangebant reliquiasis morbo statim sunt liberati. Longinus autem & Petronius Dia- rii reliqui coni, qui ab haeresi Valentiniana specie tantum conuersi erant, ipsi prohibebant, ne pater sanctus sepeliretur, dicentes non licere mortuum in ciuitate poni in ecclesia, ne serte per ipsum quoque veniret ciuitas in periculum.Venit aute fama, dc vehemens quaedam in ciuitate perturbatio, quba sint nonnulli ablaturi resiquias. Fuitq; magnus
strepitus in tota ciuitate. Eramus vero omnes quoque monasteriorum praefecti in ciuitate. Decimo autem die, cum accepisset ligonem maximE venerandus Sabinus Diaconus, coeperunt sedere locum,in quo erant reponendae preciosae sancti patris reliquiae. Cumque hoc vidisset reuerendus Draco,ipse quoq; cons sit. Rursus autem dixerunt Longinus & Petronius: Non licet eum sepeliri in ecclesia. Accepto vero ligone,venerandus quoque Draco sodiebat una cum Sabino, dicens: Sepeliantur sancti patris reliquiae in hoc loco: ego de eo precabor Imperatorem. Venerunt autem artifices, Mircerunt thecam preciosarum reliquiarum sancti patris nostri dc Fpiscopi Epiphanij diligentissime & accuratissime: maxime quod dicebatur a multis, sore, ut furto austr-retur a Romanis, aut a Constat inopolitanis, aut a Phoenicibus. Facta verb theca a dexteris sanctae ecciesiae,ubi ceciderat aedificator supra Faustinianum, acceperunt preci cis reliquias sancti patris nostri viri pij,ut eas in theca deponerent.lmpij autem & indi,
mi Longinus inquam,&Petronius,appraehenderunt reliquias, alios quoque,qui mansentiebant,commouentes.&non sincbant eas sepeliri. Cum ergo esset magna comtentio,vencradus Diaconus Sabinus dixit cum magna voce & luctu amarii limo: San-
Ete pater Epiphani, scio & credo,quod sicut cum in hac vita degeres,Deum exorabas, ita etiam nunc quoque potes,& aliquid amplius. Pcrcute Longinum & Petronium, Vide vi qui desecerunt,qubd propter iniustum zelum non sinant te sepeliri in hoc loco. Hoc I si dicum dixisset Diaconus Sabinus, factum est a Deo iudicium. Nam Longinus quidem,
qui in terram ceciderat,mansit mortuus: Petronio autem manus fidere distblutae, dc uocati eum mansit mutus in eo loco.Et cum Longinum quidem composuissent, sepelierunt: Petronium autem portantes, domum tulerunt, & posuerunt supra Iectum: quarto vero bes.
die tam iiiiij t. Acceperunt itaque preciosas reliquias sancti & beati patris nostri &Episcopi Epiphanij,& cum omni honore eas in eo loco deposuere.
Mane autem statim venerandus Draco, accersitis omnibus ciericis cum multis pa- Capini.
tribuuamilias ciuitatis, obtulit preces Imperatori. Milli verb sunt tres clerici, & tres patresfainitias. Ex clericis inprimis honorandus Sabinus Diaconus, & maxime honoraudus Diaconus Paulus consobrinus Draconis, & honorandus Diaconus Athanas,u . Ex patribus autem iamilias reuerendus Marianus frater Synesij, & reuerendus I i Mines eius consobrinus, & filius Draconis, qui ipse quoque vocabatur Draco,&quem Dei gratia curauit Epiphanius a morbo graui: limo. Hi autem luciunt in ciuit tem regiam, oc obtulerunt preces Imperatori. Imperator verd Archadius,cum preces
accepisset Alegisset, valde magno dolore estastectus, lubd evita excessisset Epiphanibus: & dixit eis, qui preces sibi obtulerant: Sedete in hac urbe regia quadraginta dies,ut Y a lugeam
295쪽
lugeam meum patrem, dc vos mittam in pace. Illi autem sic fecerunt. n luxit Archi. dius Imperator, sanctae memoriς patrem nostrum & Episcopum Epiphanium quadra
ginta dies. Post luctum autem secit constitutionem, oc misit cum cis virum pium mili. tantem,nomine Maximum .la habebat spiritum immundum. Cium ij autem peruenis sent Constantiam statim Maximus accepta constitutione, ingressiis in in locum, xhi sunt positae reliquiae sancti patris nostri. Cumque pronus cecidissct in faciem,& prece, Mathinis posuisset supra thecam,dixit: Deo digne sancte Epiphani, expelle a me malignum i i ritum, & tunc aperiam hanc formatam scripturam cum magna gratiarumactione. es. 'τὰ ' Statimque exij timmundus spiritus a Maximo. Mancque patentia fuit scriptura sedinione libea mala in loco publico, & omnes propterea magna limi asteta laetitia. Formatae autem -- - scripturae vim insero in mea epistola,quam ad vestram mitto pietatem : quae in veri secundo sic continet. Siccnim dicit Imperator Archadius de sancto patre: sum, tivixit supra nostras leges, nolumus iacere conuenienter nostris legibus. Ecce ergo bsancte pater Polybi uniuersam consequentiam, quae fuit tam verbis quam sectis, expoesiti vestrae apud Deum honoratae dc sanctis animae perliteras, quae a nobis missae sunt pervenerandum Diaconum Calippum. Habe autem perpetuam mei memoriam in tu, ad Deum orationibus,sancte pater.Tuum vero sanctum Clerum meo nomine saluti re digneris,o digne sacerdoti sancte pater. Ora pro me,si vir maxime pie.
VITA S. MODO ALDI TREVIRORUM EPI
SCOPI, EDITA A STEPHANO ABBATE Leodimisi. pRAEFATIO AUT HORIS AD THI ET MARVM ABBATEM iii vitam beati Modoaldi Archiepiscopi Tr irentis.
Omino Thi et maro, Helmuuardicensis coenobi j Abbati reuertibi do,& sanctis,qui sub ipsius cura degunt, fratribus Stephanus Abras humilis congregationis beati Iacobi in Leodio, aeternam in Domi no salutem. Q mniam gratiarum distributorDeus in diuidendo sis gillis, prout vult,imper Omnia donat charitatem, qua diligamus .ina in alijs,quae desunt in nobis, ut omnia singulorum,& singulas , omnium : necesse est, Vt in proximis studeamus amando posti dere, quae idemus in uobismetipsis operando mimis prouenire. Vnde bonum De vestri trahentes odorem, admodum Laetati &delectati sumus, super his videlicet, urde vestri laboris profectibus innotuerunt nobis per quendam ex vestris, quo ad te: pus in sumus: in quo uno omnium vestrum conuersationem bonam imaginantis gaudemus iam ex charitate vos praenoscere, quos corporeo intuitu necdum conlisit vidisse.Spe enim ad supernam tendentes patriam,illuc precum lachrymarumque te satione praemissa, rogare debemus, quae ad pacem si int Hierusalem, & ad perpetuum cum illius ciuibus habitandi foedus componendu, leuare potius fidei oculos ad in tes,unde nobis intercessionis auxilium veniat, quam praesiumere dc principibus, in qui bus salus nulla est. Huius iraque caelestis habitationis obtinendae pio accensi desiderii, ad arcem tin ii roboris vestros prouexistis animos, ut thesaurum Trevirorum, a pluribus anni, rρο conditum,pia importunitate aggrederemini spoliare, pignora videlicet sancti Modo aldi Archiepiscopi, dc duorum corpora Thebaeorum, cum aliis reliquiis ausi postulare, digni impetrare,absportar e honorificare & patrocinijs eorum exultare. Et quoniam desiderium pauperum suorum exaudivit Dominus,tam Dei & sanctorum voluntate praeeunte, quam vestra subsequente industria illud obtinere meruistis, quod nul la argenti vel auri copia valeret comparari, quod nulla regia potentia praesumeret ab tentare. Quantum autem temporis, quantum laboris ad haec adipiscenda openderibtis,qualibus suifragantibus personis ad hanc bonae voluntatis efficaciam perueneritis,
qualiter huius, ut ita dicam, victoriae bravium appraehenderitis, satis diligenter vique ad unguem descripsit ille vir supradictus, inamb iam noster & frater & amicus precor dialis,&quicquid ex charitatem cretur appellari, Vir syncerae iucunditatis qui talin socio semper labore lito & consilio intinuit. Qui corpore quidem ad tempus vobis absens, spiritu autem semper praesens, dum pro inuestiganda patroni siti generositate, ordin
296쪽
ordinis nostri loca plurima inuiseret: & quasi apis argumentosa florum dulcedinem in mellis liquorem comportans, tam gesta pontificum, quam annales regum Francorum, famamque antiquorum sapientium diligenti inquisitione percurreret: tandem ad nos omnium ultimos diuertit, obsecrans non perinctorie, sed infa- itigabiliter & instantissime, ut de vita & miraculis beati Modoaldi in lectionibus &responsoriis aliquod ingenioli nostri xenium domum deserendum a nobis mer
retur accipere. Cuius precibus opportune importunis, cum hinc humilitas professionis nostrae ob declinandam praesiimptionis notam obviare persuaderet, illincoraritas internae obdurationis in proximum nos argueret, sit pereminentioris viae latitudinem timore abiecto considerantes, quoniam id , quod sumus, quod vivimus, quod sapimus,totum Deo & proximo debemus, tandem amici pio desiderio acqui uimus satisiacere. Sed cum ad haec nos idoneos fore desperaremus, ipsa nostri desperatione r bustiores, ad illum protinus spem ereximus, qui etiam immensos brutosque asi Num ii. nae ruditus, per sensimos humani colloquii distinxit modos. Huius ergo robore considerationis accincti,adorsi sumus authore Deo enarrare, quae de vita & miraculis beati Modoaldi pontificis tam ex antiquorum relatione, quam ex authenticorum lubrorum lectione colligere potuimus: in quibus verborum folia requirenda non sunt, quia infiuctuosae loquacitatis leuitas in sacris paginis compescitur, dum in templo Dei per Moysen nemus plantari prosiibetur. Hic siquidem sanctitatis viam a puero ingressus, cousque de virtute in virtutem per spirituales procellit asscensius,ut iuxta vocabuli praesagium, quo apud homines appellatus cst Modoaldus, apud Deum nominetur&sit modo alius. Cuius sanctitas atque nobilitas in tanta celsitudinis parilit te conueniebant, ut nos ipsa siti magnitudine ambiguos reddant, quam carum in exordio narrationis alteri praeponanius: quia cum plerunque in huiusmodi personis nobilitas sanctitatem impediat, in hoc sancto viro altera alterius dicebatur ornamentum. Sed quia hac tempestate perspicuum est, nobilitatem in omnibus negocijs praecellere, priliatam vero canctitatem etsi Deo paucisque fidelibus acceptam, a filijs tamen seculi parvipendi: ideo huius nobilissimae posteritatis linea,si tanto prolixiore, quanto diligentiore lo percurratur, obisecramus lectorem, ne prolixitatem fastidia quae multorum continet utilitatem: quae etiam ab auis & parentibus inchoanda &certius describenda nobis fuerat,nisi barbarica depopulatio nobilium Gallorum titulis olim inuidisset. Fertur enim barbarorum gens tunc per omnes Galliarum fines furoris sui fie- Barbarorana laxasse, diuina & humana pari abolitione contemptui habuisse, urbes ditissimas subuertisse, sanctuaria Dei prophanasse, praeclaros hominum labores exinanisse,monumenta sanctorum, tituiss & nomina antiquorum heroum omnino deleuisse, nulla vestigia virtutum, nulla victoriae, nulla laudis aut probitatis auorum nostrorum nobis reliquisse, omnia gladio & incendio exterminasse. Verum supra omnes urbes, tanto subiacentes excidio, facta quasi vidua domina genti tun, cum Threnis Hieremiae lamentanda erat illa metropolis gloriosa Treueris,urbium nobilissima, quae Treueri
dignitatis p rogatiua meruit appellari altera Roma: in qua clim amplius exuberas 'inis sent diuiti di gloria, felicitas & exultatio supelueniente exterminio, acrius redun- ATTdabant egestas & de latio, dolor ac moestitia: tantoque in ea miserabilius plangenda erant antiquarum xirtutum monimenta, quanto damnosius multorum prosectibus sunt ablata. Vbi cum antiquorum fastos exemplariorum abstumeret ignis, &ob hoc omnis veterum genealogiarum series abolita fui siet, contigit etiam omnem beati Modoaldi retroactam parentelam xuqueadeo posterorum subtrahi memoriae, ut ex qua consanguinitatis vena licet nobilissima,ipse dc duae sorores eius, Illa scilicet & S uera, descenderint,vet,ut verius fatear,asscenderint, non satis compertum habeamus. Sed quoniam Dominus, qui de subiectione daemonum vanum discipulorum corrigit Luc. o. gaudium, monet de caelesti nominum inscriptione potiri esse gaudendum: desistati terna solicitudo conqueri nostris paginis deesse,quos opera iustitiae in libro aeternae atabunt inemoriae. Dignetur ergo suscipere sanctitas vestra hoc nostrae paruitatis munusculum, penset & amplectatur in eo solius charitatis affectum : quia etsi non vibdeamur satisfecisse utilitati fraternae, quantulumcunque tamen laborem impendimus
297쪽
LIBER PRIMUS. ' De eius rei ieris nobilitate. Cap. l. iNTER praecipuos & praeclaros summa sanctitate&ci genuitate viros, quorum fide, doctrina & moribus, signi,& virtutibus sancta fulget Ecclesia sicut ibi δc luna, ritvenerandae memoriae Modoaldus, gemina ingenuitate non mediocriter insignitus, ex inclyta Aquitanorum prosapia, luna pulchrius, sole splendidius ad honorem S Dei & Ecclesiae refulsit. Cuius generositatis linea qui a bus parentibus, quibus auis aut maioribus descenderi , et quam digna radice tam insignis arbor prodierit, et si nobis propter vetustatem aut scriptorum abolitionem
- - minus ut compertum, tamen ex Hirpinquis oc cogna. tis, nomine, gloria & honore terra marique celeberrimis, quorum virtute pubi ca res floruit, quorum potentiam totus orbis extimuit, quorum pace Ecclesia la lata, quorum triumplus exaltata est, tam charta quina fama genus eius incon, tum non est.
Delit forare eiuslucis Apim coniure. cap. 2. 'NAm sicut ex fideli antiquorum traditione, in quibus est capientia, comper
tum habemus, fuit soror eius, Illa nomine, mulier admodum venerabilis, ac Deo deuota in fide & operibus bonis. Quae quidem matrimonio iuncta clan simo Duci Pipino, genere dc opibus, dc quod in potentibus tanto extat mirum, quanto rarum, sublimitate scilicet honorum & humilitate morum aequὰ nobia simo, diuina prouidentia in omni pietatis studio sibi unanimem iri iri meruit to ri legalis consortona. Cuius exemplo ut discant potentes humiliari, qui de inatu hient potentia gloriari, non dedignentur quaesb audire, quod de ipsius mariti lae. Hanc alij dibus repertum, huic operi non indignum duxi utiliter inserere. Tempore, quo egregius ac verissimus pater patriae rebus humanis excellit, tanto ν Austriam
totam dolore perculit, ut planctui eius planctus regum ncquaquam conserti pies, si esti nanque probatillimae Vitae ac purisssimae famae, sapientiae domicilium, cons
liorum thesaurus, defensio legum, controuersiarum finis, munimentum patriae, et cus curiae, via ducum x disciplina regum. Audiant ergo nunc duces, sereniis iducis Pipini tot praeclaras post finem eius laudes, intelligant reges aequitatem e ui& prudentiam, fortitudinem ac temperantiam : erudiantur huius exemplo pote tes, qui iudicant terram. Quod si uxores nobilium vel etiam regum, quibus famili, aris solet esse elatio, venerabilis Itiae, oris praefati principis, exemplo di armar animum applicare, possent utique perpendere ex eo, quod sortiter δc sancte egit sub viduitate iam libera, quod deuota Deo vixerit sub tanti mariti disciplina. Nan dum post obitum pii consortis,tum propter morum elegantiam, tum propter g oris excellentiam, aut etiam ob multiplices praediorum posscissiones & numerosam is . ' miliam a multis nobilibusque procis studiosissime peteretur,illa secunduin vitans ma nuptias, ae trimonium,quae alicram sanctae continetiae palmam ast equi cupiebat, a sancto Arnan monasticu do Traiectensi episcopo, diuinitus ad eam directo, sacrum velum sanctaeque religionis si is habitum suscepit, spemque nuptiarum tot procis in spientibus sapiens mulier ab tulit. Mirantur omnes eam insperatE propriae domus fastigia in ecclesiam cominu tesse, totamqtie illius speciem non in alicuius proci amorem, sed ad caelestis spon si honorem diuersi generis ornamentis decorasse, ipsamque redactanon nitineram sanctimonialium, quas ibi dei, i ad seruiendium Deo exemplo sub collegerat, obedire magis humiliter quam imperare. Discant matronae huius nobilissim. mulieris ex 'plo, quid Deo, quid maritis debeant: discant de viduae, quae cultii superbo dele elatae, terna& quaterna vel eq amplius matrimonia omni studio a sectant,nec seculi dis quidem acquiescere, ut sexagesimum vidualis continentiae fructum cum ista Deo
De Luae tribus liberis. Cop. 3.
Am vero genis & nobilitas beati Modoaldi, ut ex liberis dc nepotibus veneranda
sororis eius quanto verius,tanto clarius elucescat, producantur in media tres sum dia
298쪽
DE S. MODO ALDo EPISCOPO TREVIRENSI. Mu
nia digni memoria liberi quos ad laudem & honorem sanctae Trinitatis pio conirti Pipino inliciter edidit: Grimoaldus videlicet, paternae dignitatis ac pietatis haeres di- ς ' id gnissimus ad totius regni firmamentum: tum duae sorores cius Gertrudis dc Begga, geminum quasi preciosiissimarum decorem gemmarum ad caelestis sponsi gloriam dc Ecclesiae sanctae decus de gratiam reserentes.
De imoaldo. Cap. q. QVarum frater illustris Grimoaldus, sum iri palatio Sigeberti paternam dignitate
ita probitate esset adeptus, praepter illam, qua viguit domi militiaeque, industriam, magnum etiam erga Deum iliae deuotionis dedit indicium.Nam illa duo prςclaranaonasteria, Stabulaus dc Malinundarium, ex proprio construxit: quae peracta pia s, licitudine,& exornata omni pulchritudine, facta quoque ibi legitima adiacentiu te xarum aliarumque poss)ssonum traditione, beato Remaclo, ad institue dam illic monasticam vitam, sub firma adstipulatione dc regi j sigilli imprestione contradidit., De S. Gretrae e. cap. I. QVid aute desbrore eius claris lima Deoque deuotistima Gertrude dixerim Z Lau- Ginredusem in ca pulchritudinem, diuitias, nobilitatem, miliam, quae cuncta pro Christo votercora despexit Upse laus eius est,quem in caelis sponsium elegit,quem in came posita, tota deuotione lexit. Contempsit enim sponsum habere in terris, qui eam deso eret cum moreretur: cunaque sibi elegit,cum quo, quia mori non potest, siem per laetaretur. Hunc amans ut sponsum,adorans ut Dominum, nouas domos,alta palatia in terris construere non curabat,quia iucundum in sua virginitate habitaculum Christo iam . praeparauerat. Vnde cium generis sui nomen dc Poriam magi inice auxerit, tum etiam beato auunculo suo Modoaldo ingens contulit gaudium, dum in Ecclesia dulci odore redolens, 5c ut monile preciosum refulgens, virginitatis seruandae co- aedis tam nobile reliquit exemplum. Haec itaque cum illo, quem tanta charitate dile- Miritalixit spons , tanto verius regnare iam creditur, quanto saepius cunctis, qui locum sepul- ad sepulcraturae citis,quae apud nos noret, humili deuotione requirunt, plurima per cam benes, ei a conseruntur.
prouidentia,cum timore Dei consensit suscipere, bino tamen ordine sanctitatis, hinc tricesimi uia fructum pudicitiae matronalis, illinc sexagesimum reserens cotinentiae vidualis, duplicem beatitudinis palmam meruit obtinere. Cuius etiam sanctitatis pia apud nos ciarent monimenta in loco, in quo ex diuina reuelatione septem construxit ecclesias,ubi Sc corpus eius a sacris virginum choris honoratur, quae ex temp re ibo die noctuque Deo ibide famulantur. Ibi quoque Dux egregius oc coniunx eius Ansi se, Missimus, nomine Ansigi sus, ab ea conditus est, qui ab alumno suo, quem idem Dux Dux,sens Puerum λrte inuentum,& sacro sonte susceptum, aluit in filium δc exaltavit, crudelibi in venatione peremptus est propter appetitum honoris sui, quem tamen impius ille consecutus non est. Sciendum est, istum Ansigi sum suisse filium beati Arnulphi ex Maiore domus, Metensis episcopi: cui venerabilis Bema felici iuncta matrimonio, g nerosae sobolis 6c nobilissimorum regum mater extitit:
HVixis siquidem silius,nomine Pipinus, quem praefato Duci peperit, sicut nomen
aut ita re virtutem cum dignitate reserens,mortuo rege Chil serico,sub quo be- a tus Lambertus eximia claruit sanctitate, ob magnitudinis excreuit di potentia ut in tota Austria etsi non regio nomine, regia tamen dominaretur potestate. Nam multa praeclara kella gerens, de omnibus sortiter triumphauit, ipsumque regem Franc rum Theodoricum hello superans,in fugam vertit: sed di beatum Lambertum, facti. orie iniquorum de epiQopatu eiectum, in cathedrasiua decentissime relocauit.
T ut tam gloriosae sobolis, quae hinc ex radice sancti Arnulphi, illinc ex cognatione ibeati Modoaldi prodi j t, mrtia dc praecla ra gesta liceat aliquatenus intueri, immo non parrio stupore admirari: Videamus Carolum, quem idem Pipinus sibi superstibiena tam dignitatis quina dc virtutis suae reliquit haeredem, quomodb patrios transiliens lii Dites, antiquas patrum Victorias noxiis cxccdens mirabiles triumphos de ducibus ac regibus, do populis Ec barbaris nationibus reportauit. Nam dc Saracenos, tri--
299쪽
hus eorum regibus peremptis, usque ad internecionem fudit, urbesque eorum insoles Tu sissimas expugnans, usque ad fundamenta subuertit. Vnde& cognomen Tudet chadetps cur di tundendo accepit,eo iud dii Sclauis viqite ad Hispanos, tot regna,tot urbes, tor caetra oc oppida tam Saracenorum,qu1m Christianorum, ferrei instar mallei tundens, pro pitio Deo,transvolasse dicitur potius,quii superasse. ε
De Carloma inoc Pipino Brevi. cap. 9.QVid verb de filiis eiusdem Caroli, Carium anno scilicet ac Upino, dixeri qui
bus Carlomannus post plurima bella & nobiles triumphos,secularem deserciis militiam factus monachus in monte Cassino e lesti se nnilitis mancipauit:Pipinus λ,virtutum sitarum meritis excrescens, primus in hac stirpe regium nomen obvia Nam cum merito prudeliae suae & vi mitis,acclamantibus ducibus & populi prii Pipisus 3xς a sancto Bonifacio Moguntinensi episcopo, authoritate Zacharic Papς in regem σαπι β consecratus postmodum a Stephano Papa, succetare Zachariae, quia Romana minpublicam ab Aistulphi regis Longobardorum incursibus defendit, Apostolica b dictione tam ipse, quam uxor eius ac liberi, in regnum perpetuo est confirmatus. De Carolo Maiio. Cap. lo. I tandem, si placet, veniamus ad illum gloriosissimum Imperatorem Carolin
Magnum,huius Pipini filium, qui paternas virtutes caeteris magnificentius auri regio nomini, quod pater eius promeruit, Romani nomen imperi j & dignitatem is C resus citer adiecit. Ipse est enim,cui in die natalis Domini Leo papa cum Apostolica bcidi 'g'R dictionei moeri j coronam imposuit, & 1 cuncto Romanoru populo ter acclamatum est: Carolo Augusto, a Deo coronato,magno & pacifico Imperatori Romanorii, iusς & victoria. Huius nomen & gloria, virtus & victoria, per tata tempora adhuc quis rocens, ore uniuerserum cum tanto studio & adnuratione celebratur, ut si litera ut sola fama quasi vivere credatur.
De Ludovico Pis. CV. II. AT vero de filio eius Ludovico quid dignum referre valeam, qui post patris o
imperialia sceptra,vt nullus dignius,suscipiens,praeter caetera, quae bellosoriis gessit,maxima suae pietatis monimeta exhibuit 3 Ad faciendas enim iustitias,& oppi
sones ecclesiarum seu populorii in releuandas, legatos idoneos in omnes regni a prouincias mittens, quaequae corrigenda inuenire potuit, corrigere atque ementi sapienter curauit.Sed&,quod magis in imperatoria dignitate stupeas, de cunctis, qui
PM 'da publice perperam gessit, Theodosij Augusti exemplo, publicam egit poenitentiam.
De Clitario imperatore. Cap. Ita id etiam de Clotario, huius Ludovici filio, dixerim, cuius potentiae latat, equale humilitatis exemplum posteris reliquerit 3 Ipse maior natu, maior inciedc imperio, diuidens regnum cum duobus fratribus Carolo & Ludovico, regnius, quod hactenus ex eius nomine nuncupatur,sbrtitus est,necnon & omnia Itali re cum ipsa Romana urbe Augustus Imperator obtinuit. etiam paternae religi Imperatot haeres existens, post plurima tam sapienter quam & sortiter gesta, regnii filijs suis c ες φ sit,relictoque seculo ac sanctae conuersationis habitu suscepto, in hac monastica pro fessione cursiam vitae seliciter consummauit.
De huius stirpis eximia nobilitate. Cap. 13. SEd iam considerata horum potentia & nobilitate, quid ultra tot Carolos & 'nos,tot Clotarios aut Ludovicos, aliosque reges & Imperatores, qui de hac sto riosas e usque ad nostra profusi sunt tempora, necesse est commemorare, cum his quos enumerauimus, praeclara beati Modoaldi ingenuitas luce clarius emicat: Hoc tantum in summa narrationis nostrae dixisse sufficiat, de nulla stirpe, quam noue rimus, tam praeclarum, tamque nobile germen regum pullulasse, qui tantum porca tiae Gallico regno addiderint, totciue & tam mirabiles triumphosde ducibus bus & barbaris nationibus reportauerint, adiuuante eos & protegente diuina mista cordia, sanctorum suorum Modoaldi &Arnulphi meritis, ut credimus, de quoi iassinitate tantam stirpem fructificasse cognoscimus.
stirantum auxerint Gallia recclesias. Postremb, qtatum religionis, potentiae & honoris Gallicis contulerint ecce,
si js,tinantur libri, sanctorum decreta patrum continentes, quos ipsi in syno
300쪽
DE s. MODO ALDO EPISCOPO TREVIRENSI. Mi
trate: testatur & ecclesiae,quas cum diuersi generis orna- ta eontulementis, tum etiam praediis & regalibus suis castris scilicci & comitatibus teloniis,mo- riR U M, iurς ciuitatum conccissis, magnifice extulerunt, ne sancta Dei Eo k yyy - ψ'clesia huius seculi potentibus subiaceret, aut tyrannide corii paues deret: immo super- Dorum colla, Dei virtute superior, calcaret. Inde est, quod nusquam gentium aequalis Potentiae pontifices inueniri queant,vel quod a regio comitatu & opuletia parum dismre dixerim, si pro hac potentia sanctius viveret, si pro hac Eois pota opulentia ditiores virtutibus esse studerent,si bonum opus,no dignitatem, appeteretii luco non pecuniarum,sed animaru quaererent,si super egenos & pauperes benigne vitelligerent,si sobrietatem,si iustitiam, sit humilitatem sectantes,in omnibus, sicut d cet Epiticorum,irrepraehesibiles se exhiberent. Sed,quod valde graue est, dum quidam corum ex honoris sublimitate intumescunt, dum lucri temporalis amore animarum clamna postponunt, dum sua quaerentes, iustitiam nisi pro nummis non faciunt, dum Ecclesiastica dona gratis non tribuunt, dum sonitum aeris dulci ius quam clamore pauperis audiunt, dum secularem militiam plusquam Dei Ecclesii diligunt: inde elati Entifices Deo displicentiunde Imperatores humiles Deo placuerunt. Et quam indignum est,m in cordibus Imperatorum regnet humilitas morum, & in mente pontificum vanitas vitiorum: diim in illis familiaris sbleat esse elatio, & in istis amica debeat' eligio. Sed quorsum ab hoc opere aliena tedit oratio 3Talia Hieronymo seu bea- ω Porio rei quamus: nos autem inccpta melius prosequamur. Et quoniam exteriore beati Modoaldi generosiitatem ex nobilillima dc multiplici sobole venerande monstiauinius, in sequenti volumine metis eius ingenuitaten: ex adc nuersatione eius sanctissima declarare tentemus, meritis illius ipso nobis
Ru pirante, in quo signati sumus in die redemptionis nostrie. LPhre
JGitur gloriosus ac venerabilis Modoaldus, dum clarissimis ortus ec s Modo Lset natalibus, nobilitatem ipsam carnis digniore mentis nobilitate, tem Christi & paupertate euangelicam,quam imitaretur, iam a puero, sed non puerilite attendebat.Denique non lasciuia puerilis,non vanitas aut ambitio secularis in eius studijs aliquatenus apparebat: ita ut in pucro diuinam iam posses admirari gratiam. Quae cum Vasele bonis sibi futurum praeuidebat. Nana cum liberalibus studii Nplinis erudiendus traditus esset a parentibus,qui eum tenerε diligebant, tantam breui μ' tempore geminae cosecutus est scientiae enicaciam, ut omnes gloria anteiret & tamen
omnibus ex asse charias ess ullum qui talem cordis omnes stibi praeserens,obsequiu,quod parit amicos, pie omnibus exi sed&inseretem pro Christo diligere et statrem,amplecti ut amicum. ni triunculus inuidiam virtute superabat. Et ne sortE virtus concepta desidia aut ociolemoni aut piae meditationi inseruire. Cum lim dentibus non se adiniscebat, sed vel tutorii disciplinae, vel maiorum dictis s)dulus ad-mcbat, ut ab ore eorum pendens, quam suauis est Dominus, degustaret, ac postmo-cium memoriam abundantiae siuauitatis cius ad aedificationem multorum eructaret.
ippe qui secundum propositum vocationis Dei ad summum apicem gradus face dotatas & ad pastoralem curam Dominici ouilis fuerat promouendus iam talibus ' totum studiis,talibus sanctarum institutionsi rudimentis sub caelesti magisterio adolescebat.iam digito Dei ad boni pastoris ossicium informabatur & proficiebat.
Vim aetate, ruimuerint in il Pirtutes. cap. 2
T ero tam praeclara tyronis Pristi adolescentia ubi in tale robur coepit e I, ' Onori, 'p'Ori intentione animum nequaquam diuertit: sed ad so cedunt eitioris mi M studia sese viriliter accingens, gradus aetatis diuersarum gradibus xir '- 'r una sublina ter uanicendebat. Non seculares inire amicitias, aut opes aggregare 'quaerebat