장음표시 사용
151쪽
es , ut tunc eos salvaret per Gr ι iam, postquam omnibus modis coniicti su seni homines se fibi ipsis minι me fustiisere . In quibus locis aperte docet S. Chryso- scimus eos omnes qui ante Christi aeta- .re in vixere salvos fluisse factos per fidem in Christum , quod nimirum iustitia in mente ianiti lyauli non habetur nisi persidem , & quod etiam nec lex naturalis nee lex scripta quidquamvrasiti t. c. suli etiam possunt Hotnil. ἔ3. I 6. ει 27. Quid vero de virtutibus adeoque de Iaia line i hilosophorum Ethnicorum sentiat idcm sanctus Dcctor, Hare significat term . a. in sanctus Martyrem Babylam his uerbis : Nam caerem illa Pa Graia j Habunde esserunt, Philosophis suis attra-huentes , facile conmonstrarunς - nam gloriam , temeritatem er puerilis cri taraomsclera esse .... ea enιm admirabilia qui- vim eque videntur , laboreque multo ac fumma aeramna plena, sed indign' tamen sunt quae laudem mereantur . Est autem
diaboli astutiae sebi semientes Iaboribus ejusmodi addicere , unde qui dec ii ab
εἰlo fuerint eum divellantur , tum riuuHι omnibus appareant , labor enim is , ex quo nullum lucrum manat, nuliam prorsus laudem meretur. Etenim existum e
ram hodie perditi quidam homιnes nultis. non flagitiis pleni qui multo m ora 1actitant quom Philosephus iue Diogenes.
que vitam egit Sinopensis ille ut qui etiam legitimas nuptias non sustinuerit , sed
de obsecro temperantia ac continentiae ilitas medum . Tu vero nequaquam ad des , quin libentius temperant e vus modum predideris , adeo certe iue infamis
ac magno dedecore plenas . Percurrercm hoc loco ρο exteto nnos, Itultum ac vanum Iιudium , denique turpitu inem ... percurrerem etiam Academ/a principem mitisque discipulum , item: eis
de quibus mavor 6, admiraris , his quos nomina υι obsiermones Disse demonstrarem quorsum attinet o de reliquis δε- inceps verba facere praesertim ubi qtii
ris illustrior fuit , omnitas tam rίδω-lus , tam puerilis, tam delirus apparuit. Ex quibus sequitur nusquam potuisse ve-vire in mentem S. Chrysostomi , veteres Philolophos nulla Christi Media totis fide imbutos, ad salutem & vitam me nam pervenille , quandoquidem apertissimis verbis testatur ex illis omnibus sapienti itimos Ratonem , Socratem, Ari-itotelem , qui austerioris Philosophiae cultu Ac temperantia vici illa videntur, nonnisi turpem & infamem vitam egisse. Instaus: docet aperte S. Chrysostomus satis tunc suisse , nempe a me Cht illi adventum , quod homines spreto Idolorum cultu unum solum Deum universi Conditorem colerent . Igitur in mente S.Chrylos omi nulla Chri ili fides etiam implicita tunc requirebatur ad la luscin obtinendam ; nisi dicatur fidem Christi implicitam contineri in cognitione & cultu unius Dei, quod aperte salium est . Dist .ant. Satis tunc suisse per exclusi nem fidei clarae & distinctae , C. per exclusionem cujuscumque fidei in Christum , N. cilicet verisimiliter existimabat ianctus Chrysostomus nune & post Christi
adventum necessariam esse cognitionem
Christi & mysteriorum Incarnationis , puta Nativitatis , Passionis & Resurrectionis Christi, quorum consessio publica habetur in Symbolo ; quae quidem clara & explicita cognitio nequaquam ad salutem requirebatur pro I inlaeis ante Christi tempora , unde ait tune satis ipsis . scisse s unum Deum tiniversi condit
rem agnoscerent di Merent, cui tameneultui dubio procul coniunciam volebat nonnullam Christi Mediatoris, vel saltem in genere alicuius Mediatoris & Salvat ris fidem ; quem quidem sensum hule sancto Doctori tribuimus propter alia e 1 suum plurima testimonia a nobis superius acducta , ira quibus docet omnes seu iussos scu peccatores in vetera Tci amento
non nisi per fidem sui se iustificatos , per illam scilicet fissem, de qua loquitur Κ' P. ullus in Epitiola ad Romanos , quae ista est sui ernaturalis in christi merita, di gra
152쪽
& gratiam fides. Item ubi diserte seribit
neque legem naturalem , neque legem sermam quidquam profuisse adeo ut ne
sti nimirum Salvatoris obtrnetur . Dein mum ex ea ratione qua loquitur de vinteribus Philosophis, quorum reputat V. num laborem & infamem vitam , tametsi hyneste , quantum in ipsiis erat, habita ratione illorum status vixerint. Gree tam absurda opinio tribui non potest sancto Chrysostomo , nisi dicatur hunc sanctum Doctorem non agnovisse peccati originalis dogma , & ad istud eluendum Baptismi a Christo instituti necessitatem,
quia certe ei tra calumniam proserri non potest r tametsi enim fateantur Theologi Catholici votum Baptismi sumcere ad merendam & obtinendam salutem aeternam, nullo tamen iundamento affirmaretur eam
fuisse Chrysostomi mentem , quod ejusmodi votum fuit in Gentilibus Philos phis, qui nec de Christo, nec de eius Baptismo verbum ullum audierant.
objicies : S. Bernardus Tractatu de Baptismo ad Hugonem de S. Victore , eap. 3. scribit, multos ante Christi adve tum salutem suisse adeptos eo praeci se, uod in Deum omnipotentem credebantine ulla Christi cognitione & fides Baerri', inquit, multi anu Salvatoris adυemtiam Deum omnipotentem tenentes, o dialitentes suae salutis ematuitum promidorem, eredentes ιn promissone fidelem, Derantes certissmum Redemptorem, in hae fida oeexpediatione saloati Jnt. Igitur fides in Christum necessaria non suit ad salutem ante Christi adventum. Dist. ant. Sine ulla Christi eognitione& fide explicita & distincta, C. lane ulla omnino fide etiam implicita in Christum. N. Non aliam suisse S. iternardi mentem colligitur abunde ex hoe ipse testimonio . supponit enim illos homines , qui ante
Christi adventum salvari potuerunt, non solum credidisse in Deum omni pilentem, sed etiam sperasse aliquem Redemptorem: Sperantes, inquit, cerisimum Redempto.
rem , in Mo fri expectatione saltiati Dut. Quae quidem fides non est quidem explieita & distincta fides in Christum .
per quam scilicet omnia Incarnationis mysteria clare cognoverint Antiqui, sed saltem consula & implieita , r.. viadmcre exi in iis aliquem Mediatorem , Salvato.
rem , & in hoc nostro systemate sufficiebat ad salutem obtinendam ante Inca nationis tempus , eaque toto coelo dissertab illa cognitione Dei ut Autoris naturae quam assequi potuerunt veteres Philos phi omni fide supernaturali destituti quam saluti lassicientem putant adversarii.
Deinde & id perspicuum maxime est
cx proposito S. Bernardi hocce in Tracta- . tu, scribit enim ad Uersus quemdam Anonymum, qui sentiebat neminem ante Christi tem ,ra salvum fuisse factum, nisi clare & distincte cognoverit fingula Inca nationis mysteria: siseris praeterea , inquit S. Bernardus initio capitis, omnesontiquos issos, quotquαι videlicet Christi adventum maces'iam , tantam omnino habuisse praescientiam futurorum , quantam nos qui ρορ Iumus , praeterisorum scien-Dam, ita ut nullus vel simplicium iust rum atiquid prorsus ignoraret ex omniἷtis qua modo nobis Evangelisa paudii Hso
ria, v. g. Verbum ιnearnatum , partum
virginalem , doctrinam Salvatoris , Mira--M , Crucem , Mortem , Sepulturam , Descen-m ad inferos , Resurremonem , ct ad eoelos Ascensionem , sc omnino omnibus illosum temporum Uis aperte
omnia oe disinete fingula fuisse pro gutta , quem d dum suo sunt temporense exhibita , o modo cognita nobis , adeo ut nec iusi fuerunt , nee fa vi sint
quibus ita clara omn/a perspicua nonsuerunt; er id quidem falsum .
objicies r Docet S. et ii amas a. R. q. Io. artic. q. ad 3. Cornelium infidelem non
fuisse , quatenus ha bat fidem implicitam , quae dubio procul alia non fuit quam fides Dei : De Cornelio tamen , inquit , seiendum es quod infidelis non erat , alioquin ejus operatio accepta non fuisset
153쪽
bebat autem fidia impliritim nondum manifestata Eυangelii veritate. Unde ut eum mfide plenius inseruerer, mittitur ad Petrum.
; Eli, seribit in cap. ro. Actuum Apostoloriam . Igitui Φου R. Thoma Iades in oplicita Dei unius universorum Creatoris .suffcit ad salutem ' . Respondeo per illam noem implicitamquam iuisse in Cornelio Centurione agnoscit S. Thomas , non esse intelligendam fidem unius Dei tantum , uti nee aliquam cognitionem naturalem absque divina &
supernaturali revelat me partam . I. ula
dubitare non potuit S. Doctor Cornelium habuisse fidem explicitam unius Dei, ut satis manifestum ex Scripturae textu, quo
fit ut per sdem implicitam Cornelii non intellistat fidem quae si solum Dei omnium Creatoris . a. Quia in tertia parie dist. 23. aperte docet Cornelium fidem habuisse explicitam de mysterio Incarnati
nis , cui solum deerat fides diis nefa de tempore & aliis hujus mysterii
stantiis, quapropter missus suit ad S. P . trum , ut de iis instrueretur. z. demum, quia , ut iam diximus , S. Thomas traisbans ex professo hanc quaestionem utrum .explicite .credere mytterium Incarnationis Christi, sit de necessitate salutis apud omnes , verbis expressis definit e Oportuisieomni tempore credi aliquo modo explicitemAEserium Incarnationis Christ. Caeterum non hic decelli habeo quorumdam recentiorum Scriptorum testim' nia mihi objicere , hi enim aut pereximiae aut nullius omnino sunt autoritatis, cum praesertim adversus' manifestissima
Scripturarum loca & universam SS. P, trum Traditionem scripserint. Utrum Fide in Christum necessuria es ad iustificationem consequendam .
Ertum est fidem in Christum esse
quoque necessariam ad iustificati nem consequendam, Probatur ex Scripturis, in quibus passim legitur fidem esse initium, radicem& sundamentum omnis nostrae, I. ad Cor. 3. Ut sapiens Architectas Jundamentum posui , quatenus nimirum do-euit & praedicavit fidem in Iesum Christum cruci Πxum, ut colligitur ex verbis sequentibus , Fundamentum aliud nemo p isse ponere praeter id quod positum est, quod ehi Chriseus Iesus. Idem Apostolus ait ad Calat. cap. 2. Scientes quod non justificatur ho mo ex operιbus legis nisi per fidem Iesia Christi. Et ibid. 2Nam in Christo Iesu neque Circincisa aliqvita valet, neque praeputium, sed 'des qua per charitatem operatur. Haec fides quae dicitur initium& sundamentum boni cuiuslibet operis , omnis tuitificationis, dubio procul est fides explicita in Chri istum Salvatorem nostrum eo saltem modo quem supra exposuimus, & necessaria ex necessitate medii ad justificationem consequendam ω cum sit illius exordium & fundamentum . Hanc doctrinam perspicue tradit & explicat Concilium Trident in . sess. 6. cap. 8.his uerbis : Cum Apularus dicit, iusti rari hominem per fidem gratu, ea Te M in eo sensu intellistenda sunt , quem perpetuut Ecclesia Catholicae eonsensus mih expressit, μι scilicet perfidem iu- fisceari diramur, quia Mes est humanae salutis initium, fundamentum, radi eomnis iusi cationis, sne qua i sibile est placere Deo , oe ad suorum ejus consortium pervenire . .
His aecedunt testimonia Patrum in praecedenti differtatione allata , quitata eLficitur ad justificationem uti & ad vitam aeternam habendam requiri fidem explieitam in Christum : Itaque, inquit sanctus Augustinus lib. de peccato orig nati
cap. a . Sine ista me, hoe es , fis fue
quam , surrectιonis eius Utiam Deus omni s donivit, qua utique sne Incarnatione 6tis ac Moris non potes veraciater eredι sine me ergo Incarnationis σMortis Resurrectionis Chrisi, nee antiquos iust, ut jusi essent , a peccatιspetuisse mundari er Dei gratia , i in
carι veritas Christiana non ciubitat .
154쪽
Quamobrem non leviter errasse mihi videtur Canus, cum relectione de Sacramentis parte secunda docet eandem non esse rationem etiam Evangelio promulgato de remissione peccatorum & aeterna
finalique salute. 8e ad remissionem peccati 'seu originalis, seu actualis ante Baptismum non requiri explicitam Chri itidi Incarnationis fidem , ita ut satis sit habere fidem in Deum t adducto enim in probationem exemplo Cornelii Centurionis , quem contendit jullificatum stine Christi fide & cognitione, concludit
hoc pacto : Idem ergo nunc etiam evenire
Poterit, ut per Dimm fidem in Deum homo irestificetur. Profecto hic Scriptor alioquin dcictissimus, non satis ad xertit ad autoritates tum Scripturae, tum Patrum, tum Conciliorum quae mox adduxerat , ut evinceret inde fidem Christi necessa. riam esse necessitate medii ad salutem aeternam per letium est enim tui vas non eoecutienti ex iis non minus clare confirmari necessitatem fidei Incarnati nis .ad iustificationem consequendam . Porro quae Canus argumenta proponit adilabiliendam hanc suam opinionem qumdam habes diluta in superiori quaeli ione , alia vero plane nullius sunt momenti . Objieit, fidem explieitam Christi Deus
in nova lege non communicant sine prindicante, ut patet ex Epistola ad Romanos e sed in quolibet momento homo qui credit in Deum potest justificari , non autem in quolibet potest habere Praedi calorem , qui de fide Christi instruat eum. Isitur homo sine fide Christi e plicata iustineari potest. Dist. Mai. Potest iustificari & nun ouam iustificatur sine fide Christi , C.& iustificatur sine Christi fide, N. Homo igitur gratia Dei praeventus. iustificari potest , quia salus nemini est impossibilis, quia Deus non deest in necessariis, sed nunquam justificabitur perseela
Iustitia antequam credat in Christum uti nec antequam baptizetur in re vel in. uoto , ncc satis erit quod eredat in
Deum ; fides enim Christiana , hoe est , fides in Chrillum Mediat rem, est initium, radix & sundamentum nostrae juctificationis , ut ostendimus ex Scripturis, sanctis Patribus & Concilio Triden
Quaeres quonam praecise tempore teneatur adultus elicere actus fidei. Respondeo teneri hominem quom is
pillime elicere actus fidei, quia sine fide impossibile est placere Deo, quia tibi habemus accessum ad Deum nisi per si-dem, quia demum justus ex fide vivit. Quamobrem ad eliciendos fidei actus tenemur, quoties urgeη aliquod praeceptum quod sitie aliquo nilei actu impleri non potest, puta quando landendae sunt preces , quando dehemus per poenitentiam reverti ad Deum, cum sumenda est Eucharistia, & in aliis ejusmodi occasionibus , quae frequentissimae sunt ici toto vitae nostrae decursu . Unde duas istas
propositiones modernorum quorumdam Casui starum : Homo num M uam vita vae tempora tenerur elicere actium fidei , Dei charitatis , ex vi praeceptorum ditiuorum ad eas virtutes pertinentium . .
Et iterum: Satis est actum mei semel
in vita elicere , merito proscripsit Clerus Gallicanus anno I7co. his verbis : m. a propositiones sunς scandalo tu praxi pr-ciofa , erronea, Mas, o E--ngelii oblinionem inducunt . . Utrum ante Incarnationis temptis Mesin Christum fuerit mcessaria.
IN simitur haec quastio de hominibus
qui vixerunt antelisem gratiae, tum in lege naturae , tum in lege Mosaica, Si quaeritur utrum illis omuibus ad salutem aeternam necessaria fuerit fides Cht
sti necess: tate medii; idque locum habu
155쪽
Fides in Christum necessaria fuit si eulis hominibus adultis cuiuscunque forent
conditionis ante Incarnationis tempus .
Probatur ex Scripturis , scilicet hanc doctrinam perspicue tradit S. Paulus in suis Epistolis, in Epistola ad Romanos cap. sie loquitur: I tisia autem Dei
per Mem Iesu Chrihi in omnes ρο δε-
per omnes qui eredunt in eum. Et non
solum id intelisit pro tempore legis gratiae & poli Christi aduentum , sed
pro altis naturae humanae liatibus post Adami lapsum ; nam addit: omnes enim peccaverant o Men/ gloria Dei , quasi dicat non aliam iustifieationem expectandam esse quam quae habetur per fidem & merita Chrilli ex quo homines peccaverunt, in Adamo scilicet, de quo peccato hunc in lenium sese disserit capite quinto ejusdem Epistolae . Item Epist.
I. ad Corint. cap. IO. rem aperte exin
primit Apostolin, ubi loquens de Patriatas veteris Testamenti se habet: Et omnes eandem escam spiritalem manducaverunt , o omnes evnism potum spiritatem biberunt, bibebant utilem de spiritali conmIequentπ eos petra, perea autem erat Chrisus. Quatenus nempe credebant in eum quem aliquando venturum ut Redemptinxem & Saluatorem sperabant. Probatur a. ex S . Patribus qui similiter . fidem in Christum veteribus sic necessariam praesicant , ut sine ea nullus unquam eorum salutem fuerit consecutus . Volus Augustini referam autoritatem ne scilicet in re minime necessaria operam collocem ; lib. I. contra duas Epi- solas Pelagianorum cap. 2 i. haec scribit:
ntaeliber fuisse virtutis antiquos prae dices justos non eos salios μιιι nis fides Mediatoris qui in remissionem peccatorum sanguinem stidit, ipsorum enim vox es et Credidi propter quod locutus sum . Unde ait er inuiolus Paulus, habentes autemseundem Spiritum fisi secundum quia ςriptum e s e Credidi propter quod locu-
tus sum , o nos eretiimus propter quod l*tiimur. Quid σι eundem Spiritam , nis quem 'usi quoque illi habuerunt qui ista dixerunt ρ Et lib. de peccato originali cap. χω superius citato : Sina Me
Resurrectionis e jus quam Deus omnibus definivit , quae utique sm Incarnationee tis ae Morte non potest veraciter eredi:
pne me ergo Incarnationis er Μortis σResurrectionis Chrisi nec antiquos iustos ut 1ini essem a peccatis potuise mvadari o Dei gratia justificari vernas Christiana non dubitat . Qua in re Magistrum sequuntur S. Prosper in Psal. Io4.& S. Fulgentius lib. de Incarnat. &Graistia cap. 13. quibus & ex prelle astipulantur veteres Theolcgi, Magi ster Sentent.& S. Thomas supra laudati . Quod autem multi Theologi dieunt sa- iis fuisse ad salutem veterum iustorum qui vixerunt ante Christi adventum , quod haberent fidem implicitam Incarnationis, & absolute loquendo, necessar: am non fuisse fidem explicitam , res nonnulla eget explicatione quae tota pendet ex notione fidei explieitae & implicitae . Aiunt & merito quidem iusti gantiqui Testamenti necessariam non sui me fidem explieitam ; sed per fidem explicitam inteIligunt fidem distinctam singulorum Christi mysteriorum, eius videlicet Nativitatis , Passionis, Resurrectionis ;nec vero contendunt necessariam non fuisse
ullam Christi fidem explicitam , quis si satis suetit credere in Deum, quam sen
tentiam nunc impugnamus, quia ex au
toritatib. s Scripturae , Patrum & Conciliorum adductis ad minimum evi itur necessariam semper suilla fidem in Chrissum qua nimirum veteres illi tulit eredebant in Chrissum , saltem ut Redemptorem , Mediatorem , quo posito fide explicita saltem in genere &in universum Christum expectabant. Quin potius docent nonnulli Theologi necessariam suisse etiam veteribus justis fidem explicitam ae distinctam mysteriorum Incarnationis propter laudatum supra S. A gustini testimonium.
156쪽
Porro cum diximus necessar; am esse
fidem explieitam in Christum , id intelligitur , ut per se patet , de Actu fidei
supernaturali quo non modo credatur in Deum ut Autorem donorum supernatura,
lium, sed quo credatur in Christum saltem in universum tanquam Redemptorem , Liberatorem , Mediatorem , qualis erat fides Iudaeorum qui Messiam expectabant cognitum saltem obscure & in genere ut aliquem Salvatorem. Utrum alia praeter Incaruirtionem Aseria credere necesse sis.
O perae pretium esse puto nonnullas
ad istam quaestionem solvendam adhibere distinctiones . I. Enim dubitatio moveri potest de lege Naturae, vel de lega scripta seu Molaica vel de lege gratiae & post Evangelium sufficienter Promulgatum. 2. Uel agitur de fide implicitanuel de fide explicita. 3. Uel se mo est de maioribus & doctis quibus in unaquaque lege osticium incumbit aliosnstruendi vel de ludioribus & imperitis quibus pro imbuillitate ingenii datum non est clare cognoscere suae religionis mysteria . Quibus observatis existimo non eandem semper & respectu illorum omnium necellariam suilla fidem ad salutem
PRIMA CONCLUs Io. In statu legis naturae nonnulla crede re necesse suit; quaenam praecise fuerintilla di mellius determinari potest. In hac conclusione duae sunt partes. Prior pars ostenditur , quia in omni statu homines aliqua fuerunt religi ne colligati, ita ut sine illa non potuerint salutem aeternam obtinere; sed milla subsistere potest religio quin multa credantur ad salutem oblinendam neces.saria, in statu v. g. legis naturae, de quo praesens habetur quaestio, salvari non potuerunt homines quin existentiam Dei sarmiter crediderint, Deo hoc ipsum non Iram. VII.
semel revelante per Moysem his verbis:
Ego jum Dominus Deus tuνs. IteIn n cesse fuit credere totum periisse genus h manum, hoc est aeternae damnationi subia
iacuisse per peccatum primi hominis, ae iubinde venturum aliquem Salvatorem , euius beneficio & gratia indigeret ad la lutem aeternam consequendam : igitue etiam in lege naturae quorundam articulorum necessaria fuit fides. Pollerior vero pars , nimirum facile determinari non poste quid praeesse fuerit credendum, ex eo colligitur, quod nihil uideamus super ea re clare definitum in Scripturis r inter ea enim quaelcitu & ereditu maxime necetiaria iunt in quolibet statu, merito recensetur remedium a Deo institutum ad delendum peccatum originale : atqui tamen id n spiam elate definitum videtur in Scriptu ris quodnam videlicet sit illud remedium, ubi nee definita videntur praecise quaenam es lent Sacramenta vel Sacrificia huiestatui addicta r igitur facile determinari non potest, quid fuerit tunc credendum a fidelibus.
In illo statu ut in aliis posterioribuq fidei
actuet debuit esse supernaturalis , nec satis erat in ordine ad salutem aeternam, credere v. g. existentiam Dei & animae im
mortalitatem ex motivo naturali quia ut ait S. Thomas a. 2. q. Σ. Wr. 3. Cum
ultima hominis persenio in Dei claris visione consistat, ad quam ratio naturalis ascendere non valet proprio motu , necessarium fuit ad salutem aliqua homini perdiIciplinam fidei credenda proponi . Si quidem ut homo perveniat ad visonem beatificam quae supernaturalis est , Deo credere debet quatenus est Autor illiu doni supernaturalis , quod ubique fieri non potest nisi per actum fidei superna
Haec porro fides non suit aequaliter explicita in majoribus & doctis , quales
erant veteres Patriarchae , & in inferioribus de populis, sed magis explieita &. 4istincta suit in illis , tum quia ii ad
quos pertinet alios erudire , tenentur ha
157쪽
bere pleniorem notitiam de credendis rtum quia talis notitiae clarae dedistinctae singulorum in particulari credendorum plane incapaces sunt rudiores euec imperiti . SEcu NDA CONCLUSIO.
In statu legis scriptae ceu Mosaicae suit
quoque necessarium multa eredere quae ad salutem ordinabantur , quod utique consat ex iisdem motivis quae praecedenti conclusione adduximus , cum ea solum
distinctione quod in hoc statu plura quam in statu legis naturae pertinebant ad fidem , crescente in dies numero credendorum propter novas a Deo fact s per Moysem revelationes, novis stibinduimpositis praeceptis , aliisque latis ita: ibus, aliis institutis Sacramentis & Sacrificiis. Diximus in quolibet statu ante Christi tempora & post Adami lapsum necessa tiam suisse christi fidem, quia non est
aliud datum nomen in quo salus aeterna obtineri possit, non puto tamen ex aequo necessariam fuisse fidem Trinitatis ex multorum aliorum fidei nostrae in hoc praesenti statu mysteriorum , quia docet S. Paulus tunc plenam non fuisse factam credendorum revelationem qualis facta est post adventum Christi , ad Galatas 3. cap. Antequam veniret fides , sub te pecus diebamur in quam comta tis erat iste populus, quando sub lege cusodiebam r.ele mee more suo exnressit S. Augustinus lib. 39. eontra Faustum cap. 14. his verbis: Tune ergo ociata erat fides , non eadem credebant , eademque
sperabant omnes jusι o fansii etiam pemporiam illorum , o premissis erant
1lla omnia Sacra-enta , omnisque ritus ille sacrorum , -ε autem revelata esses , in quam conelusius erat populas .
quando sub lese custodiebarare , quod Metibus promittitur in isdisio . Ubi tamen revocari in controversiam non potest , quin majores in illo statu clarius& expressius crediderint pleraque fidei nostrae obiecta, quam minores & plebeii
propter rationes superius allatat . TERTIA CONCLUs Io.
In praesenti gratiae statu , supponendo
Evangelium sui acienter promulgatum, ad salutem consequenesim non modo neces- saria est fides Incarnationis, sed Z aliorum etiam multorum Christianae religionis mysteriorum . Quod spheiat Incarnationem res est in comperto ex iis quae superius nunteros sesima δι ad id probandum luculentiis maprotulimus. Scilicet omnes tam majores quam minores credere debent summam
saltem Evangelicae doctrinae iuxta illud Christi Domini testimonis,m Marci ralliis
mci : Pr.ed cate Evangelium omni cres Ara.
Qui crediderit o baptizattis Derit bolet serit , qui et ero non cre is erit condemum
bitur . Sed summa Evangelicae doctrinae ea potissimum complectitur qiae Incarnationem eiusque circunstantias spcctant. puta Chii:li pallionem , Mortem, deput turam , Resurrcctionem , Ascensionem in coelos , quae quidem omnia expresse leguntur in bymbolo Apostolorum : igitur
tenentur omm S credere Incarnationem
Evangelio stissicienter promulgato. Sed dubium esse poteli de mysterio SS.
Trinitatis alniqie ncnni illis. primariis christianae dcctrinae capitibus , qualis est existentia peccati originalis . neccmias Baptismi , numerus Sacramentorum 8 c. dc quaeritur num simplices teneantur ea credere fide explicita. Cui quaestioni respondeo teneri simplices explicue credere
laltem praecipua haec fidei christianae e pira , tum qu a continentur in Symbolo Apostolorum quod pro ipsis tametsi rodiolibus δ: simplicibus suit composium , credendumque proponitur ; tum quia , Lis praecipuos articulos sigillatim δι distincte creoant se stultra instituuntur Catechismi , frustra Palloribus ab Ecclesia praecipitur ut fidites omnes Christiana doctrina imbuant, non est enim doctrina Catholica imbutus qui solum ita genere credit quod Ecclesia credendum proponit.
158쪽
rapropter male audit apud Theolos S eorum sentet ira a qui putant id licum ha Rre dim taxat pro in .ijoribus , & plebeios nullum articulum ochere ex prui sedi explicite credere, modo illos credant
implicite, hoc est, in genere , ac velut in globo quicquid credit Ecclesia . Nec
moror quod dicant saepenumero accidere,
ut rudiores & indocti talis fidei de cognitionis di itinctae singulorum in parti culari articulorum incapaces ellent , vix enim intelligitur simplices & rulticos invincibiliter ignorare prima & communia Chii ii ianae doctrinae puncta , qualia nimirum ea sunt quae in Symbolo Apoti
doria n continentur . Sic tamen ut non
niti utcunque & pro ea qua pollent perspicacia teneantur cujuslibet articuli notitiam habere. ειν com emens Derit ρrristios Fidei arιiolos in S,mbolo d6linguere.
ARiiculi fidei in eo disserunt a proinpolitionibus fidei, quod propolitioncs fidei dicantur illae omnes quae sunt a Deo revelatae cujuscunque sint generis, qualcs sunt omnes propolitiones in lacris Scripturis contentae . Articuli vero dicuntur quaedam propositiones quae praecipua Chri itianae doctrinae capita exhi hent, quales sunt illae quae descrifruntur in bym,4 s . Deinde per Symbolum intelligitur brevis fidei nolitae summa praecipuos illius articulus complcctens, & tria vulgo agri stuntur . vi, licet ymbolum Apollol
rum, Nicamum, S. Athanalii . Symb lum Apostolorum eli illud quod ab omnibus vel etiam de plebe hominibus edi ei& recitari solet , ubi primum Christia-
nil mi et cmeniis imbuuntur . An fuerit revera compositum ab Apostolis q oad singula verba , & sensu quod antequam Va Nas mundi partes peragrarent
Christi Evangelium praedicaturi , de hac
formula cong egati convenerint, necne , C intro vertitur apud Theologos, hoc longiori oratioue pei sequi praesentis non estanstituti. I DE . . III
symbolum Nicaenum est illud quod in
Sacrificio Mis Iae recitari vel cantari s let , his incipit verbis : C eri in Deum, oee. fuit in magno Concilio Nicaeno editum anno Ra 3. Quanquarn ei nonnullae postea additae fuerint sententiae, cum data subinde fuit occaso novas hinreles explodendi, si v. g. in Constantinopolitatio primo quod eii secundum generale , haec verba , Qui cum Patre UFιlio Iimul adoratur , adjecerunt patres ut ad verius Macedonianos Spiritus sancti dis initatem allererent, & in eodem Symbolo inferta fuit secutis temporibus particula Hlioque ut erusdem Spiritus sancti procelsio explicaretur.
Symbolum S. Athanasii est illud quod
recitatur in officio diei Dominicae ad Primam, his incipiendo verbis, Quicumque vult salvus e se, m. An vere su
rit compos tum a S. Athanasio disputatur Intur eru fitcis . Quibusdam opus illud eximium adiudican ibus Vincentio Lirinent 4 . ullas Vigilio Topsensi . His a
4em praesuppositis qt aeritur utrum conveniens Zc opportunum suerit in ejusmodi Symbolis praecipuos fidei articulos alliis Co MC LU SIO.- Conven)ens fuit in Symbolis articulos
Probatur quia haec methodus multa se- eum Ecclesiae & fidelibus affert comm da. I. enim id utile maxime est simplicibus & indoctis qui cum longioris di Leussionis inea paces ιint , longe facilius fidem Ecclcsiae capere possunt, si in brevi & comi endiaria quadam lumma comprehend tur. Quin & id perutile est pro dicti s & Pastoribus si certam habeant
rosulam paucis verbis contentam quam haer ticis opponant velut publicam Ecclesiae tes Ieram cui nefas si quicquam a
dere ; solent enim haeretici, quantum in ipsis est, Cathol cain doctrinam corrum pere & immutare per salsas Scripturae
159쪽
la medemur beneficio Symbolorum qiuae breviter dc dilucide absque ulla ambage fidei dogmata proponunt . praeterquamis quod hoc pacto concordia se vetur inter Christianos qui unam eandemque fidem iisdem verbis eademque sermu a profiteri
solent. Haec porro aliaque nonnulla commoda qi .ae ex Symbolorum compositione fidelibus accedunt , non semel commendantur a M. Patribus, sic v. g. S. Irenaeus lib. I. cap. q. ubi iacta men xione Symbali : Hinc si lem , inquit , Ecel a in
ter haec praedicat doceι tradit quas unum possidens os . Nam etsi ιn miando dismiles loquela Iunt, tamen virtus T ditionis una oe eadem es. Et S. Cyrillus Ierosolimitanus Catochesii 3. Cum enim , inquit, non omnes possint Scripturas lesspe , o alios quidem
1 citia , alios vero occupatio impediat ae nitione , in paucis moribus universam fi i doctrinam comprehendimus.
Insigne est quod scribit hoc in negotio
S. Augustinus sermone ad Catechumenos cap. I. D-olum, inquit, nemo scribo tut legi possit , sed ad recensendum , ne serte delent oblivio qxod tradidit dilirentia , si vobis codex lepra memoria.
tiuum redacta , ne taedorrem hi inintimmemor a laborariat, ut omnis timo ρossit
dicere, possit tenere quod credit. Et l. b. de fide & Sylvit olo cap. I. Q:ιc fides
paueis verbis eredendum constitueretur εquod multis verbis exponendum esset pr scieruibus o ad divinam doctrinam certa humilitatis atque earitatis firmitate su
objicies t Si convenienς suit, ut in Ecclesia componerentur Symbola quae praecipuos fidei Christianae articulos exhiberent, non intelligitur qua de causa multi & quidem e praecipuis & insignes omissi sunt in Symbolis supra laudatis in quibus videlicet nulla fit mentio de septem Sacramentis, s excipiatur Bapti iamus , nulla de Eucharistia & praesentia reali Corporis & Sanguinis Christi ire
illo Sacramento nulla mentio de purgatorio , nulla de peccato originali &GIgitur male dicuntur Symbola eontinere piaecipuos fidei articulos .. Respondent nonnulli Symbolum omnes fidei propolitiones continere saltem implicite atque adeo Sacramenta vel referri ad reuiis sionem peccatorum ut poenitentiam , vel saltem ad Deum omnipotentem ut Eiicharith am . Uerum non placet ista responso , tum quia non attingunt isti statum quaellic,
nis propositae , nec difficultatem solvunt sed eludunt ; in eo enim posita est dis ficultas , quod praecipua fidei dogmata non contineantur singula in Symbolis .& non eontineantur , inquam , explici te, uti fieri debet in Symbolis; quaedio non est utrum implicite includantur in aliquo ex articulis . Preterquamquod si Eucharistia continetur in hoc Symboliari culo Patrem omnipotentem , eodem iure in eo continentur omnes omnino
propositiones. Quapropter isti: rs mihi videtur respondere in Symbolo contineri praxipua fidei mysteria sed non omnia & singula , mens Ecclesiae fuit polusimum credenda proinponere Incarnation s mysteria quia adcxordium nascentis Christianismi hoc imprimis laborabant Apostoli di eorum suc-
.cesscrcs, ut Christus adoraretur tanquaret
Salvator mundi, quo fit in Symi olo eius Nativitatena, pollic .crn, Vcrum, R .
160쪽
surrectionem , & Ascensionem totidem articulis designare curaverint quibusdam aliis fidei eapitibus expresse non comme
A Cius fidei externus est exterior fidei professio , hoc est , quae sit per
aliquod signum exterius iuxta tritum illini S. Pauli effatum ad Rom. Io. Comde creditso aes itisitiam , ore autem con
fessio fit ad salutem . Ubi notare est actum
fidei externum verbis non modo sed &aliis signis externis fieri posse. Actus ille externus per se bonus est.& honestus. si nimirum fiat ex motivo honesto & laudabili . Siquidem bonum& honestum est non modo quod Deo credamus aliquid nobis revelanti , sed etiam quod significemus exterius nos i sius revelationi adhaerere . Deinde actus ille bonus est & honestus qui propter bonum finem & ex motivo honesto exercetur in materia scilicet laudabili sed talis est actus externus fidei: ergo tibnus est moraliter. Est actus virtutis non imperans quidem & elicitus, sed actus virtutis imperatus , quia nimirum exercetur a facultate exterius agente secundum voluntatis imperium, quemadmodum erogatio cleemoisinae est actus misericordiae imperatu&. Est autem ac us virtutis fidei , pertinens ad fidem. Quia generatim loquendo actus externi pertinint ad illas vi
tutes ex quarum motivo exercentur: actus. I. g. exteriores temperantiae sunt actus illius udiutis quia ex motivo temperan
tiae proprio exereentur ; sed actus fidei externus seu ex tecior fidei confessio fit ex m , livo fidei . consessio enim ore fit ad talutem ; quia corde creditur ad imstitiam ; credimus interius propter Dei revelantis autoritatem & confitemur ore ac publice nos credere ut significemus nos Deo revelanti acq ii iescere : igitur ex te na fidei eonsessio pertinens ad virtutem
Porro eum dicimus externam fidet consessionem esse actum virtutis fidei, id intelligitur de professione externa iuncta cum aetu interno fidei eum quo est quid
unum moraliter, aliter non participaret
eandem cum virtute fidei honestatem ;quemadmodum externa fidei negatio non eilet proprie loquendo actus infidelitatis, nisi conjunctam haberet negat onem inter nam fidei, si v. g. fieret ex metu.
Nee dicas habitum fidei per se proprie
non inclinare nisi ad credendum per a Lsensum scilicet internum , a nec que non inclinare ad profitendum exterius fidei obiectum , quo fit ut exterior fidei profestio non sit actus virtutis fidei. Siquidem ab eodem pio credulitatis affectu quo inducimur ad credendum quicquid Deus revelavit, movemur quoque ad iulud ipsum exterius profitendum. tartim externa Fidei confessio praeceptast, ' quom . Di Uplex intelligitur esse praeceptum
externaria consessionis fidei negat vum sei licet di assirmativum . Praeceptum legativum probitat nae quis unquam fidem neget, nec quicquam agat exterius quod verae fidei repugnet. Affirmativum est illud quo praecipitur hie & nunc veram fidem externo aliquo sgno prosteri . Quoad spectat praeceptum negativum, duae proponuntur dii ficultates . Prima , utrum liceat veram fidem aliquando nogare . Secunda, utrum saltem liceat talusam religionem smulare . Quoad vero attinet praeceptum affirmativum, quaeritur an & quando obliget praeceptum fidem exterius profitendi. Ais liceat Fidem rigare.
TEste S. Augustino lib. de haereta
bus cap. 7 o. unus ex Priscillianistarum erroribus hic fuit, quod etiam .pejerando fidem celare fas esset , jura , perbum , inquiebant , secretum moderemti. Unde manifeste sequitur Christi nis