장음표시 사용
211쪽
eap. 3. bis verbis r Quandis enim Prophetis fuit veri Spiritus instinctu, eum animi firmitate atque eonsantia , o Grum qua loquerentur intelligentia finctissimi viri sua omnia responsa oracula dederant , iidemque pro cuique eoneessorum a sancto Spiritu donortim , ae fidei ratione cstmmunem ad Militatem illo ipso DL ritu repleti sunt Verus quippe Pr pheta eum sui compos , tum ea qua dice- has intelligem futura nunciabat , quoque eo ac Spiritus sanctus impulerat, praecipuo quodam animi robore vatιeinari solebat. Audiatur S. Chrysostomus Hom. 29.
in I. Epill. ad Corinth. ubi testatnr id suilla discriminis inter Vates Ethnicos& Dei Prophetas , quod illi per daem nes & velut furiosi sua fundebant m cula, isti vero tanquam illuminati a Deo
Prudenter futura annunciabant. In idolis, inquit, s quis unquam ab immundo Diaritu deprehendebattir ,' o vaticinabatur , ranquam duEius trahebatur a Spiritu δε- vincitus , nihil sciens quid diseret, Me nim Vatis proprium es mente commoveri, o necesaris compelli o trahi tamquam furiis percitum ς Propheta autem non eis
jummi es, sed sobria mente ρο modesae r frma , oua loquitiar omnia ut decet,
movit . . . . . verum nostra Uu modi sunt,
sed non posuit n6Ira , hoc es Prophet rum , etenim manifesta erant, σιnrpsis prophetabant , ut decebat , prudenter in libere . Propterea oe dicendorum oracendorum erant Domini is Non enim ne
cessitate detinebantur, sed potesate in ho--, more habebantur . Propterea Jonas fugit , propterea Mechiel re ctus es , propterea Ieremias relictus, Deus autem non necessario eos immitis, sed consilio , admoniatione, minis , neque obscuravit mentem . Damonis namque proprium es perturbarionem, furorem multam caligιuem infundere , Dei autem illuminare, sed prudenter edocere qua opus sunt. S. Hieronymus prologo in prophetiam Abacuc : Necnon , inquit, animadvertem
dum quod assum is vespondux, qua esse
jam iximus , Prophetae viso es se
versum Montani dogma perversum Inteia letis quod videt, nec ut amens loquitur, nee in morem insanientium foeminarum
dat sene mente δελ- . Unde vos ius jubet , ut si prophetantibus aliis alis fuerit reislatum , taceam qui prius, loque-hantur, erstatim, mis es enim, inquit,
Et in prooemio in Isayam t Neque vero, inquit , ut Montanus eum infrenis forminis somniat, Propheta in extris suus locuti, ut nescirent quid loquerentur, σcum alios eminent, ipsi ignorarent quid diserent o de quibus Amstolus ait , n scientes quae loquantur , neque de quibus
Uirment , sed juxta Salomonem qui loquitur in Proverbiis , Sapiens intinuis qua profert de ore suo, o in labiis Itiis portabis hientiam ; etiam ipsi sciebant
quid dicerent , s enim sapientes eram Propheta, quia negare non possumus . quomodo sapientes Prophetis, s instar b-rorum animantium quid dicerent , qu rabant ' Quibus alios itidem Patres &Doctores Ecclesiasticos adiungere possemus , siquidem si omnes & snguli d cent , Prophetas veteris Testamenti, qu niam futura vaticinabantur divino bseritu impulsi , oracula sua non sudisse tamquam amentes & furiosos. At vero Sibyllas contra prophetasse velut insanas , rabie & suriis correptas , nescientes omnino quid dicerent , manifeste eolligitur & ex sincera earumdem confessione, & ex constanti omnium Seruptorum testimonio.
Primo hoc ipsum declarant Sibyllae aut saltem Imposior qui haec carmina sub illarum nominibus in medium protulit , sic enim lib. a. ad initium. . Postqu- perdoctum carmen me multa
Compressi numen , mihi sab praecordia
Diυini cantus vocem subjecit amanam Corpore toea stupens trahor huc , ignara quia ipsa Eloquax , ipse sed hae mandat mus
212쪽
Libro 3. ad finem se loquituro Haec sunt qua moneo Asyria Babline prose,ia D Graecos ignis missus ,fanatica, cunctis Exponens disina Dei progni ata
Mortali ut generi diυina anigmata pandam.
Secundo & idem colligitur ex antiquis scriptoribus . Strabo lib. I . Erithris , inquit, nata fuit fatidica er farissa βου- mina . Cicero lib. de divinatione , Iuroris diυinationem Si uinis maxime vers-bus eontineri arbitrati sunt. Item Virgi, lius lib. 3. aeneid.
Et libro sexto Sibyllam sic describit
PoetasAt Phoebi nondum patiens immanis in
Bacchatur Va:es , metrium si pectore Excussisse Deum , tanto magis ille
far at sos rabidam , fera eorda tument , fingitque premendo.
Igitur ab omni ratione est existimare, eiusmodi sceminas di Wino Spiritu suisse impulsas, cum isthaee oracula iundebant. Is profecto di .inae sapientiae iniuriam facit maximam , qui judicat Deum uti ministerio furiosorum & amentium, ut al. tissima quaeque suae religionis mysteria hominibus annunciet. - Quodnam vero maius suroris & amentiae indicium , quam quod una ex illis Sibyllis se ipsa scortum esse testatur lib. q. Mille mιhi lecti , conntibia mille fuerunt, Jureque iurando quo-is periura iiDυi. Quis erecat 'talem sceminam a Deo sui L. se electam ad revelandas hominibus Chri .sianae Religionis veritates pProbatur a. ex eo quod in hisce Sibyllarum carminibus multi passim deprehenduntur errores, multa mendacia. Legitur lib. i. quievisse Arcam Noe in monte Ararat, quem collocant in phrygia a
HUus tu excelso postquam ιessantibus undiscinfiitis Arca iugo . Sed ex omnibus Geographis constat Ararat Montem esse Armeniae non Phrygiae. Aiserit paulo post Sibylla , Noe dis 'bus tantum quadraginta cum uno mansisse in Arca. Me igitur cunctos homines fastissemus inter Exiit octavus , visenos cum bis σ
omplesset sues Deus ipse volebat γ
Mentitur eodem libro Sibylla se in Α ea Noe fuisse. O asi sexti stirpis prima I o gaudis
Quod fortita fui, postquam discrimina
mortis tigi, iactata meo cum conjuge mul
Necnon eum leviris glosses , soceroque socruque. Cuius rei immemor testatur libro octivo esse se Christianam.
Nos Visur sancta Christi de stirpe
creati Iesi, nomen retinemus proximisatis. Nemo autem nescit Christianos non im
trasse in Arcam Noe, quandoquidem in Antiochia primum hoc nomen datum est Christi Sectatoribus, ut habetur Adh.
Item ait Romam esse perituram anno a fundatione sua 9 8. libro nempe
E avo . Porro quaterdecies eomplebis terque re centos - Annos atque octo , eum te pertingere metam
Troiia facta , iso completo nomine s
Quod putidum esse mendacium probavit
Probatur 3. quia in illis octo Iibris Si llinis multa leguntur quae aperte s D d vent Diuiligod by Corale
213쪽
vent eultui superstitioso & idololatrico , videlicet tanquam remedia quae praecipit Impostor ille adversus mala illa quae populos saepius divexant . Quis autem in animum sibi induxerit Dium salsam reia ligionem, salsum cultum inspirasse N que enim audiendi sunt qui putant Sibyllas , quoniam fallorum deorum erant ministrae , quandoque ex diabolica inspiratione suisse locutas , quomodo explicandum est, quod ex diaboli motu praescribunt taurorum & agnarum immolationem . Quod non impedit , quominus at quando etiam alia multa prophetent ex inspiratione divina. Certe nemo lanae mentis compos existimaverit unquam , eundem hominem Dei simul & satanae esse ministrum , modo sanctum , modo abnminandum ἔ m do divinum & postea diabolicum cultum commendare. Probatur 4. quia quaecunque de Christo Domino, eius Vita & Miraculis r seruntur in iliis Sibyllarum carminibus , sunt potius Historiae quae res peractas exhilaent , quam prophetiae quae futura
Iraecinant, sic libro primo ad finem deeribimur Christi Miracula. Illa quidem morbis pressos sanabit, σ
Laesos quotquot ei fiant , eaee;que videbunt , Reedent elaudi, furdis audire licebit , Insolitas mutis dabitur formare loquolas e Expellet Iurias , oppress morte resum geut Plistabit fluctus , indeserti que Deorum Large panibus ex quinis o pisce ma
Ilia quinque virum satiabit , relliquiaeque Bis lenos cophinos implebunt tirginis
Quid vero quod paulo post ibidem quasi eorum oculatus testis Christi Morrem , Resurrectionem & in coelos Ascensionem depingit his verbis: Sed manibus pulse eum mensus cuncta
De spinis tulerit, ' nemon latus Uus
Fixerit acta manu , cu s causa tribus horis Non tenebrosa die medio tenebrosaque fet . ne hominum generi magnum Salomon a fgnum Templa datam, disis cum tecta prosum da obibit,
Nuntiet tu vitam reditum quo morte ρ remptis , Sed poliquam triduo lucem repetiverit, atque silearis somnum mortalibus , atque docendo
Cuncta illustrarit , caelestia tecta δε- bibit Nubibus i ectas , eum laetum liquerit orbi Pactum Ευaneelii .... Similia leguntur in libro sexto, ubi Christi Baptisma & Miracula clare describuntur: quid vero censeas de istis miliemis huius libri verbis, At solam Sodoma tellus mala dira m
Namque Dei male fana , tui te notio sitit, Sensibus humanis ludentis , nempe co
De Dinis illi posuisti, injuria maior Quo foret, er potum fudit i sellis amari . Ergo tibi sωρes intentes spiritus edet O lienum fetiae, in quo Deus ipse pependit , Nee te terra capit , sed caeli tecta via debis Cum renovata Dei facies senita misabis. Libro octavo legitur Achistichis de L hristo quae versus continet ab istis litteris
incipientes , IESUS CHRISTUS, DET FILIUS , SERVATOR , CRUX . Ac
detrum in illis passim libris alia quam multa habentur de . Christi ortu & Nativitate ex Vit gine Maria , de ejus Divinitate & persccta aequalitate cum patre aeterno, &c. quae tam clare expcnuntur, ut Historicum res factas , vitas & audi
214쪽
ias reserentem magis redoleant , quam Prophetam sutura praedicentem. Consentiunt omnes plane insolitum este Prophotis res, quas an nunciant, clare describere, ac multo minus personarum nomina
propria appellare. At Sibylla tamen Chri- ilum designat sub nomine Iesu, hunc dicit nasciturum ex Uirgine Maria in Bethleem , baptisandum in Iordane, &c. id quod Miracula Chr: sti depingit cum omnibus suis circunstantus , ut conitare potest ex descriptione huius miraculi , quo Christus Dominus quinque millia hominum quinque panibus & uno piscentia Uit hanc enim Historiam ad apicem exscribit Sibylla consentanee ad Evangelistae narrationem . Certe si de Christode Christiana religione ham an nunciata sunt hominibus ante ipsius Christi tempora , nullus tropheta Sibyllis est comparandus,
nullius enim oracula tam aperte tamque
His omnibus momentis alia etiam I culentissima adjungere possemus ad elevandam ac penitus evertendam illorum Carminum autoritatem , verum si omnia& sngula recenserem, in immensum cresceret ista Dissertatio. Nimirum Siby. lasa Deo non fuisse inspiratas ex eo colligi merito potest , quod in varias & m .ini- sellas contradictiones incidunt , quae rcsa divino Spiritu, qui Spiritus est veritatis , maxime abhorret . Item quod sua vaticinia vendiderunt , quod a nullo ex Prophetis aliisque taminibus a Deo da- Elis unquam factum est . Obier .are ei insuper sacros scriptores Prophetas nomina tua, patriam & tempus quo prophetabant , designasse, sed pari modo se gerere ausus non est Sibyllinorum carminum Autor, quia hoc modo impolluram detexisset, aut saltem introducere non potuisset; haec, inquam, & plura ejusmodi notatu digni lsima omittimus , quia haec nunc abunde sufficere quivis existimabit.
Solvuntur Objectiones. OBiicies t Monumenta quae a multis antiquis & eruditissimis laudata sunt adversus Ethnicos, & in quibus firmissimum illi collocarunt religionis Christianae praesdium, haberi nun debent ut se
posita et nefas enim videtur Patres illis accusare aut ignorantiae , si revera eius.
modi versus non sunt genuina Sibyllarum opera , aut impos lurae si illos Sibyllis adjudicaverint, quos optime noverant mera esse Christianorum figmenta ;hoc pacto enim causae Chriistianae magis nocuissent , quam ei aliis quibuscunque argumentis prodesse potuerint: sed multi e M. Patribus antiquis carmina Sibyllarum laudarunt adversus Ethnicos, & in iis firmissimum Chrillianae religionis sum
Id constat I. auctoritate S. Iustini qui
cohortatione ad Graecos sic loquitur : Pem facile autem nobis erit religionem ex prete aliqua, o ea quae proxime ad Prophet rum accedunt doctrinam, a veteri Sibylla ex afflatu quodam mirifco , per fortes ac respousa vos docente, percipere. Hanc Ba-hγune ortam Berini, qui Chaldaicam H
Iloriam scripsit. Miam , ad Campaniae oras nescio quomodo pervenisse Ierunt, ubi reseponis dedit , in urbe cui Cumae nomenes... hujus Sibilae t inquam fatidicae cum permulti alii meminere Scriptores , &e.
Porro eam non is PM cicis numeris, neque in ea quae reptid vos clara habetur eruditione, virr Groi, res veri cultus Des sint stae, relicta deinceps carminum εν oratisis num ex usta ratione, ad dic a Sibyllae, citra contentio uis sudium anima terrentes , cognoscire tandem quortim vobis illa honorum sit futura com .liatrix Servartiris nostr Iesu Christi adυentum d D rtis verbis
clare praeiticens, qui eum Ddi si vel bum virtute ae potentia ab eo imi stretam, homine qui juxta imaginem ilistidinem Dei consermatus es , risumpto , ad
memoriam nos priscorum parentum uostr rum religionis revocavit . . . . Itaque viri
215쪽
Graeci, si fessum de eis qui non βnt, diis
imaginationem salute vestra antiquiorem non habetis, eredite, sicut dixi, antiquissimae o priscae admoὰum Sibilae , cujus libri in universo extant Me , de iis qui dicuntur, non fiunt autem, diis, mirifraquodam praefati numinis offatu , fortibusvis datis docenti , de futuro autem Semmatoris nostra Iesu Christi adventu, ae de rebus ab eo gerendis liquido aperte vaticinanti . Item Apolog. I. pag. 82. Opera autem , inquit , instinctu malinum dri .monum mortis supplicium adversus libro ram 'di pis, aut Siblis aut Propheta--m Lectores consitutum es , ut per timorem homines ab illis quominus scriptis ea legentes raram bonarum notitiam pemcipiant , sed in servitute eorum retineam rur , ab erreantur . Quod certe quidem incere, O' ad finem suum perducere προ quiserunt . Non enim absque timore tamium hujusmodi scripta legimus , verum etiam vobis ad inspiciendum qua in eis traduntur, at υidetis o erimus, grata ac ceptaque omnium fere scientes.
Secundo Sibyllarum earmina Iaudavit Theophilus Antiochenus lib. 2. ad Autolycum his verbis : Caeterum Prophetae illa , quorum mentis facta es , fuere in populo Israelitis' illiterati , ρasores Uista. Verum etiam Sibila Graecorum vel quarum gentium Prothetissa, in primcipio suae prophetiae in υehitur in mortalium
Vari mortales oe ea ei, nihiι exsentes Quomodo satιm exaltamini vitae finem nou inspicientes, Nec contremiscitis, nee rimetis Detim in piliorem vafri, Altissimum Cognitorem , cr omnium
Speculatorem , rejiem omnium, Nutritorem omnium er Creatorem, qui
dialeem Spiritum omnibus Indidit, o ducem mortalium omnium flatuit, Unus Deus qui solus re enat, magnitu disum excedens er /uqenitus,
. Omnipotens , inviserius , videns ipse Dur Omnia, O c. S. Clemens Alexandrinus laudat mesiis in locis Sibyllarum oracula, sed insigne potissimum est quod scribit lib. 6. Stromatum his verbis , pag. 636. Quod enim quemadmodum Iudaeos Deus sal sesse voluit, dans eis Prophetas , ita Gr corum spectatissmos propriae suae linguae
Prophetas excitatos, prout poterant capere
Dei beneficentiam, a vulgo secrevit, prae ter Petri praedicationem, declarabit Pamius Apostolus dicens , ἰιbros quoque erae coi sumite , agnoscite Sibisam, quomodo unum Deum segnificet ea quae sunt
o inoenietis Dei Filium multo clarius o apertius esse scriptum, quemadmodum adversus Chrisum multi Retes impruent aciem , qui eum habent odio, erreos qui nomen ejus gemui , ejus mdeles, o ejus tolerantiam O' adventum. Notatu dignum est quod scribit Clemens, agnoscendam esse autoritatem Sibyllae iuxta declarationem ipsius Apostoli , prout innotuit non ex e)us Epitiolis , sed ex concionib0s ad populum habitis , quae per Traditionem ad Clementem Alexandriis
Origenes lib. 7. contra Celsum pag. 369. hane Christia rum praxim , qua Sibyllarum carminibus religionem corroborare solebant , manifeste approbat his .verbis : Deinde nescio quid ei venit in
yius quam Iesum appellandam fuisse Dei
Diam , aseveram nos mAlta ejus versitas inseruisse maledica , non tamen indicans
quae sent illa , quae inseruimus. Indicasset autem , s antiqua habuisset incorruptiora
exemplaria , in quibus non reperiantur , qua putat a nobis interpolata , quod tamen non fecit. Praeclara sunt 3c omni exceptione ma-Nra quae scribit Lactantius in singulis fere suis libris , is lib. I. eap. 6. oracula Sibyllina prolaturus sic loquitur : Superes de responss earminibusque sacris tellimonia, qua sunt multo certiora , pr ferre Nam fortasse is contra quos Μιmus, neo Poetis putant esse credendum tanquam Uc .
216쪽
na fingeutibus , nee Philosophis quod e rare potuerunt, quia er he homines fummut , GN. Ubi Sibyllariam dicta prope
divina , & hominum verbis anteponenda , ac multo certiora existimat . His autem numero deeem recensitis se prosequitur: Omnes igitur hae Sibilae tinum Deum praedicaut , maxime tamen Er rhea , qua celebrior inter caeteras , nobialis habetur Atiidem Fenesella diligemtissimus Scriptor de xv. wris dicens, ait, vestituto Capitolio rettiligie ad Senatum C. Curionem Cass. ut Legati Erythras mit- Tentur , qui carmina Sibilae conquisita .Rom m deportarent ἰ itaqtie missos esse P. Gabintim , M. Octacilium , L. Valerium qui descriptos a privatis versus circa mille Romam deportarunt, idem supra ostendimus dixisse Varronem. In iis ergo vers-bus, quos Legati Romam attulerunt , de uno Deo haec sunt tesimonia, era. Λ. Α ς I . Cum demonstrat Christi Miraculorum veritatem , qui quidem ,
Inter alia duorum piscium & quinque panum multiplicatione quinque hominum millia in deserto satiavit , utitur potissimum testimonio Sibyllarum quae stupenda illa Miracula reserunt: Quid aut dici aut fieri potes mirasilius At id SL Ila futurum recinerat olim . Et paulo post : RArsus cum oldormisset in navi ,
ventus usque ad extremum periculum
saevire coepisset, excitatus somno silere Demto protinus is sit, o fluctus qui maximi ferebantur , conquiescere , satimque subeteria ejus tranquillitas insectita est. Men-riamur fortasse littera sanctae , docentestansum suisse in eo potesatem, ut imperio suo cogeret ventos obsequi , maria serυιre , morbos cedere . inferos o iure.
Quid quod eadem Sib=llis carminibus fuisante docuerknt Hs testimoniis quia dam revicti solent quidam eo confugere , Ni aiunt , non esse illa carmina Sιb ilina , sed a nosi is eo Ria atqae compara. Quod profecto non putabit qui taceronem Varronemque Ieterit , aliosque vereres , quι E thraeam Sibyllam caetera que commemorant, quaram ex libris uti exem-
pla proferimus, qui Autores ante obierum quam Christus seeundum carnem nasceretur. Verum non dubito, quin illa earm na prioribus temporibus pro deliramentis habιta sint, eum ea nemo tum intelligeret. Dehinc cap. I 8. ejusdem libet Christi Passionem clare praedictam fuisse probat Lactantius ex Vaticiniis David, Isa-yae promiscue & ex Sibyllarum earminibus , perinlue fretus horum omnium ci eulis & autoritate. Id insuper colligitur ex celebri testimonio Imperatoris Constantini M. In oratione ad Sanctorum coetum apud Eus
bium, ubi de Sibylla Erythraea sic loquitur cap. I 8. Divino quodlam instinctvi refflata versibus ea qua erant de Deo futura praedixit, norisque o ordine primarum litterarum quae a κρο ιχ . dicitur Histi. riam de Iesu adventu declaravit, ακρο-
νιχ s Me quidem es , Iesus Chriyius Dei
Filius, Servator, Crux. Huius Acrosti-ehidis carmina numero 34. ibidem 'refert , quorum duo postrema haec sunt. Unus ρο aeternus Deus his , Ser-tor idem Chrisus pro nobis passus, quem car mina hignant. Et cap. I9. Verum , inquit, multi sunt qui nullam fidem ei adjungunt , idque cum fateantur Sibilam vatem ErFibraeam extitisse , imo vero suspicantur quemdamnorae religionis Prosessiorem, Poetica ncra ignarum uia earmina eontexuisse , fassi que inscripta esse inter Sibyllae oracuisti numerata ... verum de hujus rei veritate satis consat , quippe nostri semianes tempora adeo accurate o magno sudio collegerunt , ut nemo possit suspicari hoc poema pose Christi in terras des usum, editum suisse , atque illi propterea
mendacii mr picue eo ut ineuentur, qu ι icta carmina non Mim a Sιhνlla condιta esse praedicant. Perspicuum es enim Ciceronem
istud mema eam forte perti ei stet , in istinum convertisse sermouem, suisque scriptis attexuisse , quem ab Anιιη o rerum stim ma potito intersetium esse rensu, AV-tonium amem ab Augusto qui 36. annos
217쪽
nρnavit superatum ς sugusto autem δε cesibe Tiberium , cuius temporibus Sem' vatoris adventus mundo illuxit. Et haec quidem in rei veritate sunt verba Ciceronis lib. 2. de divinatione rL0llae, inquit, versus observamus, quos illa furens fudisse dicitur, quorum Interis pres nuper salia quaedam hominum fama , dιciurus in Senatu putabatur, eum , quem revera Rehem habebamus , appellan
dum quoque ei e Regem , s saloi esse
vellemus . Me si est in libris, ιn quem hominum o tu quod temus est Z Callι- δε enim , qui illa composuit, perfecit, ut quodcunque accessisset, praedictum videretur , hominum o temporum defuitione sublata. Adhiltiit etiam late iram obseuritatis , ut iidem versus alias in aliam rem posse accommodari viderentur . No esse autem aliud carmen furentis , cum
ipsum ριema declarat es enim magis artis diligentiae quam incitationis σmotus f tum vero ea quae άκροςιχὶ stur, cum deinceps ex primis versas litteris aliquid conne iittir, id certe magis es attenta anι mi quatis furentis . Atque in Sibilinis exprimo versu cujusque senteuriae, primis litteris illius sententiae carmen gmne praetexitur . me Scriptoris est non furentis , adhibentis diligentiam , non ins ni . Quamobrem Sibilam quidem sepostam O couditam seleamus, ut id quod proditum es a maioribus injuss. Sena-ιus ne legantur quidem libri, valeantque ad deponendas potius, quam ad suscipiemias religiones ia Cum antistitibus agamus, xt quidvis potius ex illis libris , quam Regem proferant , quem Romae p0ι hac xee dii nee homines esse patientur. Hoc idem vaticinium Sibyllae de Christo notum quoque-suit Virgilio, ut con-ilat ex quarta Ecloga quae sic habet. Ultima Cumaei venit iam carminis
Magnus ab integis faeclarum nascitum
Iam redit o Virgo, redeunt Saturnia
& Virgilium laudat Imperator Consta tinus ; quis autem eum mendacii reum suspicabitur, cum in laudem Chri ilianae religionis hoc prata larum asciscit mitin mentum toram augustissimo Patrum Nicenorum coetu , qui dubio procul eum monuissent meras cste fabulas quaecunque de Sibyllis audiverat, meraqtie Christianorum figmenta quae Christo accomoda
His accedit autoritas S. Augustini, qui multis in locis Sibyllarum teli tironia in confiimationem religionis advocat , lib. io. de Civitate Dei cap. 27. per Christum deleta fuisse hominum peccata pr bat adversus Porphyrium ex Virgilio &bibylla, De quo etiam, Chrisio, Poeta nobilissimus, poetice quidem, quia in auterius adti mirata persona , Teraciter I
men , s ad ipsum referas, dixit. Te duce , s qua manent sceleris ves. gia nosri Irrita perpetaea solvent formiatne tem
ει quippe dicit quae etiam multum ρω- fetentium in virtute issilia possunt, propter hujus vitae infrmitatem , etsi non scelera , scelerum tamen manere vesigia , quae nonnisi ab illo Salistare sanantur , de quo die versus e rubus et . Nam Re titique non a se ipso se dixisse Huialius in Eclogae ipfius quarto ferme versu indicat, ubi ait. Ultima Cumaei venit iam carminis
Unde hoe a Cumaea Sillia dictum euese tu nitanter apparet. Et sib Ι 8. cap. 24. Eodem tempore, inquit, nonnulli Sιbyllam Erιthraeam vaticinatam serunt . Sibyllas autem Varro
prodidit piares fuisse , non unam . Hac sane Dirhraea Sibylla quaedam de Chriso manifellia conscripsi, quia etiam nos prius in latria lingua versibus mare latinis non stantibus legimus , per nescio cujus Interpretis imperitiam , scut po' cognoviamus . Nam vir clarissimus Flaccianus mqui etiam pro Consule fuit, homo facit sim Disjligod by c Os
218쪽
I mae facundiae, x haeque doctrina , cum
de Chriso eolloqueremur , pracum nobis eodicem protulit, carmina ele dicens G- llae Erithraeae, ubi osendit quodam loco in capitibus versuum ordinem litterarum ita se habentem , ut haec in eo verba i
es lative, Iesu Christis Dei Fιlius GL
et ator. Deinde exscribit Augustinus Acro. stichidem latina lingua redditam & p stea se prosequitur di me autem Sibila sive Erithraea , Ilae , ut quidam magis eredunt, Cumaea, ita nihil habet in toto carmine suo, enses exigua particula es, quod ad deorum falsorum βυe fac tirum
cultum pertineat, quin imo ita etiam tam tra eos contra cultores eorum loquitur,
tit in eorum deputanda videatur qui pe tinent ad Cisitatem Dei . Inserit etiam Lastantius operi μο quaedam de Chri lovaticinia Sibilae, quamvis non exprimate us. Ubi it dictim recenset sanctus Doctor, quaecunque de Christi Miraculis &Passione commemorat a Sibyllis praedi, quam quidem Lactantii sententiam
Similia sentiebat scribens adversus Fa stum lil . t 3. cap. I 8. his verbis, Sib Ia porro fel Sibila o Orphetis, O n scio quis Hermes , σ se qui alii Vates vel Theologi , vel Sapientes, Dei Philo. ophi tentium de Filio Dei, σαρ de mis1re Deo vera praedixisse seu dixisse perhibentur , valet quidem aliquid ad Piganorum vanitatem re υincendσm, non tamen ad tuorum autoritatem amplectendum , cum ii. un Deum nos colere Wi Mimus de quo nee illi tacere potuerunt , qui suos
coneeretiles populor . Idola o daemoniis colendet partim florere ausi sunt , partim prohibere auli non se M. Demum & ea fuit sententia S. Hieronymi , ut colligitur ex lib. I. adversus Iovinianum, ubi ait Uirgines suisse Sibys as earumque virginitatis praemium Diste divinationem e Quid referam, inquit , Si lias Erathraeam atque Cumanam octo reliquetr , nam Varro decem futuest autumat , quantum insegne virginitas
est oe virginitatis praemium divinatio . Quod se lici genere sermonis Sibila
θεατβῶλη appellatur, recte coorium Deis Io feribitur nosse virginitas. Igitur carmina Sibyllarum genuini sunt earum scelus , nec mera Christianorum figmenta censeri possunt. Huic argumento , quod gravissimum
videtur adversariis , respondent nonnulli, revera , quae Sibyllarum carmina nunc extant octo libris tomo octavo Bibli thecae Patrum, non esse prorsus genuina& incorrupta illarum opera , videlicet propter rationes mox adductas , sed illa tamen quae ab antiquis Patribus & aut ribus Ecclesiasticis laudantur adversus Et, nicos, & quorum autoritate usi sunt ad stabiliendam Christianae religionis veritatem , pro veris & non suppositis habenda esse. Hanc responsionem ex ea causa usurpant, quod valde metuunt, ne maxima in sanctos Patres redundet iniuria , si dicatur illos spuria opera pro veris i nullse , & firmillimum religionis praerudium collocat se in meris Christianorum
figmentis , quod quidem in illis sanctis
Scriptoribus aut maniscitam perfidiam , aut plane supinam ignorantiam argueret. Uerum meo quidem iudicio ad praes tam objectionem diluendam , nihil omnino magis frivolum excogitari potest quia nimirum cuilibet penitus attendenti perspicuum est Sibyllarum carmina, quae nunc prae manibus habemus , illa ipsa ei te quae laudantur a sanes s Patribus adversus Ethnicos ad confirmandam Christianae religionis veritatem ; quod vero
athuc hac in re magis peremptorium et , illa carmina quae in hodierna nostra colis lectione unice citari potuerunt a Patribus , tanquam monumenta & vaticinia quae religionem Christianam maxime cor roborabant, ea ipsa sunt quae satentur ad inversarii manifeste supposita. Ratio est , quia non alia Sibyllinorum oraculorum loca laudarunt Patres nec iure laudare potuerunt adversus Gentiles, quam ea in quibus multa clare praedicuntur de Chri isto,
eiusque ortys, Vita, Gesta, Miracula,
219쪽
2 6 Passio, & Resurrectio celebramur'; quae quidem de Christo testimonia in hodie mnis octo libris respersa sitnt , plane vanum & inutile suisset , alia Sibyllarum
loca contra Ethnicos urgere , in quibus
de Christo nullum habetur verbum: sed illa ipsa b ca, in quibus Christi miracula , aliaque religionis Christianae mysteria praedicuntur, aut potius historice reseruntur tanquam res visae & auditae ,
manis ste sunt supposita, ut patet ex iis quae luperius a nobis dicta sunt i ergo se ilium est quod dicunt adversarii, carmina Sibyllarum , quae laudata fiant a SS. Tatribus , genuina esse illarum opera , &tamen hodiernam carminum Sibyllinorum colle bonum , non esse prorius incorru
. Tradit hanc sententiam Natalis Alexander in Dissertatione quam de Sibyllis edidit Tom. 3. Historiae Ecclesiasticae ,
ubi ex una parte docet Sibyllarum or cula qtiae laudantur a SS. Patribus & A toribus Ecclesiasticis, non esse figmenta
Christianorum ; ex altera vero non esse
prorsus genuina & incorrupta Sibyllarum carmina , quae octo libris continentur ;quae quidem duo conciliare facile non possunt , tunc quia quaecunque citata sunt ab antiquis Patribus quas a Sibyllis prolata , in nostra ccto librorum collecti ne leguntur; testantur SS. Patres Sibyllas mentionem secisse de Christo Servatore nostro, de Iudicio ultimo , de Inferno ; sed aperta de istis habentur testi. monia in octo Sibyllarum libris . Non
video itaque quo sundamento assii matur unam partem istorum carminum , genuimum esse Sibyllarum opus , alteram vero
esse suppositam ; genuinum esse quicquid Christum & Christianam religionem spe, reliquum vero, vel saltem maiorieX parte suppositum ; certe cum illa collactio in singulis fere suis partibus multa contineat bibyllis supponta , ex con sensu aduersariorum, satius est & ad veras Criticae regulas magis consentaneum pronunciare, totam hanc sarraginem , merum esse cujusdam Christiani figmentum. Respondeo igitur aperte salsum esse
quod objicitur, multos e sanctis Patribus laudasse carmina Sibyllarum , eaque a vocasse velut firmissimum Christianae r
ligionis praesidium, siquidian id verum est
duntaxat de quibusdam inter issos, quorum proseruntur testimonia, & quos hae in parte deceptos fuisse fatemur citra ullam in eos redundantem proptet ea ini riam . Duae sunt partes in hac respons ne, prior qua dicimus nonnisi unum aut alterum e SS. Patribus religionem nostram confirmasse adversus Ethnicos ex
carminibus Sibyllinis . Posterior qua libenter fatemur in hoc deceptos fuisse sine ullo sui honoris detrimento , quod uixumque s clare demonstratum fuerit, adversariorum objectioni plene, ut puto,
satisfiet. Quoad primum attinet, nimirum paucissimos tantum non illos omnes Patresti Seriptores Ecclesiasticos, quorum testimonia obiiciuntur, carmina bibyllarum protulisse adversus Gentiles pro asserenda Christianae religionis veritate, perspicuum maxime est ex illorum verbis attente ac diligenter perpensis, quod ut me lius intelligatur, in memoriam revocari
debet status istius quaestionis in eo posutus, utrum antiqui Patres non solum n
verint & citaverint aliquando Sibyllarum carmina sed illa protulerint in probati nem religionis , rati videlicet illas st minas a Deo suisse inspiratas, carmina , inquam , illa quae in nodiernis octo libris Sibyllinis continentur . Fatemur ante Christi Domini adventum extitisse quaedam Sibyllarum oracula, quae apud Gentiles habebantur ut v ticinia quae Romanorum fata continebant. Non dubito etiam quin ante Christum natum alia prodierint carmina sub Sibylularum nominibus , quae unum Deum O bis universi Conditorem , vel & vent rum Salvatorem praecinebant , quorum uidem carminum compilatio ab aliquouiso suerat consecta , ut suum de Messa systema probaret . Tum etiam fieri sors tan potuit, ut ejusmodi praedictiones in
220쪽
in manu M. Patri in & Autorum Ee-elesiasti eorum incidurint ; sed nego ante Christi adventum inlpectam & lauciatam ab illo Autore hanc hodiernorum octo libroriim sarraginem . Tum vero & nego haec eadcm carmina, quae dubio procul a sceminis Gentilibus prophetissis &a Deo iaspiratis non fuerunt emissa, ab istis Patribus omnibus & singulis, quorum testimonia obiiciuntur, laudata hii si se aduertus Ethnicos quasi firmi minia Christianae religionis prae dia . Scilicet id metito tribui non potest S. Iustino, Theophilo Antiocheno, Origeni, SS. Augustino & Hieronymo, unde superest ut dicamus hanc advertariorum sentaentiam sola inniti Autoritate Clementi; Alexandrini , Lasunt ii, & Imperatoris Constantini, tota reclamante antiquitate ἔ qu d ut clar us innotescat, oimiae pretium est sin- filia horum Scriptorum tellimonia sigil
De S. Iustino haec eonfidenter pronunc altius . Primo it ud opus inscriptum hortiitio ad Graecos , quod objiciunt , non esse certo S. Iustini, ut multi Critici ex eo colligunt , quod non ei tribuitur ab Eusebio . sed p ,sito quod vere sit genuinum Iustini opus , addimus eodem modo solvi posse d fficultatem ,
quae ex hoc tel imonio eruitur , quam quae ex laudata in obiectionibus Apol
Respondent nonnulli deceptum suisse S. Iustinum, quaedam citando carmina sub Sibyllarum nomine , quae ab aliquo imposiore recens suerant fabricata , scilicet contendunt isti circa mediam saeculi pa tem , primo in lucem emissa Sybillarum carmina in hodiernis octo libris
Uerum huic sententiae sicile assentiri non possum , qui enim iactum iuisset , ut s. Iustinus imposiorem illum non de
prehendisset, qui nimirum salsas istas merisces ea aet te exponebat in publicum, qua vivebat ipse uomodo Athenagoras S. Iustino eoaevus illum agnovit , & L
hanc aut ignoratam aut dissimulatam ab Imperatore caeterisque Gentilibus, contra
quos de christianae religionis veritate di Dputabat Iustinus Respondent alii citare duntaxat S. I stinum libros Sybillarum, quales tabuerant Romani , non istos qui in octo libris eontinentur.
At nee mihi probatur ista solutioi su
quidem in Si ullinis carminibus, quae lata is cum studio asservabant Romani, nihil erat ad Christianam religionem pertinens , sed solum quod illius imperii se. ta spectare videbatur , omnia ibi proin phana & quae eultum idololatricum spi-
rahant . cum tamen commemoret Iustinus hibyllam quodam instinctu amatam de Christo, ejus adventu & suturis stlitia praedicentem. Nisi dicatur hune Script rem nonnisi de Virgilii earminibus id intellexisse , quippia quae Christi advenio ab aliis quam a Jui imo annunciare vita
sunt, ut postea dicemus. Resp bndeo autem probabilius esse temporibus S. Iustini plurima extitisse Sibyl-
Iarum oracula , quibus de Messia seu de aliquo salvatore venturo nonnulla incerta sunt, sirte, ut supra dixi, ab aliquo Iudaeo; sed e laudatis in obiectione S. I stini testimoniis minime sequitur , illum ei talis octo quos habemus Sibyllinos libros ; siquidem non modo in genere &universim dixisset extare Sibyllae cuiusdaris oracula quae de futuro Serinlcris nostri Iesu Christi a entu, ac de rebus ab eo gerendis liquido oe aperte vaticinatur . Sed quae in hodierna collectione leguntur , Christi miracula , ejus Passionis & Mo tis circunstantias , Resurrectionem , ac demum in coelos Ascensionem elare a fgillatim explanasset; haec enim non mi nus aperte describuntur in libris Sibylli
nis nostris , quam in Evangelio & in aliis Apostolorum scriptis r nemo nescit quo studio & qua diligentia sngulas de Messia praedictiones in veteribus t rophetis contentas, Christo Iesu applicare solet Iustinus: is prosecto validissimum in-