장음표시 사용
131쪽
re est, in ea maxime parte est, qua coecuin esse pressi : υehemens fis inflario, vehementer do. Ares, dextra magir parte: iste linum verti vi, detur: quod prope spiritum elidis . In pleri yue post frigora cruditateAue oritur, deinde qui his p . per aetatem sese repetens sic erueiat , ιι istae spatio nihil demat. Ex illis etiam, quae de eoticis habet Antaeus ι. a. de Causis msignis morbor. dist. c. 8. p. 39. , eoncludere licet, flatulentam materiam, spatino cur frictis intestinitantereeptam ἱ hune morbum siler ; sic enim habet: sin autem tibAm aeceperint , quantumvis paucum, oe non satis. Ianινm, valide inflantur, oe dissandi quidem
cupiditas eos ineust. υerun flatus exitum non Arueniunt ; νActus vero sursum violenter temtat; etiam sine facta fiunt. Si s υero par te μιαι vi erumpant, qui sursum virinodo ris sunt, ct acidos ructM3oxia ut &e. Ex omni b autem illis satis patet, collem flatibus& ructibus vexari ; 'uod etiam adhuc ulterius confirmatur remediis, quae ad hune mor bum a Celso l. 4. c. I . p. 22'. . laudantur .
Sicea enim & ealida fomenta, & eueurbitulas sine ferro commendat , disui riim efficacia in spasmis curandis, quod aluum efficiens eausa sunt , ante dictum fuit . Praeterea medicamentum , quod Cossus se reperisse gloriabatur, & quod ab usu summo in hoc morbo νωλικω dicebatur, an linsum, castoreum, piper, papaveris lacryniam 8ce. reeipit, quae omnia ad satus di. se uitendos optima sunt , uti ex ante di res patuit . Simul hic notari meretur , quod eodem in loco iusserit Celsus, frieritione ad extremas partes, id es , νώω bra Miaque materiam moeare . Ae s jam n visset, naturam hane viam saepe affect re; uti in illa huius moibi specie , quae Colica PictonMm voeari solet, patet: ubi, post aliquot validos' dolorum paroxysmos toleratos, miseris extremae eorporis partes paralyticae fiunt, & eonta seunt ini ad tertium numerum praecedentis para graphi dictum fuit cessante dolore colico, postquam in hos artus detonuit morbi impetus . Quia autem colica passio enormes adeo dolores saeti, ideo vocabula , κολασμε κολα 1 dis, quae paruam tuere, poenam , carcerem significant , inde derivata dieuntur. Iul. Poltae. Onomast. I. a. N. ΣOP. p. a Sy. .
S. 632. I Tomitus, expulso violema contentorum ventriculo primo, dein V etiam intestinis, tandem visceribus eo se evacuantibus, agnoscit' eonvulsionem fibearum muscularium faucium, oesophagi, stomachi, intestinorum , di aphragmatis , musculorum abdominalium, pro causa proxima; pro remota omne id, quod irritando fibras descriptas, vel facile convellenda viscera , stimulat.
Uomitus adesse dieitur, quando subita& violenta expulso si per os illorum, quae ventrieuli ea vo continentur ; nihil enim per vomitum expeIli poterit, nisi illud prius
in ventriculo fuerit, quamvis ex aliis corporis locis venerit in ventriculust. Verum ut vomitus dicatur illa expulsio contentorum ventriculi per os, requiritur ut violenta sit.' illa enim, quae in ruminantibus fit, contentorum ventriculi lenis & sueees.siva expulsio minime vomitus dicendus erit, uti neque illa ventriculi dicta exprobratio, qua multis hominibus pars quaedam conten. torum ventriculi absque nausea in Duces
ascendit sine ulla violentia, imprimis si plenior ingesto ei bo. vel potu ventrieulus fuerit; novi rael es bomines , qui pro lubitu efficere valent, ut pars contentorum ventriculi se in sauces ascendate imo con stitit obseevationibus Medicis , quosdam homines ruminasse . Plura talia exempla collestit Poctus De Rumiuant. rumi. nat. L. I. cap. 6. p. 63. . Per vomitum ergo expelluntur illa , quae in e irriculi cavo continentur , adeoque &omnia illa, quae in ventriculi cavum venire poterunt. Dixerat quidem Galenus Comment. A Aphαν. I 2. Sedi. q. T. p. pre. 139. solum illa evomi, quae ventriculus com plectitur : eorum vero, quae intestinis conia otiis
132쪽
etinentur, nihil quidquana per vomitum Uaeuari: verum directa experimenta contra. rium evincunt. Bilis enim utraque per ductum communem in duodenum intestinum exit , arque interim toties per vomitum evacuatur: patet ergo evidenter viam patere contentis intestirorum cavo in ventriculum . Duodenum vero in te sinum py- loro continuatum in ventriculi vicina ponitur, adeoque iacilius contenta huius intestini ea vo in ventrieulum ire poterunt .
Verum constitit observatis, & illa , quae in
remotioribus intestinorum partibus continentur, ad ventriculum venire posse : dum enim amotus ille, quo contenta ventriculi in cavum intestinorum , atque inde conti. Muo propulsu , quamvis lento, per omnes illorum gyros ad anum usque protruduntur perist alticum vocant hunc motum invertitur in morbis, foedo spectaculo ipsa
excrementa alvina , retrogrado hoc motu
in ventriculum pulsa , evomuntur : quod jam HippGνates De victus ratione Ianorum L. g. c p. I. Tom. 9. pag. 87. notavit, & pro lethali signo habuit . Imo & Galentis ipse De locis Arctis Lib. 6. cap. a. TOm. 7. yng. 3op. tu volvulo sercoris vomitum sub finem seri agnovit : adeoque patet non stricto adeo sensu accipienda esse illa, quae
statim ex Gaiano allegata suerunt : videtur enim tune tantum indieare voluisse , ventriculi contenta vomitu facile expelli posse; illa vero , quae in intestinis hae. rent , dissicilius & minori molesta deo Nium educi . rSi ergo contenta Intestinorum in ventriculum venire possint aliquando, patet evi. denter, etiam omnia viscera , quae humores sua fabrica paratos intestina Ii fistulae infundunt, materiam vomitu expellendam dare posse. Verum ingens hepar , & lien mu--tatum sua librica languinem hepati tradens ,& pancreas hue . se evacuant. Omnes humores , qui ex alteriis me seraicis & ece .liaea in ventriculi & intestinorum cava excernuntur', sive sani, sive morbos , parites omitu expelli possunt. Patet ergo, quam multiplex & copi
D. possit esse materia vomitus . Bilem enim , pituitam, lympham, pus, ichorem, bilem atram , &c. imo & sanguinem ipsum
vomitum reiecta suisse , Historia Mediea
Causa autem proxima vomitus eadem sere , quae nauseae ; sola tantum intens late maiori differens. Quamvis autem irritatio& convulsio fibrarum muscularium insophagi, saueium, & ventriculi, vomitum excutent, tamen totalis expulsio contentorum ventriculi ea vo his solis effici posse non vi. detur. Si enim consideretur, quanto cum impetu , dum homo vomit, haec expulsio fiat, patebit sicile, longe validiores causas requiri: non possunt enim fibrae ventricu.li, quamvis validissime convulsae , omnia expellere, quae in ventriculo haerent; tunc enim deberent efficere , ut cavum ventri. culi nullum fieret . Dum in cane vivo .
disiecto abdomine, irritabam cultelli apic ventriculum , convellebatur quidem , neque tamen vomebat animat: hinc illa fibrarum ventriculi convulsip conspirare potest quidem ad hunc effectum , sed non videtur sola sufficere, ut omnia expellantur . Dum eant , cui mercurium sublitnatu in dederat me erus Cicut. aqMat. histor. oe noxae cap. al. p. 297. , abdomen incideret, statim prorupit inflatus ventriculus , qui quidem subinde convellebatur , sed non adeo valude. Ubi autem iteratis vicibus aquam ea. lidam per gulam in sudit, canis illam semper cum ni uco & spuma revomuit ; atque
notat. ventriculum non admodum contra
ctum fuisse vomitus tempore , verum dia-phragma valide concutiebatur , ae si illud eum masculis abdominis vomitum multum promo.
veret . Similem diaphragmatis in vomitu motum observavit & in alio cane ; cui anti monil flores ingesserat. Ibid. cap. 2 o. pag. ets r. . Dum enim diaphragma , ventriculo contiguum sere , valida convul. sone deorsum trahitur , simulque eodem tempore musculi abdominales , pariter eon. . tractii, omnia contenta abdominis premunt, ventriculus. , duobus quasi praelis interiacens , comprimitur valide , sicque omnia eius contenta ingenti vi per ejus orificium superius exprimuntur . Per pylorum enim rugosum & musculis abdominialibus convulss pressum minus patula via est; accedit, quod in cane vomituriente viderit
Midem , exordium motus convulsivi esse
133쪽
este in duodeno , deinde illum pergere ad
pylorum ejusque antrum , unde patet impediri , quo minus, comen in ventriculi in vomitu per pylorum exire pomini. Quod autem vomitus praecipue pendeata pressione di aphragmatis & musculorum abdominalium , confirmatur ex eo, quod equi, qui, uti unanimiter tectantur Hippojatri , nunquam vomunt , sic situm habeant ventriculum , ut minori efficacia mustuli abdominales in illum agere possint .
In his animalibus enim ventriculus , quam vis repletus, aperto abdomine non apparet,
nisi prius ingens colon , quod magnae parti diapbragmatis contiguum est , & abdominis
maximam partem implet, removeatur: Iunc enim ventriculus in conspectum venit, prosunde situs , si e ut sere ad pedis distantiam a musculis abdominalibus remotus sit. P tet ergo , illum non ita valide comprimi posse a musculis abdominalibus adeo dissitis. Contra in eanibus Se sellibus, quibus animalibus frequens & sacilis vomitus est , musculorum abdominalium amoni quam
maxime exponitur ventriculus e uti etiam
in ruminantibus. Accedit, quod diaphragmatis debilior observetur in equis fabrica, unde & post validos nimis labores quando, que tota sua longitudine fissum in his animalibus invenitur , subito inde mortius . Verum quidem est, in equis ventriculi o rificium superius valvula muniri, quae dis-ficilem eontentorum ventriculi exitum per illud reddit; sed haee valvula tantum duas tertias diametri orificis superioris ventruculi implet , adeoque non posset impedi. re , ne quaeiam eontentorum pars, liqui. dissima saltem , vomitu se expelli posset.
Interim tamen dato vino emetico magna
etiam dosi , nullus sequitur vomitus, quamvis validi abdominis concussus observentur in hoe animali hoc assiam to pharmaco , di saepe moriantur. Forte etiam talis in his animalibus ventriculi stus est respectu dia-phragmatis , ut & illud mimis in hune mgere possit inde de his Ae--. dei sciencrae Aa. I 37. Mem. pag. 688-- . Neque tamen dissimulandum est habeti pud ime oram coeturae aquai. hist. edi noxae . IS. hist. I. p. et a I. observationem , quae docere videtur, solius ventriculi convuls
ne vomitum fieri posse . Catello enim, cui si alappae magisterium dederat, dissecto abis domine ventriculus distentissimus prorupit,& denudatis omnibus imi ventris visceri. bus vidit . ventriculum se circa medium aliquoties contrahere i Rique interea , dum emerus insignem canalem lacteum promrenem succenturiatum intuetur , multum muci spuniet cum grumis evomuit catelistus, licet diaphragma ad gulam usque di. Visum εc solummiao in dextro latere in t
grum esset: unde conclusit auctor, vomi. tum a ventriculo citra diaphragmatis opem
peragi posse. Verum si consideretur, aliis intentum fuisse me erum , dum catellus vomeret patet illum non adeo potuisse dustinguere, an solius ventriculi contractione vomitus iactus sverit. Praetera dum disten tissimi ventriculi fibrae convelluntur , minime mirum est, contentorum partem se per insophagum expelli posse . Neque multum hae ventriculi convulsione sic exivisse
patet ex ipsa hac historia ; nam addit pis-lo post , --iculo a seu gube ad duode os sciandaran ungitudinem superuae inrise, μυλ ratem muco viscidissimo oumeo, seu lis lacteis canuiatis plenam inventam Dido. Ex quibus patet , ut put , leviorem vomi. tum , vel potius ventriculi exprobrationem die dam, fieri posse a convulsis ventrieuli fibris , validiuri vero, & proprie sic vocandum vomitum, requirere diaphragmatis Mmusculorum abdomin lium convulsionem . Omnix haec confirmantur illis pha:nom nis , quae in vomentibus hominibus apparent ; prima enim nausea percipitur , tenuis saepe lympha os replet , incipis it meta laesum inserius , imo saepe tota nim illa laserior; quae omnia designant, irrutari fibras saucium , ce sophagi , veptrie n 8te. Sequitur tuae saepa sms eructatio
contentorum ventricus , a soli , vestrueuli sorte convulsioae , mox totum sid
men quasi intro rui videtur , & validi iasime expelluntur ventriculo eontenta ; &post validum immitum abdomen totum . &diaphragmatis omnes sere ambitus , o,
sum dolorem habet, similem fere illi, qui in reliquis membris , nitruo labore inig
tis . percipitur . rritet ergo ea dicta , quaenam sit exuta
134쪽
proxima vomitus. Causae vero remotae plu- test , uti & pituita hie fluctuans , capitis rimae esse possunt , & admodum varie ; quae concussio & vulnera, luxationes&e. de qui- tamen omnes in eo eonveniunt, quod, tr. bus omnibus in Capitula de nausea dictum fitando fibras partium deseriptarum , adeo suit . Omnes enim causae nauseam produ. Deile eonvellenda haee viscera simulent , centes, si validiores suerint, vomitum nissive directe in tae viscera agaret, sive, i eere poterunt. Sequentibus iam duabus paritando aliarum patetium fibras nervosas , ragraphis , agetur de praecipuis causis r per consensum eadem mala producant. Le. moris vomitus, quatenus in ventriculo ipso vis alitatio plumulst in saueibus sola tali vel vicinis ipsis paltibus inveniuntur . mechantea irritatione vomitum sacere po-
3.513. LRgo vitio stomachi convulsi , inflammati , suppurantis , 'stirmosi ,
Uti cartilaginosi , accedente febre acuta , aliquando accidit , pertinax est, ex idea eius mali cognoscitur, eoque sublato demum tollitur de quibus postea
driacis perturbatum spirituum nervosorum motum diversa admodum phaenomena producet. , prout in has illasve partes co
'pbris impetum secerit: seque quosvis seremurbos simulare , atque fraudem tithre Medicis, nisi & periti in arte, & attentis mul fuerint. Si argo in ventriculum de .cubuerit tae affectio, convelletur , & vo mitus saepe enormis excitabitur: qui omnibus aliis remediis frustra tentatur, & tan-' tum cedit liliis, qua turbatum liquidi nervo si motum in ordinem redigunt , vel sopiunt . DE hae re autem : dictum fuit adnumerum quintum 'f. 642. INFLAMMATI. Cum locus inflammatus doleat. & simul tumeat plerumque , nervosa & adeo irritabilis ventriculi fabrica a rumore inflammatorio hie nato pessime asticietur; unde convulsio librarum ventrietili, & illam sequi solens vomitus, brevi fiet; imprimis quotiescunque ab ingesto ei.
' vel potu irritatur ventriculuk inflammatus. Ob hane causam , uti postea 93I dicetur , 'vomitus dolentissin. us statim ab omni ingesto inter signa inflammati ven. tticuli habetur.
SuppuRANT Is . Inflammarionem natam
in quacunque corporis parte sequi possunt varii inflammationis exitus , uti in Capse talo de inflanmatione patuit ; adeoque de suppuratio , scirrhus St. Verum dum inflammatio in suppurationem Tendit, omnia inflammationis symptomata augentur ῖ a-Moque patet , facile vomitum inde nasci
debere. Praeterea si suppuratio in ulcus a perium degeneret , cum omnis ulceris labia sere semphi plus minusve inseammata sint, atque tale ulcus ab ingestis continuo irritetur , poterit a tali causa vomitus morilestus & diuturnus produci . Plura exempla uleerati ventriculi in Historia indiea
occurrunt ι unicum ex Hildavo adducere
sufficiet , eum fide dignissimus hie auctor ipse hoe viderit. Robustus, & optimo cor poris habitu praeditus juvenis , postquam opiparo convivio exceptus fuerat , eadem nocte dolore stomaehi coireptus it , in initio quidem non adeo gravi, sed paulatim aucto; imo & vago iacto per caput,
abdomen , artus t vomitus autem quoque aderat. Omnibus frustra tentatis, postquam per octodecim menses calamitosssimam vitam duxerat , tandem moritur. Cadavere aperto, invenitur in ventriculi orificio suis periori, & quidem ex parte anterlori, ubi ramus sextae coniugationis nervorum ventriculo inseritur , ulcus magnum ae stetidum , quod 'in vacuum usque ventriculi penetrabat Hild. Obserυ. Cem. 3. Obμ. 2 . . SCIRRHMI, CARTrLAGI Nos l. Duros &seirrhosos rumores in ventriculo atque ae
in aliis visceribus observatos suisse , dictum suit Od s. 484. atque dum adiunt, comprimenὸo & irritando vicina loca, imprimis si iam maligni fieri inceperint. v
mitum & alia fura mala excitare pol runt . Omnium pessimi tales tumores , dum in pylori vicina enati exitum content rum ventriculi impediunt , tunc enim v mitus perpetuus sit . Bini tales easus habentur a Celeberrimo Sporio communi a-
135쪽
di fere cartilagineum, vomitum perennem fecisse aliquot ante mortem iseptimanis. Omnia autem haec mala augentur, dum febris aeuta modo enumeratas vomitus cauissas comitatur ; per illam enim augebitur
inflammatio , si praeexstiterit; vel fiet, si nondum adsuetit: dum per febrim agitatis humoribus vicina his tu motibus ventriculi
Pertinax vero semper vomitus est ab his causis ortus: per ipsum enim vomendi eo. natum exasperatur ventriculi inflammatio,& eonvulsio : &seirrhi, antea benigni, in
his locis haerentes saepe in cancrosam maliis
gnitatem degenerant. Ubi vero a pituita , bile aut similibus , mole vel stimulo venistriculum irritantibus , vomitus nascitur, his excussis sponte, vel per artem, iacile sedatur, vomitus. Prout jam causae hae vomitus facilius vel distirilius tolluntur, patiter &vomitus curatio succedet . Quaenam vero agenda sint, ut ventriculi inflammatio & ejus varii exitus curea. rur. postea peculiari capitulo dicetur . Simul etiam ex dictis apparet, quare aliquando vomitus curari nequeat: dum nempe confirmati seirrhi, vel cartilaginea duritie iam praediti rumores , ventriculum continuo irritant.
S. 63 . AT Itio viscerum, & partium circumiacentium, similiter affectorum , V distento per ingesta stomacho irritatorum , idem toties incognita
causa pertinacissimus accidit, accedente febre .
Notum est, ventrieuli naturalem situm esse talem , ut ab hepate incumbente tega. t ut maxima sui parte ; a sinistris liea ipsi accumbat I pancreas pone ipsum haereateolon intestinum eius sandum tangat
Sed dictum fuit in Commentariis 3. 6 8.
adeo iacile irritabilem esse ventriculum , ut eius externa etiam superficie rudius at. tact1 forcipe , vel cultelli apice puncta in mortuo iam animali, convelleretur. Si erisgo in his partibus , ventriculo contiguissimilia mala haeserint, ae praecedenti para grapho enumerata suerunt ; patet evidenter , vomitum pertinatissimum inde nasei posse , licet in ventriculo nullum vitium fuerit; neque in eius cavo aliquid haereat, quod nocere possit. Uerum contiguae ven. triculo partes tanto magis illum premunt, adeoque tanto validius afficere possunt, quo magis distentus saerit : unde vitio aecum. bentium ventriculo partium natus vomitus semper exasperari solet, dum ingestis turis get ventriculus t, atque ideo in chronteo &pertinaei vomitu semper de his cogitan.
dum est, & sedulo investigandum, an si . gna doeeant , hoe illud νe viscus assectum esse; sicque apta remedia adhiberi possint,
ut tollatur talis vomitus, si ejus causa cu.
rabilis sit; vel saltem leniatur , simulque
caveatur, ne peruersa medendi methodo o.
mnia in pejus ruant, uti toties hccidit , dum emeticis vel purgantibus talia mala irritantur. Numerosissimae iam in Historia
Medica occurrunt observationes, quibus pro batur, pertinacem Vomitum a vitio partium ventriculo accumbentium n tam fuisse . I u. veni octodecim annorum ictu cartilago xiis phoides introrsu ni pressa ventriculum irri. tabat, frequens sequebatur vomitus I qui seu stra plurimis tentabatur remediis , do nec perita manu restitueretur haec cartilago
Aeadem. der sieaeas P A . IIII. histi. 67. . Si jam sola mechanica irritatio a mutato situ hujus cartilaginis vomitum nee re potuerit; an non idem fiet, dum seir. rho sum hepar , vel pane reas simili modo ventriculum premit Ab hepatis inflammatione nauseam & vomitum fieri ad numerum tertium β. 642. dictam suit. Dum turgenseollect1 bile cystis sellea , quacumque de causa obstructo eius emitrario, se evacuare ue-quit , post diras anxietates vomitus enor mis sequitur , tam diu durans , donec validissimis his spasmis diaphragmatis & mu culorum abdominalium retrogressa bilis in sanguinem redierit , & ictericio colore totum corpus foedaverit. Ubi calculus renalis ex pelvi in angustias ureteris delabiis tur , a sola hac mechanica irritationei v mitus fit; & salutari quidem naturae molimine, dum validis his concussibus calcu. lus per urererem propellitur in vesicae ea-vum . Ab intestinorum inflammatione , vol- vulo , herniis incarceratis &c. pari Ier vo- mitu
136쪽
mitus fit, uti Veterui, & recentiorum Meis
dicorum observata unanimiter testantur .
Similia jam fieri a tuminibus suppuratoriis
harum partium sicile patet, atque omnia hare mala augeri, si febris accedat. Ex quibus omnibus patet , quanta sollicitudine indaganda sit vomitus causa , ut tuto curari possit; simulque apparet, quandoque requiri, ut vomitus non sistatur ; ubi nempe per validos illos concussus noxia in via. sceribus haerens materia mobilis redditur &expellitur, uti in calculosis, ictericis, atra. bile mota &c. observatur. Optimum tunc est, tenui liquido affatim potato efficere,
ut vomitus minori cum molestia fiat; va. cuo enim ventriculo vomendi conatus irriti. quam maxime aegros affligunt. Pariter eoninstat ex dietis, vomitum aliquando incura. bilem esse ; dum contigua ventriculo viscera scirrhosis vel cartilagineis tumoribus obsita illum premunt & irritant. Unicum tunc hu-aus mali lenimen habetur, dum parca copia cibi & potus simul ingesta cavetur ,
ne multum distendatur ventriculus.
g. 633. I TItio omnis causae maioris nauseae 642. , unde cognoscitur, dirigi-
V tur, curatur. Nausea enim, uti ex dictis ad s. 6 a. pa- ergo 'omnia , quae de nauseae causis , latuit easdem tire agnoscit causas ac vo- quinque elasses ibidem distinctis, dicta suemitus, sed leviores tantum : illarum ergo runt , huc iaciunt . Curam autem vomi- augmento vomitus set. Imo nauseam fre- tus omnino eadem esse ae nauseae ab iisquenter vomitus sequitur , & om rem vo. dem causis , sed levioribus , ortae, nemo initum fere semper nausea praecedit . illa dubitat.
6 636. CI permanet, producit atrophiam, it eum, convulsiones , 3c effecta nau- D seae maioris, & pertinacis 643. . . .
Videndum jam , quaenam mala a vomitu metuenda sint, ut inde prognosis habeatur. Materia, quae vomitu reiicitur, considerationem meretur , quia pro ejus varietate saepe etiam prognosis diversa est . Hippocrates Pragnostic. m. 8. pag. 6φ8.6ῖ9.6 o. utili iumum vomitum esse monuit, dum materia expulsa bile & pituita inter se permistis constat, neque admodum cras. sa suerit; sinceros autem vomitus deteriores dixit. Damnavit porracea, livida, aut nigra reiecta ; & si homo omnes hos colo. res vomat, exitiale illud esse monuit. Sub.
putrida, & scedi odoris, mala pariter di. xit; & celerrimam mortem significare, si
livida & graveolentia evomantur . Praeterea vomitus si maneat, omnia ingesta expelluntur , adeoque eorpus suo defraudatum alimento vera atrophia consumetur ;uti satis patet. Si vero per intervalla satis longa vomitus recrudescat, diu hoc saepe sertur, dum adhue ex ingestis sufficiens c byli copia sanguinem ingreditur. Vidi i , Ies casus, ubi arctata in quodam loco intestinatis fistula , vel & a vicino tumore scirrhois compressa , ingestorum liberum
m. III. transitum impediebat ; unde post tres qua tuorve dies post summam anxietatem oriebatur vomitus, quo expellebantur omnia, quae toto hoc tempore ingesta sueram ; atque dein satis bene se habebant aegri, &cibos appetebant, donec post simile seretemporis intervallum rediret vomitus. Obis servavit & Tuiptus s. OUissat. Meate. Lib. 2. c. 22. p. Iῖ . . virginem ultra decem menses evomuisse qualiacumque fere cibaria, absque evidenti tarnen virium iactura postea vero , chylosum vomitum passa, ante decimum octavum mensem morisbi finitum periit. Forte tarnen adhuc diu. . tius tolerare potuisset , verum febris continua , comitialis morbus, .aphonia , prosuissa -menstrua , &ialia gravissima mala lenis tam acceleraverunt mortem Plura alia apud observatores habentur exempla, quibus constat, diu admodum toleratos suisse a quibusdam periodicos tales vomitus , dum per hos non penitus omni alimento deis
ILEuΜ. Notavit optime S obamus fecit. I. c. q. p. 89. oec. , vomitus enormes, qui
initio febrium accidere solentiliaeae passionia quan
137쪽
Iῖο quandoque oecasonem subministrare . Distin. xit autem hunc morbum duplieiter , quatenus vel ab obstructione intestinatis tubi, vel ab irritatione ortum ducit. Ptiorem dixit passionem illaeam notham , posteriorem veram vocavit ; illamque fieri dixit, dum ex tumultuante sanguine per febrim in ventri. eulum & proxima intestina deponuntur humores aeres & maligni , quibus irritatus
ventriculus motum suum invertit. & nia. teriam molestam per os rejicit. Ventrieu.
Ii hule inverso motui proxima intestina cedunt ; dein de in omni intestinorum tra. ctu idem fit; & motus perist alticus , quo naturaliter ingesta deorsum pelluntur , in.
vertitur , atque eontenta intestinorum ea. vo in ventriculum regurgitant, vomitu ex. pellenda . Monet aurem , in motus peris altiel inversione vomiturientem ventricu.lum eboream ducere , unde etiam praeci
puum curationis scopum posuit in sedanda ventriculi irritatione. NuuLs Ioiars . Vomitus ipse convul. sonem fibrarum muscularium saucium, oesophagi , ventriculi intestinorum , diaphtagmatis , & musculorum pro sua causa habet, uti f. os a. dictum fuit. Non mirum
ergo repetitis talibus eonvulsionibus turbari totum systema nervosum , uti alia oceasone in Commentariis 3. 233. demonstratum suit; & excitari eonvulsiones etiam in aliis corporis partibus : imprimis cuimnervi per ventriculum , intestina, & mesen. terium dispersi tantum imperium habeant in reliquos totius eorporis nervos p uti ex alibi dictis patuit. Praeterea cum freque n. ti vomitu exhauriatur eorpus, ab hac in a.
nitione vasorum eonvulsionum metus esse
potest vide f. et aa. . Hi ne ab helleboro.
vomitorio acerrimo , convulsiones metue.bat Hippocrato ; & a vomitu sincero conis vulsiones. & singultus damnavἰt Coae. Praeus. Num. 36 s. m. 8. pag. 883. in . Omnia iam illa mala , quae diuturnam nauseam sequuntur , merito inter effecta vomitus pertinaeis numerantur , de quibus
Si iam simul eonsideretur, dum, eonvul. ss mustulis abdominalibus & diaphragma. ε , omnia abdomine contecta validisssime comprimuntur , sanguinem venosum magnas. 6 6. vi & velocitate summa pelli verius cor
dextrum , simulque eadem actione arterias versus inferiorem partem corporis tende nistes & pet abdominalia viseera dispetias comprimi , parebit , versus corporis superiora copiam & impetum sanguinis arte. tiosi derivari ; dum smul impedita respl. ratione illo tempore , quando vomitus fit, eor dextrum se Iibere in pulmonis vasa
evacuare nequit : hine reditus sanguinis venosi a eapite impeditur, dum interim per arterias magna copia & impetu sanguis versus caput pellitur. Summus ergo metus est , ne a diuturno & valido vomitu rumpanis tur encephali vasa , & ab effvss humoribus compresso cerebro , lethalis a poplexia fiat , quam toties inter vomendi eo natus accidisse Historia Medica testatur . Praeterea, licet nulla ruptura vasorum fiat , animia tamen distentione vasorum sangulneorum mollis eneephali pulpa comprimi poterit , adeoque plurima mala produci . Si autem eonsiderentur illa , quae in ipso vomitus actu contingunt, patebit, iustum
horum omnium malorum metum esse. Turis
get enim tunc iacies sc ruber, oculi san. guine suffusi lacrymantur , venae jugularesii. flatae tument , scintillae & vacli colores
oeulis obversantur, tinniunt aures , vertiginosii fiunt, & post validum vomitum sinpe per aliquod tempus hebetes & somnolenti manent homines. Patet hine, quam periculosus plethoricis , vel & eaeothymiaturgentibus eorporibus vomitus sit, di quanisto iure ineuleaverit ladenhamώι l. c. 4. p. 6s. γ, ut, si aegri conditio & venae se Aionem & vomitorium postulaverit, semper
venae sectio emetici exhibitionem praecedere debeat, ne violentis vomendi conatibus vasa pulmonum rumpantur, vel cerebrum laeda. tur. assilis cum impetu sanguine atque eL so ; cuius rei exempla aliquot se observasis affirmat. Patet inde etiam, quare Celsαι tib.
I. cap. q. pag. 33. vomitum maxime alie .
num dixerit illis , quibus caput infirmum
.st. Praeterea inter vomendum , dum validi ias me premuntur viscera omnia abdomina.
lia , & sanguine copioso pulmo & corporis superiora distenduntur ; si chronicis morbis sam tabefacta sere viscera quaedam lae-rint , A
138쪽
rint , illorum ruptura & pessima quaevis
mala metuenda sunt . Uade toties letha.lis hypercatharsis, sanguinis sursum vel deorsum excretio observata suerunt , dum t besactum hepar validis vomendi nixibus rumpebatur. Vidi sic mulierem, quae diu. turno linero foedata suerat, sumpto emeti- eo incidisse in hypercal harsia , qua ingens copia putridae amurcosae materiae per alvum ruebat ; dein puro sanguine exeunte lip
thymia, & paulo post mors , sequebantur. Nisi propriis oeulis in eadavere Illustrissi. mi Reipublieae nostrae Arehitalassi hoc vidisset Boohaaseas , quis unquam credidisset, insophagi tubum validis vomendi eo. natibus rumpi posse, uti in Conimentariis f. t o. s. dictum fuit Herniarum productio a vomitu frequentissima pariter observatur ; imo & in situ viscerum naturali inis signis mutatio inventa fuit post vomitum diuturnum; uti alia occasione in Commenistariis g. i59. dictum suit. Iure ergo Celyar ι I. c. 3. p. 29. 3o. , damnans illorum eonsuetudinem, qui quotidie ejiciendo voran. di facultatem moliebantur, de vomitu dixit: Daque sud luxuriae causaferi ma opo
tere confiteoν , interdum valet finis causa re. ει fini experimentis credo . Commoneo ta
men , ne qMix, qaei valere , senescere v ut , Me quotidianum habeat.
S. 637. CI vitio causae 633. 65 acciderit, curatio ex historia illa morbo-o rum petenda.
Curatio vomitus tota pendet ex eognitione causae remotae , per quam fibrae musculares , faueium , insophagi &e. videg. 6sa. vel sacile eonvellenda viscera itaritantur . Nulla ergo methodus generalis hic locum habere potest , sed sollicita indagatio harum causarum requiritur. Si ergo vomitus fiat vitio ventriculi ipsius in
propria sua substantia male affecti f. 633.
per inflammationem , suppurationem , scirrhum &c. aut similibus malis , viscera &alias partes vicinas occupantibus f. os .
excitetur . vomitus euratio ex historia it. lorum morborum petenda erit ; de quibus postea in motbis inflammatoriis viscerum agendum erit.
638. CI a causa 642.633. oritur, remedia eadem 644. , hunc inusim revocanda diligenter, maxime optata, & epithemata corroborantia, attrahentia, dissipantia.
De his omnibus in Cap. de Nausea di. ctum fuit, ubi prius variis nauseae causis in quinque classes distinctis , singularum dein curatio tradita fuit . Accidit tamen aliquando, postquam acres & putres bili s humores, aut lenta & viscida fluctuans
materies in ventriculo aut ejus vicinia col.
lecta. suerint expolis per emetica aut purgantia tamen vomitum fieri ab ingestis illico, ob nimis sensilem iam redditum venistriculum, & post repetitas toties in ste. quenti vomitu convulsiones , sicillime tr. rirabilem. Tunc optata , quae omnes hos umultus sopiunt , 3t acriorem ventriculi sensum obtundunt, hic maximum usum habent; uti & omnia illa, quae nimium spirituum impetum in has partes mutare &alio modo dirigere valent. Celebre ad hos usus laudatur remedium illud antemeticum
a Riυeris Prax. Medis. l. s. c. 7. p. ΦΙ3. descriptum,dum salis absinthil scrupulus co-ehelari succi limonum missus deglutitur :ab his enim , dum in ventriculo haerent, effervescentia fit, perquam mirus stimulus ventriculi nervis inducitur, atque illius spas. mi & eonvulsiones selicissime tolluntur . Facile autem patet, hoc remedium non adeo agere expellendo vel corrigendo materiam , in ventriculo aut intestinis haerentem, sed
tantum mutando & dirigendo nervosi liqui di impetum in has partes. Deusu optatorum autem ad quintum numerum f. 644. dictum suit. Ob eandem causam prosunt illa remedia , quae debilitatum validis his concussibus ventriculum roborant, uti ibidem d-ctum. suit. Unde etiam post vomitum , si stomachus infirmus est , aquam frigidam bibendam voluit Celyus i. I.c. 3.ρ.3o. ,& pa
nem hesternum , vinum austerum meracum , carnem assam, & cibos omnes quam siceissimos commendant. Plures tales formuliae ,
139쪽
quibus languenti Se debilitato post diuturnum vomitu ventriculo succurri potest, in Materia Medica ad Sect. 644. habentur , ubi ad irauseam , a simili causa ortam , sa- . nandam adhibentur . Verum & eximium ulu in habent similia Epithematis, Fon .en. ti, aut Cerati forma. ventriculi regioni ex . trinsecus applicata, quorunt soria uiae pari.
ter eodem loco habentur. Theriaca Andromachi super alutam extenta At Epigastilo applicata , ratione Optimorum aromatum , quibus constat, & opii , cujus bonam eo piam.habet, pulcherrime prodesse solet. Cu. curbitae sine starificatione verrificuli regioni applicatae pariter profuerunt, ob rationes ad numerum tertium f. 6So. memoratas .
sues. Ta Ille liquet ratio dissicultatis sistendi vomitus in multis febribus
LX acutis: tum falsitas & periculum regulae, Tomitus vomitu curatser.
Cur saepe sudorifera vomitum tollant, ut in peste Z Cur saepe sistatur ille facta crisi, ut in variolis Θ Cur saepe missu sanguinis, ut in acutis inflammatoriis Cur, quibus initio febris acutae vomitus perpetuus sine causa inflammatoria , di arrhina pro crisi, quae caveatur dato in.principio morbi emetico Cur vom, tus omnis ingesti, stat i m ac receptum est , fissimus in aeutis sit Z Ex iisdem Singultus nasci, & sanari potest.
Ex hactenus dictis de vomitu sequentia corollaria deduci poterunt :
saepe enim in febribus acutis adest inflam. matio ventriculi, intestinorum , aut visce- Tum ventriculo accumbentium ; & ab hae inflammatione vomitus fit: qui ergo sedari nequit, nisi tollatur inflammatio hujus vomitus causa; quod aliquando vel omnino non, vel saltem difficulter, fieri poterit. Praeterea patuit ex illis, quae in vultinerum capitis historia dicta suerunt, cerebro laeso , concusso, vel compresso, aeruginosae bilis vomitum sequi: unde etiam , dum in morbis inflammatoriis capitis turbari incipiunt insigniter encephali lanctiones , vomitus talis adest, non tollendus, nisi in. flammatio ibi nata curari possit. Hinc di. xit Hippocrates loco in Commentariis 3. 167. allegato : In capitis doloribur aeruginosi υomi. ut , cum furdit e pervigilio , eito vehe. menter insanire faciunt. Verum etiam atrabilis, quae diu fixa & immobilis haesit, viscera abdominalia gravans , quacunque de causa soluta & mota , acutissimas sebres in .eendit, & praeter alia pessima mala nau. seam & vomitum vide g. io . facit, non compescendum, nisi turgens atra bilis fol. li possit, vel se corrigi, ut minus noceat :quod quam dissicile sit, patebit , ubi po. si ea de hoc morbo dicetur.
&e. Fere pro axiomate praelico generali a multis habita fuit haec regula, quod, ubi
cunque vomitur & nausea aderant in morbis . prodesset semper arte vomitum promovere , credentes se tune semper ducere morbi materiem per illas vias, versus qua snatura vergit. Confirmabantur in hac opinione , quod pulcherrime saepe succederet haec methodus , dum eopia vel aerimonia molesta bilis , aut fluctuans pituita in primis viis vomitum iaciunt. Verum ex ante dictis patuit, inflammationem ventriculi & victunarum partium , scirrhos, ulcera , cancrum ipsum aliquando pertinacissimi vomitus cst iam esse . Facile autem patet, vomitoriis datis in talibus ea si bus omnia hae e mala pessime exasperari. Sic etiam ubi ab inordinato liquidi nervosi motu vomitus excitatur , regula haec fallit , eum vomitoriis datis illae turbae augeantur. Prudentissime hane regulam limitavit Hippocrates De siris in homisec p. LI. m. p. pag. 374. dum dixit ,
tune vomitum vomitu sedari, si una eum vomitu eluantur illa , quae vomitum iaciunt. CuR s RPE SUDORIFERA voΜITuM TOLLANT , uT IN PEsTEὶ observavit hoe Sy-denbamus, molestissimum saepe vomitum peste correptis adfuisse, quo propinata medicamenta illico expellebantur : unde in tali ea su a medicamentorum exhibitione abstinuit, donee solo tegumentorum pondere sidor promanere inciperet : Nam eum matearie morbifieae radii vel fur ambitum corporis sese exporrigam , illico alvi fluxus mmitis. nes, ab eisdem introrsum reflexis, ae in veniriculum o intestina decumbentibus proveniem
140쪽
ultro sedantur Ddenb. . Sect. z. cap. a. pag. Is 3. Isq. γ . Adeo autem certus erat Ddenhamur, se vomitum talem sudori. bus excitatis compescere posse, ut dum Pharmacopolae frater, sebre pestilentiali graviter decumbens, incassum sortiora sudorisera sumsisset, illico vomitu haec assumta rejiciens, promiserit tamen se iacile effect
rum, ne deinceps evomeret, quamvis omnium antea exhibitorum fastidiosissimum sumeret. Promisi fidem eventus liberavit: ubi enim a sola stragulorum mole paulum m duisset aeger, largiorem Theriacae bolum deglutitum retinuit, atque copioso sudore manante sanatus ab hoc morbo fuit . Ubi autem sudor semel inceptus abrumpebatur quacunque de causa, antequam morbi materia penitus expulsa suisset, omnia sym.
promata illico recrudescebant. Cuii s RPE SISTATuR ILLE FACTA CRIsI,uT IN v ARIOLIsρ Contagium variolarum
susceptum saepe circa ventriculum primo tragoediam ludit ; cardiae dolor 8e anxietatis circa hune locum sensus, nausea & vomitus, in primo stadio hujus morbi toties praesentes, hoe demonstrant.Omnia haec mala solent manere toto contagii stadio, donec per librim accensam susceptum venenum versus habitum corporis deponatur, & pustulas inflammatorias, postea in abscessum vel gangrae.
nam abituras , producat. Solent tunc omnia symptomata minui, & vomitus hactenust molestus cessat , iacta critica depositione venenati huius stimuli, & mutatorum per
illum humorum versus eorporis exteriora. Ubi vero post eruptionem variolarum vomitus manet, designat tunc, varioris i p.
iam internam ventriculi aut celaph qi superficiem obsidere, vel per validam sebrim praegressam bilem acriorem redditam ven. triculum irritare ; de quibus pollea pluribus in variolarum historia dicetur.
mitus frequenter producitur. Summum iam remedium esse ad inflammationem sanandam sanguinisi missionem, patuit ex illis, quae de cura innammationis antea dicta suerunt. I n
morabili illo ea su nobilis sceminae lebre a. xura inflammatoria decumbentis , cui vomitorium dederat Ddenhamus, ut vomitum importunum sanaret, quod toties in aliis casibus profuisse usu ei direrat: ingenue fatetur, uti ibidem dictum fuit, commissum erarorem; de postea in aliis, simili sebre decum. bentibus , pleuritidis instar iterata venae se-elione morbum hune aggressus suit, & se.
licissimo quidem cum eventu. CuR u Bus INITIO FEBRIS ACUTAE&c. Quis tunc semper sere acrior bilis vel copiosior ventriculum irritat; quae mora &febre malignior reddita, & ad intestina delata, diarrhoeam in fine morbi excitat, saepe periculosam , dum fractae per morbum aegri vires validas evacuationes pati nequeunt. Imprimis hoc locum habet in illa febris continuae specie, quae autumnali tempore plurimum occurrit, & illam constitutionem epidemicam comitatur, quae se-bribus intermittentibus producendis favet. Cum vero intermittentes febres saepius epide mice grassentur, quam alii morbi; & se. bris haec continua , quae illas comitatur , frequentius reliquis observabitur , uti D-deniamus Sect. I. cap. y. pag. 37. optime
monuit . Imo non sine ratione conclusit
magnus ille vir, uid. Sesi. g. cap. 6. pag. 3i . colligens illa omnia, quae plurium annorum fideli observatione de epidemicis constitutionibus didicerat , hane esse primariam naturae sebrim , quia & frequentius occurrit reliquis , & illi prae reliquis gluunt Veterum Medicorum axioma. tae, quae nobis de crisi in morbis reliquerunt, uti in Commentariis 3. .s 86. dictum fuit, ubi de crisi agebatur. Verum & in.
termittentes autumnales, quae simul eum
hac sebre continua grassari solent, similem indolem habent ; & tertianae duplicatae , imo & quartanae ipsae, geminaris paroxynmis & protraelis, saepe in continuam illam abeunt Ibidem Sect. i. cap. 4. p. 68. , &vicissim haec febris quandoque se in intermittentium classem reponit Ibidem pag. 73. . Unde merito conclusit Sindenhamus Srct. I. cap. I. pag. 36. dictam se-brim continuam intermittentium illarum