장음표시 사용
221쪽
rienti transire, ei quι apud se sit , malum :ut hσasico. Unde etiam adstringentia, uti postea in cura dicetur, prosunt roborando laxas nimis iniecti notum fibras , atque Otiam aromatica stimulantia multi . saepe usus sunt, ut irritentur in validiorem conistractionem inertes fibrae. Patet hinc ratio iqua re Hippocrater apior. I. Se B. 6. t. s. p. rss. dixerit; Iu diutuνnis lienteriis , uctus acidas oborsus , qui prius non aderat, . bonum signum . Notat enim, aliqualem reo' diisse vim contractilem ventriculo S intestinis , qua coercere.Dssint ingesta saltem tamdiu , ut spontanea mutatione degenera.' re incipiant, & acidos ructus facere : cum
in lienteria, propris dicta , ingesta omniacto transeant per alvum immutara .
Verum praeter hanc debilitatem virium eontrahentium in intestinis , videtur & aliaeausa di arrhoeae esse. Novimus enim, in. testina naturaliter motu quasi vermiculari moveri, uti in vivis animalibus dissediis ,& in hominibvia, per vulnera , vel alias cauis
ses vide Cymmentar. f. 648. intestina
conspectui offerentibus , patuit e vocatur motus peristat titus, quo successivis iἡ lo. eis se contrahentes fibrae intemnales appli- eant fistulas venosas absorbentes illis , quae
intestinorum cavo eontinentur; sicque senissim haec content. per totam Iubi intestinalis . longitudinem. promoventur ad anum usque . Remoram autem diuturnam patiuntur haec contenta, antequam ad anum per. veniant, ob iuga intestinorum illorum ea. vum arctantia, & ob retrogradum motum peristallicum retropellentem iterum conis tenta. Nam . si attento ocula, vivi anima.
Ita disti sis abdomine, intestina quis lustrer ,
patebit evidenter , motu perist altico conis tenta intestinorum propelli; mox. eodem msu retrogrado facto , repelli iterum ;propellenda denuo momento sequenti, adeoque lentissime versus anum daauei . Illud aurem requirebat Ur, ut per tantam inis
testinorum longitudinem piopulsis ei bis dipotibus, & humoribus hue delatis , omnique momento absorbentium venarum O.
seulis applicatis, exhauriri posset omne sere liquidum ; iacesque relictae, omni uti. ii humore privatae, εguratae , molles tamen adhuc plerumque in sanis, per alvum
excerneremur . Videtur autem in hominibus, optima sanitate fruentibus, de te minato temporis sparto vario tamen in variis, totum illud iter ab ore ad anum usisque absolvi, illudque unusquisque experiri potest, si uvas Corinthiacas integras , quae tales semper per alvum excernuntur ) deglutierit, & deinde laces egestas I
strando observaverit, quonam temporis intervallo hae uvae per alvum prodeant. Unde etiam plerisque honisiibus familiare est
certa quadam hora alvum deponere . Hine dixit Hipp.erater Coac. Pr or. n. 6 I. r.
8. p. 8488. oe in Prognosticis ibid. p. 5a6. rAlυῖ dictis optima es mollis , compacta ,
subfulva , non valde graυeolens , prodiens hora consuera , copia pro ratione ingemrum. Tali enim duecti e exseare , inferior v-rer sanus est.
. Si ergo quacunqua de causa se irritentur intestina, ut per motum peristallicum validiorem S eeleriorem illa , quae intestin
rum cavo continentur, citius ad anum veniant, nun dabitur tem Fus requisitum , ut fistulae venosae absorbentes omne liquidum exhaurire possint ἔ adeoque & frequentius movebitur alvus , & liquida erunt exerement*, id est aderit diarrhina. Quin imo& celerrima tali propulsione poterunt in- gesta vix mutata per alvum expelli, ademque aderit lienisti a ; quae vulgo soli intestinorum paralysi solet ad se tibi. Unde&Glmus in Aphor. i. Sect. 6. t. 9. 'et4ό. male omni lienterlaeo hoc stomen , quod laevitatem intestinorum designat, impositum esse monet; ognoscens hunc mo
bum produci posse, dum mordaees iv aeres humores ventriculum , & intestina irritant. - Imo it iam addit, crudis & exulceratis ab acribus . idibus humoribus intestinis, cibos transeuntes illa se stimulare, ut ei rissime illos propellante eumque illud in toto tractu intestinorum fit , tanta erit - transtus celeritas, ut nullum fiat coctionis rudimeniatum. Quamvis autem & talem lienteriam ventriculi, & intestinorum imbecillitati tribuendam voluerit, patet tamen satis ex italis quaeJn eodem loco sequuntur, quod tantum intellexerit debilitatam coctionem , non vero imbeetilitatem illius virtutis, qua ventriculus & intestina se contrahunt, &.
222쪽
contenta versist anum propellunt. Ut autem distingui possim binae illae species lienisteriae, dicit, illam , quae ab acribus hum, ribus ventriculum, & intestina irritantibus sit, morsus sensum comitem habere; con Ira vero illam, Mae ob intestinorum , & vim riculi proprie dieendam debilitatem fit,omi doloris sensu carere. - . . Aecelerari autem illum motum In testi-
norum , quo contenta versus. anum deducuntur, per stimulol, docet purgantium remediorum e meaei a ; quae & itritatione sua videntur humores hue' versus elicere , simulque hunc motum augere . Quamvis enim, ut durae laces exprimi possint, saepe summo nixu pasculoruin abdominalium &diaphragmatis opus sit, tamen & Iola in 'testinorum actione iaces posse expelli ce tum est; eum quandoque 'inbito, Mumma vi obludia, te homine, alvus ec re tur. Pulchro experimenesto hanc rem conti mavi; ferus L Cimi. Aquar. Hs. c. 2 O. Catello enim dederat vitri antimonii scrupulum eum lacte , atque tribus horis elapsis dissecto abdomine, intestinis prorsus denudatis, & extra abdomen pro Pendentibus, laces flavas , consistentiae pi ' pe nataralis , per alvum exoneravit hoc animal, sola intestinorum. vi expulsas, ut evidenter apparet. Unde patet ratio, quare post cathartiea assumta , & in diarrhoea spontanea, murmura & horborygmi in abdomine audiantur; & tape alvi evacuationem praecedant tormina ; licer non adeo molesta & frequentia , qua in in dysenteria , ob mutum nempe peristallicum intemno rum acceleratum . Simul etiam ex dictis apparet, qua re Hippocrates dixerit 'orr.
i. a. c. I t. 8. p. 8aa. Praedicere autem' oportet , excretionem Abitis erumpentem desituram esse, quum ventrem mota tangenti
nullus motur occurreris, oe in fine deiectis nis flatus exiυerit. dum ergo in textu debilitas virium con-- trahentium in ipsis intestinis pro causa di- Rrrhoeae ponitur, illud non tantqm inulli. gendum est, ac si in omni diarrhoea per re soluta & paralytica intestina, dilaberentur contenta, verum etiam quatenus naturalis effectui contractinis illius, resorptio nem γ' liquidi per venas absorbentes , minuitur;
sseet, vi contractili thtestinorum talis va. lida manenta, ascelerato motu perlilaltico expellantur contenta .. Simili enim signi ficatione & Galenus , uti modo vidimus'. lienteriae causam posuit inihecillitate ted-vieuli & intininotum, licet ab acribus h moribus has partEs irritantibus produc tur . Unde etiam . in curatione diarrhinat' j. aa. aeris irritantis linimen eum mendatur: ex quo patet tali sensu haec verba
TANT O Si consideremus , salivam deglutitam, succum pancreaticum, hepaticum, versus intolina .eserti, & in pinni punctosirperficiei internae ventriculi & intestino- tum minimas fistulas, arteriosas eruetare hum ges, patebiti magnam copiam liqui. dorum colligi in cavo intestillarum ; quibus adhuc addenda sunt liquida cibo, &potu ingesta . Naturaliter autem omne illud sere refodietur venulis lacteis , vel . Pervenas mesentericas ad magnum venae Portarum alveum defertur; & solidae tantum, laces per alvum exeun . Si ergo quodcun que adsuerit impermentum, quo probib tur liquidorum intesinis contentorum re sorptiρ, liquida & eopiosor nece stario fiet alvi egestio ; dum vel sola contentorum mole , vel Se per moram nata acri ninnia irritantur intesti ha in celeriores contractiones, vel penitus resolutisSintestinis, & sola respirationis aerione pressis, collecta li. quida per alvum dilabuntur. Quamvis autem , impedimentor nato in.venae portarum ramis per hepatis substantiam distributis ,
venae me sentericae se libere evacuare nequeant , adeoque nec commode recipere ab. sorbendos ex intestinorum cavo humores tamen minus frequens aec diarrhoeae caus
est, quia venae sicile distenduntur, , tandem in tali casu. post summas anxietates & vomitus vide f. 63r. Da. retropremuntur
ex venis in arterias humoreς, sicque irerum venae malares deplentur. Verum minima venularum in intestina hiantium oscula,. mucosis lentis humoribus hic co lectA,
vel & aphthosis erustis vide f. 988. sic posisunt tegi, ut nihil admiti e queant, dum
interim arteriolae exhalantes, impetu arte '
223쪽
aelosi sanguinis illas urgente, minus iacit locum nempe esse, destrues partis fabriea. obstruuntur, adeoque hae-saepe pessiunt bu- Videtur autem hanc causam lienteliae a. mores estundere, licet veniaa osculati ibit gnovisse Galenus Galexo μουμνίμ. λινο Ια- admittere possint.. In pessi in is aphibi. se e cito seu Melicas c. I: t. a. p. 38s. dicens: se maer tune lethalibus, talis diarrhina ad- Ex, is uteria oritαν Lemoria , qtiando ex est, & qqandoque in pueris , quibus tumiduae mVna uiceratione multac electrian intestinis abdomen indigestis cibis inta retum promi oboriuntur , pνopter quas cibos non ntimaneto uneque jugb. di arrhoeaeli, non minuta ininestina; usde ex intestinorum laeυliaio io. tamen atentris inole . Talem morbum H p ' ca a est uentreia. amobrem talis ossi a poeris bis Ibita. descripsisse videtur; & apud nubilis hemeria , cicarrises namque non soc Codum L. a. c. 8. p. 74. iisdem sere verbis uescuur . Periculosam .esse ab impedimen habetur in tinorum ικυitas periculusior ro in vasis ab solbentibus nato diar rhoeam , os, si iij quens issectio est, si venier omnibμε satis patςt s unde & Celsur modo citatus horis,'eiam seno , or sime hoc, priniat s sim subjungit bb. a. cap. 8. pag. 74. o Intre militer .noctu, O interdiu ; se, quod excerui' que cum eυ eos mors sit, multo evidentior , avi ratidum est , aut nigrum , ρω- iam in singinquum qώπι- id υitium est , e Ienili est. Ube
ier id, etiam iaυe, mali odoris: si sitis urget ό si ροψὶ potionem Drina nou res vitiae quod eυenit , quia tunc liquor omnis nos iuvesicam, sest in intestina aucendit . si orextitieratar &e. Post diuturnam dysenteriam exulceratis intestinis , & dein his lo. cis cicatrice obductis, forte 'em obtinet, qtiod in externarum corporis partium cicatricibus videmus , imperspi rabilem talem maxime G1am si ιn eo ore vero a muro lento, & Decibus accumula is
lis fis in junioribus, majsr spes curae est riapo eis enim. soluta , & dein purgantubus . deturbata bac saburra, saepe sanantur . Unde sorte Hippocrates dixit de hoc morbo agens : Est autem hic morbus graυisi uxIenioribus e vehemens est etiam υiris . Reliaqtiis aureuγ' aetatibus multo minor .
f. 71o. Ua re 'i et, fluorem alvi in febribus multiplicem esse quoad male o
. riem ; caulain I effectus; eventum , adeoctu e saepe oriri Moo in- ω curabilem esse , raro colli quativum, eumque vix unquam medicabitam.
Ex olanibus illis, quae ad paragraphuiri 6wdia , aut gruginos, aut maIι osens Imprseedentem dicta suerunt patet , insi- Prognost. r. 8. ρ. 629 6,o.). Si vilia pluisgnem varietatem in hoc morbo obtinere rimis aliis in locis habentur .' Pia terretia posse ; quamvis omnes illae diversae species qua autem damnavit sinceras deiectiones generali nomine diat rhorae comprehendan- άκρη e-; quae vocantur, qu ahis Iur. Primo quoad 4MArERIAM . . Vidimus enim sanos. &morbosos humores ex omnibus illis parti . bus corporis. quae directe liquida sua invetriculum & intestina evacuant, di arrhinaedo hunior hiliosus , ni elanc bolicus , po raceus , aeruginosus Sc. solus in restina pervadit , nulla a quo in humiditate , aliisve illi perni istis; uti Galenus In Comm. Ap. 6. . II. Ses. 7. r. p. p. 29 . 3οῖ. eb materiam facere p'sse . Preterea &ex lo- aliis pluribu in loci ) hoc vocabul uni exisplicat . De lignat enim impetuo se ruere pet intestina talum humorem , atque vim u-lam, qua intestina te contrahant, &con. cis etiam remotissi inis, per metasi asina ma teriae morbosae, humores hue derivari possunt. Unde & ex Iota hac rateriae . per Sarrhoei in evacuatae, diversitate in Pro. gnosi plurima determinavit Hippocraus :
um quoque est . exigu- , oe glutinosum , in album s s pallidum , O Mυo. His autem 'magis lethalia fuerint nigra , aut
tenta coerce ut, nullam, sere amplius esse reum haec, si valida foret, affluentem huis. morem cum reliquis cavo intestinoruni contentis miscuisset ; sicque fecisset , ut non impermistiis per alvum exiret. CAusAM . Generales eausarum elasses tres enumeratae fuerunr 'ragrapho praecedenti , quae tamen ingentem diversarinn
224쪽
cautarum nulnerum sub se camprehendunt , Sie v. g. v ausae in intestina humores expelle' res admodum variae deprehenduntur .
Dum calido de lecto surgens quis corpus frigidae exponit aurae , saepe brevi post via tormina seqtiuntur, & liquida aliquo ties deponetur alvus , Iob impeditam subito perspirationem , versus intestina ruentibus tunc humoribus. Acrior, vel corrupta, bilis in n orbis acutis , acida aer in O.
nia in iunioribus , v Et adultis debilio-xilis, toties di arrhinam faciunt . Inflammatio intestinorum , uti postea patebit, .&varii inflammationis exitus huc quoque faciunt . Ex quibus satis patet, multiplicem
esse di arrhoeae causam, EFFECTUs , EvENTUM . Si enim perdiar rhoeam tollatur supereundans quidam In corpore humor, quamvis bonus fuerit; vel ea ellatur noxia materia , i. 'te oris manent: les aegri viribus, honus esse e us erit, ct satoris eventus: Contrarium autem Ob- 'tinet, ubi bonorum humorum iactura fit, vel vires aegri validam evacuationem serre
nequeunt . Sic vel ipsius sanguinis per au um profluvium salutare quandoque est dum in plethoricis hominibus, ob mutilaros artus v. g. vel in Gemin s menstruis suppressis laborantibus , abundans sanguinis cop: a per hanc viam exit, per an asiniam sindilatatis vasis . Uhi vero, erosis. vasis idem
sit, summum is ye discrimen imminet. sic dictum suit in Commenta r. f. I94. eritica quandoque diarrhora tolli in morbis illud , quod a sanitatis legibus sic re esserat, ut cum reliquis humoribus absque functionum laesione fluere non posset per vafa . In
morborum acutorum initiis . nondum cocta & ad exitum dispi, sita inorbi materie, toties senesta la: t diarrhaea . Verum pro vario eventu diar rhoeae coi sideranda in primis lunt aegri temperies & vires , morbi genius, & divertum tempus morbi. Robu. sta enim & plena corpora satis . facile magnas etiam evacuationes ferre solent ; moubiles & tenerae sieminae a te bus etiam eis vacuationibus pessime afficiuntur . Sic Plea.
Aphor. 16. G i . 'fi 6. T. 9. p. 236. 237. ). Sequenti aute in Aphorismo Ophthalmia im
borantem aiarrhaa corripi , bonum diuit . Et alibi : si a pituita de emo vehement di rLaea Decedat, morbum solvit hor. 2y. sect. 7. ib. p. Ios . ) ; contra vero iά hthisisis lethalem osse diarrharam monuit Aphor. 14. Iesi. s. ibid. pag. 2o2. . Pluribus observatis mppocratis & aliorum hoc confirmari posiset, si opus videretur. Ut autem tura judicare possint Medici , ait diarrhuea salutarii sutura sit, an non, in serviet optime axioma illud practicum summi usus : In arei perturbationibus oe vomitionibus sponte oboris ris , si quidem , qualia oporter ptirgari , puris gentur , confert, o facile ferunt: sin minus,
lem fieri oportet, fiat, confert, facile δε
runt: sic minus, eontra. Inspicere ergo opo
LEM Ess L. Quandoque enim tanta est materiae malignitas, & tanto impetu prodit, ut omnia artis molimina eludat . Unde
νιν, Iethale. Et alibi Coae. P not. n. IIo, T. 8. p. 838. : In febre aν dente alias affotim erampens. lethale. Quem senestum e ventum plures historiae aegrorum in Epide. micorum libris recensitae coo firmant .
Quandoque, & in visceribus, quae directe in intestim humores suos . evacuare posis 'sum vomi eae eos ruptae , scirrhi maligni ,
lihozili caneroi, tumores observati fuerunt. ἔut Historia Medica doe r I unde corrupta sanies, vel & acerrimi rodetues ; chores, in inresina de pluentes nulla arte medicabiles diarrhoeas faciunt, aut dysenterias :-inc monuit Hippocrates Aρhor. 7. ses. 8. To. 9.ρ 3 r. : Ex stinurm morbo alvi aeductis , .malum . Si iam penitus resolutis .intestinis omnia per alvum dilabantur, pater satis, parum spei superesse; .uti etiam quando post longam dysenteriam exulcerali s intestinis , a resctis cicatricibus, in ieiunorum laevitas sequitur . Post simam enim elisenterium ciem ne tem , si hinroper, a v tiωt νῖe fiant, uis thale est in Coae. Praecl. n. 4.ι6. .8- ,8IO. . ET RARO CO IQUATIVUM, IUM UR
225쪽
UN UN ΑΜ ΜΕ DICABILEM . Quamvis in opini diat rhoea validiori, vel diutinniori, ob magnam fluidorum iactura eorpus exu-nuetur, tamen non omnis alvi fluot eoi-liquativus dici meretur , licet imperiti Ee jactatores sepe hoe vocabulo abutantur . Σιντ eis enim , quod eollique icere , seu .contabescere proprie signifieat, quandoque minus propria significatione u pari monuit Galantis In Comm. Aphou 28. Sect. a. r. p. p. 7o. dum in morbis corpuS attenuaret . Per alvi autem fluxum colli. qua rivum proprie intelligitur , quando post morbos diuturnos , & imprimis post suppurationes viscerum . aut longam hydro. Pem , in putridum liqua men soluti humo . res per alvum ruunt . Hae est illa diar.
rhoea , quae in phthisi eonsummata morisbo & vitae finem imponere soler, uti μ' Iocrates pluribus in locis monuit Mn
Pro. u. t. 8. p. 89οι . simili & hydropicis sub finem vitae contingit , dum diuturna stagnatione e ruptae aquae putre. secerunt viscera, quae his alluuntur ; tun que miseri aegri saepe optimam spem eur t onis eoneipiunt, dum mors insat. Pr dentissime ergo monuit Hippocrates, uti ad 3. i p. dictum suit, di arrhoeam aquos mhydropicis prodesse , sed initio morbi tantum. Cum ergo fluor alvi colli quativus tantum in delperatis talibus casibus sere observetur . patet evidenter, illum non adeo frequentem esse, & vix unquam medicabilem.
f. 72I. CI continuatur diu. Viscera abdominalia magis .magi ue in eundemo morbum disponit ; eadem labefactat; excoriat ; inflammata reliqua autem vasa & viscera emungit, exhaurit ; hinc atrophia , macies, debilitas , dysenteria, in spissatio fluidorum per totum habitum eorporis; solidorum laxitas; fuidorum iactura ; leucophlegmatia; hydrops; tabes. Sequitur jam, udi da essectibus diarrhoeaedleatur, sicque in prognosi determinetur, quaenam inde metuenda sint mala . Ex ante dictis patuit, per diarrboeam saepe euacua-zi de. eorpore noxios Humores, quandoque& nimiam bonorum humorum abundantiam minui , adeoque & quandoque pro desse diarthoeam . Verum ubi se subducta suerunt de corpore haae noxia vel superflua , nocebit diarthora, s pergat ulterius. Un. de diuturnas diarthceas, sive binosas, sive pituitosas , sive erudas absolute damna it Hippocνates Premb. l. a. e. 4. r. 8. p. 8t π.', noluitque ut ultra- septimium diem alvi flu- .χus excurreret; sed jussit ut idonea victus rati De & medela convenienti, diversa invarm speciebus, coerceatur . . Quae omnia ex in I ocrate pulehre collegit OVur i. c. p. p. 2ὲ a. dicens: Seritino die fluere 4IυMm DP . νο υahitidine est: atque etiam pluribus, dum fibris absit , s intra serti. mkm diem id conquiescat . Purgatur enim corpus , or quod inινι laesurum erat, Diuiteν effundit δεν . Verum spatiam pericAlosum est , in.
pto si liquidi tu testinorum interior superii. gies maceratur, arteriarum orificia, &d dius excretorii viscerum pari rer laxantur , adeoque minus resistunt appulsis humor iis bus, illosque saei lius transmittunt; se senissim assuescit corpus , ut huc versus magnam liquorum copiam Herivet; smulque reliquae exeretiones per vesicam , & in sens bilem transpirationem , minuuntur ἰ un- ἀde summa dii ficultas eurationis nascitur , dum debilitatis vasis & visceribus pristi-.num robur reddere saepe arduum sit. Vidi se in pauperibus a malo victu orta diarthoeas , neglegas in initio per annos durasse, neque sanari potuisse, quacunque demum methodo tentarentur ν lieet nulla signa adessent cori uptorum viscerum , vel latentis cujusdam in corpore vomicae ἔ sed mera tantum laxa debilitas intestinorum .& viseerum abdomuralium , pertinacem
motbum faeere videretur . . EXCORIAT , INFLAMMAT. Cunstat ex Anatomicis internam superficiem intestinorum eminentibus vastulor uni arterio sorum & venosorum extremis hirtam esse , atque ideo villosam vocari . Tenera autem& pulposa haec vasculorum extrema, ut ge
226쪽
rier vota Dpillae hie prominentes , blando
muco ex solliculis mueosis secreto inunguntur; sicque defenduntur ab ingestorum praeterlabentium acrimonia . vel asperitate. Ubi ergo a diuturna diarrhina teneras has partes defendens mucus detergitur , dolor & inflammatio saepe sequuntur s ut
cile patet. Verum & ipsa illa pulposa substantia intestinorum copiosis humoribula hue affluentibus , macerata , vel & aetamonia eorundεm erosa , secedit . quandoque ι & ramentorum specie in dejectionibus Linis apparet. Quamvis enim inue harust partium abstersus tali sub specie sal. lere possit, docent tamen Oilervata , quandoque de ipsam intestinorum substantiam se deteri, & abradi . Ηaee sunt illa ramenta Hippocrari, quae me. rito damnavit, dum fia dejectionibus xlvi.nis apparerent , dicensio quibus deis. ω ει, si residere permiseris , neque muυe. Hr, veluti ramenta 6bsidem. Et si pauea sunt , parυur est morbur ἰ si multa , magnus h. ' 69. Dct.'. r. 9. p. III. . Testatur Galenus De Uu pantam ι. 4. e. II. r. . pag. 39 . . se multas vidisse, & saepe , quibus, tum morbis gravibus & diuturnix conflictatis , maxima intestinorum pars se corrum rabatur , ut compluribus in lo. eis tota interior tunica esset destructa , im . primis in morbis dysenteticis . Atque, tali
causa natae cicatrices glabrae , vasis venosis absorbentibus destitutae , videntur quando. qua immedieabilem lienteriam sectisse . Neque tantum 'ramentorum specie lae edit in. tetior haec intestinorum tunica, sed . quanis doque magna ejus pars sub membranae spe. . cie exit, uti observata Medi ea docuerunt;
quorum unicum memorabile exemplum
adduxisse sufficiet. Homo impense aeribus intestinorum torminibus cruciatus sie exul cerata habuit intestina, ut integram illam tunicam , quae intestinum reehum intus te. sit , excreverit. Neque statim.propellebatur hee tunica, sed firmiter prodici a d. hae restans insolitum praebebat spectaculum, neque potuit ante biduum exactum inde se. parari Tulpsi observ. Meda. 2. c. I l. 2 7. .
per diarthoeam in initio quandoque super.
ssum vel noxii humores expellantur, his exispulsis tarnen . si duret , exeunt de corpore mi iam bona liquida ; simulque ingesta per alvum expelluntur, antequam ex illis posti e praeparari & resorberi chylus, qui resta randis illis, quae quotidie per sanitatis ais Euones de corpore pereunt, inservit. Minuitur ergo copia liquidi , atque reliqua corporis vasa & viscera exhauriuntur. Ob
Hippoc. Ash. 34. Sect. s. t. P. at . , quia exhaustis se vasis non superest , quod in una muliere duo corpora simul sustineat μα. t. a. c. 72. .
HINC ATROPHIA , MACIES , DEBILI.
TAs . Subducuntur enim de corpore illa, ex quibas perditorum restauratio perfici d bet , deoque deficiet. nutritio . Cumque simul .deseetu novi chyli reliqui humores aeriores fiant, solvetur pinguedo corporis, cireulantibus humoribus miseeiatur, atque illorum acrimontim quidem demulcebit pro tempore , sed & simul per ahrum exibit eum reliquis , unde macies fiet. Fre. quenti enim alvi ductione emaciari homines, notissimum est. Unde etiam Galenur Dryanitare tuenda ι. 6. c. 8. r. 6. p. in cura nimiae obesitatis commendaub assiduam ventris dejectionem . Debilitatem autem ori ab inanitate vasorum, exbaostoliquido , in Commentar2 3. 65 I. demonstratum sitit - Debilitatem vero in diarrhoea non tantum ab inanitione deduxit Hippocrates, verum etiam inde ' quod frequenter alvum emeruere coactus aeger delasse. tur, neque sommam capere possit, licet
exerementum liquidum es, expedis .ee stridere, nec crebro pati iam quid excerni. Fessus enim homo ex continua exsurrectio
insomnis fit ri si vera a fatim feste de/isio,
periculum est, ne in animi deIHρ iam incidat . DY SENTER A. Ploprie tantum designat intestinorum disti cultatem : unde quindodiarthora: accedunt molesta tormina , & tenesmus Dequens deponendi alvum cum d
lore satis aeri, tune istet dysenteria dici. Quia autem diarrhoeam sequi solet dysenteria , quando diuturno alvi fluxu excoria.
227쪽
ta intestina , vel & inflammata , dolent acriter ; vel λ mordacibua humqtibus roduntur & exulcerantur tu neque plerum isque mucus intestinorum derasus , una eum striis paucis sanguineis, i, vasa iam nuda& detrita quasi, soleat frequenti & mole so tenesmo ser abum excerni I hine sanguinolentum alvi fluxum solom dysenteriae nomen mereri oluerunt quandoque Me. diei u Cε6i descriptio huic opinioni favet. Dysentetiam enim Graecis die a m vocavit tormina , illamque sic de si riliit CADri. 4.
tio sma suerit ; tamen alibi cruentam ae fulviam vocavit sanguinis per intἔstina , citra Pulcerationenem . evacuationem in Comment. Aphor. 6 s. feri. s. To. p. R. a 4m et imo eodem nomine vocavit illum ipsa gui. nis per . alvum fluxum , qui in artuum existirpationem passis , & ob solitus labores intermissos plethoricis observatur Comment. 4. i. Hipp.c. de artic. To. Iz. p. 4I P. ) . Videtur autem cruenta talist de iee io me. lius ad diarrhinam referri, uti f. 7i p. factum svit , eum saepe absque ullo tenesmo vel torminibus observetur . Minus ergo proprie sanguinis per alvum Quacu Atio pro ligno dysenteriae pathognomico habetur, eum & biliosa, mucola , atra bilaria materies per alvum ruere observetur cum tenesmo molesto & torminibus validis ; ad. eoque Ionge melius molestus dolor, &frequens tenesn us, . sive ab exulceratis intestinis, sive ob mucum derasum erudis &excoriatis , vel & inflammatis haee facta suerint , dysenteriam a diar rhoea distinis gueat; cui rei & stricta hujus vocabuli significatio, dissicultas nempe intestinorstm .
in primis favet. Ex illis autem, quae modo dicta suerant, patet satis ratio, quare diarrhoeam diuturnam sequatur dysenteria , uti & Hippocrates Aphor. 7S. Ses. 7. ro. 9. ρ g. 3 6. monuit.
num enim alvi fluxum liquidissima san-Sgitis pars subducitur , adeoque illud , quod
anet, quamvis copia paucum , tamen in spissatur & immeabile redditur. Neque repugnat, quod antea in cura instamnisti nisi qme per resolutionem spissi instr m torii perficitur. laudabatur alvi sube so , sive per artem facta ei arrhina . Adhibeban
tur enim tune purgantia , ut minueretur
sanguinis impetus t vide f. 396. a. , Rique liquidorum copia vide 3. 396., , vel ut
revelleretur impetus a locis inflammatis
versus alias partes g. Io 6. 4. ; simulque sic
restituebantur vasis oscillationes elasti eae per imminutionem distendentis liquidi f. ἶςg. I. . Accedit, quod tune seligerentur talia , quae una cum vi purgante solvendi potentiam insignem haberent. Veis rum quidem est, dum adest. di arrbea, solis vi & sundi humores s sed omne , quod solutum est . per alvum elabitur , adeoque illud , quod remanet , dilueote vehiculo orbarum , obstructionibus & inflammationibus producendis aptissimum erit. Hinc patet ratio, quare Hippocrates , qdi apb. . 7. Sect. 6. t. p. p. 2s7. opththalmia laboranti di arrhoe m .prodesse dixerat , alibi . '
p. 864. , Oetilarum rubeatnem in furo. 4ν alii legerunt α υιε- sine sebre ortam distura iam alυi misignitatem significarer uti etiam C e. Praenoto num. 2I6- ibid. Rubores eirca nasiam alυδ buxneycenistis signa esse. Ob eandem rationem in diuturna lienteria Robet facies e Cr quasi ma-ctitit quibusdam omnium colorum a iuniis ινν Ceis ι. a. e. 8. p. 74. Hippore. Pr νε.
I. 2. c. I 3. t. 8. p. 822. . Non mirum ergo in phthisicis desperaris, post diarrhoeam colliquativam , pustulas in iacie nasei inflammatorias, argina fauces affici de e. Idem etiam in Hydrope inveterata qbservatur toties, dum ombis aqua vasis exit, & in e
vis eorporis colligitur; solusque rubet sanguis,
228쪽
guis, paucus quidem , sed immeabilis &spissus, circa arteriarum angustias haeret .
CTu RA . Cum diarrhoea sit liquidioris alvi egestio frequens , fluidorum jacturam per illam fieri satis patet . Solidarum autem partium laxitas pariter sequetur diuturnam
diarthinam non tantum in intestinis , verum etiam in toto corpore . Demonstratum
enim suit ad s. as . fibris solidis corporis nostri nimiam laxitatem conciliari, dum impeditur ingestorum assimilatio in naturam liquidi vitalis sani , cum ex illis sic mutatis debeant restitui illa , quae in solidis aeque& fluidis per sanitatis a Aiones pereunt. Simul ex illis, quae ibidem diru suerunt, constitit, iacturam nimiam humoris boni impedire ingestorum assimilationem . Cum ergo per diarrhoeam diuturnam fluidorum iactura fiat, & ingesta per alvum expellantur,anrequam debita chyli eopia ex illis conse.& resorpta fuerit, patet evidenter, solidorum laxitatem inter enectus di arrhinae
diuturnae merito numerari . LEuCOPHLEGΜATIA , HYDROPS, T AkES.
Omnia hare mala nimiam solidarum partium laxitatem ex- di arrhoea diuturna natam , ' sequi poterunt, uti patet ex illis ,
quae in Commentar. 3. 44. 2. notata suerunt. Quamvis enim mirum videatur prima fron. te, tumere posse corpus accumulata aqua,
dum per diarthoeam liquidissima elabuntur continuo, tamen & hoe verum est. Solet
enim plerumque ingens stis validam diar. rhoeam eomitari ; & quamvis potus ingestus pro maxima parte per alvum exeat , tamen aliqua ejus pars resorbetur.& ob debilitatam solidorum cohaesonem in cava abdominis, vel thoracis, deponitur; tune,
que hydropem facit : vel si per habitum
eorporis in panniculo adiposo colligatur , Leucophlegmatiam parit. Unde dixit crates De Morbis cap. a. rom. 8. ρ. F- :A insemena Lienteria , a Lienteria indrops . Praeterea , cessante iam diar rhoea, quae diuturna abfuit , laxum & debile eorpus ab ingestis aquosis brevi tum et , & hydropicum fit. Cum autem in diarrhoea exeat de corpore pro maxima parte illud , quod nutrire deberet, atque ob iacturam fluidorum& laxitatem solidorum deficiant vires assimilantes, deficiet patiter & nutritio & con. tabescet corpus. Idem enim in hoc casu verum est, quod depurgantium abusu mo. nuerat Celsur l. r. c. q. p. 3 I. .' assuescis
enim non ali covus ; ob hooinfirmum aris: cum omnibus moirbis obnoxia maxime infirmitas sit. Confirmatur & hic diarrhinae diuturnae essetflus in Coaeis Praenotionibus N. 469. Om. 8. pag. 879. , ubi se habetur rLienteria eum Dirandi docuitate s lis. teris morsu , in tabem d noni. Omnibus iam his praemissis, quae ad diar-rboeae materiem , causan , diagnosin , pro-gnota , pertinent, dicendum erit de hujus symptomatis librilis curatione .
f. par. CAnptio absolvitur acris irritantis lenimine; expulsu perematica, puri O gantia , clysmata; corroboratione laxi; pacatione impetus per nar- solica; determinatione aliorsum per sudores, urinasve subductione materiae morbosae, δc correcto ejus sente primo. .
Primo omnium inquirendum est , an dia dithoea tollenda sit, nec ne . Uti enim dictum fuit, quandoque per alvum nox totum humorum saburra evacuatur; aliquando &humorum bonorum abundantia sic tollitur e quibus autem signis hoc dili ingui possit, antea pariter noratum fuit: Quare ini-
tδο ea , qua corporis commodo atque utilitest excernuntur, reprimere minime conυenit &c.
Ubi vero diuturnior afυi fluxus fueris . non taurum supersua eυaeuans , Ied etiam habitram colliquans , cir υires eo sumens , tunc sauem medicamentis resistere convenit. Sic opti. me monuit Trallianus Lib. 8. cap. 7. pag. 423. 42 . ; qui & testatur se observasse,n febribus, di arrhinae suppressione inoppo tuna aegros in magnum discrimen incidi Lia: sie ut phrenitici aut lethargici efficerentur; & dolores capitis , vel & perniciosae parotides excitarentur. Sollicita morborum observatione sola attentus ad haec Medieus poterit detegere, an profuturus sit alvi fluxus, nec ne, uti pluribus dictum fuit lugenerali febrium historia, atque postea adhue de his dicendum erit, quando de morbis epide micis agetur. Cum
229쪽
Cum autem causae di arrhinae generales, . 7 I9. memoratae, diversae sint, atque singulae harum ab aliis, & quidem admodum
variis , pendeant; patet evidenter, nullam universalem di arrhoeae curandae methodum
tradi posse , sed pro causarum disterentia
variam esse . Omnia tamen haec ad illa , quae hac paragrapho recensentur, commode reduci poterunt. ACRIS IRRITANT Is LENIMINE. Illud autem obtineri poterit vel per illa remedia , quae omnem acrimoniam diluunt , obvolvunt ; inviseant, atque sic inertem reddunt . aut per talia . quae , cognitae acrimoniae oppositam indolem habentia, illam enervant..
Prioti indieationi diluentia imprimis inser.
viunt, per illa enim acerrima quaevis red
di possunt inertia vide 3. 6os. 6. . Verum
quidem est , diarthoeam saepe augeri, dum diluentibus astatim potatis inundantur in testina; sed simul acre irritans mitigatur &eluitur, atque hoc secto brevi eessabit hoe malum; vel roborantibus & optatis facile tolli poterit. In cholera morbo , ubi sursum& deorsum validissimae i evacuationes fiunt, dabat Ddenhamus Ses. 4. cap. a. pag. 217. ex pulli tenuioris carnibus para. tum iustulum , sed adeo dilutum , ut vix carnis saporem haberet ; vel , ejus desectu, aliud molle diluens liquidum : simul
ex eodem plura clysmata per anum inji. ci curabat, hae spe, ut acer stimulus tanta diluentium copia ablutus eliminaretur de corpore , vel saltem retunderetur plurimum eius aerimonia . Videtur & hanc methodum indicasse Hispocrates prorrietis. Lιb. 2. cap. Iῖ. m. 8. pag. 822. de alvi profluviis agens . Sic enim habet: At υ rs alia alvi prinuvia , quae sine febre sunt, breυi tempore durant . O boni moris sunt :aut enim eluta sedabuntur , aut sua sponte . Solum autem diluens est aqua in hoc casu , cui varia addi quoque solent, pro diversa indole aerimoniae irritantis . Sic si viscida & simul acrior bilis, vel rancidum pingue intestinis adhaerens, di arrhinae causa fuerit, aquosis adduntur saponacea s ut mel, rob sambuci , libesorum &c. quia novimus sola aqua in tali casu dilutionem mi. nus facile obtineri posse . obvolventia &in viscantia duplici ratione prosunt: acri O-
ribus enim humoribus haec permista illos mitificant, & inertes reddunt; sed & simul interna intestinorum superficies iisdem se munitur , ut acria minus illam irritate &laedere possint. Ob hanc rationem diluenti aquae adduntur mollissima; ut consolidae , althaeae, malvae, verba sci &c. solia, flores, radices, avena, hordeum, milium, & similia. Olea mollissima pressa, potata & pε re lysma injecta, similiter prosunt; verum cum in febribus ob auctum calorem facit. lime haec rancescant, hinc emulsa ex semi. nibus vel fructibus oleo sis parata quandoque praeserri solent. Ob hanc rationem in dysenteria curanda dixit Hinocrates De assectionibus cap. 7. tom. 8. pag. 627. : Et sistiidem Isbris experi Ioeris , unguinosis ,
IιἈαibus, dulcibus . liquidis alυο contenta semper educere Oponet. I n dy sentericis excretionibus admodum mordacibus , laudavit Galenus Comment. a. in lib. 2. Epidemie. r. s. p. 338. , si sevum caprinum , vel cer tum rosaceum, immitteretur. Ceram albam
in lacte calido liquefactam , in dysenteria castrensi profuisse legitur Deguerus do missenteria circ. c. s. f. 88. p. I 49. . Similis e Liactus etiam exspectari solet a tertis illis medicatis officinalibus, terra sigillata, bo. io Atmeno similibus, si satis magna empla sumantur; innocua enim lenitate quam . vis acrimoniam demulcent, dum simul utcunque roborant, & latente acido, sed sic tecto & involuto , ut irritare nequeat j omni putredini resistunt: unde etiam in diaris rhoeis & dysenteriis curandis tantum no .men habuerunt; de qua re videantur illa , quae ad 3. 88. s. die a suerunt. Cum autem diluentia, emollientia otiosa omnia laxent Se debilitent; patet, illa noeere, ubi a nimia laxitate fibrarum intestinatium diarrhoea oritur s tantumque conducere, ubi acre i litans his leniri potest . i. Omnia haec ad quamcumque sere aerimo.
niam mitigandam valent .' ubi autem conis
stat singularis indoles acris irritantis, pr sunt & illa , quae oppositam vim habent. Sic dum in junioribus diar rhoea adest, & ructus acidi, seces alvinae virides acidum spirantes, evincunt, acre irritans esse acidum Iabsorbentia terrestria, ut cancrorum lapis, c .rallia , calces ollium animalium combusto.
230쪽
rum &e. tam pulchre prosunt, ut plurimi crediderint, universalem haec in omnibus diuthceis usum habere, sed salso, cum nihil omnino agant, ubi alcatina putrida acrimonia morbum iacit, quae acidiS pulchre curatur . Quomodo autem diversae acrimoniae cognitae medela fieri debeat, in Commentariis f. bos. dictum fuit. Patet tamen , magna cautela opus esse , ut prius rite investigmtur aeris irritantis natura , cum pessimus error hie nasci posset . Dum autem tales casus occurrunt, in quibus non adeo patet stimuli indoles , diluentia , & demulcen. tia sola tuto usurpantur ad simuli enervari
CLYsΜATA . Omnium citissima curatio diar. rhoeae obtinebitur, si sursum vel deorsum expelli possit illud, quod stimulo suo morbum
secit et longe enim operosius est lenimen acrimoniae irritantis , quam ejusdem expulsio , si tuto fieri possit. Sollicita obser Uatio naturae , morbos curantis , huic methodo pon. dus addidit . Per ipsam enim di arrhoeam, dum a stimulo acri irritante ortum ducit, nititur evaeuare natura illud , quod morbi causa est: hinc toties evacuata per alvum morbi materia, sponte sedatur diarthina . Ubi vero vel copiosior haec materia est, vel tenacior , ars , naturae ministra . sui sum vel deorsum deturbare conatur illa , quae diutius relicta morbum perennare facerent. Quamvis autem in diarrhoea sponte quasi omnia versus alvum ruant, adeoque expeditissima via videretur, purgantibus datis hoc naturae molimen adjuvare ; tamen observatio. Nes pracflicae docuerunt , per vomitum se.
lieissime curari quandoque di arrhinam &dysenteriam; sive hoe fiat sursum educta materie, circa ventriculum & intestina superiora haerente, quae continuo stimulo iris ritabat quidem intestina nec tame u prompte poterat per intestina versus alvum pr pelli ; sive inter vomendum validis illis viscerum abdominalium concussibus mobilis reddatur irritans materia , quae hacte. nus fixa haerebat ; sive denique per vomitum invertatur intestinorum motus, hacte. nus e elerrime omnia contenta versus a. num ducens . Primum vomitus e flectum vi.
dentur probare illa, quae in dysenteria pes.
snia epide mica observavit Degnerur De senteria o e. cap. 3. q. 88. p. ai. bonum nempe indicium suisse , si aegri bilem flavam , & adhue magis , si bilem viridem quocunque morbi tempore, di imprimis in
initio vel sponte, vel medicamento ex hiis bito, vomitu vel dejectionibus excernerent, toto mali semite si e simul & semel ablato: eo autem certius aegri convalescebant, quo citius talis evacuatio fieret . Alterum vomitus effectum pulehre probant illa, quae Sydenhamus in febribus eurandis observavit Sect. I. c. 4. pag. 6ς. oee. . In febre nempe continua epidem ice grassante, pr ter alia symptomata , aderat & vomitus, vel & inanis vomendi conatus quandoque ; neque tamen se poterat expelli noxius humor , sed requirebatur , ut , vomitorio dato, validis illis vomendi concussibus mobilis redditus , expelleretur g quod nisi fieret , in febris progressu sequebaturdi arrhina valida , saepe periculosa ob stactas morbo vires; ad quam tamen curan dam , quocunque demum morbi tempore oriretur, nihil efficacius emetico invenit , modo vires aegri adhuc sum terent. Mira.etum autem se saepe suisse testatur Ddmissamus, dum materiam, vomitu reiectam , nee mole admodum spectabilem, nec pr vis qualitatibus insignem videret . Verum monuerat jam Hippocrates s De Humoribus m. 8. Pag. 346. : quae prodeunt, haud multitudine aestι manda sunt , sed quamdiu prodeaut , qualia oportet oe aeger facile serat . Tertium denique effectum vomitus, quo intesinorum motus, celerrime deorsum verigens , minuitur vel invertitur , videntur pariter observationes practicae confirmare . Notavit Hippoerares rism. I s. Sen. 6.rom. 9. pag. 2II.) quod , singa diarrhaea detento sponta eus succedens vomitus diaris rhaeam Disit . Neque tamen videtur hic effectus semper evacuationi materiae irrietantis adscribendus esse ; nam alibi De mctus
ratione sanorum lib. a. cap. IO. t m. 6. pag.
473. sequentia habentur : Alvum autem coactam υomitio soIυit, oe piar aequo suem rem fi lii : tuam quidem humectando ; hane
vero secaudo . Quum igitur quis alvtim celem xime sistere volet, Eevoratum cibum, priusquam humescat, s deorsum detrahasur, eυ