장음표시 사용
81쪽
Ios causam esse motus muscularis in Physiologicis demonstratur ; vacillat ergo in tremore hic influxus, & nune adest , nunc abest . In initio ergo ni orborum, cum neque validis evacuationibus exhaustum luit corispus , neque morbi diuturnitate attritae viis res, non potest incusari desectus utriusque
liquidi . sed videtur tune peccare sola im- meabilitas humorum , qua liber transtus per minima vasa impeditur ; vel saltem tam expedite fieri nequit , quam postulat musculorum actio , quae ad nutum voluntatis in momento temporis fieri debet. In fine autem morborum sepe ob desectum po. tius utriusque liquidi , quam immeabilitatem, tremor . oritur. Cum enim ad consectionem subtilissimi liquidi, spirituum nervo Ibrum nempe , omnes vasorum & viscerum actiones conspirent , non mirum erit, per
morbum laesis pluribus lanctionibus, deficere ultimam huius liquidi elaborationem . Accedit, quod & saepe plurimae evacuationes morbi tempore, sive sponte, sive per artem fiant; atque simul deficiant, vel lan. gueant illae lanctiones , per quas ex ingestis perditorum restauratio tam in solidis, quam fluidis corporis perfici debet. Apparet hinc satis, pro varietate causae diversam medelam requiri. Quamvis autem h: ne tantum de tremore fibrili agatur, non incongruum erit addere quaedam , quae ad tremorem ab alia causa natum spectant. Licet enim arterio si liquidi & nervosi influxus in musculum ad
ejus actionem requirantur , tamen praeter haec requiritua causa determinans , quae sa-cit , ut liquidum in unum vel plures musculos per nervos majori velocitate & eo. pia seratur. In mustulis voluntariis voluntatis etficacis arbitrio hoc fieri novimus ,& cerebri integritatem requiri, ut hoe fieri possit : dum enim sanguine estuso intra
cranium cerebrum comprimitur, homo R.
poplecticus jacet, & omnis actio musculo.
rum voluntariorum e essat. Videtur autem cerebelli sabrica eundem usum habere respectu musculorum , quibus vitales π Otus exercentur absque voluntatis arbitrio, at. que e erebrum habet respectu musculorum ,
qui voluntatis imperio subjacent. Si ergo in pti ma illa omnium nervorum origine ,
quod sensori uin commune vocari solet, lateat tal:s dispositio, perquam alternus ille influxus in quosdam nervos , ad unum vel plures musculos' tendentes , excitatur smili sere modo, ac per voluntatis imperium fieri potest, possumus enim per voluntatem facere, ut Iremor oriatur in toto
corpore, vel in quibusdam partibus) tremor nascetur, licet & debita copia liquidi nervosi & arteriosi , & utriusque facilis meabilitas adsint , & vasa omnia per via. fuerint. Neque adeo mirum videri potest , tale quid contingere , licet nulla omnino sensibilis causa in toto corpore detegi pota sit, adeoque sensorii communis illa mutatio, qualiscumque demum fuerit, solo hoci effectu se manifestet: idem enim experimur in motibus muscularibus , qui licet adeo sensibiles sint , & tam valida vi mutare possint alia eorpora, tamen in sua origine vix videntur eorporei; atque dum fiunt . nulla apparet horum causa ; & suppresso
per voluntatem motu , qui excitatus sue rat, nullum superest amplius vestigium . A tali autem latente dispositione in parte illa corporis , per quam excitantur & diti-guntur motus musculares , nasci posse tremorem , observationes Medicae docere videntur. Vidi in hae urbe virum, qui in aetatis vigore dormiens , horrendo tonitru stagore expergefactus sulmine domum iniscentam esse credidit , & postea in talem tremorem totius corporis incidit , ut nul Ius omnino musculus , voluntatis imperio
mobilis, ab illo immunis foret . Vixit inhoe statu per viginti annos , in reliquis sa nus ; & soribus suis semper assidens praetereuntibus nil ferrinium spectaculum praebebat ,
dum tam valido tremore concuterentur Innes partes corporis , ut media quamvis
hyeme caleret & ruberet , imo & ludore saepe difflueret . Dum dormiebat, cessabat
tremor, vel saltem admodum minuebatur, redibat autem, simulac evigilaret . in virgine pallida , & habitus plane pituito si ,
mirum tremorem periodicum observavit TuipiM Lib. i. cap. ra. q. 3o. γ, qui integro triennio duravit, primo omnia membra occupans, dein desinens in tota brachia& crura ; neque tamen assiduo ille tremor
aderat, sed interpolaiis duntaxat vicibus ,
82쪽
6r . ad 629. TREMOR FEBRILIS. s
durante q libet periodo ad horas serme tum , licet roborantibus , anthystericis , duas, una cum raucedine & vocis suppres- nervinis &e. remediis diu usa suisset .sione . Notum est , solis animi aste libus Plurima exempla practica adserti possent ,
validis tremorem excitari frequenter, atque quae hanc rem confirmant . Ex modo alia semel validum talem tremorem passos a te. latis autem puto satis patere , tremoremtii etiam olfensa recidivam pati . Vidi si e validum, diuturnum, & saepe incurabilem sanissimam virginem , quae , quamvis quin nasci posse a sola mutatione illius orga. tidianis laboribus corpus satis firmum ha- ni corporei , a quo motuum muscularium beret, ex subito metu in tremorem mole. excitatio & directio pendet . quamvis iussissimum totius corporis inciderat , atque reliquo corpore nihil omnino mali dete. postea a levissmis etiam causis redibat ma- gatur.
f. 618. Fficit diu perseverans impedimenta circulationi humorum , & vitia inde pendentia AOmnis musculus, dum agit, tumet, du. sculorum substantiam , & vicinas partes ,rescit & pallet , & turgentes fibrae mu- adeoque pharima inde vitia nasci posse. Ac. seu lares vi magna arctant interposita sibi cedit, quod validum & diuturnum tremorem intervalla , & vasa sanguinea ibi locata r summa sequatur defatigatio : euius exem-
unde venae per musculorum substantiam plum memorabile vidi in virgine quarta.dispersae evacuantur , arteriae vero com- na laborante, & simul mobilissima in t pressae eramiorem rubram san uinis partem to syllemate nervoso : haec enim singulis repellunt , subtilissimam tantum partem quartanae paroxysmis per tres quatuorve transibit tunt Herm. Poerhame Insilui. horas tam valido tremore concutiebatur , Atidie. f. 4o6. . Simul autem & venae ut diebus interealaribus miserrime delatigamusculis turgentibus , dum agunt , vi- ta jaceret , vixque posset recolligere vi. cinae premuntur , adeoque sanguinis ve- res , quibus seque ori paroxysmo tolerandono si impetus aeceleratur . Mox vero, la- sufficeret . Quantum autem possit invetexatis musculis, contrarium obtinet ; rubent rati consuetudo mali , ut saei lius tolerari enim mula uti & sanguine implentur . Pa. possit, patuit exemplo illius viri uidet et ergo per tremorem, si diu duret, tur. 627. , qui per viginti annos molestumbari liberum humoram circuitum per mu- hoc malum serre valuit.
3. 62q. TNde diagnoss , & prognosis eius habetur : & liquet cur tremor cum I frigore fori. ' cur ingens tremor adeo malusὶ cur in animi affectibus maioribus tremor Z cur circa mortem Z cur ab evacuatione omni nimis magna cur a nimio potu quocumque ZIMOR Di AGNosis . Facile distinguitur nima vasa requiritur: quies vel motus ni- an tremor adsit, cum hoc sensibus pateat e mis tardus ex pulsu debili tardo , & lan- verum etiam cognosci poterit causa, aqua guore totius corporis , distinguitur : de se.
tremor oritur an nempe nimia plenitu- clum autem humorum peccare novimus
do , ut in plethoricis saepe trementibus , ex praegressis validis evacuationibus, colla. an vero immeabilitas liquidi , an quies , psis vasis, & debilitate.
an vero desectus , ut in fine morborum , PROGNosis docet, a tremore , si diutur- vel post magnas evacuationes fieri tolet , aus & validus fuerit , metuenda esse ii tremo tem produxerint . Plet hora enim mala, de quibus j 628. dictum fuit. Prae- suis signis f. to 6. i. enumeratis cognosti- terea facilis vel difficilis, cita vel tarda , tur ; tui in ea bilitas liquidi vitatis adesse sci. tremoris curatio in Prognosi determinatur; tur , dum ligna docent . pulmonis N en- & imprsmis quidem pro diversitate caulae, cephali actio ues laesas csse, quia ad integri. quae tremorem excitavit. Si enim a nimiatatem actionum , quae ab his vi lceribus pec- plenitudine ortum duxerit , facile curabident, liber transitus vitalis liquidi per mi. tur sanguinis milIione , aliisque evacuanti
83쪽
tibus: si a liquidi vitalis immeabilitate , difficilius & tardius eurabitur plerumque :si a defectu post magnas evacuationes, curari quidem poterit, si vires corporis nondum adeo projectae fuerint, ut ex ingestis non possint parare bonos humores ; sed tamen ad curationem requiretur tantum tem
poris . quanto opus est ad restauranda illa , quae pbrierant . Ubi vero a validis animiaiiectibus v. g. mutato sensorio communi tremor ortus suit , neque pacatis bis anum i motibus recesserit , sed diu validus ni anserit, curatio difficilis , imo & saepe omnino impossibilis, praevidetur . CuR TREΜOR CuM FRIGOR Ελ Frigoris
enim librilis tempore vides. 376. pul
sus parvus saepe intermittens , pallor &c. docent, stagnare humores sanguineos in ex . tremis vasculis, adeoque turbari & vacillare motum liquidi arterio si , unoque momento sere deficere, altero autem insurge. gere denuo . Verum & spirituum secretio& motus per nervos requirit sanguinis arterio si fluxum liberum per encephali vasa ; adeoque p.iter, turbari debere aequabilem spirituum per nervos motum . Vacillabunt ergo binae causae muscularis motus , in fluxus nempe sanguinis arterio si , liquidi nervosi in musculos : unde patet ex illis,
quae ad 3. 627. dacta fuerunt ratio, cur tremor si gus sebril V Mietur .
, Culi INCENs TREMORA OV m ALus Quia designat utriusque arterio si nempe & nervosi . desectum. Ummeabilitatem; limulque validus talis tremor , in initio subris natus , designat, efficaciam cauiae , quae in corpore anx' iano ta . tas turbas excitare potuit . simul etiam , quia ingenstremor i inpedimenta ponit circulationi humorum , merito multa inde mala metuuntur. Praeterea & tremores, qui in febrium acutarum vel & aliorum cnorborum decursu naicuntur, nisi criticas evacuationes praecedant vel comitentur , saepe pessimi omi. nis sunt, quia designant plerumque morbi materiam caput petere , & ibi turbare ii qui di nervosi aequabile in niorum in is s.
Omnium nervorum Origi ue , i. e. meduliosa
encephali substantia . Hinc dixit Fi H ocra. res Coae. Praenot. Nom. 99. Tom. 8.
tremores Iethales . Vii etiam Ibia. Num.
quarto aegro tertii libit Epidemicorum habet T. p. f. ap8. ), cui phrenetico secunda die
mane vox defecit, S palpitationes per totum corpus Ortae suerunt : quis ria vero die periit . Plura similia ex Hippocr. adduci possent; hae citamen sum ciem , ut pio belui , quam malum
lidis animi ais elibus turbari posse, nemo dubitat& pluribus de hac re d ictum fuit
in Colum erit artis Io . : non n irum ergo& tremorem ab inordinato liquidi nervosi in musculos influxu inde nasci . Quamvis autem ' summa furentes ira & magi, o gaudio
perfusi homines, trema , t saepe toto . orpore , merum tamen validum prae reliquis animi as. seelibus tremor potissir um 1equirur: unde Mire moris vocabulo hunc astheium frequente edesignaverupi Auctores. Sic v; demus apud Pobias ' naturam scite ex ptirnentes , metu perculsos homines tremere . Dolos speculator ab Hectore emillas, a D omede captos balbutiebat, dentes conculti stridebant, membra omnia tremebant Homer. Lib. I O. P. Ib8.189. . A solo terrore natum fuisse i curabilem tremorem, vigilui annorurii spatio perennantem, in Commentariis M. 627. dictum fuit. Patet ergo, a validis at imi a Liactibus , & imprimis a me tu , talem posse nasci di thesin in sensorio communi , ut a levissimis etiam causis, turbato spirituum m OTu , tremor arascatur validus , licet in reliquis corpus sanissivum se erit. Cun cIRCA MORTEM Dictum fuit β. 627.
tren orem ponere influxus arteriosos 3c nervosos nunc contingentes , nunc abi Entes et verum circa mortem vacillans & intemnitis
te os pulsus docet, sanguinem vix amplius ex corde dextro per pulmonem in sinistium cor venire posse ; unde nec valide contrahitur cor, sed riendi & palpitat celerrime , donec post aliquot ni On. enla tanis ta
84쪽
ta copia sanguinis in cor sinistrum perve nit , ut inde irritatum contrahatur validius; & contentum sanguine in maiori quam antea vi in arterias pellat: unde illo tem pore maior influxus sanguinis arterio si in musculos, & validior ejusdem appulsus ad encephalon; hinc &' augetur spirituum per
Nervos motu : mox autem haec omnia cessant, donec corde repleto iterum & contra elo denuo renascantur . Adeoque pater,' circa n ortem , in fluxus arteriosos& nervo. sos nunc contingere , nune abesse, unde
ΜΑcvA λ Ut aequabilis fiat humorum circui tas . requiritur in vasis plenitudo & im. primis in arteriis: binae enim sunt causae, , uti ex Physiologicis constat , quibus san
gu s per vasa D. ovetur, 'co dis nempe vis
expculens sanguinεm in ' arterias illasque
hinc dii itans ; & deinde , cessante corduhie actione, dum illud 'est in diastole, arteriarum dissentarum contractior sanguitiem contentum pomovet. Verum, nisi arteria dilientae suerint prius, non contrahentur ;neque poterit cor distendere arterias', nisi plenae suerim' illo te ui pore, dum cor con, tentum suis ea vis sauguinem in illas pel Iit. Si enim.vacuae arteriae serent, vel tariti parum repleti', ut arteriae in minima dia metro suae contradi onis non forent conti
suae in omni puncto suae lupe fies ei internae liquido contento patet facile , sangui.
nem corde expulsum polla repleter atterias absque earundem dilatatione, adeoque non se luetur arteriarurA contractio .' Cum aurtem majores arteriae sint canales sortes &elastici , illae non collabui tur,' quamvis e
plens illas liquidum' defitiat . sed in ' mini
ma diametro suae contractionis haerent p a.deoque s tanta sueri r facta humorum i a. E .ra, ut in maxina hac arreri trum conisti actione tamen defieiar debita plenitudo patet ineque arteriarum' systoli, in humo . rem contentum' agere 'posse , , adeoque ' herquies omnium', id est m drs . Dum 'antem ivalida evacuatto tantum subduxit' humo .
ruta, .ut aliqua adhuc distensiis fiat attella. rum a sanguine corde expulso , licet debilis , non cessabit omnino circulatio , sed languida erit & inaequalis ; adeoque ob rationes iam dictas influxus arteriolus & nervosus in musculos vacillabit, unde tremor nascetur. Sic videmus' iugulata animalia, dum magna iam copia sanguissis effluxit , tremere. Post 'diarrhoeas validissimas, choleras aliasque similes subitaneas & prosi-sas evacuationes tremores naici, quotidiana observara docent . .
CuR' A NIMlo Tu Quocu Metu Ε λ Duri liquid a quotidie majori copia ingurgitamur, augetur quantitas per vasa eortiviris transo mittenda , adeoque' maior distenso vasorori sequitur , . quam ' naturaliter 'fieti iolebat svetum nimiam' distensionem . . imprimis smpe repetitam i debilivas morbosa - fibrarum sequitur, uti in Commenta r. f. et s. g. di estum fuit; adeoque facilius quidem poterunt dilatati vasa, sed minori vi reagent in lio
quidum P distendens, a ' qua tamen reactio. ne motus' humotum per vasa ' pro parte pendet, uti modo dictum ' fuit . - Praeterea
duin ingestus potus per urinas, sudorem &c. dimatur de corpore, distentae antea fibrae, jam clebilitatae , non ' satis magna vi se cono trahunt versus axim sui canalis , ut contentum liquidum undique' aequabiliter premere possint; 'adeoque fient smilia , ac de nimiis evaeuario flibus dictum est . Paret hinc' ratio; qua e Ili , qui potibus aquosit tepidis ingenti copia quotidie assumtis ab tuntur toties tremulis membris poenas luέant; quae mala adhue augentur, quia his potibus ' fluiditate aquosa sanguinis aucti debilitamur omnia vasa - &'viscera vides. 4'. I. ἰ adeoque ultima elaboratio su tuissimi liquidi, spirituum nervosorum ne in
pet, rei inust feliciter perficitur . Omnium autem siequentissime molestus tren, or abusum vini' an Gpirituum sermentatorum isa quitur ζ, longe ' enim maior vasorum emonium distensio ab his, quam a potibus aquosis, observaturi unde miseri illi, . nisi semis per venas Iaccho cistentas' habuerint , rorit femuli , Ac ad ostri iα vitae muflia inhabiles: languent, sicque vel ε inviti , . licet' meliora videa fit probent . ad shaee denu, eon suis gere eoguntur . Videantur de his illa , quae
85쪽
63o. Uratur restituto aequabili fluore & pressione liquidi arterio si in arterias, cerebrosi & cerebel Iosi in nbras motrices : id obtinet in morbi initio usu eorum, quae Ientorem solvunt, vires reddunt 6.ad 6I7. ; in fine autem per ea, quae liquida perdita subito restituunt, fibras roborant, & viscera 46. 47. 48. 69. .
Constat ex Physiologicis H. Me . inst.
Medis. 4ol. , ad musculorum aetionem requiri, ut libera via sit spiritibus, ex en- cephalo per nervos in musculi fibras motri-ees influentibus; atque simul, ut per arteriam sanguis libere distribui possit per totam musculi substantiam: quidquid autem lae. dendo encephalon, vel inde productam medullam spinalem , vel nervos inde ortos , impedit hune influxum, tollit motum muscularem : idem autem viam de arteriis ad musculos tendentibus verum est . Simulae
ergo debita eopia utriusque liquidi praesto est, illudque meabile est, & vasa pervia,
ad nutum voluntatis in omnibus musculis voluntarii tales motus excitantur, quales insanitate eum facilitate, obuelamento, &quadam constantia fieri possunt: sanatus erit ergo tremor, qui vacillatio musculorum inter tonum & laxationem est vide 627. :
eoque ponit, musculorum metus constanister exerceri non posse . Ubi autem modo dicta fieri nequeunt, tremor incurabilis manet, uti observatur, quando v. g. post validos animi motus in illo organo corporeo,
per quod mens humana, quamdiu corpori unita est, determinat spirituum motum in omnes & singulos musculos, talis mutatio facta suit, ut inde aequabilis influxus spirituum in musculos turbetur in ipsa hujus primae daterminationis origine corporea. Verum in tremora febrili praecipue di. singuendum est , ut legitima ejus curatio investigetur , i an in morbi inhio, an vero in fine observetur . In initio enim sebris nondum potest accusari jactura nimia vitalis liquidi, nisi evacuationes validissimae febrim incipientem comitatae fuerint, quod sicile cognoscitur . Verum hoc tempore smbris tremor solet nasci a lentore, quo n
mine uti in Commentariis 3. 188. dictum
scit intelligitur omne obstaculum circa
extrema vascula nasum, quod liberum m
Ium humorum per illa impedit; sive illud vitio vasoriam, vel humorum, vol utrorumque, contigerit: sublato ergo hoc lentore,
simul tolletur tremor. Quomodo autem teritor ille tolli debeat, & quam varia ad hanc rem medela requiratur. satis suis sermone in numeris hic citatu dictum fuit. Omnia vero, quae lentorem tollunt, simul vires red. dunt , quia in initio libris debilitas ab obstaculo pendet , non autern ab inanitione . In fine vero morbi, soluto iam per id n ea remedia & debitum ipsus subi s moderamen lentore, si tremor adsit, alia io ge curatio requiritur. Tune enim vela deis sectu arietiosi & nervosi liquidi oritur, ve Ia nimis debili motu humorum ner vasa . Indicatio ergo iubet, ut quanto Fus retarinciantur perdita . vel nimis debilis incitetur motus. Prius perficitur, si modica copia simul, & saepe repetitis vicibus, ingerantur talia nutrimenra , quae debilitatis
per morbum functionibus corporis poterunt subigi, & in sanos humores converti quam facillime: de his vero videamur iliata , quae in Commentar. 3. 28. dicta sunt. Nimis debilis autem motus augetur imprimis roborando vasa& viscera: febris enim impetu durante, omnia vasa erant plus distenta a liquido magis moto S per calo. rem rarefacto ; postquam vero febris desertabuit, exhaustum corpus languet, collapsa vasa sunt , & per maiorem distensionein praegressam debilitata, adeoque requiritur.
ut illorum robur augeatur 2 quibus vero
illud persei possit, in paragraphis in te
tu citatis pariter explicatum fuit . Imprimis vero frictiones & exercitia corporis hic summum usum habent , quia per haec vasa & viscera pulcherrime roborantur , simulque pro lubitu celeritas motus hum rum augeri potest, absque ullis stimula tibus remediis adhibitis. Auctum vero viscerum & vasorum robur simul in servit . ut ingesta alimenta citius & melius mutentur in naturam nostram , adeoque per
eadem remedia simul impetrabitur subita perditorum restitutio.
86쪽
simul ex dictis patet, illam methodum,
quae tremori in initio sebris nato eurando optima est, nocere omnino , dum in fine morbi adbibetur, & vicissimiin exemplores patebit . Dum in febre acuta inflam. enatoria lentor sanguinis distieuem & inaequabilem transitum per vasa eneephali s est, poterunt turbari omnes hujus viseeris sunAiones , adeoque & tremor nasci 2 ve. rum in hoe casu sanguinis missio etiam repetita , elysmata refrigerantia , purgantia antiphlogisti ea, victus tenuis &e. tanti usus
sint. Si vero in fine febris aeutae, exba so corpore per morbum ipsum & evam times praegressas , tremor adsit, eadem haee remedia augebunt tremoris causam , nimiam nempe inanitionem, & eertam saepe perniciem adserent . Iura carnium , vini moderatus usus, tactiones . exercitia emisporis, roborantia, cardiaea stimulantiadec.
tune pulcherrime proderunt, quae in prio. ii Gia noeuissent pessime . Patet ergo iueura tremotis febrilis sollieite attendendum esse, quo rampore morbi fiat.
ANXIETAS FEBRILIS. f. 63r. Λ NxiEras m eausa habet sanguinis ex eorde egressum impeditum ;
lx adeoque per fines pulmonales, aut Aortae, impossibilem transitum ;hine spasmum vaVulorum contractorum, aut materiem inflammatam transire ineptam; similia orta vidimus ex impedito traiectu cruoris per Uenam Portam ex iisdem causis: virde, quum omnis sanguis venosus, a Geliacis & mesentericis arteriis allatus, redire non possit, stagnet, vasa extendat, arterioso fluxui resistat, ct omnia hine nata 3c nascitura mala producat, liquet ambas has anxietatis causas in omni acuto morbo quam severissime observandas, & curandas esse.
ferriniam hominum conditionem reddere possunt et unde S. haec adeo detestatur natu. ra humana, ut omni molimine eonetur re.
movete illa , quR horum eausae esse possunt . Uti autem verbis explicari nequit ingrata illa perceptio in mente , quam do
larem vocamus vide g. aeto. , sie idem daanxietate verum esse vidctur e solus enim
ille hoe percipit, qui anxietatem patitur. Licet autem distincte intelligi nequeat illa
mutatio cogitationis , quae anxietatem eo. mitatur , tamen possumus inquirere illas mutationes in eorpore , a quibus anxietatis pereeptio in mente malai tur: hoe enim sussieit Medico, qui corpus, non vero men em , curare debet . Illae ergo mutationes corporeae . quae anxietatis sensum praecedunt
vel minitantur , . sollicite indagandae sunt ;&. his cognitis-videndum , qua methodo.& quibus remediis, cito & tuto tolli ponsint , quia molestissimum illud maliun s bitam medelam poscit, Simulae eor sanguinem ea vis siris tontentum expellere nequit per arterias , anxietas percipitur ; de quidem eo major, quo illud obstaculum , liberum sanguinis eat eos de egressum impediens , validius fuerit WVerum quandiu vita stiperest vide Commentaria j. l. 7, requiritur sanguinis venosi
ingressus in cava cordis, ejusdem ex caviscordis in arterias expulsio ; adeoque in hoceasu anxietas designat . vitam ipsam in ipso quasi sui sonte perie litari r unde apis
p ret, quantum discrimen tune adsit . An xietatis sensum autem tunc percipi, quam do libar egressus sanguinis ex cordia ea vis impeditur, constat certissimis observatis . Cirea mortem enim intolerabilia anxietas
Mast, & Oltima illa lucta molientium nihil aliud esse uidetur. Miseri illi , quibus
poli sae concretiones in eordis cavis , vel maioribus vasis circa cor , haerent , diras naietates patiuntur, simulac corpo is m tu aceeleratur sanguinis velocitas ; dum
quiescunt omnino , satis bene se habent , quia placide motus sanguinis haec obst cula praeterlabi potest adhue. & per ait rias evelli . An ergo , uti doloris sensus
biae nervosae a emebro ortae dissoluti nem instare monet, sic anxietas vitam ipsam& vitalia viscera periclitari iudicat cet.
87쪽
te eor in aeutissima febre adeo *celeriter gitatum ., pulmo , immeabili sanguine in- farctust in peripneumonicis , non dolent , ed anxietatis summae sensus percipitur , qui invitum et i m hominem. cogit, ut mutato situ corpuris , . aut alio quovis molumine , dirum hoe malum . levet. An , uti fibrae nervosae, a cerebro ortae, doloris ideam in mente excitant, dum . extenduntur ; senervi , per vitalia viscera dispersi , eerebeia Ii, non vero cerebri, propagines, anxiet tis sensum iaciunt' . . Cum autem cor dextrum per arteriam pulmonalem , eor vero sinistrum per aor-itam sanguinem pellat I petuet , pnxieIatiaeausam ., impeditum nempe egressum sanguinis lex corde, & in arteri pulmonali , i& in aorta haerere posse; omnium tamen
freqventissime in pulmonali arteria tale
obstaculum .'bservatur, quia .s reuis, corde dextro pulsus in magnum truncum Rr...teri' puit monalis , statim peri angustissima
ejus extrema transire debet in .venas , &ex his in cor sinistrum. : adeoqile tu hoc tr*nsitu sanguis statim haerebit, si minus mea. bilis fuerit. Imo sanguis, uti in Physiolo. gicis demonstratur, per pulmonalis arteriae angustias pulsus evadit aptus, ut per omnia reliqua corporis vasa fluere possit e x adeo. que ubi in eor sinistrum pervenerir , peraortae fines transire poterit, nisi vel ob va. sorum angustiam, ivel errorem loci, vel liquidissimae partis iacturam , frigus, &e. inhoe itinere , mutetur . Quin imo dum obstaculum circa aortae arteriae fines haeret ,
quod impedire valet, quo minus cor sinis rum se libere evacuares possit, simul non poterunt venae pulmonales suum sanguinem libere insundere cordi sinistro , hinc insa ei elut brevi pulmo, 3e nascetur resistentia
eordi dextro. Unde patet, anxietatem ab impedito egressu sanguinis ex eorde natam, praecipue circa cor dextrum & arteriae pulmonalis fines haerere. . Cum autem hic agatur de anxietate . tanquam syniplomate febrili, impeditus sanguinis transitus fiet vel ob spasmum vaseulorum contractorum i vel ob sanguinis transmittendi immeabilitatem , quae in hoe eam sere semper ab inflammatoria sangui.
nis visciditate pender. Quamvis enim plu-
res aliae causae , ut v. gr. tumores scirrhois si , suppuratorii '& externa compressione vasa angustare possint, & liberum sanguinis egressum ex keorde impedire ; ut Ecpolyposae concretiones , mucosa , frigida sanguinis eae hymia.&c. sanguinem imis meabilem reddere . possint, ide . illis hoe, Im. eo non agitur. , eumtis,is uintum, & symptomatum ejus . hisoria , hie pertractentui . - Facile vero patet, eundem effectum se. qui debere , sue vasorum minuatur eapa citas , fluidis non , mutatis , sive manente eadem vasorum amplitudine liquida fiant' minus meabilia I uti latius in historia obstrinioni lexplicarum 2suit . Posse autem
vasorum amplitudinem minui , ,dum spasinno fibrarum , luarum, muscul/rium . coturam hui. tur, docent experimenta. 6rteriae enim
, contenta , sed ve as fibras musculare 'x' et Anatorie; quamm sontra- ctione cava arteriarum in gustari possutix et .ha um vero .fibrarum, .cont Rctionem augm.ri posse , patet es sesu cotibus ... Dqm sanisi.
si se .us' homo subito percelsitur metu, totus
pallet, & contrahitur in omnibus fere cor. poris partibus ; arteriae enim contractae spas. mo suarum fibrarum t scularium tepellant sanguinem . rubrum, Iuri in tota cute e te nae ad oculum patet t. idem autem in ira. ternis' partibus fieri docent suspiria , . ariα Metates , de respiratio anheloia ob di mei-lem transitum sanguinis per contractos spasmo arteriae pulmonalis fines . Idem etiamin frigore sebrium intermittentium apparet : incipit enim eonfractis vasorum fimbus uti docet pallor & debilitaris meis
dis viribus, 'nasti maior restientia Planguini ex corde expelleroo ,: Atque Video sae tanta anxietas adest 'tempore t frigoris se-brilis , imprimis si validum fuerit ; imo illi , qui a febribus his moriuntur , sero semper in frigore Lbtili pereunt. i si Verum & liquidi ser vasa transmittendi
immeabilitas vianente eadem in asorum transmittentium capacitate , poterit' imp dire ransitum eiusdem per arteriae pulmo
natis & aortae fines Uti enim dictum utein Commentariis f. η. in sanguine nos ro naturalis proclivitas est in cohaesionem; unde in quieta sponte in eons tit r
88쪽
& tandiu sandira manet , quamdiu vilce. rum di vasoram efficacia potest superarii l. Ie nixus in concretionem . Probatum a
te in fuit 18 . ubi de febris aflictibus gebatur, per febrim liquidissima exprimi, reliqua incrassari; adeoque per sibrim au. geri poterit sanguinis cohaesio, ergo & im. pediri eius transitus per arteriarum sues . Quando autem illud vitium auctae cohaesio. Dis in sanguina nascitur, primum sere eIux signum in pulmone percipitur, quia ex corinde dextro statim. in angustos arteriae putamonalis fines sanguis pellitur , unde dis. sellia & anhelosa respiratio, iactatio , an xietas, & illa aegrorum δυσγεια Hippocrasi dicta, fgna eerta exhibent, quibus docemur, alem immeabilitatem tu sanguine nasci , qua impediri incipit ejus liber transitus per Rrteriatum fines. Unde merito in morbis aeutis omnia haec signa pessimi ominis habentur.
tatis, & quidem satis frequens, pendet ab impedito sanguinis Iransitu per venae portarum ramos, atque pariter a spasmo v sculorum contractorum , aut immeabilit . te sanguinis oritur . Notum enim est ex Physiologicis, omnem sanguinem venosum excepto illo, qui, a nutritione horum vi. scerum peracta resduus, peculiaribus venis in cavam venam desertur ventriculi, in. estinorum , mesenterii, pancreatis, lienis, omenti, colligi in unam venam portarum ;quae hepar ingressa , adscita firma, arteriis simili, tunica, mox in ramos abiens , &postea in minores innumerabiles divisa petomnem hepatis substantiam distribuitur, atque bilis seeretione peracta, residuus san. guis , venulis receptus in venam cavam in. ωnditur . Patet ergo , sanguinem illium , ex visceribus ebylopoleticis in venam portarum delatum, per convergentes eanales ite. xum ferri debere, sicque bis venosum fieri , antequam ad eor redeat adeoque apparet, difficiliorem per hepat trajectum humorum esse debere, quia sanguis venosus , absque vi eordis d. novo in illum agente, transpriami debet per ultimas venae portarum angustias r undet saeile in . illis hominibus, qui salubri motu corporis carent, hic impedi,
menta libero humorum trans tui nascuntiir. Sive thm ei rea ultimas venae portarum per hepar distributae angustias . sve inductibus biliosis, aut illorum emissario communi . oriatur obstaculum , effectus sere idem erit: impedietur nempe transtus sanguinis petvenam portarum , adeoque & venosum systema vise viri chytapoietaeorum non poterit se evaeuare in illam e venis autem illis plenis manentibus & distentis, sanguis arteriosus pet ecellaeam & mesentericas aristerias allatus, qui in has venas exonyr ri debebat, stagnabit pariter , adeoque sanguini per aortam pellendo in has arterias major fiet resistentia : ergo eor sinistrum di mellius sanguinem suum poterit evacu re in aorrae truncum, donec removeantur hae obstacula , vel alii ex aorta oriundi rami dilatari recipere possint illum sangui. nem , qui aliter per coeliacam & mesente. tieas arietias transire solebat. Forte ideo majori copia sanguinis per vicinas emulgentes arterias pulsi, ingens copia urinae excernitur , uti toties in hae anxietatis specie apparet; praecipue s ab inordinato spirituum motu vasculis spasmo eontractis oristum duxerit . Caeteris enim paribus , e major copia erit liquidi secreti , quo maior quantitas liqvidi sedernendi organis secretoriis applicatur eodem temporis spatio . Frequens satis in praxi haec anxietatis species occurrit, quae ab impedito traiectu cruoris per venas portarum oritur . Mulistis enim hominibus, qui caeterum satis sa ni hactenus videbantur , intolerabilis subito anxietas nascitur ; laecedit vomitus m lectissimus , & paulo post totum corpus icterico eolore descedatum conspicitur , cessiit te tune anxietate : sensim per urinam elu,
tur bilis sanguini misia , color flavus euiis evanescit , & mi videntur ; verum post aliquot septimanas, citius vel serius , re deunt eodem ordine omnin haec symptom ta . Docuerunt cadaverum sectiones uii postea latius dieetur ubi de ictero agendum erit in his hominibus , ductum communem bilis , vel & eysticum aliquando solum, abile in spissata, ealculis, tu mortibus vicinarum partium &e.' sic obturatos esse, ut seereta a sanguine venae portariam bilis per has vias exire nequeat: unde haec F Rc
89쪽
aecumulatur, receptacula, in quibus colli- seni ; uti docitat Rosellus c. Adυο1. Anat. eitur, distendit, vasa biliosa repleta ma- dec. a. pag. II. . Inde simul patet.ratio, nent, impedimentum nascitur sanguini v quare , distentis per flatus vectrieulo aut innae portarum , a quo bilis secerni debet, testinis anxietas nascatur, dum tumore ha- anxietas fit summa, donec salutari naturae rum partium compressis vasis impeditur libe- molimine per vomitum retropellatur bilis, raeircumductio humorum : haec autem anin& sanguini permista icterum faciat. Dum xietas erumpentibus flatibus levatur illico .
enim homo vomit, abdomine contenta V, si ergo anxietas 1m morbo acuto oriatur, stera omnia convulsivo diaphragmatis & summam semper attentionem meretur, eum musculorum abdominalium motu validissime tanta saepe mala inde sequantur , uti se- comprimuntur, atque per hanc compressi - quenti paragrapho dieetur . Turpissimos hienem retrogrado motu secreta bilis retropeu commissos errores doluerunt toties sero litur in venae portarum ramos, atque ex bis Medici, dum aegrorum numero obruti mi- vel per venae cavae rei pondentes ramulos in serorum de anxietate querelas neglexerant sanguinem redit, vel & sorte una cum san- ineauti. Severo ergo examine indagandum guine venae portarum retroprimitur in ar- semper est, quaenam anxietatis eausa sit.
terias. Mutari enim posse sanguinis dire- & quo in loco corporis haereat. Summum Elionem in arteriis, si maior sit resistentia enim discrimen habet illa anxietas , quae eirea ilarum extrema, quam est potentia ab impedito transitu per fines arteriae pulmo. urgens liquidum a bas versus apicem , in natis pendet; minus periculosa illa , quae λυCommentariis f. I I. Num. I. dictum fuit . . impedito cruoris transitu per venam porta Cum ergo , obstaculo posito circa venae rum pendet; lieet tamen & pessima inde portarum extremos fines, arterioso sangui. sequi possint mala et omnium minime periis ni in has venas fluxuro resistentia fiat ; culosa illa anxietatis species, quae a flatibus per vomitum compressis his partibus, san- & spasmo contractis vasculis,' ob ordina. guis poterit retroprimi in arterias, praeci- tum spirituum morum , fit, uti in hysteriei spue cum in venae portarum ramis, per me, & hypochondriacis toties observatur . Qui-
senterium dispersis, nullae valvulae sint quae bus autem signis diversae hae anxietatis huie retrogrado sanguinis motui obstare pos- species distingui possint, mox dicetur.
f. 632. CI anxietas ergo talis 63i diu perstat, circa vitalia producet pol
posis concretiones , inflammationes , gangraenas subitaneas, cum intolerabili anquilia , & morte cito subsequente; si autem haesit in hypocondriis, tum maximum sensum aegritudinis circa stomachum pariet, reliquis visceribus minus aeute sentientibus ; dein putrefactiones subitaneas sanguinis in vasis his amplius , minusque validis;unde gangoenae,hepatis putredo,dysenteria a putrefacto lethalis.lis angustias transire possit, & in praecedenti paragrapho demonstratum fuerit, brevi impediti transitum per pulmonem, licet ita aorta primum libero sanguinis egressui obstaculum haeserit, patet ratio, quare aegri in hae anxietatis specie omni respirationis m limine eonentur viam sacere sanguini in arteria pulmonali haerenti : hinc illa suspiria ,& brevis & anhelosa respiratio, quam erecto corporis in lecto situ quem in acutis morbis adeo damnat Hippocrates levare conantur . Unde dissicilis resphatio, vacillans pullus, & extremorum frigus docent, an xietatis eausam circa vitalia haerere, & moristem instare, nisi succurrat ut illico. Damia, si circa viscera , cor nempe & pulmones,
anxietatis eausa haereat, sanguinis ex cox-
de egressum impeditum esse designatur, uti praecedenti paragrapho dictum fuit. Cogno icitur autem hoc malum adesse ex laesione vitalium actionum, pulsus nempe & respirationis. Cum enim saepguis ex corde ii here expelli nequeat, arteriae non dilatabuntur , adeoque puuhs erit debilis & vacillabit ε, & ob eandem eausam brevi frigus
extremarum partium aderit, quia non poterit sanguis ad extrema corporis usque propel. li. Cum attem pulmonis per aerem 4nspiratum dilatatio requiratur, ut sanguis corde
dextro expulsus libere per arteriae pulmona.
90쪽
Dum, enim haeret in sinubus venosis , au- inulis, ea vis cordis , sanguis , non potens propelli per arteriarum fines , stagnabit , adeoque conerescet brevi ; cum ex suan tura in sanissimo etiam homine adeo in concretionem pronus sit; liquidissima parsa erassiori secedens adhuc transibit per arterias , residuum eo magis inspirabitur , polyposas concretiones formabit, saepe postea, si evaserint ex hoc discrimine aegri, rota vita non resolubiles . Praeterea dum immeabilivi sanguis cordis proximi vi ur. getur in angustias arteriarum, & per se. bri in sortius agitur vide S. 67i. vitalia viscera inflammabuntur, atque ob eandem rationem nata hie inflammatio subito in
In violentiis in x peri yneumonia tristi minis exemplis toties constitit. Simul tu sic adest intolerabilis augustia , quae serit, ut miseri continuo situm corporis mutent , & qua, qua versum se in te elo, donec in sareto pellitus pulmone suffocari pereant.
&e. Q nanivis haec anxietatis species non adeo suilesta sit, ae prior, tamen 6: inde multa mala metuenda lant, ac pariter molestissimo intolerabilis angustiae sensu aegros afficit. Distinguitur autem a priori, quod respiratio non adeo impedita sit, & pulses
arteriarum satis sint expediti, quamvis se. briles . Maxime autem notandum , quod ,, licet in hepate haereat obstaculum , trajectum cruoria per venam portarum impediens , praecipuus tamen aegritudinis sensuseirea stomaehum , de imprimia circa eius orificium superius', quod cardia vorari Q. let', percipiatur : hoc enim in loco premen.
tis ponderis molestissimum sensum habent illi, qui paulo post, retrograda in sanguinis massain bile , id ero foedabuntur. Hunc locum indicam semper, imo saepe & pugnis contudisse vidi; dum summam illam anxietatem impatientissime serebant. Notum est ex Anatomicis, magnos paris octavi ner. vds circa orificium superius ventriculi lo. cari; qui deinde per abdominalia viscera omnia distribuuntur; sorte ab illis pendet anxietatis pereepio circa hunc locum , dum circaetus humorum per viscera abdo-
minalia turbatur , impedito transitu ian guinis per venae portarum fines in hepare. Quamvis enim in reliquis viseeribus, ab eadem hac eausa, dum sanguis per arte. Iias allatus urget , nec venae interim se evacuare possunt, magna distensio fieri debere videatur, tamen vel minus acute se n. sunt, vel saltem anxietatis sensus ab hac causa in aliis locis non percipitur et dolores quidem vagos in variis abdominis locis, nunc circa lienem , nunc in intestianis, icterum periodicum praecessisse vidi sae. . pius, & ab aliis auctoribus idem observa.
tum legitur, verum ille aetitudinis Si anxietatis sensus circa stomachum praecipue haeret. Dum haec observaverat Helmontius in fine Capistilio Confirmatur morborum sedes in anima sensitiva, p. 431. . 2I- , dixit : Isertis namque nusquam alibi viget magis, quam tu atrio pomachi, unde suas excitat anxietates s suspiria se designans ibi. dem tesseram suae ferocia versari. Si lim delideretur, stagnare sanguinem
in toto systemate venae portarum, totum
hepar imineabili sanguine in Arctum esse, patebit iacile , quot & quanta mala hic metuenda sint. Sanguis enim venae portarum proximam bilis , per hepatis sabricam se. eernendae, materiam habet; vasa bilem iam secretam continentia , a vicinis in farctis &tumentibus comprimuntur: saepe etiam du, ctus excretorii utriusque bilis, cystice nempe & hepalleae, obstructi sunt in his morbis ; hine pessima putredo exspectanda est. Observatur enim , bilem stagnatione, uti &calore nimio labrili, eitissime corrumpi , de in ea averibus animalium circa hepar prima incipientis putredinis signa apparent.
Dum iam simul febrili impetu sanguis in
obstructa haec loca urgetur, vasorum destructio , humorum enusio , & gangraena, m rito metuuntur : imprimis eum hepar adeo
molle de stiabile sit, ut rudiori etiam ati tactu facile tenera eius fabrica destrui possit. Hine patet ratio , quare toties post icterum vomicae putridissimae in hepate inveniantur ; vel dc quandoque hepatis , iam Vera putredine dissoluti, tabus olidissimus dysente iam leshalem iaciat. Dum libres