장음표시 사용
101쪽
N F. sILvvs TRI Ot I . bono vel conuenienti iudicatur. Illa igitur sola se ad iudicandum ni uent, quae comunem boni vel conuenientis ratione apprehedunt. Hic autem sunt sola intellectiva . Sola igitur intellectualia se non solii ad
agendum , sed etiam ad iudicandum mouent. Sola igitur ipsa in iii dicando sunt libera, quod est liberum arbitrium habere. Quarto.
A conceptione uniuersali actio . motusq; no sequitur, nisi particulari apprehesione mediante, eo quod motus & actio erga Partacularia sit: intellectus autem naturaliter est uniuersaltu apprehensium. Igitur ut ex apprehcsione intellectus sequatur motus, aut actio quilibet,opo tet uniuersalem coceptione adtellectus applicari ad particularia r Sed . uniuersale continet in Potettia Particularia multa. Potest igitur ap- Placatio conceptionis intellcctualis ficta ad plura atque diuersa. Iudiciuisitur intellectus de agibilibus ad vitia tantum determinatu no est. Habent igitur omnia antellectualia arbitriu liberii. I Quinto Iudicii l ectate carent aliqua, vel quod nullum habeant tuaictu, ceu cogniti. ecarentia ut lapides ac plantae: vel quod habent quide iudicunn, sed a natura determinatu ad unum ut brutamaturali enim et minatione ouis lupum inimicu iudicat, S iiociuit, ipsumq; ex hoc iudicio fu it: si militer autem in alijs est. Ruscunq; igitur de agendis iudkiu habent non a natura ad unum determinatu dc fixit, necesse est liberi est e arbitrii, huiusmodi vero sunt intellectualia cunctarintellectus enim apprehendit non solii hoc vel illud bonii,sed ipsum bonu commune. Vnde caintellectus per forma apprehensa moueat Voluntate: in omnibus aut mouens dc motu oportet esse Proportionata, voluntas substantis intellectualis no erit determinata a natura nisi ad bonu comune. Quicquid
igitur sibi offertur sub ratione boni, in illud voluntas inclinari potest,
nulla determinatione naturali prohib. te in contrariti. Omnia igitur intellectualia liberam voluntatem habeant oportet, ex iudicio intellectus venientem, quod est liberum habere arbitrium: quod diffinitur,
libra una de ratione iudicium. unctum tertiit. Possunt aute intelligenti per liberii arbitrati male esse dc peccatrices, cosequenter aute mali d mones esse. Nam Omnis creatura rationalis in sua natura contes lata peccare potest Et si alicui rationali creature, quod peccare nequeat, ascribatur hoc non ex comditione naturae, sed ex dono 'ratiae sit oportet. Cuius ratio liaec est. Naalique peccare aliud nihil est qua a rectitudine acriis, qua habere debet, leclinare; siue acci Piamus peccatu in naturalibus, siue in artificia-labus, siue in moralibus. Solii aute illii a Ctum a debita rectitudine d clinare no contingit, Cuius regula est ipsa virtus agentis: QSippe si imanus artificis regula ipsa seret, nunqua nisi recte I gnu incidere artifex
Posset, etsi incisiolus rectitudo ab alia sit regula, incisione rectam, α
102쪽
non rectam esse continget. Sola autem diuina voluntas sui actus est regula, quippe quae ad suPeriorem sinem, quo reguletur, minime ordis
natur : omnis vero creaturae Voluntas in suo actu rectitudinent num-
me habet, nisi ea ratione qua diuina voluntate regulatur, ad quam sinis ultimus attinet: quemadmodum cuiusq; inferioris voluntas iuxta superioris voluntatem regulanda est, ut voluntas militas secundum voluntatem ducis. Sic igitur in sola voluntate diuina eccatum esse nequit: in qualibet vero voluntate creata peccatum esse potest. Unde & Iob. . de Deo dicitur, quod in suis angelis reperit Prauitatem. Nec pLedictis obstat, primo quod secundum philosophos in corporibus caelestibus, quae angelis inferiora sunt, non potest esse malum, ct consequenter neque in angelis. Non obstat, inquam, quia illa corpora non habent operationem nisi naturalem: unde quemadmodum in eorum natura corruptionis malum csie n O potest,ata S in eo- tum naturali actione inordinationis malum este nequit. Non est vero simile de angelis, quippe qui Praeter actionem naturalem, habent eam quae est liberi arbitrii, secundum quam in cis contingit esse ma- Ium . Non obstat secundo, quod naturale est angelis moueri motu dilectionis in Deum, in quo non Peccatur: quod autem cis est natura D, semper inest, ct consequenter Nunquam peccant. Non obstat inquam . quippe eis naturale est diligure Deum , ut ipse est principium naturalis esse, naturaliumque bonorum: non est vero eis naturale eu' diligere ea ratione, qua obiectum est supernaturalis beatitudinis, sed hic amor est gratuitus,a quo angelus auerti Peccando potuit.
iunctum quartum. Potest autem in intelli entiis primo, & immediate esse solum peccatum superbiae secundimi affectum. Na cum dupliciter in aliquo possit esse Peccatum aliquod, secundum reatum videlicet, ct secundum assectum vel apDeritum di secundum reatum quidem in eis omne Peccatum esse potest, dum homines ad omnia crimina possunt inducere, & consequenter omnium peccatorum reata incurrere: secundum affectum Vero in eis omnia peccata esse neque
utit , sed illa solum, ad quae spirituale naturam allici contingit, quae non contingit esse bona corPori proPria; sed quae spirituali naturae comitant; quippe nihil assicitur, nisi ad id, quod suae natore potest ente couueniens. In bonis vero sPiritualibus, quae sola intelligentiis co- uere posse liquidum di Xeris, Peccatum esse nequit, dum ad ea quis laicitur secundum se, cum vera bona sint: sed solum per hoc tanta . quod in affectu eiusmodi superioris regula no obseruatur, quod videlicet aliud nihil est quam superbire, scilicet superiori non subdi , ct quiadem in eo quod debitum est. Vnde Peccatu Prianum anaelorum aliud esse nequit, qua suPerbia: Consequenter aute in eis esse potest etiatri
103쪽
inuidia: Na eiusde rationis est assectu aliquid appetere, & cotra eius: oppositu reniti. Inuidus aut ex hoc de alterius bono tristatur,quod ii lud sui boni ina editiuu putat; od in angellis esse nequit, nisi singulare excelletia avectet, quae equiae singularitas per alterius eXcellentia lcesset oportet; unde post Peccatu superbie i eis cosequi potuit inuidit: morbus, qd de hominis bono dolere potuere, & eti, de excelletia diuina, secundu quod Deus malis antet ligentiis cotra eam voluntate vii Potest in gloria diuinam: quod superbis, imo superbissimis illis angelicis spiritibus grauissimu dixeris. Haec duo igitur peccata, superbia dc, inuidia sola in malis angelis esse possunt secundu affectu , & que sub
litis coprehenduntur, vel ad ista, ut aiunt, reducuntur. Etsi eniis des ictantur obscoenitatibus carnalia peccatorii, Aug.teste. q.de Civi. Dei. Hoc non est ideo quasi ad huiusmodi delectationes assiciantur, veru Potius hoc totu eri inuida mente Processerit, quod in poccatis homiarium 'tubuscunq; istetur,inquantia humani boni impedimenta sunt. Nec obstat, quod spiritui spiritualia, sicut carni carnalia vitia congruunt: spiritualia aute sunt no modo superbia dc inuidia, veru metia auaritia, accidia & ira, & cosequeter etia ista in angelis esse posse videtur. Non obstat inquam. Nam auaritia, secundu quod peccatum speciale est, immoderatus est appetitus rerum temporaliu, quae Pecunia mensurari possunt, sed auri maxime & argenti; unde de gricco vocabulo Philargiria dicta est, id est, amor argenti: & ad eiusmodi intelligentiae
minime afficiutur, sicut nec ad carnis voluptates: xnde in eis auaritia proprie dicta esse nequit. Si vero auaritia clicatur omnis cuiuscunque boni creati immoderata cupiditas sub superbia 'contineatur oportet, quae in eis esse potestrita vero sicut & concupi talia cum quada cor Porca passione est, unde in angelis esse nequit nasii metaphorice . A cidia vero tristitia quaedam est, qua homo ad spirituales actus propter corporis laborena moratur, qui intelligentiis non cogruit. Et s liquet, quod sola superbia S inuidia peccata sunt spiritualia Pura,quae dsmonibus congruant, ita tamen ut nec inuidia Pro Passione,sed Pro volun
tate sumatur alterius bono recinenci.
Aliquas intelligentias actu O re ipsa esie malas, o peccatrices.
V i A intelligetias posse.peccare, & malas fieri ostensum est,ia ita
esse monstreinus oportet, quod licet ex diuinis litteris clarum sit; nunc lamen quado principaliter rationi naturali propter Christiano infideles innitimur, id sequentibus punctis astruetur. inunctu priminIlitelligentie aliqua mira operatur apud Auicenna.
104쪽
Na suit eius positio, quod longe magis ad aliquorii productione substanti js spiritualibus materia obsequatur, quanicontrarijs agentibus in natura: unde ad earum apprehensionem interdum in istis inferioribus, quod esseruis aliquis sequatur astruXit, aut pluuiamin, aut saliblatum,etiam nullo corpore medio age ite. Cuius equidem rei signum ab anima nostra capiendii putauit, quae cum in sua imaginatione sortis extiterit, ad solam apprehensione suum corpus immutat: sicut qui graditur in trabe alta, de facili ruit, suippe qui ex timore imaginatur
casum ; non caderet autem si esset trabs ita in imo, ut timere nequiret: manifestum etiam est ad sol in imaginationem corpus aut ad ira,
aut ad libidinem incalescere, Sc similiter ad solam appreliensionem infrigidari, ut in timentibus liquet: immo plerumque ex imaginatione sorti, ad aegritudinem trahitur, puta, febrem, aut lepram, Per que etiam modii putauit animam pura & passionibus corporeis non su- bieetam, verum dominantem potius in sua apprehensione fortem dominari corpori nedum proprio, verum etiam alieno, adeo ut eorum
ut iique apprehensioni obediat ut sanetur ad eius apprehensione infirmus, aut eiusmodi aliquid sequatur, & accidat: Et id fascinationis
causam putauit: quippe, inquit, anima cuiusquam in malitia seu ce te malevolentia vehementer affecta, impressionem nocumenti habet in quosdam, pCecipue uero propter carnium teneritudine facile sul ce Ptiuos impressionum. Vnde existimauit longe magis ad substantiarus aratam in apprehen sionem, quas animas seu motores orbium caelestium dixit, sequi in his inferioribus effectus nullo corpore medio .
Quae quidem Aviceniis sententia atque positio alijs suis positionibus
fatis est consona; quippe qui putauit omnes inferiorum ςomorum sormas substantiales a separata quadam substantia euluere, & corpora- Iia agentia solum materiam disponere ad separati agentis impressionem eκcipiendam. Hoc tamen non est verum apud Arist. qui probat in I 2. Metaphy. formas existentes in materia, non esse a sorinis in materialibus, sed ab eis, quae itidem in materia sunt: sic enini inter fa- ciens & factum simi litudo est. et de hoc infra, ubi de angelica potestate tractabitur. Quod vero eκ fascinatione sumitur extra de imp .s
sione ammae in corpus, eius positionem Parum siniaci neque enun cκ
apprehensione antinae corporalis immutatio sequitur, nisi apprehen- . Doni aliqua iungatur assectio, aut concupiscentiae, aut gaudii, vel timoris ,& eiusmodi: quae cum determinato aliquo motu cordis eueniunt, eX quo ulterius totius corporis immutatio sequitur, vel secunda locu , vel secundu alteratione. V nde adhuc stat, i spiritualis apprehensio corpus no alteret, nisi locali motu medio .Fascinatio vero non ideo
accidit,quod unius apprehensio alterius colui immutet, sed quia per
105쪽
moti cordis adiunctu corpus immutat, cuius immutatio ad oculu pertingens assicere potest corpus extrinsecum; praecipue si facile immorabile sit. veluti etiam oculus menstruatae sieculum inscit . .
si unctum secundum. Intel ligenticae in his inferioribus, etsi miracula
propria virtute sacere nequeunt, tamen res miras veraciter efficiunt .
Nam ut patuit, & rqvsus etiam infra clarius patebit, substantia spiria
tualis creata, propria virtute in inserioribus nihil emcit, nisi medio locali motu . in enim hoc in uirtute earum, ut patebit, quod ad locale motum in serius corpus illis obsequatur: consequenter autem per loca in motum ad effectus aliquos educendos aliqua activa naturaliter admouere possunt, ceu etiam ars fabrilis ad serrum emolliedum igne admouet. Hoc tamen miraculum cum non sit,intelligentiae miracula sita virtute quicquid sit de diuina non faciunt. Cum tam e naturales res locali motu naturalibus vel artificialibus rebus localiter admou rint, utuntur eis tanquain quibusdam instrumentis, veluti etiam medicina herbis nonnullis ad sanitatem utitur. Ex instrumento vero procedit effectus non solum propriae virtuti respondens, verumetiain ultra Propriam virtutem inquantum agentis Principalis virtute agit: si cuti serra S securis lectum non euiciunt, nisi ea ratione qua agunt ab arte
ad talem effectum admota: nec naturalis calor carnem adgeri craret. nisi virtute animae vegetabilis, eo ut instrumento utentis Conueniens
igitur est eκ ipsis rebus naturalibus, aliquos altiores esse s cmergere, ex eo quod quasi instrumentis intel ligentiae parituales utuntur. Igitur effectus eius modi, quamquam simpliciter miracula dici nequeut, quod ex naturalibus causis proueniant: nobis tam e dupliciter nurabiles redduntur,ex eo in primis, quod per eiusmodi intelligentias,res naturales ad aliquos esse mis admouentur modo nobis dissueto: unde ingeniosorum artis in opera miramur, quod scilicet qualiter operentur no attingimus: deinde vero quod causae naturales admotae aliquid virtutis sortiuntur, eκ hoc quod sunt instruinenta spiritu u, quod etiaad miraculi rationem magis accesserit. His aut modis daemonu astutia ct emcacia mira faciunt magi, ut tande probabo nonullis prelibatis sun cium tertium.Opera mira magoria ex corporii caelestiu impressione esse neque t. Fuerunt enim qui dicere voluere, mira per a tes magicas enecta caelestium corporum influxibus Persici, non autea substantijs spiritualibus: cuius rei signum dixere, quod eiusmodi operum patratores sydem situs obseruant, dc herbarii, ac aliarum rerum corporalium auXilia quadam admoueant, quasi materia parantia ad caelestis virtutis influκum. Hoc tamen his quae nobis apparent, dc experimentis patent aduersatur. lbramo. Cum enim ex Principiis comporeis intellectu causari posse imPostibile Τbauerimus supra, impon sibile
106쪽
sbile est essemis intellectualis naturς Sprios caelestis corporis virtute causari: In eiusmodi aute magorum operatis, quaedam videntur, quae non nisi creaturae miritualis opera esse dixeris, ut ea quibus de surtis
sublatis responsa datur, bc de elusinodi quae solo intellectu fieri posse
confessum est. Non igitur veru emonanes eiusmodi essectus, sola co Poru caelestium virtute causari. Ibeculido.Ipsa loquela cu ratione,'rionalis naturae effectus est, ut cernitur: In dictis vero operibus aliqui hominibus colloquentes apparent, & de rebus varijs ratiocinantes. Igitur eiusmodi sola caelesti virtute perfiςi plane est impostabile. Si vero dicatur huiusmodi apparentias secundu eXteriorem sensum non esse, V crum potius apud imaginationem tantumodo, hoc dupliciter impugnatur hi quide in primas, quia nulli formae amasinatae apparent quasi res verae, nisi, ab exteriorib'sensibus alienatio Dat: esse enim minime Potiquod similitudinibus quasi rebus alte datur, nisi sensus naturali iudicio ligato. Huiusmodi vero appamtiones ad homines sunt, qui exterioribus sensibus libere utuntur. Igitur quod haec visa vel audita secudum solam imaginationem sint, est impossibile. Deinde vero ex quibuscunque formis imaginatis intellectualis cognitio ulli couenire noPotest, ultra naturalem vel acquisitam sui intellectus facultate: quod ct in somnis apparet, in quibus dc si qua futuroru praelignatio fit, non
tamen quicunque somnia viderit, eorum significata etia intellexerit. Per eiulinodi vero audita aut visa in magorum operatis,plerumque aliquibus intellectualis cognitio aduenit ultra eorum intellectus facultatem; veluti secretorum thesaur0rum reuelatio, futurorum S occuli rum manifestatio, de quandoque etiam de disciplinarum documentis vera responsa. Igitur oportet, quod aut illi apparentes, Sc colloquentes secundum imaginationem tantum, non uideant: aut salte alicuius stiperioris intellectus virtute hoc sat, ut homo in eiusmodi notitiam educatum: non autem caelestium virtutum operatione sat . Ner tio. Principaliter, quod virtute caelesta uni corporum sit, essectus Naturalis sit oportet. Nam forniae naturales sunt, quae in his inferi ribus caelestium corporum virtute causantur. Quod igitur nulli rei potest esse naturale, caelestium corporum virtute non fiat oportet. Quaedam vero talia per di stas operationes fieri dicuntur, ceu quod
ad alicuius prssentiam, quaecun ue sera pandatur, quod quis inuisibilis reddatur, Sc multa eiusmodi, quae narrantur. Non est igitur Pos sibile hoc fieri caelestium virtute corporum . t Quarto. Cuicunque calestis corporis virtute consertur quod posterius est, ei utiq; , quod Prius est conferatur oportet. Moueri autem ad habere animam Pe se consse uirur : animatorum enim proprium est moliere seipsa.
In ossibile est igitur seri viri e caelestium corporum, quod aliquod
107쪽
n nimatum per se moueatur. Fieri autem hoc per magicas artes comPς Num est, quod statua aliqua per se moueatur, aut vocem edat. Igi gizarum artium essectus caelesti virtute effici poni bile non est. Mi Neris, statuam illam caelestium corporum virtute sortiri aliquod
Principium; hoc utique impossibile sit oportet. Et quidem in pri
3 3 quia in viventibus omnibus, vitae principium sorma est substat dat cile vivum : viuere enim est esse viventibus , teste Phi- λ PHO. a. de Anima. Aliquid vero substantialem forma recipere no v x x D isi amittat antiquam, impossibile est: Generatio enim unius, ne ςςliario alterius corruptio est. In fabricatione autem alicuius statuae ,
nulla sornia substantialis abijcitur, sed secundum figuram solam tras
mutatio sit, quae accidens est: manet enim forma cupri vel alterius ς vsmodi. Igitur impossibile est eiusmodi statuas sortiri aliquod vitae principium. Ueinde vero, siquid per vitae principium moueatur, illudi, bere sensunt necesse est mouens enun aut sensus, aut intellectus est
Intellectus vero in generabilibus & sensibilibus no est sine sensia: sensus autem nequaquam est ubi tactus non est, nec tactus sne organo medie temperato: quae temperies in lapide, cera vel metallo,& huiusmodi, ex quibus statua st, non inuenitur. Igitur huiusmodi se a tuas mulieri per vitae principium noli est verum. Demum vero viventia Persecta non generantur solum ex virtute caelesti, verum cum hoc clex semine: homo enim hominem generati Sc sol: Quae vero eX c testivirtute sine semine generantur,animalia sunt ex Putrefactione genita, ins iora inter caetera & ignobiliora. Igitur si per solam caelestem Virtutem huiusmodi statuae vitae principium sortiuntur, per quod seipsa moueant, inter animalia ignobilissima quaedam sint oportet: quod tamen falsum esset, si per viis principium intrinsecum operarentur; Nam Ma eorum actibus operationes nobiles apparent, cum de abditissimis rebus responsa serant. Non igitur Pollibile est, quod per vitae Principium moueantur. I d a1nto. Estedium naturalem caelelltu cor porum virtute productum, absque artis operatione inue iuri conti git: etsi enim aliquorum a scio quis ad ranarum generationem operetur,vel alicuius huiusmodi, absque omni tamen artificio ranas g contingit. Si ergo caelesti virtute huiusmodi statuae, quae arte Iaccr mantica sunt, tortiantur vitae principium , absque arte etiam dabitur inuenire eiusmodi statuarum generationem, quod salsum constat Iratui eiusmodi statuae virtute corporis caelestis nec mouetur, nec habent
vite principium. Pr ter haec vero positio Herinetis exploditur,teste Aug. 8. de Ciui. dei. prostentis, quod sicut Deus caelestium deorum, ita homo es fictor est deorum, qui in templis sunt humana pro Nimitate contenti, flatuas dico animatas sensu & spiritu plenas &c. Quam
108쪽
si etiam positionem euertit Scriptura diuina, quae dicit: Simulacra genatium argentum & aurum &c. Non videtur tamen Omnino negandu, quin in 1' dictis magorum effectibus eX c lemum corporum insuκ ualiquid virtutis esse possit: ad illos tam e solos esseetus, quos virtute cili inferiora aliqua corpora possunt es licere i id cnim neque diuus Tho
Istinctum quartum . Ex aliqua intelligentia opera magorum essicaciam sortiuntur. l Primo. Nain unde magicae aries habeant efficaciam, facile perpendi Potest, si carum rha OPerando modus obseruetur. Vtuntur enim vocibus quibusdam significatiuis ad determinatos essectus Producendos: voX autem inquantum significativa est, non nisi ab aliquo intellectu virtutem habet, vel eX intellectu proferentis, vel eius ad quem Prosertur. EN Proserentis quidem intellectu, sicut squis intellectus tantae virtutis sit quod sua conceptione res posset efficerer uam quidem concePtionc vocis ossicio Producendis effectibus quo- ammodo praesentat. EX intellectu vero eius ad que ferino dirigitur, ut cum per significationem vocis in intellectu receptam ad aliquid efficiendum inducitur audiens. Non autem dici potest, quod voces illae significatiuae prolatae a Magis, ex intellectu proferentis efficaciam na-c ciscantur: quia cum virtus essentiam consequatur, virtutis diuersitas principiorum ellentialium diuersitatem arguit: intellectus autem hominum comuniter huius dispositionis inuenitur, quod eius cognitio eX rebus causatur magis, quam sua conceptione res causare possit. Si igitur sint aliqui homines,qui verbis conceptionem sui intellectus exprimentes, res Possint Propria virtute trans inutare, alterius erunt speciei,& homines aequivoce dicentur. l Secundo. Virtus faciendi, per disciplina in minime acquiritur, sed cognitio solum aliquid faciendit Perdisciplinam vero acquirunt aliqui, quod huiust nodi operationes magicat es sciant . Non est igitur in eis ad huiusino si effectus producendos virtus aliqua, sed cognitio sola.Si vero dicatur, quod huiusmodi homines in sua natiuitate eκ virtute stellarum sortiuntur praebaeteris dictam virtutem,ita quod quantumuis instruantur caeteri, ad cX natiuitate non habentes, in operibus eiusmodi essicaces esse nequeunt rprimo quidem dicendum est, quod super intellectum caelestia corpora non possunt imprimere, ut alias multapliciter ostensum est, consequenter aute .n ex stellarum virtute tia tellectus cuiusque hanc virtutem sortiri non potest, quod representatio suae conceptionis per voce sit alicuius essectiva. Si vero dicatur, quod etiam imaginatio aliquid in vocum significatiuarum prolatione operetur, super quam imprimere Pos Iuni caelestia corpora, cum huius operatio Per corPOrate organusiat, hoc esse nequit quantum ad effectus omnes, qui per artes huius
109쪽
modi sunt: Ostensum est enim quod huiusmodi effectus omnes non
possunt liet larum virtute produci, dc consequenter neque ex stellaru in virtute potest quis hanc virtutem sortiri, ut eosdem essemis producat . Relinquitur ergo, quod effectus eiusmodi per intellectum alia quem compleantur, ad quem serino eiusmodi voces proserentis dirigitur . Huius autem rei signum est. Nam ciusmodi tignificatius vocς quibus magi utuntur, inuocationes sunt, supPlicationes, adiurationes, aut etiam imperia quasi ad alterum colloquentis. t Tertio. In artis huius obseruationibus utuntur magi quibusdam characteribus Se figuris determinatis. Figura autem nullius actionis principium est, neque pansionis: alias mathematica corpora & acthia, dc passiua essent. Non e go per determinatas figuras naateria disponi potest ad effectum alique naturale suscipi e dum . Non ergo utuntur magi figuris aliquibus quasi dispositionibus: relinquitur ergo quod eis utuntur solum quasi signis: non eni in est aliud determinatum dare: Signis autem non utuntur nisi ad alios intelligentes : habent ergo magicae artes efficaciam ab illo intelligente,ad quem magi sermo dirigitur. Si dicatur vero, quod figura: alique aliquibus Celestium corporum aptantur,& ita inferiora corpora per aliquas caelestium corporum figuras ad impressiones eX-cipiendas determinantur, videtur hoc irrationabiliter dici.Non enim Crdinatur aliquod patiens ad suscipiendas determinationes agetis, nisi per hoc quod est in potentia , & consequenter ea sola ipsum determ nant ad spiritualem impressionem excipiendam, per quae fit quodammodo in potentia. Per figuras autem non disponitur materia, ut in potetia sit ad aliqua sorma: quia fetura, secundu suam ratione, ab omni
abstrahit materia, & forma sensibili ue quippe quae est mathematicum
quodda. No ergo per figuras Sc charaeteres determinatur corp' quodcunq; ad caeleuis corporis influentia recipienda. I Quai to. Figurie alia quae caelellibus corporibus appropriatur ut esseditis, na ab eis causantur in seriora sieturae. Praedictae aute artes characteribus aut figuris novititur quasi c. Plestiit corporii effectibus, veru potius sunt effectus hominis operatis per arte . Igitur appropriatio figurarum ad aliqua comPora caelestia ad propositu sacere videtur nihil. IO uinto. Per figura minime disponitur aliqua materia naturalis ad sorma, ut patuit. Eo Pora igitur, in quibus eiusmodi figurς impresse sunt, eiusde sunt habilitatis ad caeleste influxu excipi edii cu corporibus alijs eiusde speciei. Quod aute aliquid imprimatur in unu eorii, quae sunt aeque lupo si propter aliquid sibi appropriatu ibi inuentu, Scno in aliud, no est operatis per necessitate naturae, sed per electionem. Patet ergo,quod artes eiusmodi figuris utetes ad essectus producendos, ab aliquo per natura
agente essicacia no habent: sed ab aliqua intellectuali substantia per
110쪽
D Ε, IT R I G I M A G I s LIB. I. 83 intellectum operante. Hoc etiam S ipsum nomen demonstrat, quod fguris imponunt, characteres eas dicentes : character enim signum est, in quo datur intelligi, quod figuris eiusmodi non utuntur nisi visgnis alicui intellectuali naturς exhibitis . Quia vero figurς ita artificialibus su ni quali formae specificae, potest quis dicere apud diuum Tho. quod nillil prohibet, quin constitutionem figurς, quae imagini
speciem dat, consequatur aliqua virtus eκ insuentia caelesti: non secundum quod figura est, sed secundum quod causat speciem artificiati, quod adipiscitur virtutem eκ stellas. Sed de litteriis, quibus aliquid in imagine inscribitur, vel aliis characteribus nihil aliud potest dici, quam quod signa sunt, unde non habent ordinem nisi ad aliquem in tellectum . .iod etiam ostenditur per sacrificia, prostrationes, S alia clusinodi, quibus utuntur, quae aliud nihil esse possunt, nisi signareuerentiae exhibitae alicui intellectuali natu .
punctum quintum .Ea intelligentia, que magorum operibus emcaciam privstat, mala est. Primo. Priestare enim patrocinium his quae
sunt contraria virtuti, iron est intellectus bene dispositi. Hoc autem in eiusmodi artibus contingit fiunt enim plerumque adulteria, furta, homicidia , dc multa alia eiusmodi maleficia procurantur, unde utent his artibus, malefici vocantur. Non est ergo bene disposita secundum virtutem intelligentia, cuius auXilio huiusmodi artes innituntur. ISecundo Non est intellectus bene dispositi secudum virtutem , familiarem esse sceleratis, S cis patrocinari, non autem quibuslibet optimis rHuiusmodi autem artibus ututur plerumq; homines scelerati.Non est igitur intellectualis natura, cuius suffra o artes huiusmodi sunt essicaces bene disposita secundum virtute. Jertio. Nam intellectus bene dispositi est reducere homines in ea quae sunt hominu propria bona,qu. E equidem sunt bona rationis , consequenter vero ab his ad quaedabona minima hominos abducere, intellectus est dispositi indecenter . Per ciusmodi vero artes no acquirunt homines Profectum quempia in bonis rationis, quae videlicet scientia: sunt & virtutes: sed iii quibusdam minimis vcluti furtorum inueritione, deprehensione latronum ,& eiusmodi. Igitur intelligentiae, quarum au Nilio hae artes utuntur,
non sunt secundum virtutem bene dispositae. lauarto. In dictarum
artium operibus illusio quaedam & irrationabilitas videtur: requirunteiatin hominem re venerea non attrectatum , cum tamen Plerumque ad illicitos concubitus conciliandos adhibeantur: In opere vero intellect' bene dispositi, nihil irrationabile & sibi diuersum apparet. Igitur idc quod prius. I uinto. No est secundum intellectu dispo situs bene
qui Propter commissa lcelera aliis ad sui fragadum prouocatur: Hoc vero in illis artibus fit, nam in haru in executione innocentes Pueros