장음표시 사용
111쪽
liliqui necasse leguntur. Non igitur sunt intellectus boni, quorum auxilio illa fiunt. ΓS exto. Nam intellectus bonum proprium veritas est. Cum igitur botulit bonu adducere, cuiuslibet intellectus bene disse siti esse videtur alios ad veritatem perducere: In operibus versa magorum Plerumque ea liunt, quibus holnines ludificentur & fallantur. Igitur intellectus cuius suffragio utuntur, secudum mores bene dispositus non est. Ideptimo. I ntellemis bene dispositus, veritate qua delectatur, allicitur, non mendacio. Magi autem in suis operibus quibundam mendaciis utuntur, quibus eos alliciant, quorum auXilio ututur:
comminantur enim quaedam, veluti quod nasi inuocanti succurrat, caelum ips e inuocans comminuet , aut deponet sedera, ut Porphyrius narrat in epistola ad Anebuntem. Illae igitur substantiae inuocatae non sunt bene dispositae secundum intellectum. I Octauo. Non videtur esse habetis intellectum bene dispositum,ut usu perior sit, sub datur imperanti tanquam inferior: aut si inferior sit, ab eo sibi quasia superiore supplicari patiatur. Magi aute cbς quorum auxilio utuntur, suppliciter inuocant quasi superiores, Sc cuni aduenerint eis quasi in serioribus imperant. Nullo igitur modo videtur bene dispositi secundum intellectu in . IPunctum ultimum . Aliquae sunt intelligentiae malae, quas dicuntiatomate graeco caco dae inones, latino vero daeinones simpliciter. Nam rationes praedictae, quibus quod aliquae sint intelligentiς no b nae probatum est, Probant quod sint aliquae malae, ut patet discurrendo p r singulas: Sc ex hoc quod omne opus liberi arbitrii, cum deliberatione scilicet elicitum, si no est bonum, malum sit oportet, ut diffuse Theologi probarunt, et hoc litterae diuinae minime tacuerunt. Dicitur enim Ioan. 3. quod diabolus ab initio Peccat: dc Ioan. 8.dicitatur de eodem , quod es t mendax, dc mendacii pater, & quod homicida erat ab initior de Sapien. a. quod eius invidia mors introiuit in o bem terrarum; de in locis innumeris scripturarum eiusmodi Patent .
Qualiter O quot intelligentis peccarunt. c A. P. XII. l. ET si vero ad nostrum in stitutum necessarium minime est qualiter, aut quot ex intelligenti js Peccarunt: propter curiosos tamen lectores, qui laus eiusmodi ex Theologorum fonte haurire non vacar, id multis punctis eniciemus . spunetum primum. Nullam intelligentiam natu liter esse moraliter mala. t Uri ino. Si qua enim intelligentia secundu natura sua mala esset moraliter, naturaliter tendere in matu, conseque ter aute in illud Per scino per accidens tederetio enim aliquid per accides in id tedit,
112쪽
in quod naturaliter tendit, ut lapis deorsum. Hoc vero est omnino iiii possibile: omnia enim tendunt in bonum Verum , vel apparens, quia in id tendunt, quod iudicant sibi conueniens: unde & bonum dicitur quod omnia appetunt. 4. Ethi. Non irritur secundum suam naturam
malς sunt spirituales intelligentiae. I secundo. uicquid in rebus est,
aut causa,aut causa tuna sit OPortet, alioquin non omnia adinvicem o ditiarentur . Aut igitur ciusmodi substantiae sunt causae tantum , aut
etiam causatae. & quidem si cauta, malum alicuius causa esle nequit nisi per accidens: est enim priuatio quaedam,quae no nisi per accidens Principium est. Omne autem quod est per accidens ad id reduci opo tet quod est Per se, idc consequenter oportet in eis esse aliud prius eorti in malitia,per quod sunt causer primum autem in unoquoq; est eius natura & essentia. Non igitur secundum suam naturam sunt malς. Idem etiam sequitur si sunt causat . Nullum enim agens agit nisi intendens ad bonum, & consequenter malum non potest esse effectus cause cuiuscunque nisi per accidens. Quod autem secundum accidens tantum causatur, secundum naturam esse non potest, cum omnis natura
modum determinatum habeat, quo per se procedit in esse. Non est igitur possibile eiusmodi substantias secundum naturam esse malas.. id ertio. Secundum modum naturae Propriae omne ens habere Proprium est e manifestum est, Esse vero, inquantum huiusmodi, bonum est: cuius signum hinc habetur, quod este ab omnibus desideratur de appetitur. Igitur si substantis huiusmodi secundum suam naturam es.sent malae, esse haberent nullum . t Quarto. Nihil esse potest quin a Primo ente esse habeat, ut suppolitum est, ct a plutosophis multipliciter probatum . Primu vero ens et Primum dc luminum bonum . viliquet. Cum autem omne agens inquatum huiusmodi, agat sibi simile, oportet quae a Primo ente sunt, bona esse . Praedictae igitur subflantiae, secundum quod sunt, ct natura aliquam habent , malae esse non Posia
sunt. Muinto. Aliquid uniuersaliter boni participatione priuatum esse impossibile est quippe cum idem sit appetibile,& bonum, siquid esset omnino expers boni appetibile in se haberet nihil. vlucuiq; auteest appetibile situ in psse. Igitur si quid secundum naturam suam dicatur in aliam illud no esse quasi simpliciter malum oportet; sed ideo sic.
dici. quod sit malum huic, vel quantum ad hoc: sicut venenum non est simpliciter malum, sed huic, cui est nocivum: unde quod uni vene- Dum, alteri cibus cst. Hoc autem eX eo contingit, quod particulare bonum,quod proprium est huius, contrarium est bono particulari quod est proprium alterius: veluti bonum proprium ignis calor, aquae bono proprio frigori contrariatur, illudq; pro viribus destruit. Quod igitur secundum suam natura ordinatur in bonum non Particulare, sed tim-
113쪽
26 F. sILvΕsTRI PRIER. Pliciter impossibile est etiam secundum hunc modum naturaliter esse iamlum.Talis vero est omnis intellectusnaam bonia eius in propria operatione est,que viriuersaltu est,& eorum 'ue sunt simpliciter.Non est igitur possibile intellectu aliquem secundit suam natura esse malum, non simpliciter modo, verum etia secundu quid. Id exto.In omni habente intellectu, naturali ordine intellectus appetitu moveat oportet: Proprium enim obiectu voluntatis, bonum intellectu est: Bonu autem Voluntatis in eo est, quod ipsa intellectu sequitur, sicut in nobis bonuest, quod est secundu rationem esse: quod aute estpr ter hoc, malu est. Ιεitur naturali ordine substantia intellectualis vult bonii. Impossibile est igitur dictas substatias naturaliter csse malas. Iseptimo. Cum v luntas in bonii intellectum sicut in propriu obiectum & finem naturaliter seratur, mi possibile est quod intellectualis substantia mala se- cudum natura habeat voluntate, nisi eius intellectus naturaliter erret circa iudiciu boni: Nullus vero intellectus eiusmodi esse potest : falsa eniin iudicia in operationibus intellectus sunt sicut monstra in rebus naturalibus, quae non sunt secundu suam natura, sed praeter naturam: tiam bonii ci sinis naturalis. intellectus cognitio veritatis est. I in possibile igitur est alique intellectum esse, qui naturaliter inhieri iudicio erret.Neq; igitur possibile cst, quod sit aliqua substantia intellectualis, habens naturaliter voluntate malam . IOctauo. Nulla potentia cognitiva a sui obiecti cognitione deficit, nisi aut propter desectum aliquem, aut Propter aliqua sui corruntione: quippe quae secundu pro
Priam natura ad cognitionc talis obiecti oris: natur, sicuti visu a coloris notione no deficit, nisi circa ipsum corruptio aliqua eXtiterit. Omnis vero corruptio & defcctus Preter natura sit OPortet. quia natura intendit esse dc perfectione rei. Impossibile igitur est, quod sit aliqua virtus cognatiua , quae a recto sui obiecti iudicio naturaliter deficiat: pr Prium vero oblectuin intellectus Verum est. Impossibile igitur est alia quem intellectum este circa veri cognitioncm naturaliter oberrantem . Neque igitur voluntas aliqua potest naturaliter a bono descere. Quod etiam diuinae litterae confirmarunt: Nam omnis creatura Dei bona dicit. I. Tim . . Et vidit Deus cuncta quae secerat, & erant valde bona Gen. i. Et intellige unumquodque in genere suo, scilicet naturae vel moris . per hoc vero Manichaeorum error excluditur, qui cui iam odi substantias intellectuales. quas assueto nomine AODOnes veIdiabolos vocamus, naturaliter esse malas asseruere. Excluditur etiam
opinio , quam Porphyrius in epistola ad Ancbuntem narrat, dicens esse quoddam spirituunt genus, cui exaudire magos sit proprium natura sarax, omniforme, si iuulans deos, S temones, ct animas defunctorum: dc hoc est quod efficiat haec omitia, quae' videntur est.
114쪽
prauar c terum circa ea, quae vere sunt bona, nihil opitularit immo vero ista nec nosse, sed mala conciliare, & insimulare, atque ina Pedire , ct inuidere virtutis sedulos sectatores, & plenum esse temeritatis&fastus, gaudere odoribus, adulationibus capi. Haec quidem Porphvrii verba naturam demonum, quorum auXilio magics artes V tuntur, satis aperte declarant; in hoc solo reprehensibilia , quod eis hanc malitiam naturaliter inesse firmarunt. punctum secundum. Consequenter vero his loquendo dicimus, nec in primo 'atanti suae creationis intelligentias malas esse potuisse ;Nam actus, qui rei couenit in suo primo instanti, meli ei a suo authore naturaliter; sicut motus lapidis deorsum inest ei a suo generante , &generaliter motus grauium & leuium , qui cum rei natura incipi mina generante insunt. Author vero angeli Deus sit oportet, cum sola creatione producatur, qui Deus non potest esse causa peccati. Non ergo in primo initati angeli Peccare Potuerunt. Augustinus tamen. ll. iuper Gen. ad lit.& I o .de Ciuitate Dei, hanc pertractans questioneira, in neutro loco aliquid determinat: & in primo videtur in illud inclinari, quod in primo inflanti suae creationis peccarint ; in secudo vero quod non peccarint, sed id quod di Nimus verum est. Is unctum Tertium. Sunt ergo intelligentiae malae ex suo libero arbitrio. I Primo. Nam aut natura, aut voluntate sunt malae: quia malum peccati , de quo serino habetur, est actio agens autem omne aut naturale. aut voluntarium est: Sed non sunt ma ae natura, ut probatum est. Erso voluntate S arbitrio libero malae sint oportet. Uecudo. Si non lunt malae Voluntate, natura mati; sint oportet, Vt patulte Non sunt autetm malae natura: quia in primo instanti suo malae fuissent, quippe ea quae eX natura conueniunt, simul insunt cum natura, alioquin esset causa aliquando, & non esset effectus. Sunt ergo male voluntate. I Tertio. Omne voluntarium a voluntate est Omne vero peccatum seu malum morale Voluntarium sit oportet, quia peccatum est a dius humanus malus t humanus vero actus non est nisi deliberatus sit, siue ab homine inquantum homo, etsi possit esse hominH. Omne ergo Peccatum a voluntate est. ergo & quod intelligentiarum est. spunctum quartum. De multitudine autem malarum intelligentiarum, vel daemonii per naturalem rationem demonstrative aut Parum, aut nihil post uinus enuntiare: probabiliter aute constat esse plurimos ex his quq eNperimur, quippe qui videmus multos energumenos siue arreptilios, quos non e it probabile ab uno daemone in Partibus in XLme tam distantibus obsideri: videmus cita quod simul innumerabiles homines de viri s tentantur. Secundum scripturas vero non est dubi
115쪽
um, quod sint plures, dicente Domino , quod ignis paratus sit dia .
bolo dc angelis eius.Et Paulus ad Ephe. 6. ait;NO est nobis colluctatio aduersus carnem & sanguinem, sed aduersus principatus & potestates, aduersus mundi rectores tenebrarum harum , contra spiritualia nequitiae in caelestibus. Et in Apoc. inducuntur a Deo multi, ut cum angelis bonis congredi auderent: Immo ex scripturis colliguntur septuduces in malignis spiritibus, secundum septem vitia capitalia , qui cotra genus hominum eum suis turinis assidue pugnant. Immo voluere
nonnulli Theologi, quod singulis hominibus sunt in exercitium dati
singuli spiritus mali. Vide diuum Tho. a. di. I I.q. I .art. S. EX quo seruitur dςmonum multitudinem esse maXimam. Et hoc .indubie cre-endum est, quod sit d monum innumerabilis multitudo. unctum quintum . Utrum vero de intelligenti s plures peccauerint, & factae sint daemones, quam remanserint ; dicendum est quod non . Nam Peccatum est cotra naturalem inclinationem intellectualis naturae quicquid sit de animali vel brutali: ea vero quς contra naturam fiunt, ut in paucioribus accidunt ; natura cnim tuum effectum consequitur aut semper, aut in Pluribus , experientia tester unde plures sunt angeli boni quam mala .Quod etiam scriptura diuina in spirituali sensu non tacuit, quippe q. Reg. 6. ubi cum minister Elisei plenumontem equitibus Syriis conspeXisset, ac timeret, Eliseus hortatus eum non itinere, dixit; Plures nobiscum sunt quam cum illis: quod de bonis angelis, qui contra malos nobis sunt m auxilium, eXPonitur. Nec obstat primo, quod bonum dicitur esse an paucioribus, malum
vero in pluribus, quippe de hominibus hoc a Plutosopho dicitur, qui
cum duplicem habeant inclinationem naturae, spiritus scilicet ad intelligibilia bona, dc carnis ad sensibilia, sensibilia utpote notiora magis sequuntur, in quo eorum peccata sunt. Non est autem simile de pili ritibus, in quibus est unica si tu in inclinatio, ct illa ad bonum .
I punctum seXtuna. Vtrum vero intelligentia inter peccantes nobialior & prior , prima fuerit inter omnes bonai S malas naturae ordine; dicendum est, de hoc esse opiniones: demon sitrative enim nihil de re ista scinuri. Damascenus enim lib. 2. ca.q.sensit, qd maior inter Peccates terrestri ordini fuit praelatus. Gregor. vero i ea Homelia, qua de cetum ovibus edidit, di Nit quod primus angelus qui peccauit, dii cub-ctis agminibus angelorum Praelatus eorum claritatem transcenderet, ex eorum comParatione clarior fuit. Vtraque autein opinio habet probabile fundamentum: Nam in peccato est aduertere, S contemplari duo, id est pronitatem, vel inclinationem ad Peccandum; Sc motivum, idest, obiectum respectu cuius eorum peccatum fuit.Et quidelia si pronitas ad peccandum in angelis attendatur, minus videntur peccasse
116쪽
superiorest ideoque hoc aduertens, ct considerans Damascenus, di
xit , Peccantium ma Ximum terrestri, id est corPoreo , rerum inferiorum ordini praefuisse . Quae quidem opinio opinioni Platonicorum, uam August. 9. dc I Q. de Ciuitate Dei recitat, consona videtur, qui ixere , omnes deos suisse bonos; sed dae in onum quosdam bonos, de quosdam malos r deos appellantes substantias intellectuales , quae sunt a globo lunari superius: daemones vero substantias intellectuales, quae sunt a globo lunari insurius; superiores tamen hominibus ordine naturae. uae quidem opinio est quasi a fide aliena abiicienda , qui PPe tota creatura corporalis administratur a Deo per angelos, vi Aug. lib. 3. de Trin. alim Nit. Consequenter autem nanil prohibet dicere, inferiores angelos diuinitin distributos ad inferiorum corporum ministeria: superiores vero ad superiorum corPorum regimen,
supremos vero ad assistendum Deo:& secundum hoc Damas. eos qui
ceciderunt de inferioribus eN titille dicit, in quorum etiam ordinibus boni aliqui remansere . Si vero motivum angelorum ad peccandum contemplemur, id in superioribus maius fuit; quippe dae tironum Pe catum superbia suit, ut supra dictum est: cuius motivum cxcellentia est, quae ita superioribus fuit longe maior, maxime vero in supremo.
Cum enim sint pene in siniti, ut probatum est; quisque tamen eo in ab inferiore specie differt, sicut equus ab asino , ut probatum est su-Pra . Unde supremus infimum tot gradibus superat, quot angeli sunt
creati: S consequenter quodammodo infinitis. Vnde eum qui inter Peccantes maior fuit, Gregorius rationabili ter supremit putatur qua simaXimum ad peccadum motivum habu crit. Et est haec opinio probabilior, quia angelicum Peccatum non Processit cX pronitate, quani considerauit Damas sed ex solo libero arbitrio, quod fuit cxcellentia propria desectatum , quam considerauit Greg. consequenter autem a sis videtur consideranda ratio a motivo Peccandi, quam a pronitate sumpta. Non est tamen inde alteri opinioni praeiudicandum: quia etiam in principe insertorum angelorum aliquod ad peccandum in talium potuit assuisse. Si autem vera esset opinio Damasc. de quolibet nouem angelorum ordinum non potuerut aliqui cecidisse, ut liquet.
At si vera est Gregoriana s ut credimus ct possibile,& veri imile est
de ordine quolibet aliquos cecidisse,quemadmodum etiam in quem libet praedictorum ordinum ad ruinae angelicae reparationem homi ianes assumuntur. Quamquam in litteris diuinis quorundam angelorii nomina daemonibus non attribuuntur, ut Seraphim, & Thronorum quippe quae ab ardore charitatis, & a Dei inhabitatione sumatur, qu duo Peccato mortali, in quo damones sunt, repugnat. Nec tamen
praedictis obstat, quod Ezech. ag. Angelus inter Pecca tes supremus di. . . . M citur
117쪽
citur Cherub: ordo autem Cherubim non est primus, sed secundus rprimus vero est ordo Seraphim apud Diony. 7. can. angel. hierar diconsequenter non videtur inter omnes angelos phmus eκtitisse.
Non obstat inquam , quippe Cherubim interpretatur,plenitudo scien si x Phim Vςro, ardentes, seu incendentes; ct consequenter
Cherubim a scientia nominatur, quae cum mortali esse potest: Sera-Phim vero a charitatis ardore, qui mortali peccato repugnat. Et Ideo Primus angelus peccas,quaquam fuerit Seraphim, tamen Cherub dictus est in detestatione peccati. Non obstat etiam, quod sit an eius . inter omnes summus Peccauit, diuina intentio, quae est vi intellectuatis natura beatificetu Nn nobilissima creatura frustrata fuisset. Non Obnat inquam, quippe intentio diuina iii neutris frustratur; sive stantibus, siue cadentibus angelis: virorumque enim euentum Deus Pr nouit,& eκ utroque gloriam habet, dum illos bonitate saluat, punit vero hos iustitia sua. Ipsa vero antellectualis natura a suo fine ca-
Iimi. Sic enim is Deo Intellectualis creatura instituta est, ut in arbitrio eius sit agere Propter finem ,&vt possit saluari S damnari, cisaluetur si malat. Non obstat ultimo, quod angelus quanto sup nor, tanto in Deum Inclinatior est, & consequenter tanto minus a Deo potest peccando recedere. Dico enim quod illa inclinario, eo , ct in omni crcatura factibili in infinitum nobiliori, emper est cum libertate arbitrii, ut semper possit peccare si velit. Quomodo autem peccantas angeli Peccatui illis angelis cadentibus fuerit occa - lio cadendi, Praesentis nequaquam est speculationis. I unctum vitianum . Contra vero ea quae dc nationibus, ct litteris truxi ius, scilicet esset' alas intelligeracias, quas daemones appellamus, videtur omnino Posse argumentis adniti septein ; quibus videtur omnino probari posse contrarium . Frgumentum primum. Nam quod nulla intellectualis substantia naturaliter corpora unitast, praeter animam humanani, iam supra ostensum est: nisi secundum quosda in id de animabus caelestium corporum astruatur, quas ta
rus adeo si bonus & ordinatus, ut ordinis uniuersi in istis inserioribus Principium sit. Omnis autem alia cognatiua Potentia prieter intellectu, corporeo Salato utitur organo ἱ dc consequenter in huiusmodi sub-1tantiis, quae corpora non vegetat,r ter intellectil,potetia cognitime' nulla, ct consequenter quicquic cognoscunt intelligunt: in eo au- te quod quis inteIligit, non errat; eX defectu enim intelligendi Proue mi omnis crror. Non potest agitur Iaa substantiam intellectualiu co nitione esse error. Nullum aute Peccatu voluntatis absq; errore esse Δ-test,
118쪽
test, quippe voluntas in apprehensum bonum semper tendit: unde
nisi in apprehensione sit error, in voluntate error, idest, peccatum esse non potest. Igitur in substantijs eiusmodi errorem esse posse non videtur. Secundum. Peccatum voluntatis in nobis circa ea accidit , de quibus veram scientiam in uniuersali habemus , per hoc quod in particulari rationis Iudicium eam ligante aliqua passione Praepeditur : quae equidem Passiones in daemonibus esse neque uni, quod sint sensitiuae partis, quae sine corporeo organo minime operatur. Igitur si eiusmodi substantiae ab omni organo separatae in uniuersali rectum iudiciuin & veram scientiam habent, in particulari falsam habere nequeunt, consequenter autem nec Peccare. Tertium. Circa obiectum Proprium virtus cognitiva decipitur nulla, sed circa extraneum solum: in coloris: enim iudicio visus d cipitur minime: verum cum homo per colorem de sapore, vel rei natura dijudicat,deceptio euenit. Proprium vero intellectiis obiectu rei quidditas est, & consequenter intellectus deceptio interuenire non Potest, modo puras rerum quid ditates apprehendat: sed omnis intelectiva deceptio inde proueniat oportet, quod forma rei phantasmatibus mixta concipitur, & apPrehenditur, ut in nobis euenire liquet. In substantiis vero intellectualibus, ct incorporeis talis intelligendi modus est minime, quod Phantasmata sine corpore esse nequeant. Non est ergo possibile in earum cognitione errorem incidere, consequenter autem nec in earum voluntate Peccatum. yduartum. Pro- Pterea in operatione intellectus componentis ac diuidentis salsitas accidit, quod absolute rei quidditatem non apprehendat, sed appre-li en far rei componat aliquid: in ea Vero operatione qua quod quid est apprehendit, falsum non accidat DPortet, nisi forte per accidens,
secundum quod in hac quoque operatione aliquid de ea quae est intellectus componentis S diuidentis admiscetur r quod equidem contingit , inquantum noster intellectus non statim, sed quodam inquisitionis ordine ad notitiam quidditatis rei cuiuspiam pertingit rveluti cum ptimo apprehendimus animal , & deinceps oppositas differentias una reiecta alteram generi colligamus, eo usque dum ad speciei dissinitionem attingamus. In quo equidem processu falsitas Posset accidere, ut generis differentia capiatur, quod generis disserentia non est. Sic autem procedere ad quod quid est ae aliquo cognoscendum , intellectus est ratiocinando de viro excurrentis in aliud, quod substantijs separatis congruit minime, cum discurrere sierationis, & non intellectus. In harum igitur substantiarum notione error incidere non potest, consequenter autem nec in earum voluntate
119쪽
peccatum nuintum . Cum nullius rei appetitus nisi in bonum propriu tendat, unponi bile dixeris id cuius est unu solum bonum, in suo appetitu aberrare:Spter quod,& si in rebus naturalib's peccatu accidit propter desectum in executione aPPetitus contingentem; in naturali tamen appetitu nunquam accidat peccatum necesse est . semper
enim lapis tendit deorsum , siue perueniat, siue impediatur. In nobis autem accidit in appetendo peccatum, quia cum ex spirituali & co Porali natura nostra compo natur, sunt in nobis bona plura,idest secudum intellectum sensum, vel etiam secundum corpus,quorum bonorum nos gum ordo quidam est, secundum quod minus principale ad principalius est referendum: S propterea in nobis voluntatis peccatum accidat oportet, cum tali ordine postergato, id quod nobis ea bonum secundum quid, contra illud appetimus, quod nobis est bonum simpliciter ς Talis vero compo sitio, & bonorum diuersitas non adest substantiis separatis, quin potius omne earum bonum secunda intellectum est. Non igitur possibile est, ut videtur, quod in eis sit v Iuntatis peccatum. Sextum. Ex superabundantia aut deseetu volutatis peccatum in nobis accidit, in quorum medio virtus conlinit. Vnde in ijs, in quibus superabundantiam dc desectum nequaquam est accipere, sed medium solum, voluntatem peccare non contingit rnullus enim peccare potest in appetendo iustitiam, nam ipsa iunicia medium quoddam est. Substantiae vero intellectuales predictae nihil nisi intellectit aliam ona possunt appeterer Ridiculum enim est astruere, quod bona corporalia velint angeli, aut cupiant, qui secundum suam naturam sunt incorporei; aut ibona sensibilia, quibus non est sensus. In bonis vero intellectualibus superabundantiam aut desectu
esse impossibile est, quippe qu. ae secundum se media sunt superabu-
dantiae, & defectus: licui verum inter duos errores mediat, quorum unus secundu plus, alius vero secundu minus est: unde S sensibilia &corporalia bona in medio sunt, si secundum rationem sunt. Non videtur igitur Quod substantiae intellectuales separatae possint voluntate peccare. Septimum Eubstantia incorporea a defectibus remotior est substantia corporea. In substantiis aurem corporalibus, quae a contrarietate remotae sunt, nullus potest defectus accidere, in corporibus vadelicet caelestibus: multo igitur manus accidere potest in substantiis
separatis, nedum a contrarietate, verum S ab ea, ct a materia , dc amotu remotis. Ex quibus videtur desectus aliquis posse cotingere;ubi Potest peccatum contingere. Et haec quidem sunt contra Praedicta quorundam argumenta, ad quae soluenda via pateret facilis, ei qui vellet Platonicorum sigmenta secitari, apud quos daemones corpora
120쪽
habet naturaliter unita ac partem sensitivam & passiones, idest iram, odium, dc eiusmodi; Sc consequenter etiam in eis posseε secundum eos aliud genus cognitionis inueniri qua intellectivae : Quia apud Platone an lana sensitiva incorruptibilis est, ct cosequenter operationem habeat oportet, cui corpus non c5municet, euec consequenter cognitio
sensitiva esse posset in substantia spirituali etiam corpori lio unita, &consequenter passiones, sic manet eis radix eadem peccandi, quae& in nobis. sed illorum utrumque falsum est ; dc primo quidem ,
quod corpora habeant v nata, ut Probatum cli supra. Secundo vero quod operationes antinae sensitiuae sine corpore esse quiant: quod hinc patet, quod aliquo sentiendi organo corrupto, sensus operatio
una corrumpitur, sicut visio, corru Pto oculo: Propter quod tactiis or-
Eanci corrupto sine quo animal esse nequit) quod animal moriatur oportet. Ad cuidentem autem horum solutionem, illud in primis considerandum occurrit, quod sicut in agentibus,tta dc in finalibus causis ordo est, ut videlicet a fine principali pendeat secundarius, sicut de
secundarium agens a Principali. In causis autem agentibus, peccatum tunc accidit, cum secundarium agens ab ordine exorbitauerit principalis: sicut cum ex curvitate tibia descit ab executione eius motus, quem appetit tua virtus imperabat. Pari ergo modo dc in finalibus causis Peccatum voluntatis, cuius obiectum bonum est, incidat oportet; cum secundarius finis sub ordine principalis minime concluditur. Quaelibet autem voluntas naturaliter illud vult, quod est volentis bonum proprium, scilicet ipsum esse, cuius etiam contrariu velle nequit. In co igitur volente, nullum voluntatis peccatum Pores accidere, cuius bonum ultimus finis est, quod sub alterius finis ordine non continetur, verum Potius sub eius ordine continentur alii finesum uerti. Eiusmodi autem volens solus Deus est, cuius esse bonitas summa est, quae dc finis ultimus est. In Deo igitur voluntatis peccatum esse nequit: In omni autem volente alio, cuius bonum propria sub alterius boni ordine contineatur oportet, Peccatum voluntatis potest incidere ; modo in sua natura consideretur. Et si enim cuique volenti naturalis inclinatio voluntatis est adsuijpsius persectionem volendam Sc amandam,ita ut huius contrarium velle non pbssit: non tamen est ei naturaliter inditum, ut ita perfectionem suam in alium finem ordinet, quod ab eo deficere non possit, cum superior finis sui naturae non sit proprius, verum superiori naturae Potius. Relinquitur igitur suo arbitrio, quod persectionem suam iii superiorem ordi net finem . aut certe non ordinet: In hoc enim quae voluntatem habent ab his disserunt quae voluntate carent, quod habentia eain , se,
suaque ordinant in finem ι unde & liberi arbitrii esse dicuntur r non