장음표시 사용
191쪽
tale odium commutari. Nec vulgare est apud Poetas testimo tuum. Medea enim IEetae Colchorum regis filia Ialonem cum deperiret, illum in Graeciam est secuta, patrem vero i sequentem ut vitaret, discerpti Absyrti fratris membris reta dauit. At ex tanto amore, statim venit in odium tam capitale , ut odij nomen visa sit omni crudelitate superaro. Haec enima Iasone repudiata, filios suos, quos ex eo susceperat,occidit Glaucamq; Creontis filiam, cum qua Iason secundas contraxerat nuptias, incensa regia, Vivam cremauit, ac ipsum etiam Iasonem impatientia doloris, manus sibi in i jcere coegit, . Quare cum amor odio sit finitimus, nemo recte, ex Hesioni sententia, amat, nisi qui amat tanquam aliquando osurus. praesertim quando facile odij flamma, ex amoris ardore a cenditur.
id, quod bonum en ,sedquodplacet. XX X l II.
NHONESTA nolim crepare: hoc non queo tacere, plures quod volunt, quam quod debent sequi. Non enim,ut inqui
bat, amatur quod pluris est, sed quod vid
tur. Ita Canis a Cane in amore, boui pra ponitur: Sic Formica, Tauro Formicam a reponit : ita sere inter mortales, amor non fit, ex iudicio, sed ex opinion . ita Alexander Magnus tanta beneuolentiapphestionem est prosecutus , ut eo mortuo, propugnacula
urbium diripi, equos mulasq; tonderi, plerosq; gregarios h mines interfici ad maeroris argumentum iusserit idq; VOc uerit Ephaesionis inferias.
192쪽
V M nihil neq; ad robur imperii, popul
ri gratia: neq; ad popularem gratiam liberalitate sit accommodatius: Card. A LD O . BRANDINVS ea pietate, summi Pontifi
catus liberalitatem cc mendat, ut nunquam
magis Potificatus augeat patrimoniu, quam eum sit liberalissimus. Est enim diuini eius ingeni j,&sua mae liberalitatis, omnia ita largiri, ut qua pietatis semita, ex apostolico aerario exeunt, eadem ad Ecclesiasticas opes redeant cumulatiore mensura. Idq; minime mirari soleo. Nam qui homines a Principibus beneficium capiunt, faciunt capiedo, ut magis capi,quam capere videantu P. Itaq; nec princeps, nec Deus fieri potest prodigus. Nam uterq; eorum quae largitur, nihil videtur abalienare, sed semper omnia in sua ditione, &potestate retiner . Quare in ornamentis imperij , nullum neq; clarius beneficio nitet Diadema:neq; gestatur amore prς- stantius. At inter Principes, & priuatos homines longe dii par est Liberalitatis ratio. Nam inter hos, dissicile est liberalem fieri diuitem: inter illos difficilius, auarum non fieri miserum. Pluris igitur ducebat liberalitatem, sine diuit ijs, quam diauitias sine liberalitate. lubens itaq; dabat, grauate vero ab ijs Iraesertim, in quos beneficium collocarat, quicquam, ne colis ocati beneficij iacturam faceret, capiebat . Nam si quod
redditur, non est datum, quod donum est, ab omni rellit tione nudum sit oportet, . Ultro igitur, non necessitate adductus, apud bonos viros beneficia collocata. Nam quod ab inuito extorquetur, non beneficcntiam, sed praedam cste
193쪽
putabat. rogari vero semel poterat laeter sepius non nisi gra
uate poterat, eo quod dona precibus empta, stomocharetur quasi malefacta. Beneficium enim, quod aut non loco, aut non tepore, aut non lubenter fit, beneficij non solum gratiam amittit, sed etiam maculam quadam capit maleficij. at bat igitur nihil esse liberalitatem,nisi externorum bonorum artem,&disciplinam, qua qui destitueretur nesciret pecuniavit. Que autem de ea tulit Apophthegmata, eorum, qua tum colligere potui, series haec est. ι Quod nihil,in virtute gloriam magis, quam liberalitas attingat.
γαυὸd Principis liberalitas, nulla exhauriatur Amfluentia a God bberalitas minus accipienti, quam largienti sit fructuosa.. αuod male precans, non precari adsibι imprecara deatur. x euod tum ma xime babeatur Princeps liberalis, cumparua a pamuis capiat. c duod non exiguasit liberalitatis, in Principe commendatis , m nera a subditis capere. God aurea munera a priuatis capere, negligat Princeps.s uod in liberalitate alijs, aliud genus benoscentia expediat.
, .ud Rei sit insidiosa capere munera. x o duod Principis liberalitat in eos, qui resipiscunt, debeat esse propens. ι ν αuod Musis amica debeat esse Principis liber altas. ι a God capiens bone Iut, in Meralitate largientem, oe largis,
s Guod bberalitat ars sit erogandae pecuniae. ι - αuod non pecumosus, sed liberassis sit diues .r ν β,od nusia erga improbos sit liberalitas. 3σ αuod Meralitas non meritis accipientis: sed durantis dignitatis magis
194쪽
'ophthemata de Liberalitate . III
ιδ od ex tiberalitate, nemo reddatur inops.
3 p αuodbberabias contabestat ,sine Gratiarum actione. 3 ο ood Tarda sordeat i rubras. βι αγὰ lituristas,prudentia; consors sit, or religionis a. a a sod qui liberabs est, miram maxime agat hominis. 'timeat semium: sedamim incommodum a duo felix sit qui seruit liberati Principi. a s 4uod hbentius tiberalis mitro prosit , quam Rogatu .
Gloriam magis, quam liberalitas attingat Principis. I.
UM ab omni oculorum consensu, atq; au rium comprobatione, auaritiae crimen sit exclusiim: tum nihil ad popularem gratiam liberalitate est conditius. Atq; quoniam rumores, iam de admirabili beneficentia CLEMENTIS VIII. per totam It liam calebant, cum quis curiosa quadam cupiditate iudicij, uaereret, quid in virtute maxime esset gloriolum,alijs iesponit commodum, ex suo parere incommodo. Et si virtus enim non est pecuniae praemium: est tamen pecunia in loco neglecti , non vulgare virtutis testimonium. Ita Fabius ille, qqi cunctando Romanis restituit rem, laudatu P. Hic quippe captiuos ab Annibale acceptos, cum Senatus negaret se redemispturum, fundum vendidit, ut id solus praestaret, quod tota ciuitas praestare Astaeicta.
195쪽
Nulla exhauriatur beneficentia. I f.
XILITER,& exigue est nimis agerer ad calaculos omnia reuocare. quae, inquit, profusio est in alijs: ea est liberalitas, in Principe. Etenim nec Deus, nec Princeps dando, potest miser fieri:
Nam uterq; eorum, quae largitur, remanet dominus. docuit id aliquando Alexander Magnus. Cum enim omnia amicis donasset, &iam regias fere opes absumpsisset, tum Perdicus, ex intimis eius familiaribus, quid tibi Rex inquit, iam superest spes respondit. Norat enim si res postulabat, quo ex sente,quae per liberalitatem erogarat,eodem propter bene. uolentiam posse adse redire: onus autem beneficis, apud a
accipienti, quam largienti si fructuosa. III.
BI non adsunt exercitationes styli: non parum prosunt curricula sermonum, quibus eruditio facundiae coniunx, quas sopita interdum, est e -- - 4 citanda. itaq; cum forte de liberalitate ageretur, quae ex persena constat largientis,& accipientis: interrogar
turq; quid in ea haberet potius: dare magis, respondit quam accipere . qui enim dat, alium obligat, qui capit alij o ligatur. Quare liberi hominis non est capere, nec quicquam aliud est Principis donum, nisi veluti quoddam seruitutis vi eulum . Itaq, beneficium qui inuenit, compedes inuenit, qui non serri naturam retinent, sed obsequij ,& obligati vis. Magna igitur mercede beneficium emit, qui precatur: summa
196쪽
ε ophtegmata de Liberalitati . II
summa qui capiendo capitur: nec paruum precium accipit, qui largitur .
. precari,sed imprecari sibi videtur. IV.
A B E T.verbi vis,in rogando morsus acres, acu leos non hebetes. petimus enim gratia: roga mus precibus : poscimus iure: flagitamus ard reo . Horum verborum, nisi parcus sit in petente usus: comminuitur, in largiente, benencij gratia. Ad beneficia igitur impetranda, non est celeri tate, sed prudentia, . opus. Importunitas enim poscentis plerumq; liberalitatem comminuit, & restinguit largientis. Sic M.Crassus petentium vitio, ex liberalissimo tenax euasit, & auarus. .
Trinceps liberalis , cum parua a paruis capiat. U.
IHIL est tam cognatum praeceptis, quam cautiones, &diuerticula. Etsi enim potior pars est in liberalitate largientis, quam Capientis: Princeps tamen saepe, capiendo fit liberalior, quam largiendo. Nam multum dat, cum exi is gua capit ab amicis. addit enim. primum, quia nemo vir bonus vult donari ab improbo, graue virtutis testimonium: deinde spem ostendit plurimi meriti. Hoc in virtutis genere laudatur Artaxerxes Periarum Rex, qui ab operario aquam sibi oblatam , eo animo accepit, ut plurima gratia compentirit.
197쪽
Liberalitatis, in Principe commendatio, mu-nnis asebditis Capere . VI. lv LIN A RIV M inquiebat esse ingenium,
nedum hebes, & obtusum non odorantis, quantum Princeps munuscula a subditis c piendo, illis impertinet honoris, & gloriae. Quoniam enim nemo probus, veteri prouerbio, vult ab improbo donari: muneris laus, quod fit Principi, non est penes accipientem, sed largientem . Quare olim, apud Parthos, ut omnes maiori ad virtutem studio contenderent: nemini Regem sine munere, licebat adire . Nam acceptum munus, insigne virtutis: recusatum , notam criminis asserebat largienti.
tu capere negligat Trinceps. VII. R U D ITIO facundiae coniux, & gloriae socia, nullis magis, quam sententiarum pigmentis se
colorat, & corroborat. Haec cum funditur undiq; a tanto Antistite:tum interroganti cuidam, quoa munus Principi a priuato viro plurimum haberet gratiae : non illud inquit, quod accersitur ex fortunae bonis. Nam cum ijs redundet, non fortunae, sed gloriae bona sunt ei ministranda. Qui enim Principi aurum, argentumue largitur, non tam Videtur, ut ait Ilocrates, velle largiri, quam mercari, ac foenerari.
198쪽
. e ophthemata de Liberalitato. ν Is
aliud genus beneficentia expediat. VIII
E in Caeco casu, neq; opinionis temeritate duci debet Principis liberalitas: sed iudicio . Itaq; inquiebat penes Principem plus in dando,
quam in rei, quae daretur magnitudineaesidere gloriar. Nam eo spectat Principis largitio, ut omnes ad sui muneris studium, accendat virtutis amor . Quare Reges Persarum, obuijs mulieribus aurum dono dabant: viris autem Sagittas, &iacula, quo docerent sceminis frugalitatem: viris rem militarem curae esse deberta
capere munera. IX. E S caecat, & ab aspectus iudicio remotae, nulla luce magis clarescunt, quam sententiarum splendor . Cum igitur quae apud Thebanos statua1 I iudicis erat expressa, Iane manibus, ei ostender tur: in emuit quod ei, cui fas esset dare, non liceret capere tum lciscitanti cuidam, a quo non liceret munus accipere: ab insidioso amico respondit, praeclara vero,&aeternitate digna sententia, . Nam in inimicorum muneribus, morsus latet spidis, qui interimit sine dolor . Itaq; Cyneas cum ingentiabus donis a Pyrrho Romam missus, ciuem nubium inuenit, cuius domus illius muneribus patere .
199쪽
in eos, qui resipiscunt , debeat eo propense. X. '
N his carceribus hominum vita tenetur intersusa, e quibus anceps cogitandi ratio nunquam est exclusa . Cum igitur in sermonem, deliberaliatate Principis incidisset, interrogareturq; in quos potissimum Princeps deberet esse liberalis: in eos respondit, qui resipiscunt, etsi ei ante graues fuerunt, & infesti. Ita Xer xes, Themistoclem, a quo in bello ante fusus, fugatusq, fuerat, Athenis relictis: benevole excepit, atq; in maximo honore habuit: tresq; illi urbes opulentissimas, dono dedit .
esie Principis Liberalitas. XI.
VONIA M Musae, quae honesta, non qua sunt quaestuosa, sequuntur iccircὁ fere qui Musis sunt addicti, cernuntur inanes, &ab opulentia nudi. Quocirca consueuit dicere, Principum liberaliatate Musas esse depascendas. Huic eius sententiae suffragari inprimis videtur Alexander Magnus. Nam cum facilis, & b nignus esset in omnes viros doctos, tum Xenocrati, cuius acre ingenium admirabatur, quinquaginta talenta dono misit, eo quod acceperat ab amicis, illum ex angustia rei famili ris laborare, atq; eam ob rem, Musas ipsas cum viro abiecto, in squalore
200쪽
, ε ophtegmata de Liberalitate . r 6 rc UOD CAPIENS HONESTET IN
Liberalitate largientem , oe largiens capientem , . XII. TER lLITATE ingenij, & inopia doctri.
nae, stirps, & semen virtutis, in quaestion uni campo, saepe exarescit. Cum igitur in dubium , &quaestionem esset adductum, uter in liberalitate magis esset laudandus, capiens ne, an largiens : eo quod ille desistit esse sui iuris: hic vero non libertatis, sed rci posscssione tantum amittit: No est respondit,cur id quenquam ullis confodiat dubij sti mulis. Nam largientis gloriam ex capiente a& capientis laudem, ex largiente metiri oportet. l x quo ambo videntur in virtute, & honestate esse pares. Testi est Diogenes. Etenim cum a quodam magna recreatus fuisset beneficentia , illumq; iccirco, qui Diogeni praesto fuerat, ne n nulli magnopere laudarent, tum Diogenes, praeclarum , ait, estheneficium dare r mereri vero praeclarius, quam dare . Nam, ut vetus Pub. Mimi est sententia, beneficium dando capit, qui digno dat: qui autem non dat, videtur potius quod ali num est retinere, quam quod suum est, non dar .
erogandae pecunia. XIII. VIA Non solum pellenda est caeca , S: temer
ria animi dominatrix cupiditas, quae arcam n scit reserare: sed etiam accersenda est ars quae--dam pecuniae erogandae: Interrogatus aliquando ab amicis, quis optimus esset pecuniarum usus, qui in largitione dixit est potitus. Huc accedit Aristippi plena po L. deris