장음표시 사용
131쪽
o in e 4 obtenta omnes autem ii actus cesenturit Iaro ι. Io de unum quid respectu usus , siue praxis, cum Trin. c. vo qua semper est coniunctu imperium. so ria
ε. b. I. . lent autem actus voluntatis interdum ijsdes. I.o. r. nominibus appellari, quibus appellantur Rrbo m actus appetitus sensitivi, Amor odium
q. zo Audacia,&c. pro similitudine, quam habet ad i. rq cum actibus appetitus sensitivi. 23. s. I. σ Porro , quamuis tot genera sint astrum 133. a. q. 23. tum intellectus, tum voluntatis: omnes..3. tamen praecipuum genus, ac principalemri, speciem sumunt ab obiecto,circa quod ver-ονἔς santur;&ab eius bonitate, vel malitia, illiri actus bonorum, vel malorum o rurati operibus nem,ac denominatimem habent . Cum au ri
mistutia tem omnia obiecta,circa quq intellectus, Matim theo pl. t 3 nostra versari debent, ad septem
praecipua capita reducantur inde fit,ut prium tuo operum bonorum, ac malorum generatum mo septem sint. Creatus enim est homo, ut per
ratium bona opera Dei claram visionem cosequatur,ut in a. dist. dictum est. Homo autem estgs. ι b. I. 2. ens intellectuale agens per intellectam, de s. 8-β. - et voluntatem,seu appetitu rationalem debet 'M ergo circa finem,ad Mem est creatus,ope- ra iacere tum cognitionis, tu appetitionis..cognitio autem alia debet este speculatiua, idest,cognosces finem,& media vi sunt in se; alia practica immediate activa,& dirigens, ac praecipiens executionem mediorum ad finem cosequendum . Media autem ad beatitudinem aeternam asseque da sunt opera,per quae obseruatur diuina precepta.
132쪽
duplicem ordinem habeat, alteruadali S, Nom. I. 1. alterum ad se, deii, ad rectam rationem: .6o.ώi. St. praecepta habet ad recte agisndum tum respectu alioru , tum respectu rectae rationis. a recte autem agendo respectu rectet rationis remouere selet homine appetitus tum irascibilis,lum concupiscibilis. Ex his inte luitur septem esse prima genera bonorum
operum,quq homo debet operari ut Deum consequatur quae opera denominantur a Theologis a septem habitibus, qui ad ea I 1 opera concurrunt. Primi generis lunt actus Fidei quibus cognoscitur Deus, beatitudo,& media ad illam consequendam .ra Secudum genus spectat ad actus appetitus quibus Dei possessionem, idest, arternam Deatitudinem , & media ad illa appetimus
ut bonum nostrum: qui dicuntur actus sp 3 .ris Tertium operum genus pertinet ad Chalitatem: qua amamus Deum ut summum bo num est in se, sine respectu ad utilitatem is 1 δ' nostrana; χqtera propter Deum Q artu ad Prudentiam,cuius cognitio est practica, omnes nostras actiones dirigens, ut conformitatem habeant cum diuina voluntate, ac recta ratione. Quintum ad Iustitiam,cuius sunt opera voluntatis volentis se recte ha bere circa alios, ne ius aliorum laedatur. 13 Sextum ad Fortitudinem quae onera facie appetitionis; quibus appetitus irascibilis firmatur, ne quid propter timorem malorum 333 agat contra rationem. Septimum adaem 'perantiam: quae opera facit appetitionis;
quibus appetitus concupiicibilis firmatur,
133쪽
ne a concupi centia illectus, ac delectati
ne , aliquid agat contra etiam rationem. De his generibus septem est deinceps insequentibus distinctionibus agendum ista ipsa clarius , isse eorum species prin
De donis Sciendum autem esse alia septem ope 3 33SDiritus rum genera septem paullo ante numeratis nisi respondentia: quae, licet sint actus vitales,ad 1 - quos intellectus,&,ohintas nostra influuio Lu . . quia tamen ad ea no influunt ex electione, seu libere,neque per uos habitus, aquam per potentias supernaturales , supplentes impotetiam naturalem, ut supplent septem virtu si habitus paullo ante numerati ideo
non sunt inter opera nostra numeranda,sed D o soli tribuenda ea dona dicuntur Spiritus sancti quia lint actus quidam ad gratiam praeuenientem εἴ citantem spectantes quibus Spiritus sanctus excitat, Mouet intellectum, voluntatem nostram ad opera bona in finem supernaturalem ut Rario per actus quosdam , quor appellare possumus primo primos,mo in adopera naturalia in finem honesti nioralis.ut autem Rationi mouenti respodet subiectum seu potentia passiua quae motum recipit, nempe intellectus voluntas ita par est Spiritui sanet mouenti supernaturaliter, respondere in nobis potentiam passa uam supernaturalem quae cum nulla sit in nostra
natura decet homini habenti gratiam , in esse sepernaturali constituto, infundi a
Diutius uicto potentia passuras ad spiri
134쪽
De bonis,ct malis operibus Ias
tus sancta moeus recipiendos conuenientes homini gratia habe ut eae iunt habitus quidam, qualita es supernaturales passiuae,
respondentes viribus naturalibus affuisseptem, saltem ratione inter se distinctis; quas habent intellectus & volutas ad actus
naturales septem virtutum at honestu intellectuale pectantium ac spondentes viis ribus supernaturali b is activis ab eode Spiritu sancto fusis ad operandum opera gratiae Dona ergo pultus sancti septemium,Sapientia, Intellectus, Consilium, For . A
13ctitudo,Scientia,Pieta Timor Dei. k nu ἔ' intellectus respondet Fidei potentie super i 'naturali activae: ad cuius opera redhild num intellectus nos ditpositos ut a Spiritu
sancto excitemur excitamur aute illustrationibus;quae sunt cognitiones,quibus fidei mysteria penetramus. Respondet intellectui naturali pati tuo , quatenus is recipit cognitiones spectantes ad prima principiaus lumine naturali nota. ι Donum sapientiae T. respondet charitati. Eius motus sunt cogni- 9 'π' tiones praestantissimae tum speculatiuae , tuis qs practica ad Deum spectantes, ad actus
charitatis excitantes rvt de Dei persectione,de eius gloria propagaiada, de eius, Iuntate in omnibus facienda. Respondet intellectui naturali quatenus recipit actus sapientiae,quae est rem aliissimam scientia.
33 mionum scientiae respondet spei huius doni motio est cognitio circa medii, qui εο bus ad Deum peruenimus ut in naturabinis
stlantia est cognitio rerum, quae no sunt ini tisit
135쪽
tis,imae, ut prima causa, ut intelligentiae. ns.'i.1. 3 unum Consilij respondet Prudentiae in r37
os rh.a.i dentiae naturali, o Donum Pietatis respo ras et lar det Iustitiae infusae, & appetitui rationali ut
receptiuo acturi Iustitiae moralis acquisitae excitamur motionibus pietatis ad exercendos actus supernatui ales spectantes ad debitum tum iustitiae,tum decentiae, quod la bet homo tum circa Deum, tum circa suos 3 S. . . . proximos, tum circa sanctos . pionum 3νε. 33- .u Fortitudinis respondetFortitudini inlata, appetitu naturali ut receptiuo actuum
sertitudinis moralis naturalis. Donum Ti I s. moris Dei respondet tum Temperantiae infusae, tum appetitu ut receptiuo actuum Temperantiae virtutis moralis acquisitae
excitamur motione huius doni ad con. Nom 2.2. cupiscentiam , delectiones sensitiuasfi Pq, s-- y nandas obfinem si maturalem DLF ti 'πις eis item actuum genera, quae r s
m μή mouentis mera dona: sint quidam actus ita et L . s. m. nobis. i. spiritus sancti fructus appellan. .a4.. . .. ,riqui eorum radix est Gratia, a virtutibus proficiscuntur, quae ad comitandum gratiam a Spiritu sancto infunduntur.iin men habet Fructus: quia sunt effectus,quas fructus, a gratia quasi a radice, virtutibus infissis quasi ab arboris ramis prodeuntes ad eos nos actiuε,4 ex electione concuserimus ac proinde non solum Spiritus famcti, sed nostra etiam opera sunt: nec diffe-xunt a septem Ricrum bonorum gemribus ad
136쪽
ad septem praecipuas virtutes spectantium, quae supra numerauimus. Praecipui autem fructus ara Paulo duodecim recensentur: s-s. xv Charitas, gaudium, pax,patientia,benignitas, bonitas , longanimitas, mansuetudo , fides, modestia, continentia, castitas
1 a o In his autem virtutum actibus sunt ali De Beserui vatile persecti, excellentem quan titudiniam ardui rationem habentes qui a Chri , sto Domino Beatitudines appellantur sive ' a 'quia via quaedam sunt,in media ad aeter fer.3.υ. nam beatitudinem siue quia Praeclarunia I. 1.q.69.
quoddam hominis bonum sunt . Possessi. --s.f. autem boni spectantis ad hominem, ut homo est, beatitudinis nomine nuncupari solet.
ε 3 Praeter hactenus nimierata bonorum, De Gra operum genera, alia quaedam sunt,quaelio graminum ministerio Spiritus sanctus opera L dii
tur Iunon ad excitandum illos ad opera gratiae,qua praediti sunt,congruentia: solet u sab. r. a.
enim ea Spiritus sanctus operari etiam est homines,qui non sunt in Mariae sed adi serendam,& augemum in aliorum animis fidem. ad utilitatem Ecclesiae,mmae
gratis dataenominatur funeautem nouem: εὐπr .Fides, quae est cognitio excellens prin x rino a 36 cipiorum Fidei. a. Sapientiae sermo. est au Leg. s. o. rem sapientia cognitio diuinorum,que de I. a. q. iii δε ducuntur e Fide. . Sermo scientiae. est au- , te scientia cognitio rerum, quae naturalia r lumine sciri postunt. .Gratia sanitatum . Cum miraculose supra vires naturales ,
137쪽
s. eratio virtutivn Cum miraculora alia oopera fiunt in natura, quae solus Deus potest lacere. 6. Proρhetia. Cognitio laturo iis rum contingentium, quaesitus Deus potest cognoscere. 7. Discretio spirituum. Cogni a sotio cogitationum i quas solus Deus potest
cognoscere . . Genera linguarum. Cogni istito, Musus miraculosus variorum idiomatum. 9 Interpretatio sermonum. Intinuen Isane opera, eorumquae verbis proferuntur mu seu si , quae O bonorum operum generi- is 3 . bus dicta sunt,intelligi ficile possint gen generi ra operum malorum quia cum rario m sui litiae in optribus si priuatio rectitudinis,
seu consormitatis cum recta ratione 4n I Contingit tot esse genera operum malo's 73- si e rem, quot numerata lunt operia bonorum , q-7s si ea cotingat esse illa conformitate priuata. alcet . . Contingit autem priuari ea conformita Is 1- -q-73. , si nostra culpa careant aliqua circun-a . .. . . stantia, qua carere non debent: aut adium φ7s trinam habeant circunstantiam, qua debent careret aut careant ipso exercitio. -- stentia, qua non debent carere . atque ita tria genera operum malorum possemus numerare, nempe C immissionis per exces sum, Commitionis per desectum,&omissionis.
De omis . Cum autem omissio sit negatio operiscis
sione ut exerciti; scire debemus opus omissunt pertinere ad genera operum nullorum . s. a.a quatenus eius nemo, nostri voluntatis a Ii a. 1 culpa habet priuationem consermitatis
cum neu ratione vim eam est conserme
138쪽
rectae rationi tale opus omitti.as Porro tum commissiones , tum omissio De peccanes quatenus ratione dissermitatis a recta . ratione a sua Regula deficiunt, defectus,acis peccata nominantur. Peccatum autem rudisvin secumlum aliam considerationein iubditium originale,&personale Peccatum originale , est priuatio iusti Mepe 'tiae, gratiae diuinae,debitae cuique homini to origι-
in instanti conceptionis, seu infusionis ani nati inae, secundum Dei decretum,& pactum cum Adamo, primo hominum parente , cI.T,. I. initum, si Adam Dei praeceptum seruasset de non gustando fructu prohibito, ut in a.dist .explicatum est. Est autem ea priuatio iustitiae peccatum, quia non est combrinis rectae rationi , ponto diuino decreto irae Adam voluntate ea priuatio est in genus humanum indue a Dut quaevis omissio operis debiti es peccatum , quia ea operis negatio non est consormis recitae rationi, voluntate eius inducitur, cuius culpa opus
r, Peri ala peccatum, est desectus volum De pereatarius contra rationem, non alterius volvo per rate, sed propria inductus: ut est quodlibet
peceatum hominum, excepto originali is Rursum peccatum diuiditur in Actuale , Virtuale,Habituale Actuale peccatum, ei opus ipsum malum, auatenus aestia est, iis quatenus realiter existens ea existentia ,
im quam habere potest. Virtuale peccatum, est opus ipsum malum eum existentia, a
qui mali, Minciali quatenui, licet
139쪽
re ipsa iam non existat,ita tamen secundunt omnium existimationemd habet,aesi existeret quia censitur existere in sinisse tute,seu principio, ides in voluntate: quaelibere illud opus malum voluit, Se nunquam postea reuocauit, nec retractauit iblam volitionem; atque adeo censetur etiamnunc perseuerare in actu priore volitionis.
Habiniale peccatum proprie est, priuatio 361 diuinae gratiae, quae nostra culpa in animum tin , inducitur per opus nostrii malum. amnesto antam. . . etiam peccatum habituale dici habitus malus, Si rationi ditarmis i qui ex acti malo nostra culpa patrato in animo relinquitur , seu in potenti js vitalibus qui habitus potest
perseuerare , etiam post retractationem
actus mali, poenitentiam, &post infusi nem gratiae: donec per actum, Jubitum eontrarium aboleatur. Habitus autem mali promte vitiorum nomen habent, ut habitus doni nomen habent virtutum.
De Tertia pereati diuisio est, in Mortale, ε into morta Veniale e Mortale peccatum est, quod dia i ,, e uinae voluntati contrarium est.quod proin- , LIL de diuinam amicitiam laedit & ideo era. tiam aufert ab animi, quae supernaturalis e m. s. quaedam animae vita est . ob id mortale , πι- Lx peccatum hoc appellatur. Veniale pecca is s 88.4 so tum est,quod diuinae voluntati contrarium non est non habet tamen consormitatem cum illa.non ergo tollit gratiam ab anima,
sed impedit abundantiam diuinorum auxiliorum. Veniale appellatur, quia cum non
ollat amicitiam cum Deo, Me ius ad
140쪽
regnum caeleste: veniam vindem aliquando consequetur a Deo antequam, qui illud ad-a6s misit, ad vitam aeternam ingsedratur. Conistrarium esse diuinae voluntati opus cognoscimus:si aliquo diuino praecepto prohiDe tu i aut scripturae sacra contra illud aeternae
rε vitae amissionem comminentur. Vel ala a noscitiuncum operis,de quo est diuinum
praeceutum, non conis iter rectae rationi patrati, materia leuis est ut est furtum in parua suantitate:cum defectus in opere prγcepto ni sine plena rationis aduertentia is cum opus non est quidem praeceptum, ut ea materiae leuitate colligitur;non habet tamen consormitatem cum recta ratione socium