장음표시 사용
181쪽
I Regula autem, quam Prudentia spectare irdentiae debetiri opus rem fiat semivium omnes cirRὸ isti tantias, est appetitus rectus Appetitum
rectum dicimus voluntatem, quatenus hone num finem intendit Posita ergo intentione sinis honesti, debet Prudentiain opus proponere illi fini congruens, ε inquirere me. dia tali operi conuenietia rurgere adoperis executionem . Ratio autem, cur regula Ia .
Prudentiae, ad quam debet opiis,quod age dum praescribit,consermarcistappetitus, mnea est quia appetiris rationalis datus est
homini a Deo,quasi manus, ad trahedum ad nos bonum , quod nostrae naturae rationali Conueniens est,ut rationalis est itaque appetitus rationalis est inclinatio quaedam adimnum hominis,ut homo est, idest, ut est agens tens ratione . QVia vero hic appetitus est is
liber. saepissime contingit ipsum a sensu,
, qui saepissime non consentit curari miratum obiecta non congruentia rationimecesscrium est visit in nobis aliquid dirigens hune
appetitum in actione operum, quae agit 3 ne ea sint rationi difformia ad , quod eum appetitum in actione operum dirigit, est Prudentia, ut supra dictum est ergo Prudentia
cum appetitum dirigit, debet spectire recta ipsius appetitus inclinationem. Recta autem roinclinatio est , vae tendit ad bonum lion mini, de conueniens homini, homo est. Regula igitur Prutatiae inappetitus rectus. Ex quo uitelligimus esse verum ac rectum ἔς agibile id, quod praescribitur a Prudentia conforme recta intentioni voluntatis, etiam si a
182쪽
De Prudentia. 177si non sit a parte rei consorme ipsi fini, qui
intenditura voluntate. Suum enim agibile Prudentia no tenetur cosor mare fini, sed rectae intentioni finis. Non enim potest intellectus noster, qui nobis a Deo tributus est ad intelligendum quae a nobis agenda sunt;aduertere Omnia,quae sunt a parte rei satis est ut aduertat quaecunque aduertere potest adhibita diligentia , quam debet adh:bere Imodo semper finem rectum spectet, idest
appetitum rectum .i Ex his, quae de obiecto dicta sunt, facile De Pru-- intelligimus quod sit subiectum Piudentiae, dentiae
id est , qui sint ii, in quibus vera, torsto subiecto.
Prudentia reperitur. ι Primum enim vera I Prudentia non potest iiij reperiri, qui sideri s. Tb. 1.2. Christiana carent quia cum ij errent in ra 4. 47. a. I 2.tione illimi finis; contingit proinde multis 13.14. modis errare in ratione finium non ultimo Greg. ValLrum, qui debent ordinem hal ere ad finem i. 1.d. s.q.7. vltimum . quare coirtingit eorum appetitum p. a. non veros fines intendere ac proinde no esse rectum. non potest ergo in iis Prudentia esse, idest, ratio,quae praetcribat agibilia recto ap- I petitui conformia quod si interdum conti git eorum appetitum , rectum aliquem particularem finem inredere rationem praescribere agibile ei intentioni conforme talis ratio, imperfecta quaedam Prudentia est; noperfecta,de qua agimus vera enim Prudelia dicitur, quae virtus est falla, quae non ad bonum, sed ad malum finem, per imitationem verae Prudentiae, solerter, iroinde idonea inedia adhibet Prudentia perfecta est, tum vi ratio.
183쪽
ratione amas, quia non sistit tantum in eoii Cio,4 iudicio, sed ad impertu emo progreditur: tum ratione finis, quia non in una
tantum actione,aut negotio bonum finem Gbi proponit, sed in toto humanae vitae instituto. Rursum vera, perfecta prudentiano i. potest in hominibus malis, sed tantum in bonis reperiri; idest,inci; , qui habent in appetitu omnes habitus virtutum moralium , sabiem praecipuarum , quae ad omnes pertianere possunt . Nam ad perfectim Prudentia
spectit in quovis casu, de quouis agibili se
cundum rectam rationem in particularita stituere: at experietia docet ita unumquemque solere in particulari aliquid sibi bonum esse iudicare,ut est affectus ad illud.ergo nias ad omne bonum agibile sit affectus, quod
habetur per virtutes morales , per quas h
in bonus fitino potest in quovis a vili prudenter in quovis casu iudicare. Praeterea, ut Prudentia recte praefisat media via virtuti, debet spectare mes aliarii virtutum, ne iliis vlla rationem inedia sint disconuenientiae
alioquin ea essent deserenda , quippe non consona rationi.at ut rectum iudicium de ea disconuenientia seratur, debet homo esse bene affectus erga fines aliarum virtutum , ergo perfecta bonitas requiritur in homine,
vipersecte prudens sit. Iam ij mali, qui ha is bent in appetitu multos habitus vitiorum scum in Dei amicitiam veniunt, de iustifica tur, insentatur illis si reum gratia omnes
virtutes morales suae cum sint supernaturales, altinii lationis,non expellunt ab ain petito
184쪽
petitu malos habitus acquisitos licet ergo mali habitus melinent ad fines malos: diuina tamen auxilia, gratiae 4 virtutibus infusis respondentia, inclinant, mouent appetitu ad fines rectos .ea inclinatione, ac motu possisto,contingit in ultificatis veram,& persecta prudentiam reperiri, etiam si habitus viti rum nondum ab ipsorum appetitu per contrarios actus,& habitus aco uisitos expulsi a sint. Porro Prudentia per se ista de acquisi a agimus ineque in iuuenibus esse potest. Nam Prudentia versatur circa singularia, ut supra dictu est .ergo acquiritur per actus frequentatos circa singularia: qui actus alio nomine dicuntur experientia. at experientiam circa omnes casus particulares , qualem perfecta Prudentia requiritalongitudo teporis afferte quae proinde in iuuenibus esse non potest ergo nec persecta prudμntia. Et quamuis seniorum doctrina multum iuuet experientia tamen opus est, ut Prudentia exiliat perfe-ai Ex dictis deducimus principia , ex quibus De iis,ex
Prudentia oritur, per quae crescit, con ovibus seruatur. ea quatuor videntur esse. νγ r. n Na m. tura, tum ratione syndere sis, quae circa uni aen
uersalia principia practica versatur quibus tia ori-Prudentia utitur ad maiorem proposit:on itur formandam in suo syllogismo, per quem c6' cludit, ac statuit de particularibus agendis . m auae s tum ratione temperamenti, ouod in quibus quuntur ex dam cst aptius, quam in alijs4 ad conlulta noctra Edum,in ad iudicandum , δε ad virtutes bic sum-
quasdam morales , cum quibus , ut supra di ma sunc
185쪽
n θεσαι inim est, Prudentia connexionem habet. r 3 aia tum ratione prouecta aetati ,quae ob diutusenum experimentum, magnumhabet ad Pr :OLN.i.x dentiam praesidium1. identiae principium axq.63.a. 3. esti experientia,quae de similibus, aut disii Aria. 6. milibus casibus cocet simili, aut dissimili Eo.c. 8 er modo iudicare. ad hoc principium attineta I. exemplum bonum,&eruditio leniorum, ac
Id ibid. sapientum: qui sua experientia,&sapientia c. ii iuniorum experientiam supplent. Hoc prin- S. Q. Nais io Prudentia utitur ad minorem sui sill et ab orati gismi provositionem sormandam. .Princi 23 ad Niso . pia est rectus appetitus affectu , qui magnarum ex parte pendet a virtutibus moralibus. ab co an eo eo autem Prudentia pendet tum quoad de
Dr. Lis Io liberiationem, iudicium,tum quoad impe rium, ut supra die n est. Quare csi affectus in appetitu pergunt esse praui, prudentia , corrumpitur, praesertim circa praecipuu eius
actum,quod est imperium. 4.l rincipium est εgratia . in tenus enim iusti liabent otiam instificantem, habent simul cum gratia ins ius sibi virtutes morales , dona spiritus sinctu quae cum habeant rationem potentia
rum supernaturalium comitantium gratiam, exigunt a Deo auxilia ad agendum opera homini iusto congruentia. Inter virtutes in fusas una est Prudentia, quae exigit auxilia diuina, quibus intellectus humanus iuuetur ad operandum actus Prudentie confruentes
. omni vi homo est , it tuitus esi. Inter dona,mum est donum Consilis,quod exigie motum spiritus sancti sibi congruentem est autem is motus illustrui es, diiudici
186쪽
De Prudentia. IgIpractica ab ipso Spiritu sancto in intellectu
nostro productis vi Consilia quaedam ab ra. rb. I. I. ipso Spiritus actoaecepta de hs praestrum .s a. uagendis, quae superant hutrianam nitionem. a.
Nunc iae sint Prudentiae proprietates vib
as , Proprietas omnibus radentiae actibus De Frmcommunis est , Conformitas cum appetitu dentiae recto,ut supra explicatum est . Quam con pronia . formitatem cum alijs quibusdam proprieta C, tibus in actu consultationis ita possumus ex ror pus. plicares ut bonum sibi finem proponata de
media ad illum assequedum licita iiivirais ne prsceps in deliberando sit,quod ex vin menti cupiditate coli 're solenne ruinium
tarda,sea matura,& lenta festinans a vi tempestiue ad consultandum accedat, ne rei be-a ne gerendae occasio dilabatur. Prudentiae SLN. Q. proprietas ut ad imperium inclinat,est Soli q. 7.a s.citudo, idest, celeritas in operando, ex , quendo id, quod est consultatum a ratione ,
definitum per actum iudieij. Nam cum ouid rectE in particulari consultatum,&χ nnitum est,nihil superest,nisi ut fiat Pertinet ergo ad munus , laudemque Prudentiae sine
inutili mora illii voluntati, ac executive potentiet proponere emaciter per imperi a vi executioni mandetur . Cauendum est i men ab inquietudine mentis circa superflui, &inutilia 3 circa quae tarditas potius laud
tur, cunetatio, qualis in magnanimotae selet is Hispositis, ad Prudentiae partes conta randas, ac numeranda veni vis. Dictum. .
187쪽
De Pru est supra Prudentiae duos actus e Consulis rinitiae lationem mediorum; imperium. Scienda , actibus plures actus includi,qui re-Pani spectu illorum duorum ut partes integrates in te an se habent . quia ut sine aliqua parte corpustibus integrante, ut est manus,ut pes; non est corpus persectum ita non est perfectus usust Prudentiae sine iis actibus, quos mox nume- : t rabimus.
Via.αμ Primus actus est Memoria,quae est Cogni a εχιο q-iit 4s praeteritorum quae necessaria est ad peratim fectum usum Prudentiae Pendet enim ru- . detia ex experientia: experientia est habitus' ex frequentatis experimentis relictus uexu AH 3. t. perimςntum autem ex pluribus memoriis M M. i. pendet,idest,ex pluribus cognitionibus sin gularium , quae eodeni modo contigerunt Hinc fit, ut qui sunt male memores, sint minus prudentes , ut in senibus decrepitis con tingere solet.
Inteui Secundus Intelligentia ea est Cognitio Histi praesentium , seu rectus sensus singularium. SV potest esse persectus v1us Pru denum quia non potest esse persectu iudicia de agendis, praxis singularium, nisi interuiectus rectum tensum habeat de illis ut enim
fines uniuersales, itai particulares sessi bent ut principia, e quibus deducitur praxis circa illos Hic intelligentiae actus,& habitus alio nomine Γntellectus, mens, sensus appellatur.Mens, intellectus,quia immediate cognoscit singularia contingentia sine discursu Appellatur autem sensus, etiamsi
ad intellectivae animae parte pertineat quia
188쪽
versatur circa singularia contingentia, circa quorum multa versantur potentiae sensitiuae 3 Porro is habitus differt ad habitu, sui etiam intellectus appellatur,& a syndereli: quia hi versantur circa prinia principit,vi circa Mnes in communi. . ac Tertius Docilitas . est Cognitio per alte Du δε-rius doctrinam,sive Habitus inclinam tas. scipiendam eruditionem alioruni suscipitiuautem illa vel voce , vel scriptis libris meruiritur autem Docilitas ad perfectam Pruentiam 'uia saepissime contingit in multis propriam nos experientiam non habere . ea ergo supplenda est per eruditione alior Docilitas secundum aptitudinem est a natura,std perficitur studio , dum sollicite, se quenter, ac reuerenter inducitur animus ad audiendum,aut legendum documenta malo. rum 3 nec ea ex ignavia , vel superbia negliguntur.
33 Quartus Solertia est Cognstio per pro Sesertia.
priam inuetionem bene coniecturando seu, a Bona , di velox coniectatio seu Habitus carin sit inans ad repente inueniendum quod co- .cs. gruit Differt a Consultatione . quia illa est cum ratiocinationes nidictatio autem non ratiocinatur . Iuuat autem Prudentiam, quia iuuat rectam consultationem . Cum enim particularia , circa quae Prudentia versatur, non sint satis notas coniecturis quoque in iulorum dijudicatione utendum est. 3 intus Ratio est cognitio per illa Gneni Ratis. unius ex alio. Mabinis ad bene argumen- inclinans. pendet mn ex illa pedi
189쪽
fecitias Prudentiae usus , tum quia Prudentia veritur circa singularia, quae minium satis
per se nota quare oportet illa per aha - tiora cognosci. ytum quia Consultatio,qui est secundus Prudentiae actus , non est nae ratiocination . Sextus x Prouidentia . est ordinatio apto 3 srum mediorum adfinem . seu Habitus ad hanc ordinationem inclinans. Differt ab Im--io quia Prouidentia maliter posita est in ordinandis ad finem mediis res consist,
ratis, iudicatis: imperium autem positum est in praecipiendo executionem huius ordinis . Quia vero hoc praeceptiintiqui est praecipuus Prudentiae a tus, supponit ordinati nem ideo Prouidentia est pars valde necesseria Prudentiae est pars pricipua,quia iuuat actum praecipuum &ideo solet interdum Prudentia denominationem sumere ab hac principali patre integrante imperimus appellari Prouidentia . ' Septimus Circumspectio . est accurata cis consideratio circumstantiarum.quae necessalia est ad perfectam Prudentiam quia Prudentia versatur circa singularia contingen- unqua ut habeant debitam mediorum com uenientiam cum fine,pendent a circumsta uis necessaria ergo est,non solum Proinde tia , quae ordinat media ad finem: sedetiam' Circumspectio, quae comparat id, quod ad finem ordinaturi, etiam cum ijs, quae illud
190쪽
obstare bonis consiliis poisinti est necessaria Prudentiae quia in contingentibus operabi. libus, ctica quae Prudentia versatur, bona
plerintque impediuiuur a malta,& aralata bent bonorum speciem quibus cautione o curritur . Hae iuut Prudentiae partes inte grantes. 3s , a Diuiditur autem Prudentia in quinque De Pr genera, quae partes subiectivae dici a Philo dentiae sophis solent. Cum enim Prudentia sit Recta ratio agibilium i quinque autem sint agibi Hlium genera quinque quoque contingit esse 'genera Prudentiae. Bonum enim agibile, M as,i, est bonum particulare,ac sinoprium aut bonum commune aliorum Triplax autem in ενη. c. communitas,ac proinde bonum ad eam spe ago.c.s ctans, genere distinctum Familia, Respublica, Exercitus Rursum bonum communitatis alio modo est agibile a superiore,alio modo a subdito respicit enim superiorem ut diri.
gibile ab ipso , subditos ut ab illis operabile. rectam agendi rationem diuersam exi tin superiore, diuersim in subditis;diuersas in utrisque experientias iterminos etiam directionis inlinediatos diuerso, cum superior alios, subditi seipsos dirigant in ordine ad
bonum commune. Quinque igitur sunt Pru 39 dentiae genera Prudentia particularis, quae versatur circa bonum particulare propri . o Militaris, quae circa bonum conrinum exer citus oeconomica, quae circa bonum com a mune domus Politica regnatiua, quae est in . Principe circa bonum commune ciuitatis.