장음표시 사용
231쪽
a d a. similitudinem creatus persectior est rebus, visibilibus limpersectiora autem propter persectiora sint.Alterum politicum,ut non ruvnusquisque omnia possideat , sed alius
haec,alius illa,pro ut iure gentium statutum est.ouod possessionis ius aequum est; ac seis emaum rectam rationemrquia maxime co- sentaneum est bono communi tum quat nus tui melius cons iantur,vi procuratur iramisquisque magis solicitus est e ram, quae ad ipsum solam spectit, quam
eorum , quae alijs auoque comminita iunt. tum quatenus usus nonorum est ipsis hominibus commodior:quia magis ordinate fit, ac magis pacifice. Quare qui res externas γε inuito possessore surripit,aut retineo, ini stum committit; ac tum bonum commune
taedio, tum ius possidentis. Iniusta autem rei alienae acceptio,ac detentio,cum fit -- cultriRutum appellaturi cum fit averte cum v mma in eum,qui illam iuste pos, det, Rapina nominatur. L Sextum genus contractuum inuitorum , II Mitio,De quae vitia sunt Iustitiae comutatiuae contra-Damo ria, spectit ad iniustitiam, qua quis laediturritatim in bono honoris,&gloria deuiam aceriis stimationis. Habent autem ad haec bom, ars ratione , cum adsum iustum ipsae persinae partici Der o lares,ad quas ea reserunturi tum Commi ne nitas . tum quia existimatio, seu bonan Δdictis itia, quae de altero habetur si honor, seu reuerentia, quae ei exhibetur 3 sunt elis D ctus quida, quasi splendores a persteti
ne naturali quasi ibi, ero delites,in m
232쪽
homines a Deo conditi sunt, e quatenus e .rb. .p. ad eius similitudinem creati sunt tum quia . 4. Mernmitis modis commodum est perlonis .no a. parve laribus, apsi commmitati, re nas comminutatis in honore, ac bona existinatione esse . si ergo non habens ad id ullam iurisdictionem, honorem ab aliatero, aut bonam existimationem tollit, c tra illius & communitatis ius faciti ac proinde iniustitiam committit. Contingit auteeam iniustitiam committi multis modis.
iris Primo cum quis coram ipsomet , cui lio I S. r. nor tollitur,verbis, aut signis alijs maniis q-ra. stat aliquem ipsius defectum quae minimstatio , quatenus manisestat detectam tum
culpae,tum poenae, dicit conuitium; m nifestaret desectum poenae, qui alicui ini riose diceret eum esse caecum; manifestaret desectum culpae,qui diceret eum esse fure: quatenus manifestat desectum culpae,etiam Contumelia nominatur: quatenus manifestat defestum minorationis, siue indigetiae, appellatur meropertu quod proprie est,
cum quis iniuriose alteri in memoriami digit auxilium , quod ei contulit aecinit tem patienti.quamquam interdum haec tria nomina confunduntur, inum pro alteroi et accipitur. I a. Cum manifestatio desectus gs.v.f.a.
fit occulte respectu illius , de quo mantis q.rs. statur,taetrata appellatur quae fama b nam ab altero tollit multis modis directe , de indirecte. Directe verimponendo alicui falsum; vel verbis peccatum alteri augendo vel occubum reuelando ; vel dicendo a mala
233쪽
mala intentione fuisse factum id, quod est bonum . Indirecte vel negando bonum auterius, vel malitiose reticesi,vel minutam his τλα.a b . Cum occulta desectus manifestatio fit 1γνε.74. ad separanduin amicitiam inter alios , Su. surratio nominatur.estq; peius vitium, qua simplex detractio quia Detractio ad famae bonum auferendum; Susurratio ad amicitia, quod bonu est maius fama,tollenda tendit.
S. TF-λ . Cum manifestatio defectus fit ioco, adosos 7 eu finem,ut quis confundatur,&erubescat, Deri Millusio dicitur estq; vitium iniustitiae, quia priuat alterim bono gloriae,seu bonae aestimationis , quam ipse habet de se.
contingit etiam Derisione laedi reuerentia, ks. 23. a. a. quae alteri debetur aedit quis reue et rq 76. rentiam , quae alteri debetur,cum ei maledicit. est enim Maledictio, per qua pronunciatur malum contra aliquem, intendendo illud,vel imperando exoptando ut cum quis dicit, Disrumpare, Moriatur, Vtinam pereas Hoc vitium Charitati contrarium est,quatenus vuli malum proximo; Iustitiet, quatenus verbis explicans illam voluntate, reuerentiam laedit, quae proximo debetur. Porro maledicere alteri sub ratione iusti, i 83 ut cum Iudex maledicit remaut sub ratione utilis, ut cum quis peccatori optat morbu , ut resipiscalmon est illicitum. quia peream
maledictione non malu,sed bonuimeditur. Atque hactenus de Contractibus inuitis i 3
quae vitia sunt Iustitiae commutatiuae cotraria. Duo testant vitia eidem Iustitiae opposta, Fraudulentia , α Vsiuata.
234쪽
is Fraudulentia inemptione,&venditione De Fraucommittitur; irrain Mutuo. Fraudulen dulentia. tia est , cum quis carius rem vendit, Dimea valeat aut emit vilius iusto pretio aut PS H. .
non compensatur ab emptore dam nuta , .77. quod venditor ex venditione incurrit aut venditor occultat emptori defectum rei, quae venditur, cum emptoris damno, vel periculo desectus autem potest esse vel secundum speciem , vel secundum quantita-as rem , vel qualitatem . Iniustum autem per Fraudulentiam committitur: qui emptoris,aut venditoris ius laeditur,quatenus --n alterius, quod emptor emEdo accipieab altero, ut illud pretio compensetur,non iusto pretio compensata vel quatenus pretium emptoris non compentatur a venditore rei, quaesit aequalis valoris cum pre-ra tio, quod accipit. Valor autem rei ex ipso rei usu simiendus est: fit enim rerum commutatio propter usum emini: quia illisi digemus . . sera usura est,cum quis pro re,quam alter De VI
mutuo tradidit,no solum ab eo rem ipsam, a sed aliquod etiam pretium accipit. Id,cum sela Mutui ratio interuenit, agere iniustum αι 'μest. Ratio enim Mutui fundatur in re, quae,3 q-73 nullum ex se fructum, seu utilitatem affert
praeter ipsum commutationis usum qualis est pecunia, Mea,quae usi consumuntur,ntriticum,uinum uis emo pecunia mutuo tradit, ratione eius misi non habet vllum ius in bona eius,cui mutuauit, nisi in pec tuam, quam mutuauit quare fit ei iustum,
235쪽
cum ei sua pecunia restituitur.Si quid να- ter pecuniam accipi non suum accipit,sed
bonum alterius: ac proinde iniussum committi , ius alterius laedens . Poteli tamen IssPraeter pecuniam suana,totum illud accipere, quod requiritur ad compensandum Gaianum; si quod, ratione mutui da'num ei
contigerit. Potest gratuitum aliquod donum accipere:modo illud nullam habeat rationem debiti,quasi ex aliqua obligati ne tacita,vel expressu Ex lucro aute,quod issis cru mutuauit, per pecuniam fecit, nihil mutuanti debetur quia illud lucrum, non pecuniae,sed industriae fructus estiae proim de non debetur ei,cuius est pecunia, sed ei, cuius fuit labor, industria . Quae autem
de pecunia dicimus,dicendum de alijs, quae mutuo tradi solent Haec de vitiis Iustitiae particulari oppo Isos istumne de Iustitiae senerali contrariis
agedum.Cuius,cum primum genus si a ligio Religionis autem obiectum sit reue. rentia,cultusque diuinus , in quem Ius habet Deus tot contingit esse genera Iniustitit Religioni opposita, quot sunt modi,quisbus diuinum lus laeditur ratione reuere tiar, ouae ei debet exhilγeri. Contingit miserem diuinum ius laedi ratione reuerentiae, cum aut non exhibetur Deo reuerentia, cadebet exhiberi; aut no eo modo,quo debet exhiberi;aut alteri,cui non debet exhiberi. ita plura existunt genera vitioru Religionaoppositorum que iub duo sueneribus c,
236쪽
ror Irreligiositatis tot sunt genera, quo ge Dea re nera cultus,&reueretil,qui debetur Dςο Iuriq*rsa r. ιν Diuinae excellentiae debetur ea re uerentia, ut nihil a nobis fiat, per quod de eius perfectione nos dubitare,ac de ea vel D. Te
ergo verbis,vei factis aliquis agimus, avo . expresse,vel tacite,seu interpretiitita in si .gnificamus; iniustum contra diuinam me uxo.LL rentiam comittimus,quod o Tentatio Dei: appellatur Tentat ergo Deum, qui dii Is o. i. de eius scientia ut potentia, aut bonitate, 'ut eam experiatur Deum orati aut sine ulla
necinitans, vel utilitatis ratione , petis alis quid a Deo fieri, ut miracula: aut sitae nincessitatis, vel utilitatis ratione se periculis
ijcit. haec enim in Dei irreuerentiam e dunt, quatenus ex se significativa sunt expressἐ,vel interpretatiue, voluntatis experiendi diuinam perfectionem .r33 a.Perfectioni diuinae veracitatis de De eue turea reuerentia ut ad solam verit ις iurio. Murenandam diuina veracitas in testimo. nium iurando assumaturi eam ergo adsita p&τλα
tatem confirmandam assumere, vitium est, s.f8.3s quod Periurium appellatur. Contingit autem tribus modis falsitatem iuramento co- firmari,uempe, vel expresse,cum falsium iiDratur: vel interpretatiue, cum iuratur alis
quid illicitumquia debet contrarium ruisi interpretativi, quatenus sine iudieio. te, ae sine consideratione iuratur a quia qui ita iurat periculo is commissi incuserendi lusitarena
237쪽
De Saeri Rebus Deo acris ad eli. ad diuinum tyrti i cultum ordinatis; aut Dei sanctitatem par- .L73.2.1 ad gratiam habentibus debetur peculiaris q.99 p. reu retia ratione peculiaris ordinis, quemq.6 .a.6 dicunt ad Deum aniustum ergo circa Dei
reuerentiam committitur,cum irreuereter talia tractantur quod vitium Sacrilegium nominatur. Contingit autem plura Sacri r 36 legiorum genera esse pro disterentia reru
tem sacrilegium maius est, quo maiore res saera sanctitatem habet. De Simo Res sacrae , quatenus ad Deum ordia is nia. nantur ut ad auctorem gratis,habet peculiarem quandam excellentiam ratione cura.Tb. a.a ius eam peculiarem reuerentiam exigunt. q. too utaritimetur nullo tena porali pretio compensabiles,ut vere compensabiles nouunt. Qui ergo eas temporali pretio commuta- - ret,ut emendo, aut vendendo irreuere
tiam eis, ac in tande ipsi Deo faceret suae simoniae nomen liabet , a simone mago, qui primus in lege Euangelica scribitur eo
peccato peccasse . Res ergo sacrae ea natu ra sua existunt, ut gratiidentur . . De Nunc ad. Superstitionis genera venia Is ηρ- stitio ς habς diuinum cultum aut nonr ' eo modo, quo debet, aut cui non debet. m, Contingit autem diuinum cultum no exhi
s Tibri 1 modo,quo debet exhiberis in non est verus cultus. Non est autem verus I9si. Cum quid assumitur ad Deum coledum, quod fallitatem continet, quaten*s quid
238쪽
falsum significat ut si quis nunc post Chri .sti aduentum vellet uti ad Deum coledum sacrificijs, caeremoniis veteris legis,quibus Christi mysteria futura figurabantur. a--.Cum in cultu publico,quod Ecclesiae nomine fit,aliquid Mimitur, quod non est ab Ecclesia institiitum ad Deum coletam per talem culium est is cultus falsus,quia ut ab Ecclesia instituriis assumitur,qui non est ab
asi Ecclesia institutus. 3. Cum quid ut impetrativum diuinorum beneficiorum assumitur,quod vere impetrativum non est.impetrativa ex se sunt preces, orationes ipsae.
impetrativa per Ecclesiae institutione sine ea, quae ipsius Ecclesiae precibus consecra ta sunt,ut ijs utantur fideles tanquam signis repraesentativis Deo preces Ecclesiistin ea Aqua benedicta, caera, candelae, olivae, de similia, quae ab Ecclesia bene dicuntur ad a. dictum finem . . Cum aliquid exhibetur
Deo ut exhibitivum reuerentia cum reuerentiae exhibitiuum norati cum in eius glo-am iam non cedat . Hi quatuor modi diuini cultus falsitatem continentis, ad primum
superstitionis genus perunt, quod non aliud nomen habet quam superstitionis , - idest , cultus superflui superstitio autem
quatenus diuinum cultum exhibet ei, ut exhibendus non est,tria genera complectitur,pro triplici respectu,quem diuinus cultus habet ad Deuma quem respectum Superstitio peruertit, referendo ad creaturas. De Nola Primum respectum habet diuinus cub
tus ad Deum, quatenus per illum agnosci. '
239쪽
yri . tur Deus ut Deus, idest, ut summum ens,&φνω primum omnium principium. Cum ergo contingit per aliquem cultum agnosci vemum creaturam aliquam;is cultus est Superstitio,quae Idololatria nominatur,idest, Divinus cultus Idolorum, seu Imaginum, Simulacrorum. Imago enim est,& simulacrum,& umbra, amaginatio vana,non verus Deiis,quidquid, creatura cum sit,c litur, Deus
De Diui uralium respectum habere potest diui insnatione . in inimi agnoscendo illum,
reuerendo ut cognitorem suturorum comus. D. a. a. ingentium , a libera creaturarum intelle-q.'s. tualium voluntate pendentium, occultarum cordium cogitationum. Solus enim Deus est horum cognitor, qui scientia li bet infinitam,ad omne verum xtendemtem,etiam futurum, ac si praesenserit ac proinde cultus significativus, ac vener tiuus talis cognitimis, non potest sine Dei irreuerentia, acinesuria ad alium, quam ad
Deum reserri. Resertur autem ad creaturam per superstitionem, quae Diuinatio dicitur quae futurum, aut occultum com
stere tentat, unde cognosci non potest Ocn nis autem diuinatio utitur ad cognitio io nem futurorum, vel occultiuu aliquo Da monis consili vel auxilioeomnis enim diauinatio per aliquam Daemonis inuocationem fitime expressam;siue tacitam, Ministerpretatiuam, quatenus talia fiunt ad aliquid fiaturum, vel occultum cognoscendu ,
quam dignussit risin Damones ingerant.
240쪽
id autem agere, est cultum Deo debitum a. Daemonibus tribuere. Fit autem hoc tribus modis Primo permanifesta laaemonuinimiocationem;quod pertinet ad Necroma, aes iam. semido per solani considerationem dispositionis, vel motus alicuius rei, ut
tus, motus syderum, cant aurum, stedinurationis,& umilium: quod ad Augurium xi speliat Tertium erexercitium Sortium quod dicitur Sortilegium HSub quibus, M. Lmodis varia modi continentur: quos esse it Tham. a.
licitos potest isque colligere ex ijs,M 4.33. H. Dualo ante dicta iunt. ait o Tertium respectum habere potest diseuinusculi ad Deum,agnoscendo ium, ob auctorem, effectorem sapientiae,sanita Ititis,ac omnium, quae nobis contingunt siue ala poenae Fitto debitam, qua quirendam cisimitatem,aut ad pericula vitata, quae vim
non habent ad haec emienda per vita Dei dispositionem neque naturauem, neque supernaturalem aut obseruantur ut signa laturorum eventuum, quae nullo modis eoia signa sunt neque naturalia,neque superuaturalia. Ille enim usus,& obseruatio ex se vana sunt:nisi effectius,non exhibitione illo-
tu, sed precibus, aut alijs modis a Deo ordinatis, expectetur ab ipsis Deo. Qui ergo illa exhibet expectando per illa Gestim aliquem, ne ita est ut aut ex Amocatione, vel pacto aliquo expreM cum Disa in inito illum effectum expectet:aut ex pacto iapi'