장음표시 사용
251쪽
3. o. r. iws unam inclinantem ad verun iustum .
. ar.a. i. ' Est enim verum iustum ubi ei vera Iuriunt r. q. i. alteritas. cproinde vera exigentia,&, q. rum debitum iusti. verum autem Iusti dori . a. r. bitum est , quod maiorem debiti rationem Mori ερυμ habet,quam debitum decentiae. nec proino, de potest ad aliam virtutem , quam ad Iu- Uide supra stitiam pertinere. Inter totum autem , 5c
partem est vera distinctio. Iam homo ha- Viri S. et Ius ad bona Dei, quatenus homo est sui Nom. r. p. arbitrii, ut possit opera bona facere, vel solos. I.a non facere sin Deus bene operantibus vi-3. tam aeternam promisit Exigit ergo bonum hominis opus vitam aeternam a Deo promissam . Quamuis autem Ius diuinum in creaturas omnes unum sit δε omnia sine ipsius Dei, etiam Ius hominis in bona Dei liberum hominis arbitrium . Ius tamen hominis, quod est sub lure Dei, habet se ut pars quaedam respectu Iuris diuini, quod vere totum quid est. Ergo est vera luris distinctio inter sus hominis, a diuinum ac proinde vera alteritas, & vera exigentiam sustum fiat. Est gini vera Iustitia in Deo illa persdio, perquam inclinat ad
eum actum ut posito eius pacto, Sciromissione, bene per suum liberia arbitrium operanti, vitam aeternam tribuat sicut negari non potest quod vera Iustitia vindicativa in Deo sit, quatenus male operantibus Doenas rependit . Ut ergo ius, quod nomonabet in sua opera e bene, vel male agat,iatis est visit tanta alteritas inter Ius nominis, ocius Dei vivere iustumst, quod
252쪽
Deus facit cum mala opera punit ita idem Ius latis erit, ut sit tanta asteritas, ut vere
iustum sit,quod Deus Dina m bonis opeas ribus praemia tribuit. Porro sedes tu q L .f. stit voluntii .est enim actus Iustitiae, q-s -- voluntas tribuendi misitque situm . Ad hunc actum non potest sensus erige re .
inesinat enim Iustitia ad reddendum alteridebitum ut debitum alteri est inclinati haec intellectualis partis est, potentis reflectere supra seipsam, lilpra suos actus; de valentis referre se ad alterum ut alterum est sensis avx in semper inclinat ad M', nec pote rugoster
253쪽
2 8 DisTINCromvoDECIMAtione formati Fortitudinis,
Omo bona operata betageres, vivirahi aeternam cosmum si, ut in dist. 6. uictaei
est .Homo autem ages intellectuale ex animo conflat, corpore . Debet ergo non ibium actio ies , quae solius animi sunt, sed sensus etiam actus ope.
rari secundum reclam rationem a APp titus autem sensitiuus duas partes habet, Ira scibilem, Concupiscibilem quarum in ta tributa esthomini a Deo ad repellendum malum sensibile corpori contrarium; altera ad trahendum ad se bonum sensibile corpo
Contingere autem Iet ut in repellendo malo sensibili, in procurando bono sensibili, petitus non gerat te moderate ac vi hominis appetitum decet, iuxta recta rati nem v igitur appetitus sensitiuus moderate se geratidebet Ratio pr scribere illi in qu que actione modum moderate se gerendi pentatis omnibus circumstantijs bractus qui ab appetitu fiunt iuxta praetcripti rationis a repellendo,Vel admittendo malo sein
254쪽
sbili actus Fortitudinis appellantur eo b S.Cb. 2. rcle moue nomine appellantur habitus boni, et ias L.
oui ab illis actibus relin turi, quique im sum ad eiusdem generis actus bonos incii nam, facilitatem appetitu praebent ad eos formandos . . ub inter mala sensibilia,quae materia, De obiecta fortitudinis sunt, aliqua sut acer titudineba,&terribilia,ut mo in Actus ergo heriau-
habitus, per quem amnius erga ea quae sunt τacerba,&terribilia,itairecte se habet,ut neq; ς μεαβ. praue timedo, neque temere audendo dis ' ea. ,.a.dat propter illa ab officio rectae rationi con Q. Hi is isentaneo; sed in illo se contineat, siue time, ..., do,&cauendo; siue audeo,&opus arduum ' 'aggrediendo, pro ut recta ratio praescripsi
rit. peculiari ratione, ier excellentiam Fortitudo appellantur . elique primarium quod iam Fortitudinis genus quia circa sensibilia mala primaria versatur ad quod cetera fortitudi iras genera comparata , ns VCfortitudines,sed ut aetiis, virtutes sortitudini aut ne reputantur, interdum solant respectu huius Wimi generis habere se ut partes quaedam illud integrantes . contingit enim eas habere pro obiecto minora quaeda
mala, quq concomitari solent, componere malum acerbum s ut singula corporis mebra integranti&componiit ipsum corpus quod clarius ex ijs,quae de singulis infra dicentur, intelligetur . Cum autem contingat a Forti
255쪽
ne undecim passiones; nempe Amor, cois. cupiscentia, delectitio circa diuvim malo acerbo contrarium; ium,abominatio arinitia circa malum acerbum spes,& audacia circa media ad bonum retinendum, aut malum vitandum valetia; desperatio,&timor, cum media non suppetunt Ira in repende domalo et,qui malum infert:inde fit,n - teria,circa quam nuideradam Fortitudo satur, ne quid fiat contra rerum rationem, possint esse omnes passiones Versatura aes circa passiones aut excitando illas, aut semnando: ne vel per desecta. vel per excessum
Deccetur contra rationem in malo acerbo fugiendo ne modo autem tum excitandi , tum franandi passiones agitur fuse in nostra Ethicae summa Disp. 3. quaest. l. Prop. 1. PRSumma ad pleniorem huius Introductionis Theologicae doctrinam valet n6 parum sed non videtur hic iterum repetenda
De Ma Iam ad honestatem , ac nobilitatε aemi is maxime facit honestas, ε nobilitas finis
. Finis Utem maxime honestus, est bonum 1 STt . . commune,praesertim Ecclesiae, salus aeternas, proximorum,& in primis testificatio diuinae veracitatis,qnae est bonum Dei. Qirare praecipui Fortitudinis amas sunt, Cruciatus, Semors 'ia,quae sertiter sustinenturi, obetatur pro patria, pro Dei εcclesii pro salute animarum, ac in primis o Dei fides. -- ciatus latem, mors promi fide tolerata Martyrium appellatur Passiones autem, circa quas moderandas Fortitudo versaturi sumeraeci e duae, Ti
256쪽
ne Fortitudine. a sanior, Audacia.quia ad has tandem ecteri De vitarpassiones terminantiir contingit ergo coir Fortitu-Fortitudinem peccari, cum ouis vel non , . . met,vel non audet moderatἡ.Non timet, tem quis moderate,cum vel timet quod non rarν τι Oportet, aut sicut non oportet, aut q::ando idita- non oportet vel cum non timer,'itando ti Inti mendum, aut quae timenda. Duo ergo viti I. isti sunt, quae Fortitudini opponuntur ratione ti
mori , e alterum per excessum Timiditas, suμμ/ aro salterum per desinum Intimiditas. Rursum Temer
non audet quis moderare, cum vel contra rate. rationem radam timet labores, eosque refugit,quos subire oporteret; seu cum no a ' - .i. det quod debet,&quando debet vel cum temere audet,in aggreditur quod non de f&rb. . . bet, aut quando non debet. Duo ergo alia vitia Fortitudini opponuntur ratione auda. cite. t alterum per desectum Ignavia, alte gs.2'.a. ruin per excessum Audacia, seu Temeritas . q. ias. Nunc alia Fortitudinis genera , seu virtutes h&υ. .a. Fortitudini specialiter in affines explice Vir. mis,o earum vitia contrari is it Cum autem Fortitudinis generice ac De istuceptae obiectum, siue materia sit malum sen' .L- μμ sibile:rationem autem mali sensibilis non sis tum habeant ea, quae sunt acerba , circa quae t tuaim
Fortitudo specifice sumpta versatur; sed etia 'n alia, quae modo ipsa acerba mala comita bus . tur, modo alia minora mala, modo etiam csi bonis ipsis coniunguntur fit,ut tot finivire ira m . . to Fortitudini generita subiectae, Minnes s. i rortitudini specificae sumptae, Quot sunt,prε-
te acerba mala, mala alia sentibilia ratione
257쪽
inter se distincta. Habent autem mali ratio-tionem, exceptis acerbis , tum mala minora absolute sumpti tum difficultas ad bonum consequendum,vel malum fugiedum ex impedimentis absolute consideratis; tum dissicultas, quae prouenit ex diuturnitate actus tum dissicultas, molestia ex rei expectatae dilatione;tum anxiitates, curae circa perbcula quas solet timor concitare;tum difficultas,quae obijcitur ad bonum conseqtiendum; tum dilficultas, quae obijcitur ad bonum ex cellens consequendum , quia excellens est itum dissicultas sumptuum in peribus ma-
gnis singula ha cisala singularum virtutum materia sunt , quas deinceps numerabimus Fortitudini specifice sumptae affines
1 e Pa in Patientia firmat animum aduersus rei ix sienti, mitino, binis oepressus deserat officium
rationis. Consentit in omnibus cum Fortitu χ S.I3. r. a. dine, praeterquam in eo, quod materia Foris q. t 36. titudinis sunt res acerbae, ac terribiles, prae- . . , sertim mortis pericula: Patientiae autem materia sunt cetera mala, his maioribus excry
Nis.effectus Patientiae sunt: Tristitiae sublatio, vel moderatio secundum rectam rationem, vi rationem plene sui compotem relinquat.& aetiis aliarum virtutum non impediat: Externarum actionum, verborum, gestuum odoratio, ut per tristitiam nihil indecori
De Insen patientiae duo vitia contraria sunt Insen is ibi Ilia. sibilitas,&Impatientia. Inscnsibilitas est, in , Inj iiij quis neque suis, neque alienis malis tan-
258쪽
humanitati, Mamicitiae, vitae politicae in I Arta x. et congruum hoc vitium est. Impatientia con G.e. 7. v traria est Patientiae per ex inima cum quis 3 Elbae itinimium dolet, aut etiam ex dolorea rum S. b. a. i. discedit. q. ι .a. r. 11 Constantia Perseuerantia virtutessuit, quibus firmatur animus ad persitandum in recta ratione usque ad finem operis boni santis,et Firmat autem m Perseuerantia contra o Perseu lestiam, seu dissicultatem,quae oritur ex diu GEM turnitate actus, seu temporis in opere bono 'i perficiendo: n Constantia vero contradis myγμα
scultatem ex quibusvis alijs impedimenus a. q. 37. 11 mis duabus virtutibus Pertinacia oppo in Lois.1. nitur, anconstantia . . Pertinacia est, qua L 11 8. inquis perseuerat,& firmus manet in proposi 1 . s. mo siue sentiendi,sive agendi, sino opo I tet,vel plus,quam oportet.Inconstantia qua De Pertiquis ab incepta actione desistit taedio diutur nacia, . i nitatis p Si quis ob alia incommoda de si eo an stat, praesertim ob priuationem delectatio. M a num, Mollities hoc vitium appellatur. Per 'μtinacia dictis virtutibus opponitur per ex iis, cessum Inconstantia,&Mollities perdest . -
Longanimitas firmat animsi contra mo ' lestiam, quae percipitur ex rei expectatae di De Lomlatione . Species quaedam Patientia Videtur sanimit Longanimitas esse eiqi eadem vitia oppo qni, quae opponuntur Patientiae. 'e as securitas placat,&confirmat anssimum ob aduersiis nimias anxietates, curas, quas .
silet timor concitare incius Securitatis est G e, neque solicita de modo ps. . a. a.
259쪽
vitandi pericula:quod putetur talis solicitu-ε. 36. a.s do non necessaria neque consermis rectaerg. m. a. a. rationi. Cum autem solicitudo oriatur ex . ιδ'. a. 7. timore,qui ut ait Arist a. Rhet. c. facit homines consiliatiuos, quatenus cilicet curam habent quomodo vitare possint ea, quae timent:ea,quae valent ad lituo rem fraenadim, valent etiam ad securitatem concipiendam
DeFidi Fiducia, seu Fidentia est virtus perficiens a uia. animum visit promutus ad aggrediendum opera ardua; qui dest ficultas ad exeque.
S.'et .a dum .Firmat ergo animum contra difficultas. 29. a.6 tes,quae includunt quandam rationem mali, quatenus habent defectum facilitatis ad ob tinendum bonum.
De vi Securitati,&Fiduciae opposita vitia facile is Meurita intelligi possunt ex vitiis Fortitudini,&Ma-ν , C - non habeant. ducto η' ι Magnanimitas perficit animum,ut circa sitis res magnas, praesertim circa honores m
, gnos rectea habeat 3 nempe eos pro ut exin De pedierit vel contemnendo . vel moderate gnanimi curando Immediatus actus Magnanimitatistate appetitio rerum magnarum secudum reis Etam ratione. Oritur autem is actus ex cone Aria. q. deratione adiumentorum, notalitatis, odiaetb.c.3. namentorum,ac in primis virtutum, quaesum α' a. a. in animo, cui proinde conuenit appetere magna Ratio formalis obiecti magnanimi astatis es Magnitudo rationi rem congruens.
quare motivum cur Magnanimitas, quacunque materia magna appetat,est quia magua,& ardua stanti Materiale autem obiecta sua
260쪽
De Fortitudine. ssum ipta res magnae inter quas principe in locum es tinet honores mari, tum quia magnus honor est magnorim Oeerum iis gnae vimius praemium,ac proinde quid ulti, inimi in rectis a mibus xlviii quia valde difficile est moderari appetitionem hon rum, quippe ad quos magno impetu fertur
ω Circa mediocres autem honores, eum De Hiis moderate appetuntur, est alia virtus Philo ιλ- timia quae ita se habet ad Magnanimitatem, seu Liberalitas ad Magnificentiam. Caris. . x oriuntur ex Magnanimitate inulti esse Eo.e. ctus quos numeramnus insumina Ethicae s.Th. La. Disp. 34. 3:PrOPH. q.οo in .i Magnanimitati opponsitur tria vitia secti . dilexcessiim,Pret sumptio, Ambitio Inanis glo De tys ria;vnum secundu defectum, Pusillanimitas Magna-3. Praesumptio, siue Pretii dentia est, qua nonitati quis aggreditur aliquid, vel paratus est a ri , ,ri ἰὸ3 gredi, quod est supra vires,quas habet. Est προ in aliud genus Praesumptionis, qua iis nimi Prae . fidit de suis viribus quodvitium opponitur Gmst.
Fiduciae ex excessum inter vires autem, mera da sunt etiam auxillia,quae sunt ab aliis. - si Ambitio est, quae Ipetitur bonor ad O. AHM
qui non debet expeti, ut maior, quam pro pria excellentia mereatur; aut sicut non de none.
bet aut inutiliter, non referendo ad nilua socitem ullam propriam et aliorunt . i o33 Inauis gloria est, qua gloria expetitur,
idestopini de laus de simulata exceu De Ina, tia, siue maior, quam par se; sive apud eos, Ire Uud quos non debet aeri istuc non appo