장음표시 사용
261쪽
S. N.2.1 nedo finem unum debitum. Opponussi vi q. Is gnanimitati,& Philotimis , quae circa hono-a .H.a.a os versanturia que etiam gloriam. Distin-
.i3 gustui autem honor a gloria.quod Gloria in
notitia excellentiae altarius, naiide, quae verbis agitur,posita est Honor autem in di gnitatibus, magistratibus, Malijs testimonijs excellentiae,qus signis exhibentur
ID FUI Pusillanimitas est, qua quis refugit ea, 3ει imisu iij, facultate sua no excedunt; honoren hac floriam coto qua recta ratio praescribss. oritur ex opinione, qua quis omnia nimium a Sorb.x.a magna, sua facultate,ac excellentia exce- . ia, concipii Tollitur cosideratione auxi
liorum, propriae excelletiae,praemioru ,acti num praeclare ab alijs gestarta, alioru, quae fiducia augent Opponitur . n. Pusillanimitas etiam Fiducis per desectu. Est autem Pusilla synimitas vitium quia contra inclinatione na ..turalem est, ouam omnes res habet ad acti nes commenturatas sine potentiae vi autemz pN'sumptione quis excedit proporti ε eotentiae, dum nititur ad maiora , quam ossit:ita pusillanimis deficit a proportione
me potentiae, dum recusat in id tendere 34. quod est sua potentiae commensuratum M.
De M Vna virtus reliqua est Fortitudini amnis, 36- - Μ/g0incetia. de ea verb, vitiis oppositis in I .dis .dictu est. Est n. 1 Magnificentia mixta ou da virtus,assinitate habitas: cu Fortitu-b N.1., risit, quatenus firmat animacontra difficu,
a. is Nw,qua afferunt simus in operibus magnis; csi Iustitia,quatenus est aliquo modo ad alteraisonu cumune spectas in operib magnis. Di
262쪽
Ltera pars sensitivi ap De Tem petitus est Concupisci perantia
bonum sensibile a De az tu bet autem homo, cum pia, etia conmipitabilis M Eib. e. lotis opera agere iecun s T , ,
dum rectam rationem emergo comm . . . . . pistibilis circa bonum sensibit quae secum '
dum rectam rationem aguntur, actus Temperant a senes; qui producunt habitum temperanti', qui ad actus similes rursum agendos inclinat. Iam quinque sunt boni selisibi lis genera iuxta numerum sensuum extera rum Sunt enim proxima sensuum externoru
bona ipsi actus delestibila circa
ipsis sensibus congruentia, animali vitae conuenientia Glaca actus autem delectabiles sensuum appetitus concupiscibilis, ut circa bona sibi maxime congrua , suis, qui pansiones appellantur,actibus versatur Maxime autem alliciu appetitum delectationes se sitiuae. Ne igitur homo delectationibus sensi uis illectus aliquid agat corura rebam rationem,starnandi sunt passione inprimis amor, iacvistentia,ctinctatio Inenantur
263쪽
autem habitibus, actibus Temperantis . Quare tot distingit possunt Temperat e
neras quot sunt genera delectitionum sensitivarum, quae notabilem aliquam difficultatem asserunt homini, ut se in rectitudine rationis contineat, ne delactatione tractus,ab ea rectitudine recedat. Intra delectationes autem vehementissimae sunt delectationes venereae, mihi une enim maximae eae d lectationes, quae ciuisequuntur operationes maxime naturales quales sunt, quibus -- seruatur natura animalis per cibum , i tum , latura specie per coniunctionem maris,& foeminae. Quare magna vis requiritur in habitu, lactes, qui passiones, quae circa has delectationes versantur,fraenat aeproinde is actus, habitus primum, ac prae ei um locum tenet inter genera Temperanti estque ipse praecipuum genus,sibique Temperantiae nonien rei Hatit propriuim Alia vero Temperantiae genera ad hoc pri
mum genus comparata, non Temperantiae,
sed virtutes Temperantiae amites, ac similescensentur esse.de quibus deinceps agedum. De Ten Temperantia est virtus moderatrix earumperantia passionum, quae versantur circa delectabilia Erisycia corporis secundum sensum tactus inus cia
dam radia est sed quia moderatio tactus
in venereis habet rationem maioris ardui quam tactus in cibo,& potur diuidendu rar-nim est hoc primum temperantiae genus in duo genera , quorum alteria circa venerea , alteram circa gustatiniversatur, quorum
264쪽
De Temperantia. I putrumque in duo rursum genera diuiditur ralterum in Abstinentiam, S Sobrietaresali s rum in Castitatem, Pudicitiam. uoi gula, qua Temperantia utitur in modo in ponemio materiae, circa quam versatur , est ipsius materiae necessitas, aut utilitas ad vitam humanam: quae necessitas, siue utilitas honestati,& moderationi non repugnet. x quo intelligi rur . Extra coniugium a Ven' reis omnino abstinendum 'uia ea honestati re seu rnant. a. In cibo,& potu specta si esse
bonam corporis valetinlinem, mentis ad suas unctiones sistim, ius suri Corporis aurem vale in opses functiones. quia omnia sint propter Deu, potest interdii spectari satisfactio pro peccatis ut reconciliena ur Deo, eique satis Q.
eiamus imitatio Passionum Christit - mini. Non posse spectari solam corporis voluptatem quia is finis non est per se ho nestus, cuni per se non spectet ad hominem ut homo est. Iam Temperantia duas partes teora Desonetes habet,Ηonestatem,& verecudiam. Par I a te, ct res integrantes appellantur alicuius Virtutis γλω-- eae Virtutes , seu virtutis persectiones , finε quibus non est perfectus usus illius virtutis uia ut partes integrantes corporis sunt,sine qui i. a. bus corpus non eonstat persectum ita seli ben Honestas, serecundia ad Temperanio iam. Honestas,est habitus inclinansadanio
re illius honesti seu peculiaris decori , quissehicet in actionibus ac operibus Temperasser tiae verecundia, est habitus inclinas ad ho
265쪽
rorem ac timorem illius turpis , ac probro
digni, quod maxinio certula in operibus
De Insem Temperantiae duo vitia opponuntur,stu ramicita por, Intemperantia i stupor, siue Inset ἡ si v lxiria Temperantiae oppositum per desectum .cum quis sicut non pol tet,&Stuporri ii indo non oportet,&c. auersatur, resta e Aria. i. id delectationes tactus vitiosum est enim , is contra naturae ordinem agere Natura autet. Eo i i. ζὶζctλpionos apposuit operationibus neces.; . . , serus ad vita hominis si quis ergo delecti.
i. dtiones adeo resuFret,ut praetermittetrein ' cessaria eoseruationi naturae,vitiose ageret: quia contra naturae ordinem ageret. Si quis aute in ob finem honestim, ut propter sanitatem corporis, aut executione alicuius Oseficij, aut contemplatiorae in , aliudue animi bonum, delectationibus tactas abstineret , honeste ac laudabiliter abstineret
De Int Intemperantia opponitur Temperatiae perantia secundum excessum inclinatque ad delectotiones tactus quando, vel ubi non oportet,d 3 i' i. plus quam oportet, vel non eo in Iso, quo Albi c. o. oportet, vel ad quas non oportet. Hoc vitia It maxime probrosum eli,&infame, tum quia S. T 2, 3 per illud homo vi iacitur d lectutionibus in-q- ελ μ 3 fimis quascunt: utis habet co rama: Ies: tum
quia in eius obicct, nihil elucet in gelati, nihil, nuositatis,nibi quodhomine deceat De Ab Hi a re operantiaequatuor sunt genera, Ab ιε tia I stinent a,sobrietas,Castitas, Pudicitia Ge- . itera enim virtutum distinct:onem sumunt oriet te, dine ad diuersa obiecta,vel materias. ' lita YMe-
266쪽
De Temperantia. fars Materia Temperantis sunt delictationesta te, Pud eius:quamin duo sunt gen ra. 'taeda enim eiιia is spectant ad alimentum, quod conflato G .iurare. . potu & circa cibum est Abstinentia , Si circa potum Sobrietas. inaedam delectatio e L . a. a. nes pertinent ad vim gignendi quatum alia .i 6.1 me principalis ex ipso actu coniunctionis: i circa quam versatur Castitas Aliae secundariae ex osculis actibus .a: nplexibus, circa
is has est Pudicitia Sub altitate ponitur vi ginitas: quae Perfecta quaedam temperantia est,per quam n o animi proposito abstinet
quis ab omni actu venereo, conseruans ab omni voluntaria obscetnitate illibatam cori poris puritatem, integritatem . Quod ad Abstinentiam attinet,sciendum moderatione in usu alimenti sumendam esse ex ordine ad valetudinem corporis, functi 'nibus mentis
κω gruentem , vel ex ordine ad subiugadum corpus seritu , ac Deos in quo caci potest abstinentia esse maior,modo non adsit not bile valetudinis detrimentum, quo mens
reddatur ad suas functiones ineptior.Corpus enim est propter animi functiones ut a porro maior cibi abltinentia, Ieiunium solet apis a penari Circa Sobrietatem sciedum Sobrietatis nomen interdum accipi generatim pro virtute Temperantiae; interdum magis stri-
ω,pro temperantia cibi , totus, vel temperantia potus cuiuscunque; interdum strictissime, proprie pro moderationem
tus valentis inebriarer, definitur,Virtusas
sectum, rusum potionis inebriare, alantis vibite aut os
267쪽
Decula. Abit inentia ample lumptae, ut modera a glionem ii cibo, potu complectitur, cotra- s. τιν 2.2. rium vitium est Gula.quae in usu delectatio,. q. 8. nis cibi, potus debitum modum, idest pret scriptum rationis excedit . Poteit autem erisius accidere quinque modis: quonim sit
guli distinctas Gulae spicies costituunt; quia iιnguli diuerso modo opponiivir virtuti A stinentiae,& diuersi in diuersis reperiri so
lent. Primus modus eltaecundum ciborum Ilubstantiam: .cum pretiosiores cibi appetuntur,quam proprio latui conueniant. Secun a dus modus secundum qualitatem cum incondimentis mc studio praeparandi eis e ccisus aereius secundum quantitatem cum a s nimium comeditur,ideli pius , Quam natura requirat Quartus secundum imodum simoidi: ut si quis non numdendo, ted deuorando comedat Quintus secundum rationem tem arporis ut si quis tempus debitum praeueniat
aliti, pluS, quam deceat, comedat. Allae in 18 ordinationes circa cibum accidete olent:
quae non confiituu species Gulae diitinctasi quia non Abstinentiae , sed alijs virtutibus opponuntur ut Comedere in loco incon. giuoi do eligioni repugnat , modo Μω
D/Ebγis bobrietati strictissime sumptae vitium
eis oppositum ei Ebrietas . quae inclinata sex. cessum in potando causa voluptatis, utqueg S. I b. r. a. Ad Violentam tu rationis priuationem et iso. Si mς dicti ae caula,non voluptatis, ex medicorum prescripto fieret excessus in potu usq; ad violentam rationis inteiceptionem, non esset
268쪽
esset Ebintra Violenta autem usus rationis priuatio opponitur natiuali. Naturalis fit per somniini,sturii iis animalibus impeditis ne ad organa exteriti euant, nerius evibriis, qui ad te vini externoram organa termi nantur, vapore quodam frigido occupatis. Violenta fit , quando tanta vaporum copia
cerebrum in piet, ut etiam ua vigilia ratione uti non possit.
3 b Luxuria astitati opponitur. Sciendum De xu autem vim gignudi tributam esse a natura ad ria. conseruationum ecio Loc ob in causam delectationem vehenictem actu generati in s. s.
indita ii; quae ita ad se animisi tralut tiruta q-xsDxime distrahat illum ab operatioqibus mentis, rationis. Ex quo intelligitur gignendi actum, te feminis effusionem non elle licitam,ac proinde teque licitum esse quidquid
per se ad illam etalionem ordinaturi nisi ea secundum rectam rationem ad speciei conseriistionem fiat.alioquin illa iniuriosa est de naturae, rationi . Est ergo laixuria vitium, quod inclinat ad inordinationem circa acta
3i eminationis. Quamquam Lixuria nomensistet etiam tum pro quolibet excessu in usu ear in re ruin, quae pertinent corporis 3 cultum uiu voluptatem. Duplex porro mordinatio potes in ictu seminatio iis esse alte. insibstantia actus χύ non fit in organo na mali, aut non cum persona legitimi astera in modo, dc alijs circumstanti, loci, 33 temporis, in Pro varietate autem inordia nationis circa substantiam achis, sunt plures a uiuriae speci . Vel enim est inordinatio ε circa
269쪽
circa aetti principalem, quod ita fiat,ut non possit equi generatio in est vitium contra naturam. Vel quia ita fit,ut non possit equi 3 comoda institutio vi promotio prolis usq;
ad statum perfectum: ea species dicitur simplex fornicatio spectatque ad RVlam ristini cum soluta. Velquia fit cum persona uincongnia Persivia autem incongrua vel est propinqua;& est Incestus: vel alteri iuncti;
estque Adulterium vel sub potestate parentis;& est Stuprum vel non consentit ii est Raptiis. Vnum aduertendum est circa sim 36plicem fornicationem,eam esse illicitam , ut lictum est, quia non est congrua fini gener
tionis, qui est prolas secudum statum petas ctines, iisngruentem homini: non potest autem proles ad eum statum peruenire sine paretum cura, institutione, praesertim P tris, cuius est filios instruere: sornicatio autem ex natura sua,quia non adest nexus m trimoni j non adducit certam prolis educationem ex parte patrii qui aut certias non est;aut si est certus,certe firmus non est,cum
non sit matrimonii'inculo ligatus.inserie ro sornicatio iniuriam laturae proli,quae noest habitara educationem , quam xigit;
bono communes, quod detrimentum patitur in ciuibus non bene educatis . praeterea per
fornicationem exponitur futura prolesi riculo multorum incommodorum corpora liuis: quatenus ea non est habitura patrem certum, ac firmum i qui magis , quam mater
prouidere potest rebus proli ad vitam ne-
270쪽
3 et ius,quam mater Circa genus luxuriae, quae et ccintla naturam, aduertendum iubeo esse
plurcs pecus pro pluralitate modorma, quibus contingit actum seminationis contra ordinem naturalem fieri . Potest enim fieri absque concubitu , pollutionem causa delectationis venereae procurando: iique actus
ad Imae sidit iam peltinet, quam aliqui Mol-38 litiem occ ni Sectindo per concubitum ad rem non ei uiuent oecit isquod Belli alitas. a Ppellatur . Tertio De colu ubi tun ad non deo tu in sexunt,ut masculi ad malculum,'-m nae ad foeminam di dicitur Sodomia. M QIarto mim seruando naturalem modum concum,ndi, aut qtantum ad insti umentunon et bitum, aut quantii ad alios monstrum i ijs, bcitia es concumbendi modos l/oribe Luxu ita multi mali flectus pio deunt,
εχ i in pu Uicitia vi tu mi est, quod ad tactus, De Impuamplexus,& olcula libidinosa inclinat Libi dicitia dinosa sunt cum coniunctim habet delictationem venerem.delectatio autem venere i est,quae actum venereum con itaris,leticum sq, autem actus non est licitus,nec eius delecti μή s,tio licita est . Non sunt e reo liccita Dicula, tactus,amplexus libidinosa cui nos et licitus actus venereus . Dicitur ergo ni pudinitia vitiu,quatenus ad an plexus, tactus, Di u-la inclinat , quae sunt illicita quatenus libidinosa Solet autem ad haec delectitiovcn rea consequi ideo valde ab his cauendum.