장음표시 사용
201쪽
ORATIO LUOUSQUE tandem abutere , Catilina , patientia nostra P quamdiu etiam furor ille tuus nos eludet ' ρ quem ad finem sese effrenata iactabit audacia P Nihilne te nocturnum praesidium Palatii , nihil urbis vigiliae ' , nillil
timor populi in , nihil concursus bonorum mmnium , nihil hic munitissimus ' habendi senatus locus , nihil horum ora vultusque moverunt ρ Patere tua consilia non semis P consili clam 7 jam omnium horum conscientia teneri coniurationem tuam non vides Τ Quid proxima, quid superiore nocte egeris , ubi sueris , quos convocaveris , quid consilii ceperis, quem nostrum ignorare arbitraris Το tempora , o mores t Senatus haec intelligit ; consul videt ; hic tamen vivit . Vivit λ Immo vero etiam in senatum venit : fit publici consilii particeps : rotat & designat oculis ad caedem unum quemque nostrum . Nos autem, viri sortes ', satisfacere reipublicae videmur , si istius furorem ac tela vite
Ad mortem te , Catilina , duci , jussu consulis ' , iampridem oportebat : in te conferri pestem istam , quam tu in nos omnes iamdiu machinaris . An vero vir amplissimus '' , P.
t tori.&nι J Non ri aru , ut senatu decreverat, ut est apud Di. nem , &detur Cicero , Catilinam eo die in senatu Cicero ipse, ad imi andam periculi inagni. futurum . Sed cuin emn , praeter spem, a- tudinem , coivitiorum ale loricatus in carnis della vidisset , subita indi ita ione coiit in ptim descetidercit. M 3. tus, in haec verba prori rit. Arti νεε. o hie m reuissimus J Templum Iovi a E δει ' I , 3 Distratis et De statori, dicit . I iem. nobis intultabit . 'eibuin pladiatorii: in . 1l- I Qu.is de immani quadam lud quoque anno iandum , qui d ce furore tu & rabiosa lera locutus . Idem . audacia , quali de re quartam antirata, la- 8 Nos autem viri fortes J E .m de . Non e cutus est. Recte enitia ad uionet labius, mi- nim in cautione, sed in animi mannitudineram ex eo subliniitatem oriri , cum rebus ac praesentia posta est sortitudo. Irim. sensu carenti hus actum quendam Sc animos se consulis J Sed poterat reconsul im- damuL. Me m. perare , ut quisquam ad n or em disceretur 33 Nocturatim ymos sitim palatii J Periculo- Poterat, ubi et S. C. coini niua erat Icsp. D sis tem; oribus prasidium pallitio imponi so. dem. Ichat , quod illud qui occupasset, tu bem sa- Io An vero vis 3 Araumentum cile in potestate liahiturus videliatur. Idem . a minore t in quo , ut erud te aminiat Fa 4 mku uνbis vulIM J Decreverat enim hius non solum totum tota , sed etiam par senatus , ut per totam urbem vi: iliae habe- tefi partihu, comparantur. Nam Catilina Grac-rentur , iisnue minores magistratu, praeelsent . clio, status reipub. orbi terraiivii, mediocris
Sallustius . . la iactatio & incendiis, privatus con-I ιιι ιι mor populi a Nam & tumultum sulibus comparatur. Idem .
202쪽
seipio U , pontifex maximus , Tib. Gracchum , mediocriter Iabefactantem statum reipublicae , privatus interfecit Cati linam vero , Orbem terrae caede atque incendiis vastare cupiemtem , nos consules perseremus Z Nam illa nimis antiqua praetereo , quod Q. Servilius Ahala Sp. Melium , novis rebus siti dentem , manu tua occidit. Fuit, suit ista quondam in haere publica virtus, ut viri fortes acrioribus suppliciis civem per
niciosum , quam acerbissimum hostem coercerent . Habemus enim senatusconsultum in te , Catilina , vehemens & grave rnon deest reipublicae consilium , neque auctoritas hujiis ordinis : nos , nos, dico aperte , consules desumus . II. Decrevit quondam lanatus, ut L. Opimius consul videaret , ne quid reipublica detrimenti caperet . Nox nulla interia cessit ; intersectus eli propter quasdam seditionum suspiciones C. Gracchus , clarissimo patre , avo , majoribus : occisus est cum liberis M. Fulvius , consularis . Simili senatusconsulto, C. Mario , & L. Valerio contulibus , permissa est respublica: num unum diem postea L. Saturninum , tribunum plebis, &
C. Servilium praetorem , mors ac rei publicae poena 'Τ remora-
ri P. S. i. a P. Q melius Scipio Nastea Serapio, eius, qui optimus vir a senatu iudicatus erat , nepos; eius, qui censor porticiis in Capitolio secerat , filius a pronepos autem Cn. Scipionis , celeberrimi viri , P. Asticam patrui, ipsius autem Tiberii eonsciis
Ninus. Paterculus. Idem .ia Privitur intremit J Video. Interpretes conturbari, quod idem & Pontifex Max. &priuatus en dicatur: in eo autem nulla reispuanantia est . Pontificariis enim inagistratu ima est. Quare nihil pmhibet elinilem depontifieem ni ximum esse , & privatum. Hem. 13 Nam sit. J Figuram lianc praeteriti nem vocant .. Historia ex Livio petenda est. Idem . r. M. Fultima I M. Fulvius Flaeeus, quem C. Griacchus in laeum Tiberii fratri iii virum nominaverat , sociuinque reMlis p tentiae alsumpserat. Idem . Is Maur ae reis. poena De tribus anti vis libri , qui olim Dominici Grimani Caris inalis fuere, in eo, qui optimus est, locus hie ita te ivr t Num unum diam postea L. Saturninum trib. pl. et C. Serviatum praer. re .pana remorata est y Quod ego ut vidi , qui Servilium illis temporibus praetorem fuisse meis minissem, videremque etiam, ad nomen Saturnini additum esse nomen magistratus , in quo ille tum fuisset: dubium non habui, quin illud , praetorem , omnino recipiendum seret. Recordatae loci ex octava Philippica , qui me magis etiam in sententia confirmabat. Ita enim ibi scribitur t C. Maνis , L. Valeris eun-benatur rempublieam defendendam desit. L. Satrernintix trib. yI. Graueia praeror eo oeeiser. Quoniam autem scio , saepe commissum esse a librariis veteribus, ut has notas R. P. &P. R. quarum altera rempub cam, altera , νωριι um Romaniam indicabant , inter se eon. tanderent , earumque alteram pro altera ponerent : plane statui, totum hune locum italesti debe re t Num Matim diem postea L. S luminum tria. ρι. ω C. Serviniam , praetreem populi Roma.. , paena remorata es eem, mors, additam puto ab aliquo, qui declara re vellet , quod poenae genus illos consec tum sui siet. Idem.
203쪽
ia est ρ At nos vicesimum iam diem 'ρ patimur hebescere ciem horum auctoritatis . Habemus enim hujusmodi senatus consultum , veruntamen inclusum in tabulis , tanquam in v gina reconditum : quo ex senatusconsulto confestim interfectum te esse , Catilina, convenit . Vivis: & vivis non ad deponendam , sed ad confirmandam audaciam . Cupio, Patres comscripti 'M , me esse clementem : cupio in tantis rei publicae periculis non dissolutum videri: sed jam me ipsum inertiae, ne--
sunt in Italia contra rem Palicam , in Etruriae faucibus collocata : crescit in dies singulos hostium numerus i eorum autem imperatorem castronim , ducemque hostium , intra moenia , atque adeo in senatu videmus , intestinam ali
quam quotidie perniciem reipublicae molientem . Si te jam ,
Catilina , comprehendi , si interfici iussero : cre/o , erit vorendum mihi , ne non hoc potius omnes boni serius a me , quam quisquam crudelius laetum esse dicat. Verum ego hoc, quod jampridem factum esse oportuit, certa de causa nondum
ro Vis sinum 1am diem J Rotundare numerum voluit . Erat enim hie tantum du deuicesimus dies post sactuin S. C. ut notat Asconius . Sie in Pisonem pro triginta sex annis, quadraginta dixit. Sic centumviri dicebantur, cum essent centum & quinque. Si e Euripide, de Vir ilius Graecos mille navibus ad oppugnandam Troiam veni se dicunt, quas
Homerus CLD CLxxxvi. Dio Cio cra Seholiastes Euripidis , mille centum ti septuaginta fuisse affirmat. Idem. 17 Inter se. Ium esse re, Catili , eonvenat JUereor , ne aliquid in his verbis insit vitii.
Primum, quod, seu verbum , eonvenιt, me dia correpta legas, non convenient tempora:
seu producta , quFram , ecquis unquam , qui aliquem modo Latinae linquae sensum haberet, ita locutus fuerit, ut diceret, convenit
statim id fecisse, pro eo quod est, statim id
utrovis modo , nedum indignum Cicerone , sed etiam plane balliarum esse loquendi ne-nus censeo. Ut quis dicat , Multum
rem cupere convenit est, φυι de κloria estis M
eraitant : quid eis eum sacere potius ,
quam Latine loqui putem . Mei quidem hieIensus est. Si qui aliter clinabuntur, ii s,
prolatis exemplis , erroris me coarnuerint non committam , ut etiam pertinaciae coar
guere possint . Est omnino quidam locus a rvd Terentium in Heautontimorumeno, qui allere homines minus perspicaces queat . I-hi enim senex ille seipsum puniens ita loquitur t convenit , qua Dium ad laborem imputerim , aeuue me ipsum si eje . Sed ibi alia ratio est . Comparantur enim duo ibi inter se, haec, impulit se filium ad lab rem,& ipsum laborem sugere et quorum alterum
alteri convenire, atque consentaneum negat. Moveor etiam , qtitui in uno libro vetere , pro, convenit , seriptum video , eum venit.
Qua de scriptura quam coniecturam secerim , dicam et non quod ea mihi plane pro betur ἐν sed ut alius quispiam , ea reprehen sa , meliorem aliquam proserat . Venit igitur mihi in mentem cogitare , s sorte ita legendum str styod quidem senariasconsultum eonfestim inresse Hum te esse , Catili a , cum velit ; vivis: re vivis, noae ad deponendam , sed ad confirmandam sudatiam . Idem . Is cupis P. c. J Nune demum ad patres orationem convertit, ideoque multo leniore, ae remissore dicendi genere utitur. Idem .
204쪽
I N L. CATILINAM. et o Iadducor ut faciam . Tum denique interficiam te , cum jam nemo tam improbus , tam perditus , tam tui similis inveniri poterit, qui id non iure factum esse fateatur . Quamdiu quis
quam erit , qui te defendere audeat, vives e & vives ita , ut nunc vivis, multis meis, & firmis praesidiis obsessus, ne commovere te contra rempublicam possis . Multorum te etiam oculi & aures non sentientem , sicut adhuc secerunt, speculabuntur , atque custodient.
III. Etenim quid est , Catilina , quod iam amplius expe
ctes, si neque nox tenebris obscurare coetus nefarios, nec privata domus parietibus continere vocem coniurationis tuae pot
est ρ si illustrantur , si erumpunt omnia Z Muta jam istam
mentem : mihi crede : obliviscere caedis , atque incendiorum . Teneris undique : luce sunt clariora nobis tua consilia omnia e quae etiam mecum licet recognoscas . Meministine, me ante diem xii Kalendas Novembris V dicere in senatu , fore in armis certo die , qui dies futurus esset ante diem urKalendas Novembris , C. Mallium , audaciae satellitem at- m. V. C c quero D,εὸν fidiam te J Nihil ab hae disse i- terat . Postridie igitur , id est , ut ait Plu-tium Pall. sed Lipsius lib. Irr. Vari Lei . tarchus , ipso coalitiorum die , Cicero se cap. a . Modius epist. v. prodidere , restare quenti senatu Catilinam excitavit , atque in seriptis suis , in et eiere ς reperitque in eum de iis rebus iussit, si quid vellet, qvie Cod. Gulielutius : videturque modestius , ac ad se allatae essent, dicere. Tum ille dixit,
gravitate consulari dianius . Gist. duo corpora esse reipubl. unum debile infitisao Sa Altitiantur , si erumpunt 3 uIustram mo capite, alterum firmum sitie capite: hule. νιιν , ad noctis teneri as retulit e erumpunt , cum ita meritum esset , caput se vivo non ad privatae domus parietes. Μννetur. defuturum . His auditis , secrevit senatus, xx Muta .am i stam mentem J Non cohoris ut viderent consules ne quid resp. detri tatur eum ad sanitatem, quod se frustra sa- menti eaperet. Haee sumpta sunt e Murenia cturum sentiebat: sed ait, nihil eme , quod na. Iam igitur, eum Alaoni duat, diem , in urbe manen de caede atque incendii em quo haec habita oratio est, a commissa con-gitet: quare ali .H ei eonsilium esse capien- sulibu rep. duodevicesimum suisse et profecto dum , 5e in Μanliana castra exeundum . si quis rationem dierum iurat, videbit, eam Muret. ut nos diximus , habitam v I. Id. Novemb. 11 Ante diem xx r. visendar Novembiat 4 Hac autem in parte aliorum errata persequi
Nagnam nobis lucem hie locus afleret ad piget. Idem . hane historiam subtiliter intelligendam i quam 23 MAIItam J Scripsi hie C. Mallium , non presecto & Sallustius , Se caeteri mirabiliter quomodo vulgati , C. Manlium . Putavi me eonfuderunt . Ae primum sciendum est , in tuto hae in re & sine reprehensione librorum hune diem primo edicta Risse comitia con. veterum consentientem auctoritatem sequi sutaria. sed eum pridie eius diei Cicero Ca- posse, in quibus eonstanter hoe nomen & atii inae consilia ad senatum detulisset, iactum pud Sallustium , & in his ipsis orationibus est S. C. ne postero die eomitia haberentur: apud Ciceronem ita perseriptum extat. Ego ut de iis rebus in senatu agi posset . Nam quidem usu aliquando sum antiquissimo li- aliter eomitiali die senatus haberi non po- hro, qui ager fatur apud Gemblacenses, quem
205쪽
que administrum tuae 8 Num me sesellit , Catilina , non modo res tanta, tam atrox , tam incredibilis , verum , id quod multo magis est admirandum , dies Θ Dixi ego idem in 1en,
tu , caedem te optimatum contulisse in ante diem v Kalendas Novembris , tum cum multi principes civitatis Roma non tam sui conservandi , quam tuorum consiliorum reprimendo
rum causa profugerunt . Num infitiari potes , te illo ipso die meis praesidiis , mea diligentia circumclusum , commovere te
contra rempublicam non potuisse, cum tu discessu caeterorum, nostra tamen , qui remansiissemus, caede contentum te esse di
cebas λQtiid 3 cum te Praenesie Kalendis ipsis Novembris occupat . rum nocturno impetu esse confideres a sensistine , illam col
niam meo iussu, meis praesidiis, custodiis , vigiliisque esse munitam Τ Nihil agis , nihil moliris , nihil cogitas , quod ego
non modo non audiam , sed etiam non videam , planeque
IV. Recognosce tandem mecum illam superiorem noctem '. Iam intelliges multo me vigilare acrius ad salutem, quam te ad perniciem reipublicae . Dico te priori nocte venisse inter falcarios non agam obscure ) in M. Leccae domum :convenisse eodem complures eiusdem amentiae , scelerisque socios . Num negare audes 8 quid taces ξ convincam , si negas .
certa opinio est, &res ipsa docet, seriptum Cicero, pro Sylla, cap. Em 2D sam ex aera esse Sigisterti dom viri manu , qui tu eo M , ιδ e Antonius arma misit, loco ante sexcentos plus minus annos cla- ωνnua , tubar , falces . Ubi male nonnulli ruit, in quo non aliter hoc nomen scriptum scripsemini fasces. Iam, fidem sacere si quam deprehendi. I. Linsur. potest vetus in Catilinam declamatio , cui z4 Noctem a Iam superiorem J Non ita. ut nomen est adscriptum Porcii Latronis , M.
opinor , locutus ei set , si proximam noctein Leccae domum ad nocturnos coitus delegerat indieare voluisset. Catilina, ut remotam omnί re ritare , ζ- s Veni se iuris sa ' νισς J Priscianus lib. sipatam muItitissi- arbuteularum , εν xv Irr. eM Ir83. Veni spe inter satiarios inter- muι Douisue prodendi fanumis non pretatur , -uisse in I um ωH μ σε fatiarii. erito abhorrentem .... quo teIorum innum Veteribus glossis sal Vius ea salcifer, ili sal - νabilam eviam esust paudam atque Meuha ci sex. Falx, praeter usitatam senis eationem, dam curaverat. Si habitabat sabros inter fati est etiam sica. Juvenalis, sat. VHI. ao I. ωWisi Lecca, eius erat domus ad hanc, quam Nec cl/yera Gracέιum preeuantem , ct sia Declamator commemorat, telorum compara re se rina. tionem valde opportuna. Buιotu . ritu Scholiastes. I raetim armatura 16 I. M. Leeris domum I Scribendum M. enda est, qmbret proprium tetrem siea. Glosse Laca ex auctoritate argentei denarii , iuvetere : si , T ratius ensi inex tis. Cloς quo N. hic Poνει- Laea descriptire est . F.
206쪽
IN L. CATILINAE M. 2os video enim esse hic in senatu quosdam, qui tecum una fuere. O dii immortales t ubinam gentium tumus f in qua urbe vivimus Τ quam rempublicam habemus Z Hic , hic sunt , in
nostro numero , Patres conscripti, in hoc orbis terrae sanctis. simo gravissimoque consilio, qui de meo, nostrumque omnium interitu , qui de hujus urbis , atque adeo orbis terrarum exiistio cogitent . Hosce ego video consul , & de republica sententiam rogo : & , quos serro trucidari oportebat , eos nondum voce vulnero. Fuisti igitur apud Leccam illa nocte , C
tilina di distribuisti partes Italiae : ita tuisti quo quemque profi
cisci placeret : delegisti quos Romae relinqueres , quos tecum educeres: descripsisti urbis partes ad incendia: confirmasti , teipsum jam esse exiturum .' dixisti paulum tibi esse etiam tum morae, quod ego viverem. Reperti sunt duo equites Romani qui te ista cura liberarent , & sese illa ipsa nocte paulo ante lucem me in meo lectulo interfecturos pollicerentur Haec e-C c a SO
gna in ius duobus nominandi, scriptorum distensio . Sallustius C. Cornelium , equitem Rom. 6c L. Vargunteium senatorem nominat r in quo dissentit a Cicerone , qui trumque equitem suisse ait. Nam de C. quidem Cornelio omnis dubitatio tollitur ex o- ratione pro Sylta. Dio duos dicit: sed ne trum nomine appellat. Plutarchus Marcium , & Cethegum vocat: de quorum Deiore nihil alibi reperio di sed Plutarelium falli constat: cum aperte Cicero C. Cornelium unum ex iis sui te affirmet . Qitanquam enim Cethego quoque idem & praenomen , & nomera sit itamen hunc C. G,rnelium , de quo hic agitur, lacile probari potest , non esse C. Cornelium Cethegum. Quid ita ' quod Cetheetus quidem in carcere stranstulatuς est . At hie adhuc vivebat , quo tempore Cicero P. Syllam , ipsius filio accliniue, defendit. Omnium autem foedissime tabitur Appianus: tribus enim mani testis erroribus , in hac re tradenda , seipsum involvit . Primum in tempore: it enim hoc consilium initum esse , cum iam Catilina ex urbe discessisset . Deinde in his duobus nominandis r ait enim fuisse P. Lentulum, & Cethegum. Non dixisset autem Cicero duos equites , si eκ iis unus P. Len. tulus prator fuisset . Illud vero palmarium, quod Cethegum quo ue praetorem fuisse tra dit . Ut , si hunc sequare , neuter eorum eques Rom. fuerit i nedum uterque, ut Cicero dieit. Non fuisse autem Cethegum praetorem , ex eo intelligitur , quod quae religio servata est in Lentulo , ut manistratu cogeretur abdicare se, antequam ei cervices Dan serentur, eandem prosecto senatus in Cethego retinuisset . Quod ubi lectum , aut cui unquam vel sando auditum est Ae vereor interdum , ne mea in eiusmodi scriptoribus reprehendendis ab aliquo cu' etur audacia . uod si id obtreflandi studio sacerem , ego metipse me temeritatis impudentiaeque da
mnarem . Nunc cum investigandae atque e
ruendae veritatis desiderio incensas iaciam . Pro qua summus philosophorum non aliena tantum, sed sua etiam cuique, si re serat,
evertenda esse placita pronunciavit r neminem puto aequum rerum aesti inatorem fore,
qui mihi non id laudi potius , quam vitio,
ascribat . Etenim sive eos merito accuset quis me propterea vituperandum duxerit 3 sive iniuriar prodeat aliquis, qui eadem opera it Uilpa illos , errore me liberet. Nam,qiteinadmodum ait Eschines, privatorum inismicitiis multa in reputa corrigi t ita in literi ouoque plurima iiteratorum hominum , non inimicitiis quidem, sed modesti . &ab omni contumelia remotis dissensionibus codi
207쪽
go omnia, vix dum etiam coetu vestro dimissis , comperi idomum meam maioribus praesidiis munivi , atque firmavi r ex clusi cos , quos tu mane ad me salutatum miseras , cum illi ipsi venissent , quos ego jam multis ac summis vitis ad me
id temporis venturos esse praedixeram .
V. Quae cum ita sint , Catilina , perge quo coepisti ; e
gredere aliquando ex urbe patent portae : proficiscere . Nimium diu te imperatorem illa tua Malliana castra desiderant. Educ tecum etiam omnes tuos : si minus , quam plurimos. Purga urbem. Magno me metu liberabis, dummodo inter me atque te murus intersit . Nobiscum versari jam diutius non potes e non seram , non patiar , non sinam . Magna diis immortalibus liabenda est gratia , atque huic ipsi Iovi Statori , antiquissimo custodi huius urbis, quod hanc tam tetram , tam horribilem , tamque infestam reipublicae pestem toties iam es- fugimus ia Non est sepius in uno homine salus summa periclitanda reipublicae . Quandiu milii , consuli designato , Catilina , insidiatus es , non publico me praesidio , sed privata diligentia defendi . Cum proximis comitiis δ' consularibus me consulem in campo , Sc competitores interficere voluisti , compressi tuos nefarios conatus amicorum praesidio , & copiis , nullo tumultu publice concitato . Denique quotiescunque me petisti U , per me tibi obstiti: qtuanquam videbam , perniciem meam cum magna calamitate reipublicae esse coniunctam. Nunc iam aperte rempublicam universam petis. Templa deorum immortalium, tecta urbis, vitam omnium civium, Italiam denique totam , ad exitium & vastitatem vocas. Quare , quoniam
id , quod primum , atque hujus imperii , disciplinaeque mal
rum proprium est , facere nondum audeo : faciam id , quod est ad leveritatem lenius , ad communem salutem utilius .
Nam , si te interfici iussero , residebit in republica reliqua
dum etiam extia vestra dimissa IFulvia enim media nocte ipsamet ad Ciceronem prosecta , hoc ei indicavit . Plutarinchus, Sallustius. Idem. 29 stua cum ita sint I Argumentationis summa est. Si omnia tua consilia nota sunt, exire dehes . Sunt autem nota . Tibi igitur est exeundum. Aunois ainem , ut hac tot pars tum brevibus membris . tum incisis, tum etiam iis , quae incisis breviora sunt , contineatur : quod dicendi genus ad imperandum , Fc ad perterrefaciendum aptum esse ,.tradit Demetrius. 3o Protimis I Habitis a me rquibus des nati sunt Silanus, & Murena . Ia.. 3 a Periisti a verbum gladiatorium . idem.
208쪽
I N L. CATILINAE M. et os coniuratorum manus . Sin tu quod te iamdudum hortor
exieris , exhaurietur ex urbe tuorum comitum magna & pe
niciosa sentina reipublicae . Quid est , Catilina 8 num dubitas id , me imperante , facere , quod jam tua sponte faciebas Exire ex urbe consul hostem jubet . Interrogas me , num in exilium ρ non iubeo Τ': sed si me consulis, suadeo . VI. Quid enim , Catilina V, est, quod te jam in hac u
he delectare possit Z in qua nemo est, extra istam coniurati nem perditorum hominum , qui te non metuat ; nemo , qui non oderit . Quae nota domesticae turpitudinis non inusta viatae tuae est e quod privatarum rerum dedecus non haeret ins mi ae M 3 quae libido ab oculis , quod facinus a manibus umquam tuis , quod flagitium a toto corpore absuit Z cui tu , dolescentulo , quem corruptelarum illecebris irretisses, non aut ad audaciam , ferrum , aut ad libidinem , facem praetulisti λ id vero ρ nuper , cum morte superioris uxoris , novis nuptiis domum vacuam fecisses, nonne etiam alio incredibili scelere hoc scelus cumulasti 8 Quod ego praetermitto, & facile patior sileri , ne in hac civitate tanti facinoris immani
tas aut extitisse , aut non vindicata esse videatur . Praetermitato ruinas fortunarum tuarum , quas omnes impendere tibi
la enim lex erat apud veteres Romanos, qvie ullum maleficium exilio multaret , sed in exilium ibant, qui legis multam sufferre in civitate nolebant . Cicero pro Caecina .
33 Quid enim Cari na I QMasi deposita consulis persona , suasoris personam suscipit : ut , quod postea dicet , videatur, non inlio, sed misericordia Catilinae commoveri. Suadet igitur, ut ex urbe exeat: quod vita ei suavis esse non possit , ubi ederit omnes, odio si omnibuΑ , ubi invidia flagret , ubi aere alieno si obrutus, ubi nefaria ipsius de disperditione rei p. consilia omnibus nota sint. At haee simulata suasio lonae amarissimam Catilinae insectationem continet. Idem.
4 privatarum rerum dedecus non
rex infami J Victorius & Manutius non aliis et . Forsan , inquit Gruterus , non io met uis fam iambinus , n- bincet in f mo , sui acquiescit Turnebus Adv. XXX. I . minherius denique t 2 ιia privatartim reνtim de cus non haeret infamia ' Multa scilicet iii Catilina erant bona & decora naturae , quae omnia ille vitiis corruperat. Vide pro Crito, cap. s. & 6. Quod edideravit Vicitarius & Manutius, saei te intelligi posse arbitror, si quis animadvertat , samam in homine improbo esse infamiam. Hoe ergo vult Cicero i Nullum in priratarum rerum dede ' , quod tuo nomini , tuae ninae M in amiae non li aereat. OIis
's Vacuam J Suspiciose signifieat, eam ab
lium Melderit; ut est apud Sallustium t vel quod filiam suam , ex adulterio susceptam, in matrimonium duxerit r quod ei obiicie Cicero in oratione , quam habuit in toga candida . Plutarchus eum , praeter parricidium fratris , ait , filiae suae virgini vitium obt lige. Idem.
209쪽
ros O R A T I O I. proximis idibus senties . Ad illa venio , quae non ad privatam ignominiam vitiorum tuorum , non ad domesticam tuam difficultatem ac turpitudinem, sed ad summam reipublicae , atque ad omnium nostrum vitam salutemque perti
Potestne tibi hujus vitae haec lux , Catilina , aut hujus caeli spiritus esse iucundus , cum scias , horum esse neminem , qui nesciat , te pridie Kalendas Ianuarias Lepido , & Tullo
consulibus, stetisse in comitio cum telo Z manum , consulum,& principum civitatis interficiendorum causa , paravisse Θ sce
leri ac furori tuo non mentem aliquam , aut timorem tuum ,
sed sortunam populi Romani obstitisse ξ Ac iam illa omitto :neque enim sunt aut obscura , aut non multa postea commi Lia . Quoties tu me designatum , quoties me consulem interficere conatus es 3 uot ego tuas petitiones ita conjectas , ut
vitari posse non viderentur , parva quadam declinatione , & , ut aiunt , corpore effugi 8 Nihil agis , nihil assequeris , nihil
moliris , quod mihi latere valeat in tempore : neque tamen conari, ac velle desilitis. Quoties iam tibi extorta est sica ista de manibus 8 quoties vero excidit casu aliquo , & elapsa est ZTamen ea carere diutius non potes : quae quidem quibus abste
Proximis ιdibus J Quo die usuram ere ditae pecuniae scener . tori solvere necesse erat. Norat. Epod. II. 69. Manut. 38 Sed ad summam reiyublica J Meus primus optimus & llithoei rectissime scribit, sesad fuanniam νemp. Summa νε p. est rex quae pertinet ad salutem totius reip. Plautus in
s i ue jus est finem arate scortarisne FUM ei jea summa est nostra νυblica Vid. Gronov. ad Liv. 26. Io. Gν iura 3s nidis καIeniar Ianuar. J M. Villio Lepido, ta Volcatio Tullo Coss. cum P. Ru tronius, ει P. Corneli ut Sylia Cois. designati, ambitus poenas dedissent et inque illorum locum L. Aureliux Cotta , L. Lianlius Torquatux suffecti essent i Catilina , qui, repetundarum reus a P. Clodio Pulchro factus, consulatum petere prohibitus esset, indignatione & odio in remp. accensus, cum Autronio & Sylla , certe quidem cum Autronio aliisque nobilibus viris , eonsilium iniit in
terficiendi ad Kal. Ian. novos consules , re stituendi iue considatus iis, qui abdi are coacti erant , occupatamque rempublicam pro lax libidine moderandi. Id eonsilium initum est eirea Nonas Decemb. Eiux rei causa , Pridie Kal. Ian. Catilinam Cicero ait in eo mitio stetime cum telo et tum , v pinor , cum abeuntes magistratu consules ad popinium e Rostris ex more verba sacerent . P stridie, cum M. Crassus , qui εc ipse coniuraverat, mutato , ut creditur, consitio, non affuisseti idemue C. Iuliu Caesar, ipse quoque eius coniurationis particeps , lignum , uod convenerat, non dedisset , erat autem girum , ut togam de humero deliceret resulterius progredia non est : sed dilata in Non. Febr. Tum quoque aliquod amicum P. R. numen ei secit, ut Catilina , priusquam armati convenissent , sipnum daret . Id P. R. saluti fuit . Haec e Sallustio , Asconio , Suetoni que collelli. Murelia .
210쪽
te initiata sacris , ac de Vota sit, nescio , quod eam nece L se putas contulis in corpore defigere . VII. Nunc vero , quae tua est ista vita 8 sic enim iam tecum loquar , non ut odio permotus esse Videar , quo debeo , sed ut misericordia , quae tibi nulla debetur . Venisti paulo ante in senatum . Quis te ex hac tanta frequentia , ex tot tuis amicis ac necessariis salutavit 8 Si hoc post hominum me moriam contigit nemini, vocis expectas contumeliam, cum si gravissimo iudicio taciturnitatis oppressus ξ Qiud, quod adventu tuo ista subsellia, vacua facta sunt quod omnes consulares, qui tibi persaepe ad caedem constituti fuerunt , simulatque assedisti , partem istam subselliorum nudam atque inanem reliquerunt ρ Quo tandem animo hoc tibi serendum putas P Servi
mehercle mei si me illo pacto metuerent , ut te metuunt omnes cives tui, domum meam relinquendam putarem : tu tibi urbem non arbitraris 8 & , si me meis civibus injuria sus pectum tam graviter , atque offensum viderem : carere meat pectu civium , quam in sestis oculis omnium conspici mallem . Tu cum conscientia scelerum tuorum agnoscas odium
omnium justum , & jam tibi diu dubitum , dubitas, quorum
mentes sensusque vulneras, eorum aspectum praesentiamque vitare Z Si te parentes timerent , atque odissent tui , neque eos ulla ratione placare posses : ut opinor , ab eorum oculis aliquo concederes. Nunc te patria, quae communis est omnium
nostrum parens , odit ac metuit: & jamdiu de te nihil judicat , nisi de parricidio suo cogitare. Hujus tu neque auctoritatem verebere , neque iudicium sequere , neque vim pertimesces uae tecum , Catilina , sic agit , & quodammodo tacita loquitur : Nullum iam tot annos facinus exstitit , nisi per te : nullum flagitium sne te : tibi uni multorum civium neces , tibi vexatio direptioque sociorum , impunita suit ac
- stui,1.1 aos ea anitrata saevis a sentenistra est. Ita te ceris, ut vovisse videaris aliis cui Deo , te seam illam in consulis corpore defixurum. Hae enim Cottam primo, est Torq tum , deinde me consulem saepe iam e medio tollere conatus es. Idem. se . ractim, Catilina , sie agit I Longe pulcherrimum exemplum , quam vel eonformationem , vel persetue fictionem Latine vocare possumis . Porro & hoc , &alterum, quod in hae ipsa oratione reperie
mus , & illud Appii tarei in oratione proselio , puto ad imitaticinem Plonis est
est te, qui hoc modo Leges in Crsione, veteres Athenienses prci patria mortuos in Mene. xeno loquentes in triauxerat. Idem.