Alphabetum philosophicum sive Clara brevitas et magna claritas eorum quae ad facilem philosophiae intelligentiam necessariò duntaxat praerequiruntur elaborata. ... Authore P. Woltero Schopen ..

41쪽

ao est in rerum natura vel saltem potest esse,& coincidit fere cum realiter a parte rei &αΑltox quando terminus est fictus ab intellectu v. g. individuum, genuS, species. Actu, & potentia. Primum significat quod est actualiter v. g. DEUS. Alterum quod potest esse v. g. Antichristus &c. In actuissem, & seeundo Primum signis eat, quod aliquis potest facere V. g. possum cantare signincat canto in actu primo , si autem actu cantarem esset in actu secundo. Puentia Lutea, Potentia Bb eg. Prima

est quod potuissct fieri sed non fiet propter

impedimentum extrinsecum. Secunda quae naturaliter fit, sic v. g. nisi Deus alia ter statuisIet Secundus mundus potuisset produci, adeoque stante voluntate Opposita est possibilis potentia logica. Pla fies & moraliter, Primum est quod

eonvenit ex natura rerum V. g.physice opis sex laborat, moraliter Sacramenta causant gratiam, iudex moraliteri carnisex physice occidit reum. Principaliter se instrumentaliter. Primum

est, dum quis propria virtute aliquid facit V. g. ego principaliter scribo. Secundum quod aliena virtute applicatur sic calamusseribit. Perse ct per Meldens. Primum est quod convenit ab intrinseco & quasi proprie ex

natum

42쪽

natura V. g. quod miles habeat gladium, Secundum quod casu improprie&conti genter fit v. g. quod miles habeat argem tum in gladio. Essentialiter, accidentaliter. Primum est sine quo res nullo modo potest esse tanquam constitutivo Brmali v. g. homo absque anima. Alterum quod potest abesse, adesse. v. g. homo est albus accidentaliter. Essentialiter aliquando accipitur

Θ , aliquando metaphdisice, Physice est

j aliquid reale. Metaphysice est quid id

maIe de quo alibi. media ἡ & mediam Primum est, cum quis sine alio mediante operatur V. g. im mcdiate los ussium Pontifici. Alterum quod per interpositionem fit v. g. per aulae Priefectum vel alium loqui Caesari; item propositio fit immediate ex terminis mediate ex syllabis terminorum. Materialiter &formaliter. Primum est quod convenit rei ratione Qbiecti v. g. Musicus est Logicus, non enim est Logicus quia Musicus, sed quia homo qui musicus est. Secundum quando ratione sermae, V. g. Doctor docet, non docet aliquis qua homo praecise sed qua Doctor. Vel materialiter & Brmaliter accipitur prout in ' Luppositione. . . fir aliter & formaliter. Primum cum

C s quis

43쪽

quis non habet sormam sied Virtutem producendi eam V. g. Sol non habet calorem sed tamen virtutem producendi calorem Secundum cum quis ipsam formam habet, ita ignis respectu caloris. Ementialiter &formaliter. Primum est eum quis habet entitatem nobiliorem. Sic libra auri est eminentialiter libra argenti. Secundum quod est tale per formam denominantem sic florenus est pecunia. Simplieiter vel absolutὸ 2 secundum quid .

Prima duo sunt idem & significant rem fe-Cundum totum V. g. DEUS est simpliciter

perfectus. Alterum fecundum partem ms. AEthiops secundum quid est albus. In sensu compUito & dioise. Primum est

quod convenit rei stante certa conditione S suppositione v. g. Supposito quod Petrus qui est in novitiatu maneat religio is non audet Eeculariter vivere, id est in sensis Composito religionis,sed in fensu diviso potest In a signato, ct Exercito. Primum est dum aliquis scit. Secundum dum aliquis Gest V. g. qui scit bene concionari & non bene vivit, dicitur in actu signato bene vivere id est signat & instruit alios, qui autem lacit dicitur in actu exercito facere, qui

fecerit Odomerit his magnus erit in re no caelo

44쪽

in quod , ut quo. Primum est quod denominaturi Secundum est forma denominans : Sicut lac est album ut quod, albedo ut quo. Prius intentione & executione. Primum est in mente alterum in ente V. g. Medicus

primli apud aegrotum vult sanitatem quam medicinam in intentione , in executione ςontrarium contingit. objectivi subjεμυὸ. Primum est circa quod versantur potentiae V. g. paries est obiectivo in oculo. Secundum quod ipsis potentijs, inhaeret sic visio, sive infirm ιλὸ ut sermae creaturarum, sive denomina ιλὰ tantum ut in divinis. uoad Elgentiam ct quoad exi entiam. Primum est quod convenit rebus per omnes temporum disserentias v. g. homo est anumat hae e propositio est perpetua. Α, terum quod convenit rebus actualiter ceristis disserentiis temporum. Univota praedicari & univoeum radicatum.

Primum est quando aliquid essentialiter rei conveni Alterum quando de pluribus, ut Brma denominans & in nomine &in re dicitur. Pinitivὸ , negativ/. Primum convenit rerpropter sermam actu possessam sic V. g. docius posit ive dicitur habere doctrinam , infans nesative, quia Ecet non habeat, ta-

45쪽

men etiam non est ignorans positive currisit incapax ad tempuS. Reduplicatiυρ vel quatenus vel quItale vel

aet tale quae idem significant & θpecificativὸ Vel quoa tale. Primum designat formam secundum quam . Secundum subjectum V. g. homo qui est Logicus, & etiam M. sicus, quatenus logicus in sensu reduplic tivo studet, qui logicus vel specificative cantat, e contra qua Musicus cantat qui

Termini exponibiles siunt qui expositione indigent propter metaphoram Vel amphibologiam,taclusivi qui alios excludunt, tantUm , duntaxat, solum, & exceptivi, praeter nisi &c. Alios terminos directe, adsequate, totam liter, proxime , absolute, arithmetice. D Cessitate antecedenti, ignorantia iacti, e trinsece, de possibili &c. ac eorum Opposisti difficultatem non patiuntur ,& per decursum patefient. R

Quidse nomen PDJeo nomen est significativum rectu

sine tempore ita ex professo contra

omnes qui Vel proprias nominis descriptiones ab hac definitione alienas posuerunt vel illam Aristotelis quod sit vox β

46쪽

rnifiearma adplacitum sine tempore canus nulla pars separata signiscat ita S recta l. perih.

C. 2. fuerunt amplexi:

Examinatur itaque primo & rejicitur dicta nominis descriptio, imprimis enim haec convenit sol i nomini vocali ut patet, ergo non est censenda accomodata usui dialecticorum qui & mentali ac scripto utuntur, sed hoc parum est: deinde non

apparet cur non possent esse nomina natu

ralitersigni antia praesertim mentalia: im super frustra adduntur itae particulta euius nulla pars separata significat, tum quia non est idem nomen grammaticum & philosophicum , tum quia Aristoteles has addidit

ad differentiam orationis sed haec ratio nulla est, cum aliunde discrimen primarium pateat ut moX dicam , tum tandem quod est ratione qua admittitur terminus compleXus prorsus quoque admitti potestimo debet nomen complexum nam etiam juxta Adversarios nomen quodcunqὴ pOtest esse terminus , licet juxta eos inconvertibiliter: similiter rejici posset propter

partiCulam finita, nam nomina infinita v. g. non ens possunt esse termini in ordine ad Formandum debite discursum V. g. Omnis terminus extra genus negat quidquid

est vel esse potest sed non ens est terminus extra genus ergo &c. hac igitur descriptio

47쪽

Probatur quod definitio nominis opibma sit haec significativum rectum μὰ tempore nam convenit omni & soli, imprimis convenit omni, addendo mente conceptum ecce nomen mentale, voce prolatum vocale, Ca-Lms exaratum habes nomen scriptum tquod autem soli nomini etiam probatur neque enim verbo a quo distinguitur perparticulas finὸ tempore, neque orationi a qua distinguitur per particulas rectum imb εc M tempore, neque enim requiritur ut Or tio qua talis sit in recto etiam pro formando discursu v. g. liber petri, neque de ratione orationis est ut significet sine tempore , ipsa enim praescindit siquidem oratio enuntiativa significat cum tempore, non enuntiativa sine tempore ut adhuc dis

cetur.

Si quaeras quaenam nomina sint lanificativa ad placitum Z Resipondeo Vocalia &scripta nam Anseli de iacto loquntur nominibus naturaliter significantibus ex Sco.

in a. d. δ.

Objicies i. illa definitio non convenit omni nomini ergo &C. probatur anteC dens, aliqua nomina significant cum tempore, ergo non convenit omni nomini, probatur antecedens talia sunt annus, menss, dies. Respondeo negando 1. & a. antec. ad tertium dico quod significetie

tem.

48쪽

tempus sed non cum tempore, si quaeras quid est emo significare cum temporei R spondeo est importare certam different,

Instabis aliqua nomina important cervitam differentiam temporis ergo solutio ruit, probatur antecedens ista sunt nomina haec dies, haec hora, hoc momentum ,std ista important certam disserentiam temporis scilicet praesentem ergo Sc. Respondeo N. antecedens S probationis mi et

vel illam distinguo si implicitὰ sint conjuncta Verbo c. secus S ratione sui N. mi: &conseq. quia si to hoc momentum signita cat tempus praesens debet sub intelligi hoe momentum quodjam est. Instabis aliqua nomina ratione sui significant cum tempore ergo adhuc nulla sol tio , probatur antecedens aliqua nomina aequivalent verbis sed verba ratione sui sisnificant cum tempore Sc. Probatur marista enim haec dies, hoc momentum signia ficant demonstrative ergo aequivalent

huic quae jam est. Re ondeo N. antecedens & probationis majorem ad hujus prohationem eandem distinctionem quam st tim ruinus applico S N. cosequentiam idem dic ad illa nomina pretetricio, latur,tio, crastinum&

Insta

49쪽

Instabis saltem aliqua nomina secunda..Hh significant cum tempore v. g. Coena praeter comestionem tempus vesperi,

num &c. Resp. N.assumptum & dico quod haec in obliquo connotent vel consignificent tempus , at non designant temporis differentiam pro sormali. - Objicies II. nomen est terminus sed non est opus ut termini sint in recto ergo superflua est particula rectum probatur minor

exemplo cujus est liber ubi vides stubj ctum esse in obliquo. Respondeo N. mino. rem & probationis suppositum quod haeest per se dialectica propositio id est in odidine ad generandam scientiam. instabis oratio pertinet directe & per sάd dialectica sed illa est indifferens ad rectsi ει obliquum ergb &c. Respondeo. distimmendo maiore persecta c. imperfecta subdistinguo remote transeat proxime N. sic. plura solves. G.

Quid sit Rectum. Dico Verbum est signifieativum eum

tempore cujus nulla paraseparata signis . . A t. Qii quoq; contra eos qui defini. tionem verbi ab Aristotele traditam velut Evangelicam habent , utpote quod sit vox Agnificativa ad placitum cum tempore Finita,

50쪽

... in . .

Examinatur rursus desicriptio ista ac reiicitur , primo proportionaliter ad ea, quae dicebam sub littera F. convenit enim soli vocali ut liquet, deinde continet falstimstppositum& excludit quae non sunt e

cludenda, ac est fusior quam Oportet, ergo Sc. probatur antecedenS per partes, imprimis enim propter particulamRn ,supponit dari verba infinita , alias haec gratis Poneretur, atqui verba infinita non dantur ergo &c. probatur minor, participia non habent rationem verbi logici, sed nominis cum non significent cum tempore V. g. amanS , studens ; atqui negatio coniuncta verbo semper assicit participium,e go verbum infinitum non datur, siquidem non es, nonsudet, non negat copula sed existentiam ac studium: coli. eXSCO. a. perih. q. t. deinde particulam non est hic tantae necessitatis, nam licet copula in indicativo primario connectat in ordine ad generandam scientiam, tamen etiam in aliis

modis idipsum commode fieri potest , quemadmodum liCet es in tertia persona

vocetur copula per excellentiam, proinde

non excluduntur aliae persionae , & quid vetat sic loqui si terminus esset propositio constaret copula. Nec dicas hoc fieri e quod sequi valeant similes actus indicativo modo propositis, contra non est necessu