Alphabetum philosophicum sive Clara brevitas et magna claritas eorum quae ad facilem philosophiae intelligentiam necessariò duntaxat praerequiruntur elaborata. ... Authore P. Woltero Schopen ..

51쪽

Imb perfecta conclusio dipe generatur ex

continua copula in modo coniunctivo postremo istae particulae cujus nulla pars M. faciunt definitionem per additamentum, nam ab oratione sufficienter videtur cluestingui quod semper exprimat, ut affirmatio & negatio , haec Verd est praescindens. Nunc probatur quod definitio verbi data quod sit significativum cum tempore sit adaequata ac pro claritate husus & appositae ditata additamento cujus nultaparsIeparata fignisseat: probatur inquam tum quia comprehendit verba mentalia ac scripta, tum quia constat genere ac differentia ut patet, nam quidquid significat cum tempore,hoc participat a Verbo, unde Magister sententiarum& paulus venetus verbum definiunt terminum temporaliter significativum ac unis

vum praedicati eum subjecto ubi displicet iij

terminus.

ObjiciesI. illa definitio non exprimit naturam verbi logici,ergo non est admitten' da, probatur antecedens natura verbi log, ei est connectere praedicatum cum subiecto, atqui hujus non fit mentio ergo &c. Respondeo N. antecedens & probationis minore vel illam distinguo explicite tram stat implicite N. nam signific re cum temopore eitconnectere praedicatum subjecto.

Instabis Masister sententiarum inquit quod

52쪽

quod verbum sit temporaliter significatsevum Sunitivum ergo primum non significat alterum implicite.Respondeo N. conis sequentiam tape enim fit cum vel confunditur in authoribus, & frequentius simile quid exprimitur pro incipientibus quod Qe rigore omitti praestaret. Objicies II. neque pro praedicato conis , stitutivo neque pro additamento valent istae particulae eujus nuda pars separata signi eat in definitione verbi ergo sunt omittendae,probatur antecedenS aliaS non comveniret omni, probatur sequela verbum satis-facio habet partes separatas signifi- Cantes ergo&c. Respondeo N.antecedens

Cum sequela, ad hujus probationem solet dici quod seorsim non significent idem Partes quod conjunctim, ita alij quoque denominibus prorex, respublica, Dominus

Instabis fatis-facio seorsim significat aeq; sitis laborare vel solvere ac conjunctim,eri, go solutio est inefficax. Resp. cum Tar vareto definitionem verbi esse datam de verbo de tertio adjacente I quod proprie logicum Verbum est, hinc etsi torte solvi possint similia de nomine, praestat in defunitione nominis ea omittere

' Objicies III. clantur verba infinita sed haec non pertinent proprie ad logicam e D a go in

53쪽

Einitum , probatur major participia sint Verba, sed, ergo. Respondeo N. majorem& prohationis ma. distinguo sunt verba grammaticaliter C. philosophice N. Instabis participia sunt verba philos phice ergo &C. probatur antecedens alias tantum unicum daretur verbum logicum scilicet, sum, es, est, in quod reliqua debent resolvi.RespondeoN.antecedens,adsequolam dico quod omnino oporteat per istud verbum substantlaum reliqua resolvi, proinde tamen dicuntur plura verba scilicet quae idipsum involVunt , Caeterum resol

tive & explicite ipsum Plum est.

Quid his oratio. Dico oratio est significativum ut dictio cujus partes separatae signim

cant. ita ex instituto ut comprehendatur vocalis mentalis ac scripta Coniasormiter antecedentibus, caeterum genus

S differentiam abunde ex dictis colliges ;restat explicare quid sibi velit haec particula ut dictio , & quidem communiter sblet sie exponi quod lignificet sine vero ac falsio, vel etiam sine affirmatione & negatione miri se mulsas sed quomodo tunc definitio orationis convςnici omni scilicet ora.

54쪽

tioni enuntiativae persedita, quae dividitur tanquam in species in assirmativam ac negativam dc velut per proprietates in Veram & falsam . melius igitur ex. Rotondi Reverendissimo Generali nostro vivente& feliciter regente)ponuntuoad designa Mum partes orationis significare ut est dictio apud grammaticos, esto aliquando mon adsit aflarmatio vel negatio : eujus pamus separata significant intellige necessario, Per quod ultro a nomine ac verbo distinguitur, neque dicas etiam nomen compi Aum Juxta nos habet partes separatas significantes, materialiter verum est quidem per accidens respectu nominis ut sic, sicut etiam oratio potest esse in recto, neque t men huo necesse est: pro ulteriori horum notitia.

Quaeres primd utrum oratio significet cum vel sine tempore,in recto vel obliquo, Respondeo ipsam Q aliter praescinderella est neque sic neque sic sed indisterenter iuxta varias eiusdem classes. hinc. Quaeres secundb quo tuplex sit oratio. Respondeo duplex, enuntiativa 6c non enuntiatiVa, prima cum tempore altera Gne eo significat Exe. prioris eli Petrus st det, secundae Petrus albus. Quaeres tertio quotuplex sit oratio enuntiativa.Respondeo duple enuntiati-

55쪽

va persecte id est quae quietat animum a dientis categorico sensiu,& enuntiativa imperfecte quae quidem aliquo modo quietat audientem sed sine affirmatione vel negatione V. g. si pluerc , utinam plueret: po sterior fit signis optandi conjungendi &α prior multifariam liti. sequenti dividetur, S contingit subinde unica voce explicite pronunciari V. g. scribo id est ego sum scri

Objicies oratio constat pluribus significativis ergo mala dicitur significativum in singulari. Respondeo distinguendo antec dens inter se unitis C sine ordine ad in vi εN. antecedens &consequentiam, est itaq; significativum compleXum. Instabis ergo idem erit oratio . terminus complexus Respondeo primb N. glatum nam terminus petit este in recto ato uia& oratio ad hoc ut serviat pro discumsu saltem inadaequale debet esse recta Respondeo Secundb distinguendo illatum materialiter& sub diversa ratione vel sp eificative C.Formaliter N. haec responsio Lepe est usui, sc enim ille terminus qui est abstractus etiam est fini tus &c. Instabis neque oratio materialiter sumis pia potest esse terminus ergo &c. probatur antecedens oratio non potest esse nomen sed terminus est nomen ergo ' probatur

major

56쪽

maior, oratio habet partes separatas significantes ergo &C. Resipondeo N. anteCedens & probationis majorem loquendo de ea materialiter accepta ad hujus probationem N. consequentiam nam nomen COmplexum etiam habet partes separatas signu

Instabis qui ratione fingitur tale nometa de novo p Respondeo etsi fiorte non sit usitatum, eadem qua terminus complexus: terminus in quantum est extremum Proinpositionis . nomen in quantum significavin recto sine tempore , oratio sub ratione dictionis declaratae proxime. Regula pro Neodialecticis sit ista, quod si quis interrogetur quid sit nomen, Ver hum, ac oratio ξ cum debeat respondere Vocelenus,& interroganti forte nihil de his definitionibus constaret. Respondeat nomen ut sic hoc est praescinclens a Vocali, mentali, & scripto estsignificativum rectum snὸ tempore ,& sic de caeteris alioquin nisi adderet uise praestat prima fronte dicere, est voxfignimativa adplaeitum recta ὸ tempore, praesertim si interrogetur 1 minus doctis, qui erronea censent, quaecunque Communia non sunt: nec obest quod ceratae academiae verba Aristotelis requirant, praeterquam quod & hic addantur, vera γ-gnitio rerum Domina.

57쪽

stuossint mentis operationes ac modi sciendi pDico tres sunt mentis operationes a modi sciendi. Ita passim veri Philosophi.

Declaratur quoad primam partenti, scilicet quod sint tres mentis operationes simplex apprehensio,iudicium, ac discursus. Prisma est pura ac nuda alicujus termini cogitatio,id est nihil dicendo vel inferendo V.Dsi quis cogitat homo, & nihil intra se diciequid sit , an sit &c. Judicium verb eth

quando aliquid de tali termino dicitur per .affirmationem vel negationem. Discursus quando ex uno judicio aliud infertur , de quibus postea. . Declaratur quoad alteram partem in qua dicitur esse quoque tres modos sciendi: qui sunt definitio, divisio, Argumentatio. per modum sciendi,vel ut alii, per instrumentusciendi intelliigitur aliqua orat. ἀφλει manissam ignora, adeoq; dicimus quod talis orisit triplex, id est, quod triplici via, methodo, vel modo pollimus clare percipere illa Auae ante siunt ignota, nimirum per definitio nem, divisionem, argumentationem de quibus singulatim debito loco.

58쪽

sime, quod istae tres menris id est intelle-ctsis operationes possint dupliciter considerari, formaliter ae obiective, primo modo sunt ipsi actus intellectus, secundo modo sint illae res circa quas versatur intellectus, V. g. quando quis simpliciter apprehendit terminum lignum ista cogitatio vocatur simplex apprehensio vel terminus formalis , illa res Vero id est lignum vocatur apprehensio

vel terminus obiectivus: idem de iudicio ac discurse applica; atque ita etiam conmderari possunt tres modi sciendi, Aormaliter id est pro actibus, per quos intellectus manifestat ignotum, & objectiυὸ id est pro rebus quae manifestantur uno ex tribus modis occasione horum.

aeres primb, ad quam mentis Operaistionem pertineat dubitatio ξ Respondeo actus dubitandi , admirandi , suadendi, optandi, imperandi pertinere ad secundam mentis operationem, sunt enim orationes impersedia enuntiativae , atqui omnis enuntiatio est proportionaliter judicium ergo &C. Quaeres secundo,an ignota possint aliter manifestari, quam per istos tres modos sciendiξ Respondeo negative in ordine ad conclusionem scientifice sermaliter effo mandam, quin & fide cognita reflexe d monstrantur pro tali fine ex*ogitarunt

59쪽

quidem aliqui quartum, quem Vocant mὐthodum , sed de hac multa leges apud Z rabellam , ac tandem nihil distintii quod prosit invenieS.' i maereS tertio, an etiam illa , quae iam nota sunt, possint manifestari per hos sciem di modosi Respondeo negative supposito quod sint omninb nota, quod si tamen videntur nota , & probabiliter saltem adsit

ratio dubitandi utique possunt illustrari,& uidem signandum est, aliud esse manis

MLignotum aliud eretu-, quoniam certum est omne rationale esse risibile & tamen hoc multi ignorant.

Quaeres quarib, an dentur termini sensib, les sensu internoῖ Respondeo resolutionen, dependere 1 gravi controversia ex libris de anima, quomodo scilicet instinctus naturae ossit ratione discerni ab intellectu, hic suμcit quod tales non deserviant fini dies

Obiicies contra utramque conclusoriis partem: prima & secunda mentis Oper tio includuntur in tertia, similiter primus& secundus sciendi modus non mamkstant perfecte ignotum nigreducantur ad tertium , ergo est tantum uniCa mentis operatio & unicus sciendi modusiRespondeo di stinguendo consequens ultimate transeat, absiolute N. verum quidem est quod in odi. dine

Cooste

60쪽

secunda mentis operatio ad tertiam red

cantur idem est de instrumentis sciendi inde tamen nihil insertur, nisi quod tertia sit caeteris principalior; hactenus potissismum egimus de prima mentis operatione, de reliquis acturi praemittere volumus modos sciendi. K.

Quid ρ quotvisae sis Definitis. DIco definitio est oratis explicans quid is

res. ita colli itur ex communi modo loquendi Philosophorum post Arsestotelem a. poster. cap. 7. Sed sciendum est L definitionem aliam esse quid nominis, aliam .quid rei. Prima explicat nomen aliculus rei v. g. JE SUS Christus significat Salvatorem, homo provenit ab humo, lex a verbo ligat, nec Importat quod conveniant rebus nomina saepe suis, hoc enim per accidens fit. Definitio fecundum quid rei est oratio explicans . quid res fit. id est explicat essentialia & intrinseca constitutiva rei,& haec est proprie definitio de qua loquimur. u. Definitio propria duplex est. QuidAtativa vel rigorasa vel esentialis, & descriptiva vel er accidentalia. prima est quae exprimit naturam rei per proximum genus &differentiam, id est per praedicatum in quo

sonis