장음표시 사용
311쪽
locutri est : De commutatione cinqiliens J bonorum in mala. nunc Ecelsastae sermo est ; in ipientem Lminem conanto emprimere , qui futura non cogitans, praesentibus ἐν caducis, qua, magnis atque perpetuis delediatur. Sic ille appositissime. Nam si is imprudens & inspiens censetur humano iudicio. qui solis intendit hodiernis , incurioliis reliqui temporis, atque unde sibi suisque in posterum conli alat, nihil habens pens 'quanto magis homo Christianus summae imprudentiae de insipientiae diuino iudicio inculabitur , si, huic vitae mortali, fragili, breuique solum prouidens, de aeternitate, quae jllum manet, non recogitat ; sed similis factus iumentis insipientibus, ad ea duntaxat , quae ob oculos habet, attendit 3 Admonente interim , & grauillimis praecipiente Saluat
re; quibus utinam assiduis vocibus cordis nostri aures circum.
sonent: operimini non cibum qui perit , sed qui permanet in mi,
Perinde ae sediceret: Nolite, mortales limmo immortales, quando ad animum nunc respicimusὶ nolite, tot vestris tamque importunis laboribus senem duntaxat periturum quin rere , aut non nisi de ista mortali vita sultinenda, tuenda, atque ornanda cogitare. Nam , ne frustra stis, & studio vos conuexetis inutili. ad vitam alteram semper manentem atrue aeternam laborandum eli ; eoque , ut vobis semper benot, omnes curae vestrae, studia, labores, cogitata, vota conis ferenda. Enimuero ut in hanc rem denique etiam Platonis verba quaedam usurpem : Annon ridicubim id est, in rebus minimis qua- DLM. criles eae sunt omnes, quae huic vitae tantum seruiunt j omne βι-dium ponere , V obnixo contendere , quo quam diligenis,mὶ rarissime peragantur : ιn maximis aut quales sunt utique
quae aeternitatem respiciunt leuem operam saris 41 putares Sie ille.
312쪽
Pronuntiata alia eidem Di subseruientia Apfinia dictis sunt , , quae sequuntur pronuntiata. Sed
nempe res momenti praecipui, modis pluribus proponenda est; quo eius veritas, vel facilius penetretur a rudioribus, vel cui est varius cuiusque genius) congruente aliqua ratione in cuiusque animum illabatur. EFFATVM sEPTIM v M. Stultum est ac summe peruersum: rebus his creatis , quae mitimo Di ncsro quaerendo prae dia solam
μι aeque adminicula, tanquam ipso sine mltimo Aummos bono, stui finis autem ad quem quisque factus β , quo solo beatus
cleposiis, nullum aut postremam rationem habere.' ' Equidem, ut alio in loco cum Doctore maximo S. Augustino fortasse puribus dicturi sumus ; summa, immo tota, hum
nae vitae affectusque nostri perueisitas, in eo unice versatur, quod, contra ipsam rerum naturam, utendis frui, & fruendis uti velimus. Ex quo necesse sit, nos, non stallo modo ac simeo
uaeuo in rebus istis labore fatigari. sed etiam summὸ existere L 4 ossis infelices ; ut qui beatam vitam ibi quaerimus ubi non est , n glecto sine ac summo bono , in quo manifestum sit, illam uniuce esse quaerendam. Quod si ille ridetur ut fatuus , qui in hisce rebus infimis, quae in usus veniunt humanae vitae, fine omisso sistat in medijς, aut pro re quae summe sit necessaria , eius solummodo instrua mentis quaerendis occupetur r quam esse dicemus fatuitatem
eius hominis, qui ita se gerat in ipso sternitatis negotio; ubi nempe agitur summa rei, & ubi error semel admisi , non potest deinceps ullo studio corrigi , vlla poenitentia emendari EFFATu M oc TAvVM. Nihil admodum cuiusque referre,qui sese hae haleas mortalis mira , dummodo ei in aeternum bene ac beate futurum D. Audiatur hoc loco ille simplex sapiens ac theodidactus se ter g dius Assisias; cuius haec fertur , inter alias, aurea sen-μηα βη expecta aetern- bonum, quid mali potest sm
313쪽
cere quod que malum ei qui expectat aeternum magum , quid
boni potest facere quocunque bonum
Nimirum non exordia rerum , sed exitus praesertim spectandi sunt. Et si, teste diuina Scriptura, facit luxuriae magnae; velut etiam e diverto , magnum aliquod
gaudium obliuionem infert omnium praeteritorum dolorum: e quanto magis id velum erit, csim non longo moerori succedit aeterna laratia , aut breuibus gaudiis tormenta subeunt sempiterna Ipsa videlicet utriusvis status aeternitate , absorbente penitus, quidquid in vita antecessit aut moeroris aut gaudij,& velut iudicat Apostolus J suo quasi ponderc obruente. ε Pretiosa igitur assi ictio, cui luccedent aeterita gaudia: Infelix
gaudium , cuius extrema luctus occupabit aeternus lEFFATvM NONUM. paupertate alidi s incommodis exercitam , a putis , inb suo genere , ad meram summam, felicitatem , quam saeculi bonis ae delicijs circum uentem , conferre. iEt istud mundo paradoxum est; at in scliola Christi, diseia
plinaque verae sapientiae, exploratillimum & indubitatum axioma: quando Cbristum, certum est, beatos pauperes, beatos esurientes, beatos lugentes, beatos afflictos ac persecutionem odiumque mundi tolerantes, pronuntiasse; & e contra, huius saeculi LM. 6.am diuitibus, prout antea ottendimus itemque ritu , latietate, delici js ite dii fluentibus, 'multiplex comminatum esse. Veructamen & huic Euangelicae Sapientiae consentientem habemus etiam moratam Philosophiam ; non nostram duntaxat, quam apud Boetium audias, illi lolando erigendoque, hoc ip. iii m esiatum, & tanquam aphorismum , adhibentem : Etenim Lib. a. tra plus reor hominibus a Mersam, quam prosteram prodesse fortunam sed externam quoque , ta loto naturae rationilque ductu conliantem. Eis quippe i pectant tum alia multa quae Ue hoc ipso argumento exaggerate dispitiat Romanus Philosophus , nona inatim
in libro de Prouidentia ; Vbi do hanc commendat Demetrij Cap. 3. vocem, quam merito appellat magnificam: Nihil mihi misturinfelicius eo, cui nihil quam contigit aduers i tum illa ipsius Seneri vox, etiam magnificentior; eadem se adeo supra totam Porticum , communemque sensum S pientum illorum erecta, ut non nisi veniam praefatus, de audaci ς specie excusata . eam is etiam suo Lucilio committere aulus sit: Permitte mihi linquiensὶ mi Lucili mirorum optime, auq id audacius dicere. Aetati. bona
314쪽
lana maiora esse aliis nissent, haec ego eiu a tristia identur, mollibus illis ae disicatis praetullis m. Quibus ciuita in suppares selisus ac voces, in Evangelij discipulis iure laudamus; at ab Euanico
Sapiente profectas, nunquam satis mirabimur. ErrATvM DE CiMVM. Veram aeter s.felicitinem mino. ri Litore, quam salsim ac transitoriam, comparari. Erit, ut existimo, etiam illud, plerisque filiorum huius seculi parum credibile, ijs videlicet quos Spiritus Dei suavitatem ,& illud, quod Scii plura commendat, securae mentis,& in recte factorum conscientia, fiiturorumque bonorum expectatione a quiescentis , quas itae coniurium, nondum experiri aut degustare contigerit. .ippe, ut acute Socrates Platonicus in Philebo extremo ; etiam primum moluptati loc- boues darent V equi, ta bruta suique iniversa , ex eo quod eius Illecebris mancipata
fit: quibus ait plurimos fidem habςre; eos nimirum, qui perinde atque illa, ipso sensu ac gustu assem sint, neque puras illas, atque sinceras voluptates, quae ut ibidem praemisit Phialosophusi mirtutis, tanquam Deae cum dam, pedisequae βιnt, exploratas habeant; aut verum illud, atque ex vero bono natum
gaudium , siue ut quodam loco egregie definit Seneca in ex se
nis conscientia, ex bonestis cons lys, ex rectis actionitas, ex comtemptu fortuitorum , ex placido Utae continuo tenore, mn prementis miam; ortum atque constatum. Quibus in rebus tantum ponit idem Annaeus, ut cum alio in loco quaestionem hane proponeret: si iid est beata inita ' Securitas sinqui at) j pem petua tranquillitas. Eumque imitari visus B. Ambrosius libro 3. de ossicijs: Beatam miram inquitὶ esticimns, tranquillitas comsci ntia, ἐπ securitas innocentiae. Et hinc consequenter, libro de Iacob & vita beata , de sapiente loquens: Etiam in aerumnis infitὶ beatus manet: quia non ιn delectatione corporis mitae beatitudo est, sed in conscientia pura ab omni labe peccati, j in eius mente qui cognoscat, quia quod bonum est, hoc delectat, etiam s. pertim sit; quod autem ιndecorum, etiam=sume , non mulcet. Ita S. Ambrosius. Cuius quidem intimae securitatis qui sensum aliquem atque experientiam habeat, simulque reste animum ad prioris viatae curas inanes, angores, morsus, fistidia , ad illas incerti desuetuantis animi, atque in harum rerum quibus se felicem s re speraret, prensatione solicita, nunc desperantis, postea erecti, ac rursum illus, iactationes, stultrationes, fallacias; ad ilia Ios
315쪽
los postremo mentis sui consciae, atque semetipsam assidue , aut refugientis, aut incusantis, pauores anxios ,& tot alias dolorum causas inter ipsa gaudia lincurrentes, atque omnem falsae voluptatis senium, aut auertentes, corrumpentesve, aut amara aliqua ossensione diluentes r is sane nihil iam dubitabit de pro sentis effati veritate, neque ullius dissicultatis obtentu auertetura verae aeternaeque felicitatis studio; quam nunc intelligat, non sanctius modo, verius, securius, certius, sed minori etiam tb re , Immo cum vero atque sincero, omnibusque mundi voluptatibus anteferendo gaudio, quaeri ac comparari posse. Quanquam & qui eius, quam dixi, rei inexperti sint, de ea merito possint ali)s credere , viris sapientibus,& utramque sor- rem, id est utriusque viis studium; atque institutum, expertis. Equorum numero S. Augustinus, cum iam recens esset, ab ijs, cis M. f. quas appellabat nugas nugarum , aut ad sensum meum essic, ci vote Uitiosas lastu es , ad Deum & diuina conuersus,
simili animi reflexione, expertam mundi seruitutem cum sua- Lib. s. m
ui Christi iugo conserens, plane diserteque pronuntiat: La rio in huius mundi amor. Idemque postea in suarum Consessionum libi is, omnes annos suos Deo recogitans, & illa deplorans vitae suae tempora , quibus f ut ibidem ipse loquitur J tib. s. . s. sub stimuia cupiditarum renns ii felicitaru suae sarcinam, atque .rabesens curis marcidis , errabat longe adcliiijs domus Dei; illarum deinceps sancta dulcedine, incredibilique sit alii late comperta, caecitatem pristinam in hunc modum incusat, inter alia: Vbi eram, Et quam longe exulabam a delirijs domus tuae, a Lib. a. e. a. cepit in me luxuria sceptrum ἶ O tardum Furium meum i Et ego ibum porro longe a te in plura j plura Iemina dolorum, siverba L. io...1 . deiectione, inquieta lasstudine. Ser o te amaui pulchritudo tam a. io. antiqua ἐν tam noua, sero te a vi l Te evolo rusistia tis innotentia, pulchra ἐν decora honestis luminibus, o insatiabili satieta- αδ e. r. te. quies est apud te malae, Ut mira imperturbabilis. Tu autem esplenitudo indeficiens copia inooyruptibilis seu statis. iEt quali iam nollet solus secum gaudere gaudium situm, Hsimilis gaudij experimentum passim inuitat fratres suos, cla- . . mans, ut saltem fatigati fallacijs,' ad Deum dc cor suum .ise- sdeant: quoniam s ut ait Deum ipsum alloquens j Ecce ibi ci in corde eorum , in corde confitentium tibi, di projcientium se in re, ἐν plorantium in sin tuo post mira sup dociles. Quasi illud Ii- r . s.ceret, cum Romano Ph losopho: Remim . iter quod serρ crino Oo vi,
316쪽
U lassus et rando , aliis mon' o. Unde etiam sunt A: illae vo-ι Α, a. ces: Intimus cordi est, sed cor errauit ab eo. Redite praeuaricatores ad cor ,-in rete illi qui fecit mos. Eo itu in aspera, quo itis sthio mobis adhuc-adhuc ambulare mira dociles trigoriosas Non est requies, ibi quaeritis eam. st rite , quod quaeritis . sed ibi non est oebi quaeritis. Beatam mitam quaeratis in rogione mortis: non es illic. bomodo enim beata vita , mri nec vita Quibus sane omnibus de Dei spiritu, & intima sanet
suavitatis experientia , ab eo sancto ac sapiente Patre prolatis, nihil expressus, certius, efficacius, pro veritate proposita proferri potest. Atque huiusmodi pijs sensibus, sanctisque animi ad Deum situm aspirantis affectibus, prae caeteris illius S. Doctoris operibus, aurei illi Confessionum libri referti sunt; ut de ijs ipse merito
scripserit libro x. suarum Retractationum cap. 6 Confessonum mearum libri tredecim, ἐν de malisede bonis meis Deum laudant iu- sumus bonum, atque in eum excitant humanum intellectum e- . ' Etam. Interim. quod a me attinet, bocis me egerunt cis criberentur, re agunt, cum legimtur :-multu fratribus eos multum placuisse scio. Sic ibi utque ingenue de memetipso profitear, eos ego libros ab adolescentia, quodam e Magistris indicante , familia.' res habui, & iterum, tertio, saepiusque perlectos, semper sque iucundos ac salutares expertus sum, non sine pio dulcique sensu, ac fructu animi mei. Quo proinde, eosdem itidem iuue
tuti studiosae, & sapientiae salutisque suae amanti, esse pervelim
At enim me iam animaduerto, in his ex nendis etsi non praeter rerum merita attamen quem mihi principio modum formamue praescripseram , disserendo praetergredi r abrumpo igitur , & istam duntaxat effatorum sapientiae decidem priore subnixam conglobatim, strictimque stibijcio , a cordato quouis absque alia probatione acceptandam. Ecce igitur illam. i. st siquid nem habet ut cum tempore transvolat, pro nusio
tim a S. L. Non erit magnus, magnum putans, quod cadunt ligna lapides, ἐν moriuntur mortales. 3. Hominem Deo charum, utcunque caetera se extrinsecus h
beant, felicem atque beatum esse. . . Nihil extra Deum atque diuina magnum eqse, aut generose mentis amore dignum. ἰ i ' s. Summί
317쪽
s Si nu boni capacem animam bonis istu infimis occupari pol impleri ac satiari non posse. s. stuidquid nobis adest , praeter Deum nostrum , non es
silee. 83. τ. Spirituales pura mentis delitias, omnibus huius restae πο-Lptatibus amecellere.
8. Beatam mirum, Aua esse potes in isto orbe mortalibus, in animi pace imperturbina , ac rectae conscientia suauisare, conio sere., Nisi quis Deo eis si amabili providentiae, quouis re occursu, pertis subjecerat ae permigeris, mentis tranquillitatem ac pacem animi retinere non posse. io. Nunquam tranquille bilare, et icturum, ni qui paucis comtentus esse didicerat. Poiro omnium dictorum clausula, coronis, & summa summarum , haec esto et Summe fatuum infelicem esse, qui nihil nisi servit tempora: sapientem autem atque felicem , quiJoli labo
Q pro fila siunt effata mera Sapientiae , non leuiter atque transur m obeunda , scd sudio aliquo solicitiore
consueranda. amobrem onum cogitationis rubum ae serio commendatum.
HAEc igitur habui in praesentiarum , quae summatim
complehensa traderem effata diuinae Sapientiae, & tanquam aphorismos cilciplinae caelestis: quae fideli retenta memoria, multipliciter valete possint, ad humanet mentis, in finem ultimum atque lupremum, duectionem, iudici j constantiam, Fcem animi, consonantiam vitae, a tuumque omnium accuratam ac lanetam diiciplinam.
Quod si hid fortas te quisquam obiectet; quod , Deum ex tota anima, totoque corde diligendi praeceptum proponens, sibimet objicit S. Augustinus : Illa nempe quam auditu breuia, L. 6.dearis tam factu esse dissicilia ἐν ardua : Primum , id quod solet in si. ε milibus, ret pondebimus: nihil esse factu tam dissicile , quod
318쪽
Deinde, ipsa tractatione usuque molliri omnia, cum assue
Demum, plurimum eo conserre posse, si in aliquo otio cogitationis ad quod videlicet, velut multorum bonorum sonistem , non sine causa saepe prouoco lectorem meum nunc huius, nunc istius effati veritatem atque essicaciam, sincera atque accurata consideratione perpensam, tibique certo atque intime persualam, penitus admittas in animum, nulla vulgi fallacis aluersa opinione abolendam.
Habent enim ista intus quidpiam, diligentius dignum inspici,
quodque turbis immistus, & ad tot alia distractus animus, per- uidere non possit. Qua gratia rursum rogatum te velim, te rOptime, ne eam in rem te poeniteat, subinde partem aliquam temporis, aut curae quiddam atque Operae contulisse. Neque enim quicquam est, mihi crede, seu homine dignius, aut honestius, seu utilius rursum aut pretiosius, eo Otio, in quo, er ditis tranquillae mentis exercitijs, ac sapientiae cognatis cogitationibus, summam animo vertes rerum tuarum, & negotium agas aeternitatis., Quod sane otium cogitationis, quam sit amicum, & vehit dicebam ) quasi cognatum sapientiae, vel hinc intelligas;
cip. 1 . m. quod in Siracid: Sapientia, ubi sic legimus: In medis resin auo - 3 rum strua mertam tempora . in medio autem cogitantium viduus esto; cogitantium nomine ; viros sapientes intelligi, tum ipsa suadet insensatorum Z: cogitantium contrapositio; tum aliet quς-dam versiones expressere.
Ut enim praecurE obse mal Doctor Angelicus, eo opusculo quo. post Gilbertum, Boeti j libellum de Hebdomadibus expo- ,si. G. ponit: Habet lac priuilegium sapientia studium, quod operi suo prosequendo magis inum per se D siciat. In exterioribus enim op tribus , indiget homo plurimor m auxilio e sied in contemplatione sapientia , tanto aliquis scacius operatur , quanto magis solitarim secum commorarer ; Sese videlicet ut lubiungit ibidem Jab exterioribus ad mentem suam reuocans, ita ut ipse totus in-ς s. is. tertiis adsit, ne eius intentio ad diuersa trahatur. Vnde dicitur
loquito Sap. 8. Intrans in domum meam hoc est, in mentem meam, prout hic accipit S. Doctor conquiescam cum illa, ido, cum sapientia. Haec S. Maomas. Quibus & illam insinuat praecelsam & incomparabilem, sapientiae, seu sapientis animae, supra hominum vulgus eminentiam;
319쪽
tiam; quia habens quod Seneca dixit bonis cogitationibus Dexis. beat. plena praecordia , secum degere & commorari possit, & quasi per se sibi sussicere; quadam ipsus supremae Mentis, vitaeque diuinae, nobilissima aemulatione. Sicut enim summa ac diuina Mens, nullius indigens extra se, sibi si imme per se sufficiens, in temet collecta, sempiternum aeuum placidissimὸ secum agi rat, ipso seu tu contenta suarum diuinarum cogitationum: itas etiam de Stoico sensu ) sapienti secum bene conuenit, secum morari & consistere potest, & in illo, quod modo commendamus, cogitationis otio, iucunde beateque acquiescit. Sic enim expresse atque excelse Epictetus, sapientiae amatorem commonens , Oportet in hoc exerceri inquitὶ mi possit Mi ipse si cere, positi secum eo. Sicut Iuppiter secum est atque agit, ir in
se acquiescit, cogitationibus fruitur se ignis. Atque ante illum ex eadem Ponicit Seneca, cuius verba videri possit, dum ista scriberet. Epictetus respexissei epistola quadam illud e quirens ; qualis futura sit vita sapientis, si sistitarius, absque amicis, aut humano conserito relinquatur, puta in delerium aliquod littus eiectus: si is est Iouis respondetὶ cim rese&ro mundo, Er ijs in cunum confuses , pauliuper cessante natura, acquiescit sti, cogitationibus suu traditus. inae ita dicuntur ex
quadam illorum sapientum opinatione, nescio quam mundi inflammationem ac renouationem suspicantium; de qua plura Lipsius libro x Physiologiae Stoicorum Jissertatione M. Adeo praecellens est atque diuinum, tum vero nec otiosum
nee sterile, sedium mὰ etiam frugiferum ac fructuosum, otium illud sapientis cogitationis. Quamobrem etiam Lucilio suo non semel Seneca r Otium Epist. ε 3. tibi commenta linquit in in quo maiora agas pulchriora, quam quae reliquilli. Et rursum : Depono hoc apud te : nunquam plus agere sapientem, quam cum in conste tum cius diuina atque humina menerunt. Et in alia epistola et Mibi crede, infit: qui nihil ' Qere radentur , maiora agunt; bumana druinas simul tractant.
Denique in libio de Tranquillitate animi, eodem sensu scripsit: hominum maximus actiones in seductu esse. Seductum appellans, 3 quem frequentius secessiim dicimus: tanquam is quidam quasi
locus sit, quo animum nostrum, seu nosmetipsos, avocemust: seducamus a turba , veluti cum illa , siue nobiscum , seor sum ac secretd de rebus serijs atque grauibus collocuturi. Cuius item seductus ille quoque fructus, de Operaepretium
320쪽
existat: quod animus sibi tum redditus, diuinisque vacans atque a ternis rationibus quodam quasi vivendi compendio, etiam horis non multis multum vivat, aevique maligni fugaces m
ras, ipsa suppleat vivendi scientia, & quadam iii ita loquendum
estὶ grandium compenset densitate factorum. In quam sententiam non semel inuenio ab eo Philosopho praeclare diruim: Sapientis multum patere miram. Cuius ille vo-Din. 78. cis autorem Posidonium laudat ea epistola, qua Lucilio suo hanc spem faciens, venturum scilicet aliquod tempus, quo inter seiungi, atque dulciter philosophari possint: quantumlibet sit ita lud, inquit hoc est, quamlibet breue & exiguum longum faciet stientia mundi Nam, mi Podonim ait, Unus dies eruditorum plus patet , quam imperiti long fma aetas. Quia videlicet vir sapiens recte uti nouit ipso tempore, & eruditum illud otium, quo secum esse, sibique vacare permittitur, in longum extendit & quas conduplicat, arte vivendi. Quo proinde & illud referri potest, quod de se scribit iustus Lipsius, in sua ad Stoi eam Philosephiam Manuductione : ubi illud pertractans istius
L il vulgo creditum paradoxum: Sapientis de omnia : quod a. 1. d. A. Omnes Zenonas & Chrysippos ut Sanctus obseruat Am- Hisb. e. . brosusὶ his vel bis pronuntiarat Salomon : Eius qui fidelis est, τε M. t .a- totus mundus diuitiarum est; eo quod ut ibidem ex Stoico sen-
putat natura munera, quoniam in mum hominum data Diu: proindeque ea, quae natura ipsa publica secit, etiamsi in usus aliorum cesserunt, sua reputat, iisque gaudet, atque frui nouit ut suis : hic demum exclamat noster Lipsius: O mariae igitur Umerae opesi eteniamus in partem. Ego conari aut facere me fateor ;istos agros, tuas, hortos, sontes, statuas, rabulas, o quidquid natura ast industria injlauit, oculis cogitarionem urpo Ut mea; pascor suauiter, Ut ceriore gau fructu, vel seruia statio, quam Domini inscripti , anno vel annis. Videsne , & in Senere isto. quid valeat animi sapientia, & uti etiam rerum illarum, vel exiguam usuram fructumve, longum faciat scientia utendi Quamobrem & de se pariter, vetum propius ad rem prinses. ε i. sentem, alibi testatur ipse Seneca ; sese iam senem id agere, in Abi instar totius et ita fit ses : stinctis videlicet diuinitque cogntationibus , magnisque rebus atque actibus i uti loquebamur, Pt i. ae . dentatus ; quasi & luc illos, quos Scriptura memorat, possis agnoicere. quam .