장음표시 사용
61쪽
tamen negotium sordidum et vile η'. Divisionihus eos legitimis interfuisse Cicero interdum haud obscure significat ad Att. I, l8, 6 de C. Herennio tr. pl. et potes noεεE; tr
bulis enim tuus est et Sex. pater eius nummos vobis diu ders solebat '. Et recte Gruchius: nece ario reipublicas
munere fungi divisores ex eo intelligi potest quod largitiones populo seri legibus non prohibitas tam frequens usiatatumque erat, ut nece88s fuerit eεss certos homines qui operam εuam in hac rs popula praestarent ' . Hoc Gruchius nondum explicavit qua ratione divisores ad tribus accederent; vide cum alios Iocos supra laudatos tum Verr.
Aet. I, 8, 22, divisores omnium tribuum. Est autem facillimum; quod enim populo solvendum erat, primum tribubus singulis tribui solebat, ut tribulibus distribuerent. App. B. C. ill, 23: ο δε Καισαρ - οσον αργυριον ἐκ τῆς πράσεως ἐγίγνετο Hεὶ κατα μερος τοῖς φυλάρχοις ἀνεδίδου νεμειν τοις φθανουσι λαβεῖν. Aseon. in Ilii. arg. p. 36 Or. Milonem) populo tributim singula milia aeris - dedisses. Suet. Octav. I 0I: lvat populo R. quadringenties, tribubus tricies quinquies HS, id est quadringenties intulit arcae publicae, aerario populi Romani; singulis tribubus centena milia attribuit, quae civibus pro sua cuique parte darentur βη. Cf. Cic. ad Att. I, 16 de Iege Aufidia ambitus:
η' Suet. Octav. 3. Cic. Verr. Act. I, 8, 22. 23. 9, 25. ad Att.
' Vido etiam Varr. Acti I, 8, 22. 23. Dubitationem movet quod de divisorum poena agitur neque additur in ambitione eos pecunias divisisso vide supra p. 44 . Sed ut hoc cogitatione suppleri nequeat, candidatos in largitione saepe quidem divisoribus legitimis vide enim Verrinas li. cc. saepe vero aliis hominibus usos osse probabile est, quo referas quae de divisorum nomine criminoso dicta tibi videbuntur. η Legatum hoc perperam explicavit Lipsius electa I, I 2; melius Savigny Syst. II, 238 not. s. Utrumque legatum confundit Tacitus
Ann. I, 8 popula et plebi CCCCXXXV dedit.
62쪽
qui nummos in tribus pronunciaria - et) dederis ut quoad vivat singulis tribubus HS seM. debeat. Distribuendi
ratio iii tribubus eadem esse debuit quae fuit in aliis eommunibus β; officium divisorum apud tribules solos commemoratur, quia tribus ex multis neque vieinis municipiis eomposita non facile alicubi eonvenire potuit με. quae cum ita essent factum est ut rebus publicis operam daturi suorum praesertim tribulium studia sibi con-eiliarent. Q. Cic. l. e. c. 5: per hos annos hominea ambitiosi vehementer omni studio atques Opers laborarunt uepossent a tribulibus auis ea quas peterent impetrarE.
cf. Dio Cass. XXXVI, 2 l. Ili sunt cives ad ambitionem gratiosissimi β', quibus non id tantum propositum erat, ut suo nomine tribulium suffragia obtinerent, sed ut amicis etiam quae peterent impetrare possent. Cic. pro Plane. 17, 43. Terentinam habuerat venalem coli. c. I 6, 38. Quod dicebatur tribum alicui conscere pro Planc. l8, 45. conscere necsssariis auis guam tribum. cf. c. I9, 48 per
quem quamlibet tribum tulerit docebo ε'. Candidatus si candidato tribum conficiebat, tribum
-- Lapides complura exempla offerunt, plerumque quidem usurarum, sed etiam sortis. Dreli. 4075: Ti. Clavdius Chresimus - eoia legio dendrophor. - argenti p. X et HS X milia n. reddedit quae dioisa sunt K. Aug. PUula. - Μagnam partem tribulium in una regione consistere, qua de re vidimus in ambitu tribuario, minime fecit, ut divisoribus carere
Q. Cic. l. e. coli. e. B, ubi accurate discernuntur .ambiatiosi qui apud tribules suos plurimum gratia possnnt' ab aliis tribuli-hus in municipiis suis propter rem municipalem nobilibus. - Vide etiam pro Planc. 18. 19. pro Μur. 35, 73.
' Q. Cic. de pet. cons. c. 5. ad c sciendas centurias hominea excellenti gratia. Cic. ad fam. XI, 16. quando equitum centurias tenes, in quis regnas, mitte ad Lupum noεtrum ut is nobis eas centurias consciat.
63쪽
Cic. in tog. cand. ap. Ascon. P. 85: isnescis me praetorem primum esse factum, te conce88sens competitorum et collations centuriarum et meo maxime beneficio e postremo in tertium locum esse subiectum'
Cic. pro Planc. 22, 54: isais prioribus comitiis Aniensessia Plotio Pedio, Τerentinam a Plancio tibi esse eon-Ce88am, nunc Bb utroque eas avulSas ne in angustum
venirent'. Id est: prioribus comitiis aediliciis squae irrita ceciderant) Plotius et Plancius suae uterque tribus alterum suffragium hic Laterensi, ille Pedio concessit; postea autem coitione facta Plotius Planeto et invicem id contulit. Quae collatio suffragiorum invicem facta dicebatur coitio ετ vel pertinebat certe ad coitionem; quod verius est. Est
enim proprie coniunctio eandidatorum eo consilio facta, ut competitores honore deiiciant ε'. De coitione recte exposuit Wunde rus μ', sed quae addit non dubitare se quin in lege Licinia sancitum fuerit ne quis coiret β' falsa omnino sunt. . Nam coitio illa, inquit, ad vim pertinebat, siquidem ut alii candidati honors deiicerentur effecit Fateor ignorare me quid philologi ad vim pertinere arbitrentur; iuris periti certe in hac vi delectioneque non agnoscunt nisi lusum Verborum. , Accedit spergit Wunde-
rus) quod coitio illa seri viae potuit nisi per sodales' Νe
huc quidem verum est; et si esset, tenerentur qui coierunt non propter coitionem sed propter sodalicia. . Den 'η pro Planc. 22, 53r dubitatis ait Laterensis quin eostis faeta
Sit, eum tribus plerasque cum Plotio tulerit Plancius νβ' Saepe mentio est in lamis coitionis Μemmii et Domitii a. LIVad Att. IV, 15. IS ad Qu. D. II, 15. III, 1. Drumann III, 3-5. quae cum sub auspiciis consulum inita esset, dicitur etiam coitio e-sutum ad Att. IV, 15), quod notandum. ε' l. c. p. LXXV-LXXVI. β' Adstipulatur et Drum. IV. P. 93.
64쪽
qus quo Sententia mea pror Sus comprobatur, ex OSa Oratione Planciana 22, 53 discimus Laterensem id ipsum
Plancio obiecisse quod coitionem fecisset.' At non uno loco Cicero queritur, quod Laterensis totam ambitus causam in hoc iudicium deduxerit, nec quisquam ignorat ne alienissima quidem crimina ab accusatoribus es Se praetermissa st . Non opus est igitur ut haec confutemus eo pro vocare quod supra solam largitionem in hoc iudicium venire ostendimus.
Quae adhuc exposui etsi ad ambitum communem pertinebant, tamen sodaliciorum delictum non eonstituebant. quod quid requirat iam videamus. Schol. Bob. in or. pro Planc. arg. p. 253: .M. Licinius Crassus - pertulit ut severissime quaereretur in eos eandidatos, qui sibi conciliassent ea potissimum de causa, ut per illos pecuniam tribulibus dispertirent ac sibi mutuo eadem suffragationis emtae praesidia communicarent Post v. conciliassent verbum videtur excidisse quod sodales vel amicos fuisse puto. Candidatos qui suppleret, ad coitionem candidatorum rem converteret; quae et supra a nobis reiecta est et hic reiicienda. Candidati enim non ο0nelliantur, ut per illos pecunia tribulibus dispertiatur; Verba aperte significant ministros et adiutores in largiendo. liaque haec accipienda sunt de sodalitate ambitiosorumh0minum, qui cum in sua qui8que tribu plurimum possenteo consilio societatem inissent, ut tribus largitionibus corrumperent et mutuo sibi emtae su1 agationis praesidia com- .
Pro Cluent. Ol. Tota igitur sodalitatum vis eo spectat ut coniunctis viri biis
65쪽
eum Murena contra legem Calpurniam gladiatores dedisse accusaretur. c. 34, 72: is factum a Murena omnino non est: ab eius amicis autem mors et modo factum est' coli. c. 35, 73 ubi illitio quaedam exciderunt, ita fortasse ηupplenda: is quod si criminosum videtur amicum quendam MurenasJ praefectum fabrum semel locum tribulibus avia dedisse, quid statuetur in viros primarios' et reliqua; ab amicis, id est a sodalibus. Hoc loco explicatur quod scholium significat sodales non solum tribus confecisse eandidato, sed etiam eius nomine eiusque pecunia largitos esse ut et res facilius procederet et petitor ipse ambitus iudicium vitaret. 'Videtur igitur legi Liciniae locus fuisse ambitu non ab ipso tantum petitore sed per godalitatem quae ad po-
Novent tamen dubitationem Ioci quidam in Planciana, ubi Cicero, exhortatus Laterensem ut generali ambitu omisso ad hanc quaesitonem accederet, significat ea quae lege Licinia proprie requirerentur ab argumento eiusdem gupra proposito satis ut videtur diversa. pro Planc. l8, 45: decuriatio tribulium, descriptio populi, suffragia largitione devincta severitatem senatus excitarunt. Haec doce - decuriasse Plancium, ton scripsisse, sequestrem suisse, pronunciasse, divisisse. ib. 19, 47 doce Plancium sequestrem fuisse, largitum esse, conscripsisse, tribules decuriasse R. Eorum eriminum quae hic componuntur quaedam facilem omnes certius id adipiscantur quod singuli per se iam quodammodo
persecerunt.' Coitio etiam societas ad largiendum potest appellari; sed discrimen est npertum. Haec enim ad certa comitia pertinebat; sodalitas autem ad omnia futura, ut collegium magis referret qu8m societatem. Μ. Caelio Rufo etiam eum de vi lege Plotia accusaretur eri misa sodalium ae sequestrium obiiciebantur. pro Cael. 7, 16.
66쪽
intellectum habent; difficultatem autem haud exiguam parant decuriatio illa et conscriptio, quae tolli potest adhibita comparatione legis Clodiae de collegiis. Compluribus locis Cicero invehitur in P. Clodium restitutis lege sua collegiis a. LVlli a Chr. nova collegia ordinantem: pro Sext. Ib, 34: Servorum delectus habebatur pro tribu nati Aurelio nomine collegiorum, cum vicatim homines conscriberentur, decuriarentur, ad vim, ad manus, ad direptionem incitarentur. - cf. 25, 65: nova collegia
pro domo 5 sn.: cum - desperatis ducibus decuriatos ac descriptos haberes exercitus perditorum. - es. 21,
54. in Pis. 5, ll. l0, 23. post red. in sen. I 3, 33. Unde Clodium ita fere rem instituisse apparet. Cum praesertim compitalicia collegia, id est eorum qui ad idem
vicatim st homines et liberi et servi si Clodium in foro sedentem adibant nominaque dabant si . e. delectus habebatur, conscribebantur). ita I acitus ubi de collegiis iuvenum eonstituendis verba facit: passim, inquit, nomina data 7. Conscriptos Clodius decuriabat; id est singula collegia incertas partes distribuebat, quae cum denos homines singulae continerent, decuriae dicebantur '. Collegii ita decuriati' Capite proximo demonstrabuntur quae hic praecipio.' Compita enim singula ex Ileis aliquot composita erant.' Compitalicia collegia erant ex sacris, a quibus servi non arcebantur. Vide interim t. 3 S 2 D. de coli. et eorp. XLVII, 22. 7 Ann. XlV, 15. ' Collegia in decurias s. centurias divisa saepe memorantur; ita eollegia Siloant Oreli. 1588. 1596. 2566. Fabreti. 448, Xli; scabiliariorum Oreli. 2643. Murat. 528, 6. 529, 1-Or 4 III. Mur. 529, 2. 3.; fabrum Oreli. 707. Spon. misc. p. 59. Kellerm. Vigil. 274; Herculia Fabreti. 429, 4. al. Scribarum, viatorum, lictorum, praeconum decuriae notissimae sunt, unde ossicia magistratuum postea dicebantur decuriales.
67쪽
optimum exemplum offert titulus nobilis, quem posuit sa- milia gladiatoria Imperatoris Commodi ' :Curatores : M. Aurelius Aug. lib. Hilarus et Coelius Magnus Coptarius. Initiales collegii Silvani Aureliani. Dec. I. Dec. II. Dec. III. Dec. IV.
Sequuntur nomina XXXII, quorum in tribus decuriis dena inveniuntur, quarta veluti non completa duo tantum habet spatio vacuo relicto λ'. - Ad eundem morem redit quod Livius de coniurationibus militum refert L. XXII c. 38:
venissent, sua coluntate ipsi inter Se - equites decuriati, centuriati pedites - coniurabant Se8s fugas atque formidinis ergo non abituros neque ea ordine recessuros. Iam apparet quid sibi velit honscriptio illa et decuriatio tribulium. I ribules qui Ruffragia vendere parati erant, nomina dabant apud eum, quem petitor ad hoc elegerat; quo Delo conscribebantur λη, ut collegii collegiorumve tribuariorum speciem referrent. Deni quique decuriam efficiebant decurione fortasse praesecto λδ, cuius ope manus ea facilius regeretur. Ita intra tribus orta sunt collegia quaedam sive sodalicia, quae in comitiis plurimum potuisse consentaneum
' Optime apud Marin. iser. Allν. p. 12. Habet etiam oreti. 2566. Cf. eund. 2407. ' Pleraeque decuriae in lapidibus memoratae multo plures eos tinent; ita decuria prima cultorum Herculis somnialis XXI homines pluresve Fabr. 429, 4), decuria decima fabrum tignariorum Sp0η. misc. p. 59) XXlI, sodalicii Dei Silvani Fabr. 44S, XII) prima de curia h. XXIX, reliquae duae XXXI. Decuriis enim collegii semel eonstitutis numerus non facile augebatur, sed adlegebantur potius singulis decuriis qui recipiendi erant etsi numero legitimo iam impleto. Ita scribo; libri ad decuriatum, edd. pleraeque delent Od De re vide Geli. XVI, 4.3η Conscriptionem Wunder in comm . ad c. I S, 45 p. 137 eandem facit cum descriptione populi, quam recte explicat de distributiodetribuum inter amicos sociosque, ut suam quisque tribum eorrumperet δ Quos Wunderiis perperam eum sodalibus confundit l. e.
68쪽
est. Denique singulae tribus quasi pro eollegiis erant, quae decurias istas partes haberent. Ita Cic. pro Mil. 9, 25 de ambitu Clodii sequestris consulum qui erant futuri: Collinam novam delectu perditissimorum hominum conscribebat λ . Collegia opificum, quibus tantum in campi Certaminibus tribuere solebant maiores nostri, etsi non plane aliena ab iis erant, tamen cum istis nullo modo eo m- paranda sunt. Ea inter alia significari puto a Q. Cicerone de pet. Cons. c. l. in subgidiis petitionis enumerandis: hahes aliquot collegia; et c. 8 de plebe urbana: habeto rationem Urbis totius, collegiorum Omnium, pagorum, vicinitatum. Eae iis principes ad amicitiam tuam si adiunxeris
rell.; tum de Italia: qui apud aliquam partem tribulium propter municipii aut civitatis aut collegii rationem valenteupidos tui constitutio). Ita tituli de comitiis municipali-hus Pompeiis in muris reperti: Orel I. 3700, c. : Popillium Rusum aed. pisci capi fasciunt . Oreli. 3706, d. : C. Cuspiritum Pansam aed. aurifices universi rogant.
Oreli. 4265: Marcellinum aed. lignari et plostrari ro-g ant) ut s aciatis . Collegia tribuaria a eompitaliciis quae Clodius restituit
diversa esse constat neque notandum nobis esset, nisi confusio eorum Sigonium et post eum Wunderum in gravissimos errores induxisset. Collegia enim a Clodio ex nece urbana st constituta sunt, ut asseclas fideles et validam latronum manum sibi compararet, Si fides est Ciceroni. Quare Sigonius cum haec collegia ad xim faciendam constituta arbitraretur, idem traxit ad collegia tribuaria; quod
uuanquam haec obscura sunt. Collina erat fortasse infima urbanarum Huselike Serv. Tuli. p. 705 , ut eam hic figurate poni pro magna manu perditorum hominum in collegii formam redacta
69쪽
argumentum quam leve et infirmum sit, diei iam opus non est. Deceptus est conscriptione illa et decuriatione minime intellecta, quae neque ad vim pertinet neque ad ambitum, sed ad solam collegiorum institutionem; cuinam vero usui collegia destinata sint, alia plane et diversa quaestio est. Ita quod nos facturos recepimus δ', ut duo generaeollegiorum suffragationis causa constitutorum demonstraremus, perlaetum videtur et plenam explicationem habent verba SCti, ut sodalitates decuriatiquo 7 discederent. Illae sunt consociationes honestiorum, qui cum rem publicam capessivissent se eum invicem suffragatores communicabant; decuriati vero sunt ex tenuioribus, ipsi illi qui communicabantur suffragatores. Sed iam redit de uno quaestio, quid sit crimen sodaliciorum 3 utrum coire cum sodalibus ad tribus corrumpendas; an conscribere et decuriare tribules 3 quorum illud a scholiasta, hoc a Cicerone defendi videtur. Ego vero non puto contraria haec esse, etsi diversa sunt. Decuriatio enim et conscriptio etsi ab
uno perfici potuit, tamen optime a sodalitate peragebatur; contra sodalitas nulla fuit, quin laboraret ut tribuum quam plurimarum suffragia decuriatis tribulibus teneret. Eosdem igitur arbitror suisse, qui societatem inirent ad enatae sunfragationis praesidia mutuo sibi communicanda atque eos, qui conscriberent decuriarentque tribules λβ.
' p. 42. 7 Scribarum decurias significari arbitratur Savigny Syst. II, 25 .
' Non possum praeterire quod tradunt grammatici Graeci de origine verbi δεκαζειν, quoniam cum decuriatione hac aliquam simi litudinem videtur habere: δωροδοκουντας, i. e. suffragia venditur0β eonvenisse ad aedem Lyci ita ut deni simul consisterent; ideo δεκαγ ν gignificare corrumpere et Avκου δέκα dici. Meyer et Schoema 'sBit. Prog. p. 150 cf. supra p. 43 n. l. Quod an vernm sit, dubi tari potest, etsi Meyerum plane reiicientem ea vix probaverim; sed eerte similitudo digna est quae notetur. - Denique etsi alienum eβi
70쪽
Nunc videndum de genere iudicii lege Licinia intro dueti quod plane singulare est. - Εdebat accusator reo quattuor tribus, fortasse ex solis rusticis tribubus, quarum
haec Ciceronis verba ad Att. IV, I 5 scripta a. LIV): με- sius defendebatur a nobis e legatione revocatus ης nam eum Caesari legarat Appius cos. eius anni). Servilius is auricus praetor) edixit ut adesset. Tribus habet Pomptinam; Velinam, Maeciam. Quaestio non nominatur, sed fuit sine dubio sodaliciorum. - Disceptant autem de . quibus tribubus haec accipienda sint. Plerique de populi tribubus intelligunt, unde iudices sane enim non omnes tribules iudicabant) aut sortitione praetoris . aut accusato-
bubus albi iudicum selectorum accipit, quae legis Serviliae auctoritate comprobantur, v. I 4: . qui ex h. I. CDLViri in eum annum lecti erunt, ea nomina omnia in tabuIain albo atramento scriptos patrem tribum cognomenque
ab hac disputatione liceat mihi referre memorabilem loeum Prisciani de decuriandi vocabnio a recentioribus neglectum. Qui ait de num. et p0nd. p. 1354 Pulsch. r is decanus a decem et deeuria et decurio nomen, et verbum decurio decurias, inde decuriatus ex quo decuriat αοomitia, ut a centum - - centuriata comitia.' Turnebus Advers. Xlli, decuriata comitia corrupta significare putat, haud scio an perperam. Sed melius non habeo. Cic. pro Plane. 15, 36 cum scitol. p. 261. Oreli. 16, 38. Wunder proleg. p. LXXVI. cf. in Vatin. 14. Wei cheri poet. Lat. reliq. p. Il2. y Ita Ferratius epist. I, 5. ' Ita Wvnderus i. c. Geib rom. ΚriminalproZess p. 313. Rom. Siaatsvers. p. 491 n. 3. Cf. etiam Ascon. in Comet. p. 79.