장음표시 사용
71쪽
tributimque descriptos liabeto' Eadem redeunt v. 17. I 8. Id est tribus addenda erat cuilibet nomini et praeterea nomina tributim in ordinem redigenda. Ita recte Elengius; Goeti lingius ' perperam de duplici albo accepit. - Mihi etsi ambigua res est tamen Goetilingit Opinio verior videtur tres tribus iudicum selectorum iudicasse, quam ita admitto, ut sortitio praetoris a Goeti lingio agnita plane tollatur omnesque iudices trium illarum faciamus iudicavisse. Adversatur quidem glossa Bobiensis cit. p. 26I: facta Asnatus consulti mentione, qui cod. mentionem quae, secundum legem Liciniam quattuor edi tribus ab accusatore voluerit; eae quibus reo liceret unam repudiare, ut δε tribus reliquis iussicumJ haberet editionem: tamen ab accusat Ors sic fieri voluisse ut eas ederet quas corruptas a candidato criminaretur. Unde colligere possis de tribus reliquis tribubus iudices editos esse et quidem a reo, quod cum iudicibus ab accusatores constitutis apud Ciceronem ipsum pessime convenit. Sed Ilaec falsa revitutione nituntur; omnino scribendum est: ut de tribus reliquis iud iees4 haberet: editionem famen ab accusators sic seri voluisse et rel. Ita omnia plana 7. Magis movet me quod Cicero in
Quam multis erroribus exiguae eiusmodi lacunae scholiorum Bob. occasionem dederint, uno exemplo demonstrabo. Ηiatus in Miloniana 12, 33 nuper recte suppletus est ex Quintiliano IX, 2, 64 ei schol. Bob. in or. de aere al. Mil. p. 346, quae ita habent: Legis mentio sit in oratione, quae habita est pro Milonem atque per L spatium duorum sere vocabulorum. Mai.J nostrorum omnium' rel. In lacuna Peyronus et Beterus multa verba intercidisse arbitrati contra libri fidem alius alia commentus est, quae supplementa pro genuinis habuisse VangerοWium Lat. Iun. p. 3. miramur. At cum Quintilianus
quae praecedunt verba nostrorum omnium servarit, voces atque per non pertinere ad Ciceroniana constat. Scribendum igitur: pro Mikηο utque per sciuo σιωπησινJ: Nostrorum omnium rel. , Graeco voeabuistut saepe Suppleto. Ita Ciceronis verba hoc modo restituenda sunt
Exhibe librarium illud legum vestrarum, quod te aiunt eripuis O '
72쪽
Ρlanciana aliquoties ait non ex dele elis iudicibus sed ex omni populo sumtos esse qui de Plancio iudicarent '. Puto tamen me hoc quoque non sine aliqua specie veri explicaturum esse. Ita sere Ciceronis disputatio interpretanda est. Editiciorum iudicum ' semper quidem acerbissimum genus est; Sunt enim ii, quos una pars constituit λ', scili-
communem editiciorum iudicum acerbitatem - ista editis per Se aeerba est - tum peculiarem etiam venire queritur; quapropter comparat legis de ambitu caput nuper a Servio Sulpicio in senatu propositum λη, sed in legem,
domo - - , ut instrumentum tribunatus ad aliquem - deferre posset ita libri non male . An huius ille legis, quam Sex. Clodius a se inventam gloriatur, mentionem facere ausus esset vivo Milone, ne dicam consule ν De p) nostrum omnium Non audeo totum dicere. Videte quid ea lex citia habitura sit, euius periculosa etiam reprehensio sit. Et adspexit me rei. Non recte plura supplentur de hac lege, quam enarraturum se negat; imo nihil videtur deesse, in- Concinnu enim verba oratoris animus iratus gestibusque Sex. Clodii
' 16, 40. II, 4 l. ' Quae Wundorus proleg. p. LXXVII de editorum et editiciorum indicum disserentia protulit, ipse mox reiecit in comm. p. 127. Editi iudices sunt certae alicuius eausae, editicii totum iudicum editorum genus. ' Serv. ad Virg. Ecl. 3, 5o hediticius iudex est quem una Pars eligit. Nunquam enim eum qui causam dIcebat iudices edidisse est satis probabile. Sed num dicebantur ii etiam iudices editicii, qui utroque reo et edente et reiiciente constituti erant, ut in l. Servilia V. 26: isquos is qui petet et unde petetur eae h. l. legerint ediderint γ' Servii desinitio in eos non cadit neque quod maius est acerbitas ulla in hac editione inerat, ut mihi non recte dici videantur editicii: quanquam recentiores hoc sacere solent. η Postquam haec scripsi, accepi librum Geibii Geschichte des rom. Uriminalprozesses Leipetis 1842. S. quo negatur p. 3l2 sq. signifieari hic legem a Ser. Stilpicio propositam, verbis scholii Bob. ad h. l. p. 262) ita suppletis: in parte commemorationem videtur facere
73쪽
quam Cicero tulit ex SCto, non receptum, ut quaesito ambitus quoque editiciis iudicibus permitteretur; quibusque rebus lex Licinia iniquior videretur exponit, quam sutura fuisset lex illa se consule promulgata, si ex Servii sententia eam tulisset. Pro Planc. 17, 4l: Nuper clarissimi cives i. e. senatores λδὶ nomen editicii iudicis non tulerunt, cum eae CXXV iudicibus, principibus equestris ordinis, quinque et LXX reus reiiceret, L referret, omniaqus potiu3 permiscuerunt quam ei legi conditionique parerente no8 neque ex delectis iudicibus sed eae omni populo, neque editos ad reiiciendum sed ab accusatore constitutos iudices ita feremus, ut neminem reiiciamus δ' ' Duae igitur
Tullius eius temporis quo Ser vilia lex repetundarumJ . . . . . ,' eom ponere Ciceronem cum lege Licinia non legem Tulliam de ambitu, sed Serviliam legem repetundarum, quae et ipsa iudices editicios ha huisset et ab optimatibus lege Cornelia sublata esset. At neque tu' dices isti ab utraque parte editi sunt editicii vide not. Il) neque numerus convenit, sive ex eentum iudicibus quinquaginta sive eum Gelbio ex ducentis centum ex lege illa Servilia quae dicitur iudicasse puta' mus; nam loquitur Cicero de L iudieibus ex CXXV lectis, qua in re errasse eum Gelbius haud scio an nemini sit probaturus. Deinde verba illa nuper elarissimi cives nomen editicii iudicis non tulerunt multo lacilius ad senatores legem nondum latam improbantes appli cantur quam ad turbas Sullanas; id si voluisset Cicero, scripsisset, opinor et meministis bonos viros n. e. i. diutius ferre noluisse p- Inde quod ex lege, qualem voluit Servius, equites soli iudicabant, neque quam tum eam sequitur latam esse, eum iudicia penes equestrem 0r dinem essent; nam id ipsum novum suisse existimo in Sulpicii pro positis, quod senatores a iudiciis de ambitu prohibebantur. Quare eum reliqua argumenta leviora etiam sint, ingeniosa Garatonii expliealio Niebuli riique supplomentum omnino retinenda fiunt. y Non equites, quod voluit Geibius i. e. not. 189; equites enim non dicuntur elarissimi viri. CL pro Mur. 23, 47 de eadem re Illa quae - senatus Irequens repudiauit, mediocriter tibi adversutuesse existimas p - - Editicios iudices esse Doluisti rel. Extrema verba eo pertinent, quod aliis qui de sodaliciis et usam dixerant reiicere aliquot iudices permissum est.
74쪽
res erant, quibus lex Licinia severius scripta erat quam Sulpicia: quod iudicum reiectio cessabat quodque iudices Ex omni populo erant, non ex delectis iudicibu g. Ε lege Sulpicia igitur iudicabant iudices ex delectis iudicibus, quod pro reo fuit. Quinam autem sunt iudices delecti 3 Iudices in albo scripti esse non possunt; neque enim in id quam rei intererat ab iis iudicari potius quam ab aliis in albo non comprehensis, et ii selecti dicendi erant, non electi. Delecti dicuntur plerumque iudices ad causam Certam aliquam iudicandain dati, selecti contra iudices annuo edicto propositi. Ita Cicero pro Itosc. Am. 3, 8: quisae civitate in senatum propter dignitatem, ex senatu in hoc consilium delecti estis propter severitatem λβ; e. 52, Iol: ad eamne rem delecti ostis ut eos condemnaretis quos sectores ac sicarii iugulare non potuissent 3 pro Mur. 39, 83: delecti amplissimis eae ordinibus viri; in Vatin. I, 28: quaesitore consilioque delecto; in Verr. Act. I, 7, 52: delecto consilio, denique pro Sulla 33, 92: vos reiectione interposita nihil suspicantibus nobis repentini si in nos iudices consedistis, ab accusatoribus delecti advsm acerbitatis, a fortuna nobis ad praesidium innocentiae constituti I. Ubique iudices delecti consilia in singulis causisi' Νon loquitur Cicero de legendis senatoribus in album, unde confirmatur quod aliunde quoque eonstat, totum senatum suisse pro albo iudicum selectorum. ' . v ' Nam extra ordinem causa dicebatur de vi. Cic. pro Sulla 28, 79. ad div. VIII, 8, 1. δ' Haec verba parum expedita ipse schol. Hob. p. 368. Sensus, inquit, multae obscuritatis est) propter insignem similitudinem locorum ex Planciana, de quibus agitur, iam explicabuntur. Non suffieiunt, quae commentator antiquus ad h. l. protulit, ut ipse auctor est, ex ingenio; ut tamen quod refert Sullam causam de vi lege Plautia dixisse, repertum ab eo in argumentis priorum enarratorum, libenter accipiamus. Quod P. Sullae erimini dabatur, erat coniuratio Catilinaria ; Catilinarii Enim, uti ipse Catilina a LXIII lege Plautia interrogatus est Sall. B. C. 3I. Cic. in Vat. 1O, 25. Drum.
75쪽
constituta peraeque significant λ'. Iudices deleeti igi inrdiversi sunt a selectis et partem selectorum constituunt, aliquam ob causam ex iis separatam. Itaque intelligo omnem
V, 454 , non de maiestate accusabantur, sed de vi. Cic. pro Cael. 29, To: Legem de vi Q. Catulus armata dissensione civium, reipublicae paene extremis temporibus tulit, quae lex, sedata illa flamma consulatus mei, fumantis reliquias coniurationis extinxit. Unde primum confirmatur optime Waeehieri viri summi ingeniosa coniectura eandem fuisse legem Lutatiam et Plautiam; Catilinarii enim opprimebantur lege de vi, quam tulit Q. Catulus, Sulla vero, ex Catilinariis unus, accusabatur ex lege Plautia de vi. Deinde ea re definitur, quo crimine C. Antonius collega Ciceronis cum reliquis sociis Catilinae a Cic. pro Sulla 2. enumeratis e re publica sublatus sit. Errore Drum annus secit eum reum maiestatis I, 538 , adsentit Meyerus sor. Rom. D. ed. 2, p. 460); suit enim reus de vi, id quod signisseat coniurationis crimen pro Cael. 7, 15). Causam dixit, ut ait sehol. Bob. in Vat. II p. 321, accusantibus Q. Fabio Maximo et M. Caelio
Rufo; quo Buctore redarguuntur Drum anni commenta, his causam dixisse C. Antonium, maiestatis accusante Caelio et repetundarum Fabio postulante. At socii erant in accusatione de vi et tangit Cicero
illius accusationem in Caeliana passim I, I 5. 3I, 74. 32, 78 , huiu in Vatiniana Il, 28) neque quicquam impedit utrumque locum de
eodem crimine vis accipere. L. Caninius Gallus sive praetor anni DCCI sive filius eius cos. DCCXVII, quem Val. Max. IV, 2, 6 s, Antonium num eundem Hybridam ) accnsasse et damnasse refert, ab hac nccusatione alienus videtur suisse. - Causam igitur dixit P. Sulla de vi, cuius quaestionis indoles ex eodem loco accuratius per spicitur. Iudices enim Cicero ait ab accusatore esse delectos et reiecton reo Certo numero reliquos iudicasse; unde colligo indiees suisse editicios cum eodem temperamento, quo usus est Ser. Sulpicius, ut aliquot inde reiicere reo liceret. ' In causa Miloniana iudiees cum ex populo singulari lectiost scripti erant, tum ad certam causam iudicandam dati, unde eodem
iure dicuntur lecti Veli. II, 32. Cic. pro Mil. 4. S, 2 l. 38. sire eleeti 9, 23, ubi scribe electi ii iudices; codd. eleet I Iudiera, cs sa rato n. , quo Bppellantur amplissimorum ordinum deleeti nisi 2, 4 es S, 2 l. - Non curo Asconii personati nomina iudicum delaetorum ad Verr. aet. I, 6, II p. I 31 , quos ipse mox dicit εelectos.
76쪽
populum de albo universo iudicum selectorum, quod erat quasi quaedam populi imago; delectos iudices vero quo reseramus, dissicilius dicitur. ΙIic enim non sunt iudices qui de aliquo in consilium mittuntur, sed ii ex quibus Consilium deligitur. Fortasse Servius permisit ei cuius
nomen delatum erat, ut ex albo certam partem reiiceret
quasi perhorrescendi iure, tum petitorem ex reliqua multo maiore parte edere iussit iudices CXXV, quorum LXXV reus reiiceret. Sed magis placet haec explicatio. Sersius senatores ad iudicia ambitus non admisit, sed duas tantum decurias equitum et tribunorum '; non toti igitur populo iudicia tradidit, sed partem delegit duos ordines. Id fuisse
Pro accusatore, quod senatores de senatorio crimine iudi-Care Velabantur, non nego; sed ingeniosius quam honestiua
Ciceronem imperitis aliud pro alio subdidisse suspicor. Res erat aeta in senatu eisque qui aderant plerisque nova *'; quid erat quod eum impediret uisi forte veri religio 3 Itaque si haec non adversa utur, negari non potest Goetilingit opinionem de tribubus albi multis nominibus praestare ei de populi tribubus, quam defenderunt Wunde rus et Ferratius. Ita enim recte dicuntur iudices ab accusatore constituti; quod Ferratii sententiae praetorem sortitum esse iudices plane adversatur. Wunderi quidem qui accusatori lectionem tradit eisi cum Ciceronis verbis conciliari potest, tamen ita absurda est, ut multo magis sit reiicienda, nam si is qui nomen detulit, primum tribus quas velit, deinde ex iis quos velit iudices designat, reus, ut Ciceronis . verbis utar, non ad iudices venit, sed ad
carnificeS. ' Utrique uno nomine dicuntur principes equestris ordinis Cic. pro Flacco 2, 4, eiusdem scilicet ordinis viri schol. Bob. ad i. c. p. 229 . Quod explicare longum est neque huius disputationis. μ' Ideo etiam non licet aliunde repetere quibus Ciceronis verba explicemus; nam imperitis dicta sunt. Non sine causa igitur adiecit: principibus equeetria ordinis.
77쪽
Causa iudicii huius plane singularis non erat, ut iniquitate iudicii ambitum coercerent maloque malo mederentur, sed ut iudicarent qui testes iidem esse possent *λ. quae res ut nos offendit qui iudie em quicquid extra iudicium habet compertum, oblivisci iubemus: ita Romanis optima probandi ratio videbatur et saepe in iudiciis lege requirebatur. Ita iudicium calumniae in causis privatis publicisque ad eundem iudicem consiliumve pertinebat iidemque iudices absoluto reo statim ut de re sibi cognita decernebant *η. Sed clarius etiam exemplum tenemus in causa praevaricationis, testibus lege Servilia et epistola Coelii ad Ciceronem. Neuter locus cum recte intellectus sit, lieeat utrumque apponere. Lex Serv. V. 74. hi e praevaricatione. Praetor qui ex h. l. quaeret qua de re ei praetori iisque qui cum ea res iudicaretur ad eam rem iudicandam adsverint qui vivent eorum maiori parti satisfactum ηδ erit nomen quod ex h. l. delatum fuit praevaricationis cavfia delatum ESSU, facito . . . Coel. in epp. ad div. Vill, 8. refert ita: cum et Pausanias et Pilius repetundarum crimen intenderent l, . Servilio, eius periculo incitatum esse Appium minorem ut indicaret pecuniam ex bonis paternis pervenisse ad Servilium praevaricationisque causa diceret depositum IIS LXXXI. - - .mittit in consilium eosdem illos qui lites aestimarant iudices' quae ita interpretanda. C. Claudius cum a. LV a. Chr. Asiam pro praetore obtinuis set, ex ea pro Vincia repetundarum accusatus est et d1mnatus, ut consulatus spe deiiceretur, quem a. Ll V peiere destinaverat *β. Cui eum damnato lites aestimarentur, ut
pro Planc. 15, 37. II, 42. η Vide praesertim Aemilii Herrmanni viri humanissimi D. de
abolit. p. IS sq., in qua egregie haec eXponuntur. i. e. an lis probatum. Ita satisfaeere saepe in lege Serviliε usurpatur, quod interpretes non viderunt. Eadem ratione legitur Cie. de orat. III, 2, 5 in SCtor ut populo R. satisferet et pro Plane. 25, 62 Repetundarum accusatum esse C. Claudium eo essicitur, quod
78쪽
minoris pecuniae damnaretur effecit corrupto accusatore 'dper sequestrem M. Servilium δ'. ΙIuno Servilium cum Appius, minor C. Claudii paulo post damnationem mortui τlilius, a. LI multis nominibus videret periclitantem, idoneam
ratus hanc Occasionem nomen eius de praevaricatione de
tulit, non quasi ipse praevaricatus e8set, sed quod pecunia ex praevaricatione ad eum pervenisset δ', et eosdem illos
lites ei aestimatae sunt, quae res plerumque ad hanc quaestionem pertinet; quod ex Asia hoc ipso anno, coniectura est Drumanni, probabilis tamen. Quem si audis ll, I99. 38 δ), Claudius absolutus est; at requirit litis aestimatio condemnationem ante sactam. Vide Ciceronis verba in Clodium ap. schol. Bob. p. 337): - Αt Eum, inquit, absolutus. Novo quidem hercle more, cui uni absoluto lites aestimatae sunt.' Quo posito alia, quae Drumannus Statuit, sponte
Idem Ciceronem secisse fama erat, cum Verri damnato lites aestimarentur. Drum. V, 32 . ' Homo alioquin ignotus, nisi idem suit ac M. Servilius pessimus orator Cic. Brut. 77, 269 , quem sine causa vel potius ex salsa Pighius ad a. DCXCIV tr. pl. facit. Repetundarum pOStea accusatus est a Q. Pilio Celere, cuius orationem in M. Servilium Ciceron. L. mitti sibi iubet. Cic. ad Att. VI, 3, I 0. Drum. V, 8S n. 6 l.
es. Meyer Or. Rom. sr. ed. 2 p. 403.). - Sequestrem eum suisse, non accusatorem, Brguunt eum verba Caelii: pecuniam pervenisse ad
Sernilium - depositum IIS. LXXXI., tum maxime decretum Laterensis: non redigam. ita enim non in iudicio principali pronunciabatur, quo de condemnando absolvendove reo certaretur, sed in secutorio illo, quo ea Pecunia pervenisset. Quod ita eSt, sed exponere longum. Denique non ad iudicii corruptelam, sed ad accusatoris pecuniam datam esse nemo ambiget. Cic. Or. pari. 36, I 24. cs. l. 1 D. de praevaric. XLVII, 15sr Drum. II, 199. ' Quamquam alias non quaerebatur, quo ea pecunia per eniSSet, nisi cum reus principalis damnatus esset nec summa litis ex eius honis redigi potuisset Cic. pro Rab. Post. 13, 37. Quod ut expediu-mus, non ponimus accusatorem C. Claudii antea in ius esse vocatum; aliter enim res explicari potest. Quaestio enim, quo ea pecunia pervenerit,
79쪽
iudices, qui ante quattuor annos C. Claudio lites aestimaverant quique etiam de ipsa causa iudicaverant *', in consilium misit. Sed ignoscant lectores quod de itinere meo paullum declinavi; iam redeundum est ad crimen sodaliciorum. Et de genere iudicii satis videtur expositum ; de poena legis Liciniae pauca addemus. Qui sodaliciorum damnatus erat, exilio plectebatur β'; praeterea mulcta irrogabatur et sortasse alia Complura, v. pro Plane. 33 init. agitur - Cn. Plancit 8alu3, patria, fortunae. Quod etsi hic non indicaretur, tamen eo probari posset quod lex Tullia de ambitu ad poenas lege Calpurnia constitutas ut pecunia mulctarentur et in perpetuum honoribus arerent damnati, exilium decem annorum addidit . . Exilium legis Liciniae fortasse perpetuum erat.
Ceterum quaestio sodaliciorum paucos tantu n annos in usu fuisse videtur; non enim commemoratur nisi in iras. DCC et DCClit. Anno DCC quo rogata est lex Licinia, ex ea accu8ati sunt mense Quinctili Messius δ', Sextili P. Vatinius yy, quem excepit in ordine reorum Cn. Plan-
etsi et in causa repetundarum et in praevaricationis usu venit, tamen quod de altera accepimus ad alteram applicare minime cogimur. Itaque nihil impedit quo minus in repetundarum quaestione de hae resecutorio tantum iudicio litigatum esse statuamus, in praevaricatione
vero iudicio proprio et principali. ' pro Cluent 4 l, II 6. pro Rab. Post. 5 init. ' pro Plane. 3, S. Munder p. LXXIX. η schol. Bob. pro Sull. 5 p. 36l.
ηδ P. Vatinius bis accusatus est: a. LVIII DCXCVI lρgo Licini et Iunia propter leges, quas tr. pl. proximo anno rogarat, Cic. in V di I de lege Licinia et Iunia lata a. LXIl-DCXCII, ne clam aerfrio legem ferri liceret v. Drumann. IV, 47.); a. LI DCC de sodalietiβlege Licinia, accusante C. Licinio Calvo, defendente Μ. Cicerone, Ci pro Planc. I 6, 40 et ibi Schol. Bob. p. 262: De sodaliciis caussm
80쪽
eius. Sequente anno Milo de sodaliciis postulatus est a Fulvio
dixerat P. Vatinius eodem defendente M. Cicerone. Ageon. in Scaur. init. p. IS. Cic. ad Qu. D. Il, I 6. ad div. I, 9, 6. V, 9 init. Pseudo- Salust. in Cic. 4, 7. Pseudo-Cic. in Salust. 4, 12. Catuli. 54. Licinianae orationis reliquias collegit Weichert. poet. Lat. p. Ita docto, ut solet, commentario eas illustrans, post hunc Meyerus orat. Rom. sr. p. 201 ed. 2. p. 474 . lam mense Martio a. LV DCXCVIII , eum Cicero in Sextii defensione Vatinium acerbissima interrogatione profligaret, Licinius parabat accusationem Vatinii neque tamen, quod posuit glossator Bobiensis in Vat. 4, p. 3Isi reum eum postulaverat; nam nomen delaturum se Vatinii affirmabat Cic. ad Qu. fr. lI, 4 . Qua lege eum accusare voluerit, ignoramus; sodaliciaria enim, quam postea elegit, uti non potuit tum nondum lata. Biennium postea demum id consilium effectum esse arguunt haec ex oratione Licinii in Vatinium: is Perfrica frontem et dio te digniorem qui praetor seres quam Catonem. cf. IVeicheri poet. Lat. reli l. p. 1l3). Praeturam gessita. LV, quo anno ipso creatus est statimque magistratum iniit Dru- mann III, 279. nequicquam postulantibus adversariis ne ante diem LX. magistratum inirent qui crearentur. Ita cum neque designatus, nequo in magistratu accusari posset, anno demum L lv. postulatus est atque Cicero ei praetori creato illico reconciliatus sad div. I, 9, 6) quasi Diis ludentibus inconstantiam eius et ignaviam qui ipsum Catilinam de- senderat, id ipsum periculum depellere destinatus erat, quod tum maximo plausu laudibusque prosecutus est. - Ceterum tota oratio iueo fuisse videtur, ut ambitum iactum esse demonstraret, qui sactus Sane erat impudentissime et apertissime Drum. III, 279. ; ita haec t. Factum ambitum scitis Omne3 et hoc vos scire omnes Sciunt.' Sod
liciorum crimen innuit Licinius, cum Vatinium appellaret audacissimum de saetione v. supra p. 42. Denique videndum est de commentatore Bobiensi qui ad haec Ciceronis in Vat. 14, 33: postulatusne sis lege Licinia et Iunis p notat sp. 322 postulatusne sis lege LieiniaJ erimine de sodaliciis Vatinius eoeperat aeevsari, de quo puniendo iis legibus eavetur et in alia glossa p. 323 de eadem re et meo facta sunt, cum reus esset de vi P. Vatinius accusante C. Licinis. Cicero loquitur de quaestione ex lege Licinia Iunia, quam turpiter confudit cum lege Licinia de sodaliciis commentator Drum. V, 688 not. 59); quo errore in alium inductus est, ut Ciceronem Licinii aecusationem faciat higniueare, duos post annos institutam, quam Cicero in Vatinium dixit.