장음표시 사용
81쪽
1o. non obstante struma fuit verus: & vitulus ille biceps , Saturae natus, apud Julium Obsequentem deprodigiis, fuit verus vitulus: foeminae duplicibus pupillis praeditae, verae Deminae sunt. Definitio autem Ualentiani vera definitio non est, quia, prout appendice hoc, cui Deo , augetur, non omni desinito convenit. Idololatria enim in imaginum cultu a multis commissa est, qui Divinum tamen honorem imagini non
tribuerunt ea mente, ut imagini ipsi existimationem conciliarent talem. qualis in Deum competit, sed ut rei per imaginem repraesentatae: sive creaturae, de qua talis opinio excitanda non est; sive creatori, qui eam hoc modo de se excitari Deut. I v. I vetuit Ita Israe- Iitas in deserto. de post decem tribus vero Deo existiniationem cultu vituli, ceu simulachri, & Micham I craphim suorum cultu , conciliare voluisse, supra astruximus. Dionem quoque Chrysostomum& Maximum Tyrium, Ethnicos ex Corum sapientum numero, quoS S. Paulus Rom. I. 2I. Deum cognovisse, non
tamen ut Deum glorificasse. sed Dei cogniti gloriam inessormatam hominis imaginem mutasse, scribit, supra
laudavimus asseverantes, Summum, primum, maximum Deum, Creatorem is Conservatorem omnium, a se in simulachris ex auro, argento ebore factis coli. Illi
ergo sua Jovis Olympici a Phidia efficti veneratione
Deo, in quo vivimus, movemur & sumus, non Phidiacae statuae existimationem Divinam conciliare gessitientes , non iccirco idololatriae culpa vachunts Verum ceu idololatriae rei, perinde ut Athenienses, aureis, argenteis, lapideis simulachris, verum Deum colentes Adh. XVII. 16. I9. 23. damnabuntur. Etiam
Alexandrum Severum Bellarminus de Eccles. Triumph. IV. II. ii. idololatris accensuit,quoniam Divino honore nem Christi prosecutus est. .Et tamen Alexan- der
82쪽
der ille, si Lampridio in ejus vita fides est, non de Christi imagine, sed de Christo ipso, volui animo
sane Tiore , & cui inter Divos recepto Templum facere cogitavit, existimationem soli Deo debitam concilia re voluit. Ipsa quoque Synodus Nicaena ad Synod adCons. 9 Den. anathematizat Nestorii ido flolatriam in homine, quia scilicet Christum Mariae fi
lium dicebat merum esse hominem, quem Divino cui tu venerabatur. Unde etiam a Cyrillo ad Reg. de recta fide Ahiamλατρέας arguitur. Et tamen Nestorius chri stum opinione sua hominem tantum Divinis honori bus afliciendo, talem de Mariae filio opinionem excita re noluit, qualis in solum Deum competit. Par ratio eorum, qui quondam exercitum Coeli, Solem, Baalem in imaginibus coluerunt, qui opinionem ili Majestati Divinae convenientem non de imaginibus, sed de rebus
per imagines repraesentatis eXcitare voluerunt.
XX l. Nihil ergo verius Valentianus idololatriam definivit, quam si quis hominem definiret animal ra tionale , a ymultis corruptum. Id sane in hominibus
multis nimis eheul verum est. Qitia tamen per Dci gratiam non omnes homines a Jesultis corrupti stant, vera haec hominis definitio esse nequit. Aufer voces ultimas,ayebitis corruptum , relinques Veram ejus definitionem, animal rationale. Ita veram habes definitionem idololatriae, creaturae Divinum honorem tribuere, si
appendicem Valentiani, sicut Deum , maxime dempseris. XXII. Cceterum ii, quibus Divinus honos tribuitur, licet nec verus Deus sint, nec verum Deum eos esse, idololatrae profiteantur, communicatione tamen
eorum, quae Divina sunt, & soli Deo tribuenda fuerant, quantum in idololatris est, Dii efficiuntur, sed 'nN-2λιι alii, quos coram facie sua habere, lex
83쪽
Iex Divina prohibuit. Deus aeutem alius, qui non sit Creator Coeli& terrae, est N, Non Ieho , Non-
meus, Deut. XXXII. II. res nihili, vanitas, nuLIitas, quomodo idola dici quasi α ,κ - non.
meus nonnulli arbitrantur. Nullus enim alius verus Deus est, quam qui φυσυ λος natura Deus est, Gal. IV. 8. Αt omnes alii Dii, non natura, sed tantum opinione M attributione sunt Dii, id est, Dii precari i& λεγομενοι. Hinc omnis idololatra necessario divergit ab unitate ad multitudinem, & loco unius Dei asciscit multos. Uerus enim Deus tantum unus est. Qui autem Divinitatem alii, sive ille vere subsistat & existentiam habeat extra mentem, sive ut figmentum, ab homine pro arbitrio excogitatum , in sola mente stabuletur, attribuit, si una verum Deum colit, jam duos Deos habet, &Πολυθεος est. Et quia in unica creatura abscessio haec raro, vel nunquam subsistit uti ενὸς αππου δοθiντης - ἔπραεπ.Gι hinc illa Πολυθῶοτης, multorum Deorum turba
infeIici satu humani ingenii nata est. Atque licet ille,
qui omisso &praeterito creatore creaturam tantum colit, majoris se sacrilegii reum constituat, quam qui
juxta cum creatore , In creaturam praeterea animum dividit, tamen & hic praeter creatorem creaturam colens vere sacrilegus & idololatra est. Cum enim summus gloriae suae Zelotes sit Deus, societatem, vel divisum imperium non fert, neque gloriam suam dat alteri, neque laudem suamsculptilibus, Esai. xLI I. 8. Gloria quippe isthaec excedit captum creaturae, nullique eommunicabilis est. Unde qui alteri transcribit, quoasin Deo proprium est , Deum , quantum in se est, spoliat sua praerogativa , & facit nomDeum. Duobus enim tam disparibus dominis nemo unus simul servire potest, quin aut unum odio habeat, & alterum diligata aut uni adhaereat, & alterum contemnat, Tom. II. i Matth.
84쪽
Matth. v I. I . Quantum enim datur creaturae, tantum Deo detrahitur, qui coli & amari non potest, nisi ex toto corde , tota anima, er omnibus viribus. Sicut enim Conclusio semper sequitur partem deteriorem: ita qui servitutem, quam vero domino debet. partitur cum peregrino, magis is contumelia, quam honore
XXIII. Liquet hinc clarissime , Omnes eos, qui creaturis, vel praeter Deum rei alii, sive vere subsistenti, sive fictae, Divinum honorem, seu id, quod soli Deo
& revelatio, & recta ratio tribuendum docet, impcr-tiuntur ι non tantum idololatras, sed etiam polytheos& athcos esse. Idololatras stylo Scripturae, de saniorum omnium judicio, uti abunde supra confirmavimus. Footheos. quia praeter Vel Deum verum, vel fictilium aliquod Numen colunt Deos alios, res videlicet eas, quibus post verum Deum Divinitatem tribuunt. Denique Atheos, quia ii etiam, qui praeter verum Deum res quascunque alias Divino cultu afficiunt, neque verum Deum colunt, sed gloriam ejus, tu ote solius omnipotentis, Sapientis &c. delibando, ex eo idolum, vel nominum, Θ - λιγομων faciunt i ade, que Verum Deum nullum colunt, & genuini in mundo Athei sunt Qui idololatriae fructus messissimus est. XXIV. 'Asserta hactenus, & in arce veritatis collocata Propositione, assumptio demonstranda restat. Demonstrabimus autem tum ratione generali, tum specialibus, juxta objecta in propositione expressa distinctis. Ac generalis inde petita est, quod vel omnia, vel nonnulla cultus Pontificii extra cui tum unius Dei vagantia objecta . puta ripam, Eucharistiam, Sanctos, imagines, reliquias, res consecratas Hieram hia& colit & c lenti sciscis adoratione, invocatione, fiducia, incudivatione, sacrificiis, l1baminibus, sussitu, votis, jura
85쪽
mentis, erectione Templorum, altarium, hymnis. Ille ergo cultus objectis his Vel singulis vel nonnullis , per omnes illos, quos recensui modos ab Hierarchia delatus vel civilis vel religiosus, adeoque Divinus est. Civilem esse, . nemo Hierarchicorum sustinet. Religiosus ergo est, adeoque Divinus. Nam religiosum & Di vinum cultum eundem esse, jam supra certis rationibus constituimus, atque eadem ratione Hierarchicos Parolatriae convicimus. Sed ea de re heic exquisitius pauo agendum nobis fuerit, cum idololatriae Hierarchi corum demonstratio clarissima , addo & compendiosissima inde Undeat. XXV. Hierichici emo ad palliandam idololatriam
suam perbellam nobis hi riam concinnarunt, nempe tot eue genera honoris, seu cultus, quot simi excellen- ωὸ--οtiarum. At genera excellentiarum tria esse, Divinum, Humanum & Medium, inter humanum scilicet&Di vinum. Divinus illis cultus humanus civilis εσα-s societatis , medius duliis nomine venit.: Illum soli Deo, & relative ejus Vicario, Papae, Vice-Deo, nec sinis S ἡ- non ejus imaginibus f istum lis hominibus nondum Deiseatis , hune hominibus Deificatis , quos Sanctos appellant, eorumque imaginibus relativὰ, deberi pentendunt. Addunt recentiores Mariolatrae Medium principalliorem re perduuam , soli Deiparae, & relative ejus imaginibus debitum. Quanto 'ero rectius & a fraudulentia remotius fuerat juxta distinctionem&oppositionem immediatam Creatoris &creaturae, rei infinitae &finitar honorem omnem & cultum bipartiri, in religiosum & civilem, quorum ille Deo Creatori, hie creaturae convenit. Sic enim, qualem cultum duliam vel hyperduliam facerent, cognoscere interam fuisset. Νam cultumcivilem esse, utpote ab eo duilinum, pernegant. Religiosum ergo facere debuiMne.' Atqui
86쪽
ille non alius, quam Divinus est, quia religio proprie est cultus Numinis , adeoque jure ad solum
Deum pertinet, adeo quidem ut quoties alii, quam Deo tribuitur, in superst1tionem & idololatriam ilico degeneret. Quod si mediam quandam excellentiam, adeoque medium etiam cultum constituere libuit, profecto ille civilis potius, quam religiosus constituendus fuerat, quia duas excellentias, increatam & creatam , quas inter distantia insinita intercedit, longe i absilrdius esset uno communi religioso , quam duas excellentias , puta Angelorum Sanctorumque hominum, & hominum purorum , militantium adhuc, utramque finitam, adeoque ad se invicem infinito propius accedentem, uno communique civilis cultus complexu jungere. Sicut infinita & finita excellentia misceri nullo modo pos iunt, ita neque medius quidam cultus institui religiosus potest. Vel enim de extremis participaret, Vel utrumque negaret. Non prius, quia Deus honorem situm vel universum vel partem ejus nemini alii dat. Non posterius , quia sicut nihil est, quod non finitum vel infinitum sit, ita medius cultus, neutra excellentia participans, excogitari nequit. Quinimo si media quaedam excellentia, &medius cultus daretur, is tum excellentiae, tum cultus civilis nomine longe & concinnius & tutius veniret, quia Sancti glorificatique Angeli & homines pii sunt σωουλοι συμπιλι- , conservi & concives e)usdem Hierosolymae, quae a Coelo ad terram usque pertingit, juxta illud S. Pauli Hebr. x II. aa. 13. Accessi is ad Sion montem , civitatem Dei viventis, Hiero binam Caelestem, MFriadas Angelorum, Spiritus hominum perfectorum. Omnia enim in Chrso recapitulata sunt, quae in Caelis, O quae in terra sunt I. r Io. Per ipsum Deus reconciliavit omnia in ipsum, pace fac-
87쪽
ta per sanguinem crucis ejus s sive quae in terra sunt,sse quae in Caelis, Col. I. ao. Unde iam jas civitatis nostrum in Caelis es, Phil. III. ao. Unde plane constat , Sanctos & Angelos coesites , Hominesque pios in terris militantes una politia , Ω- cietate gaudere , cives esse ejusdem civitatis. M vero συριπιλι ι concives sibi mutuo non religiosum utique, qualis Deo convenit, sed elisum honorem cultumque , qui mutuae dilectionis est, prae
XXVI. Addo inter Angelos, Sanctos & homines utilitantes maximam esse συγγένειαν, arctissimamque cognationem. Sancti enim homines glorificati & militantes praeterquam quod ejusdem speciei sunt, etiam gratiae iisdem collatae Musdem generis, licet quoad mensuram earum varient. Utri me per unum spiritum in unum corpus baptizati filii Dei sunt, adeoque supernaturali conditione participant. Quomodo ergo honor iis debitus toto genere sic differre potest, ut glorificatis religiosus, militantibus civilis exhibeatur Z Cumque Angelum inter &glorificatum hominem nihil aamodum dis criminis intercedat, manifestum est, non magis Angelo, quam glorificato homini apio homine militante religiosu m honorem deberi. XXVII. Hinc adeo pii homines militantes Angelorum συνδουλοι conservi dicuntur Apoc. XIX. Io. ubi sic Angelus ad S. Johannem coram eo Procidentem , & adoraturum : I Ide . ne feceris , confer- arx. Io.vus tuus fum ω fratrum tuorum,qui habent testimo-xitium Iesu. Deum adora. si religiosum cultum repudi vit Angelus praesens, ea ratione, quod confervus sit, quanto magis absens repudiaturus eundem fuerati Si cultus ille oblatus non dulia fuit, cur non
gelus dicebat potius , Creatura sum Acut tu e , i 3 quam,
88쪽
quam, e eonferus tuussum. Q o certe di aphete innuit, iservum conservo adorari, Vel religiose eoli neutiquam debere. Qu si putavit Angelus, duliam quandam religiosam sibi a conservo praestari posse,
quanquam absurdissimum est,conserVum alterius conia servi servitutem pacisci vel admittere velleo an puta. bimus Angelum illum non ea charitate polluisse, ut επιεικως interpretaretur honorem a S. Johanne sibi de latum de honore licito dullae 8 Inprimis cum coram Angelis prosterni, ab honore duliae haud alienum esse, adversarii pertendant. Sed distinctio profecto italia Miatriae adeo quidem subtilis est, ut etiam Angelus-- in cultu religioso rimam vel fissuram tenuissimam videre non potuerit, qua sic ille dis umpi dividique posset, ut vel minimam sibi, utpote non Deo, sed creaturae, particulam vendicare poni. Manifestissime ergo tum ex sensu Scripturae, tum ex infinita inaequalitate ac distantia inter Creatorem & creaturas, exiguaque inter creaturas ipsas , liquet, cultum illum, quem sibi mu tuo creaturae deferunt, mere civilem, non religiosum esse. XXVIII. Accedit quod religiosis quisbiam du-liae cultus ad legem Dei, qua cultus religiosiis naud dubie determinatur, referri nequit. Vel enim refertur ad legis Divinae tabulam priorem, vel posteriorem. Atqui referri non potest ad priorem , quia ejus objectum
Irulus Deus est. Creaturae autem nullae Deus fiunt. Et sane tam non priore tabula cultus ille praecipitur, ut potius interdicatur verbis: Non Baino Deos alios coram me. Non facies tibi scalptile. Ego Zelotes sum. Neque etiam referri potest ad poseriorem , quae ossicia erga proximum complectitur. Quod si vero Angeli Sanctique proximi nostri sunt, quo jure religiosum cultum vel depacisci, vel admittere, vel iis talis offerri Potest ρ
89쪽
potest' Necessum ergo fuerit tertiam quandam comminisci tabulam, adeoque legi Divinae, ceu imper-
feme, amδιατασπιθαι, adjicere s atque eundem in finem quoddam etiam tertium objectum legis, quod nec Deus, nec Proximus, nec Creator, nec creatura sit, confingere.
XXIX. Denique & Christus, & S Paulus religiosi Misseriis cultus unitatem demonstrant. Christus enim Dia loπροσκυνηπι seu adorationem postulanti respondit: PLdorabis Dominum Deum tuum, is ei soli servies, Luc. Utv. 8. Certe adorationem non petiit Sathanas , ceu
Supremum Numen, qualem latriae nomine Hierarchici venditant. Satis enim ipse Sathanas professus est, quod supremum Numen haberi neutiquam desideret,
gna stilicet distribuere pro lubitu. Datorem ergo se superiorem, Deum videlicet, agnoscit. Talem ergo adorationem, talem cultum religiosum a Christo stipulari voluit, qualem praestari noverat multis Diis gentium, citra notionem Supremi. Christus vero ejusmodi etiam cultum detestatus, & solum Deum adorare jubens, manifestὰ illum duliae cultum rejicit, &adorationem universam ad unum solumque um contrahit. S Paulus quoque Divinitatem Christi demonstraturus, illa Psaltis repetit: Et adorent eum omnes Angeli, Hebr. I. 6. Si duo iunt adorationis, & cultus religiosi genera, parum certe, Vel nihil pro Divinitate Christi verba illa strinxisIent. Neque etiam vel Ariani, vel Nestoriani, Christum filium Mariae merum hominem confessi, simulque adorantes, a veteribus Conciliis, ceu jure damnati essent, siquidem religiosa qua dam adoratio creaturae locum habere posset. Satis enim constat, illos Christum ut hominem, non ut Deum adorata.
90쪽
Ringis M XXX Unicus ergo cultus relisiosus est, uni soli-- α que Deo in quem religio omnis ferri debet, praestandus. - -- qui nihil aliud est, quam devota quaedam recognitio ML Uinae excelgentiae. MVestatis , Nominis, Oproprieta- ex βω- tum , per signa propria recognitioni eidem Agni an infervientia. Quae signa, siquando, Praeter animi sententiam, per vim metaque adacti aliis, quam soli Deo, Ν -- η- nonnulli exhibuerunt i uti sane quondam Christiani, G thurificati fecerunt,&hodieque nonnulli, idolo Pa
mu/. naceo litare coacti,faciunt,crassissimae idololatriae crimine sese obstrinxcrunt, &obstrinxisse se, merito crediti sunt, & hodieque creduntur. Alioquin enim ad idololatriae crimen compelli nemo posset, cum interior animi sententia, & Divinae Majestatis recognitio vim pati externam minime possit. Sicut blasbhemiae damnas censeretur , quisquis vocem hanc sibi extorqueri pateretur, Christum filium Dei imposto
rem esse, licet horribilem vocem interiore animi sensu quam maxime detestaretur : ita idololatriae reus non minus censebitur, quisquis signa recognoscendae Divinae excellentiae propria, etiam praeter animi sententiam , vi externa subassiis , non Deo applicaret. Unde plane consequens est, nullos esse gradus vel sec-cies religiosi cultus, sic ut alius dulia, alius hyperdulia , alius latria censeatur a sed unicum esse cultum religiossim, latriam. Signa enim externa Divinae Majestati recognoscendae idonea, qualia sunt adoratio, invocatio , incurvatio, juramenta, vota, sacrificia, templa , dcc. propria esse debents adeoque, quod' in dulia & hyperdulia fit , in creaturam nullam
transferri possunt. Alioquin enim cum de recondita animi notione nemini certo constet, nullum unquam de idololatria ferri judicium posset. Et si signa talia religioso affectu Deo & creaturae praestari,