M. Tullii Ciceronis Opera additis commentariis ex recensione Christ. Godofr. Schutzii

발행: 1831년

분량: 550페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

371쪽

Sti histia i ipsa feris transgens unguibus anguem

Semianimum, et sarta g ouer cereice micam m. aQuem se intorquentem lanians , rostroque cruentians ,

Iam snt in in animos, iam duros tilla dolores, Allieit emantem , et laeeratum assigiti in tinda , Seque obitu a solis nitidos eonoeriit ad Oritis. Mane tibi praepetibus pinnis a Iustique volantem Conspexit Marius, diVini numinis augiar Faustaque signa sviae lati dis . rediitisque nota, se Partibus intonuit eaeli pater ipse sinistris: Sic aquilae clarum it maὐit Iupiter omen. 4

XLVIII. Atque ille Romuli auguratus, pastoralis non urbanus suit: β nec fictus ad opiniones iiii per i -

to. quam de sibilis intelligas. IIori. 3) Sie Virgiliti, de Daedalo, Aen.

I. 4s: Praemgilias pennis ausus Meredere Gelo. Vbi Servius hae e ha hel: Mel Deloei ,, selflieuus. Praepetes aurem dictae , Mel quod priora

petiane, υel summi Doliatus Quidam praepetes tradiam non Ianitim αυes diei, Wine prosperius Pram iam, sed etiam locos , quos evitim, quod idonei felicesque sunt; unde 8 e mediati peti-Mas praepetes, quia de loris, in qui spericti iam memebat, in Ioea taliora eremit 3 praepetes enim stine vi-a

ni augurii; quo a tale dat, quia Per Menit, quo crapiebat. Ob hane sane lo-etitionem Virgilius olim ab Hyginosuit reprehensus, sed immerito, proinisi mullis ostendit Agellius. N. A. Iib. VI. eap. 6, qui tamen huiusee loel Cieeroniani non meminit. Vido Siatium. Thebaid. II, 39, et Amm. Mar- lliniam lib. XXVII, cap. 33, P. 546.

dum quam Veteres Oininum petebarateoti firmationem. Ita Aeneid. II, 6qs, Anchises, post ostentum illud clam mae in eapite Iuli mirantis: ii metale merem. , Da deinde mathiam pater. orro Mee omine firma. V hi elans. Serv. Adde Brisson. de Formulis et Solemnib. I, 406. BOTT. - Sic assialiae Aia,tim semcloit Iupiter omen. Appo. alie Seruius ad Aen. II. 69 See-dum romanum, inquit, morem petit,ia Nisa firmentiar: non euim tiniam Grais stiriam Didιsse myteia, nisi eonfirme. ur ex simili ; nam si dissimilia stiri potieriora, sol ruiar priora r ωtiti eu

sine disio est sis pias poteri. De aquilae auspieio videri possit I. C. Bu- Ierigemia de Aug. et Ausp. lib. III. cap. 5. Nee indignus est qui legatur hae da te Ioannes Sarisberiensis, Po-lier. lib. I, cap. 4 3, pagg. 40. . D v. 5 Beele Ernestius: Non in iarbonarus est, tibi hominea stinet enuiuiores, et M se dem timiores. Quod ipse Cicero paullo ante dixit e nequa enim in pastori hin illis... haee eulffissilvis imase

372쪽

lorum, se i a Certis aeceptus et postem traditus. Itaque Romulus augur, ut apud Ennium est, cum 1 Patre itum augure,

Grantes magna cum cura, a concuρientes Regui, dant OPeram simul ausPicio. augurioque. 3Hinc nemus ausρicio ac deMouet, atquc se uuam Solus auem seroat. At novi ilia pulcher in alto Quaerit Aoentino, ιν servans gynus alii olantum. Certabant, urbem Romam nemoramne incarent. potuit. Omnino quidquid eallidum.

urte compositum, denique ab ag r. sit moriam vel rusi; ei tale. vel simplicibiale alienum est, id tiphontim dicunt scriptores latini. Ila Horat. Epist. I, 9. 4 . Fr rem tirὁanam eius dieit. qui rusti m ἱn petendo pudorem exiscussit. Itemque Cicero pro Caelio 5, corruptis moribus hominem, urbanissi

3) Sed Δ eertis Meeptus. Quid haeesIgnis ieerit, nemo interpretum dieit.

Vtilis Ernestius Dietur, se in v eeertis subinde haesisse. Sed ereti homines . itiquit, sunt, qui verum te. Nebant, nec decipere alios sigmentis cupererii. quibus fides haberi reeie poterat. Ego vero sateor, eam inter . prelationem milii parum satisfacere. Nam primum non hoe agitur, ut pateat , Romulum et Remum ipsos verum lenti Isis quod quidem probare neganti perquam suerit dissei te , sed

ut ab Ointii fraudis suspieione liberentur. Itaque contextui non nisi altera apta est signifieatio, qua certi sunt fide digni, s. Iallere nolentes. lla vero non quadrat additum iacem M. QisId enim allitiei dieere . quo animo suer; t erga vitios, quum auguis 'ratum imi iaceiperent 8 Nimirum sine dolci dedisse poterant, eum dolo ae evisse pro se haud polerati . liaque

mihi loeus de mendo suspeelus es irquem me restituisse spero, legentem re ligus pro eretis, quod posterius natum videlicet e compendiaria seriis plura. Ita iusta erit oppositio: mmtiti auguratus Pastorialis fuit, non ruuntiar

non fit sieius au alios deripiendos , sed acceptus ab imis mei lias ad litem inter se diiudicandum. Quod ipsum diei iur paullo γ,t, illo Ennii xersu 1

orlagant, tirlem Romam Remoramne voetirent. IIoetet.

2 orantes magna, ete. Malim autem intelligere de animo sollieito. atque inter spem metumque xii perioso, quam de religiosa diligoti ita ἰnobservando augurio ; qui sensus h. s. mihi tenuior videtur, quamvis exemis pia a Davitio allata eo sere spectant.

a) Auspieio, augurioque. Num hae edito, suadente versu, pro uno posue rit . an ae rate via luerit disereia ,

non ne Ile dixerἱ m. iii neque illud auia iis seiam, hanc ue diligentiam, an ne gligentiam illam malim. 5ἱ tamen quid diu riminis sit laetendiam, vitispretum . opinor . de volum portus, au-gisitim de cantu aeeipienilum. In. 4 mentino. Ennium in hoe a Livio eeterisque scriptori hus qui ne-mum in Aventino ponunt, disse H lire , post Manuliuin, observatum est

373쪽

Omnia r etira Aris uter esset induperator. Eimeciane, Velini, consul quum mittere signum Voti, omnes auidi Uectant ad carceris oras . Quam mox emillae pictis eae satienu' a etirrus: Sie exspectabat populus, atque ore timebat

Debus, 3 utri mngni Aeloria sit diala regni. Interea sol albia' recessit in infera noctis. 4 in candidia se radiis dedit ista foras tuae: sEt simul eae allo tinge pulcherrima praepes

Laeora uola l auis p 6 simul aureus exoritur sol. Cedunt de caelo ter qualtior cor ora sancta Avium, Praepetibus sese pulchrisque locis dant. Conspicit inde sibi data nona tittis esse priora, Auspicio regni stabilita scamna solumque. a Dauislo et wophensio, qui quidem

eorreetionem te illat, qua opus non est. Nam hie aliae dubio memoriae est lapsus, in poeta non eodem modo, quo in rerum scrἱplore aestimandus. noo. Omnia cum IIcli In gero recepi ex edd. veil. et bis s. Beg. Cantabr. Pal. Pro vulgo omniὁus. - Omnis ra nimirum dici uin, pro summaeum, usu illo vocabuli elegati tore, quem amant seripidires tali ni, imitati Graecos. apud quos saepius legitur illud, τούτο no tis πάσα εστιν ἀνάγκη, et similia. Ila Cieero de Osse. 1, 20 GDenda est gloriae eupiditas ... erinis enim liberentem, pro qua magnanimis inris omnia de a esse eontentio. Id. eod. 30 Bilitiae nihil seνuι usu, nisi Molum rem, ad eamqtie fertineti omni ueriti. Virg. Aeneid. I, 646 Omnis in Aseanio eari arae era a parentis. Idem Cie. 26: Ergo omnis earn re staseiae ctira evitio. Horet. - In δε- Periatur, at iique, pro imperator. Nam indo, vel endo, pro in , et in auii. quis monumentis, et in vetustissimis scriptoribus saepe legitur. ID.

genda, qui singunt, noetem surgere venientem, praeeip Ilari deeedensem. o. id. Met. Iv, si ...iax tarde doeis dere Mira Praecipitatur asstiis, et aquisnor singit at isdem. Cons. ne Filii, viri summi, excursum it ad Aeneid. lib. II. Itaque sol oceidens Boeti oeis

eurtii, et in illam qua,i praecipi ia

5 Luae, i. e. d es se foras dedis,

s. Q nil ai uil, radiis icta, i. e. eum solis radiis emi ea talibus simul e eum- petis. ID.

6 Praepes saepe nihil aliud sign.

quam Delooe: sed in disciplina augu-iali, praepetes dicuntur aves, quae se. eutidum auspicium faciunt, s. ut Hyginus apud Gellium , dioeil. A t. VI, 6, tradii. quae titie o Portu e Prtie Olunt ante ativie tem , vitii idoneus sedes eviatil. Deinde, ut est apud eun idem Gellium, imae sedes, a. I cia, quae αὐes illae eviunt, Prae milia ineuntur, i. e. prospera s. secunda ratque ita intelligetida sunt, quae paullo post die utituri praepetibus sese imitaris e Ioeis durit . in .

r) Periphratis regili esse. dicit

374쪽

XLIX. Sed unde huc digressa est, eodem redeat oratio. Si nihil queam disputare, quamobrem quidque sal; et tantummodo , seri ea, quae commemoravi , doceam : paruin ne Epicuro Carneadive respondeam 2 Quid, si etiam ratio exstat arti si iosae praesensionis , sacilis; divinae autem , paullo obscurior Quae enim extis, quae fulguribus , quae portentis,

quae astris praesentiuntur, haec notata sunt observatione diuturna. Affert autem vetustas omnibus in

rebus longinqua observatione incredibilem scientiam :quae potest esse etiam sine motu atque impulsu deorum, quum, quid ex quoque eveniat,' et quid quam quo rum significet, crebra animadversione Perspectum est. Altera divinatio est naturalis, ut ante dixi: quae physica disputandi subtilitate J reserenda est ad naturam deorum ; a qua , ut doctissimis sapientissimisque placuit, haustos animos et libatos habemus: έ

quumque omnia complet ah et reserta sint aeterno sensu et/mente divina , necesse est cognatione divi-uorum animorum animos humanos Commoveri. Sed

Ernestitis. Aod quid antam hie signi. seet, disseilius est dieiu, nisi forte pro fundam to positum, quod tamen duri eulum. ln. Fulgoritas eum ed. Craiandri ei eodd. nonnullis ediderunt Datis. Nollinger. 2) I. e. post quodque signum. Nam

praepositionem hie successionem ma gis, quam causam indieare , elarum Est. Ilori.

3 Si velis aeeura: Ius, et subtilitate philosophiea in eius Musam et originem inquirere. In. 4 Animos nostros ex mente diis vitia decerptos esse docuerutii Pylba-gririe; Platonici, Stoicique, quos eve ieribus haereticis plurimi sunt se quilli. Cicero de senectule eap. as r/ΨLeham methogoram, o hia reos.

Me... numqtiam dubitasse, in ex uri Mersia monte dioinia deli Ioa viri. M remus. Idem Tusc. V. 43: mmiantis vitilem animus, decerpitis ex mente δά- na , eum nullo alio nisi eum ipso de ... comm ri yotest. vhi nos plura

375쪽

vigilantes animi vitae necessitatibus servi rint . diiunguntque se a soCietate divina, vinclis corpo vis impediti. Rarum est quoddam genus eorum, qui se ncorpore avocent, R et nil divinarum rerum cognitionem cura Omni studioque rapiantur. Horum sunt auguria non divini impetus, sed rationis humanae. 3Nam et natura sutura prue sentiunt, ut aquariam eluviones, , et deflagrationem futuram aliquando caeli

) Dauia. eoni. Migiluntium animi. Nimis subtiliter, ut recte monuit Wophensius, laudans lI, 62 et 63, tibi item animus Digilans dieitur, pro

homine Migilarate. ΗUTT. - Non rara sunt exempla, quaa Wophensii in lem prelationem eonfirmant. R.

sunt Platianis in Ph. ed. p. 37s. Ad ea .e,pieit Clemens A lexandrinus, Sirom. lib. IV, p. 589. vide ais et lib. V, pagg. 696. 7 2. Plato videlicet, ut ait blae bitia in Somn. Seip. lib. I, cap.

poreas sitiee as, phιloso in doviente contemnia. et eviditaram diaris insidias reli asque o es exti tur lego exuia passiones. Plura diximus ad Tuse. lib. I, cap. 3 . DAv.

vel rhetores; nolandum in primis illud de Napoleonio quod legi lue apud Proyartutii in cipere Loi is A VI H

dant Galli Metinaei Viri Q. praesensiones t T.

376쪽

LIBER PRIMVS , CAP. 493 3

atque terrarum. Alii autem, in re publica exercitati, ut de Atheniensi Solone accepimus , Orientem tyrannidem multo ante prospiciunt: quos prudentes possumus dicere, id est, providentes, divinos nullo modo Possumus, . non plus, quam Milesium Thalem; qui,

ut obiurgatores suos convinceret,Ostenderetque, etiam philosophum, si ei commodum esset, pecuniam sa-Cere POSSe, Omnem Oleain, antequam norei e Coepisset, in agro Milesio coemisse dicitu P. Animadverterat sertasse quadam Scipntia, olearum ubertatem sore.

Et quidem idem primus desectionem solis, quae

Astyage regnante iacta est, praedixisse sertur. L. Multa medici, multa gubernatores, agricolae etiam multa praesentiunt; sed nullam eorum divina tionem voco, ne illam quidem, qua ab Anaximandro physico moniti Lacedaemonii sunt, ut urbem et tecta linquerent, armatique in agro excubarent, quod terrae motus instaret, tum, quum et urbs tota corruit,

et ex Taygeto extrema pars montis quasi puppis avulsa est. Ne Pherecydes quidem ille Pythagorae magister

potius divinus habebitur, quam physicus : qui quum

Bem narrant permulti histri.

r;arum scriptores, inter quos Valerius Nasimus lib. V, cap. 3 exterri. Solon siseriari errantiidem primias indilorientem , et solus armis opprimi de re Pialiam Hetitore vitistis est. Similia

traducit Diogenes Laertius lib. I, 59. Plutaret, . in Solone pag. 55, et Aelianus V. II. lib. VIII, e. 6. DAV. 2 vvlg. et ex monte Tygeto ex.

rema montis quasi ptimis a. e. Le. cii nem a notiis receptam eonfirmat Plinii loeus Hi,t. Dat. e. 8 . Et TV- geli montis ningua pars αι formam pumis eminens vi qua . - Codd. neg. et Caniab. legunt. Otrema Para m-ιis, quasi puppis. Sed pars sine dubio est a glossalore. Davisius iis legeti dum censet, ex monte Tygeto quoslytirpis at titia est, ne sei licet vocabulum mora ιs iam parvo intervallo ae .petatur. Ego, si quid mutandum vi. deatur, malim, moti e priori loeo deleto, sie legerer et ex Tia rici exinrrima montis quasi Ptiimis aυtitia est. vophen,ii autem conieetura, cxl inmiιas quasi ptismis. aut extrema n-is

quasi puppis, nihil est. Sed nihil mis

377쪽

3 4 DE' Divi NATIONE

vidisset haustam aquam de iugi puteo, terrae motus dixit instare. Nec vero Umquam animus hominis naturaliter divinat, nisi quum ita solutus est et vacuus ut ei plane nihil sit cum corpore: quod aut vatibus contingit, aut dormientibus. Itaque ea duo genera a Dicaearcho probantur, et, ut dixi, a Cratippo nostro. Si propterea, quod ea prolidiscuntur a natura, sint

Summa Sane, modo ne sol a. Sin autem nihil osse itiobservatione Putant, mulla tollunt, quibus vitae vatio continetur. Sed quoniam dant aliquid, idque

non parvum, Vaticinationes cum somniis; δ nihil ost Iliod cum lais magnopere pugnemus, praesertim quum sint, qui omnino nullam divinatio nom probent. Ergo et ii, quorum animi, spretis Corporibus, evolant atque excurrunt seras, ardore aliquo instaminati atque incitati, cernunt illa profecto, quae Vaticinantes praenuntiant: multisque rebus inflammantur tales

animi, qui corporibus non inhaerent; ut ii , qui sono quodam vocum et Phrygiis cantibus incitantur: ο

e tangit ri dormienti a. 2) I. e. quae valent in vita quo. εἰgians , et ad quae nos in rebus ae. rendis eomponimus. Loquitur nempe de eventuum, quam dicunt , aἱmilium exspectatione. D v. 33 Davitio glossema esse videbais lue Dalieinationea etim somniis res ra. gante IIo lingero. τὰ

pro riti quod, ut salis latine dieatur, alde vereor. Nam etsi. arant, via ho probant. haud roele diei. minime eum Ernesilo eontendam , tamen . quum sint. Mi Me prohant, vel a Cicerone, vel a melioris notae scriptore ullo

umquam dieium fuisse, nemini ere. dam . nisi pluribus elarissimisque evomplis demonstranti. IIooin . Quum verbo subalanii QO nihil addi. tum est, quo istud qui aceraratius desiniatur . subiunetivum adhibent Veteres. Hae de re aliter sentit Ileusing. ad Cie. Ossie. I, 24; sod nullum sa-eil loeorum diserimen. Cons. ἱbἰdem eiusdem indicem, v. atini, quir Ernestii init. Bh. . pag. Q6; Sehelleri

usus erat in saeris Cubeles s. Matria Deum , quibus singularem vim aderidie; landos anim s tribuebat anilia quitas. Senees, Ep. 408 idum a Imaunisi a Nores exeilantiar . et trans eunt in novitim disentiam, a aerea

378쪽

multos nemora silvaeque; multos amnes aut maria commovent; quorum suribunda mens videt ante multo,

quae sunt futura. Quo de genere illa sunt:

Eheu , oideter iudieauit ineditum Iudicium inter deas tres tiliquis totio iudieio Lacednemonia mulier, a iuriarum una, ad Hel. 3

Eodem enim modo multa a vaticinantibus saepe Praedicta sunt, neque solum verbis, sed etiam

Versibu', quos olim Fauni Matesque canebant.

Similiter Marcius et Publicius vates cecinisse dicuntur. Quo e genere Apollinis operta prolata suo t. 4

ltu et animo e neo aliter cone tantur,

e rete Betristia αHortatis et soli iam tali aenem egressisse Ens uotis, eaeon peettim eaeli derasi are ramo m. alio m alios prole mitim, sia O- Meus , illa proe risias siloae, et se eis tim Ioel, et admiratio timoriae , in erio tam densae atque continuae ,

exitiosum. Cassandram hie quoque induci loquentem , tii salior, clarum est, ab eodem, ut opinor, poeta, a quo prosecta sunt illa, quae leguntur supra cap. 33. UmT. 3 Iia hosee versiculos constitueri dos putavit Davisius ut primus sἰt Iambius senarius , reliqui anapaesi;ei. Fortasse tamen, ut sint tres aenarii, legendum iram Didi te a itidie u inebitis Inter deos tres uti is, quo iudicio Laeo emonia nudier furiarum tinia Aenia. 4 Sie voeat, opinor , Apollinis oraeuia ab nesciis quo eollecta, unoque libro eomprehensa, qui eo litulo esset inseriplus. Fortasse illud Cheysippi volumeti intelligendum, oraeuli, Apollinis impletum, de quo legimus infra II, 56. Certe de ut que eadem praedieat si, 55 Nee Minesia via tua, nee Amtianis opertis eraden.dtim Mistimor quorum partim fetave te, partim e stilitia temere, eie. Eod. 561 Ttiis ora lis cissimvis Imrtim υestimeri implελι, partim falsis,

379쪽

Credo etiam anhelitus quosdam suisse terrarum, quibus inflatae mentes oracula sunderent. U. Atque haec quidem vatum ratio est: nec dissimilis sane somniorum. Nam quae vigilantibus accidunt vatibus, eadem nobis dormientibus. Viget enim animus in somnis, liberque est sensibus et omni impeditione curarum, iacente et mortuo paene Corpore. Qui quia vixit ab omni aeternitate, versatusque est cum innumerabilibus animis, omnia, quae in natura rerum sunt, videt, si modo temperatis escis modicisque potionibus ita est assectus, ut sopito corpore ipse vigilet. Haec somniantis est divinatio. Ille

magna quaedam exoritur, neque ea naturalis, sed artificiosa somniorum Antiphontis interpretatio; ε codemque modo et oraculorum et vaticinationum sunt exploratores, ut Grammatici poetarum. ε Nam ut aurum et argentum, aes, serrum frustra natura divina genuisset, nisi eadem docuisset, quemadmodum ad eorum venas perveniretur: nec fruges terrae, bac-

s) IIaee quo modo eum superioribus cohaereant, sorte quis pri inciadspeelia miretur. Sed nimirum eonia iungenda sunt, non cum proximis, sed reserenda ad illa, mialisque reis Atia insummaritis rates animi, eie. Ihὲ eommemorat Quintus Musas illas. quihus vatieinantium animi poMInterammoveri. Deinde interserit exemis pia nonnulla eius furoris. quo mens viAeat ante, quae sini sutura. A qui-hisa iterum pergit ad eius furoris eau

parato loeo lib. Il. e. 4 , ubi animus dieitur per somnum semiabias ei etiris

Moeans eorrexit liareque est sensi s asomni i. e. in quo tantum pro cle reposui ei. - olling. cum Da vis. aa

omni seripsit. T. M sie he ius dixit, pro r somnio rum intemretario, M Ane inride ι ruta. Vide I, 20, II, 70. Boo. - De hoe homine videas lieet Nenagitam

ad Diogenis Laertii lib. II. S. 46.

5 nitim hortim adi ieiendiimputabat Da i,ius, quod ille firmavit Ioetione eodd. Reg. et Cantabr. ubὲ

legitur sum enim e Gnia res somnio

6 Vulgo aurit enim explanatores , tu cr. ρ. Nos auctore Ernestio particulam enim dele, imus et vertia

380쪽

casve arborum cum utilitate ulla generi humano dedisset, nisi earum cultus et conditiones 3 tradidisset; malevia deinde quid iuvaret, λ nisi consectionis . eius sabricam haberemus 2 sic cum omni utilitate, qua uidit hominibus dederunt, ars aliqua coniuncta est,

per quam illa utilitas percipi possit. Item igitur

somniis, vaticinationibus, oraculis, quod erant multa Obscura, multa ambigua , explanationes adhibitae

sunt interpretum. Quo modo autem aut vates, aut somniantes ea videant, quae nusquam etia in tunc sint, magna quaestio

est. Sed explorata si sint ea, quae ante quaeri debeant; sint haec, quae quaerimus, faciliora. Continet enim totam hane quaestionem ea ratio, quae est donatura deorum a te secundo libro explicata dilucide. Quam si obtinemus, stabit illud si quod locum hunc continet, de quo agimus : Esse deos , et eorum providentia mundum administrari, eosdemque consulere rebus humanis, nec solum universis, verum etiam singulis. ΙΙaec si tenemus, quae mihi quidem non

Par. Nod. Ball. Beg. idque recte re- voeavit ilotii gee. Vulgo inde a Vi- lorici conseritonis. - Qui VIelorius Iaudahat illa de Nat. Deor. II, 60r

is rum antem e fetione, omni qua materia et evita, et siuestri, eie. Sed

et ibi plures hahhol eonseritonis: quae aine dubio et hie et ibi .era est leelio.

Certe eo Milonia vocabulum pria r e Iinne . et ad ustim, ut hDe uiae .aeeommodiatione. mihi saltem noviam est. et exemplis parum confirmatum. Nam vel annia iam eonfectionem, apud Cieeronem, vel medaetimentorum con

fetionem apud Gellium, patum hiaesae re, quis non videt 8 Quod autem uel eonfestorictus . vel evinseelioni almendum eenset Dauisius, in eo geriste frustra est. Nam e sectionis s m teriae fabriea, est, Dialea, a. i eoa mema ad illam eonseeandam. B. 4 optime aἰe emendauit Hollinis gerus vulgatum quae a da Merari L-εm eii exHievitia dit eide.

5 vulgo additur quidem, quod

SEARCH

MENU NAVIGATION