장음표시 사용
411쪽
aut cor, aut pulmo. quid habet naturale, quo decIarari possit, y quid suturum sit 8
Al ΙΙ. Democritus tamen non inscite nugatur, ut phvsicus : quo genere nihil arrogantius.
Quod era ante pedes, nemo Nectat; caeli sc tantur Plagas.
Verum is tamen habitu exto Dum, et colore declarari censet haec dumtaxat, pabuli genus, et Pariam rerum, quas terra procre Et, vel ubertatem, vel tenuitatem; salubritatem etiam , aut pestilentiam . . o mo talem beatum I cui certo scio ludum , numquam defuisse. Hunccine hominem tantis delectatum esse nugis, ut non videret, tum suturum id veri similo, omnium quum pecudum β exta eodem tempore in eundem habitum se colouemque converterent 7 Sed si
eadem hora aliae pecudis iecur nitidum si atque plenum est, aliae horridum 7 et exile; quid est, quod declarari possit habitu extorum et colore ' An hoc eiusdem modi est, quale Pherecydeum illud, ' quod
via appeliatur Diati a. mi titilla inianimante esse, praeter hominem mistrat , indieat mores. IIoo.
lia pro vulg. quod Gelorara possis, reseripsit Ernestius e Ma. Guel Lei Vieiorianis. 2 Sie Ern. eum N,s. Med. Guel multiaque aliis. Vulgo hoe diant xvi. - sehneid. ad Viir. I , 4,s, non Mee, eui praeiverat Davisius, qui tamen pro Meo legit hoe. T. 3 Vulgo additur oris signis riptitat , quod a glossalore proseelum esse eensu It Gruterus, eui aloilitige
6 l. e. pingue ac sue sum. II r. Ep. l. 4, I: Me piamem et niti.
dum Mna curata mare Misea , tam ri dere Moles. Dietiri de grege porcum. UOTT. -- Nie aliae est antique dieium pro alitis. T.
7 Boiiingero in mentem venit torridum, sed ita ut vulgatum non
praeeeptor sui . Quem narrat Suidas omnia sine magistro didieisse. Eumtamen inter Pillaei diseipulos refert Lci riina Diog nes. Cleram primus de natura deorum scripsit. B.
412쪽
LlBER SECUNDvS, CAP. 13 40' est a te dictum 2 qui quum aquam vidissct ex puteo
haustam, terrae motum dixit suturum. Parum, Credo, impudenter, quod, quum factus esset motus, dicere audent, quae vis id effecerit: etiamne suturum esse, aquae iugis colore praesentiunt 2 Multa istiusmodidiciantur in scholis: sed credere omnia, vide, ne non sit necesse. Verum sint sane ista Democritea vera:
quando ea nos extis exquirimus aut quando aliquid eiusmodi ab haruspice, inspectis extis, audivimus 2 Ab aqua , aut ab igni pericula monent; tum hereditates , tum damna denuntiant; sissum familiare et hostile ractant; caput iecoris ex omni parte diligentissime considerant: si vero id non est inventum, nihil putant accidere potuisse tristius.
XIV. Haec observari certe non potuerunt, ut sUpra docui. Sunt igitur artis inventa, non vetustatis, Si est ars ulla rerum incognitarum. Cum rerum autem natura quam cognationem habent 2 quae ut uno con-
Sensu iuncta sit, et Continens, quod video placuisse physicis, cisque maxime, qui omne, quod esset, unum esse dixerunt; quid habere mundus potest cum thesauri inventione coniunctum 24 Si enim extis
Volgo fissum familiare et Ditatit erant. Sed recie eontestii ΠoitInge- 'Os hos iti pro Mirati legendum esse. Nam pars familiaria in extispieina erat illa pars Deinoris, euius vitium consulontihus vel amicis, hostilis vero ea cuius vilium Malutis mala meis tendere eredebatur.
2 Ilorum princeps fuit Xenopha
nes. Xenophanes disti tiniam rasa omis
3 l. e. qui nexus polost cogitarὲ
toler thesauri Inventionem et reliquam rerum seriem 3 omninci verti talis noxiis cogitari potest. Nam si nihil si temere aut siriuiis. sed aeausis certis et antecedentibus omnia
413쪽
pecuniae mihi amplificatio ostenditur, idque fit natura primum exta sunt C iuncta mundo ; deindes meum lucrum natura verum Continetur. Nonnes pudet
physicos haec dicere 7 Vt enim iam sit aliqua in natura rerum cognatio, . quam esse concedo multa enim Stoici colligunt: nam et musculorum iecus utabruma dicuntur augeri, et puleium aridum florescere ipso brumali die, β et insatas rumpi vesiculas,
Et semina malorum, quae in iis mediis inclusa sint, in Contrarias Partes se vertere; iam nervos in fidibus, aliis pulsis, resonare alios; ostreisque et conchyliis Omnibus contingere , ut cum luna pariter Crescant , pariterque decrescant; arboresque ut hiemali tempore, cum luna simul senescentes, si quia tum exsiC-
pars erit illius vinetili rent;nentis. Aliod eat, quod paullo post quaeritur , quo modo exta, iamquam si .gna rerum suturarum eum mundo possint esse eoniuncta. Talis enim coniunctio omnino eogitari nequit, nisi qualentis una quaeque mundi aniversi pars celeras omnes refert, omnisque adeo natura simplex, ut philo,ophi Laibnitiani loquuntur, eat quasi speculum universi. lti. I. e. sine miraeulo aliquo , aut numinis cuiusdam opera singulari, eriam ita. ut exta naturalibus causis sie suerint eonformala . ut eorum ha-hilus thesauri inventionem significet.
2 Se. tamquam sIgna rerum suturarum. Vid. supra Xll ad illa verba At i ἀὐina eum rartim namria rara tamque praeelaria. Io. 3 In libria quihuadam veli. eminavigio. - Vr enim iam sit, ete. Haee, ut vulgo interpunguntur, exi iram nullum habent. Sunt autem e niuriis eia eum illis di demus hoe, ete. Itaque omnia illa, quae inter haec verba,
Ioed .... demtia, sunt Interiecta,
signis interelusionis separanda existiis mari. Reete iam Da. isius fines huius rapitia protulerat. quum in libria editis ceteris ab his verbἱs, demihoe, novum caput incipiat. Hoetet. 4 Dau;,iis, legi volebat dieiant, nempe Stoiei. 5) Pulegium υrro τας τροπας - θεευ doeet Aristoteles, Probi. Mei. XXI . pag. 446. Plinius. u. N. Ii,4 F
6) vide sis. ititer alios, Plinium II. N. lib. Xul, e. 74. Hine ligna,
quaa liana Ded iam plenis, Oel ainti erescente delaeta stina, ineptia D iei, esse quasi emotiua per humoris conca
414쪽
LIBER SECUNDUS, C P. li 4 i icatae sint, tempestive caedi putentur. Quid do laetis, aut de marinis aestibus plura dicam Τ quorum ac
cessias et recessus lunae motu gubernantur. Sexcenta
It cot eiusmodi proferri, ut distantium rerum cogna tio naturalis appareat): demus hoc ; nihil enim huic disputationi adversatur; num etiam, si fissum cuius dammodi fuerit in iecore, Iucrum ostenditur 3 Qua
ex cognatione 4 naturae, et quasi concentu atque Cori sensu, quam muπαθει Graeci appellant, Convertice potest aut fissum iecoris cum lucella meo, aut m laus quaesticulus Cum caelo, terra, rerumque natura XV. Concedam hoc ipsum, si vis: etsi magnamia turam causae se ero , si ullam esse convenientiam naturae cum extis Concessero. Sed tamen, eo concesso, qui evenit. ut is, qui impetrire F velit, convenientem hostiam rebias suis immolet 7 Hoc erat, quod Ego non rebar posse dissolvi. At quam festive dissolvi iuri Pudet me nori tui quidem, cuius etiarn memo
riam admiror, sed Chrysippi, Antipatri, Posidonii, tot idem istud quidem dicunt, quod est dictum a te, ad hostiam deligendam ducem esse vim quandam
sentientem atque divinam , quae toto confusa mundo
rmionem, statuit Maerobius Salum . lib. VII. eap. 47. ID. 43 Arboresque tia... purandir. Nul lom video verbum, e quo pendere dieam eoniunctionem rus nisi sorte ex superioribus assumendum sil eonia tingere , ita aettieet: inqua contingere. in artores . . . re vitiis ea At pias Iunquod mihi minime probatur. Gn-st ei ni autem plane suerit eonsulistum, si deleantve h; nae voces tia et muniti . Ηου. - Leni manu sanaei hune Ioeiam posse erediderim, si seribatur: argoresque hiemtiti remis pore , eum luna simia aeneseere, til. quia tum, eie. BATH.
mum effervefeetite, ineurretile in illa aestu. IIori.
s Beeie sie Lambina aveloraeditum pro olim vulgato imperiise . impas ire, vel impetrare.
415쪽
sit. Illud vero multo etiam melius, quod et a te usurpatum est, et dici tuo ab illis: quum immolaro quispiam velit, tum fieri extorum mutationem, ut aut absit aliquid, aut supersit; deorum enim numiui parere omnia. Hoc iam,* mihi crede, ne aviculae quidem existimant. An censes, eundem vitulum si alius delegerit, sine capite iecur inventurum; si alius, Cuna cupite 7 Haec decessio capitis aut accessio subito nosteri potest, ut se exta ad immolatoris sol tu nam accommodent8 Non perspicitis, aleam quandam esse ita hostiis deligendis , praesertim quum res ipsa doceati
quibus nihil videtur esse divitis; proxima hostialitatur saepe pulcherrime. 4 Vbi igitur illae mina
SN periorum extorum Z aut quae tam subito facta est deorum tanta placatio 3 XVI. Sed affers, in tauri opimi extis, immolante Caesare , cor non fuisse ; id quia non potuerit accidere , ut sine Corde victima illa viveret, iudicandum esse, tum interisse cor, quum immolaretur. Qui sit, ut alterum intelligas, sine corde non potuisse bovem vivere; alterum non videas, cor subito non potuisse. nescio quo, aVolare 2 Ego enim possum vel nescires,
I. e. multo magis sestivum et ridieulum. Horri 23 SIe Dauis e eod. Parἱs. vulgo olim Mee mihi iam erede. 3) Davisius, neseio unde, edidit ferint, pro vulgato fuerunt, quod reetius dueo. Non enim iam d etiar,
quae exta tristissima habeatitur, sed, saepius primae hostiae ex la tristissima, pios imae laetissimae esse: neque Paristietila qtitim h. l. causam, verum tempus significat, vel potius everaturit.
Eamdemque ob eausam deletida , i. detur vox tristissima, quae hie plano inepta est. ei fortasse glossema sui ad illa verba: qui a nihil indelis esse dirius. Π vr.
erisieio deos plaeas etit, seu quorumhristiae ' haberent exta laeta , atque nuxta omitia signifieantia. in. 5 I. e. ego polius dubitaverim , annon possit animal aliquod esse itaeotistituitam, ut ad vitam eo e Don egeat, quam hoe eredam, quo diei nihil absurdius possit, cor subito disparuisse. Io.
416쪽
quae vis sit cordis ad vivendum; vel suspicari, contactum aliquo morbo, hovis exile et exiguum vel vietum cor , et dissimile cordis suisse. Tu vero quid habes, quare Putes, si paullo ante Cor fuerit in tauro opimo, subito id in ipsa immolatione interisse 2 AD, quod adspexit vestitu purpureo excordem Caesarem.
ipse Corde privatus est y Vrbem ) philosophiae, mihi crede, proditis, dum castella defenditis. Nam, dum
harus Picinam veram esse vultis , physiologiam totam pervertitis. Caput est in iecore, cor in extis: iam abscedet, simul ac molam et vinum inspersevis: s deus id oripiet, vis aliqua conficiet, aut exedet. Non ergo omnium interitus atque ortus , natura conficiet; et
erit aliquid, quod aut ex nihilo oriatur , aut in nihilum subito occidat. Quis hoc physicus dixit umquam Haruspices dicunt. His igitur, quam physicis, potius
XVII. Quid 7 quum pluribus diis immolatur, qui
Contraritim in quod victor. eon- plora tulis victimis antequam percute. eiura incidit, habet ed. Ceat. ei pro- retitur, inspergebant Veleres dehat Hoti inger. Ioati. Sauberium de Sacriss e. 8 . p. 2 Exeo dom Caesarem Tullius 429, 433. D v. dicit, eo quod habitu illo ae splen- 5) Recte sie Davis. Vulgo olims.
dore mora veritus esset civium ani- - Quum interietis atque Miltis plane mos ossetissere ; eorde ver ριί ι - ideiri dieatii, Davisius pro Obittis e bovem , i. e. item excordem factum, iecit Osis; quam emendationem nu- quia Veierum multi, in eorde sedem perr mi in Cermania editores r ei. esse rationis existimaverunt. Est au- pere non dubilatit. Et sic iam intel-tem hie verborum lusus, neque in- lex eat hune loetim Fontenellius no geuiosiis, neque sacelus, et Cicerone ster, in Oraculorum histor. vernacula, plane indignus. Davisius in his ar- eap. I. I. v. L. - Itaque, inlexistis putatiae , de eotore rubicundo ista in- orque oriti , eonteei ante , quam hi et telligens . qui taurum excitat, ei su- ia in Meupatum a Davisio ex altera ribundum reddit. ΗOTτ. eius editione cognovissem. Asque eam 3 IIoitingerus dubitabat an ve- emendationem firmant sequentia. et rius esset arcem. Sed verissimum est eris aliquid, Mod titit ex nihilo oria. urbem. Itir, vitia in nihilum stigilo o idia. Ilaa
c ) Molam salsam et vinum ea. que illaiti reeipere non dubitavi. II.
417쪽
DE Divi NATIONE tandem evenit, ut lite tuo aliis, aliis non litetur 7 Quaesautem inconstantia deorum est, ut Primis minentuc extis, bene promittant secundis 2 aut tanta inter eos dissensio, saepe etiam inter proximos, ut Apollitiis exta bona sint, Dianae non bona 2 Quid est tam pe1 Spicuum, quam, quum fortuito hostiae adducantur . talia cuique exta esse, qualis cuique obtigerit hostiug
Αt enim id ipsum habet aliquid divini, quae cui quu
hostia obtingat, tamquam in sortibus , quae cui ducatur. Mox de sortibus. Quamquam tu quidem non hostiarum casum confirmas sortium similitudine, sed infivinas sortes collatione hostiarum. An, quum iri
Aequimelium misimus,4 qui asserat agnum, quem immolemus; is mihi agnus affertur, qui habet exta
rebus accommodata, et ad eum agnum non Casu, seu duce deo servus deducitur 2 Nam si casum in eo quoque dicis esse, quasi sortem quanda in cum deorum voluntate coniunctana, doleo tantam Stoicos nos tuos i Epicureis irridendi sui iacultatem dedisse : non enim ignoras, quam ista derideant. Et quidem illi sucilius iacere possunt: deos enim ipsos iocandi causa
bitantes, tamquam inter duos lucos, si sic inter duos
a) l. e. in hostiis addueendis ea.
sum valere, tam est perspieuum, ut sortes, si illas eum his eo tiseras , et earum similem rationem esse dicas, hoe ipso suspeetas reddas. ID.
I) Locus in urbe, ubi quondam Sp. III telii, hominis praedivitis, domu suit. is, quoniam credebatur dominatiotiem asseclasse, Ocelsus est. eiusque domus ae aeta solo. Quae
xes, aine dubio, ipsi loeo hoe nomen dedit. I id. Liv. l. 33 seq. 4) V est , dedit Davisius; aea
vera est vulgata. ut Tuse. I, 32. 5 Plen ius haee explicantur de Nai. Deor. I . 25-27. Dieebat nimiis rum Epieurus , deos non Labere cor-Pus . sed quasi cor tis. Hine Cieeroisibine iocatis, eos pervios luci atque venti, dicit, quod in isto quasi ε--pore nihil esset solidi. HoTT. 6) lo se eomparat μετανοσροαs inrermundia Epicuri eum Asulo Homilli, quod ei ai intra .luos lucos. Liv. I, s.
418쪽
mundos, propter metum ruinarum; eosque habere putat eadem membra, quae nos, nee usum ullum habere . membrorum. Ergo is circuitione quadam deos
tollens , recte non dubitat divinationem tollere.) Sed non, ut hic sibi constat, item Stoici. Illius enim deus re nihil habens nec sui, nec alieni negoti ira non potest hominibus divinationem impertire. Vester autem deus potest non impertire , ut nihilominus mundum regat, et hominibus consulati Cur igitur vos induitis 4 in eas captiones, quas n9mquam explicetis 3 Ita enim, quum magis properant, concludere solent: Si dii sunt, est divinatio; sunt autem dii; est e Pgo divinatio. Multo est probabilius: non est autem divinatio; non sunt ergo dii. Vide quam temere Committant, ut, si nulla sit divinati b, nulli sint dii. Divinatio enim perspicue tollitur; deos esse, retinendum eSt. XVIII. Atque hac extispicum divinatione sublata,
omnis haruspicina sublata est. Ostenta enim sequuntur, et fulgura. Valet autem in fulguribus observatio diuturna; in ostentis ratio plerumque coniecturaque
adhibetur. Quid est igitu P, quod observatum sit in sulgure 7 Caelum in xvi partes diviserunt Etrusci. Facile id quidem fuit, quatuor, quas nos habemus, duplicare ; post idem iterum sacere, ut ex eo dicerent,
i) Ne M. eollapsis mundis , opprimerentur; quos oriri et oecidere Epi
quan temere ex antecedentibus reis petitum. Becie verta monei Ilolii ge
rus id ab auctore iteratum esse ad im oppositionis augendam. 3 Cleeleus ei Da,i,iua malint etiar qui primo adspeelia blatiditur oppositione, per circ--n .... revia. Sed eas argutias iam paruin rat Cicero; qui, ut bene vidii Esenestius, nil dieere vult, nisi hoc a Epicurum suae de diis opinioni eon venientor tollere divinationem. IIoret. - vleuinque ait, Epicurus iste qui Oeriis reli ae deos, re si altilit, ναυπι- νηου απασα verbis disertis Appia. Ititer alios vide Diogenem Laertium
419쪽
fulmen qua ex parte venisset. Primum id quid interest 3 deinde quid significat 7 Nonne perspicuum
est, ex prima admiratione hominum, quod tonitrua, iactusque sulminum extimuissent, Credidisse, ea osticere rerum omnium praepotentem Iovem 7 Itaque in nostris commentariis scriptum habemus: Ioue fial gente tonante, comitia AOPuli habete nefas. IIoc so D-tasse rei publicae causa , constitutum est. Comitiorum enim non habendorum causas esse voluerunt. Ita quucomitiorum solum vitium est fulmen; quod idem omnibus rebus Optimum auspicium habemus, si sinistrum suit.
XIX. Sed de auspiciis alio loco ; nunc de fulguDibus. Quid igitur minus a physicis dici debet, quam
quidquam certi significari rebus incertis 3 Non cnim te puto esse eum, qui Iovi fulmen fabricatos essct Cyclopas in Aetna putes nam esset mirabile, quΟ- modo id Iupiter toties iaceret, quum unum haberet ;nec vero fulminibus homines, quid aut faciendum
esset, aut cavendum, monere. si Placet cui in 7 Stoicis,
Fulmen qua ex parte inratiae . Vt nimiium ac retit, an sinistri messet, necne. Nam Plinius Ilis . Nat.
octo iab ero tu sinistras, totidem e confriario clypellaDere Garras. Moret.
3 Beeie ,ἱe Lambinus et Bitheiar:us pro vulg. DMe loniames tiratile, es. de diat. deor. it, 25. I. e. aliquo eorum dolo, quire;puldicae praeissori ut scilieet, si quando parum opportunum tempus ideretur habendis comitiis, postili voluntatem ptissent eludere. IIOTT.
nos obtinuit, quod tim ad exertartim recens diam concionem in ora ood Copri ae mitidem Romiatis hia ret. stabito eoo ria te estias cum magno fragore ronitristisque, tiam denso regem veruir n go, til eonvectiam citiae eloni vititiae et neque Postea ara
420쪽
eos anhelitus terrae, qui frigidi sunt, quum fluero
coe Perint, VentoS esse: quuin autem se in nubem induerint, eiusque tenuissimam quamque Partem Coeperint dividere atque disrumpe Pe, idque crebrius sacere et vehementius, tum et sulgores, et tonitrua exsistere; si aute in nubium Conflictu ardor expressus emiserit, id esse fulmen. Quod igitur vi naturae, nulla Constantia, nullo ralo tempore videmus enici , ex eo significationem rerum Consequentium qna Urimus 2 Scilicet, si ista Iupite P significaret, tam multastusti a sulmina emitterct i Quid cui in prosicit, quum in medium mare sulmen iacit 7 4 quid, quum in altissimos montes, quod plerumque sit 3 quid, quum in desertas solitudines 3 quid, quum in earum gentium
oras, in quibus haec ne observantur quidem 3 At imventum est caput in Tiberi. Quasi ego artem aliquam istoriam si esse negem. Divinationem nego. Caeli enim distributio , quam ante dixi, et Certarum rerum notatio docet; unde fulmen venerit, quo Concesserit: quid significet autem, nulla ratio docet.
fulmen Non naturale esset, sed arte subrieatum ab lovo mitteretur. ini- tuti, foret, illum trities id mi itere, quum unum haberet, atque tune quoque mittere, quum homines nihil moti tos vellet. a Davisiana ratio, qua in longe ab scopo aberret, minime ne eessarium δυeo, ui multis drieeam.
visis enim noti intelligit, Quintum ieeronem, Stoicum, et divinationis ὀesens rem, tilique sie existimare debuisse, Iovem homines fulminibus monore 3 Ποπι. - Adhibui parenthmaeos signa, quod facere debuerat hutrius; alioquin eius ratio non eo stat. Quibus magis probabitur IIob ungeti interpretatio, signa expungant,
ae punctum ponant post ptiles. T. γγ Minime admittendum , nundIIolli gero plaeebat, ut enim in auiatem mutetur. Nain iii ratione Stoicorum eausa est, cur negandum sitio em fulmitii bus aliquid monere. ) Davis. edidit sine ut est in ed. veil. ei aliquot bass.
3 Nsa. plerique et edd. iecit, quod revoeavit Ilolii ger. 4 Se. eaput dei Summani fulmine deieetum. De quo vide supr. I, 40. Hori. - Eacidisse ,idetur Stim