장음표시 사용
461쪽
DE DIVINAT in X Rrabiles praesensiones non fortuitae. D At ego dico
nullam. Vide, quanta sit controversia.. Iam 4 nssum Ρtione non concessa, nulla conclusio est. At impudentes Sumus , qui, quum tam perspicuum Sit, non
concedamus. Quid est perspicuum 2 Multa vera. inquit, evadere. Quid, quod multo plura salsa 8 Νonno
ipsa varietas, quae est propria fortunae, sortunam esse causam, non tanturam docet 2 Deinde . si lua
ista Conclusio, Cratippe, vera est tecum enim mihi res est ; nonne intelligis , eadem uti posse et haru-
et nugures, et sortilegos, et Chaldaeos' quorum generum nullum est, ex quo non aliquid, sicut praedictum sit, evaserit. go aut ea quoque genera divinandi sunt, quae tu rectissime improbas; aut, si ea non sunt, non intelligo, cur haec dur sint, quae vclinquis. Qua ergo ratione haec inducis , eadem illa Possunt esse , quae tollis. LIV. Quid vero habet auctoritatis furor iste, quem divinum vocatis, ut, quae sapiens non videat, ea videat insanus, et is, qui humanos sensus amiserit, divinos assecutus sit 8 Sibyllae versus observamus, quos illa surens sudisse dicitur. Quorum interpres nuper, salsa quadam hominum fama, dicturus in senatu putabaIur . eum. quem re vera regem habebamus, appellandum quoque esse regem, si salvi esse
I. e. ine tis a lia, M. ineer aratio. Hane non riniuriae, sed fortuistiae esse diei tr i. e. quae modo sie . ni,ulo aliter eveniant, ad casum esse reserenda, quum eontra causae Naturales eeria habeant, eademque omni tempore effecta. Ilorr.
runa sententiam divitiriam . ω montana libri, Sibitinia e lineretur Porthos nisi a rege non mas Dinei, Gesar rex Upe rore. Sueton. in Iulici e. 79. 1Landem rem unci verbo tangit
462쪽
vollemus. Hoc si est in libris , in quem hominem. et in quo l tempus cst 2 Callido enirn , qui illa composuit, perfecit, ut, quodcumque accidisset, praedictum videretur, hominum et temporum desinitione sublata. Adhibuit etiam latebram obscupitatis, ut iidem versus alias in aliam rem posse accommodari viderentur. Non esse autem illud carmen surentis, quum ipsum poema declarat est enim magis artis et diligentiae, quam incitationis et motus , tum vero ea, qua G ακρ - στιχ'ς dicitur , quum deinceps ex primis versuum literis aliquid connectitur, ut in quibusdam Ennianis. Id certe magis est attenti animi, quam furentis. Atque in Sibyllinis ex primis versus cuiusque literis illius sententiae carmen omne pertexitur. Hoc Scriptoris est, non surentis; adhibentis diligentiam, non
Q PMi haee vulgo ista leguntur: quae Ennius fete. Quae vertia alii edit res mutarunt in Q. Ennius fecit: quoil salis selieiter; sie etii in est ἀχροστιχὶς ex ip,is Ennii .ersibus.
Pere omnes tamen , ut manifestum glossema, uncis ineludunt, vel omisti ino e Ieἰunt. R.
Mersti cultisque sentemiae primis literis in tia sententiae earmen O e praere attiar, in quo verba te more repetita et sensum turbantia eleeimus. IIIIosaeuientiue earmen pertinet ad illud oraculum de Caesare rege appellando. Perreritur vero auetore Dauisio reis seripsi pro vulg. penetexitur. Est enimi. q. atile dieitim erat eonnectitur.
Ad hune loeum infiniti libri ua
viantur lum seripli. tum editi. Quareseeodat Ilotiingeri adnotatio, qualoetionem nostram sie eommentatitiaee ιυlgala quidem est lectio, quam Ernestius defendit, verba illa MPrimo Dersu evitisque sententiae ita interpretansi Iude a primo Mersti itis e senionline, Mimem tisque. Quae interpretatio paullo impeditior, e minus plaeet . quod deinde in primi, literis, vox Merstitim erit subaudienda idque duriusetiliam videtur. Sine duis hio iterum oecurrens vox sentemiae
fraudem feeii oeulo librarii. Ego exhibendam putavi leetionem libri Pisieati ei, quae idem plane habet, quod
Auratus eon;ecerat. Piarria haec e,l tex primis Derstitim euiusque senuntiae literis. Ita sensus minime Dbseurus.
Iloe nempe issem dicit, quod paullo
virilε 1 prirnis versuum singulorum literis, si deinceps legantur, totius sententiae se. oraculi ea meri, i. e. argumentum contineri. B. - Propraeteri ν, Da visius malit mrt iis r . Sed nihil mutandum. Nimirum eo, quod primis stragulorum versuum litetis argumentum eonficiliar, non sine dilectu dieitur Draeterit . HOaT.
463쪽
DE DIVINATIONE insani. Quamobrem Sibyllam quidem sepositam et conditam habeamus, ut, id quod proditum est a maioribus, iniussu senatus ne legantur quidem libri, valeantque ad deponendas potius, quam ad SusCipiendas religiones: cum antistitibus agamus, ut quid vis potius ex illis libris, quam regem proserant; quem Romae posthaec nec dii, nec homines esse Pu-lientur. β ιLV. At multi saepe vera vaticinati, ut Cassandra I
Num igitur me cogis etiam sabulis credere' quae delectationis habeant, quantum voles; verbis, Sententiis, numeris, cantibus adiuventur: auctoritatem quidem nullam debemus nee sidem commenticiis rebus adiungere. Eodemque modo nec ego Publicio nescio cui, nec Marciis valibus, nec Apollinis opertis credendum existimo : quorum partim ficta aperte , partim es salita temere, numquam ne mediocri quidem cuiquam, non modo prudenti, probata Sunt. Quid 2 inquies: remex ille si de classe Coponii, non noea praedixit, quae facta sunt 3 Ille vero, et ea quidem, Τ quae omnes eo tempore, ne acciderent, time bamus. Castra enim in Thessalia castris collata audiebamus; videbaturque nobis exercitus Caesaris et
audaciae plus habere, quippe qui patriae bellum intulisset, et roboris, propter vetustatem. Casum autem
464쪽
praelii, nemo nostrum erat , quin timeret; sed ita, ut constantibus hominibus par erat, non aperte. Ille autem Graecus, quid mirum, si magnitudine timoris, ut plerumque sit, a constantia, atque a mente, atque a se ipse discessit 3 qua perturbatione animi, quae,
sanus quum esset, timebat ne eveni Pent, ea demens eventu Pa esse dicebat. Vtcum tandem , per deos atque homines t magis veri' simile est, vesanum remigem, an aliquem nostrum, qui ibi tum eramuS, INE, Catonem, Varronem, Coponium ipsum, consilia
deorum immortalium perspicere potuisse 2 LVI. Sed iam ad te venio,
Saneis Apollo, a qui umbilicum certum terrarum obsides, 4
inique, aed ea sellieri, quae nostrum usquisque yer se exspectabat. Atqueste Cicero saepius hae partieula Dii-ive, ubi aut id, quod dictum erat, eatenuare , aut rei alicuius admira- titinem tollere vult. vi de Finib. I, 30. TO tiem detraxit hosti T-quialtis). Et quidem se remi, ne in interiret. Ad magno perietium adiit. In oeulis quidem eae istis. Tuse. III,
viritium. Ea idem C. Graechmqtitim largitiones moimas fecisse , et e vilisset aerarium, Dertis lamen de inuehar aerarium et ad quern loeum frustra haesii Ernestius. Imo. Atque a mente . atque a se ipse. Vide, ne prius sit posterioris interpretatior nam a mente diseedere quid aliud est, quam a se discedere nec in Oratione soluta at e geminari
23 Alii, omisso pronomine, sLCinonem legunt, idque eerle mode.
quoque vario de L. L. VI. Sed vel sus trochateus hoe addi non patitur, nisi illud D, ut Craecorum qisi in
terdum, ex ira versum Poni censeas.
4 Delphos. ex nota sabula γῶς ιμ-
α ου. - Veleres nimirum Delpho, iii medio quasi terrarum punctia εἰ los existimarunt. De qua re ita Claudia. nus in Mall. Theod. Cons. r uia piter, ut perhibene, spatium tim diisseere Metiri Nia rae . regni ne itis ipse atii; Armigeros vir Me Mos ae vi-LAus tilia sesia is Eois Deciatiis. iae Pliagis. Pias uiaratis geminos fertur itinxisse Molatus a Contulit aeternos P rhitis nati aDes. Certam, quod negatae concoquere Emestius, nihil .liud pulo esse, quam ae rate defuit . - pro obsides, quum eod. Vrsi iseripius, tum Varro habet estines.
5) Superstitiosa. I. e. salidiea. ut stip. I, 3 . In. - Siae . IIoe, perinde ut fera, pertinet sine dubio ad sonum vocis terribileis atque ululatum.
465쪽
DE Di VINAI'lONE Tuis enim oraculis Chrysippus totum volumen implevit partim salsis, ut ego opinor, partim Casu vel is, ut sit in omui oratione saepissime; partim flexilo. quis et obscuris, ut interpres egeat interprete, et sors ipsa Peserenda sit ad sortes ; ' partim ambiguis, et quae ad dialecticum deserenda sint. Nam quum sors illa edita est opulentissimo regi Asiae,
Croesus Halym penetrans magnam pervertet πum Mim e 4
hostium vim sese perversurum putavit, Pervertit autem suam. Vtrum igitur eorum accidiSSet, verum DPnculum fuisset. Cur autem hoc credam umquam editum Croeso 2 aut Herodotum cur veraciorem ducam En
nio 7 Num minus ille potuit de Croeso, quam de Pyrrho fingero Ennius 2 Quis enim est, qui credui,
Apollinis ex oraculo Pyrrho esse responSum,
Aio, te, Aeacida, Romanos Vincere Posse.
Peimum lutine Apollo numqua in Iocutus est. Deinde ista sors inaudita Graecis est. Praeterea Pycchi temporibus tu in Apollo versus DCe De desierat. Postremo, quamquam semper fuit, ut apud Enuium est,
- stolidiam genus Aeacidarum ,
quo Pythia orae la edere solebat. In. Pro sae a eυmit Dor fera, eonteeere Uem masti foras. Sunt qui putant Oedipi verba esse. BAT I. I. e. in vita, et sermone quotidiano si tamen Ieelio satia est. Nam sateor, voeabulum oriatione mihi hie non optime lectum videri. uo'.
rate dotiniit, , ita Di sensus nec cerisius sit, neque perspicuus: a quibus ambigua, quae paullo post dicuntur. sie disserunt, ut haee quidem intel- leeium habeant Deiles m , sed sensum tamen duplieem ac sallacem. ID. 3) sie ea. Cratandri ordine ver horum concinniore. Vulgo ad sortes referenda ait. 4 versus Graecus, quem, post Herodotum, multi seriptores laudatii,
466쪽
tamen hanc amphiboliam versus intelligere potuisset, oincone te Romanos, nihilo magis in se, quam in Romanos valere. Nam illa amphibolia , quae Croesum decepit, vel Chrysippum potuisset sallere: haec verone Epicurum quidem. LVII. Sed, quod caput est, cur isto modo iam oracula Delphis 3 eduntur, non mydo nostra aetate, sed iamdiu, iam ut nihil possit esse contemptius I
Hoc loco quum urgentur, evanuisse, aiunt, Vetta Statu
vim loci eius, unde anhelitus ille terrae sieret, quo Pythia mente incitata oracula ederet. De vino, aut
Ilue saeiuni illa Hesiodear A L.
videamus, qui sie pergite Nonnulli, in quibus interpres Franco gallus, haec ita intelligunt, quasἔdieerei Tullius otiinem Delphiis
etim iam diti tititia piam Or actita edere, et conlealu recusatile, ei adversatile
historia. Quomodo reeusei texitis, me noti intolligere fateor. Nam si falsa est quam lacessit Hotiitigerus inierpretatio, cur infra apud Nostrum legimus hane voeem eMantidiae 2 Immo nonne haee verba, mrod ea in est, nobiscum Leere videntur' postquam etii in oti filialem et ambiguilia emoracissi Delphiei impugnavit Cicero , quod pole,t aeulius telum intieere quam hoc, scilicet isto modo tum ora. la Delahis non edi Celeroquinquum ex coniectura hutie sensum explanaverimus, ad,it reliqua pars
Hol tingeriatiae adnotationi, i Quid rquod ipse Tullius huius eontemplus praeeipiram causam paullo post aceu ratius explieat 3 uti. . ita auit, ista Dis e riuil p tin post iam homines
minus Mediati esse eomerum I istam nimirum ereriti lem , quam prisca. aetati exprobrat, certe nran versus, non sormam oraculorum extaertiam . sed eorumdem argumentum ei internam rationem spectare, sole clarius
est. Quid igitur8 Mihi quidem certum
videtur, particulam negantem . qriam uncis separavi, esse delendam. An. lea videlieet notaverat Dratulorum Apollini, Delphiei obieci linem, at iuuambistitialem; nunc pergit, de eorum dieturus miseria. Ita enim intelligenda sunt illa verbar sed . ou -- ρυι est, etc. quae se non reserunt ad ea, quae proxime anteeedunt. sed ut inuant orationem , post illam digressiouem, qua oraeulorum addu-tiorum υοθειαω eonatus erat Ostendere.' Gniecturam meam egregie
467쪽
salsamento putes loqui, quae evanescunt vetustate. De vi loci agitur , neque solum naturali , sed Eliam divina : quae quo tandem modo evanuit 2 Vetustate , inquies. Quae vetustas est, quae vim divinam Consi-cere possit 8 Quid tam divinum autem , quam asstatus ex terra mentem ita movens, ut eam providam rerum suturarum essiciat, ut ea non modo cernat multo ante, sed etiam numero versuque pronuntiet rQuando autem is in vis evanuit 3 An postquam homines minus creduli esse coeperunt3 Demosthenes quidem , qui abhinc annos prope ccc suit, iam tum itim piis Pythiam dicebat fid est, quasi cum Philippo facere J. ΙΙoc autem eo spectabat, ut Eam a Philippo corvuptam diceret. Quo licet existimare , in aliis quoque oraculis Delphicis aliquid non since Pisuisse. Sed nescio, quomodo isti philosophi, superstitiosi et paene sanatici, quidvis malle videntur ,
quam se non ineptos. Evanuisse mavultis, et exstinctum esse id, quod, si umquam fuisset, Certe aeternum Esset, quam ea, quae non sunt credenda, non
LVIII. Similis est error in somniis: quorum qui deindesensio repetitu quam longe est y Divinos animos
censent esse nostros, EOS que eSse tractos extrinsecus,
eonfirmant illa, quae Quintus a p. I. 49, disserit, euitis ipsa verba Tullius ἱn hoe nostro I eo respieit. Numquam, inquit, illia ora tam Delphis
tam celebre, ea tam eliarum fuisses, ne e rantia donia referrum omnitimpo lorum atque regum, nisi omnia etias Ora Artim itiorum Nerila em sed ex olia. Iamdiu irim non
fucis . Eic. - Vere iudieavit Boi litigerus particulam non vulgo hie adiectam expungendam e se; eoll. loeci lib. I, 49. ubi dicitur oraculum Delphicum minore gloria esse , quia minua oraculorum veritas excellat. Ea terra suspectum est Holia tingero a Vneis inelum glossatoris es ealbi persuasit Ilottingeres, mi tui, rasassentior. - Εl sie iam visu in est Wal- to et Ernesto. T.
468쪽
animorumque consentientium multitudine completum esse mundum: hae igitu P mentis et ipsius divinitate, et coniunctione Cum externis mentibus, cerni, quae sint sutura. Contrahi autem animum Zeno, et
quasi labi putat atque concidere, et id ipsum esse dormire. Iam Pythagoras et Plato, locupletissimi auctores, quo in somnis Certiora videamus, praeparatos
quodam cultu atque victu proficisci ad dormiendum iubent. Faba quidem Pythagorei utique abstinuere: aquasi vero eo cibo mens, non venter instetur. Sed,
nescio qtio modo, nihil tam absurde dici potest, quod non dicatur ab aliquo philosophorum. Vtrum igitu ccensemus, dormientium animos pec semet ipsos insomniando moveri, an , Ut Democritus Censet, eX-
terna et adventicia visione pulsari 2 Sive enim sie
s) Haec corrupta esse, a que sἱere, ituenda existimat Divisi usi me igittim mentia et dis inuina, ee is sitis
. itinctione etim olernis mentibus.
Male. Loeus quidem sanissimus est, atque pronomen, illa sede collocatum, singularem quamdam vim atque se usum habet, ad quein parum vir doctissimus attendit. Nempe aeeura liti, di,tinguit duos diversos dixi aiionis per somnia modos, hoe nimi. tum dicens: mentem, quae fusura sinet, cernere, Partim per se, quia ipsa Q. Mιua ste, partim , quia e iuraria siletim aliis extra se dioinis menti s. Eodem prorsus modo supra I, 30: Sed etiὁtis, inquit, moaeis censet Po-,idonius deorum appulsu homines somnicior titio, quod ρε Mideiat animias ipse per sese , quaree qui deortim
2) Vulgo et ipsum esse dormire.
3) D, istus malebat Matinent. i Nescio qua motus ratione no vias. Ediicie Paris. , vulgatae leelionis alioquin acerrimus assertor , hie ea in deseruerit, Bathium seculust hie veris legiti Virum ... per sene imos, et hane notam subite; te . Tritum quidem est, utrumne, ara ἱ at minus iasi latum, eneli licam separatam reperire apud Nostrum apud ecimietis nihil D.quentius). Non desunt lamen exempla. Tuaeui. IV. 27r Varum it una non inueritir ad quem locum Ernestiuar aut rurum delendum aut ne ). Si sorte istud moeaegro animo induetum vides, e n Leap. 62, ubi eadem sententia sine hoe ornatu reeurrii. a T. 5) Loquitur nimirum do sim δε- eris, vel exuriis, quae ειθαλα dicebat, quaeque de corporibus Ulluere . hominumque sensus pulsare. ante Epicurum ,iatu. bal. Cotas in . 67. Ilore
469쪽
est, sive illo modo, videri possunt permulta somniantibus salsa pro veris. Nam et navigantibus moveri videntur ea, quae stant; et quodam obtutu oculorum duo pro uno lucernae lumina. Quid dicam , insanis , quid, ebriis quam multa salsa videantur 2 Quod si eiusmodi visis credendum non est, CuΓ SO-mniis Credatur, nescio. Nam tam licet de his errovibus, si velis, quam de somniis disputare: ut ea, quae stant, si moveri videantur, terrae motu in significavo dicas, aut repentinam aliquam sugam; gemino autem lucernae lumine declarari, dissensionem
LIX. Iam ex insanorum , aut ebriorum visis innumerabilia coniectura trahi possunt, quae sutura videantur. Quis est enim, qui totum diem iaculans nota aliquando collineet 8 Tot noctes dormimus; neque ulla sero est, qua nori SOmniemus; δ et miramur,
3 Vulgo totas noctes somniamus, neque titia est fere qua non dormia --s; quam lectionem revoca ii Hottii geri s. mihi ,ero praeplacet Muis reii ratio. - Totas novies somniamus, neque tilia fere est. Ma non dormiuis natis Hane leeil. e tisiariter tenenteodd. Mis. Sed Mureius, Varr. Leeli. VI, 46. ista sic censuit mutanda: rotas noctea dormimus, ne e tiara ferecsι. quia non somniem , t inponit irorum dociorum plausu. Quam mutationem haud absurdam escie, egra
luberis lateor, sed necessatiam , illud vero nego. Quod autem vulgalam Ernestius ineptam e,se. Davisius metiti seriptoris et rebus ipsis adversari dicunt, eo, quid sibi velint, equidem partim intelligo. An stille hune
eius sensum esse putant 3 nos Onines novies somniare, atque sere omnes
dormire; qund sine dubio ineptum sciret. Sed si Cieero hoe dieii inae
titiam no rem esse uti a Non dormitinatis, ea in his nititius, quias rotas so-
mtia , quaero, quid in hoe sit, quarea eonstanti omnium ei d. leetione putemus discedendum 3 Atqui ita
res est. Prius nempe orationi a membrum de somniorum Angittidine, at lo ani de eorum frequenlia aeeipieti. dum. liaque an liquae lecti ni Meum cedere in simus mulationem , ne irae necessar am, neque ullius codicis sidet tilia malain. lIOTr.
470쪽
aliquando id, quod somniarimus, evadere 7 Quid
est tam incertum , quam talorum iactus 7 Tamen nemo est, quin saepe iactans , Venerium iaciat aliquando, nonnumquam etiam iterum ac tertium. Num
igitur, ut inepti, Veneris id fieri impulsu malumus,
salsis visis credendum non est; non video, quid praecipui somnus habeat, in quo valeant salsa pro v ris. Quod si ita natura paratum esset, ut ea dormientes agerent, quae somniarent; alligandi omnes es sent, β qtii cubitum irent: maiores enim, quam ulli insani, essicerent motus somniantes. Quod si insanorum visis fides non est habenda, quia salsa sunt; cur credatur somniantium visis, quae multo etiam perturbatiora sunt, non intelligo. An , quod insani sua visa coniectori non narrant, narrant qui somnia. verunt 2 Quaero etiam, si velim scribere quid, niit legere, aut canere vel voce vel sidibus, aut geome. iricum quiddam, aut physicum, aut dialecticum explicare , Somniumne exspectandum sit, an ars adhibenda, sine qua nihil earum rerum nec fieri, nec expediri potest y Atqui, nc si navigare quidem velim, ita gubernarem, ut Somniaverim: PraeSenS enim poena
modo verum esse potest. Legendum. emetire. Ego politis putem, excidisse vocem aliquam, ita supplendam : id, quMd somniariuitis, Dertim madere. lia stip. 53: Nasi forte eone stirostiti erissimas eoa, qui somnia pro fra mniis habent, si Miamia aliquod somnium Mertim ei meri , non tu forti si on idisse. Eodern paullo po,t. quid se pervietiram 8 Mtitia vera. in δε, Gadere. Alque itis. 7 Vt mihi mirum Dideatis.... si somnium Meriam,asu aliquid, ele. In. - Πaud δέ apiscit sane emendatio: num veroneeessaria p haud puto. B.
3) Essent abest e d. Pal. 2. 4 I. e. In quibus ordo atque ve ritas iuullo magis desideratur. 1D.