장음표시 사용
481쪽
DE DIVINATIONE stanti tulisset. IIane credo causam de illo somniandi fuisse. Tibi autem, de me cum sollicitudine cogitanti.
in utriusque nostrum animis vigilantium cogitationum vestigia. At quaedam adiuncta sunt: ut mihi de monumento Marii; tibi, quod equus , in quo ego vehebar, me uin una demersus rursus apparuit. An tu censes ullam anum in in deliram latu Pam fuisse, titsomniis crederet, nisi ista casu nonnunquam, sorte, temere concurrerent 7 Alexandro duaco loqui visus est. Potest omnino hoc esse sulsum , Potest verram :sed utrum sit, non est mirabile. Non enim audivit ille draconem loquentem, sed est visus audire; et quidem , quo maius sit, quum radicem ore teneret, loculus est. Sed nihil est magnum somnianti. a Quaero autem, cur Alexandro tam illustre somnium , tam certum, nec huic eidem alias, nec multa ceteris. Mihi quidem, praeter hoc Marianum, nihil sane, quod meminerim. Frustra igitur Consumptae tot noctes tam longa in aetate. Nunc quidem, propter intermissionem
etiam Ilottingero reseripsi pro vulg. restis e flumine. Natia de hoe evetiiupostea demum loquitur. Cf. lib. I, e. 28 - Mirum , ni ita seripsit Cicero: si Arara stim Misus meratis vel demeratis sumine. Ita primum eau a so minii positi lare videtur, ista sei licet: rihi de me eiam sollieitudine eogierinti; porro addita v x stiBito et ui supra I, 28: qtitim tti equo ad ecitis ad quam-diam mastii fuminis νψam. Pro eritis tiro aluiae de rapidis in sitim n eie. N.itti quod ibi quoque dicitur, repente Luttis exstitisse. id nimirum aliud est, quia facta erat prἰus mentio insuram delapsi. Sed, quod caput est,
paullo post dieitue huie so diei e Ci cortinis de fratre cogitationi quae quidem per scinanium sileetem itiduit Tullii cum equo in flumeti delap,i
illud Disso adiunelia in . ut eum o lucie sumiue elapsus ruratia vorti ε id. Doc autem proseeici adiuites utra fuit. non emerara e sumine . sed demerso in sium . Quare aut locus eorrupitis est, aut Cicero negligentiae damnati. dus. IIOTT. - luterea vulgatam aequi placet. T.
2 I e. vestigia regilationum. quae vigilantibus animis nostris insueratil.
stam habeat admirutionem. HOH.
482쪽
forensis Operae, et lucubrationes detraxi, et meridiationes addidi, quibus uti antea non solebam; nec tam multum dormiens, ullo somnio Sum admonitus, tantis p vaesectim de rebus; nec uallii magis umquam' videor, quam quum aut in foro magistratus, aut in Curia senatum video, Somniare.
LXIX. Etenim ex divisione hoc secundum est
quae est Continuatio coniunctioque naturae quam, ut dixi, vocant in ius modi, ut thesaurus
ex ovo intelligi debeat 3 Nam medici ex quibusdam
rebus et advenientes , et crescentes morbos intelligunt: nonnullae sunt etiam 3 valetudinis significationes, ut hoc ipsum, pleni enectine β simus, ex quodum genere somniorum intelligi posse dicuntur. Thesaurus vero, et hereditas, et honos, et victoria, et multa generis eiusdem, qua cum somniis naturali cognatione iunguntur 7 Dicitur quidam , quum in somnis Complexu venerio iungeretur, calculos eiecisse. Video
) Quamvis res fierent tantae, de
quibaes me moneri operae pretiumn rat. Loquitur nempe de reip. eianis
2) Sie Eeti. et Iloliinger e eom. pluribus NM. Vulg. inquam. - Εrne alius praetulit alteram ieelionem tim. iam. Nolii Davisius , hoc temporis esse dieens, illud loei. Caelerum, ut recte hie monet Ernealius idem, ha hel loeus iste aeerbam irrisionem se. lus et magistratuum , quos signifieai totos esse mutatos, nihilque plane retinuisse veteris illius vigoris atque aueloritatis. scio.
3) Iloliingetus eorrexit is enim, repugnante Coerenetio ad lib. II do Fin. e. 27. Alia enim ratio est loci, quem ille simillimum putat e. 7 l init. Latith tius ita Potabat h. l. eo illueu,
dum esset Quae autem est continuatio eoniunctioque nisurae , quam, tit
inii, muntiorixv Moerane erinim ea dirisione hoe Meun m est eiusmodi Nilii vera si quid hie mutandum sit levissimum videbatur: Etenim quisees nam ex dirisi e hoc se mitim est e. e. Daxisius e transitionis estiti stoe loeo partieula etenim a quapropter haee frustra iental iam binus.
Stim reete additum ab Ilotiingero; idque Lambinus in eod. Ms.
inveneral. Paullo ante dubito an Cl. eero seripserii generaliter ex Miα dam re s. Sensus certe postulat ea ab dam somniis.
5) Fume addendum putabat Lamis Linus, a quo recte discedit Davisius. Enheli enim hie simpliciter est l. q.
483쪽
DE Divi X TIONE sum pathiam. Visum est enim tale obiectum do mi erati , ut id, quod evenit, naturae vis, non opinio erroris effecerit. Quae igitur natura obtulit illam speciem Simonidi, a qua vetaretur navigare3 aut quia naturae copulatum habuit Alcibiadis, quod scribit uiri somnium 3 qui, paullo ante interitum, visus est in
somnis amicae esse amictus amiculo. Is quum esset
proiectus inhumatus, ab omnibusque desertus iaceret, amica corpus Eius teait suo pallio. Ergo hoc inerat in rebus futuris, et Causas naturales habebat gan , et ut videretur, et ut eveniret, casus effecit 3 LXX. Quid 2 ipsorum interpretum coniecturae , nonne magis ingenia declarant eorum, quam vim consensumque naturae 3 Cursor, ad Olympia proficisci cogitans, visus est in so innis Curru quadrigarum vehi. Mane ad coniectorem. At ille, Vinces , inquit; id enim celeritas significat, et vis equorum. Post idem ad Antiphontem. Is autem, Vincare, inquit, necesse est. An non intelligis, quatuor ante te cucurrisse Ecce alius cursor atque ho Dum somniorum et ta
lium plenus est Chrysippi liber, plenus Antipatri;
sed ad cursorem redeo ad interpretem detulit, aquilam se in somnis visu in esse factum. At ille, Vicisti : ista enim avi volat nulla vehementius. IIuic
onerati humoribus superstiis, exhau-a in E et sere consumpti hure oris inopia. Haee Aldus . Admodum ingenio- se IIci tingorus eonieeit, spleneririne pro Heni enectine. BATH. ) Hoe dieii, somnium istud tale fuisse . ut illi Daluralis intercesseriterini une io eum eo quod evenit : se. hominem illum tale sonivium habuisse, quia caletilos eiecerit, non calculos eiecisse, rata late somniurn habuerit. Quare Cieeronis verba ita identur supplenda: Visiam, quod dormάenti fiuI Obiee iam, tale eae, til
Simili, plane θρα λογία a nobis it tala suit axip. 6 init. P esertim quum C P simias... per illo clariaris, et certiora esse dicat, est. Horr. 2) id est, quae conitinelio valuis
talia somnium illud peperii γ tu.
484쪽
quidem Antiphon, Bam, inquit, te victum esse
non vides 2 ista enim avis, insectans alias aves et agitans , semper ipsa POStrema est. Purere quaedam matrona cupiens, dubitans eSSetne praegnans, visa est in quiete obsignatam habere naturam. Retulit. Negavit, eam, quoniam obsignata suis Sel, concipere potuisse. At alter, praegnantem esse dixit: nam inane
obsignari nihil solere. Quae est ista ars coniectoris, eludentis ingenio8 An ea, quae dixi, et innumerabilia, quae collecta habent Stoici, quidquam significant, nisi acumen hominum, ex similitudine aliqua, conie-Cturam modo huc, modo illuc ducentium 2 Medici
signa quaedam habent ex venis, et ex spiritu aegPoli; multisque ex aliis sutura praesentiunt. Gubernatores quum exsultantes . loligines viderint, aut delphinosse in portum coniicientes, tempestatem significavi putant. Haec ratione explicari, et ad naturam facile revocari possunt; ea vero, quae paullo ante dixi, nullo modo. LXXI. At enim observatio diuturna haec enim pars una vestut notandis rebus secit artem. An landem somnia observari possunt 3 quonam modo3 sunt enim innumerabiles varietates. Nilail tam praepostere, tam incondite, tam monstruose cogitari potest, quod
Lambinis, edidit i hiae eidem;
Davisius aulem equidem, suam lecti . nem sie eonfirmans: Nimirum o idem extra primam personam a Ciee
rone diei. plures sunt viri doeti, qui dubitant, dissentiente lamen serito ad Aeneid. I , 380. Vid. Gesnee. in Tlies h. v. Sallu,tius quidem nota semel ira diviti ut Cal. 5 r Iam
pridem eqssidem nos Dera rerum Moca
arim equidem hoo eonsilium est. Cons. Cori. ad Cat. 5s. 5. 2) I,ia trium partieipiorum, -- Piens... Mhiliari ... praegnans nimia proximitas auribus sane est molesta. Equidem vix dubito, quin totum hoc, duει aris , esse ne praegnans . illatum suerii e margine. Η T. - Tamen habent omnes NM. B.
485쪽
DE DIVINATIONE non possimus somniare. Quo modo igitur haec infi
nita , et semper nova aut memoria Complecti. aut observando notare possumus' Astrologi motus er Pantium stellarum notaverunt: inventus est enim
ordo in iis stellis, qui non putabatur. Cedo tandem, qui sit ordo, aut quae concursatio somniorum 2 quo modo autem distingui possunt vera somnia nsalsis, quum eadem et aliis aliter evadant, et iisdem non semper eodem modo2 ut mihi mirum videatur, quum mendaci homini, ne verum quidem dicenti, credere soleamus, quo modo isti, si somnium verum evasit aliquod, non . ex multis potius uni fidem derogent, quam ex uno innumerabilia confirment. d. Si igitur neque deus est effector Somniorum , ne que naturae ε societas ulla cum somniis, neque observatione inveniri potuit scientia: essectum est, ut nihil prorsus somniis tribuendum sit; praesertim
quum illi ipsi, qui ea vident, nihil divinent; ii, qui
interpretantur, coniecturam adhibeant, non nutu ram ἔβ casus autem innumerabilibus paene saecvlis in omnibus plura mirabilia, quam in somniorum visis effecerit; neque coniectura, quae in varias partes
vii Plinius, IIiator. Nat. XVIII, 35.
videbantur atellae; quapropter errantium et si avnetias sortitae sunt nomen a revera tamen nihil errae quod in omni aetereiciale e semiad progres sua . et regressus, reliqumqtie mestisaeonaeiam es et ras . Haec Cieero, Nat.
Niorrim eum rebus, aut eventis. Stestip. 68 : λ ω eenses, iatim antim tam d. lixam sti tiram Disse, til somniis erederer, nisi ista easti nonis quam , forte, remore eoncurrerent 3 Ilori. 3 Veri,sime sie Iliattingerus, ut iam Lambimis scribendum esse m nuerat. Vulgo perperam derogum
4 SehulE., suadente Nottingero, addidit eat, quod Deillime stitia odiri potest, et quidem eleganter. T. 5 id est, probabilitatem, a simἔ-litudine aliqua duetam , Dori necessi talem , rationem firmam atque stabilem, qualis est in eausis natu ratibus, quae eerta habent, eadem que semper effecta. ΗΘT.
486쪽
duci potest, nonnumquam etiam in contrarias, quidquam sit incertius. LXXV. Explodatuc haec quoque somniorum divinatio pariter Cum ceteris. Nam, ut vere loquamum Superstitio, sus a pergentes, oppressit omnium fere animos, atque hominum imbecillitatem occupavit.
Ista, et quae de inda sequiariatur, legens quis dubitet, Cieeroni ita suisse persuasum, divinationem esseti ullam p Atqui dubium reddere posis sint quum eiusdem alia loea, tum inprimis ea, quae leguntur de Legibus II, 33. ibi enim ab Attico, quid dedi. ἰ natione ipso sentiret, interrogatus, Egona 8 inquit: d Minationem . quam
utina regi, et eorumdem benignitialem hominum eonstitere generi, et Posse Μωιis signis rerum fiati arum ostendere, nora rides , eur esse in notionem se .gem. Surit aurem ea , quae posui, ea utis id, quod Doliamus, essitatur et cogitis. Iam Dem permultorum eam plortim et nostra est plena res Nim, et omia a regna, omnesque . Puli,cωιctaeque genaes, iati stiriam praediciis
multa inere intiliter Dera Metuisse. Ne- e enim moidi, neque melia odis, neque Mopsi, neutie Amphiarai, Ne - e Cole salis . neque Neleni tantum nomen Disset, neque tot nutiones iuia hoe temptis retinuissent, Ariatim, P rgum, L enonum, Citieum, --αime e Pisidariam, nisi Mettistas ea
certa esse do isset. Nee sero Romulus noster ativi to urbem condidisses,
neque Atiii K ii nomen memoriamque floreret tum diti, nisi hi omnesmiatu Deritatem , admirabilia dixisse,n. Cum his cons. in primis ea , quae in huius de Divin. lib. II, eapp. 38, 39 et fit disputavit, ubi superiora illa optimis argumeniis resularitur. IIaee autem. qui viderit, eum superiora potuisse probare, nullo modo videtur verisim te. Quare equidem in eam eonee do sententiam, quam vir amplissimus, B. P. -n Wraeti Sehol
rem in dissertatione philosophi eo eri-iim de Philo,ophiae Cieeronianae lo- eo, qui est de divina Daiura pag. 59. his verbis exposuit : πω vi Macetitios a Gereone acrimos esse. M leoges duret, quas ad eum, quem in L -5ris de repti&lea e titiiMervi, re ρο- Hiene Mintim iaceommodaret, uia in re ea notata exsistere posset. Itaque ad Migiliarem esseium et mmiariter adiis quando loquiatis est, neque mirios leges contempsit in stiperstitiosas , sed
Ciceronem stiam aperuisse sententiam ἰω nimirum in hisce de Legibi laris ad ρυδι m tililittitem et mitigii stiliatieto istitem disinationem d fenderit, aer μοι cite araetore, Philosophiam q-d- modo eum populari opinione in concordiam redigere comatis sit a in Aro Dero de Dirinalione, uti diligenter argumenta eum a gramentis iacia demiae comparaυerin, et quid Merum,
Deu Deri simile essed , tit Philosophum
decet, contiue Deriat, tam multa con
487쪽
DE DIVINATIONE Quod et in iis libris dictum est, qui sunt de natura deorum; et hac disputatione id maxime egimus: mul
tum enim et nobismet ipsis, et nostris prolaturi videbamuc, si eam landitus sustulissemus. Nec vero
id enim diligenter intelligi volo superstitione toI
Ienda religio tollitur. Nam et maiorum instituta tueri sacris caerimoniisque retinendis, sapientis est ἔ.et esse praestantem aliquam aeternamque naturam, et eam suspiciendam admirandamque hominum generi, pulchritudo mundi, ordoque rerum caelestium Cogit confiteri. Quam ob rein, ut religio propaganda etiam est, quae est iuncta Cum cognitione naturae; sic superstitionis stirpes omnes eiiciendae. Instat enim, et urget, et, quo te cumque Verteris, Persequitur ;sive tu vatem, sive tu omen audieris; sive immolaris, sive avem aspexeris; si Chaldaeum, si haruspicem videris; si fulserit, si tonuerit, si lactum aliquid erit de caelo; si ostenti simile natum factumve quippiam; quorum necesse est plerumque aliquid eveniat: ut numquam liceat quieta mente consistere. Perfugium videtur omnium laborum et sollicitudinum esse somnus; at ex eo ipso Plurimae curae Inetusque nascuntur. Qui quidem ipsi per se minus Valerent, et magis contemnerentur, nisi somniorum Putrocinium philosophi suscepissent, nec ii quidem contemptissimi , sed in primis acuti, et consequentia , et reΡ -
Holiingeras vel eum P. Manuistis elidendaa uel eacidendae acriberi. elum opinatur. - Natim egra eligendae, ut in Toseul. Quaest. lib. Ill, cad. 34. I. V. L. - Emendationem liaud probat Davisius, quod sie ner--a eo Lis attonia eiectos dixit Li tua lib. VII, eap. 39. B. 2) Verbum dieris proprἰa ἰn et Iigendum. Si audieris sorte, vel va
tem sumte percitum, per vieos aut plateas valleinantem, vel omen ali quiad . h. a. sermonem evῖtispiam Orisoritillo exeidentem , quique videatiar habere sensum, iis rebus, quas tu moliatis, convenientem. II OTI.
488쪽
gnantia videntes; qui prope iam absoluti et persecti
putantur. Quorum licentiae nisi Carneades restitisset, haud scio , an soli iam philosophi iudicarentur. Cum quibus omnis sere nobis disceptatio Contentioque est, non quod eos maxime contemnamus; sed quod videntur acutissime sententias suas prudentissimeque desendere. Quum autem proprium sit Academia', iudicium suum nullum interponere; ea probare, quae simillima veri videantur; conserre Causas, et quid in quamque sententiam dici possit, expromere; nulla adhibita sua auctoritate , iudicium audientium relinquerct integrum ac liberum: tenebimus hanc consuetudinem a Socrate traditam ; eaque inter nos, si tibi, 'Quinte frater, placebit, quam saepissime utemur. Mihi vero, inquit ille, nihil potest esse iucundius. Quae quum essent dicta , Surreximus.