M. Tullii Ciceronis Opera additis commentariis ex recensione Christ. Godofr. Schutzii

발행: 1831년

분량: 550페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

81쪽

DE NATURA DEOR vu

Etsi hoc loco non populuin metuis , Sed ipsos

XXXI. Novi ego Epicureos omnia sigilla Venerantes : quamquam video nonnullis videri, Epicurum, ne in olfensionem Atheniensium cadet et, verbis reliquisse deos, re sustulisse. Ita suo tu illis selectis eius brevibusque sententiis , quas appellatis κυριας , haec, ut opinor, prima sententia est: Quod beatum et immortale est id nec hiabet, nec exhibet cuiquam

existiment, quod ille inscitia , plane loquendi sece

rit , secisse consulto. De homine minime vafro malo existimant. Dubium est enim, utrum dicat aliquid esse β heatum et immortale, an, si quod sit, id esse tale.. Non unimadvertunt, hic eum ambigue locutum esse; sed multis aliis locis , ct illurn , et Metrodorum tam BPerte, quam paullo ante te. Ille vero deos

) Vulgo inepte ntimerantes. In eod. Eliens. MD omnia no a sigilia Maiiantes, in altero no- rigata in&-tes. Inde Davisius legendum putabat in omnia sigilia inhiantes, quod ille explieat cum reDeremia Altienus. sed hoc potius esset, emere cvienus. Eego nihil melius est leelione serie. Otites. quam P. Manutius eoniectura reperit probante Latia hino: nisi sorte plaeeat numeriantes deos legere quod, verbum deos Wopheti,iua intelligendum potius quam seribendum opina Latiae. - Omnia sigillia n erantes Ne cui scilicet suos ab ip,is deessethotios debitus; ut euilibet proprium honorem impenderent. Anon.

e na. M Me itaque eitis ex ostia sera lentia.

43 Imrien iis eoni. Lambin . re pile eod. Beg. Davisius. ε) vulgo aliquid tale. Sed eas qucid habet Eliens. eod. recte auctore Walliem repo,uii IIeitia. 6 Vulgo lueple id esse immor L. Egregia autem est IIeiudorsit emetiis datio id esse rati, scit. vi nee habeat neo exhibeia cia iam negotium.

82쪽

osse putat; nec quem l iam vidi, qui magis ea , quae timenda esse negaret, timeret, mortem dico et deos. Qiabus mediocres homines non ita valde moventu P , liis illo clamat omnium mortalium mentes esse perterritas. Tot millia Iatrocinantur, morte proposita; alii omnia quae possunt, sana compilant. Credo , aut illos mortis timor terret, aut hos religionis.

Sed, quoniam non audes iam enim cum ipso Epicuro loquar negare esse deos; quid est, quod te im-

quam vidi, inquis. animam rationis consilii quo Participem in ulla alia, nisi humana sigura. Quid Τsolis numquidnam, aut lunae, aut quinque errantium siderum . simile vidisti Sol duabus unius orbis ultimis partibus definiens motum, Cursus annuos conficit. IIuius hanc Iustrationem eiusdem incensa radiis menstruo spatio luna complet. Quinque autem stellae, Eundem orbem tenentes, aliae propius a terris, aliae

remotius, ab iisdem principiis, disparibus temporibus eadem spatia conficiunt. Numquid tale, Epicure, vidisti Τ Ne sit igitur sol, ne luna, ne stellae; quoniam nihil esse potest, nisi quod attigimus, aut vidimus. βQuidZ deum ipsum numne vidisti si Cur igitur credis

QSSe 7 Tollamus ergo omnia, quae aut historia nobis nova, 7 aut ratis affert. Ita sit, ut mediterranei mare

Davis. .

3 Numero eoni. Mathen i) Sie Haind. e eod. Glog. vulgo in te. 53 Aia quod Didimus eod. Clog. Q Cod. Glog. quid quoniam ipsum nonne Mitiisti, in eius margine ab alia manu quidque ipse minime Adiui, unde Hei dors coniiciti quid quod animiam .stim mistime Midisti t 7 Π a vulgo post ratio positum, hic posui, auctore Gulielmo.

83쪽

DE NATURA DEORUM esse non credant. Quae sunt tantae animi angustine, ut, si Seriphi natus esses, nec umquam egreSSus ex insula, in qua lepusculos vulpeculasque saepe vidisses; non Crederes leones et Pantheras esSe, quum

tibi, quules essent, diceretur si vero de elephrento quis diceret. etiam irrideri te putares ΤXXXII. Et tu quidem, Voltei , non veStro INOPE, sed dialecticorum quae funditus gens vestra nori

esse deos sumpsisti. Concedimus. Beatum autem sine virtute neminem esse posse. Id quoque damus. et libenter quidem. Virtutem autem sine Patione Constare

non posseι Conveniat id quoque necesso.est. Adiungis : nec rationem esse, nisi in hominis figura. Quem tibi hoc daturum putas i Si enim ita esset. quid opus erat te gradatim istuc pervenires Sumpsisses tuo iure. Qui autem tu istuc gradatim 2 4 Nam a beatis ad viri lutem, a virtute ad rationem video te venisse gradibusta ratione ad humanam figuram quo modo accedis 2 Praecipitare istud quidem est, non descendere. Nec vero intelligo , cur maluerit Epicurus deos hominum similes dicere, quam homines deorum. Quaeres, quid

intersit. Si enim hoc illi simile sit, esse illud huic.

) Sἰe Πεlna. e eod. Bed. edd. Marsi ei Ase. vulgo rideri . - Schu E. post diaere eomale tantum distin. xii ; Olivetana eolon liabet. Ego vero signum interrogationis praeserra eum plerisque. Irrideri otiam legitur in edit. Car. Stephani. T. 2 Sie M,s. At Lambinus Ma-muiiurn seeutus, Mem. In quae intelligendum dialeritea ex antecedented ad rieortim scit. hominiam. 33 Argumenuo sementiam dedit Heἰndors. e eoni iura Lambitii et eod. Med. Nantii us malehat a grais meruis. Davisius hoe verbum elieieti dum eensuit. Equidem suspieor Ci-

eeronem scripsisse in merιtalionem eonestisisti.

tir quid vitigem ori tartie gris intim 8 id Ernestius uneis inelusii ui spurium . iii Iaro et Davisio auctoribus. Faeri latus autem prohante Buherio ista ponereda censuit post mmmiases tiara

84쪽

Video; sed hoc dico, non ab hominibus sormae s-guram venisse ad deos . Dii enim sempor fuerunt; nati numquam sunt, si quidem aeterni sunt suturi. At homines nati. Ante igitur humana forma, quam homines, en, qua erant dii immortales. η Non ergo il-IO Dum humana soPma, sed nostra divina dicenda est. V um hoc quidem , ut voletis : illud quaero , quae suerit tanta fortuna nihil enim in rerum natura ratione sectum esse vultis sed tarnen quis iste lantus casus 2 unde tam selix concursus utrimorum, ut repente homines deorum forma mascerentur7 Semina deorum decidisse de caelo in terras putamus, et Sic homines patrum similes exstitisse 2 Vellem dicerctis :deoriam cognationem agnoscerem non invitus. Nihil tale dicitis ; sed casu esse iactum, ut essemus similes deorum. 3XXXIII. Et nunc argumenta quaerenda Sunt, quibus hoc refellatur 7 Vtinam tam facile vera invenire possem , quam salsa convincere t Etenim enum evasti memoruer et copiose ut mihi quidem admirari liberet, in homine esse romano tantam scientiam us que a Thale Milesio de natura deorum philosophorum sententias. Omnes ne tibi illi delirare visi sunt , qui sine manibus et pedibus constare deos 4 posse decreverunt7 Ne hoc quidem vos movet, Consid Crant S,

Olivetum olique. T. Nee ab his Ipse

dissentici ; reseripsὲ tamen qia autem l . ivitie gra lim Mil. dieere potes te pervenisse. Sie postea utis modo acinredi, p

vocabulum sorma recte h. l. delendum cetistiti Et n. Sensus est: ante

lxistir fili Itimana quae dici in f νma, quiam Aomines fertim, ea nimirtim qua erant dii immortvitis. 3) IIune ordinem verborum ex edd. Naesi et Ase. recie revocavit IIeindors. Vulgo iis deo tim similes ea-

85쪽

DE NATVI DEonvM quae sit utilitas. quaeque opportunitas in homine membrorum, ut iudicetis, membris humanis deos non ege-

3 Quid enim pedibus opus est sine ingressu 2 quid manibus . si nihil comprehendendum 8 quid reliqua de-

Scriptione Omnium corporis partium, in qua nihil inane, nihil sine Causa, nihil supervacaneum est Ita quo nulla ars imitari solertiam naturae potest. Habebit igitu P linguam deus , et non loquetur dentes , palatum, nuces nullum ad usum; quaeque procreationis causa natura corpori assinxit, ea frustra habebit deus; nec externa magis, quam interiora, cor, Pulmonos, iecur, cetera: quae, detracta utilitate,

quid habent venustatis 3 quandoquidem haec esse in deo propter pulchritudinem vultis. Istisne sidentes

somniis non modo Epicurus, et Metrodorus, et Nermarchus contra Pythagoram. Platonem, Empedoclemque dixerunt, sed meretricula etiam Leontium Contra Theophrastum scribere ausa sit 7 Scito illa quidem sermone et attico, sed tamen. .. J Tantum Epi-

solet. Indignatur Cotia, quod mulier, et meretricula erantra virum philosophum . eonira Theophrastum seri . here ausa sit; atque ita seribere . titnullis abstinuerit probris verborum atque contumeliis, quibus summo liomines onerare Epicurus, alui e eius gregales solebant. Iam verci quam

atrociter debaeehala sit in Theophra. 1ltim mulierculae impudentia, aesti- Iloe e eodd. Glog. nia. M. Marsi aliis restituti IIeiridor , comparatis locis e D. Timae; e. 6, et orat. Ill, 45. Alii ut eodd. tres ap. Davit. Guel L Qsaie, quod eum Edd. Ascens.

2 Sie IIeind. ε eod Gli g. Vuls Miserum. - Ex editione De Indo, si quid voluerit Sehulxius apparebit :iti textu quidem vulgatam reliquit.

3 in hae apo,iopesi nihil aptius

intelligitur quam meretrienti a quasi scrἰptum psset sed meretrix lamen. Heiodorsus itite tinctionem Teu ea vit quae e i in eod. Glog. et M d. veit. Donritillis , ediditqtie seu tamen tantum Ερietiri hortis αι I tieeuritie.

86쪽

LIBER PRIMvs , CAP. 3383

etiri hortus habuit licentiae. Et soletis querit Zeno quidem otiam litigabat. Quid dicam Albutium' Nam Phaedeo nihil elegantius, nihil humanius. Sed stomachabatuP senex, si quid asperius dixeram, quum Epi

cuous contumeliosissime Aristotelem vexaverit; Phae.

doni Socratico turpissimc maledixerit; Metrodori , sodalis sui, fratrem , Timocratem, quia nescio quid in philosophia cum co ' dissentiret, totis voluminibus

concidorit; in Democritum ipsum, quem Secutus est, fuerit ingratus ; Nausiphanem, magi Strum Suum , a quo non nihil 4 didicerat, tam male acceperit.

mari inde potest, quod origo illa pro.

verbii fuerit, suspendio se rem etigendi : snspendici iam quaerere moristem oportere homines , vitaeque re. Nuntiare , quum tantuin licenitae sumant muliereulae, ut in doetissimos impune aeribant. Butiga. - Nihil

muto in verbis, et rem intelligere videor. Nodus est loquendi, quasex adsiti. ei solent in sermcitie familiari; et ut eum obiurgando dieimus: Sed

tamen M. e m commisisti, et Dereris.

Illud autem , soletis queri, Mirantiaci cum Epicureorum indole convenit, itiales hie deseritiuntur. Nam quo uti is itie est ad netendam iniuriam sortior, eo plerumque mollior ad serendam. Quid mirum , si queritari sol Latit Epieuret 8 Iam in hoe Cice rotiis loco duo quaedam video, quae audi fuerint hominibus ingeniosis.

Ae primo quidem Opinati sunt, par iictitas quidem et seu sie esse positas, ut nitera eoneedat, altera inserat ali quid oppositum eoneesso. Quem ad . viridiam in hae phrasi: Rumores satis

i Iem Constrantes sed nil e sine --etore. Deinde . existimarunt in D iam

contiet Velleium . quae de unive so Epieuri grege dieiantur. De posteriore hae parte nihil est quod dicam; nam vident omnes: de illa priore , haee animadverso. Quidem , ut multis alἱi, in loei, , ita in isto perinde valet aeoninitio. Sed non sera per oppositi nem signifieat cum pr ximiore sera istentia ; et est aliquando, ut monuit Obertus Ginnitia, mere incepticum; habetque usum ineboandae sententiae. Paulus II mulius eorrigebat Seu etim ramitina Dietiri hortus his erit Item litia, etiam soletis queri. Ilaee quidem paraphrasis est verborum Ciceron Is , quae, si intelligas uli explico, eun isdem prorsus sensum reddunt. Dieam enim di Quum tibi tantum dederim , etiam quereris: et Tibi tantum dedi ei quereris i quid ad sententiam interest 3 In posteriore sane phrasi plus est simplieitalis, et eius negligentiae , quae familiarem sermonem

serat . ial est in Bruto cap. 3.

3) Ctim eo addidit Ilei dors e cod ped. i) Iloe iam a Peareio probatum

87쪽

DE NATURA DEOR v MXXXIV. Zeno quidem non eos solum, qui tum erant, Apollodorum, Syllum, ceteros figebat ma Iedictis ; sed Socratem ipsum, parentem philosophiae .

Iatino verbo latens, scurram Atticum suisse 3 di cebat; Chrysippum numquam nisi Chesippum vocabat. 4 Tu ipso paullo ante, quum tamquam senatum philosophorum recitares, summos viros desipere, delirare, dementes esse dicebas. Quorum si nemo verum vidit de natura deorum, verendum est, ne nulla sit omnino. Nam ista, quae vos dicitis, sunt tota commenticia, vix digna lucubratione anicularum. Non enim se utitis, quam multa vobis Suscipienda sint, si impetraveritis, ut Concedamus, Eandem esse hominum et deorum fguram. Omnis cultus et curatio corporis erit eadem adhibenda deo, quae udhibetur homini: ingressus, cursus, necubitio, inclinatio, sessio,

NeIndors reeepit e eod. Reg. Vulgo MLI. - A quo nihil didieerar Epicurus, lesie Sexto Empirieo adu. Naith. I, , Nau,;phanem audierat, hcim; nem eruditum; quem tamen eredi nolebat magistrum sibi, aut omnino ullum sistiset idem a philosophis Omnibus, praeterquam sui gregis, tra. ducebatur ut illiteratus, et rudia M. narum artium. Qui eogitabit h..eduo, saliva imbutus Meralleae urbanitatis , intelliget sorsan, mutari hune

locum nisi in peius non posse. Ano . - Hane ad me transmissam animadversionem eum ieelotibus eo libet,

lius eommunies, quod ipxos in idia liberat diiudieandae litis inter duos

praestantes criticost alterum reponentem non nihil , alierum, nihil nocl.

tibi e,t fore, edidit fere. ) A verbo qnod est, ait

honos auribus, carare. LANE.

5 G Minione Erilesium omniadit, ut corruptum putaret, quod haec vox usurpatur sensu laudabili de , tidio noeturno in legendo et seribendo positor at ilem sic vocatur seminarum pensum nocturnum sila leaetatiti iam, veluti apud Livium lib. I, c. 57 , de Sexto Tarquinio et Lue retia r uiam inter Leti aures ancilias seridentem inis. . Wx0. .

88쪽

comprehensio; ad extremum etiam sermo et oratio. Nam quod et mares deos , et seminas esse dicitis, quid sequatur videtis. Equidem mirari satis non possum, unde ad istas opiniones vester ille princeps vcnerit. Sed clamare non desinitis, retinendum hoc esse , deus ut beatus immortalisque sit. Quid autem obstat, quo minus sit beatus, si non sit bipes 3 Aut ista, sive beatitas, sive beatitudo dicenda est utrumque omnino durum, sed usu mollienda nobis verba

Sunt), Verum ea, quaeCumque est, cur aut in solem ilium, aut in hunc mundum, aut in aliquam menteni aeternam, figura mombrisque Corporis Vaeuum, Ca

dere non potest 3 Nihil aliud dicis, nisi. Numquam vidi solem aut mundum beatum. Quid Τ mundurn , praeter hunC, umquamne vidisti Τ Νegabis. Cur igi-

ιtur non sexcenta millia esse mundorum, Sed innume-

hoc te ratio non docebit, quum de praestantissima nutura quaeratur, eaque beata et aeterna, quae sola divina est, ab ea nos natura ut immortalitate vincamur, sic animi praestantia vinci : atque ut animi,

dors. vulgo omissum.

igit)- δαδ Dest iam beatum et aeternum. qui a Mutis Oregia signiflearia dotim Itaque Epicureorum iudieio, haee duo, Lea iam esse. esse aeternum , Consti initiunt naturam atque essentiam div ἱ-nam , disina narti a stini. Davisio dura vid haliae haee locutior a solis distari nat a sum: et homini delieato Hastara toties repellia nauis Maiu mo Ebal. Legi itaque volebat quae solvi dirina atine. Factum male, quod non eauit diligentius Cieero, ne nostras harbarorum auriculas rem. positionis asperitate raderet. At enim

diisent a dialeelieis Davi,iatii, quid hae loeul;onea disseranti Iraee d Dinn

in eodd. vestig- liune loeum ita pia lal eon,i; luendum 1 Ergo hoe te ria ira non sit, quum a Praestantis, arativitiaria era e fientia et aeterna. ut ne solii ἀὐina nartiria est, immoriatitare Nineamtir, at ea nos nurusia, iae ina moriae vid inneimtir, sie animi mae stiantia Anes etc. Ego vero propius a vulgala reeedendum putavi.

89쪽

DE NATUR L DEOI Mitem corporis 2 Cur igitur , quum Ceteris rebus inseriores simus, forma pares sumus 7 Ad similitudinem enim deo propius accedebat humana virtus, qUam

si gura.

XXXV. An quidquam tam puerile dici potest ut

eundem locum diutius urgeam quam si ea genet ahelluacum, qua o in rubro mari, Indiave gignantur, nulla esso dicamus 2 Atqui ne curiosissimi quidem homines oxquirendo audire tam multa Ρossunt, quam Sunt multa, quae terra, mari, paludibus, fluminibus exsistunt: quae negemus esse , quia numquam vid mus. Ipsa vero quam nihil ad rem pertinet, quae vos delectat maxime simili ludo Quid 2 canis nonne similis lupo 2 atque, ut ait Ennius,

Simia quam similis, tumissima bestia, nobis p

At mores in utroque dispares. Elephanto belluartam nulla prudentior. At figura quae vastior De bostiis loquor. Quid 2 inter ipsos homines nonne et simillimis sermis dispares mores, et moribus simillimis figura dissimilis 2 Etenim si semel, Vellei, suscipimus genus hoc argumenti , attende quo serpat. Tu enim sumebas, nisi in hominis sgura rationem inesse riori posse. Sumet alius, nisi in te Prestri; nisi in eo, quinatus sit; nisi in eo, qui adoleverit; nisi in eo, qui didicerit; nisi in eo, qui ex animo Constet et corpo Te Caduco et infirmo ; post Demo nisi in homine . atque mortali. Quod si in omnibus his rebus obsistis, quid est, quod te rana sorma non turbet2 , His enim omni-

90쪽

bus , quae proposui, adiunctis , in homine rationem esse et mentem videbas. Quibus detractis, deum tamen nosse te dicis , modo lineamenta maneant. ΙΙoc est non considerare , sed quasi sortiri, quid loquare. Nisi sorte ne hoc quidem attendis, non modo in homine, sed etiam in a rhore, quidquid supervacaneum

sit, aut usum non habeat, obstare. Quam molestum

est, uno digito plus habere 7 Quid ita 3 quia nec ad

speciem , nec ad usum alium quinque desiderant. Tuus autem deus non digito uno redundat, sed capite, Collo, cervicibus , lateribus, alvo, tergo, poplitibus , inanibus, pedibus, seminibus, cruribus. Si ut immortulis sit, quid haec ad vitam membra pertinent 2 quid ipsa iacies 3 Magis illa , Cerobrum , cor, Pulmones, iecur. Haec enim sunt domicilia vitae. Oris quidem habitus ad vitae firmitatem nihil pertinet. XXXVI. Et eos tu vituperabas, qui ex operibus magnificis atque praeclaris , quum ipsum mUndum ,

quum eius membra, caelum , terras, maria, quumquUhorum insignia, solem , lunam, stellasque vidissent, quumque temporum maturitates, mutationes 3 icissilit divesque cognovissent, Suspicati essent, aliquam excellentem esse praestantemque naturum , quae ha CC secisset, moveret, regeret, gubernaret. Qui etiamsi aberrant coniectura , video tamen quid sequantur.

Τ u quod opus tandem in regnum et egregium habes, quod essectum divina mente videatur, ex quo esse deos suspicere 7 Habemus , inquis , in animis β insitam in .

O) veram hane leelionem e eod. Clog. eruit Hetrador . Vulgo utilia nee

πεe em nee tistim vilium. Bulie eius eoiaeeerat nee specie me usu. Davis. Mira nee vectem nee tistim alitis , se

SEARCH

MENU NAVIGATION