장음표시 사용
121쪽
120 PARS IV. gratiae dogmata frequenter et serio perpendentes infirmitatem nostram cognoscamus, ac inlime semper persuasi simus, nullum nos sine gratiae auxilio opus salutare incipere et pedificere posse. Haec est illa humilitas, quam Ss. Patres et Doetores passim
sundamentum omnium virtutum, gratiarum sontem, ei salutis medium in xime necessarium nominant, quamque ideo negligere sine gravissimo salutis periculo non licet. Nam , ait S. Chrysostomus l : et Humilitatis et simplicitatis virtute nobis opus est;
quae . Si non adeSt, salus nostra certe claudieat. 2. Humilitas vero non solum opera nostra bona praecedere, sed et Subsequi debet. Nam si quid boni a nobis laetum est; ultimo loco nobis nihil tribuendum , aut relinquendum, Sed quidquid id est, quod laetum est, totum in solum Deum reserendum est. Licet enim ex libere recteque gestis aliqua laus in voluntatem nostram Omnino redundet; quia tamen haec liquam causam priorem ante se habet divinam scilicet gratiam , quae opuSSalulare non solum perficit, sed et
incipit; ideo laus et gloria ista in voluntate nostra ultimo non sistit, sed tanquam per medium aliquod transit , et lota tandem in Deum desinit. 0mnia quippe quae sunt bona, ex aliqua origine . quae noliis prior est. Scaturiunt. ac proinde in nobis haud manentia in eandem primam sui originem necessario redeunt, fluminum instar, quorum quaevis intranι in more, eι mare non redundat: ad Iocum, unde exeunt, revertuntur icti. Universim nempe res quaelibet primae suae rationi ultimo semper imputatur. Quis ergo negabit, etiam sa-Iularium operum nostrorum gloriam
ultimo in Deum reserendam, et tum Prophela regio post opera egregie peracta dicendum esse: Non nobis, Domine, non nobis, sed nomini tuo
da gloriam 3ὶ' - Ηane humilitatem
Christus a nobis, dum mandata divina observavimus, exigit dicens: cum feceriι is omnia . quae praecepta suuι vobis , dicite: Servi inutilas sumusοῦ
quod debuimus facere, fecimus ι .Εi Paulus, ut a Christianis, rectam vitam agentibus, omnem arrogantiam
repellat, plenamque insinuet humilitatem, exclamat: 0uis te disterniι 'Ouid autem habes, quod non accepissi' Si autem acoepisti, quid stlori ris, quasi non aeceperis 5 8-Qua verba clare ostendunt, hominem gloriari non posse de suis operibus boni S , quoniam a gralia divina ad ista in ei pienda excitatus, et in iisdem pe siciendis adiutus suit. Itane humilit
tem post opera bona peraela maxime commendant Ss. Patres, ne per Subsequentem superbiam virtutes eo rumpantur, et merita abripiantur. Sic
militate disserens: Ilac posita, tuto caetera omnia superponit architectus. Hac vero sublata, si quis ex instituto vitae vel ad coelum pertingat, omnia Deile ruunt, ei in pessimum sinem desinunt. Etsi ieiunium, etsi orationem, etsi eleemosInam, etsi castit
tem, etsi aliud quodvis bonum collo. geris , absque humilitate diffluunt omnia, et pereunt. 3 S. Hieronymus
vel S. Paulinus) izi seribit: a Nihil
habeas humilitate praestantius, nihil amabilius. Haec est enim praecipua conservatrix, et quasi custos quaedam omnium virtutum, nihilque est, quod nos ita et omnibus gratos et Deo sa-ciat, quam si vitae merito magni, humilitate infimi simus: propter quod
122쪽
Seriptura dieit: ouanto magnus es, humilia te in omnibus, et coram Deo inrenies gra iam 3 1 . - S. Iustu
mnia quaecunque bene facimus, et praecesserit, et comitetur, et conse- eula suerit ,- iam nobis de aliquo bono laeto gaudentibus totum extorquet de manu superbia. Vitia quippe eaetera in peccatis, superbia vero ebiam in recte factis timenda est, ne illa, quae laudabiliter facta sunt, ipsius laudis eupidi late amittantur. 3 S. Gregorius M. 3ὶ ait: . Qui sine humilitate virtutes congregat, quasi in Venium pulverem portat. 3 - Summi igitur momenti est, ut etiam post opera bene peracta humiliter de nobis Sentiamus, et cum Apostolo dicamus: Gratia Dei sum id quod sum, eae. non ego, sed gratia Dei mecum. Haec
non ficta, sed vera, et solida humilitas doctrinae de necessitate gratiae propositae et probatae saluberrimus fruetus sit, Oporiei.
423. Ex dogmatibus iam probaliseonfiat, nullum opus salutare Sine
gratiae auxilio aut incipi, aut persici posse. Ex his recte insertur, omnia opera salutaria, quae ab hominibus peraguntur, gratiae supernaturali, partae per Christum Redemptorem, adscribenda esse. Certum autem Pa iter est, eadem opera hominibus quoque merito adscribi, quoniam non sine libero istorum arbitrio perficiuntur. Constat denique, Deum benignissimum non raro hominibus gratias
Supernaturales largiri, quae tamen e laetus, ad quos ordinantur, non Pr
ducunt. Quaeri igitur potest, quomo do gratia in homine operetur, et actum salutarem ita producat, ut in eodem liberum hominis arbitrium servetur;
atque unde fiat, ut gratiae, quae c0 ceduntur, supernaturales modo essecius, ad quos ordinantur, producant, modo autem non producant' - In quaestionibus istis solvendis non solum Nova lores et Iansentatae turpissime aberrarunt, sed etiam Theologi eatholici inter so dissentiunt et disceptant. Quapropter, ut arduum istud ac plenum scopulis disputationis argumentum , tot summorum ingeniorum naufragio famosum, tuto adgrediamur, diligenter observandum est, inter istas de gratia Christi disceptationes, alias pertinere ad dogmata fidei, alias vero ad opiniones scholae, quibus Eeclesiae dogmata e ponuntur et illuStrantur; de quibus S.
Augustinus 4 dicebat: et Salva fide,
qua Christiani sumus, aut ignoratur, quod verum est, aut aliter quam est, infirma suspieione coniicitur. 1 Attendendum rursus est . in iis, quaegpectant aeternam hominis salutemper auxilia divinae gratiae oblinendam, aliqua ita esse obscura et arcana, ut se iri a nobis nusquam possint; alia ita manifesta, ut nunquam de-heant ignorari. Sollicito cavendum est; ne illa confundantur, quae tanto a se invicem distant intervallo. In dogmate sui ei unitas persecta, in opinionibus scholae integra libertas;
hinc varietas, inde vero concordia rem catholicam mirum in modum promovent ac illustrant. Quamobrem de gratiae esseacia eiusque nexu cum libero arbitrio agentes, 1' dogmala rutholica pertractabimus, et 20 opini nes scholarum proponemuS.
123쪽
I 424. Gratia actualis consistit, ut
superius s* 403, n. 3 diximus, in illustralione mentis , in impulsu , Seu motu voluntatis, ac demum in auxilio ac robore addito hominis infrinitati , quae omnia sunt essentialiter supernaturalia. Omnis i laque gratia illuminat, movet et auxiliatur, atque in his homo semper passive se habet. In hoc propterea sensu omnis gratia est semper efficax ab intrinseco, ut diei solet; talis vero efficacia, quae praescindit a suturo hominis consensu, in scholis Vticacia in actu primo, seu enitacia virtutis nuncupatur. Hac porro homo instructus potest vel bonum Rgere, vel a malo declinare; contra vero hac destitutus nulla ratione valet ad bonum salutare assurgere, neque Si gravi hus appetitur tentationibus a malo abstinere , aut bonum naturalis ordinis praestare, si arduum et dissicile sit, prout iam prinhatum fuit. - Sed praeter efficaciam gratiae actualis modo declaratam alia quoque ad millenda est, quae in scholis efficacia in actu secundo, Seu sicacia conti ionis dicitur, ac suturum hominis consensum respicit. Hinc si adsit haec efficacia connexioni S, gratia a Theologis in sensu stricto hlicua nominatur; sin vero haec emeaei a connexionis desit, ita ut non habeatur consensus, gratia dicitur
inestituae seu sufficiens. Atque exinde profluit celeberrima illa in se holis distinctio gratiae in efficacem, et suffl-rientem 403, n. 7 . Utramque gratiam dari, et per neutram liberum hominis arbitrium tolli, fides catholica docet. Ast haec quoque doctrina suos adversarios habet. Nonnulli enim ex odiernis pseudo- philosophis
et rationalistis DP nitus negant, Deus P
per internas et supernaturales Dystrationes motus salutares et actus honos in animis nostris producere. NovatoreS nempe Lutherani et Calviniani contendunt, gratiam Redemptoris physica quadam vi talem necessitatem
inferre, cui humana voluntas refragari non possit: isti proinde gratiam
inessicacem , seu sussicientem nulla-lenus admittunt. Hoc idem lan seniani sentiunt dicentes: gratiam emtacem consistere in delectatione coelesti, indeliberata, superiori et relative ad minorem oppoSi tam concupiscentiam victrici, voluntatem ad assensum necessario impellente. Contra istos aberrantes probandum est:
l' gratiam efficacem sere dari: 2' per istam rero non tolli liberum hominis arbitrium: imo 3 hineinde gratiam manere inretieacem, seu dari eι iam stros iam sussilientem: quibus dogmatibus probatis, 4φ in specie falsum Iansenti systema refellendum eriι.
I 425. Gratia efficax ea dicitur, cui
humana voluntas consentit, et quae ideo esseclum salutarem obtinet, propter quem conceditur. - Dari hoc sensu gratiam efficacem , id est gratiam, perquam aut cum qua habetur non p0SSe tantum, sed etiam velle et
perficere opus Salutis, exceptis non
Obi. V, resutatis , nullus negat. Nam ex dogmate iam probato constat, Sine gratia supernaturali nullum opus Salutare persici, imo nee initium fidei
haberi, nec perseverani iam sinalem obtineri posse: ast, teste sacra Seri- plura et Ecclesia, dantur homines, qui fidem supernaturalem tenent, Opera salutaria perliciunt, et in honoperseverant: ergo datur gratia efficax, quae salutares istos essectus produ
124쪽
UT III. ART. I 123 emeaeis indolem propius tognoscere carne τestra , et dabo vobis cor ear- satagamus, quam vero non ex huma ineum. Et viritum meum ponam innis ratiociniis. sed, duce Leelesia, ex medio vestri, eι faciam ut in m ipsa divina Revelatione determinareiceptis meis ambuletis, eι iudieia mea oportet. Quam, si inente a praeiudi-icustodiatis et operemini: quibus veretis libera in spieimus, facile intelli-ibis Deus talein gratiam promittit, quaegimus, Deum per gratiam efficacem Voluntatem reluctantem in consen- non solum intelleetum illuminare, initientem immutat, et cum effectu sa- eoque salutares cognitiones et cogi- lutari insallibiliter est coniuncta. Unlationes excitare, sed voluntatem quin de S. Augustinus ita disserit: que sortiter suaviterque assicere, ita e certum est nos velle, dum volu- ut consensus libere quidem , sed ta-imus, Sed ille facit ut velimus bonum, men eerto ac insallibiliter Sequatur. de quo dictum est: Praeparatur τω
Becte igitur Theologi gratiam emca- Iunius a Domino 23; de quo die tum
tem eam esse dicunt, quae certo et est: A Domino gressus hominis diri-insa libiliter dat velle, et persicere, gentur, et viam eius voleι l3ὶ; de seu quae modo insallibili, non autem quo dictum est: Deus est, qui opera invincibili et insuperabili, cum con- ιur in vobis et velle 4 . Certum est
Sensu. seu essectu eSt coniuncta. - nos sacere, eum facimus; sed ille sa- Talem gratiam vere dari, argumentis cit ut laetamus, praebendo vires es.
biblicis et ecclesiasticis prohatur. cacissimas voluntati, qui dicit: F s. S. Scriptura V. T. insignia rium, ut iniustisicutionibus meis am- exhibet emeacis gratiae argumenta buletis, et iudicia mea observetis et D Εχeth. XI. 19 etc. Deus conversionis rimis. Cum dicit: faciam uι faciatis, gratiam Israelitis promittens ali 0a- quid aliud dicit, nisi: auferam a v D eis cor unum, eι spiritum novum bis cor lapideum, unde non facieba-ιribuum in visceribus eorum; es au - lis, et dabo vobis cor carneum, underam cor lapideum de carne eorum, et faciatis ' Et hoc quid est, nisi aufe- boris cor curneum: ut in praece- ram cor durum, unde non laetebaptis meis ambulent, et iudicia mea iis, et dabo cor obediens, unde facia- custodiant, faciantque ea: et sinι lis' s Ierem. XXXI, 33 Deus degi Dinihi in populum. et ego sim eis in lia, in novo edere conserenda di- Beum. Ut igitur peceatores conver-icit: Dabo Iegem meam in sisteribus iantur, et divina mandata exequan-ieorum, e in corde eorum Scribam tur, Deus ipse dicitur eor Iapideum,leam, id est, in intellectu et in volun
id est. voluntatem perversam auferre,ilate, ita ut illam perfecte cognoscant,eι c0r carneum , Seu voluntatem hO- et lubentes exequantur: Et ego eronam, inspirationibus divinis consen- eis in Deum,et ipsi erunt mihi in popim lieniem dare. Erech. XXXVI, 26 etc. Ium. Efficaciam gratiae, quae volunta- de gratia, quae per Christum consem tem certo si hi consentientem facit, et tur iis, qui ab idololatria resipiseunt, salutarem insallibiliter esse e tum obti- implentque praecepta Domini, Deus net, clare exprimunt verba: Sic ιι ita loquitur: Dabo vobis eor novum,idivisiones aquarum, ita cor Regis in et spiritum novum ponam in medio manu Domini: quocunque roIuerit,
lil L. de grat. et lib. arh. op. iα XV, 24 laudatur omnipotentia Dei,
125쪽
qui immutat eor printipum populi
terrae. Hinc Mardochaeus orans Deum, ut convertat cor regis Assueri Iudaeis insensi, dicit: Domine Reae omnipotens, in ditione enim tua
euncta sunι posita, et non est, qui possiι resistere tuae voluntati, si decreveris salvare Israel. . . Dominus omnium es, nec est, qui resistat mmissis iι e 1 . Item Regina Esther sic orat: Domine Reae deorum, eι unirer-3ae potestatis. . . transfer cor illius in odium hostis nostri 2 ; et subiungitur: Co=wσι itque Deus spiritum Restis in mansuesudinem s3 : quibus verbis gratiae Dei interiori talis esseacia tribuitur, quae Sensus hominis penitus immutet, et esseclum quem intendit, certo, et insallibiliter obtineat. Quamobrem iam Propheta regius oravit: Cor mundum crea in me Deita: et spiritum reclum innova in risceribus meis et iterum: Inclina cor meum intestimonia tua si . Negari ergo non potest, iam in V. T. tam esticacem gratiam agnitam fuisse, quae certo, et insallibiliter dat vello et perficere. 2. S. Scriptura N. T. eandem gratiae emeaeiam praedicat. Christus ipse, homines per gratiam efficacem ad se trahi testatur dicens: Nemo potest renire ad me, nisi Pater, qui misiι me, iraXerit eum ibi; quae verba considerans S. Augustinus exclamat l6 : et Magna commendatio gratiae ; nemo venit. nisi tractust 3 Postea vero idem S. Doctor praeclare ostendit, hominem non invitum, nec vi necessitatem inserente, sed amore et interna delectatione ita trahi, ut libera voluntate certo et insallibiliter ad Christum veniat. Quod confirmatur ex verbis Christi sequentibus: Omnis, qui audiri ι a Patre, eι didicit, ve
nil ad me 7 : in quast verba ita disserit S. Augustinus s83: et duando
Deus doeet non per legis litteram, sed per spiritus gratiam , ita docet, ut quod quisque didicerit, non tantum cognoscendo videat, Sed etiam volendo appetat, agendoque perficiat. Et isto divino docendi modo etiam ipsa
voluntas et ipsa operatio. non sola volendi et operandi naturalis possibilitas adiuvatur. Si enim solum posse nostrum hac gratia iuvaretur, ita diceret Dominus: omnis, qui audio ita Patre eι didiciι, potest venire ad me. Non autem ita dixit, sed: omnis, inquit, qui audiriι a Patre et didicit, venit ad me. . . Non est autem eon Sequens, ut qui potest venire, ebiam veniat, nisi id voluerit, atque cerit. Sed omnis, qui didicit a Patre, non solum potest venire, sed renis: ubi iam et possibilitatis prosectus, et voluntatis assectus, et actionis essectus est. 3 Paulus inquit: Deus est, qui operatur in vobis velle, et persicere pro bona voluntate is); quihus verbis gratiae divinae tantae mea ia adscribitur, ut primo in hominibus bonam voluntatem excitet, aede inde bonum opus persciat. Quod idem Apostolus docet dicens: Igitur non volentis, neque currentis, sed miserentis est Deli l0l; quibus verbis satis claro enuntiatur, non ab ho in inevolente et currente dependere, ut Deus misereatur, sed per gratiam miserentis Dei effici, ut homo velit et currat. Nam, ait S. Augi ιst Dius Ul: et Quomodo non volentis, neque currentis, sed miserentis esι Dei, nisi quia ei ipsa volutatos, sicut scriptum eSt, praeparasur a Dominos Alioquin si propterea dictum est: Non volan-ι is , neque currentis , sed miserentis
126쪽
eu Dei, quia ex utroque sit, id est,
et voluntate hominis et misericordia Dei, ut sic dictum accipiamus, - tam quam diceretur, non sufficii sola voluntas hominis, si non sit etiam misericordia Dei: non ergo sumeti et sola misericordia Dei, si non sit etiam voluntas hominis; ac per hoc, si recte dictum est: Non volentis hominis. sed miserentis est Dei, quia id voluntas hominis sola non implet; cur non e contrario recte dicitur: Non miserentis est Dei, sed volentis est hominis, quia id misericordia Dei sola
non implet'-Porro si nullus dicere Christianus audebit: Non miserentis est Ddi sed volentis est hominis, ne Α-postolo apertissime contradicat; restatui proptereareet edictum intelligatur: πυu roterilis, Neque currentis, Sed miserent i5 est Dei, ut totum Deo detur, qui hominis voluntatem bonam et praeparat adiuvandam , et adiuvat praeparatam. 3 Hebr. XIII, 20 dicitur : Deus autem paris . . . uplet Vos,
id est . idoneos saetat in omni bono, ut fucialis eius voluntatem , faciens in rebia, quod placeaι toram se in Iesu Christo: ubi Apostolus aperte
tam emeacem commendat gratiam, quae homines ad omne opus bonum aptos reddit, essicitque, ut voluntalem Dei faciant, operaque Deo grata
et aecepta perficiant. Denique sin
Paulus, ut ostenderet, Ephesios iust,seationem, cunctaque hona Spiritualia gratiae divinae attribuere debere, inquit: Ipsius enim factura ramus , ereati in Christo Iesiι in operibus bosis, quae praepararit Deus, ut in illis ambulemus: quibus verbis, ut observat S. Chrysostomus, clare aSseritur, gratiam divinam homines, quos iustificat, regenerare, Seu de novo ereare, et gratiam divinam etiam es-
ficere, ut in operibus bonis ambulent. 3. Mempla in S. Scriptura commemorala emeae iam gratiast luculemtissime demonstrant. Mulla, quae
Christus docuit. Apostoli ante diem
Pentecostes non intellexerunt 2 ; etiam post Christi resurrectionem sabsos de ipsius regno conceptus habue
constantes erant ita, ut, capto Iesu, ωmnes fugam capesserent i5 . et postquam Magistrum suum redivivum viderant , in loco clauso congregati permanerent propter metum Iudae rum 6ὶ. Aecepto autem Spiritu sa e to , alii omnino homines essecti . de Regno Messiae terrestri ne cogitant quidem. mrsteria divina firma cumce titudine proponunt, neque quidquam timent, sed eodem Pentecostes sesio
intrepidi prosiliunt, Iudaeis crimen Dei hominis erucifixi obiiciunt, et Iesum Filium Dei testantur, quem
Deus a mortuis resuscitaverit; imo et de contumeliis, de verberibus alii que persecutionibus laetantur 73. Tam stupenda Apostolorum immutalio non nisi gratiis gratum facientibus, quas una cum gratiis gratis datis abunde acceperiant, adscribi debet, et pro admirabili gratiae divinae emeaeia
luculentissimum testimonium praebet. - In specie commemorauda est
conrersio Pauli, quae Act. IX, 1 - 12 narratur. Saulus enim, salsis Pharisaeorum doctrinis imbutus, Iudaismo perlinacissime inhaerens. Christianos
tanquam verae Religionis adversarios considerans, insensissimo b dio perSequen S, atque a terra eliminare anhelans, dum adhue spirans minarum, eι caedis in discipulos Domini,
subito prostralus in terram, audita voce de coelo, ac interna gratia repletus, illico a praeiudiciis ei errori-
127쪽
326 PARA P .hus suis liberatus veritatem Religionis christianae agnovit, instrui et baptizari concupivit, atque ex Persecutore Christiariorum in celeberrimum Christi Apostolum transmutatus est, qui mox pro nomine Iesu plurima secit, et dirissimas persecutiones patientissime toleravit. Tam subitanea autem hominis mutatio non est opus naturae. Sed supernaturalis auxilii e sectus, cuius proinde mira emicat ia ex illa clarissimc elucet. -Αct. XVI, 14 Lydia purpuraria laudatur , cuiua dominus aperuiι eor intendere his quae dicebantur a Paulo; ex quibus verbis patet, ipsain honam voluntatem , qua verbum Dei praedicatum auditur, ei fides adhibetur et obedientia praestatur, divinae gratiae be
4. D. Patres summam gratiae divinae emeaciam agnoscunt et praedi- eant. S. Iustinus M. l, eam e inenarrabilem patris virtutem v nominat, quae esse it, ut homines non solum credant, sed pro fide etiam omnia sustineant, et ipsam mortem conlemnant. Tertullianus ') ail: et Haec erit vis divinae gratiae polentior ulique natura, habens in nobis subiacentem sibi liberam arbitrii potestatem. - Quae cum sit ipsa naturalis, atque mutabilis, quoquo vertitur, natura convertitur. 3 - Origenes 3
inquit: e Ipse Unigenitus, ipse, inquam, Filius Dei adest, ipse defendit. ipse custodii, ipse nos ad se trahit.
Audi quomodo ipse dicit μ): Ecce esso
vobiscum sum omnibus diebus usque ad consummationem saeculi. Sed nec sussi cito una esse nobiscum, sed quodammodo vim nobis facit, ut nos por-
trahat ad salutem. Ait enim in alio loco s5ὶ: Cum autem Gallatus fuero,
omnia traham ad me ipsum. Vides, quomodo non solum invitat volentes. Sed et cunetantes trahit. , Idem 6 haec habet: e omnipotentis Dei ni sericordiam de preeemur, qui nos non solum auditores verbi sui faciat, sed et factores f7l; et inducat super nostras quoque animas diluvium aquae Suast, et deleat in nobis, quae scit eSse delenda, et vivificet, quae scit esse vivificanda per Christum Dominum no- quando adeo potentem et emeae emesse amrmat, et ut si desuper lumen infunditur, si coelestis spiritus hauritur, quod dissicile prius videbatur, quod impossibile putabatur esse, iam facile geri possit. 3 - Et cum idem S. Pater f93 alibi dicat: cIn nullo glo-l riandum est, quando nostrum nihili est, u clare doeet, hominem ne de . Onsensu quidem gratiae praestitoi gloriari posse, quia Deus est, qui ει- iam velle operatur. Hoc idem sensit
S. Basilius, qui Ilom. 22 de humilit. exclamat: c Nihil tibi relictum est, o homo, de quo gloriari possis; v nam, ut loquitur Hom. in Psalmo XXIX:
seipit , qui nos Sustinet, qui nos eri-gil. x Idem in lib. de Spiritu saneto 10 vocat gratiam et Auxilium, quod per imperium suae potentiae operatur in nobis, a et Serm. de lib. arbitr.: et Gratiam insuperabilis potentiae. v S. Gregorius Naa. 11 in disserens de conversione Cypriani, qui per S. Ius linae
preces ex mago in virum sanctum, et illustrem martyrem mutatus suil, e.
clamat: ε 0 mirificam gratiae potentia mi per improbum amorem et Spiritum Deum invenit, et sacra Sacri gregis ovis esse itur, etc. Et 112 eum
128쪽
qui persee tam morum conversionem perfecit, ita exhortatur: c Ne sic quidem magnifice de te sentias , verum die eum Davide 1 : mee mutiato deae-ιerae racelsi, a quo prolitanat, quidquid ab hominibus recte et eum laude Ceritur. 3 S. Chrysostomus icti dicit: e Hoc solum nobis curae sit, quomodo vineamus diabolum ; imo non nostri studii opus est, sed divinae gratiae totum est. Unum nobis curae sit, quomodo nobis concilie inus illius gratiam, ut trahamus ad nos favorem illum: Siseus pro nobis, quis confra nos' ν
S. Ambrosius 3 scribit: et Hoc agit
gratia, ut voluntas peccato corrupta, vanitalibus ebria, spductionibus ei eumsepla. dissicut tali hiis imp dita non remaneat in languoribus suis, sed per opem miserantis medici curata revalescat. x S. Hieronymus fi) inquit:
quamvis propria voluntate ad Dominum revertamur; tamen nisi ille nos traxerit, et cupiditatem nostram suo roboraverit praesidio, salvi essen0n poterimus; x quibus verbis talem praedicat gratiam, quae ipsam voluntatem trahit, et pravam in nobis cupiditatem vineit. S. Augustinus i5 ait: et Legant ergo et intelligant, intueantur atque lateantur, non lege atque doctrina insonantst forinsecus, sed interna atque occulta, mirabili ac ineffabili potestate operari Deum ineordibus hominum non Solum veras revelationes, sed etiam bonas voluntates. 3 Praeterea gratiam appellat sol, inspirationem flagrantissimae et luminosissimae charitatis: h l. IV c. Ιulian. T), et omnipotentissimam voluntatem; , l. I c. duas Epist. Pelag. i8 ,
oecultissimam et efficacissimam voluntatem, ac potestatem , quae convertit et transfert corda hominum ab
indignatione ad lenitatem; 3 el Lib. de corrept. et grat. I9 , et inclinandorum cordium omnipotentissimam potest
te m. y In Ench. 10) inquit: 40uis tam impie desipiat, ut dicat, Deum
malas hominum voluntates, quas Vmluerit, quando voluerit, ubi voluerit, in honum non posse convertere' v
igitur gratia, qua0 oeculte cordibus divina largitate tribuitur, a nullo dinro corde respuitur. Ideo quippe tribuitur, ut cordis duritia primitus auferatur. x Et l. de corrept. et grat. i 12lde perseverantibus in bono ita disserit: ε Tantum quippo accenditur Spiritu sancto voluntas eorum, ut ideo possint, quia sic volunt; ideo sic velint , quia Deus operatur, ut velint. Nam si in tanta infirmitato vitae huius ipsis relinqueretur voluntas Sua, ut in adiutorio Dei, sine quo perae
Verare non possent, manerent, si vellent . nec Deus in eis operaretur, ut vellent: inter tot ei tantas tentationes infirmitate sua voluntas ipsa succumberet , et ideo perseverare non possent, quia delicientes infirmitate nee vellent, aut non ita vellent infirmitata voluntatis, ut possent. Subventum egi igitur infirmitati voluntatis humanae. ut divina gratia indeclinabiIiter et insuperabiliter ageretur: et ideo quam vis infirma, non tamen deficeret, neque adversitate aliqua vinceretur. 3S. Paulinus 13 scribit: copus Dei est mutare hominem , qui solus potest instaurare, quod fecit. 3 S. μιrus Chrysologus M) ait: et Pater coelestis non solum volentes suscipit, sed attrahit et nol sentes. dieente Filio: Nemo potesι revire ad me , nisi Pater, qui misit me, utreareriι illum. v Et Serin. 50 de paralrtieo , cum di-
129쪽
128 PARS I v. xisset, medieos reluctantium quoque aegrotorum curam gerere, subiungit
4 Quanto magis Christus medicus bonitale divina morbis saucios peccatorum et phrenesi criminum Iaborantes ad salutem etiam invitos altrahit ei
nolentes x S. Leo M. l haec habet: a Diligendo nos Deus ad imaginem
Suam nos reparat, et ut in nobis is mam suae bonitatis inveniat, dat, unde ipsi quoque, quod operatur, Operemur, accendens scilicet mentium nostrarum lucernas, et igne nos sua charitatis instam mans, ut non solum
ipsum. sed etiam quidquid diligit, diligamus. 3 - S. Gregorius M. f2ὶ ita Ioquitur: et uominis meritum Suste na gratia, non ut veniat, inveniet, sed postquam venerit, saeti; atque et ad indignam mentem veniens Deus dignam sibi exhibet veniendo, et facit in ea meritum, quod remuneret, quihoe solum iuvenerat, quod puniret. y
S. Bernardus 3 asserit: c Si Deus
tria haec, hoc est bonum cogitare, vello , perficere operatur in nobis ;primum profecto sine nobis , secundum nobiscum, tertium per nos sa-eii; siquidem immittendo bonam cogitationem nos praevenit; immutando etiam malam voluntatem sibi per consensum iungit; ministrando et consensui voluntatem, foris per apertum opus nostrum internus opifex innotescit Ipsa gratia) liberum excitat
arbitrium, cum seminat cogitatum; sanat, cum immutat assectum roborat, ut perducat ad actum; servat, ne
sentiat desectum. v S. Thomas 4 docet, Deum non solum facultatem bene agendi dare, sed etiam ipsam volitionem et actionem ellicere; ait enim : et Facultatem autem dat Deus infundendo virtutem et gratiam, per
quas emeitur homo potens et aptus ad operandum; sed ipsam operationem confert, in quantum operatur in nobis interius movendo, et instigando ad bonum. Et ideo hoc accipiens Λ-postolus dicit quantum ad primum :Faelus sum minister secundum donum gratiae Dei, quae data est mihi: quantum ad secundum dicit: secundum operationem, quam Deus emeti, inquantum virtus eius operatur in nobis et velle et perficere pro hona voluntate. v Idem f53 dieit: e Omnis
actio voluntatis, in quantum est actio, non solum est a voluntate ut immediate agente; sed etiam a Deo ut primo agente, qui vehementius imprimit : unde sicut voluntas potest immulara actum suum , ita et multo amplius Deus. 3- Ex his testimoniis palet. non solum S. Augustinum, Sed etiam reliquos Ss. Patres ei Doctores talem gratiam agnovisse et praedicasse, cuius emeacia non a consensudato vel negato dependeat, sed quae
ipsa consensum emeial, seu quae redito et insallibiliter dat velle et ellicere. 5. M orationibus Ecclesiae validissimum ad explorandam gratiae naturam argumentum peti potest. 1saee enim fuit apud M. Patres ab antiquis temporibus immota sententia, et ut legem credendi lex statuat supplμcandi, aut loquitur S. Coeles inus P.
in Ep. ad Galliae Episcopos. Ecclesia quippe, ab ipso Spiritu saneto directa, in orationibus, quaa publice recitandas praescribit, nonnisi ea petit, quast a Deo vere concedi et per proces impetranda esse credit. Quamobrem si victricem gratiam in orationibus occlesiasticis postulamus, cons quens est . ut eiusdem gratiae existentiam lateamur. Porro quod ad gratiam, quae est ex sese efficax, im-
130쪽
ploremus, ex eeelesiasticis precibus ito rectae rationis principiis consona satis liquet. orat enim S. M. Ecclesia eSi. Certum est enim, homines quo Dominum Deum Per. IV, post Boin. IIlque, propositis motivis suasionibu&duailr. his verbis: Dirige ad te ι--ique adhibitis, hineinde esseere posse, rum corda sidelium, ιι spiritus tui ut alii voluntatis suae decreta immim senore concepto, et in side in reuiun-itent, et quaedam decernant, quae tur stabiles, ei tu opere efficaces. Don . antea uoluerunt, aut de quibus ne I post Pasclia: Largire sustplicibu3 cogitaverunt quidem. Quis lain nega. litis, ut cogitemus, te inspirante, quae bii, Deum omni polentem et in sinite recta sunt, et, legubernanse, eadem fu- Sapientem immediate in hominis vo-eiunius. In Vigilia Pentecostes: Cou- luntatem agere, eam in bonum ste- cede nobis et nostrae rotuntulis pra- clere , et esseclum, quem intendit. risulem frangere, et tuorum praece-icerto et insallibiliter consequi posse' piorum rectitudinem in omnibus ad- Congruit etiam eadeui notio charitati implere. Dom. XIX post Pent.: TuuiRedemptoris qui per mortem suam medicinalis operatio tuis semper sa- hominibus uberrimas et efficacissimasciui inhaerere mandatis. Dolia. XXIVigratias promeruit, ut recto vivere, et post Penta: omnium nostrum ad ιe aeternam beatitudinem consequi poscorda conrerte. Saepius quoque di- sint i 3Τ7 .eilur: ad se compelle rebelles nostras
ide preees quam plures. ASi gratia,
quae inspirando Spiritus sancti ser- 426. Quamvis gratia esseax sit. et
orem reddit nos efficaces, quae prae- in homine velle et perficere operetur. Stat, ui recla cogitemus et faciamus,sdogma tamen fidei est, hominem in quae voluntatis nostrae pravitalemiactibus Salutaribus liberum, et non frangit: quae est medicinalis operatio, solum a coactione, sed etiam a neces-e0lda ron vertit. ac voluntatem etiam si late iiii inlinem esse, ita ut bonum rebellem revocat ad obsequium, etc. opus tum gratiae , quae dat velle et gratia, inquam , huiusmodi ex sese persicere, tum libero arbitrio, quod
esseax est, voluntatem reluctantem vere cooperatur, rectiSSime adscri-
eulendat, ei ad bonum inclinat, at-ibatur. - Hoc dogma impugnaruntque ideo certo et insultibiliter dat vel- Protestantiu in anteSignani. qui apertele ei porticem: talem vero gratiamidocuerunt, liberum arbitrium pecca- Seelesia petit: ergo talom gratiam alto primi hominis periisSe, nullam hoseo concedi et per preces impetran- mini mansisse libere se determinandidam esse credit. Quo argumento iam facultatem, et voluntalem necessario S. Augussinus usus est Ilin dicens:iaul gratiae obsequi, aut cupiditati. Prorsus in hac re non operosas di- Distinguunt quidem inter coactionem spulationes expectet Ecclesia; sed al- et necessitatem, et liberum hineinde tendat quotidianas orationes suas;ivocant hominem eo SenSu, quυd Spomorat, ut increduli credant; Deus ergo te agat Sua, neque ccgatur, aut viO- eonvertit eos ad sidem; orat, ut fide-ilenter trahatur externo motu. Verum les perseverent; Deus ergo donat per-iquod ad libertatem proprie requiri-κ erantia in usque in siue m. v tur, constanter reiiciunt, nempe quod 50lu. Tradita gratiae efficacis no- voluntas sub potestate sua habeat bo-siὶ L. de dono Persevor. eap. 7. num et malum, et eligere aliuruli um