장음표시 사용
151쪽
3ω PARS IV. ipsam perseverantiam accepit , sed tantum gratiam intellectus sine qua
perseverare non poterat, et quaeum si voluisset, perseverare potuisset ab que ulla praeveniente gratia volunt, tis, quae cum esset Sana et integra, sui scientes hahebat vires ad perseverandum , e cuius proinde meritum uisset, si permanere voluisset. γ Nunc autem propter naturae nostrae sau elatae infirmitatem, ac perpetuo rebellantem concupiscentiam, opus etiam habemus gratia voluntatiS. ut poSsimus perseverare, et ut actu per- Severemus. Talis gratia, quam Christus promeruit, datur praedestinatis,
qui per istam, licet per peccatum Originale infirmati et vulnerati fuerint,
tamen a peccatis abstinent, hona opera exercent, ei aeternam beatitudinem certissime consequuntur. Bane efficaciam gratiae, quae ex praedestinatis elucet. S. Augussinus admirans concludit: e Subventum est igitur infirmitati voluntatis humanae, ut divina gratia indoelinabili iser et insuperabiliter ageretur. et ideo quamvis infirma, non tamen deficeret, neque adversi tale aliqua vinceretur. ΝLoquitur hic S. Augus inus de dono
perseverantiae sinali, atque ideo etiam de ipsa toniunctione mortis cum Statu gratiae, vi cuius Deus ita ordinal et disponit causas naturales, ut mors contingat eo ipso tempore, quo praedestinatus est in statu gratiae. Hoc vero sinalis perseverantiae dono
homo indeclinabili re et insuperabiliter agitur, atque ad salutem perducitur; tum quia in hominis potestale
non est . ut rapiatur tunc, quando est
in statu gratiast, tum quia post moriem peccare amplius non potest, elselicitate sua excidere. Hinc S. Doctor insert. quod sinalis perseveran-lia in statu naturae lap3ae, et per Christum reparatas, sit speciale do-
num, quod loeum non hahuisset in
statu innocentiae. In isto enim statu, cum homo morti obnoxius non suisset, perseverantia non debebat compleri per mortem, sed exigebat tantum omissionem cuiuslibet actus graviter peccaininosi: contra in praesenti statu sinalis perseverantia in bono non tantum per omissionem actus graviter peccaminosi, verum etiam per mortem habetur eo tempore obitam, quo homo est in Statu gratiae . Ut amtem mors tali tempore conlingat vel non contingat. non est in hominis potestate, sed in solius Dei arbitrio positum, qui ex peculiari benevolentia
et favore indebito praedestinatos rapit eo tempore, quo eos in Statu gratiae esse cognoscit. - Haec igitur tola vis est, et significatio verborum illorum indeclinabiliser et insuperabiliter, quae non ad gratiam actualem sunt reserenda, quasi gratia naturae infirmae indeclinabilis et insuperabilis sit a voluntate . sed ad ultimam reserenda sunt praedestinati hominis voluntatem, quatenus haec dono perseverantiae sinalis in unita, atque liminata est; ideoque a iustitia amplius doclinare non potest, neque ab adversitate ulla deinceps superari. D nata enim sibi sit natis perseverantiae gratia, electi non amplius in via, sed in patria sunt, ubi nisi perseverantes
gustinus in loco adducto loquatur de gratia actuali, nihil exinde contra dogma catholicum inferri potest. S. Dotior enim solum declarat, quod omnes Catholici admittunt, dari disparitatem inter gratiam hominis innocentis, et lapsi, quod nempe illa suerit lantum illustrationis, et haec sit etiam inspirationis, vi cuius Potentius in voluntalem agat; nullatenus autem docet, quod illi resisti po- Duiligerim Coo e
152쪽
nisset, huic vero non possit. Atque si per adiutorium quo generatim gratiam esseaeem intelligit, quae certo ei insallibiliter essectum salutarem
producit. S. Doctoris mens solummodo est ostendere, efficacem gratiam in statu naturae reparatae Vere
existere, et hominibus concedi; ideo autem non negat dari etiam gratiam susseientem, quam aliis in locis adstruit, ut palet ex locis n. 2 citatis.-Neque ex illis verbis, quibus voluntas divina gratia indeclinabiliter et insuperabiliter agi v dicitur, inferri
potest, S. Augustinum gratiam necessitantem adstruxisse. Nonnulli enim contendunt, pro insuperabiliter legendum esse inseparabiliter, quoniam liaec vox in pluribus antiquis manu scriptis reperitur i v. Perrone sit. Quod si legatur insuperabiliter, dici potest, S. Doctorem loqui
de efficacia gratiae in actu primo, Seu de esse acta virtutis, quam voluntas humana declinare et superare nequit: vel cum Cl. Perr e l2 asserendum est, illas voces non in humanam voluntatem cadere, sed in concupiscentiam, et advorsitates huiuS vitae, quibus voluntas, divina gratia instructa ae roborata, superari non possit, Si gratiae firmiter obtemperare statuerit: unde S. Duelor subdit: cet ideo
quamvis infirma etc. 20bi. VII. Certum est ex S. Augustino, Pelagium admisisse gratiam possibilitatis, seu gratiam susscientem, quae dat p0SSe agere, Sed, reluctanto libero arbitrio, essectum non sortitur. Λt vero S. Doctor hanc gratiam impugnavit, et exegit, ut Pelagius talem gratiam constiteretur, quae ipsam voluntatem et actionem producit. - Ideo contra Pelagianos et Semipelagianos disputans nunquam admisit gratiam, cui voluntas obtem
perare, vel resistere possit; sed constanter docuit, gratiam Christi semper cum bona voluntate coniunctameSSe, quoniam hanc illa efficit. L. Iad Simplician. qu. 2, sic loquitur:
et Manifestum est . frustra nos velle, nisi Deus misereatur. Illud autem nescio. quomodo dicatur frustra Deum misereri, nisi nos velimus. Si enim Deus misereatur; ergo iam volumus: ad eandem quippe misericordiam pem linet, ut velimus. Deus enim operatur in nobis velle et operari. 3 Imo S. Augustinus aperte negat, humanam voluntatem gratiae divinae res, stere posse, hanc enim l. de corrept. et grat. c. 14 vocat, et inclinandorum eordium omnipotentissimam potest lem, v et t. de Praedest. Ss. cap. 8ail: et Haec itaque gratia, quae Occulle humanis cordibus divina largitate tribuitur, a nullo duro eorde respuitur: ideo quippe tribuitur, ut cordis duritia primitus auferatur. 3 Similiadoeet aliis in locis. Resp. Errant profecto. et calumniae rei sunt, qui gratiam sufficientem CD tholicorum confundunt cuin gratia possibilitatis Pelagianorum. Prior est Dei donum naturae superadditum; posterior ipsa est natura liberi arbitrii, vel lex, ac doctrina. Audiatur
ipse Pelagius sic loquens apud S. A i gustinum 3ὶ: Nos, inquit, tria distinguimus , et certum velut in ordinem digesta partimur. Primo loco posse statuimus; secundo velle, ter-lio esse. Posse in natura, velle in arbitrio, esse in essectu locamuS.
Primum illud, id est, posse, ad Deum proprie pertinet, qui illud creaturae
suae contulit: duo vero reliqua, hoe est, velle et esse ad hominem reserenda sunt. 3 Ita perfidus ille, ac versipellis haereticus per possibilitatem solam naturam , quae a Deo
153쪽
52 PARS IV. lest, intelligebat: per gratiam vero, quae possibilitatem illam adiuvat, legem, doctrinam , exempla Christi, et alia huius generis externa adiumenta. Porro S. Augustinus a Pelagio volebat oblinere, internam Christi gratiam voluntatis prorSUS requiri, ut possibilitas illa adiuvetur ad
bonum volendum et faciendum, quoties homo bonum illud vult et facit.
Ideo S. Doctor ibid. s) ait: c Si ergo
consenserit nobis i Pelagius , non SO-lum possibilitatem in homine, etiamsi nec velit, nec agat bene, sed ipsam quoque voluntatem , et actionem et c. divinitus adiuvari, ut Sine illo adiutorio nihil bene velimus , et agamus; eamque esse gratiam Dei per Iesum Christum D. N. , in qua noS sua, non nostra iustitia iustos facit, ut ea sit nostra vera iustitia, quae nobis ab illo est; nihil de adiutorio gratiae . quantum arbitror, controversiae
relinquetur. η quae ergo S. August, nus contra gratiam possibilitatis , a Pelagio admissam, disseruit, nullo modo impugnant gratiam sufficientem, quae iuxta cath0licos Supernaturalis et interna est, ac omnem actum salutarem praevenire debet. Falsum porro est, et a solis Calvinistis, et Iansentanis excogitatum, S. Doctorem nunquam admisisse gratiam, cui humana volunt ab reSistere possit: contrarium evincunt testimonia n. 2 allata. Aliter ergo ipsius dicta intelligenda sunt, dum gratiam
cum bona voluntate coniungit, ac bonum volendi asseclum gratiae adscribit. Mens nempe S. DOctoris est gratiae praevenientis necessitati in ostendere, non autem Sufficientis gratiae existentiam negare. Sic citato
lib. I ad Simpl. qu. 2, S. Boetor impugnat sententiam, quae fuit postea Semipelagianorum et quorumdam Pin
lagianorum, Deum nempe velle laustra iuvare hominem a miseriis sepsius, nisi homo praemitteret am-ctum bonum volendi: unde prima boni voluntas, non a Deo, Seu gratia praeveniente, sed ab homine homini inesse dicitur, quem errorem S. Doctor l. IV, c. Iulian. 23 denotat his verbis: ε Vos, ut video, ponere iam coepistis merita gratiam praecedentia, quod est petere , quaerere , pulsare: ut his ineritis debita illa reddatur, ac sic gratia inaniter nuncupe- tu P. . . . Docentibus vobis, ideo non
omnes salvos fieri, et in agnitionem veritatis venire, quia ipsi nolunt pet re, cum Deus velit dare; nolunt quaerere, cum Deus velit ostendere; nolunt pulsare, cum Deus velit aperire : a in qua quidem erronea Sententia omnipotentia voluntatis divinae pendebat a praeviis dispositionibus humanis. Contra vero Augustinus loco, qui nobis opponitur, contendit , voluntatem humanam, Seu
velle nostrum non praecedere Seu
praevenire Dei misericordiam , imo ipsain sequi. et Nescio, inquit, quomodo dicatur frustra Deum misereri nisi nos velimus. Si enim Deus mi-
Seretur, ergo iam volumus: γ quasi diceret, cum Deum misereri sit gratiam indigno conserre, Si misereatur, ergo iam non volumus nisi praeventi. Adde quod volitio illa, de qua ibi
loquitur S. Doctor, potest etiam apposite ad eius intentum intelligi de volitione indeliberata, quam efficit gratia praeveniens in actu primo. Quod si S. Boetoris verba intelligantur de volitione deliberata, seu
de ipso voluntatis consensu cum gratia coniuneto, et a gratia producto,
responderi potest, S. Augustinum hic loci agere de misericordia etsi-caei, non excludendo gratiam sunsicientem, quam Deus concedit. ei-
154쪽
iam eum non ita essicaciter misere- cuncta praescientis intentio 23. tur. IIoc idem observandum est cir- Frustra autem confugisset ad Dei ea reliqua loca, quae nobis obiiciun-lui cum enim in his S. Doctor maximam gratiae efficacis vim commemdet, non ideo negat gratiae sum cientis existentiam, quam aliis in locisi larissime praedicat. Ei quamvis de talia efficaci saepius ad Severet, quod i Arto et insallibiliter dat velle et perficere, nullibi tamen adstruit gratiam necessi Iontem, quae liberum arbitrium adimat, et potentiam gralide, resistendi absolute lollat. Id patet ex eo, quia, ut ostendat gratiam esseacem certo et insallibiliter actum salutarem, ad quem a Deo conceditur, consequi, ad duplex confugit adiumentuin, nempe , ad omnipotentiam Dei, et ad eius scientiam ; ad omnipotentiam quidem, quatenus ipsa plures habet gratias in sua poteState, ita ut, si liomo uni resistat, aliam ei tribuat; ad scientiam vero, quatenuSeam tribuat, cui praevidet hominem libere consensurum. Quare duo haec semper S. Doctor coniungit, ex. gr.
niam non potest essectus misericordiae Dei esse in humi uis potestate, ut
frustra ille misereatur, Si homo n0lit : quia si vellet etiam ipsorum mi Sereri, posset ita vocare, quomodo illis aptum esset ut et moverentur, ei intelligerent, et sequerentur. v Et
paullo infra: . Nullius Deus frustra
mi Seretur; cuius autem miseretur, sic eum vocat, quomodo scit ei
congruere, ut Vocante in non P Spuat.
Nec unquam destitit S. Doctor ab horum attributorum coniunctione in Sratiae virtute exponenda, ita ut in
postremo Suorum operum adversustulianum scribat: ε Absit ut impediatur ab homine omnipotentis et
iii L. I. qu. 2. n. 13. u. Op. impors. e. Iulian. I. I. cap. 23.
praescientiam, si credidisset, et docui Sset, Deum necessitatem velle humanae voluntati inferre; ad hoc enim satis erat urgere solam omnipotentiam.
Obi. VIII. Gratia sufficiens est inmtilis, quia nunquam sortitur essectum: e Stetiarn perniciosa, quia ad hoc unum servit, ut hominem reum essiciat, et in cuspam coniiciat graviorem: et ideo dieenda est Deo indigna: quorsum enim deus eam daret, cum iam praeviderii, eam non nisi in perniciem e se cessuram 8 - Haud male profecto
videtur ille orasse, qui dicebat: Astralia sufficiente libera nos, Domine. Nec immerito Iume uius 3ὶ scripsit:. Istud gratiae sufficiemis genus, quo
adiuvante, nullum unquam opus saccum est, aut siet unquam, Si est verum distinctumque a gratia emcaci membrum, videtur monstrum quo dam Singulare gratiae, solummodo peccatis faciendis, maiorique damnatio ui accersendae serviens, ideoque
lapiis hominibus citra Dei invidiam
damnandis excogitatum. a Practice hae iii re omnes consentiunt; nullus
enim ex Christianis est qui petat a
Deo gratiam, quae Salutarem actum non producit, et ipsa Ecclesia non petii a Deo nisi gratiam emcacem. Resp. Primo ObServandum est, non omnes Theologos catholicos admittere, quod gratia, quae Sufficiens est, et veram ac completam ad bene operandum potentiam tribuit, nunquam sortiatur essectum. Nam Molinistae contendunt, gratiam sussicientem ex natura Sua non disserre ab efficati, utque ideo eandem gratiam, si ei resistat voluntas, manere inefficacem, et si ei consentiat voluntas, fieri es- sicacem. Iuxta hanc sententiam Cl.
155쪽
154 rans IV. Perrone praelatae obiectioni respondit dicens: et omnes eiusmodidi me ultates, et si quae sunt aliae, laborant, ut Logici loquuntur, salso
supposito; ex eo enim oriuntur, quod ponatur intrinsecum discrimen inter gratiam emcacem , et gratiam sum- cientem , quod tamen Ecclesia non docet. Si igitur gratia sufficiens nihil aliud est nisi gratia reiecta, SPu gra tia, quae ex sola hominis malitia, es- sectu suo caret, patet, nullam inde
amplius peti posse difficultatem. Nihil
enim eiusmodi gratiae deest, quod requiratur ad esseelum obtinendum; sola siquidem perversa hominis voluntas efficit, ut ea non producat es- sectum, ad quem expeditam, ac plenam tribuit facultatem. 3 - Quamvis autem alii Theologi non admittant, eis caciam vel inessicaciain gratiae a solo dependere conSenSu voluntatis dato aut negato ; omnes tamen prosilentur, gratiam mere sufficientem seu inefficacem manere, non
ex desectu gratiae , sed ex desectu hominis, nempe ex vilio voluntatis libere renitentis. Omnes idcirco tamquam impiam et blasphemam repudiant illam Iansenti sententiam, quae gratiam susscientem monstrum quoddam singulare appellat, eamque aS- serit talem esse, quam velit daemon hominibus dari. 0mnes quoque Sequentem propositionem damnant, ab
Alexandro VIII proscriptam: e Gratia
sussciens statui nostro non tam utilis, quam perniciosa est; sic ut merito possimus ditere: a gratia sufficiente libera nos, Domine. v Omnes denique in eo conveniunt, quod gratia sum-eiens Dei donum sit cum Inagna Salutis utilitate coniunctum. Quamvis enim gratia sussciens non producataclum salutarem ad quem a Deo conceditur, ex. gr. actum conversionis
in peccatore; excitat tamen illumina. tiones in intellectu, et pia desideria in voluntate, quae sunt dispositiones
ad actualem conversionem, atque Radipe conlingit, ut pii voluntatis motus, qui debiles prirnum et inefficaces
sunt, SuccesSi e augeantur, creStant,
et tandem in actum habeant, prout aecidisse in S. Augustino, et aliis
magnis peccatoribus ut plurimum a cidere, notum est: ergit salsum est,
quod gratia sufficiens sit inutilis et
nunquam ad actum reducatur. Praeterea, dum homo se a gratia excitalum sentit, Dei se vocantis suamque salutem promovere volentis benignitatem cognoscit: suae autem voluntatis resistentiam considerans quae
divinos conatus irritos reddit, propria infirmitate et malitia confunditur ; atque ita, quamvis actus Salut ris non sequatur . eonfidentia tamen in Deum, et humilitatis sensus excitari et augeri possunt; unde iterum patet, gratiam sufficientem non omni emolumento destitui. Denique sicut in caeteris rebus quibuscunque potentia agendi, etiam actu orbata. in se nona, et divinae honitatis argumentum es ita etiam gratia sussciens, quae pota aliam ad actum salutarem confert, nec inutilis, nec noxia, sed in se bona dicenda est. Et quemadmodum Deo indignum non eSt, potentiam videndi, audiendi et loquendi hominibus conferre . quos praeVi
dei his sensibus non bene, sed male usuros; ita quoque Deo indignum
non est gratiam conferre . quam prae videt in perniciem ceqsuram e RSe ei,
qui pervicaciter ipsi resistit. Bene
emin perpendere oportet, sinem totalem omnium rerum esse gloriam Dei, seu divinorum attributorum manifestationem. Deus autem concedem do gratiam, seu conserendo potentiam ad aelum salutarem . semper )υ Cooste
156쪽
honitalem et sanetitatem suam man, dogma talholieum ad utramque gra-lestat: si autem actus ex eulpa ho- tiam pertinere, adeoque hominem ebminis non sequitur, gratias ei demitarn gratia emeaei motum et excita- subtrahendo, aut poenas infligendo,ilum posse dissentire, si velit. Id iustitiam suam ostendit, et sic finem vincunt argumenta I 426 allata, qui- totalem semper eonsequitur. Obie ibus probatum psi, gratiam efficacem elionem igitur adversariorum omni non esse necessitantem, et per uam soliditate destitui. sarmani sesitim est. liberum artii trium non tolli. Et sane
- Frivola sunt etiam quae ullimo ex ipsa S. Scriptura 2 de iusto dieit: oratione Fidelium et Ecelesiae inse- Oui potuit trΠnsgredi, et non est
runt. Nam ahsonum quidem esset, a transgressus, sucere mola et non fe- Deo petere gratiam mere sufficientem. quae ob resistentiam voluntatis esseclum non sortitur; id enim esset implicite saltem ipsam voluntatis resistentiam velle: recte autem petitur a Deo gratia rere sufficiens, quae potentiam ad actum salutarem tribuit.
Et sane quando fideles a Deo peliant gratiam, simpliciter petunt gratiam ,
qua possint superare tentationes eloblin re salutem, atque pro beneficio agnoscunt quamlibet gratiam . quae vires praestat verse sufficientes ad bonum operandum. Quod si petunt a Deo gratiam efficacem, non ideo potiant.
aut petere possunt. quasi gratia pure sustu tens esset inutilis ei pPrniciosa, i hoc dogma cum tradita gratiae em quod ex dictis salsum est: sed quia i eatis notione pugnat, qua dicitur, e magis convenit petere beneficium sicaee in gratiam certo et insallibili maius. et auxilium, quod non lanium ter dare velle et perficere. Generatim dat posse, sed ipsum agere. Ex eadem enim in homine distinguonda est po- ratione Ecclesia praecipve quidem tentia ah aetn: illa sine isto existere gratiam esse acem a Deo potit, sed ta- potest; ita, ex. gr. , mulli homines ha-men saepe in genere gratiam Dei ad lient polentiam generandi, quin un-lhoris agendum emagilat, quin eius quam actus sequatur. Et sic pariteresseaeIa in specie exprimatur si). potestas dissentiendi, seu gratiae re- Antii Ex dictis iam patet, dogma sistendi, potest esse in homine, quineat holicum esse, quod homo gratiae in actum transeat. Ut ergo certo et divinae resistere possit. Gratia autem insallibiliter per gratiam efficacem o- duplex distinguitur, nempe emcax et pus salutare prodi ua. ur, haud ne- Susticiens. Quaeri ergo potest, an do- cesse est, ut polentia dissentiendi, gnia ad utramque gratiam pertineat, seu resistendi tollatur, sed sufficit. vel an ad solam gratiam sufficioni sem ut haec potontia certo et insallibiliterrestringatur. Ast dubitare non licet,lin actum non transeat. Facile autem
eis: ergo qui gratiae efficacis auxilio mandata divina adimplevit, et opera
salutaria perfecit, potuit haec omittere, et peccata committere. Ss. Patres quoque in iustis qui recte operantur, potentiam ad oppositum agnoscunt. Concilium Tridentinum Sess. VI, can. 4. quin inter gratiam placatem et sufficientem distinguat, in genere anathema dicit illi, qui negat. liberum arbitrium a Deo mosum
et eae itasum .... posse dissentire. si relit. Dogma ergo catholicum est, hinminem quacunque gratia motum et
excitatum posse dissentire, atque etiam gratiae emeaei resistere. Neque
157쪽
ostenditur, talem insallibilem certitudinem per gratiam efficacem oblineri. Nam ipsi quoque homines hin Ginde plena fiducia iudicant et adseverant, actum quempiam certo et insallit,iliter secuturum non PSSe, quamvis potentia ad illum nullatenus de-Sit. Ita, ex. gr. , sine omni haesitatione dicimus, hominem Sapientem, mansuetum, et pietati addictum cerio et insallibiliter benefactorem. aut amicum suum dilectum occisurum non eSSe, quamvis potentiam oecidendi ei non denegemus. Quandoque etiam eum omni securitate expectamus noS, haud arduum heneficium po Scentes, certo ei insallibiliter ab illo exaudiendos esse, cuius benignam in nos indolem cognoscimus, et cui pro concedenda gratia validissima motiva proponere p0SSumus, quamvis eodem tempore intime nobis persuasum sit, uidem potentiam gratiam nobis negandi nulla tonus deesse. Quod si homines, qui imbecilles sunt, et saltiqueunt, ad tantam certitudinem pervenire valeni, quid de Deo dicendum orit omniscio et omnipotenti Deus
utique Scrutatur corda et renes, intima hominis perspicit, et insallibiliter cognoscit, quibus gratiis libera
humana voluntas consensura sit: dum
ergo Deus tales gratias largitur,aetus salutaris cerio et insallibiliter ponitur , non quia liberias seu potentia resistendi sublata est, sed quia haec potentia certo et insallibiliter in actum non transit, cum praescientia
divina salii non possit. Et si homines
in stirini propositis motivis efficere p0 Sum, ut certo petitam gratiam ab aliis obtineant, quibus tamen gratiam negandi potentiam nequaquam adimunt; multo magis Deus omnipotens, qui ineffabili modo in intelle-cium et voluntatem operatur . est-
cere potest, ut, non Sublata, sed eo servata libertate seu potentia resistendi, actus salutaris certo ac insallibiliter, et tamen libere Sequatur. Quamvis igitur homo etiam gratiae emeaci resistere possit, haec nihilominus certo et insallibiliter dat vello et perficere. Caeterum ad hanc diruscultatem enodandam inseruiunt systemata theologica in sequenti articulo peplractanda. Nota 3. Contrariam traditae doctrinae Sententiam propugnat R. P. Herculanus oberraura in sua Theologia morali l. in qua Traei. 2, caput si 23 hanc thesin proponit: a Re-
Spondetur Secundo, quod libertas nostra gratiae emeaei repugnare nequeat. y Quisque iam videt, hane propositionem aperte pugnare cum
canone 4 xv sess. VI Concilii Tradem tini, in quo credendum proponitur, non solum quod liberum arhi trium Deo per gratiam moventi et excitanti cooperetur, sed etiam quod dis-yentire possit, si relit. Eadem pro p sitio plane convenit cum propositionibus Iansenti et 0uranellii daumal lis in. 3 adi gulis l. Ast ei talus auctori non ideo systema Iansentanoen θmplinclitur , sed ex aliis principiis thesint suam probare nititur. Nam l. c. 3 s ita loquitur: et Nunc vero proe inquiust respondeo: cum Deus aliquid decorenit, et pro in ad id tribuit gualia in
ossicacem, illud nunquam deerit, liberum hominis arbitrium motui huici refragabitur nunquam. Cuius resp0nsionis ratio est sequens: Data ciusmodi sessi caci gratia, liberi arbitrii repugnantia non datur, non ιlabitur: quod non est, nec erit, nihil est.
quod nihil est, non habet sui causam, non polentiam, quia quod nihil potest efficere polentia non est. Non datur facultas ad nihilum: id vero. quod
158쪽
Deus non decrevit, est nihil, semperque erit niihil, lino cogitari nequidem potest. Ut quid de eo quaestionem
moves 3 - Ast lota haec argumentatio salso supposito laboral, quo con-enditur, quod non possit dari potentia quae non transit in actum, seu quae non producit esseclum. Quis autem Sanae mentis non intelligit,
talem assertionem prorsus salsam e
se' - Si Petrus per integram diem nihil omnino loquatur; locutiones huius diei nullae, Seu nihil sunt; an ideo etiam polentia loquendi hae die
in Petro nulla, seu non existens erit 3 Si Paulus castitatem vovens, et illibate conservans nunquam actum generationis exeresti, qui ideo in per-Sona Pauli semper nullus, Seu nihil manet, an idcirco potentia generandi eidem deneganda erii Τ - Eodem
modo in homine potentia dissentiendi, seu gratiae resistendi vere existere potest, licet haec potentia in actum non transeat, seu licet homo gratiae non resistat. llec te quidem citatus auctor dicit, ea, quae mere possibilia sunt, et nunquam ad existentiam Vocantur, nihil esse: sed male omnino concludit, cliam polentias, seu vires, quae possibilia ad existentiam Deare possent, nihil esse. Deus enim vult, et decernit in rebus a se creatis vires ac polentias, quas ipsemet eisdem contulit, et quae vere exi-Stuni, quamvis non semper in actum transeant. Atque ita Deus vult, et de- eernit in homine libertatem, Seu potentiam se rationaliter determinaudi ad actum, vel ab hac determinatione abstinendi, ut sert catholicum dogma; et ideo vere existit in homine polentia dissentiendi, seu gratiae reSis lendi, quamvis, curn gratia est efficax, polentia ista in actum non transeat. - Αst citatus auctor in ipsa libertatis desinitione a reliquis Theologis
penitus dissentit. Nam ibid. ait:. Libertas i creata, est saeuitas suinplendi id. quod ea usae sinati. seu rationi motrici defuit. Ut exindo actus liber sit ille . cuius motrix ratio proxima per partem aliquam est in ipsa
voluntate. s duo modo autem cauSamotrix concipienda sit. dum gratia est efficax et actus salutaris sequitur.
brevi sententia explicat ibid. i 2 dicens In genere Pausae motricis ,
seu moralis, primam pariem conseri lex aeterna in omnibus praeceptis morali hias latens: alteram partem tribuit gratia: quibus datis, liberum arbitrium ex propria vi Suam quoque , id est, tertiam partem i puta semper in genere causae motri eis, addit . ,
Ast vix intelligi potest, quomodo in tradita definitione liberias in dissorentiae, seu immunitas non soluin a coactione, Sed etiam a neeessitate exprimatur. Nam id quod causae motrici deest, suppleri etiam potest per
vires, spontanoe aui nee ssario agentes. Sic ex. gr. Si duobus equi S . Oneri vehendo imparilius tertius iungatur, et mutus sequatur; nemo dicet. hunc equum, qui supplet quod causae motriti d fuit, libere agere.
Etiam Iansentani, ut actus humanus, bonus aut malus contingat, motriceni rationem proximam iii voluntate collο-
eant, quam autem neceSsario aut coelestem, aut terrenam deleelationem sequi contendunt. Ergo in adducta desinitione etiam modus explicandus suisset, quo id suppletur, quod causae motrici defuit. - Praeterea , Si
libertas nihil aliud est quam facultas supplendi id, quod causae motrici, desilit; quaeri potest, quid dicendum
sit si voluntas gratiast non consentit
atque ideo non supplei id, quod causae motrici, nempe legi et gratiae
defuit Τ- quomodo libera dici pot-
159쪽
est, eum id , in quo libertas consistit, in ipsa non inveniatur, praecipue
cum iuxta ei latum auctorem, facultas Seu potentia , quae nihil efficii, ipsa quoque nihil sit' - Concedi quidem potest, quod idem auetoreum S. Augustino docet. malum nihil esse, atque ideo caurum Seu potentiam , quae illud producit, non habere : ait enim I 157 in nota: a Malum seu morale, Seu quodcunque aliud. merus desectus boni planeque
nihil est . ac proinde nullam sui causam habet. Voluntas nostra in eo solo peccat. quod verum bonum amplecti omittat: v admittit ergo, voluntatem deficere a bono, ac id, quod causae motri ei defuit, non supplere p0SSe
atque id in desii nitione exprimendum fuisset, ut libertas indisserentiae in
ipsa manifestaretur. - Denique ob servanda quaedam sunt ei rea quarium corollarium; quod citatus auctor ex sua desinitione libertatis deducit scilitet: et Quilibet actus seu omissio agenti eo magis sive ad meritum, sive ad culpam imputatur, quo minor erat ratio motrix, et proinde quo plus voluntas in desectum causae sinalis de suo addidit. x Notandum nempe
est, duas causae silualis Seu motricis partes legi aeternae, et gratiae assugnari: lex vero aeterna pro omnibus aequalis est: gratia autem vel maior vel minor, prout etiam ex altera parte concupiscentia, aut magis aut minus vehemens eSi: iuxta praelatum ergo corollarium actio bona eo minus ad meritum imputatur, quo maior gratia, et minor concupiscentia suerit; unde Sancti eo minora merita haberent, quo magis devicta concupi Seentia gratiis abundant, et B. V. Maria, quae sine omni concupiseentia, et gratia plena fuit, minima merita habuisset. Certe in ullo solidius alii Theologi procedunt. dum cuin S. Augustino docent, per gratiam intellectum illustrari, ei voluntatem ad honum moveri, ae ideo libertatem non minui, sed augeri, ac imputationem ad meritum non minorem, sed maiorem sieri. quod ex inserius dicendis clarius apparebit.
lv. Gratiae emcaera non consistit in deleetatione relative rielries ad sensum Ian- senti.
3 428. Iuxta systema Iansenti. quod S 406, nota 1 expositum fuit, gratiaesticax consistit in delectatione e lesii inde liberata, superiori. et relative ad minorem oppositam concupiscentiam victrici, voluntatem ad as-Sen Sum neceSsario impellente. Nam
summius duplicem distinguit in voluntate delectationem, coelestem nimirum, quae ad honum, et terrenam, quae ad maluin trahit: asseritque delectationem hanc unicum esse pondus, quo voluntas nostra, per peccatum infirmata et corrupta, necessario
et in deliberate determinatur sive ad honum, sive ad malum, ita ut impossibile sit, maiorem delectationem vinci a minori. Nam, ait lib. IV de
gratia c. 6, 4 maior delectatio nunquam sane delectatione minore supe-
stabitur. a Lib. VIII caput tertium sic inscripsit: et Λdiutorium Christi determinat, ac praedeterminat etiam ph7sice voluntatem ut velit, et ardentius velit, et ex quo capite istud ac- ei dat: ι porro ibidem ostendere ni- litur, id accidere ex delectatione,c quae facit, ut necesse sit animum istud sequi, et secundum istud operari. quod amplius delectaverit. x Etlib. VIII cap. 8 scribit: e Perspicue
apparet. impossibile esse , ut adiutorium illud coelestis delectationis non determinet, imo praedeterin inelvoluntatem, quia facit, ut velis, et sine illa velle non possis; facit etiam, ut ardentius velis. et sine illa arden-
160쪽
sios velle non possis: facit denique,
ut necesse Sit animum Sequi, et Se
eundum illud operari, quod amplius
delectaverit. a Tota igitur vis dele- elationis relastra est, ita ut, si inaior fuerit vis gratiae, quam vis concupi Scenitae, necesse sit voluntatem bene operari: e contra si maior fuerit vis concupiscentiae, quam vis gratiae, necesse sit voluntatem male operari; et vigente enim delectatione carnali, impossibile est, ut virtutis et honestalis consideratio praevaleat, 2 inquit Iansentus ). - Ast liaee doctrina Iansenti non solum falsa, sed
et haeretica est, atque contradictionibus xcalet. 1. Falsum est voluntalom sempersequi delectationem victricem; quia etiam per in oliva timoris ad agendum impelli potest: atque ita etiam gratia,
quantumvis emicax, non Semper Operatur in nobis delectationem stricte Sumptam. Sed quandoque excitando timorem nos a malo retrahit, et ad bonum pertrahit, ut Ss. Litterae do-
eont. Nam Eceli. I, 27 diei iur: Timor Domini ea pellit pectulum; Ierem. XXXII, 40: Timorem meum
stabo in corde eorum, ni non recedunι
a meo Christus ipse isti ait: Nolite
timere eos, qui occidunt corpus, animam autem non possunt occidere; sed
potius timete eum, qui potest et animam, et corpus perdere in gehennam: qui it monitum ostendi l. ad homines
a pei alis retrahendos timorem quoque plenarum Salutarem esse; talis autem ibon esset, ni Si per gratiam cssicacem excitaretur. Falsum est ergo quod Iunsenius propugnat ac pro certo sumit, delectationem nempe eSSe Unicia in medium, quo homo saltem proxime, e vitiorum eoeno educitur, atque ad convErsionem, ac Salutem
lertur; idum enim esseelus etiam timori adscribitur. qui per gratiam essicacem in corde excitatur. Hoc idem docet S. A ugustinus, qui serui. 318 3 de tempore ita loquitur: et Cum timetur poena . quam Deus minatur, discitur amari praemium, quod pol
licetur; ac sic per timorem poenae bona vita retinetur. v Et l. de corrept. et grat. cap. 5 clare contestatur, non per solam delectationem , sed etiam per correptionem, quae timorem, pudorem vel dolorem producit, homines emendari; ait enim: c Non vis lualibi vitia demonstrari; non vis, ut seriantur, fiatque tibi utilis dolor, quo
medicum quaeras... quaSi laudanda, vel indisserenter habenda sint vilia, ut neque laudentur, neque vi lup rentur; aut vero nihil agat timor comrepti hominis, vel pudor, vel dolor. 3Εodem modo S. Boetor sat perspicue docet, nullatenus peccata semper terrena impellente dolectatione committi; nam l. II de peccat. merit. et
cata iuste imputari, quae non delectationis illecebra committuntur, Sed causa devitandast molestiae alicuius, aut doloris, aut mortis. 3 Imo. quod contra Iansentiun summi momenti est, ipse Sanctus de seipso pro siletur, non Semper Se operatum fuisse pro maiori, quae eum praeveniebat. delectatione; ait enim liber VIII Conse sto. 5ὶ: et Non faciebam quod et incomparabili assectu amplius mihi placebat. v Eodem modo S. Prosper, si- dissimus S. Augustini discipulus, claris verbis docet, hominem moveria pluribus aliis motivis ad liene agendum praeter charitatem , et delectationem; nam lib. contra Colla l. 63 ita praeclare loquitur: et Trahit timor; principium enim Sapientiae timor Domini. Trahit laetitia; quoniam