장음표시 사용
211쪽
2 PARS IV. Stam 'sobis Sua pei Heatia timi te ac D perare, omnia tamen non possit. Nun
si prima cadani inutilia, alia praesto sunt, donec voluntas tandem saligaineedit, bonoque consentit. Quod exemplo aquae illustratur, quae quamvis mollis et fluida, saepius lamen iteratis suis ictibus durissima saxa Oxeaval; undo illud Senecae it 3 asserteisiichon : et Quid magis est saxo durum, quid mollius unda' Dura lamen
molli saxa cavantur aqua. 3 - ASi
hoc systema plerasque disti cultates
incurrit quae contra Systema Congruitiatum moventur. Concedendum omnino est. Deum pro sua Omnipotentia et sapientia in sinita maxima anxiliorum suorum multitudine ει varietate vii possn ad imminutu voluntates convertendas, et in bonum inclinandas, admitti autem non potest, Deum multitudine si varietate auxiliorum suorum uti de here, ut consensum hominis obtineat plgratiam esticacem ruit dat. Ilinc S. l
Stema meensens ait: a Dimieullas est in eo. quod tali modo non dare tur quoddaiu auxilium singulare gratiae insallibiliter emicaeis, eum se- lcundum tale systema omnis estieaeia reponeretur in aggregalione multorum auxiliorum: ast communit r SS.
Patres cum S. Augustino, S. Tho- lma et caeteri Theologi auxilium squoddam, seu causam singularemaSSignaui, ex qua gratia suam estica eiam habet. , Et duin in allato systemate gratiae enicacia obscuratur,
etiam liberiali humanae haud optime
consulitur, dum allirmatur, voluntatem singulis quidem auxiliis, non vero omnibus simul sumtis resistere posse. Parum enim refert, num quis unasorii lane ligatus vel multis tenuibus
lanibus, a quibus Se extricare ne-
queat, cireum septus incederst non possit.
t 3 434. 0perae pretium est, ut sy-gtomata deelarata invitem conserantur, atque inde cognoseatur, in qui-l bus sibii invicem opponantur et iuquihus conveniant. 1. Primarium inter recensita qua- .uor systemata diserimen in expli-randa dupli ei modo gratia elii caeleonsistit. Thom istae enim et a tigrini nitini gratiam ab intrinseco es cacem defendunt. ae docent, ideo a voluuiale humana liberum consensum praestari, quia a Deo eonceditur gratia ossicax : Mollinistae vom et conii uiuae eont udunt, gratiam esse ab 'Urinseco Vsicacem. et propterea in ipsorum ustemate gratia si essicax , quia a voluntate humana libere consensus praestatur. Ex quibus tacito colligitur, osseae iam gratiae elarius proponi a Thomistis et Augustinianis, quam a Molinistis et congruistis, auia ex illorum uste male manifeste Ipparet, ipsum consensum hominis disse donum Dei, Deu in operari vello
et perficere, ac grialiam omnipotentissimam esse ita ut omnem cordis duritiam vincat, et ex nolentibus volentes faciat. - Libertas autem hominis in actibus salutaribus lacilius intelligitur in s3stemate Molinis1amim et Congruitiarum, quam in sIstemate Thomistarum et Augus iniu-norum, quia iuxta illorum sententiam gratia tunc tantum esseax st,
cum consentit voluntas, quae eidem gratiae consensum negare, Seu reSistere potest: talis autem sententia coimn uni hominum sensui maxime accommodata est. - Gratiam sussicientem dari eamque agendi puten-l liam eonferre omnes admittunt: ast
212쪽
iuxta nomissas et guo ut inur rus p tentia agendi, quae per gratiam sus- scientem consertur, nunquam in actum transit, sed semper iuxta Tho-mistas gratia alterius naturae et iuxta Aussust istiatios validiori gratiae gradu
Opus est, ut ab homine consensus praestetur, et actus Salutaris Sequatur. Etiam iuxta Congruistas gratia in eireumstantiis incongruis collata
nunquam essectum consequitur. sed gratia in ei reumstantiis congruis conserenda est, ut consensus ab homine praestetur et actus Salutaris Sequatur. Igitur in systemata dumtaxat Minii niano gratia pro captu humano, et
iuxta etymologiam vocis vere sulliciens adstruitur, quia in hoc tantum systemate docetur, eandem natura ei indole gratiam emicarem fieri, si voluntas consentit, vel inefficacem manere, si voluntas resistit. 2. SIstem ala Thomistarum et Atms istinianorum reipsa si hi non opponuntur, Sed gratiam sub vario respectu consideratam explieant. Tho-mistae gratiam in sua causa seu in Deo, a quo eoneeditur, considerant, et operationem divinam explieare niluntur: generali quippe principio innixi, Deum in ordine naturali et supernaturali primani esse causam mo-Ventem, tum potentiam agendi tum ipsum ae lum , imo et libertatem in actu divinae operationi adscribunt: ultro autem latentur, Deum , dum
gratiam confert, agerct seu omnipotentiam suam applicare modo naturae humanae consentaneo. Hunc
porro explicant Augustiniani, qui gratiam in homine tonsiderant, ei quid supernaturalis operatio divina in anima hominis efficiat. declarare
student. Naturae enim humanae . rationali et liberae maximo consentaneum est , ut ad agendum inellatur Pro non enuo n30tiva et removendo Am. u. 211ohstaeula, illustrando intellectum et movendo voluntatem . quod utrumque praestat gratia Redemptoris iuxta systema Augustinianum. Neque ab hoc systemate multum distare videtur sententia Congruissarum, qui e sieaeiam gratiae ex circumstantiis eo gruis repetunt. Nam ei reum stantiae, ut in naturam rationalem et liberam salubriter influant, et gratiae, quae illi ad aelum salutarem consertur, congruae sint. vix aliter intelligi possunt, nisi tamquam media . quihus vel remole vel proxime cognitio honi ex parte intellectus, aut dilectio boni ex parte voluntatis promoveatur, aut impedimenta sti obstaeula honi removeantur. Multis idcirco Congruis aegratiam ab intrinseco potius quam ab extrinseco es sileatem propugnare videntur. Negari saltem non potest multa esse, in quibus allata tria fr-stemata conveniunt.
3 435. Si homines ing io et veritalis amore praestantes inter se dissentiunt et altercantur, saepissime contingit, ut variae, quas pr0pugnant, sententiae sub aliquo respectu verae, sub alio autem salsas sint, atque in eorum medio veritas inveniatur. simile iudicium etiam de Theologis
Oeeonomiam gratiae per varia systemata explicantibus, haud immeri losertur. Constat enim pro quolibet systemato stetisse viros, doctrina Pipletale eximios . ac de Ecelesia optimst meritos. Ab omni igitur prudentia et e haritate recederet, qui assPrere non vereretur, aut unam aut alteram istorum Theologorum partem averitate penitus aberrasse, argumenia nullius ponderis pro re sua adduxisse. et nonnisi salsas, spuriasque opini nes Pro Dugnare tentasse. Tam teme-
213쪽
2 2 PARS IV. rarium iudieium sto miniis terra lieet, quo certius constat, ipsam Eeelesiam neutram Theologorum partem iudieio suo reprobasse. Censendum potius est, in quolibet sistemate talia inveniri, quae vera sunt, et ad oeconomiam gratiae explicandam idonea, atque ideireo ex istorum collectione, Seu ex systematum synthesi illum
dogmata gratiae conelliandi modum inveniri posse, qui veritati magis a propinquaret. Hae de causa celebres Theologi , ut Card. Norisius, Alph Moynius, Lambertus. praecipue vero Honoratus TourneIν ex variis ustematibus illas sententias adoptarunt, quae minoribus dissicultatibus
obnoxiae ae veritati magis consormes esse videntur, et ex illis novum Systema construxerunt, in quo dogmata
de stratia effleaei et suffrienti, ac delibertate hominis in aetilius salutaribus sequenti sere modo declarantur et eonciliantur. 1. Ad millenda est duplex gratia e scax; una ab intrinseco efficaae, quae ellieit . ut libera hominis voluntas con .sentiat ; altera ab eaιrinseco Uticaae, quae ideo esseclum sortitur, quia libera hominis voluntas ipsi consentit. Existero gratiam ab intrinseco ellie, eem Thom istae et Augustiniani in- vietis probant argumentis in; verum etiam Molinistas sat solidis argumemtis probant, existere gratiam ab extrin-Meo emeacem , quae nulla alia superaddita gratia ideo essectum so titur, quia voluntas ipsi consentili 2 . cum neutrum sIste ina ab Ecelesia reprobatum sit, catholice assirmari potest existere gratiam ab intrinseeo efficacem , ei catholice pariter assim mari potest,existere gratiam ab extrinseco enicacem. Istae autem duae Sententiae, quae in nominatorum Theologorum SIstematibus sibi oppositae
videntur, saeile eoneiliantur ditendo,
utramque gratiam existere ab intrimineo et ab extrinseco emeacem , et modo hanc modo illam a Deo elementissimo concedi. Hae eonclusione admissa, gravissimae disti euitales declinantur, quae prae satis systematibus opponuntur. Nolintistae enim ideo vel maxime aeri stylo exagitantur, quia omnem gratiam ab extrinseco efficacem esse dicunt, et, hoc
principio postis, gratiam ab intrinseco
efficacem penitus excludunt. In sJstemate autem P mistarum et Augustinianorum illa praecipue Sententia displicere ei impugnari solet, qua gratia quidem sussciens admittitur,
sed talis . quae nunquam salutarem sortitur essectum, nisi gratia ab intrin-Meo efficax superaddatur. Ad duplicem hunc scopulum evitandum existentia tum gratiae ab intrinseeo es-ficacis in sensu Thomissarum et Augustinianorum, tum gratiae ab extrinseco ess caris in sensu Molin tiarum rectissime ad millitur. In eo. dem autem hoc systemate recte etiam diei potest, Deum pro infinita
sua sapientia ei bonitate quandoque hominem in talibus ei reum stantiis congruis voeare, in quibus liberum
voluntatis consensum secuturum eSSE
praevidet, quandoque vero auxiliorum suorum multitudine, varietate et conspiratione ita voluntatem pul- Sare , ut haec tandem satigata e edat atque consentiat. 2. Gratia, quae sutpriens appellatur, natura sua non distinguitur a gratia ab extrinseco emeaei; haec eni in emeax sit, si voluntas consentit; inellicax autem manet, si voluntas resistit. Gratia aulem ista, si consideretur quatenus ad aetum salutarem ei ad hominis salutem ordinatur vere susticiens es .Hl uuidem promisὶ 3 42I EI 1 432.
214쪽
i me ae remora. Ipsa elenIm praecepta rationis omnibus paratam dari, vel et opera pietatis distinguere oportet: saltem offerri, sine qua impositum alia enim sunt facilia, quae nullam vel nobis orandi praeceptum implere non parvam habent sive ex obieeto, siveipossumus. Matth. VII, 7: Petile-qun ex lentatione aliisve ei reumstantiis r. t Uulsate. Lue. XVIII, 3: Oportet dissile ultatem, uli sunt primo quidem semper orare, et non dorere. Mallh. oratio seu mentis ad Deum elevatioiXXVI, 41 : Vigilate, et orate, ne in- et divini auxilii imploralio, dein etiam iretis in tentationem. I Thess. V, 3I: levis mortisieatio, aut exiguus eliari-iSine intermissione orate. Denique lalis actus: alia vero opstra sunt ardua gratiam illam orationis. si ea ut et dissicilia, quae vel ratione obiecti, portet quis utatur, esseelum suum vel ob gra es tentationes, vel ob alias obtinere: Malth. III, 7: Pe ite et e circumstantias, magnam in se dim- bitur robis : quaerite et inrenietis: cultatein continent, uti sunt perseela pulsate et operietur robis. omnis totius legis ohservatio, victoria in gra- vim, qui petit, accipit, et qui quaerit,vibus lentationibus, patientia in ma- inrenit, et pulsanti aperietur: quaegnis tribulationibus ete. Iam gratia verba postquam repelit Lucas e. XI, ab extrinseco esseax, quae homini v. 9, addit v. 13: Pater rester de eo lobenigne conceditur, morime suffl- dabiι spiritum bonum petensibus se. ciens est ad opera facilia, ad qua or- Io. XlI, 12: γodeunque petieritis dinatur, ita ut homo ab illa ex ei latus Patrem in nomine meo, hoe sariam: et adiutus, dummodo libere consen- 't Io. XVI, 23 ete .: Si quid petieritistiat. sine alia superaddita gralia a- Patrem in nomine meo dabit vobis... tum Salutarem ponat, e . g. oret, men- Petite et accipietis, ut stqvdium retem ad Deum elevet, eiusqne auxi- strum sit plenum. v - Non negatur
lium imploret. Eadem autem gratia autem in hoc systemate, Deum, qui remote moriens diei potest etiam ad in conserendis suis gratiis liborrimus
opera ardua et difficilia, et ad salutem est, hominem etiam sine praeredenti hominis promovendam. quia homo oratione per gratiam ab intrinseco en per Supplicem orationem, quam gra- sicacem ad conversionem , Pt ad aliae sum cienti eonsentiens ad Deum eius salutares impellere posse, a landii, uberiora auxilia et gratias epique id aetu quandoque contingere: sieaces obtinere potest, quibus muni- ultro praeterea eon reditur, servidam lus etiam ardua praeeepta divina ad-iquoque Orationem hine inde opus esse impleat, graves lentationes vincat, gratiae ab intrinseeo emeaeis et sin- dirasque tribulationes sortiter susti-igvlare donum Dei, nullis praemissisneat. Haee enim auxilia emeaeia per preethus impolralum. Ea lautum in orationem oblinenda esse, ipsa S.iustemate asseruntur, quae iuxta or- Scriptura testatur. Ex hae enim,idinariam divinae Previdentiae oet ait cl. nume* 1 , tria teria et ex- nomiam seri consit everim t. Iuxta i- plorata videntur: primum, nos, ut stam vero hominibus primo gratiae oportet, orare Deum non posse sine ab extrinseeo emeaeps ad opera saet-
gratia: Rom. VIII, 6, quid oremus,llia, praecipue ad orationem, Dequem sicut oporteι, nescimus: sed Spiritus lissime idos in S. Seriptura et enixe possulat pro nobis gemitibus inena commendatam, conreduntur: qui illis rabilibus. Alterum, gratiain illam o- eonsentiunt, ei aeeepto talento benem De grat. Che q. T. a. 4. Cone . ta utuntur, ulteriora et uberiora auxis
215쪽
Ita, et gratias ab intrinseco efficaces acquirunt, quibus etiam opera bona ardua persiciunt et saluti Suae tonsulunt : qui autem easdem gratias inegligunt, iisque resistunt, uberiora auxilia non obtinent, a tentationibus ideo facile vincuntur et a via saluus
3. Ut ostendatur hominis Itheria in actibus salutaribus, coniungend. sunt tum ea, quae Moliarissae, tum ea, quae Thom istae et Augustiniuiti ad candem vindicandam proponunt. Dum enim homini conceditur gratia ab extrinseco efficax in sensu uoliri istarum, manis tum est, libertatem humanam nullo modo imminui vel laedi, cum talis gratia non ipsum consensum producat, sed efficax sat,
quia libere consensus datur. CL 34M . Ast etiam dum homini gratia
ab intrinseco efficax datur, lacile ostenditur, libertatem humanam illa
sam integrainque manere. Nam si gratia ista in Deo consideretur, PBelissime dicitur omnipotentissimain et sapientissimam operationem divinam, quam Thomisiae praemolionem phISicam vocant. non solum efficere, ut actus bonus fiat. sed et, ut libere
sat i* 430 . Si autem eadem gratia in
suo esseciu, seu in homine consideratur, convenientissimo cum Amyu-
ιιinianis dicitur, gratiam efficere, ut intellectus illustretur, et voluntas ad bonum inclinetur, ita ut liberias, quae in cognitione et amore boni consistit, non solum non inllatur, sed potius perficiatur. Quamobrem etiam posita gratia ab intrinseco efficaci si eut libertas non tollitur, ita etiam in homine potentia dissentiendi seu resistendi permanet, quamvis haec potensia, dum gratia ost ab intrinseco efficax, in actum non transeat
εenti sISisinate, saltem eum de ordinaria divina providentiae oeeonomia agitur . etiam pro captu hum apo aliquo modo explieari potest, quomodo mo liberrimus manet, dum per gratiam ab intrinseco semiacem adactus salutares trahitur. Homo enim gratia ab extrinseco emaci excitatus ei adiutus, bonam voluntatem conti-pit, et a Duo gratiam ab intrinseeo effieacem libere petit, ut opera ardua persicere, ni salutem suani consequi possit. Qui ergo per orationem illam gratiam obtinet, eodem modo in actibus salutaribus liber dicendus est, sicut homo, ob humiles preces ab altero exceptus es turru iraelus liberrime iter suum instituere dieitur. Avia s. Exposito huic ultimo systemati M. Pulres suffragantur, qui communi consensu docent, homines orare posSe et debere , ut gratias officaces oblinea ut, quibus praeeepta divina observare, leniationes vincere, ὲribulationes perferre, et salutem suam operari valeant. 8. yri
tur nomen tuum: non quod optemus Deo, ut sancti fitetur orationibus nostris, sed quod petamus ab eo, ut nomen eius sane tisieetur in nobis. Huia
ipsa dixit: Sancti estote, quia esto Sanctus sum 23; ideo petimus et rogamus. ut qui in baptismo sanctificati sumus, in eo, quod esse coepimus, perseveremus ... alam sanetificatio ut in nobis permaneat, oramus. Et quia Dominus, et iudex noster sanato a Seet vivificato comminatur iam non delinquere , ne quid ei delerius fiat,
hanc continuis orationem preeibus facimus, hoe diebus ac noctibus postulamus, ut sanctificatio et vivificatio , quae de Dei gratia sumitur . ipsius protectione servetur. - Addimus quoque et dicimus: Fiat volunias tua sicui in coelo, eι in temo ,
216쪽
non ut Deus faciat quod vult, sed ut lnos lacere possimus quod Deus vuli. lNam Deo quis obsistit, quom in
quod velit saeiat ' Sed quia nobis a
diabolo obsistitur, quominus per Omnia noster animus atque actus Deo obsequatur, oramus ut fiat in nobis voluntas Dei, quae ut fiat tu nobis, opus est Dei voluntate, id est ope eius et protectione . quia nemo Suis viribus sortis est, sed Dei indulgentia et misericordia tutus est. S.
Grestorius Mn. l) multitudinem
peceatorum ah orationis desectu repelli dicens: a Idcireo abundat in
viis peceatum ... quoniam orationis
bonum rebus seriis ab hominibus simul non adhibetur. Quod si oratio
negotium praecesserit, peccatum adversus animam aditum non inveniet; het post magna orationis e neomia,
quae gratias efficaces impetrat, et per has omnes virtutes producit; observat. Deum aliquando exigua bona terrena petentibus tribuere, e ut per haec siducia erga Deum stabiliatur, ac paullatim per minores petitiones, experientia ipsa discentes, quod Supplices Deus exaudiat, erigamur tandem aliquando ad sutilimium pariter, et Deum decentium donorum desiderium atque cupiditatem .s Vult nempe S. Pater, ut dona spiritualia, et gratias ei scaces, quibus reete vivere possimus, a Deo emagilemus; eos nim stultissimos dieit, et qui a Sem piterno temporalia rogant, a coelesti
terrena, ah Altissimo humilia atque abieeta ele. v lline i 23 prima petiti nis vecta: Sanctificetur nomen tuum, explieat dieens: edui sie dicit, viverborum haec orat: auxilii tui adiumento fiam irreprehemsibilis, ineulpatus , iustus et pius, abstineam ab omni malo saeinore, laetens quod
Non enim aliter per homines Deus glori sicari potest, nisi virtus eius te stetur , divinam potentiam atque vi
Ambrosius docet, orationem necessariam esse peccatoribus, ut gratiam tonuersionis obtineant. ac iustis , ut vietoriam de ientationibus reserant;
ait enim in Ps. 1 f3 : c Dominus etsi vult ignoscern , vult mori; x et
in Luc. inquit: et Seripiorum memores noetibus ac diebus orationi instantes peccatis nostris uoniam postulemus. Nam si ille i David, lam Sanetus, et qui erat regni neeessitatibus occupatus septies in die laudem Domino dicebat. . . quid nos latere portet, qui eo amplius rogare debemus, quo frequentius carnis ac mentis fragilitato delinquimus ' a - S. hraem do vita religiosa traei. dieii : et Si quis per ignaviam Seipsum relaxans gratiam Dei in auxilium invocare neglexerit, se ipsum aecuset et non gratiam, si ab ea deseratur. 3
lio est portus tempestate inciati S, fluctuantibus aneliora, seipio litubam libus ... 0ratio simul et bona nobis immola eonservat et confestim mala transmutat, sive tentatio invaserit, s elle propulsatur, sive peeuniarum iactura, sive quod lihel aliud eorum,
quae molestiam animae nostrae inurunt, cuncta quam primum repellit. ..
Qui diligenter potest orare . licet Omnium sit pauperrimus, tamen omnium est ditissimus: ut, qui oratione destitutus est, liret in ipso regio throno sedeat, omnium est pauperrumus. v Idem scribit i6 : et Magnum oratio telum est in tentationibus , et
217쪽
ad hoc Apostoli a Magistro suo salis fuerunt instituti. , Ibidem orationem nominat et auxilium et subsidium invielum. 3 Εt Ilomi l. de 10 000 latent. debitore n. 6 ait: et Audiamus, quotquot ignavi sumus ad precandum, quanta sit Obsecrationum vis ; servus ille non ieiunium ostent vit, non ultroneam paupertatem, non aliquid istiusmodi, sed desertus, sed nudus omni virtute, ubi se ad Ohse. erandum convertit, eo solo potuit Dominum ad misericordiam pertrahere. Ne igitur desaeiamus in fundendis precibus ... Ne animum despondeamus, neve nos segnes timidosque ad preces exhibeamus; etiamsi detrusi simus ad barathrum maliliae, satile inde nos extrahere poterimus ... Non enim soratioj sola est, quae omnia conseit, sed habet foetam et auxiliatricem maximam humanitatem Dei, qui preces accipit, cuius viribus omnia fiunt, et quae orationem esseaeem reddidit. 3 idem praeclare docet, gratiam orationis numquam deesse, et homines quovis loco et tempore orare posse. Serm. 4 de Anna, n. 6 inquit: c Ubieumque sueris, poteris erigere altare, si sobriam modo voluntatem asseras, nec te aut locus aut tempus impedit; sed etiamsi nec genua flectas, nec pectus tundas, nee manum ad coelum tendas, si mentem
Solum asseras servidam , nihil tibi ad precationem deerit. x Et 2, in verba
Pauli: per omnem orationem, eι Ob-δecrationem, orantes omni tempore in
tritu ele. 3 , ait: tuuia dixit: poteritis tria diaboli ignea extinstuere,
ne ipsos instaret, ostendit, eos maxime omnium ad hoe Deo opus habere. Quid enim dieii' - per omnem orationem, eι obsecraιionem; ac si dice-
ret, haee erunt, et totum recte gere iis orantes ... Ne rani definias lempora diei. Audi enim quid dimi' in
omni tempore Meede, sine inIermi gione, ait, Orantes. v S. Hieronymus 4l adv. Pelag. scribit: 4 Hoc setio, baptismum praeterita donaro peccata, non suturam Servare iustiaiiana, quae labore et industria ae diligentia . et semper super omnia Dei clementia custoditur; ut no3trum sit rogare, illius tribuere quod rogatur; nostrum incipere, illius perficere; nostrum offerre quod possumus, illius implere quod non possumus. BEi 5l ad Ctesiph. ait: e Non mihi sus-sieit, quod semel donavit, nisi semper donaverit. Peto ut aecipiam, et
dum accepero, rursus peto. Avarus
sum ad accipianda Dei beneficia. Noe ille deficit in dando , nee ego Satior in accipiendo. Quanto plus hibero . tanto plus sitio. 3 S. Paulinus s6ὶ inquit: et Magno adiutorio atque pra sidio nobis opus est, atque multarum et indesicientium orationum patrociantis indigemus. 3 Praecipue autemetiandus est S. Augustinus euius auctoritas, dum de gratia agitur, max ma est. Ipse autem, sicut gratiam ab intrinsem Vsicacem invitiissime propugnat, ita etiam gratiam profitetur, quae essectum non sortitur, resistente
humana voluntate. V. 3425, n. 2, et 3 427, n. 2j. Frequentissime porro
S. Augustinus docet, per orationem auxilia emicaeia obtineri et homines Semper Orare posse, alque debere. Sic Enarr. in Ps. 118 f7 dieii: c Haec est siles, quae per dilecti
nem operatur; quoniam quaerendo,
petendo, pulsando impetrat spiritum bonum , per quem dilectio ipsa dis-landitur in cordibus nostris. γ Simul autem docet, gratiam petendi, quae
218쪽
rendi et pulsandi enique praesto es se: ait enim l. I ad Si inplieian. , q. 2:. Quid ergo aliud ostenditur nobis. nisi quia et petere et quaerere et pul stare ille eoneedit, qui ut haee saeiamus, iubet' 3- Lib. div. quaest. ad Simplic. si, seribit: et Ηoe restat in
ista mortali vita, non ut impleat homo iustitiam, cum voluerit, sed ut Se su inplici pietate eonveriat ad eum, cuius dono eam possit implere . a Trael. 26 in Ioan ., n. 2 dieit: a Semel accipe et intellige: nondum traheriss ora ut traharis. s Lib. de nat. ei grat. 21 inquit: ε Non igitur Deus impossibilia iubet:
sed iubendo admonet, ei sacere quod possis, et petere quod non possis. v L. I op. impers, n. 93 haec habet:
e Convenit autem scriptura plerumque hominis voluntatem, ut quod non habet, vel non potest, admonilus sentiat, et ab eo, a quo sunt hona Omnia, indigens poscat. χ - Praesertim.-ro S. Doctor eandem doctrinam clare
proponii in lib. de gral. et lib. arhii.; nam 3ὶ ait: et Propter quod dicit ei
coelesiis magister: Vigilate eι orate, ne intretis in tensasionem. Ergo quisque eontra suam eoneu piscentiam dimicans oret, ne iniret in tentationem, id est, ne sit ab illa abstraetus, et illectus. Non autem intrat in tentationem, si voluntate bona vineat concupiscentiam malam. Nec tamen sussirit arbitrium voluntatis humanae, nisi a Domino vietoria toneedatur oranti, ne intret in tentationem. Quid vero evidentius, quam Dei ostenditur
gratia, ubi quod oratur aeeipitur' Si
enim dixisset Salvator noster: vigiιate, ne intretis in lentationem, admonuisse videretur lantummodo hominis voluntatem; cum vero addidit: eι orate, ostendit Deum adiuvare, ne in
ART..u. 2 et tretur in lentationem. Dietum est libero arbitrio: Fili, noli deficere adigeiplina Domini l43; et Dominus dieit: Mo rogari pro te. Petra, ut non destriat tides sua 51. Homo ergo
gratia adiuvatur, ne sine causa voluntati eius iubeatur. x e Ex quibus in seras, ait ei. Farre si , quod unusquisque sive Christianus in statu gratiae, sive IudaEus in statu legis gratiam orandi habuit et hahet. B in eodem libro i S. Doctor seribit:. Magnum aliquid Pelagiani se scire putant, quando dicunt: non iuberet Deus, quod sciret non posse ab homine sileri. Quis hoc neseiat' Sed ideo iubet aliqua quae non possumus, ut noverimus, quid ab illo petere debeamus. Ipsa est enim fides, quae orando impetrat, quod lex imperat .... Certum est enim , nos mandata se varo si volumus, sed quia praeparatur voluntas a Domino, ab illo petendum est, ut tantum velimus, quantum
sumi eit ut volendo faciamus. v Et Dbid. 83 disserens de praecepto charitatis ita loquitur: et Admonitum est liberum arbitrium, ut quaereret Dei donum. Quod quidem sine suo --itu prorsus admoneretur, nisi prius aeciperet aliquid dileelionis, ut addi sibi quaereret, unde quod iubebatur impleret. x Ergo iuxta doctrinam S. Augustini homines divina auxilia implorare debent, ae ideo gratiam orandi habent, qua si recto utuntur, perorationem gratias ab intrinseco emicaees obtinent, quibus graves lentationes vincere et praeceptum cliari
latis adimplere valent. Quare is e. Pelagian. dieit: e Ad medicum tu ras, medicum implores, qui ubique est, et ut implorares , exellavit eortuum, et posse implorare donaviti ibi.
219쪽
Nota 2. Quamvis longo temporis spatio in Scholis moris fuerit, ut unum, vel alterum ex quatuor declaratis systematibus omni ex parte pro- Poneretur, et contra aliter sentientes operose defenderetur; exii lorunt i
mea graves Theologi, qui nulli ex dielis systematibus serviliter inhaerentes, sed ea, quae sibi magis consona veritati videbantur seligentes docuerunt, gratiam dari tum ah intrinseco, lum ab extrinseco efficacem, hane pendere a consensu dato , vel negato. et proxime ad actus faciles. remote vero ad arduos sufficere. Sic Catilin. Norisius, doetrinae S. Augustini addictissimus inquit: c Ei-
iam in flatu naturae lapsae datur sultu. torium sine quo, secus ae lansenius
contendit, quod quidem adiutorium esticit in nobis aetus debiles , ne tu puorationes minus servidas pro adimplendis mandatis ; in ordine ad quorum executionem adiutorium sine quo est tantum auxilium remotum,
impetratori uin lamen auxilii quo, sive gratiae enicae is qua mandata implentur. 2 Deinde sui iungit. per Orationem tepidam , si non ipsam gratiam essicacem, saltem orationem ma
os semidam obii ueri, quae gratiam efficacem impetrat; ait enim: c Colligo ipsa minet lepidam orationem fieri
a nobis cum adiivioris sine quo non . ac ordinario Dei concursu, cum Sit actus debilis otc... et tamen tepida oratione impetramus spiritum serventioris oratio uis, qui nobis adiutorio quo donatur. v Id confrinal auctoritate S. Augustini, qui 2) scribit:
et Ego libera et valida intentione preces ad te direxi, quoniam ut hane habere possem, exaudisti me insemius orantem. x Idem ibidem adimat, quemlibet habere putentiam proxi
main orandi, per quam impetrare να- est potentiam proximam hρne opinrandi: nam ait: e Manifestum est polentiam ad orandum debere em e proximam in iusto, sivo fideli; nam si tutelis sit in potentia remota ad simplieiter orandum snon onim hic loquor de servida oratione , non habebit aliam potentiam pro impetranda oratione; alias procedoretur in infinitum. 3 - Cardin. Gotti, doctrinae S. Thomas addictissimus 3 , quaerit, quomodo homo possit perseverare si velit, eum auxilium speciale perseverandi in sua potentia non habeat; et respondet, quod licet hoe speciale auxilium in sua potentia non habeat, et in potestate lamen hominis
dicitur esse , quod ipse per Dei gratiam potest ab eo petere ac obtinere set hoc modo in hominis potestate potest diei esse, ut habeat auxilium ad perSeveriundum necessarium, illud impetrando orationibus. v Dionysiua H latius Dogm. theo l. lom. I, lib. 10, cap. 19 et 20 totus in eo est, ut probet. hominem per solam gratiam susscientem, sine alio auxilio bene operari poMe, et asserere non dubitat, quod contrarium dicere monstruosum esset, ac quod illa doctrina non Tlieo logorum tantum sit, sed etiam Eccl=siae. Ex quo concludit, quod gratia divina praecepta aetu observandi obtineatur per orationem. et quod Deus
donum orationis eodem 1empore concedat, quo praecepta imponit: c Bonum istud, inquit, quo Deus dat, ut
iusta faciatnus,etae tum orationis Subsequitur , et talis essectus legi comes datur. 1 Isaacus Huberius, Ductor
Sorbonicus, et postea Miscopus va-brensis εὶ ita disserit: κ Censemus primo, quod immediale cum ipso eL
sectu consensus completi sufficiens
220쪽
igratia) non habet habitudinem nisi
contingenter vel mediate. Arbitramur proinde et dicimus, gratiam Susit cientem esse gratiam dispositionis su-pornaturalis ad gratiam effieacem, utpote ex cuius bono usu et Dilectu incompleto Deus postea gratiam completi essectus certe productivam S uesseclivam erealae voluntati concedat; quo sit, ut accurate sit animadvertendum, gratiam efficacem ilia Ohus modis a Deo conserri, primo quidem SO-litarie et immediate abSque gratia dispositionis, seu gratia sussciente praecedente; secundo vero, ut plurimum , et mediate et praecedentegraliae sumicientis vel semel vel pluries oblatae, paullatimque auctae Reee platione bonoque usu tanquam
praevia dispositione. Uterque mullus suis apud Seripturam, et SS. Patres argumentis non caret. Ibid. l dieit: c Auxilia igitur gratiae Sufficientis sunt dispositiva ad nsficacem, elestieacia secundum quid, et sectus via delicet incompleti. inchoati, dispositivi et praeparatilis, et impetrantis
priuio remote, Secundo autem proxime, qualiS est actus si dei, spei, timoris, atque inter haec omnia orationis. Unde cet. Alpimvsus Lemoyntra gratiam illa in sufficientem docuit esse gratiam petendi, seu orationis, de qua lolies II. Augustinus. v - Lml. Tho-Duissintis in Tr. Consensus Scholae
de gratia i 2 ostendit, Deum, qui vult
omnes homines Salvos fieri, talia onmibus auxilia conferre, quae ad eorum salutem sussiciant, ei ideo gra-liae sumieientes dicantur; eodem
ad totam legem adimplendam gratia
ellicax necessaria sit; ast veritates i- Slas conciliari non posse, niSi dicatur, quod auxilia omnibu S communia Suru
ΑRT.isu. 2ili sietant ad actu orandum, et ad similes actus faciles poncndus, per qu0s gratia osticax obtinetur ad ardua quoque praecepta observanda: pro hac porro doctrina ei tat S. smiurenturum, Scolum et alios dicens: 0mnibus ea placuere sufficientia auxilia, vere Sumicientia, quibus assentitur quandoque voluntas, quandoque non. η Pro eadem sententia citari possunt Alpimu- sus Mininius, Phil. Gum muchaeus, Andr. Du- Tullius, Bumberlus, Peretius, Andreus Vestu, Fortunatus a
mnatam ita loquitur: .Liquet in quonam Sensu intelligendum sit illud Α-postoli: Fidelis Deus, qui non pallatur LM tentari supra id, quod polestis 5 . Non enim poteSt eSSe Sel SUS, quod non permittet a concupiscentianos allici, et a daemone tentari supra id, quod possumus physice: uaui Succumbere huic impotentiae non verteretur culpae . Sensus itaque est. quod non permittat ex sua misericordia hominem lapsum tentari Supra id, qu0d in rutum potest; non quasi vero nulla detur inlitatio, quae necessit et mor liter ad peccandum, et cuius victoria m0r 'iter sit impossibilis; sed quia siquando victoria isthaec esset in ora liter impossibilis, si petatur auxilium
gratiae, expugnabitur ista moralis impossibilitas iuxta illud Trulentini 6 :
Deus impossibilia non iubet, sed iubendo moueι ei sucere quod povis, eι
petere quod non possis, et adiurui, ut possis. Impo S sibilitatem autem moralem ad orandum et ad petendum divinum auxilium Deus secundum Senon permittit; aliter pateretur , nos leniari supra id, quod moraliter po Sumus, quod adversatur benignissimae Suae promiSSioni expresse nobis