장음표시 사용
241쪽
240 PARS IV. scripsit, ut Pelagianos refelleret ditentes, gratiam Secundum merita
dari. Neque in Ioeis adductis sibi eo tradixit. Nam quoad primum locum S. Boetor se ipsum Oxplicati l dicens: . Quod dixi: Salus Religionis huius ele. non ita dixi, tanquam ex m. ritis suis quisquam dignus fuerit, sed quemadmodum ait Apostolus: lΝon eae operibus etc. v Et sane idem S. Doctor. l. de Praedest. Ss. 2 inquii : 4 Si discutiatur ei quaeratur. undo quisque sit dignus, non desunt
qui dicant, voluntate humana , nos autem dicimus, gratia vel praedestinatione divina. a Secundus locus. ut ex contextu patet . agit de gratia baptismatis et sanctissicante, quae in adultis utique praeparationem requirit, non lamen, quae sit ex viri-hus naturae sine adiutorio gratiae. Quod tertium locum attinet, cortum est ex doctrina S. Augustini, imo totius Ecclesiaμ, nos non posse orare sino gratia. a Diam ipsa oratio , inquit S. Doctor in Epist. 10 ι ad Sixtum, inter gratiae munera reperitur. 3Unde sensus est: Si non traheris gratia uberiore et vitrice, ora, ut eandem
gratiain obtineas, iuxta illud , quod alibi 3 S. Doctor dicebat: et Admonet nur ei in facilibus, quid agamus, ei in disti ei libus, quid pelamuS. v
duartus loeus adstruit quidem nostrum liberum arbitrium ab honum et malum, sed salvis gratiae iuribus.
Homo nempe iuxta mentem S. Boctoris gratiae, a qua praevenitur, comsentire vel resistere, ac concupi Memliae indulgere, et sie aut Deo aut diabolo locum parare potest. In ultimo loco S. Augustinus loquitur de iis, qui, non ex solis viribus liberi arbitrii, sed ex gratiae adiutorio bene u luntur naturalibus bonis, quibus
proinde Deus et ex pacto aequissimo viribuat e ampliora atque meliora. sellieet ipsam in inorialitatis pacem. v ut e sunt verba S. Doctoris: male autem in Congregationibus de Auxiliis a Molinae patrono particula et substituta fuit pro stiliceις qua lin-l mutatione totus invertebatur sensuSi Augustini. Nain ponendi et signis e tur, quod homo bene utens bonis temporalibus sine gratia, accipiat gratiam et gloriam: restituendo autem sciliceι significatur, quod homo hene utens cum gratiae adiutorio honis naturalibus, accipiat meliora , se ilicet ipsam gloriam: certum enim est, usui naturalium sine gratia noudari gloriam. Obi. Ili. Celebre est axioma in scholis eatholicis receptum: Facientiquod est in se, Deus non denegat gratiam: quod quidem essalum, cum potissimum insideles negativos respiciat de eo necessario exponi debet, quilaeit, quod in se est ex naturae viribus; unde sequitur, per opera ordinis naturalis gratiam supernaturalemolitineri. Huius sententiae fuit etiam S. Thomas l4i, inquiens: e Hoc ad divinam providentiam pertinet, ut euilibet provideat de necessariis ad salutem, dummodo ex parte eius non impediatur. Si enim aliquis, taliter sin frivis) nutritus, ductum rationis sequeretur in appetitu boni et suga mali. certissime est lenendum, quod ei Deus vel per internam inspirationem revelaret ea, quae sunt ad eredendum necessaria, vel aliquem fidei praedicatorem ad eum dirigeret, si ut misit Petrum ad Cornelium. v
bonum praecedens gratiain non est causa meritoria gratiae, sed solum
dispositio ad illam : x in 2, Sent. 6
242쪽
ait: c Ad elieiendum aetum conver- lsior is , sufficit liberum arbitrium , t quod se ad habendam gratiam per hunc actum praeparat et disponit; et ibid. si inquiis c Quia praeparatio, quae est ad gratiam, non est peractus, qui sint adaequandi ipsi gratias aequali late proportionis, Siculmeritum adaequatur praemio; ideo
non oportet, ut actus, quibus se homo ad gratiam praeparat, sint naturam humanam excedentes. 2 Eandem sententiam propugnarunt veleres SehO- Iastici, praelatum axioma eodem modo
Resp. Praelatum axioma nonnulli exponunt de faciente quod est in se
per naturales liberi arbitrii vires: alii illud intelligunt de saeiente quod est
in se per liberum arbitrium a gratia praeventum et adiutum, et hoc sensu recepto difficultas evanescit. ASt etiam qui axioma in priori sensu intelligunt, ab errore Semipelagianorum longe sunt remoti . Non enim dicunt: Deus facienti quod est in se per vires naturales, certo dat, aut conferre debet gratiam, quasi opera naturalia meriti alicuius vim in se in- eluderent, quod Seini pelagianisrnum redoleret; sed dum asserunt: Deus laetenti quod est in se non denegat gratiam, hoc ipso innuunt, non ex debito aliquo aut merito quod Supp natur in eo, qui facit quod in s est, aut ex aliqua positiva dispositione Deum moveri ad conserendam gratiam, sed ex Solo suo motu, Seu ex gratuita bonitate istam tribuere. Quia enim Deus, qui vult omnes homines salvos fieri et ad agnitionem veritatis Venire, propter merita Christi omnibus gratias sufficientes elargitur, has certissimo etiam illis elargitur, qui saeui latibus suis naturalibus mete utuntur. Nonnulli pulant, huic sen-
Bulu. Theol. rol. IV. tentiae etiam S. Thomam aliquandiu adhaesisse, sed illam postea retr classe , quia in summa theologica . quae est postremum illius opus, ei in quo αὶ de famoso axiomate: Deus facienti quod esι in se non denestat stratiam, data opera agit, aperte declarat: et Deus facienti quod est in se, eum auxilio gratiae a qua movetur , non denegat ulteriorem gratiam: 3 alque hoc axioma sibi obiiciens, respondet: c Nihil homo potest sa-eere, nisi a Deo moveatur, Secundum illud Io. XV: Sine me nihiι potestisfacere: et ideo euin dicitur homo sacere quod in se est, dicitur hoe esse in potestate hominis, secundum quod est motus a Deo. v Imo multi contemdunt, S. Doctorem hoc idem semper et ubique doeuisse , ipsumque modum dumtaxat loquendi, non aulem sententiam mutasse. Ad quod probandum observant, S. Thomae tempore duplicem viguisse opinionem: quidam enim dicebant, ad hoc ut homo se praepararet ad gratiam, requiri aliquod donum habituale gratisdalum, quod vocabant lumen supernaturale gratiae sanctificanti praeambulum: alii negabant, huitismodi donum habituale supernaturale requiri. Et haee est gratia, cuius neceSSil tem negat S. Doctor, subscribendo huic secundae sententiae ut colum v. niori: id palei ex eius verbis iii 2 Sent. s3 : et Si accipiatur gratia pro aliquo munero habituali animae infuso: sic est duplex opinio: quidam enim dicunt, quod nullus potest se ad gratiam gratum facientem praeparare, nisi per aliquod lumen menti insu-Sum, quod est donum gratiae gratis datum: istud autem videtur inconveniens, s quod probat ratione posita
in argumento, et etiam quia secun-
243쪽
dum hoe esset abire in infinitum. Manifestum est igitur, quod quando S. Doetor dicit cum communiori opinioso a vi. imminem posse se praeparare ad gratiam per virtutes j naturales sine gratia, intelligat sino lillo habituali dono, non ex eludens j gratiam per modum motionis transeuntis,quam quidem ibi non exprimit, sed quam in operibus posterioribus Oxpressit, quia vidit, priorem loquendi modum. suo aevo communem, nungatis Peeedera ab errore pelagiano, ut dicit quodlibet. 1. - Eodem modo intelligendi sunt veteres geholastici, qui dum do praeparatione et dispositione ad gratiam loquuntur, noeestitatem doni habitualis praeambuli, non autem necessitatem gratiae praω venientis negant, sed hane ut de fide ceriam admittunt. quamvis verbis non exprimant. Interdum etiam, dum viribus naturalibus dispositionem ad gratiam adseribunt. per illas naturam a Christo reparatam intelligunt, atque gratiam medicinalem omnibus oblatam supponent s. ab errore Semipelagianorum recto vindieantur si . Obi. IV. Si Deus in tonserenda gratiam non adtendit ad merita naturalia, acceptor personarum est, ex diverso asseetu uni tribuens, quod alteri negat. Sed ipsa S. Scriptura 2llestatur, Deum personarum acceptorem non esse in gratiis conserendis, quas ergo non caeco modo, sed iuxta dignitatem et merita naturalia distribuit. D nonne bonitati et sapientiae divinae conveniens est, merita natu ratia habenti prao altero dare gratiam , quia talis saltem minus indiis gnus est' Resp. Deus esset acceptor personarum, si debitum intercederet, et negaret alicui quod ipsi debetur ἔ eum
vero gratiam eo ipso quod gratia sit, nemini eonferro debeat, Deus nequit diei accepto tapersonarum, quia uni ex gratuita bonitata gratiam tribuens, nullam aliori iniuriam insert. In S. Seriptura negatur, Deum personarumae eptorem esse, quia non solum Iudaei, sed etiam Gentiles redempti sunt et ad Christi sidhm meantur. Si autem gratia divina ex gratuita misericordia omnibus ollartur, nullatenus sequitur, aliquem per opera naturalia illam promereri. Nequa id ex considam tione divinorum attrihulorum deduci potest. Divinae enim sapientiae eonveniens diei nequit, ut pro operibus naturalibus gratiae supernaturales quasi ex debito conserantur, cum inater illa et istas proportio non dolu P. Bonitas autem eo magis elueet, quo largius dona hominibus sine praees- dentibus meritis vel etiam post prae eodentia demerita tribuuntur. capi rum a priori determinari non potest, quid divinae sapientiae et bonitati conveniens sit; Deus enim non adimstar hominum ideo quidquam vult, quia honum et Sapientiae consorino est; sed omnia bona et sapientiae conformia sunt, quia Deus ea vult et
tur est, Deum non caeco aut improvido modo, sed maxima sapientia gratias suas dispensare , quamvis hanc limitata nostra ratione perspicere non
valeamus, quia incomprehensibilia sunt iudicia Dei et investigabiles viae
obi. V. Catholica doetrina de diaspensatione gratiae ex solo divino b neplacito, nulla habita ratione pr-- cedentium operum, nos perdueit in absurda virtuti pernieiosa. Et enim homini idem esset . sive in omni viatiorum coeno volutaretur sivB inis. grum se ab omni inquinamento se
244쪽
pertum sit, homines corruptissimos longe remotiores esse a fide illis, qui
honestam ac morigeratam vitam vivunt. Simili modo nullum diserimen intercederet intor illos, qui ex desii- nata malitia delinquunt, et eos, qui ex ignorantia aut infirmitate peccant; eum lamen Apostolus de se proste tur : Misericordiam Dei consecvlus
Sum, quia ignorans feci in ineredulitate l1ὶ. Admittandum igitur est,
Deum in conserenda gralia ad mentis et eordis dispositionem attendere , quoniam alios homines nullo molivo a vitiis retinerentur ei ad virtutis studium impellerentur. Resp. Multi ui hane obieetionem refellant, concedunt, Deum in conserenda gratia dispositionis negativae rationem quamdam habere. Ita es. Perrone hane dissicultatem solvens dieii: a Etsi Deus gravi peccatorum sarcina onusto possit gratiam conferre et quandoque etiam conserat ad divitias honi latis suae patefaciendas;
iuxta consuetum tamen suae providentiae ordinem iis ut plurimum conseri, qui minora obstacula eidem gratiae opponunt. Atque hinc ratio habetur , quare illi, qui ad honesialis
normam moreS suos componunt, minus alienos se exhibeant ab ample-cienda evangelica duellina. Qui vero cupiditatibus obsequuntur, maxime
eandem doctrinam aversantur cum eis an nunciatur. aut eam amittunt,
si iam receperunt, aut saltem ita languescit eius vis in sceleratis quibusdam hominibus, ut nulla pene in eis esse videatur, quod superiori saeculo ac aetate nostra in non paucis factum esse lugemus. Pariler - qui ex infirmitate atque ex ignorantia dolinquunt, minora impedimenta divinae gratiae opponuni, quam ii qui ex
malilia in peeeata proruunt; quo
sensia aiebat Apostolus, se misericordiam a Deo eonseeutum esSe, minime ustro se ob ignorantiam dignum exhibuisse ea misericordia, quam ei Dous ex sola liberalitate sua tribuit, quamque potuisset denegare 3 23. Ast etiam in sententia eorum qui negant. Deum in conserenda gratia dispositionis negativae rationem habere , ex doctrina catholica absurda virtuti perniciosa deduci non possunt.
Certum enim est, Deum ex miseri-eordia gratuita maximos quoque pe calores ad poenitentiam voeare. iisque gratias eonferre quibus a peceati8 ah terreantur, et ad aelus quosdam honos, imprimis vero ad orationem e citentur. Homines igitur quovis te pore ad motus gratiae adtendere, iisque obtemperare debent. quod a gentes uberiora ei ab intrinseco es.sieacia auxilia recipiunt, veramque conversionem persiciunt. Verum qui rebus terrenis tantum inhiantes, bnordinatis cupiditatibus eontinuo indulgere solent, inspirationibus divinis neque adtendunt, neque obtemperant, ac propterea uberiora auxilia non obtinentes in miserrimo suo statu permanent. Et sic iterum patet, qua de causa vitam honestam agente8. aut ex sola ignorantia vel infirmitate peccantes facilius, quam alii conve tantur , etsi obstaeula, quae gratiae Opponuntur, non iam ex praelerita eorum dispositione, quam ex praesenti eorundem conditione repetan
tur. II. Gratia vario et multiplici moda a Deo
I 440. Cum generatim operationes divinas mente nostra limitata perse-ete intelligere non possimus, atque
Apostolus praecipue vias Dei in eoi latione gratiae investigabiles dicat,
245쪽
2M PARA IV. mirum profecto non est, a nobis modum, quo divinae gratiae conseruntur, intime perspici et adaequale do-elarari non posse. Id Christus congrua similitudine edocet dicens ritus ubi ruiι spirat, eι vocem eius audis, sed nescis unde veniat, aut quo vadat: sic esι omnis qui natus
est eae Spiritu st): quae verba Christi
ita S.Chmysostomus interpretatur: e Siventi, inquit, quem sensu nempe auditu et laetu percipis, impetum explicare
non potes nec viam eius nosti, eur divini spiritus operationem curiose exploras, qui venti vim non intelligis, etsi
Sonum audias'. . . . Atque ventus esteorpus licet tenuissimum ; nam quod sensui subiicitur, corpus est. Si ergo
non aegre fers, quod corpus non ubdeas, neque ideo ipsum esse disti teris, cur de Spiritu audiens lurbaris
et tot rationes exigis, eum tamen id circa eorpus non agas' γ - Quamvis autem modus, quo divinae gratiae conseruntur, inlii ne perspici el ada quates declarari nequeat, ipsa tamen revelutione edocli reclissime asserimus, Deum vario ac multipliei modo gratius suas conferre, quod iam ex iis
patet, quae de divisionibus gratiae s 3 403ὶ dicta sunt. Deus nempe, ut insideles ad fidem, peccatores ad poenitentiam, tepidos ad debitum seriorem, iustosque ad maiorem provocet persectionem , ordinarie externis mediis utitur, quibus in gratiam suum in-ιernam coniungit, quandoque autem sine modiis externis per gratiam suam mere interne seu immediate in animam agit. s. Quoniam homo ex anima et compore conStans ope sensuum plerasque
notiones acquirit, Deus pro infinita
sua sapientia etiam in operationibus gratiae mediis externis seu instrumentis, quae sensibus subiiciuntur,
uti solet. Talia instrumenta sunt septem Sacramenta, de quibus in sequenti sectione sermo instituetur. 0 dinarium quoque medium in s deles ad Christi fidem vocandi est verbum Dei a legitimis ministris praedicatum. Nam Apostolus ait: 0uomodo inrocabunt, in quem non crediderunt 'Aus quomodo credenι ei, quem si onaudierunt' 0uomodo autem audient sine praedicante' 0u9modo vero pra die ibun , nisi mittuntur' Sicuι seriaptum ess r quam speciosi pedes erangelizantium pacem, evangelizantium bona ... Ergo fides eae auditu, auditus autem per verbum
Christi 2 . Emeaeia autem verbi di vini patet ex praedicatione Apostolorum , per quam celerrime Religio christiana longe lateque propagata suil, quod fieri haud potuisset, nisi
eo piosae gratiae divinae eum verho praedicato coniunct e suissent. ΕΟ-dem modo verbum Dei praedicatum
ordinarium medium peccatores convertendi dici potest. Quotiescunque enim Israesitae a recto tramite de vi, runt, a Deo ad ipsos missi sunt Prophetae, qui admonitionibus et tu er pationibus ipsos ad poenitentiam evocarunt. Eliam Gentiles Nini vitae seria praedicatione Ionae commoti, poenitentiam egerunt, perquam Deum placarunt, et ab excidio urbis liberati sunt. Absque dubio ergo gratia d,
vina cum verbo Dei praedicato conium ela est; unde S. Augustinus asserere non veretur, ipsum Spiritum sanctum audiri, cum verbum divinum praedicatum auditur; ait enim Trael. 12, n. 5, in Ioan . III, 8: et Nemo videt Spiritum, et quomodo audimus Vorem Spiritus' Sonat Psalmus, vox est Spiritus: sonat Evangelium, vox est Spiritus : sonat Sermo divinus, vox est Spiritus, rotem eius audit et nescis, unde veniaι et ouo vadat. 3 Iorbo
246쪽
autem divino a legitimo Evangelii
praeeone an nuneiato adiungi potest correctio fraterna. legitimo modo peracia, quacum etiam gratia divina coniungitur et alias Christus haud db
peceatum correptus 3 lucratus eris fraιrem tuum; non enim verba humana Sine gratiae auxilio hominis delinquentis emendation in operarentur. Idem dicendum est de correptione publica et de censura ecclesiastica, quae per gratiam, quam Deus cum illa coniungere solet, praeclaros essectus producit. Ita incestuosus Corinthius.
quem Paulus Satanae tradidit i 2 , tali Obiurgatione emendatus est i 3i; et Theodosius M. Imperator, publica S. Ambrosii increpatione pereulSus, rigidae se poenitentiae su hiecit. Eliam
laclio librorum sareorum vehiculum eSSe solet, quo gratia divina menti ingeritur. ε Perspicuum est, inquit S. Chrysostomus i 43. spirituali lectimne animam sancti sicari et gratiam Spiritus sancti assatim infundit: v et
sane Vietorinus, senator romaniis,
lectione S. Seripturae ad sdem christianam suseipiendam, et S. Ignatius
legendo vitas Sanctorum ad terendam perseelionis viam ad duetus est. Quemadmodum autem exempla Sanctorum, quae leguntur, ita etiam - et quidem esseacius Mempla piorum , qtiue cernuntur, gratia cooperante, homines emendare et ad virtutis Studium incitare valent. Idcirco Christus bonum exemplum ibi lucem appellat, quae salutariter hominus afficit ita, ut Patrem coelestem glorifieent. Ita Boni fucius, qui cum Aglasi Matrona in
turpi commercio vixerat, tonStantem
Martyrum in perserendis cruciatibus patientiam considerans , non solum de veritate Religionis christianae con-
vicius fidem Anseepit. sed et amore divino succensus ipsemet martyrium intrepide sustinuit. - Saepissime autem Deus tribulationibus utitur, ut
peccatores convertat et iustos ad maiorem persectionem perducat, uberiores iisdem gratias tempore adve
si latis concedens. Ideo Leeli. sit l, iur : In die tribulationis commeminrabitur tui, eι sicut in inreno glacies, solsentur petenta tua. Ibi d. II): Θμeiosa misericordia Dei in tempore tribulationis , quasi nubes pluriae in tempore siccitatis. Ps. XXXIII. 10: Iuria est Dominus iis, qui tribulato sunt eorde. Tob. III, 13: Bened elum est nomen tuum, Deus patrum nostrorum, qui eum iratus fueris, misericordiam Detes, es in tempora tribulationis p censa dimit is his,
qui inroranι te. Istorum veritatem testimoniorum experti sunt Israeli ae, qui magnis oppressi calamitatibus meliores sensus induerunt. Impius quoque Manasses e throno deiectus, et carceri mancipatus, resipuit per verae poenitentiae lacrTmas purgatus.
Ei tilius prodigus in maxima egestate fame lallescens, ad Patrem redire do. crevit. Ideo S. Augustia ius 8i diei l :c Intelligat homo, medicum esse
Deum. et tribulationem medicamen tum esse ad salutem, non poenam ad damnationem. Sub medicamentum positus ureris, secaris, clamas: non audit medicus ad voluntatem. sed Rudii ad sanitatem. 22. Homines immediata in animam alterius agere nequeunt, quam is verborum ope non solum aliorum
intelleetum docendo illustrare , sed
et voluntatem movere possint. Deus autem, licet gratiam suam tum mediis, seu instrumentis coniungere soleat, istis tamen nullatenus indiget,
247쪽
246 PARS IV. sed mere interno seu immediate in animam agere, atque multo effica- eius ae persectius intellectum illustrare et voluntatem ad bonum movere potest, quam homines verbis id efficere valeant: quod qui negaret, non revelationi tantum, sed et rectae rationi repugnaret. Ipsa experientia testatur, quam exeellens sit magister,
qui intus loquitur. Sicuti enim Apostoli in die Penleeostes per Spiritum Sanctum perseela rerum divinarum cognitione repleti sunt; ita hineinde homines simplices, humiles mundique Orde ad pleniorem m7steriorum fidei scientiam pervenerunt, quam Theologi perpetuo rerum theologi- earum studio addicti. Unde Christus inquit: Confiteor sibi, Pater. . . quia abseondisti haec a sapiensibus ei prudensibus, et repetasti ea purpu-M l ; et Paulus ait: Ouae stulta sunι mundi elegiι Deus, ut confundus sapienses, et infirma mundi elegi ι Deus, ut confundaι forιia s2). - Deus autemper gratiam suam non solum intelle elum illustrat, sed et voluntatem movet suaviterque ad honum pertrahit: quod egregie S. Augustinus sa) declarat in verba Christi: Nemo renuad me, nisi quem Pater attrareriι, ita disserens: κ Ista revelatio lacla Petro Matth. XVI, 17 ipsa est altractio. Ramum viridem ostendis oviet trahis illam. Nuces puero demonstrantur, ei quo currit irahitur, amando trahitur, sine laesione corporis trahitur, cordis vinculo trahitur. Si ergo illa, quae inter delicias et voluptates terrenas revelantur amantibus trahunt, quoniam verum est: trahit sua quemque voluptaS, non trahit revelatus Christus a Patre quid enim sortius desiderat ani uia, quam veritalem etc. 3 - Αst uon
semper pstr gnavitatem amoris, seu per delectationem victricem Deus ad se attrahit homines, sed saepe etiam per timorem, quem excitat in cordibus eorum. Nam, ait idem S. Augustinus ι : Initium sapientiae timor Domini. et Timor quasi praeparat locum charitati. . . Si nullus timor, non est quo intret charitas. Opus est ergo, ut intret timor primo, per quem veniat charitas. Timor medicamentum, charitas sanitas. 3 Et de grat. et
bemus, ne nos arbitremur non accepisse spiritum timoris Dei, quod si nodubio magnum est donum Dei. . . Non quo timore Petrus Christum negavit, sed illius timoris spiritum accepimus, de quo dicit ipse Dominus Christus: Eum timete qui habet potestatem
nimam eι corpus perdere in gehennam. 3 - Ut autem timor iste salutaris in corde excitetur, gratia divinaesticit, ut qui a via salutis alienus est, diris conseientiae rei norsibus crucietur; unde Deut. l6l legitur: Dabit tibi Dominus cor pavidum, et de Neientes oculos et animam consumptam moerore, et erit vita tua quasi pendens ante te. Et S. Chrysostomus I ait: a Benignus Deus eiusmodi nobis accusatorem assistere voluit, ut nunquam soli relinquamur, se lindesinenter ille eongrediens clamet, ei poenam exigat delictorum. - Νο- tandum vero est, quod gratia divina persaepe ad parva et facilia opera nos provocet, ut illi consentientes, ad uberiora auxilia recipienda disponamur. Ita dubia quandoque de morali animae nostrae statu insurgunt, ut veritatem inquirendi propositum in mente coneipiamus: hincinde ad sacram concionem audiendam vel ad pium librum legendum nos allectos
248쪽
sentimus, ut inspirationem divinam seeuti, magna pro anima nostra molumenta ea piamus. Praecipue vero frequentissime a gratia divina ad orationem excitamur, per quaen eni-eaeia auxilia obtinere posSumus.
Ex quibus omnibus patet, vario ac multiplici modo gratiam divinam in homine operari, eiusque salutem pr movere, quod probe attendendum est, ut doctrina de distributionis gratiae ambitu faciΙius intelligatur.
Ml. Ut quaestiones, quae circa
gratiarum supernaturalium distributionis ambitum seu extensionem agitantur, recte intelligi ac solide dirimi possint, quaedam necessario
. Quoniam gratia Dei gratuita est, potest Deus absque ulla iniustitiae aut crudelitatis nota omnibus hominibus non iustificatis nullum prorsus divinae gratiae auxilium conferre. Haec propositio, inquit em. Bellam minus si , c certissima est apud eos, qui ex divinis litteris peccatum origi
nata noverunt. Nam cum per pec catum primi hominis naseamur Omnes silii irae, ut inquit Apostolus 23, nihil aliud nobis debetur, quam poena. Unde Sap. 3ὶ dicitur: 0uis stabit eontra iudicium tuum ' Auι quis in conspectu ιuo renieι vinctae iniquorum hominum ' Auι quis tibi imputabit , si perierim nationes, quas
tu fecistis Et Paulus 4ὶ ostendit,
uni divinae misericordiae esse ad- fieri hendum , quod Dous ex corrupta humani generis massa aliquos Seligat, ut sint vasa in honorem, qui propie
ea etiam vocantur oma misericom
ART. II. 2ι diae. S. Augustinus totus est in hae veritate contra Pelagianos asserenda, ut integri pene eius essent exscribendi libri. Suniciant ea verba in lib. de dono perseu. 5i: Non itaque simus ingrati, quod secundum placitum voluntatis suae in laudem gloriae gratiae suae, tam mullos liberat miseri eors Deus de tam debita perditione, ut si indo neminem liberaret, non esset in iustus. v Clara sunt etiam verba S. Thmmae isii dicentis: et Humanum genus propter peccatum primi parentis meruii privari auxilio gratiae, x et ideo et quibuscunque non datur, hoc est ex iustitia, quibuscunque autem datur, hoc est ex gratia, v ut ait S. A.
2. Quamvis nullum in Deo gratias hominibus lapsis conserendi debitum adstrui possit, neque liberrima eius
voluntas , qua misericorditer gratias suas dispensare decrevit, a priori definiri queat; attamen hanc eandem voluntatem ex iis eognoscere licet, quae benignissime nobis a Deo revelata sunt. Ipsa autem Revelatio nos certos reddit, Deum omnium hominum, etiam postquam peccato originali inquinati suere , salutem velle.
Ait enim Apostolus 8ὶ: Deus omnes homines ruit salsos lieri eι ad agnisionem veritatis venire: quodsi omnes homines vult salvos fieri, cum volumias Dei sterilis non sit, ceris etiam omnibus vult salutis subsidia nee saria conferre. Ideo Christus pro omnibus mortuus est lI 37M, pro omnibus peccatis satisfecit l3 376 , et omnibus hominibus gratiam divinam et salutis media promeruit 377 .
Istae verilales revelaiae ante oculos habenda8 sunt, ut quaeStiones, quaeda distributionis gratiarum ambitu
249쪽
238 rans N. movetitur, legitimo modo solvantur. allendendum porro est. Deum omnia propter se in lipsu in operari, ei in omnibus divina sua attributa manis
stare si iiij; quapropter rectissimo
eon luditur, Deum in conserenda gratia omnipotentiam, Sapientiam, clpraecipue immensam suam honitatem et misericordiam ostendere ; insuhtrahenda vero et neganda gratia iustitiam suam manifestare. Dum igitur de gratiarum distributione agitur, inter varias Theologorum sententias illae veritati magis consonae censendae sunt. in quibus attributa divina clarius manifestantur et gloria Dei magis promovetur.3. Notandum praeterea est, non
hie agi da distributione gratiae essι- meis, cum nemo sit qui conlondalhanc omnibus dari, sed solum de distributione gratiae proxime aut rZminio suffieientis, iuxta notionem, quam de ea praebuimus, quae nempe Veram, completam ac retale ad praesentps subiecti circumstantias sussit eientem hone operandi saeuitalem iri- huat. - Neque hic agitur de sola gratiae oblatione, ut nonnulli minusacen rate loquuntur, aut etiam subdole, ut laeum laetant imperitis, sed de reali gratiae collivitone. et Ille enim, ait ei. Perrone iit, qui esurienti parastin offerret, quem iamen ipse ali ingere nequiret, ei illuderet: ita enimosuriens fame interiret. Sic etiam Deus, si solum offerret gratiam,
quam tamen reipsa non conserret,lioiniui illuderet, non aute in ipsum adiuvaret . quod vel etiam cogitare absurdum est. 3 - Cl. Thomas ea charmes s23 observat, et hic non eS- Se quaestionem, utrum omni tem pinre et in omento singulis hominibus
detur gratia sollieiqns; certum est enim, gratiam sufficientem quae est inspiratio tran Siens, non perpetuo et indesinenler, sed certis tantum vicibbus et temporibus dari iuxta illud Psalmi XC: Cum ipso sum in trib
latione, id est, pro loco et lempore opportuno spraecipue cum urget praeceptum . dum pulsat lentalio eie. ;quod sumicit, ut homo dicatur habere
gratiam sumitientem ad salutem conis sequendam. v Alteram Ohservationem
apponil dicens: e Non est quaestio, utrum singulis hominibus ea Semperdetur gratia sum ciens, per quam proxime ei sine ulteriori auxilio possint
bonum Salutare operari, tentationes superare ele. Certum est enim, quandoque dari gratias remote tantum susticientes, quibus si hene uterentur homines, proxime susscientem oliti.
nerent ut docet S. Augustinus sa dicens : Dum quis ignorat, quod
sibi agendum, ex eo est, quod nondum accepit: sed hoc quoque alcipiet, si, quod accepit, bene usus su rit ; accepit aute in , ut pie et diligem
ter quaerat: nimirum per gratiam Orationis. v Et sane Christus ipse ad Apostolos dixit: Vigilate et orate, ut non intretis in sentationem ι :contulit ergo ipsis gratiam proxime
sufficientem ad vigilandum ei orandum; qua si bene usi suissent, per i - pSam orationem gratia divina roborati suissent ad ingruentem tentationem sortiter perserendam i5 . 4. Variae quaestiones circa distributionis gratiarum ambitum moventur, quia homines in vario statu comsiderari possunt. Vel enim sunt non fideles tantum, sed et iusti, quibus gratiae actuales necessariae sunt adimplenda praecepta, ad tentationes
250쪽
Superanaas etc. : vel sunt fideles quidem , sed peccatores gratia Eanetisseante privati, ast nondum in malo obdurali, quibus gratia divina opus
est tum ad seriam poenitentiam agendam , tum ad ulteriora peccata praecavenda: vel sunt peccatores, rectam
quidem sidem retinentes,sed in peceatis obdurati, qui plurimas iam gratias neglexerunt, iisque inique restitλ- runt: vel sunt inlideles sive positivi, qui oblatam sibi fidei nolitiam respuinrunt, sive negativi, qui nihil unquam de fide audierunt: vel sunt insanies rationis usu nondum praediti, sed labi originali subiecti. Circa varias bsias hominum conditiones quaeritur an iisdem gratia sussiciens ad
salutem osse ratur. - 0bservandum autem est, in hac controversia quaedam esse ad sidem pertinentia: alia non ita. - Ad sidem pertinet, iustis non ' deesse gratiam qua possibilia sint ipsis mandata Dei. An autem aliis quibuscunque fidelibus, qui iusti
non sunt, an peccatoribus excaecatis
et obduratis , an infidelibus cunctis, an etiam insantibus adsit auxilium gratiae sufficiens ad Salutem , nondum est Ecclesiae iudicio definitum. Observat tamen Bella in us li catholicos Theologos quam plurimoSac sere omnes pro certo habere , Omnibus hominibus pro loco et tempore Sufficiens auxilium non deesse, quamvis non omnes illud admittant aut admissum retineant. Ut vero doctrina haec legitime pertractetur, a
bus, eι 6 ' aliqua dicenda sunt de quaestione: un graιia omnibus aequaliter
3 442. Iamen ius lib. III de Grat.
Chr. cap. 3, post varia S. Augius initestimonia citata, et sini Atro sensu exposita ita coneludit: et Haec igitur omnia plenissime, planissimeque demonstrant, nihil esse in S. Augustini doctrina certius ac landatius, quam esse praecepta quaedam, quas hominibus non tantum infidelibus e caecatis, obduralis, sed fidelibus quoque et iustis, volentibus, conantibus, Secundum praesentes quas habent vires, Sunt impossibilia: deesse quoque gratiam, qua fiant possibilia. Hoc enim S. Petri exemplo, aliisque
multis manifestum est, qui tentantur ultra quam possunt Sustinere. 3 Cum autem hae e doctrina, quatenus iustos concernit, a Rom. Pontificibus damnata suerit; Iansenti discipuli subdole procedentes lateri non recusarunt, iustis gratiam ad observanda divina mandata non deesse, sed per iustos intellexerunt vel solos praedestinatos vel illos dumtaxat, qui actu tentationes superant et actu mandata observant; per gratiam vero, quam iustis praesto esse admiserunt, talem intellexerunt, quae absolute quidem quoad vires suas considerata, non autem relative et comparate ad vires delectationis terrenae praesentis sit vere sufficiens et potentiam expedi, iam consili ual resistendi gravi tent,lioni et actum salutarem et ieiendi. Ast damnatio pontificia non evitatur per tales cavillationes, quibus admissis etiam eoneedendum est, dari imstos, qui ob gratiae susscientis desectum mandata divina adimplere non possunt. - Ut autem subdolis Ians nianorum interpretationibus et exceptionibus omnis locus occludatur, dogma catholieum his verbis enuntiandum est: Iustis omnibus , praesertim vero volentibus et conantibus.