장음표시 사용
251쪽
qM PARA IV. urgente praecepto, datur a Deo gratia vere ac relative susti eiens ad se vanda omnia praecepta. Dogina hoe catholicum eae S. Scriptura , eae M.
Patribus, eae Ecclesia delinitionibus,
et eae ratione theologita probatur. i. S. Scriptura V. et N. T. testatur, observantiam mandatorum divinorum impossibilem non esse, iustisque, ut ossicia sua impleant, sufficientem gratiam concedi. Postquam Deus populo lsrasit ilico legem suam promulgaverpi eique mandaverat, ut
Deum in toto corde diligat et prae-eepla eius custodiat il), addit: Mandatum hoe, quod ego praeeipio tibi
hodie, non supra te esι, nec procul positum ... ged iuXta te est sermo va O. in ore tuo eι in corde tuo, ut saetas illum. Is rasilitae ergo quae Deus mandavit, non solum cognoscere, Sed etiam sacere potuerunt, atque ideo gratiae sum eientes ad observantiam mandatorum neeessariae, ipsis non
desuerunt. Quod si illas Deus in V. T. hominibus recta fide imbutis non negavit. quis dicere audebit, easdem in N. T. in loge gratiae et quidem
iustis gratia sanctificante ornatis negari' - Propheta regius ait: Diserte a malo, et sue bonum: inquire pacem, es persequere eam f23; et ut homines ad coelestem hane doctrinam observandam animentur, mox addit i 33: Oreti Domini super iustos, et aures eius in preces eorum: quibus verbis
clare signifieatur, Deum curam habere iustorum non oculis corporeis eos
aspiciendo, sed gratias ipsis conserendo , quibus excitati per orationem uberiora anxilia obtinere possint. Ps. XXXVI, 24 de iusto dicit:
Cum recideriι, sive in peeeala venimila, sive in tribulationes, non collid ιur, quia Dominus pupponit manum suam ... Non vidi iustum derelicetum.
Paterna vero Dei cura pro iustis praeeipue in Ps. XC describitur, in quo de iusto legitur v. 2: Ditet Domino:
susceptor meus es tu, et refugium meum , quod iustus dicere non posset, si sufficientes ad recte vivendum gratias a Deo non obtineret; v. 11:
Angelis suis mandarit de te, ut custodiant te in omnibus viis tuis: in manibus portabunt te, ne forte ossendas ad Iapidem pedem tuum: et versus lete. Deus ipso ita loquitur: Prot
stum eum, quoniam cognoriι nomen meum. Clamabit ad me, et ego eram diam eum, eum ipso sum in tribulatim ne, eripiam eum et glorificabo eum. Absonum autem esset dicere, Deum in negotiis tantum temporalibus iustum protegere, et a malis corporalibus eripere, in summo autem salutis negotio relinquere. Spiritualem praecipue Dei assistentiam iustis promissam eSSe, alia S. Scripturae loea ostendunt.
Prov. IV, 1l Deus dicit: viam a pientiae monstrabo tibi, dueam telare semitas aequitatis ... currens non
habebis offendiculum; quibus verbis
non solum cognitio mandatorum divinorum, sed etiam gratia promittitur, quae per Semitas rectas ducit, et a lapsu retinet. Sap. XII, 13 legitur: Non enim est alius Deus quam tu, cui eura est de omnibus, ut ostem das, quoniam non iniuste iudicas iudicium: quodsi Deo cura est de omnibus, praeeipua profecto est de iustis, quos ut filios amat, et quibus ideo absque dubio gratias relative sum- cientes confert, quibus mandata sibi
imposila observare possint; seens enim horum transgressiones iuste punire non posset: quae conclusio, ut
clarius appareat, v. 15 additur: 0uum ergo sis iustus, iuste omnia disponis: ipsum quoque, qui non debet puniri,
condemnare, eaterum aestimus a tua
252쪽
riris e. Lecti . ll, 12 ele . di inur: permansit in mandalis eius, et derm Iiesvs est' auι quis innocvru euvι, et despexit illum' 0uoniam pius et misericors est Deus, et protector est omnibus exquirentibus se in veritate, quae verba manifeste ostendunt, iustis omnibus, praesertim vere volen libus et conantibus, gratias vere et relative sumetentes ad mandata divi na servanda non deesse. Idcireo ibid. i legitur: Si volueris mandata
servare, conserrabunι te: ex quo ain paret. mandata divina observatu impossibilia non esse, . sed hominem ita per gratiam adiuvari, ut possit man data divina exequi ae in amicitia divina conservari. - In N. T. Christus ipse inquit: Iugi m meum Suave est,
legitur: Mandata eius gravia non sunt: haee autem , quibus suavitas et facilitas mandatorum divinorum commendatur, nisi saltem in iustis vera essent, in nullo alio locum haberent. Iam vero iuxta ipsos adversarios, gratia non opitulante, praecepta Dei non modo levia non essent, Sed prorsus impossibilia evaderent; cum tamen contrarium de Dei praeceptis in Scripturis elate praedicetur, argumento est ineluctabili, saltem iustis non deesse gratiam , qua possibilia fiant ac levia. I Cor. X, 13 scribii Apostolus: Fidelis Deus est, qui non patietur ros tentari supra id quod potestis, sed facieι etiam cum tent
ιione proventum, ut possitis sustinere: quorum verborum hic est sensus: Fidelis Deus est, qui non permittet vos supra vires tentari, sed in tent tione ipsa vos roborabit, ac confirmabit gratiae suae abundanti praes,dio, quo possitis lentationem sustinere et victoriam referre. Atque haec
praecipue de iustis di euntnr, ut patet ex verbis immediate praeeedentibus v. 12', qui se eristimat stare, videatne eadat. Atqui nisi iusti haberent
veram et expedi iam potentiam resistendi tentationi in illis eircumstantiis , tentarentur supra vires: cum autem id dicio Apostoli aperte opponatur, concludendum est, iustis nunquam deesse gratiam relative sum-eientem , qua tentationes vincere et mandata divina adimplere possint. 2. M. Patres, sicut necessitatem gratiae ad quemlibet actum saluta. rem profitentur, ita etiam docent, gratiam sussicientem hominibus non
deesse, et eorum sententiam detestantur, qui dicere non verentur, observantiam mandatorum divinorum impossibilem esse. Clemens Aleae. 3 inquit: et Quin etiam praecepta sunt eiusmodi, ut a nobis possint fieri vel non seri; quod consentaneum est, ut consequatur laus vel vituperatio. χ
mandantur implere non posSum .
quid tibi videtur aliud, quam inter mulieres, quae nihil virile possunt, numerandus' i S. Hilarius in haee verba: Laιum mandatum tuum nimis 5 , ita disserit: et Latum igitur mandatum Dei est, et in omnia spei nostrae genera diffunditur, ut non dissicile sit, si voluntas adsit, praecepto Dei obtemperare. v S. Busilius in Regulis brev. 6 scribit: e Nos quoque ad idem faciendum hortatur Paulus, cum dicit: Imisatores estola Dei siem tilii earissimi, et ambulate inditellione ete. Sine dubio autem non praecepisset hoc, qui honus ac iustus est, nisi etiam facultatem, qua id saceremus, suisset largitus; v et in uomit., Attende ιibi ipsi, ait: cImpium est asserere, praecepta Spiritus san-
253쪽
Chrysostomus de laudibus S. Pauli inquit: e Possibile enim est. Dei
iussa perseere, si modo velimus mmnem naturae trepidationem alacriter virtute superare, nihilque impos-bile est eorum, quae a Christo hominibus imperantur. Si enim, quantum est in nobis velimus virium exprimere , maximum etiam nobis Deus adiungil auxilium. atque ila, etsi Omnia in nos adversa concurrant. luti
tamen in instilio periculorum, in lactique servabimur. v Idem 2ὶ commendans virtutis studium , ita loquitur: . Non licet dicere: non possum; id esset accusare opificem. Nam si nos laeti tui hecillos, et iubeat, ipsius est accusatio. 0uo modu ergo , inquis , multi non possunt ' quia nolunt. 0uο- modo ergo multi nolunt' prae desidia: nam si velint, poterunt omnino ...Habemus quippe cooperatorem eladiutorem Deum: lanium velimus, tantum opere accedamus ad rem ipsam. x - S. Itieronymus 33 dieii: c Multi praecepta Dei imbee illitate
sua, non Sanctorum viribus aestiman-les, pulant esse impossibilia, quae praecepta Suni. . . Sciendum est ergo,
Christum non impossibilia praecipere, sed perseela. v - S. Augustiuuat. de nat. et grat. 4) scribit: c Deus cum per mediatorem Dei, et hominum hominem Iesum Christum spiri lualiter sanat aegrum, vel vivificat mortuum, id est, iustificat impium, et cum ad persectam sanitatem, hoe est, ad persectam vitam iustitiamque perduxerit, non deserit, si non deseratur, ut pie semper iusteque vivatur; set ibid. 5ὶ ait: ε Non igitur Deus impossibilia iubet, sed iubendo admonet, et sacere quod possis, et
psere quod non possis. v Insuperaddit 6l: ε En ipso quo firmissimo ereditur, Deum iustum et bonum impossi hilia non potuisse praecipere; hine admonemur et in facilibus, quid agamus. et in dissicilibus, quid pet
mus. Idem linet. 53 in Ioan . inquit: c Audiamus Dominum et praecipientem et opitulantem , et iube iriem quod sacpre debeamus, et adiuvantem ut implere possimus. 3 Enarr. in Ps. XXXIX. n. 27 sic hominem iusti si eatum alloquitur: et Iam enim sidelis es , iam ambulas in via iustitiae: curam tui non habebit, qui facit solem suum oriri super honos et malos, et pluit super iustos et iniustos' te iam iustum ex fide viventem negliget, deseret, dimittet ' Imo vero et hic se vet, et hic adiuvat, et hic necessaria subministrat et noxia res cat. Dando consolatur ut permaneas, auferendo corripit ne pereas. Domi nus curam habet lui. securus esto. Ille
protegit, qui te secti ... Nusquam tibi deest; lu illi noli deesse, tu tibi noli deesse. 3 - S. Leo M. i7ὶ ait: ε Gratiae Dei se obedientia humana non subtrahat, nec ab illo bono, sine quo non potest esse bona, desciat. At si quid sibi impossibilo, aut arduum in
mandalorum essectilius experitur. non in se remaneat, sed ad iubentem recumrat, qui ideo dat praeceptum , ut excitet desiderium , et praestet auxilium, dicente Propheta 8i: Dela in Deum cogitatum tuum, eι ipse 1e enim ιriet. y Idem is) inquit: c Nihil habemus, nisi quod accepimus, et iugiter admonemur, ut dona gratiast Dei non negligenter habeamus: iuste enim nobis instat praecepto, qui praeeurrit auxilio .s S. Bernardust 10ὶ dicit: et Spiritus - tam multipliciter filiis
254쪽
hominum inspiratur, ut non sit qui se abscondat a ealors eius. Siquidem
eonceditur eis ad usum, ad miraculum. ad salutem, ad auxilium, ad solatium, ad servorem . . . . Ad auxilium datur, cum in omni colluetalione adiuvat infirmitat8m nostram. 2 Et alibi il) ait: α Omnes nobis causamur, deesse gratiam ; sed iustius forsitan ipsa sibi queritur gratia deesse nonnullos. 3 S. Thomas dicit: α Quod
praecepit Deus non est impossibile homini ad servandum; quia et sta stantiam actus potest ex libero arbitrio servare, et modum , prout scili-eet sil ex charitale, potest servare ex
dono gratiae. x Idem lecl. in Ep. 1 ad Corinthios haec habet: et Debetis
Sperare, quia Deus est fidelis ... Non aute in videretur esse fidelis, si nos vocaret ad societatem Filii, et nobis denegarei, quantum in ipSo eSt, ea, per quae ad eum pervenire possemus; unde Iosue I dicit: Non te deseram, neque derelinquam. 3 S. Bonarem
iura 3 inquit: et Ad illud, quod obiicitur, mandatum Dei non esse supra
hominem, sed prope: dicendum, quod hoc intelligitur de observantia, quantum ad genus operis. Si autem intelligatur quantum ad intentionem mandantis, tunc dicitur esse prope, non quia liberum arbitrium
possit illud per se sine dono gratiae; sed quia gratia Dei praesto est uni- eui quo ; nee aliquis caret gratia quia gratia desit ipsi, sed quia ipse deest gratiae. 3 Idem 43 ait: e Alio modo dieitur aliquis aliquid posse, non Solum quia potest illud per se et in se; sed quia potest cum illo, quod sibi
praesto est: et hoc modo accipiendo p se, omne quod Deus praecipit, in nostra potestate est; quia ipse, qui praecipii, praesto est praebere gra
AB r. n. ' 25atiam adiuvantem, per quam possumus perficere. 23. Ecclesia mentem suam iam
po ruit in Coneilio Milesilano II ean. 3dicens: Placuit . uι quicumque diserit , gratiam Dei, in qua iustificamur per L Chr. D. x, ad solam r=missionem peczatorum valere quae iam commissa sunι, non eliam ad adiutorium , uι non commissansur,
anathema suo quibus verbis desinitur hominem iustificatum recipere gratias sufficientes ad praecavenda peccata seu ad mandata divitia observanda. Concilium Armusicimum II ean. 25 ita loquitur: Secundum sidem e tholitam credimus, quod, ac cepta per baptismum gratia, omnes baptizati . Christo auaeilianse eι eooperante, quae ad saIviem per ιinent,
rare noluerint, adimplere. Concilium TridenIinum sess. VI, can. 18, ait:
Si quis dixerit, Dei praecepta homini
etiam iussistento et sub gratia constituto, esse ad observandum impossibilia, anathema siιοῦ et cap. 11 eandem doctrinam sustus proponit dicens : Nemo audeat temeraria illa, et a patribus sub anathemate proli, hiιa voce uti: Dei praerepta homini iussisteato ad observandum esse impossibilia: nam Deus impossibilia non iubeι, sed iubendo monti et facere quod possis, eι priere quod non possis,
et adiuvat uι possis. Cuius mandatu gravia non sunι, cuius iugum sua
esι eι onus iere: qui enim sunι silii Dei, Chrissum diligunt: qui autem
diligunι eum, uι ipsemes testuιur, Serranι sermones eius, quod utiqud eum dirino auxilio praestare pos-
Sunt ... Deus namque sua stratia se--ι iusιisitatos non deserit, nisi ab eis prius deseratur. Huc etiam spe
255쪽
254 PARS IV. etant verba conellii eap. 13: In Dei auxilio Armissimam spem collocareri reponere omnes debent: Deus enim, nisi ipsi illura gruιλε defuerint, gio in coepit opus bonum, ita perficiet:
quae verha clare ostendunt, iustis gratias sufficientes non negari, quibus divina praecepta observare et in statu iustitiae perseverare possint. Ideo
Pius V et Gregorius XIII damnarunt hane Baii propositionem 54Rm: e De finitiva haec sententia, Deum homini nihil impossibile praecepisse, salso tribuitur Augustino, cum sit Pelagii. a Innoeensius X et Alexander VII primam langenii propositionem: et Aliqua Dei praecepta hominibus iustis,
volentibus et conantibus seeundum praesentes, quas habent vires, sunt impossibilia: deest quoque illis gratia, qua possibilia sant v - proscripserunt ut temerariam, impium, blasphemavi. an ut male damnatam et haereιitam. Ergo fide divina credendum est, iustos non destitui gratiavere sufficienti ad observanda omnia mandata Dei. 4. Ratio theologica petitur ex ipsa natura gratiae sanetineantis, qua iusti praediti sunt. Certum enim est, iustos Deo acceptos esse. Ps. CXLV, 8 legitur: Dominus viligit iustos. Amare autem in Deo non est, nisi bona tribuere 40, n. 1 . Itaque si Deus diligit iustos, bona ipsis tribuit. et quidem praecipue illa, quae ad
eorundem selieitalem spiritualem et aeternam salutem requiruntur. Et sane, qui habent ius ad haereditatem ut filii, a patre debent accipere media quae necessaria sunt, ut ad haereditatem pervenire possint: sed iusii sunt filii Dei, et eius haeredes iuxta
illud il): Si silii ει haeredes, haeredes quidem Dei, cohaeredes auinem christi: certissimo ergo gratiae ad
observantiam mandatorum requisitis iustis conseruntur, quia sino hae observantia aeternam haereditatem
consequi non possent. Ideo Christus de iis, qui per gratiam sane tisicantem Deo uniti sunt dicit, quod multa bona opera perficiant; ali enim i2ὶ:0ui manet in me, et ego in eo, hic ferι frutium muIsum; et rationem addit dicens: quia sine me nihil pol-essis facere: sed sicut palmes a vita
cui unitur, succum attrahit, quo ub res fructus sert; ita per gratiam sanctificantem mecum uniti manentes, auxilia supernaturalia obtinebitis ad mandata divina observanda et hona opera perscienda. Nola. Non solus Iansmius in hoc dogmate cum Suis gregalibus aberravit; sed lain Protestantium antesignani dolere non erubuerunt, homines mandala divina observare non pOSSe Lutherus in consutatione rationis LM tomianae ait: et Tol seri plurae testimonia probant, mandalum esse impossibile nohis, ut nihil sit mani so- Slius. a Et in responsione ad Dialogum Silvestri Prieratis inquit: c Pe si me facis quod negas, Salvatorem impossibilia iussisse: plusquam peS-sime satis quod hoc salsitatem audes appellare. Non possumus in hae vita mandata Dei implere .s MeIunctionsa ita loquitur: et Cum mandat lex diligi Deum, perinde impossibilia iubet, at que si praecipiat nobis transvolare Caucasum. x Caininus l4ὶ scribit: Sit extra eontroversiam, impossibilo esse in hac carne legis ina plementu m. v Inter illos quoque, qui caeteroquin orthodoxam fidem profitentur, quidam non tam per argumenta theoretica, quam potius per praeiudicia practica in eandem sere sententiam abripiuntur. Ui enim iniquas, quas
256쪽
multiplicant, legis iransgressiones excusent, facile sibi persuadent, mandata divina nimis ardua et observatuimpossibilia esse; imo et gratiarn deesin, per quam possibilia fiant. Magni idei reo momenti fuit, ut dogma calliolicum solide probetur Pi Operae quoque pretium est, ut dissiculi
tes Solvantur, quast praesertim a Ian- senianis nobis opponuntur.
Obi. I. Per verba Apostoli Ι Cor. X, 13 dogma catholicum nullatenus probatur. Nam S. A ustus sinus variis in locis, imo et Hormisdas P., Leo M., Gregorius I. aliique lalini et graeci Patres, quos citat Eslius in Comment. , docent, verba Pauli intelligenda esse de solis praedestinatis, quos a sinali
perseverantia Deus excidere non sinit. Ergo ex iis inferri non potest, O- innibus iustis conferri gratias sufficientes: et sic cadit primarium argumentum , de quo theologi maxime gloriantur. Besp. Quae adversarii obiiciunt, firmitatem argumenti ex verbis Pauli deducti, non infringit. Nam inter iustos numerandi sunt vel maxime
praedestinati, quibus idcirco verba Pauli peculiari modo applicari pos Sunt, quoniam in ipsis assistentia Dei maxime conspicua sit. Dum igitur Ss. Patres verba Pauli ad praedestinatos perti nere dicunt, qui, Deo protegente,
sinaliter perseverant, non ideo negant, tenore vel borum Pauli omnibus iustis suffieientes gratias conferri, ut lentationem sustinere possint. Id quoque Patres expresse docent: ila S. Cpprianus flὶ verba Pauli reseri dieens:
et Faciet cum tentatione evadendi s cultatem; a quae verba certe intelligi debent de gratia sussiciente, et quidem omnibus iustis collata; nam prosequitur S. Martir: et Permittit Deus
tantum unumquemque lentari, quan-
A T. II. 255 tum potest sustinere. v Ipse S. Augustinus dictum Apostoli universali ter de omnibus iustis intelligit, dum l2
non solos praedestinatos, sed omnes
fideles alloquens inquit: et Humilis
esto Deo, ut non permittat te tentari supra id, quod potes: el Εnar. in Ps. CXX, n. 14 omnes sideles instruens, docet, iuxta verba Pauli, non solum Misum, sed et introitum a Deo custodiri; ait enim: . Audi Apostolum: - Fidelis Deus, qui non permiιιeι vos tentari supra quam potestis serre:
Ecce introitus tuus custoditur: quam do non sinit Deus tibi accidere lentationem, quam non potes ferre, intro, tum tuum custodit: videle, Si custodii et exitum. Sed facieι, inquit, cum
sensatione etiam eritum, tiι possitis sustinere. Numquid possumus nos, Fratres, interpretari aliter, quam ipsa verba Apostoli docuerunt Τ Gustodite ergo vos, sed non a vobis, quia Dominus tegumentum, qui e stodit, qui non dormital, nee dormit. 30mnes ergo si deles ad sperandum divinum in tentalionibus auxilium per verba Pauli excitat. Et hunc esse ci-
talorum verborum Sensum, ex Scopo
Apostoli patet. Paulus enim eo sne verba illa protulit, ut Corinthios solaretur eosque in firmam spem eria geret. At vero, si de solis praedestinatis loqueretur, sublatum esset con. solationis ae spei landamentum, quia nullus certe novit, se esse de numero praedestinatorum. Siculi ergo lota
Epistola ad omnes sideles Corinthios,
qui certe non omnes erant praedest, nati, directa est, ita etiam citata verba ad omnes et non ad solos praedestinatos speetani, praecipue eum Paulus generatim de tentationibus loquatur et assistentiae divinae promissionem non ad solam lentalionem finalem restringat. Denique omne din
257쪽
hium removet concilium Tridensinum, quod il) ad omnes Cleri eos
maiores et Regulares illud testimonium Spectare affirmat, quoties ipsos urget servandae easti latis praeceptum, et gravis eos sollicitat carnis ictitatio; ait enim: eum Deus id donum casibialis recte pelensibus non deneget, nec patiatur nos supra id, quod possumus , tentari. Atqui cρrtum est, non omnes Regulares et Clericos maior s esse praedestinatos.
Obi. II. Christus Io. VI, 44 ait: N
mo potest revire ad me, nisi Pater, qui misit me, traXerit eum. Itaque qui trahitur per gratiam efficacem a
Deo, obServat mandata et venit ad Christum : qui vero non trahitur per gratiam efficacem, non observat mandata et non venit ad Christum ; imo
non potest observare mandata et venire ad Christum. Certum autem e Stiuxta omnes, iustum non semper trahia Patre; nam quando iusius peccat, non habet gratiam efficacem, alias
certissime non peccaret: ergo non
trahitur a Patre, ac ideo non habet Veram potentiam , veniendi ad Christum, seu abstinendi ab actu peceaminoso, ei mandatum divinum adimplendi. Hoc idem argumentum ex aliis Seripturae locis struitur, in quibus
omnis actus salutaris gratiae emeaei adscribitur. Resp. In verbis Christi necessitas gratiae divinae clare asseritur, quia tractio significat motionem divinam , seu gratiam sine qua nullum prorsus aetum salutarem elicere possumus. Deus autem trahit vel per gratiam efficacem quae eum actu S
lulari coniuncta est, vel per gratiam sufficientem quae veram et expeditam potentiam agendi conseri, sed ob defeetum liberi arbitrii eum actu salutari non toniungitur. Falluntur ergo
Iansentani, dum ex eo, quia actus salutaris non ponitur, inserunt etiam potentiam ad eundem actum deesse. Ipsi TMinistae, qui ad omnem actum salutarem gratiam ab intrinseco efficacem requirunt, admittunt tamen , per gratiam sufficientem veram potentiam ad agendum conferri, ita ut nunquam dicere liceat, iustum non posse divinum observare mandatum.
Praeclare ipse S. Thomas dissicultati occurrit, dum 2 textum citatum ita
interpretatur et Respondeo dicendum, quod vere nullus venire potest, nisi tractus a Patre. Nam Sicut grave per naturam non potest per Se Sursum ferri, nisi trahatur ah alio, ita cor humanum ex se ad inferiora tendens non potest sursum elevari, nisi tractum. Si vero non elevatur, non est
desectus ex parte trahentis, qui quantum in se est nulli deficit, sed est propter impedimentum eius, qui non
trahitur. . . Deus autem ad trahendum omnibus manum porrigit, quantum in se est: et, quod plus est, non solum attrahit manum recipientis, sed etiam, versos ad se convertit. 3Tota demum
dissicullas saeillime solvitur dicendo, praeter gratiam ab intrinseco efficaeem dari etiam gratiam ab extrinseco
efficacem , quae reluctante voluntate sterilis manet; illa autem consentiente actum salutarem producit. Iustus enim saltem hane gratiam semper obtinet ad mandatum divinum observandum, ac ideo dum peccat. id non ex deseelu gratiae, sed ex deseelu iusti contingit. Obi. III. Petrus quando tentatus suit ut Christum negaret certe iustus erat, cum illi non minus, quam aliis
dixerit Christus 33: Et vos mundi
estis, et iterum: Manete in me, eι ego in vobis: ast nihilominus tunc omni suit divina ope desii tutus, ita ut
258쪽
Lentationem vincere, et fidelitatem erga Christum servare non potui 3set. Id M. Patres testantur. S. Hilarius il affirmat, e Petrum non potuisse vitare eulpam. γ S. Chrysostomus e inquit: ε Petrus, etsi bene animaius fuerat, divino tamen Subtracto auxilio stare non potuit; a et i 3ὶ in Εp. ad Hebe. dieit: et Negatio Petri non
tam erat sueordiae et negligentiae, quam ex eo, quod Deus eum deseruerat. v S. Augustinus i4 ait: . Quid est homo sine gratia Dei, nisi quod fuit Prirus. cum negaret Christum'. . . Ideo B. Petrum Dominus paullulum subdeseruit, ut in illo lotum humanum genus posset agnoscere nihil se sine gratia Dei valere. 2 Origenes quoque ibi dicti, Petrum fuisse a abundantius derelictum. a lino id ipsum non obscure Christus insinua-vii. dum illi dixit 6i: Xon potes me sequi modo , significans, vel ipsam Christum consitendi potentiam illi suisse subtractam. Ergo hineinde iustis deest gratia, per quam Observantia mandatorum divinorum possibilis sileret, et recis A rnaldus hane propositionem defendit: et Scripturael Patres nobis in B. Petro exhibent hominem ius luin, cui gratia, sine qua nihil possumus, defuit in ea oecasione , in qua dici non potest eum
Rev. Clinia Ss. Patrum testimonia nihil aliud evineunt, quam Petro gratiam emicacem seu proxime sumicientem defuisse, quod a nobis minime negatur. Certum autem eSi, Petrum habuisse gratiam remole Supsicientem, per quam, si illaui in vacuum non reeepisSet, potuisset gratiam emicacem oblinere ad tentationem superandam. Christus enisu Pe
trum admonuit, ut vigilaret ei
oraret, ne intraret in tentationem: haee autem externa admonitio cum interna gratia coniuncta fuit: alias Christus somnolentiam Petri non tam graviter reprehendisset I 8 . Habebat igitur Ppirus gratiam humilitatis et orationis . qua si bene usus suisset, obtinuisset gratiam efficacem per quam tentationi restitisset, nee Christum negasset, quod ex ipsa ad ino-nitione Christi recte insertur. Nμquo id Ss. Patres negant. Ita, dum S. Η, larius is dicit: ε Amarissime sevit, recolens trepidationis culpam se nec admonitum potuisse vitare: a haee verba et non potuisse a non significant impotentiam agendi, sed desecium assectionis laetendi; quo sensu Christus 30i dixit: Non potuissis una hora rigiture meerim' sic enim communiter dicimur nos aliquando non posse, quia sic assecti sumus, ut nolimus, vel certe, ut acturi non simus. s. Chrysostomus Petrum illeo ali stare non potuisse, quia propter internam arrogantiam et neglectam orationem auxilium divinum non obibnuit; ideo immediate subiungit: et Tolum sibi attribuebat, dicens: Hsi minites scandalizati fuerinι, ego nun- qtιum scandalizabor, eum dicere debuisset: patrocinio tuo iuvabis etc.; a quibus verbis S. Doctor gratiam Petro sufficientem adseribit, humiliter desesentiendi ei in Deo eonfidendi: in ali sero loco S. Chrysostomus dicit,
Deu in deseruisse Petrum, et quia elat erat animo. v et de Se praesumpserat; subdit enim immediate hae everba: et Erudiens, ut humanam sciret menSuram, ei non repugnaret iis, quae dicebantur a magistro, neque magis quam alii allum saperet 1 ete.
259쪽
Verba S. Iustustini, ab adversariistilata , ex sermone petuntur, qui aeriit eis S. Doctori abiudicatur et a P P. Maurinis ad Appendicem reie-etus est: in l. de unitate Eecl. cap. 98. Doetor ita loquitur: ε Quis du-hitaverit , quod Iudas Christum , si
voluisset, non utiqu8 tradidisset. et Petrus, si voluisset ler Dominum non negasset' nam dum se perculsum sensit, deponere potuit mentis lu- morem, et Deo cum Propheta dicere: Adiutor meus esto. ne derelim tomeri agnoscit ergo S. Doctor in Petro etiam ante lapsum gratiam sufficientum, qua uberiora poterat auxilia ad non peccandum impetrare. Inepte deniquo ab adversariis adducuntur verba Christi, quibus, ut ex contextu patet, Solum innuitur, Petrum non
posse cum Christo mori, quia post Christi ascensionem, visibilo Ecclesiae eaput fieri debuit. Et si illis ver- his significatur, Petro tunc illam gratiam defuisse, qua homines ad perserendum marirrium corroborantur,
nil tamen exinde inferri potest, quia tune Petro impositum non fuit praeceptum moriendi pro Christo. Merito igitur ad legala Arnaldi proposilio as. Facultate Parisiensi damnata fuit. Obi. II. S. Augustinus docet, linnis saepe gratiam dee Sse, per quam
mandata divina observare poSSint.
mus i gratiam Dei non omnitius dari. . . Scimus eis , quibus datur , miseri-eordia Dei gratuita dari. Scimus eis, quibus non datur, iusto Dei iudicio
non dari. 3L. de grat. et lib. arb. 2)seribit: ε Qui ergo vult sacere mandatum Dei, et non potest, iam quidem habet voluntatem bonam , sed adhuc parvam et invalidam: poterit autem, cum habuerit magnam et rinbustam. 2 L. de dono perseu. id, ui
chorum Adrumetinorum dicentium:
c Si qui obediiis, si praedestinati estis reiiciendi, subtrahentur obediendi vires, ut obedire eesselis. 3 Ηine S. Doctor concludit, hineinde ob gratino defeetum divinorum observantiam mandatorum impossibilem esse, et ex naturae corruptione peccandi necessitatem enasci. Ait enim l. de nat et grat. c. 53: 4 Fideles orantes dicunt : et ne nos inseras in leni alionem, sed libera nos a malo. Si adest
possibilitas, ut quid orant' i et ibid.
e. 66: Quod autem ex vitiis naturae, non ex conditione naturae sit quaedam peceandi necessitas, audiat ho
Resp. Cum S. Mugustinus asserit gratiam non omnibus dari, loquitur de gratia iustificanto in baptismo, vel de gratia emeaei, id est, de potentia
coniuncta cum actu, vel certe de potentia proxime tantum sussieiento. qua non peccatores modo, sed iusti etiam saepe carent: ideo vero S. Doctor non negat, o innes vere sufficientem gratiam orationis habere , qua impetrare dein possint potentiam proximam ad resistendum tentationi et ad observanda mandata; id enim saepe affirmat, ut patet ex eius verbis3 435 nota 1 citatis. Totus quippe
semper in eo est, ut contra Pelagianos ostendat, gratiam ad quem libelaclum salutarem necessariam eSse,
nee secundum merita dari, sed gratuito concedi, ae ideo per humiles et servidas preces implorandam eSse. Quapropter i. de nat. et grat. c. 53, n. 62 solum negat possibilitatem resistendi tentationibus per vires naturaleS, non autem negat possibilitatem resistendi tentationibus, et mandata divina ohservandi per gratiam, quat omnes homines orando oblinere pos-
260쪽
sunt: hine ibidom Pelagio obiicienti:
a Non iuberet Deus quod sciret, non posse ab homine seri, a respondet:. Ideo iubet I Deus ut noverimus, quid ab illo petere debeamus. 3 Supponit igitur, omnes iustos hahere semper saltem gratiam orationis. Ita pariter in eodem libro e. 66 nullatenus peccandi necessitatem simpliciter et physice inevitabilem adstruit, sed solum doeel, hominem gine grωlia in peccata praeeipitari, eum gra-Ita aulem peccata evitare posse: ideo ibidem immediate subiungit: e Atque ut eadem necessitas non sit, discat Deo diceret De necessitatibus
meis educ me. . . . ac per hoc opitulante gratia per Iesum Christum elmata neeessitas removebitur, et libertas plena tribuetur. 3 Equidem
S. Doetor. lib. I ad Simpl. si) negare
videtur, ipsam orationis gratiam omnibus concedi; ait enim : 4 Νonne aliquando ipsa oratio nostra sic tepida est, vel potius frigida et pene nulla, ut neque hoc in nobis eum dolore advertamus. . . Quid ergo aliud ostenditur nobis, nisi quia et petere, et quaerere, et pulsare ille concedit, qui ut haec laetamus iubet 's - Sed manifestum est. S. Patrem hic non loqui te ipsa gratia seu polentia Orandi, sed de eiusdem gratiae usu se uellae tu; nam iuxta S. Doctorem omnes habent gratiam ad orandum proxime sumitientem; sed quia ea vel
non utuntur omnino, vel negligentius orant, id ei reo uberius auxilium, seu potentiam proximam ad praeceptum
actu observandum non impetrant.
Denique quod attinei propositionem
monachorum Adrumetinorum S. Augus inus ealia non approbavit, sed eorrexit. Eandem enim, ut a monRehis esserebatur, reiecit ut abominabilem non soluin quoad modum, quia
ART. N. 259 in persona seeunda proserebatur, sed etiam quoad rem ipsam, quia veritati consona non erat: quod enim abominabile est, semper tale est, sive in secunda sive in tertia persona proferatur. Dum vero eam emendavit,
sustulit penitus illam subtractionem virium, in qua sita est vis difficultatis; sic enim eandem propositionem emendatam proponit: et Quid sententiae deperit, inquit, si dicatur: si qui
autem obediunt, et non sunt praedestinati in regnum eius et gloriam, temporales sunt, nec usque in finem in eadem obedientia permanebunt. Tunc enim sensus hic redditur: Si qui Obediunt, et non sunt praedestinati, culpa sua a perseverantia excident atque ex praevisa hac culpa damnabuntur. Ita mentem S. Augins ini exponit S. Prosper in Res p. ad 0bi. XII Gallorum dicens: c Vires itaque obedientiae non ideo cuique subtraxit i Deus , quia eum non praedestinavit, sed ideo eum non praedestinavit, quia recessurum ab ipsa hedientia esse praevidit. 3 Quo sensu propositio vera est, nec ex ista inferri potest, sufficientem gratiam ad mandata Dei servanda iustis deesse. . Obi. V. Ipsi iusti saepe conque
runtur, se necessitate quadam in vitia ali ripi, et deesse sibi gratiam, qua bonum perscere possint. Ipse Paulus 2 i lampniatur: Velle adiaret mihi, perlicere autem bonum non iurenio. Non enim quod rolo bonum , hoc furio: sed, quod Τι0Io mulum , hoe ogo ete. Ita pariter S. Hieronymus ad Ctesiphonto in s 31 fragilitatem suam ita ingenue constetur die ens: et Novi
me multa velle, quae facienda sunt, et lamen implere non poSSe,v non