장음표시 사용
301쪽
agere. Diligenter, inquit Sapiens
considera, quae tibi apponuntur . ut nulla videlicet Dei dona debita gratiarum actione frustrentur, non gramdia, non mediocria, non pusilla. De nique iubemur colligere fragmenta, ne pereant, id est, nec minima bene licia oblivisci. Numquid non perit, quod donatur ingrato' Ingratitudo inimi ea est animae , exinanilio meritorum , virtutum dispersio, benestiorum perditio, ventus urens, siceans sibi sontem pietatis, rorem misericordiae, suenia gratiae v2. Ex tradita doctrina elucet orationis necessitas. Quamvis enim Deus ex insinilis miseri eordiae suae thusauris multas nobis conserat gratias. priusquam ad illum recurramus, aut de illis cogitemus; alia tamen, et quidem uberiora ac emeaeiora gratiae auxilia nonnisi petentibus, quaerentibus et pulsantibus elargiri decrevit. Ideo Christus frequenter nos ad orationem exhortatur. Ego diro
nobis, inquit: Pesile eι dabitur vobis: quaerisees inrenielis: pulsate eι aperietur vobis. Omnis enim qui petit, accipit: qui quaerit, invenit: eι pulsan i aperietur ... Pater vester de coelo dubii virilum bonum petentibus ses2 . oportet semper orare es non sicere ain. Vigilate, omni tempore oranies, ut digni habeamini. . . Mure ante Filium hominis 4 . Orate, ne intretis in tentationem f53. Idem OL seium inculcant Apostoli. Paulus
mouet fideles, ut sini per omnem Orationem M obsecrasionem orantes D-mni tempore in spiritu eι in ipso rigilanses in omni instantia et obsecratione 6 ; ei: Sine intermissione orale 7 . Petr .: Estote itaque prudentes eι vigilase in orasionibus 8 . Imo iani
in V. T. assidua oratio maxime commendata fuit. Meli. is ): Non imp diaris orare semper. Tob. i 0ὶ: Omnitempore benedie Deum ei pete ab eo,uι vias tuas diriguι eι omnia consilia tuo in ipso permaneant. - Quam necessariam atque utile in Ss. Patres orationem iudicaverint, patet ex eorum testimoniis 3 135, nota 1 citatis. Ratio in promptu est. Sicut enim gratia necessaria, ita gratulla est; etsi Deus eam nemini debet, eandem tamen de hilo modo peientibus promisit. Tanquam mendici ergo, omnibmodam infirmitalem et indignitatem
nostram agnoscentes, adeamus cum
fiducia ad thronum stra tae, ut mi3 ricordiam consequamur et gratiam inveniamus in tempore opportuno 1 i . 3. Cum Deus largiter gratiae suae dona distribuat tum peccatoribus, ut ad poenitentiam agendam adigantur, tum iustis, ut ad bona opera perfi-eienda excitentur liberum vero arbitrium, ut docet Concilium Tridem tinum, a Deo motum et excitatum dissentire possit, si velit: summi prinsecto in omenii est, ut omnes monitum Apostoli eontinuo attendant: E hortamur, ne in vacuum gratiam Dei
recipiatis 32 . Sedulo igitur ad motus
gratiae et ad inspirationes divinas attendendum ei sollicite cavendum eSt, ne animae aures per continuam meniis dissipationem, per saecularium curarum strepitum , aut delieiarum mundi rumorem ad audiendas tulernas divini bene saetoris voces ineptae reddantur. Sed neque has voces audire sume it, sed iisdem etiam obtemperare oportet; gratia enim exigit, ut ipsi velociter. Strenue et con Atanter cooperemur. Hanc cooperationem negligentes, merito limemus, ne eam
302쪽
stinuit servus inutilis, qui aceeptum talentum in terra abscondit et sine lurro inventus, proiectus est in ten bras exteriores 11 .
4. Observat S. Augus inus 2, ni hil esse tam familiare peccantibus,
qua in tribuere Deo velle , undecunque accusantur. Imo illum esse superbiae humanae charaeterem, confirmat s 3 dicens: c Procliviores sumus quaerere potius quid contra ea respondeamus, quae nostro obiiciuntur errori, quam intendere, quam sint salubria, ut caremnus errore. χHis vero peccatoris excusationibus non minuitur culpa, sed in immen-
Sum augetur. Quod probat Magnus Gregorius f4 exemplo protoparentisin, qui x adhibere sibimet de sensionis sol alia, quam consessionis elegerunt, eumque excusare peccatum voluerit vir per mulierem, mulier per Surpentem , auxerunt culpam ,
quam tueri conati sunt: oblique Adam Dominum langens, quod ipse peecalieorum auctor extiterit, qui mulierem fecit; et Eva culpam ad Dominum reserens qui serpentem in paradiso p Suissol. a Simili modo etiamnum homines vilia sua excusare student et
praecipuo de gratiae divinae defeetueon queruntur, cui tristes suos lapsus
adseribunt. Ast ad iniquas huiusmodi
excusationes e medio tollendas allata doetrina optimo inservit. Iusti enim si a via mandatorum divinorum recedunt, certe nunquam de gratiae divinae desectu conqueri poSSunt, cum de fide eredendum sit, iustis omnibus, praesertim vero volentibus et conantibus, nunquam deesse gratiam vere ac relative sum eientem ad servanda omnia praecepta. Sed etiam peceatores cavere debent, ne defeetui
lli Maitii. 25. 24-2s. in Lib. 2 ea Gen. ad uanielia
gratiae adscribant, quod propriae
tantum malitian impulandum est. Divina enim misericordia ipsos variis modis ad poenitentiam benignissime vocat. eisque ad observanda divina praecepta sufficientes gratias imper titur. Ipsi vero vel ob culpabilem mentis dissipationem ad vocationes divinas non attendunt, vel illis impio resistunt et per humilem orationem uberiora et pineaciora gratiae auxilia
implorare negligunt. Unde euilibet peceatori pereunti dieendum est, quod Deus ipse populo Israelitico dixit: Perdisio tua eae te, Israri: tantummodo in me auxilium tuum s5 .
45 . Gratiae aeluales, de quibus
hucusquo disputatum fuit, a Deo ordinantur ad gratiam sanctificantem vel producendam in peccatore, vel conservandam, aut augendam in iusto. Summi igitur momenti est, ut gratiam sanctificantem recte cognoscere
sal agamus; deinde inquiramus, quid ipsa in peecatore operetur, per quas dispositiones ab isto aequiratur, ac quibusnam proprietatibus insignita sit: ultimoque perpendamuS , quam salithres fructus ipsa in iusto producat. 0uainobrem, ut gravissima haec doctrina clare, solide et eomplete tradatur, tractandum est, 10 de gratia sanctificanse, 2' de naιura iustifica
tionis pereatoris. 3 disposuionibus ad iussissentionem requisiιis, 4'de proprietatibus iustissensionis, ae , demerito bonorum operum.
pertractanda suscipiatur, ex eo potis simum manifestum est, quia Prote-
303쪽
302 PARS IV. Stantes, quamvis speeiem quamdam gratiae sanctissean iis verbis saltem profiteantur. attamen quoad doctrinam de iustificatione et de merito bonorum oporum in gravissimos e rores prolapsi sunt, a S. Seriptura et constanti Traditione longissime
deelinantes. - Dantur inter recentiorps Theologos, qui mox ab in illo
huiusce irae latus tum totum Prole stantium systema erroneum, tum dirum doctrinae catholicae systema historice proponunt, ut controversiarum Stalus innotescat. Ast-ne eadem his, terve repetenda sint, in tractationis deeursu errores Protestantium expli-eahuntur , statimque istis dogmataeatholica opponentur.
a RrICULUS I. De gratia sanctificante.
452. Gratia sanetificans vulgo definitur, supornaturale Dei donum permanenter inhaerens animae, quo homo immediate et formaliter sanctus redditur, iustus. Deo gratus, si lius Dei adoptivus, capax eliciendi opera meritoria vitae aeternae. Piusdemque haeres. Huius gratiae sanctificantis existentia probanda, eaecellentia Ostendenda, ac demum de nonnullis qua uionibus theologicis agendum est, quae circa gratiam sancti sileantem a Theologis catholicis discutiuntur. Nota. Gratia, de qua loquimur iiuxta varias qualitates quibus insignitur . et effectus quos producit, Varia nomina sortitur: dicitur enim gratia sanctiticans, quia hominem sanetum facit; iustificans, quia hominem a peccatis purgatum , tu Stum , Deoque gratum reddit; habili lis , quia non in aetu transeunte, sed in statu perdurante, seu in habitu animae infuso eique inhaerente consistit; charitas Dei diffusa in cordibus
nostris, quia Deus hominem ista gratia ornatum diligit et ab ipso diligitur; amicilia Dei, seu unio cum Deo, quia per eandem gratiain Deo coniungitur; adoptio, seu siliatio, quoniam per illain constituimur silii Dei adoptivi; semen divinum iij, quia opera meritoria producit; ae tandem pignus haereditulis, quia ius tribuit ad beatitudinem aeternam.
I. De gratiae sanctisteantis e tentia.
i53. Gratiam sanctificantem, prout supra descripta fuit, vere existere, satis manifestum est ex iis, quae de
saluberrimis, quos Redemptio Christi nobis attulit, effectibus 2) dicta sunt. Christus enim it 377 , ut Mediator,
homines Deo reconciliavit, iisque gratiam sanctificantem meruit, perquamintprius regenerantur. Sancti, iusti,
Deo grati, eiusdem silii adoptivi et
regni coelestis haeredes constituuntur. Vere autem dari homines in hoc solicissimo statu repoSitos, Seu gratiam sanctificantem actu hominibus concedi, specialibus argumeniis eae
S. Scriptura et Tradisione petitis probari potest. 1. S. Scriptura gratiam sanctiscantem intuitu meritorum Christi hominibus conferri frequenter testatur. Sie do Filio Dei dieitur: 0uotquot autem receperunι eum, dedit eis pote
statem silios Dei fieri, his, qui credunι
in nomine eius, qui. . . ea Deo ualis unι la); quibus verbis clare asseritur , homines Verbum in earnatum si de viva, seu charitati iuncta recipientes, Dei filios non solum nominari. ssed fieri, et quidem ideo fieri, quia ex Deo nascuntur, Seu per grami iam divinam ita regenerantur, ut astalia peccati in statum iustitiae transeant. Christus ipse in sermone post ultimam coenam habito praeclare O-
304쪽
cAHIT Vstendit, hominem per gratiam sanctificantem Deo gratum et charum fieri.
ac inlime eum ipso uniri. Ait enim: Oui diligit me, diligetur a Patre meo, eι ego diligam eum eι manifessabo ei
meipsum isὶ; et iterum s 23: Si quis
diligiι me sermonem meum servabiι et Pater meus diligeι eum es ad eum veniemus et mansionem apud eum faciemus : ubi autem est Pater et Filius,
ibi adest et Spiritus sanctus; quapropter iam antea 33 ad discipulos suos de Spiritu veritatis dixit: Vos cognoscetis eum. quia apud ros manebiι et in vobis erit. Deus autem, qui ubique est et immobilis, dicitur venire et manere non per loci mutationem, sed per novam operationem, quam loco quodam exercet. Sic hie Deus dieitur venire ad side ins et iustos per gratiam, qua sit, ut Deum diligant et a Deo diligantur et mutuo charitatis vinculo cum Deo uniantur. Neque hie do actu dumtaxat transeunte Sermo est, sed potius de statu permanente, seu de dono divino animae inhaerenti, quia Spiritus sanetus manere et Pater ac Filius mansionem facere dicuntur. In eodem sermone ι)Christus disti pulos suos mundos et amicos suos declarat; atque ait 5 : Si praecepta mea servaveritis, man bitis in ditellione mea, sicut et ego Patris mei praecepta serrari et maneo in eius dileelione: sicut ergo Christus era, interna et constanti dilectionstin Patre manet, ita etiam iusti vera, interna et perduranti dilectione cum
Christo coniunguntur. - Paulus eodem modo gratiam sane lificantem describit. Ad Ilum. enim ait: Charitas Dei diffusa est in eordibus nostris per Spiritum sanctum, qui dasus essnobis i 6 ; ex quibus verbis clarissime
ART. t. maelucet, charitalom Dei non externo tantum, sed interne in eordibus nostris distandi per Spiritum ganetnm, qui datus esι nobis, et per quem anima regeneratur. Ranctificatur sit Deo
grata redditur. Quod Apostolus su-sius dμelarat ibidem distens: Θ evnque enim spiritu Dei aguntur, ii sunt βIii Dei. Non enim accepistis spiritum servituιis 'iterum in timore , sed aecepistis spiritum adoptionis filiorum, in quo elamamus: Abba ute6 Ipse enim viri us testimonium reddit spiritui nostro, quod
haeredes: haeredes quidem Dei, em haeredes autem Christi: quae verba luculenter ostendunt. Spiritum sanctum, qui datus est nobis, per gratiam sane lis cantem, quam elargitur, emeere, ut si ii Dei et haeredes aeternae gloriae eonstituamur. Idem i8 exel mat: Nestiι is, quia templum Dei estis
et Spirisus Dei habitnt in robis' otis :An nestitis, quoniam membra restra
templum suris Spiritus sanesi, qui habitat in robis Ηο min i ergo iusto Spiritus Sanctus non solum dona transeuntia, seu gratias actuales impedititur, quas etiam peccatores obtinent, sed in illo perinanenter habitat persidem, spem et charitatem, quas infundit. Quamvis autem Spiritus Sanctus praecipue in anima resideat, quam charitale sibi eoniungit. Apostolus tamen eliam membra seu eo
pus iusti templum Spiritus sancti nominat, quia anima in corpore habitat, quod est secundum humanae naturae constitutivum; nam, ait Bem nardinus a Viennio 10 : e Totus homo templum Dei est; mens hominis quasi adytum templi; animae facultates hasilica; corpus vero quasi porticus. - S. Ioannes in prima sua Εp,
305쪽
stola gratiam sanetiscantem ut maxinium Dei donum praedicat . quod nos silios Dei et gloriae coelestis haeredes constituit et animae nostrae perinanenter inhaeret ili: Videte, inquit. qualem thoritasem dedit nobis Pater, vι silii Dei nominemur et Simus. . . Charissimi, nune silii Dei sumus: et nondum apparuiι quid erimus. Scimus, quoniam cum προ- rueriι , similes ei erimus, quoniam videbimus eum, sicuti est. Et 2l sul, dit : Deus eharitas est: ρι qui manet in tharitate, in Deo manet, et Deus in eo. In hoc perfecta esι thuritas Dei nobiseum ut fiduciam habeamus in die iudieii: quia simιι ille αι et nos
sumus in hoc mundo. 2. M. Puires eandem gratiae saneti si eantis notionem tradunt. S. Ignatius M. Ep. ad Magnes. s3l seribit:. Sicut insideles mundi huius, ita fideles in charitate Dei Patris characterem per Iesum Christum in se portant. v ΚὶΚp. ad Ephes. 4):4 Ila in o m. nihil S agere volumus, quaSi Deum nobis inhalitiantem cernamus, ut ipsius templa simus et ipse sit Deus noster, siculi etiam vere in nobis habitat et Fe noliis communicat, si eum sideliter diligamus. ν S. Irenairus lib. Vadv. haer. bl cum dixisset, homines gratia sanetisi eante orbatos recte mortuos vocari, ita prosequitur: et Dinnes autem, qui Deum liment, adventum
Filii pius credunt et per fidem Spiritum Dei in suis cordibus recipiunt, recte homines puri. spirituales, Deo viventes nominantur, quia Spiritum Patris habent, qui hominem mundum reddit et ad vitam divinam plevat. 3Εt in serius addit, quod tales homines. Verbo Dei similos fiant; unde Apostolus 6 dicit: Sicuι portarimus i
maginem terreni, porsemus et imaginem coelestis. 2 S. Cuprianus, vel alius auctor in insigni libro de singularitate Clericorum ait: c Sicut modica aquae gulta, inulto vino infusa, a se tota deficit. viniqtie saporem et colorem induit: serrum candens pristina propriaque forma exuitur et igni simillimum esticitur; solis radio asir perfusus in eandem transformatur luminis claritalem et speculum radiis solaribus directe irradiatum solis in se recipit similitudinem, id quo pulares alterurn esse solem: ita etiam Sancti Dei charitate in intimis suis totaliter penetrantur, sicque de sorines effecti in Dei similitudinem transformantur. 3 Tertullianus adv. Marcion. ait: ε Itaque ut terium esset, nos filios Dei esse, misit Spiritum suum in corda nostra claman-
lae m. iustos omnes ita loquentes indueit: ε 0mnes temptu in Dei sumus, illato in nos et consecrato Spiritu Sancto. 3 S. Athanasius 9 dicit:. Non igitur cum homo esset Ichri- Slust , postea Deus factus est; sed contra, tum Deus esset, postea li mo laetus est; quo nos ipse potius deos efficeret, v seu c ut nos sui Patris filii essemus, 3 ac c ut insu Sain Dominum, lanquam in hominem, sanctitas in omnes homines ab ipso dimanaret. 2 S. Gressorius 'ss. 0rat . in diem luminum , seu in haptismum Christi, ait: ε Filii Dei post
gratiam baptismo acceptam) vocamur, atque idcirco exae te convenit inspieere Patris nostri coelestisὶ proprietates, ut ad similitudinem Patris nosmet formantes et effingentes legitimi appareamus filii eius, qui nos ad adoptionem, quae per gratiam contingit, vocavit. 3 idem de scopo Chria
pi L. l. cap. b. l8ὶ Lib. 2. e. I. lsi Or. l. c. Arian. n. 22, 28 et M.
306쪽
stianorum dicit: et Dives et opulentus Spiritus Sanctus, qiii semper in lauditur in eos. qui gratiam acceperunt, cooperans et inliabitans purinanel, ac lionum in titio tuo iiii e cousiruit iuxta animae studium in bonis operibus. O S. Busilius ita loquitur:
u quemadmodum ars est in ro, qui
illam adeptus est: ita gratia Spiritus
in eo, qui recepit eam, Semper quidem praesens PSt, at non perpetuo operans. η S. Ambrosius icti tractaris
do baptismo ait: . Spiritu a Deo signati sumus. Siculi enim in Christo
morimur, ut renascamur; ita citam die Unigenitus, sed adoptati pergra- Spiritu signum ur, ut splendorem al-mi iam ipsius. Ille enim venit Unigenique ima; inem eius et gratiam t 'ne rumius solvere peccata , quibus peccati Spossimus ; quod est utique spiritale implicabamur, ne adoptaret nos pro- Sigi iaculum. Nam et si Spocie signe-ipler impedimentum stor uvi. Quos sibimur in corpore, veritate lamen in fratres sacere volebat . ipsse solvit et eoi de signamur, ut Spiritus sanetus secit Potinere des. . . Hi ergo non exprimat in nobis imaginis coelestis rotunIule carnis, neque ea roIuntate effigiem. Quis ipitur audeat dicero. riri, sed eae Deo nati sun . Ut autem discretum a Dco Patre et Christo esse homines nascerentur ex Deo, primo Spiritum sanctum, cum per ipsum ad ex ipsis natus est. Christus pnim Dctus imaginem et similitudinum Dei esse οι Christus natus ex hominibus. Non mereamur, et por ipsum fiat. ut di- quaesivit quidem matrem ex homini inae simus consortes naturae. In pio laus, quia iam Patrem habet,at in eoeulique non carnalis successionis hae- lo : natus ex Deo. per quem esseere, editas, sed adoptionis gratiae spiri- mur; et natus ex foeinina, per quem luale commercium est. a S. Chroo- reficeremur. Noli ergo mirari, o ho-
tem silios Dei sieri eie., ita disserit: hum eius. Idem 16ὶ scribit: e Habi- . Unigenitus Dei Filius publicanos ture in baptizatis parvulis Spiritum
non dedignatur, mago, , Ser us, mul- sanetum ideo dicitur. quia in eis octos etiam corpore mutilos, xui magna culle agit, ut sint templum eius ; id
assectus labe, in siliorum num serum que in proficientibus et proficiendo adseribere. Taula est sidet in Cliri- perseverantibus perficit. y S. Cyrillus Stum virtus, tanta gratiae magnitudo. Aleae. I, inquit: et Natum est nobis-Ac quemadmodum ignis natura, si eum secundum carnem illud ex Deo metallorum terram attigerii, illam Patre Verbum, ut nos quoque illam cito auruin reddit; Sic, imo longe ex Deo per Spiritum nativitatem a- Inagis baptisma, quos abluit, aureos cquiramus. neque iam carnis filii si
sex luteis reddit, Spiritu ignis instar
illo tempore in animas nostras inci dente et lutea absumta imagine. Coelestem, novam et sylvndidam imaginem. quasi ex consatura splendentem reserente. 3Idem sit inquit: α Nos
ipsos, si sobrii fuerimus. Dei templa facit gratia Spiritus. ut magna undique nobis procandi facultus adsil. as. Augustinus ibi ait: et Deus unicum
eundem ipsum , quem genuerat, misit in mundum, ut non eXSei unu S sed Dalros haberet adoptatos. Non enim nos nati sumus do Deo, quomodo
307쪽
306 Ans IV. SECTIO I. mus, Sed in ea, quae supra naturam
sunt, immutemur ei filii Dei per gratiam simus. . . Ad haec autem sanctificationem et iustitiain nos etiam attollit ipsum Dei Patris Verbum dum suae divinae naturae per Spiritum participes efficit; habet ergo
fratres sibi similes pi divinae suae naturae portantes imaginem, quod ad sancti scalionis modum attinet. 23. Ilis S. Scripturae et Ss. Patrum testimoniis insistens Contilium Tridens inum gratiae sanctis eaqlis existentiam et naturam satis perspicuo definivii, Sess. Vt, cap. I die ens Iustisicalis ... non est sola peccatorum remissio, sed ει sanetisitatio, es renoratio interioris hominis per rotuntariam susceptionem gratiae eι donorum, unde homo eae iniusto sis iustus et eae inimico amictus, ut sit haeres
secundum spem vitae aeternae : et inserius addit: Charitas Dei dissunditur in cordibus eorum, qui iustiβ- eantur, utque ipsis inhaeret: unde in ipsa iustisica1ione eum remissione peceatorum Mec omnia simul infusa aseeipiι humo per Iesum Chris fum, euiis3eritur, bilem, Spem, et charitalem etc. Ac tandem hoc montium adii. cit: Itaque rerum eι christianam iust,
tiam accipientes. eam ceu primam simiam pro illa, quam Adam sua in9,-dientiu sibi eι nobis perdidit, per
Christum Iesum illis domium, candidam eι immaculatum iuben ur statim renati conservare, ut eum P Ueran ι ante tribunaι D. X. I. Christi, et habeunι risum aeternam. In hae Concilii doctrina omnes grati: P Ranctificantis chariacieres clare exhibentur, qui in eiusdem definitione 3.152 expositi sunt.
II. De gratiae fa 1ibicanira eacellentia.
tis et eordis 1ὶ his verbis lectu dignissimis praedicat: e Gratia sanetificans simpliciter, et antonomasti eo gratia dicitur, quia ea elerae quaeque usti dispositiones ad illam sunt, vel fructus, vel illius ancillae, vel perio
tutelae. Illa filii Dei. fratres Christi,
membra eorporis eius, organa Spiritus sancti, templa Trinitatis, cives Sanctorum, domestici Dei. amici, et lamiliares eius, novae creaturae em timur. Haec est novi gratia Testamen ii , quam praedixerunt Prophetae, ad quam suspirarunt Patriarchau, quam sanguine suo Redemptor obtinuit. Illa se captivis liberi, o servis lilii, o terrenis coelestes reddimur. Perillam Christum induimus, in Christo
vivimus. in Christo morimur, sepelimur, resurgimus, et in coelesti hiis
hahilamus. Illa ignis est ille divinus, quem Christus venit mille ru in terram, quove stam voluit vehementer accendi: ignis, inquam. nnn comburens. sed illuminans, sed sanans. Si droborans, sed perficiens. Illa sanan
iur infirmitates. diriguntur obliquitates, temperantur passiones, in sormantur inclinationes, complanantur
disse ullates humanae, habilitantur
impotentiae. Haec est coelestis habitus, quo decoratur anima; sacra a sectio , qua dele elat iustilia, Sancta pessio, qua in coelum serimur, pura radix, unde germinant fructus honoris et honestatis, arbor vitae, qua vires reficimus, qua pascimur, et spiritus pinguedine saginamur. Et quemadmodum cor humanum sons perennis est vilae, unhst ealor et spiritus in membra singula derivantur, sic
Spiritus sanctus qui a S. Thoma cor Melesine, sicut Christus caput dicitur per gratiam istam inhabitans sacrum ignem, Pt pios motus in animae facultates, sanctaS nimirum cogitatio-
308쪽
nes et flammantia desideria continenler effundit. x Simili modo alii quoque Theologi gratiae sanctificantis
donum magnis' ento mi is ex lollunt. Ut autem penitius tanti doni exeellentia cognoseatur, considerari mer
tur, quod Theologi passim asserunt, nempe gratiam sanctificantem honores incomparabiles, diri ias inesIM
mobiles, felicitates in Jubilevi con-
1. Omne donum gratiae superna-luralis laniis intervallis excedit bona naturalia, ut ex reeepta certaque S. Timuine doctrina, summum in natura Ilon assequatur id quod est minimum in gratia. 0 uiues quippe res per SuaSclasses distribulae sunt: in seriores
non allingunt eas, quae Superioris sunt ordinis: res in animatae non poω sunt attingere periactionem viven-lium : res vegetantes ad sentientes non perveniunt: res dumtaxat Sensu praeditae nequeunt rationalibus aequari, neque homines Angelis, neque cunetae in univerSum naturae creatae gratiae sanctificanti, quae est ordinis supernaturalis, ei iustum evehit ad divinum flatum. Id patet ex celebri et expresso legii monio Principis Apostolorum de Deo Patrμ scribentis: per quem l Christum maxima et pretiosa nobis promissa donarit, ut per haec relictumini dirinus con-Fortes naturae ili. Haec autem divinae naturae participalio non solum moralis est, consi Stens in rectitudine voluntatis et imitatione sanctitatis, ei
iustitiae Dei in suis operibus, Sed vere etiam physica est, quia ex spirituali ei inessabili generatione a Deo ipso repetitur. Ait enim Ioannes 2,:
Dedit eis potessolem silios Dei sieri,
qui non ea sanguinibu8, neque eae Coluntate carnis, sed eae mo null
genuiι nos rerbo veritatis, uι simus in ilium aliquod ereaturae eius. Non autem sic intelligenda est participalio physica, quasi per gratiam natura d,
vina quoad essentiam communicetur homini, sicut in humanis natura parentis communicatur filio: hoc enim
modo solum communicatur natura
divina intra Deum divinis personis; sed intelligenda est aecidentaliter per similitudinis participationem . seu per donum aliquod ab ipsa quidem essentia divin distinctum, sed eam tamen analogiee et imperseelo imitans
et exprimens. Certum autem est, per istam participalionem naturam humanam in statum supernaturalem,
imo ad divinam quandam dignitalem elevari, imaginem divinam et simit,
tudinem eum Deo. per pee tum perdilam reparari, taleriaque animae pulcritudinem conciliari, quae Omnia, quaecumque Speciosa et amabilia in terris inveniuntur, longissime superat. Recte igitur dicitur, Reges et Principes, in suprema potestate eonstitutos, sed gratia Sane ij si eante ds-stitutos, dignitate longe minores e se iusto, etsi humillimo et cunetis terrae bonis depauperato. Quinimo quantaeumque sit dignitas naturae angelicae, attamen si haec gratia san cli sicante orbata sit, dignitate animae iustae longe inferior est. Haec enim eum ipso Deo intime eoni uneta et unita est. Quam unionem Christus ipse inire contestatur de discipulis suis dicens: Pro eis ego sanctifico meipsumuι sint et ipsi sanelisitati in seruase. Non pro eis autem rogo tantum, sed eι pro eis, qui credituri sunt per rembum eorum in me: uι omnes linum
sint, sicuι tu Pater in me, et ego in te. ει ι el ipsi in nobis unum sinι. - Ε ego clarifusem, quam dedisti mihi, dedi eis, nι sinι unum, sicuι eι nos
309쪽
308 PARS IV. SECTIO I. unum sumtis. Ego in eis, et tri in me, ut sint consumma i in unum. et e gnoscas mundus, quia tu me misisti, eι duelisitio . si ι ρι me dilexisti l . Haec autem unio animae eum D 'o non solum in vinculo consistit. quod amicos coniungit, sed etiam in vinculo. quod inter parentos set filios viget. Quicumque enim spiri u Dei n-
guntur, ii sunt silii Dei s23. Quod si
quis lusi maximo sibi honori ducit, si Imperaturis, Regis, aut Principis s-lius dicatur . et sit: quanto maioris gloriae a sit mandum est, silium Dol. Domini coeli si terrae, vocari et esse Τ- Recto S. Chrysostomvs 3i exponens verba: Gratia robis, ρι puae a Deo Patre es D. Ν. Ipsi ι Christo: a Papae t exclamat, quantum potuit Dei dilectioi Iuimici, et ro pro hi repente sancti et silii sunt esse eli. Cum enim Patrem vocat, filius indicat; eum filios dieii, omnem bonorum
thesaurum revelat. Perseversemus hono tanto dignam vitam exhi hentes, et pacem saneti latemque svrvantes. Caeterae quippe dignitates temporaneae Sunt, ae cum praeSenti vita avolant, pecunia quoque Venduntur; unde non dignitates quis dixerit; sed dignitatum nomina tantum, quae investium magnificentia, et salellitum adulatione vim hahunt. Hoc aute in , utpote a Deo collatum, donum Sanctificationis et adoptionis morte non tollitur, sed et hic splendidos efficit et ad suturam vitam notii seu in mi
Nunquam humana opura mirabitur, quisquis cognoveriisse silium D i: de ieeit se ili' culmine generositatis, qui admirari aliquid post Deum potest. γ2. Quales si ut divitiae maximi aestimandae, sibi istusae terna eritusettim
finita sapientia nos edocuit dicens: Nolite th 'saurizare rubis thes iurus interiri. ubi aerusto. et 1inea demolitur, ρt ubi fures effodiunt. et furantur. Thesu uriante aut in robis thesauros in eo lo, ubi neque aerug0. neque t usta demolitur, et ubi fures non Psefodiunt . nec furuntur *; quibus
vorbis erudimur. hona opera. quibus praemium in coelo promissum e St, esse thesauros otiani aestimatione dignos. ASl - quicumque por lethalepρccatum gratiam sanctis cant0m a-
militi illi eo spiritualiter moritur; licet enim corpori' vivat. mortua est 'ius anima; ipsius hona opera mortificata sunt. eiusque anima ad comparanda sibi merita pro vita aeterna
omnino inhabilis est II 2 3, n. 3 .
Quanta thesaurorum iactura, qui tamen per gratiam sane lisseantem denuo recuperauitari nam qui inciderunt in peccatum, si vivi ex mortuis postea fiant, gratia, quae mortuam animam ad vitam revocat, Inserita mor.
lisseata viviscat, eisque deperditum restituit valorem, quod t0slatur propheta dicens: Impletus impii non nocebit ei, in quir unque die ei rei sussu rit ob impietate sus 6 . dii tui inoanima, quam primum gratia saucii ficante ornatur, ad merila sibi pro vita aeterna comparanda idonea, ει
habilis redditur. Unde S. Thomas Tisanctis ea n lis gratiau duplicem eD-ctu in distinguit, unum formalem, alterum essectivum. Prior in eo est . ut hominem Deo gratum et accoptum faciat; posterior, ut eum inclinoi ad opera bona, pro naturali selli rei conditione omnium habituum, qui semper inclinant ad actus sibi consorines.
Idcirco S. Ioannes 8ὶ dicit: Omnis qui
nasus res eae Deo, precatum n n facit. quoniam semen ipsius in eo manes, a
310쪽
non potest pereare, qNonium ea Deo eius generis, non nobis lanium, sed nutiis est: id est, qui sanctificantem omnium Saluti ei commodis prospi-
gratia in in se retinet nota peccat. luan- cientes. v At vero haste bonorum coindalii divina non transgreditur. Sed ista municatio, membrorum humani cor
observando bona opera persistit, mer, poris aptisSima similitudine in saeris lisque pro asti strua vita locupletatur.si ille ris saepe demonstrantur i5 : nam Christus ipse ri) dicit: 0ui innitet in corpore multa sunt memhra ; sed in me. et Sta in eo, hic fert frutium,etsi multa sunt, unum tamen corpus multu ru: suae verba innuunt, perspi- constituunt etc. a Inserius autΡm n. 26ri iusti in cum Christo unionem, Seuiaddit: e Al v ro tot, tantisque mu-pPr gratiam sanctificantem anima mineribus et bonis divinitus eoi latis non solum in eo statu constitui, in illi fruuntur, qui in charitate vitam quo opera Deo accepta et meritoria christianam degunt, iustique et eari pro vita aeterna perficere potest. sed Deo sunt. Membra vero mortua, ni- eandem etiam ad haoc suscipienda mirum homines sceleribus obstricti,
excitari, oi in iis perficiendis adiu- ei a Dei gratia alienati, hoc quidem
ari, quia sicut palmites ex vite. qua- bono non privantur, ut huius eorpo- ei illi uniuntur, succum trahunt; ita ris membra esse desinant; sed cum iusti a Christo. quocum intime con-isint mortua. fructum spiritualem, qui iuncti sunt, gratiae auxilia mei piu ut .mad iustos et pios homines pervenit, Vere igitur gratia ipsius sententia non percipiunt: tametsi cum in E Salvatoris est fons aquae salion lis in elesia sint, ad amissam gratiam vi- ilani aeternam 2 l. liis accedit, quod tamque recuperandam ab iis adiu iustus sil membrum vivum corporis vantur, qui Spiritu vivunt, et eos in Ecclesiae, cuius eaput Christus est, ac plus capiunt, quorum expertes esse ideo ob communionem Sauctorum ο- l dubitari non p0test, qui omnino ab .
Dii in bonorum operum ac merito- i Ecclesia sunt praecisi. , Ex his Dei lori uia, quae in Ecclesia fiunt, partici- l colligitur. quam copiosae et pretiosaepes reddatur; quod docet Cut echi- l sint divitiae, quae per gratiam sans Mus roniquus iat dicens: c Sod alia ctificantem acquiruntur. etiam coinmunio in Ceelesia cogitanda l 3. Cum gratia sanctificans homines eSt. Qitae uiri lite enim pie sancie- l haeredes Dei et cohaeredes Christique ab uno suscipiuntur . ea ad omnes t constituat, illisque aeternam in coelo pertinent, et ut illis prosint, charitale,sbeatitudinem acquirat, quae tam im-
quae non quaerit quae sua Sunt, en menSa est, ut nec verbis explicari,
scitur. Id vero eum S. Ambrosii le- nec sensu in litic vita percipi, neci stiluonto il comprobatur, qui locum tellectu humano comprehendi possit; illum Psalmi explanans: Purticeps nemo pri secto dubitabit, gratiam sam ego sum omnium 1imentium te. ita in- etificante in solicitates inessabilos con- qui lac Sicut membrum paruceps osse ferre. - Αst non solum in altera kdicimus totius eoi poris, sic coniun- sed etiam in praesenti vita sanctificans etiam omnibus linientibus Deum. higratia immines vere iucundos et seliquare Christus eam nobis orandi sum ces reddit. Quaindiu enim homo ininam praescripsit, ut diceremus ' Pim statu peccati commoratur, a vera se-Ne1u noSirum, non rne itin I ac reliqua lieitate longe remotus est. Nam , uit