장음표시 사용
311쪽
sicante prodit, eleganter disserit S. Chrysostomus i 5 . et Qui adoptionem
s. Augustinus fl): et Quisquis malus
est, male Secum eSt, torqueatur necesse est, sibi ipsi tormentum est; ipse enim poena sua. quem lorquet conscientia sua. 3 Et quomodo non eontinuo torqupatur ille . qui Deum omnipotentem sibi inimicum. seque aeterni supplicii reum cognoscit '- Verum gratia sanctificans, cum peccatum penitus tollat et ex linguat, timoris et moeroris causam removet, et, eum hominem Dei ami- eum, imo et filium, ac aeterni regni
haeredem constitual. suavissimae la
liliae sontem aperit. Qua de re Christus ipse nos certos reddit; cum enim s2ὶ dixisset: Si praecepta mensereareritis, manebitis in dilectione mea, sietvi et ego Patris mei praee pia servari, et maneo in eius dii ctione , mox addit 3l: Haec Iocutus sum vobis, ut gaudium meum in vobis sit, eι gaudium restrum impleatur: id est, haec vobis dixi, ut in vo- his semper sit gaudium simile gaudio,. quod est in me, qui gaudeo, quod a Patre diligor: ita et vos mandalam a Servate, ut semper a Patre meo
diligamini et gaudeatis. ac gaudium
vestrum per suaves gratiae consolationes crescat in hae vita et plane impleatur in aeterna vita. Quantum autem sit gaudium, quod gratia iam in hac vita assert, praeclare describit S. Bernardus ι dicens: Revera illud verum et soluin est gaudium
quod non de ereatura, sed de creatore eoncipitur et quod, cum p)SSe deris, nemo tollet a te. Cui co iaparata omnis alia iucunditas moeror est; omnis suavitas dolor est; omne dulce amarum, omne decorum foedum, omne postremo quodcunque aliud delectare possit, molestum. 2 De emdem felicitate, quae ex grat a sancti-
Servat, ait, et Sanctificationem accurate custodit, illo, qui diademale redimitur et purpura induitur, longe - pleiillidior, feliciorque est, atque in
irae senti vita tranquillitate fruitur magna, spe bona laetus, nullamque labens tumultus et perturbationis occasionem, sed voluptate perpetua nudens. Hilaritatem enim et laetitiam non imperii magnitudo, non vis pecuniarum , non potentiae fastus,
non corporis robur, non lauta men-Sa. non VeStium ornatus, non aliud
quidpiam humanum parere Solet, sed recte laetum spirituale tantum et bona conscientia. Qui puram illam servat, etiamsi laceris pannis induatur. laetior est iis, qui in summis
deliciis versantur: ut viceversa, qui malorum sibi conscius est, etiam- qi omnibus opibus circumfluat, Omnium miserrimus est. Ideoque Pa lus in assidua sanae et nuditate versans, flagellis quotidie caesus. plus quam reges gaudebat et laetabatur. Achab vero regnans et lautis fruens
deliciis, quia peccatum illud admi-rat, gemebat, anxius erat et vultus eius conciderat et ante peccatum et post peccatum. Si velimus ergo voluptate frui, ante omnia nequitiam fugiamus virtutemque Sectemur, quod non possimus alio modo voluptatem assequi, etiamsi in ipsum solium regium ascendamus. Quam o,
rem Paulus dicebat: Fructus autem spiritus est charitas, gaudium, par 6). IIunc ergo fructum apud
nos Servemus, ut hie laetitia lauamur et suturum regnum assequamur. 3 - Negari quidem nequit, iustum laborare, contra tentationes pugnare, Seipsum abnegare, crucem tollere, magnasque lancinde adver-
312쪽
si tales perferre debere: sed per haec ipsius tranquillitas, pax et laetitia
non perturbantur, quia gratiam comitatur flagrantissima et luminosissima charitas, quae omnia levia et dulcia reddit. α Nullo modo enim , inquit S. Augustinus il , sunt onerinsi labores amantium, sed etiam ipsi delectant, sicut venantium, aucupanlium , vindemiantium , piscantium , negotiantium, ludo aliquo sese oblectantium. Interest ergo, quid ametur; nam in eo. quod amatur, aut non laboratur, aut si laboratur, et labor amatur. 2 Quodsi amor terrenus tantum valet, quanto magis amor divinus idem praestabit, qui a Spiritu sancto accenditur, qui adiuvat in si mi talem nostram ' - Reele ideo S. Augustinus de agone elirist. s2 inquii: . Una ibi et tota virtus est amare quod videas ; et summa seliei-ias, habere quod amas. Ibi enim heaia vita in sonte suo bibitur, unde aspergitur aliquid huic humanas vi lae, ut in tentationibus huius Raeculi temperanter, sortiter, iuste prudenterque vivatur. PIIl. Puaestiones theologieae de gratia
I 455. A dogmatibus distinguere oportet quaestiones mere scholasti- eas, circa quas Ecclesia iudicium Suum non protulit, ae ideo Theologi inter se diseeplant. In illis fides una servanda, in his libertas concedenda est, ita ut quisque utriusque partis argumentis perpensis, illi parti libere inhaerere possit, pro qua rationes
sortiores se invenisse putat. Nolandum vero est, multas a veteribus quaestiones circa gratiam motas sui se, maximam partem otiosas. quas
historice refert ei. IViest 33. Do istis
AnT. l. 31 quaestionibus loquitur contensoniu3, dum l4ὶ dicit: . Innumerae a Theologis de gratia et iustificatione controversiae excitantur, quibus splendidissima totius theologiae materies et Christianismi gloria, ac character infuseatur magis, quam illustratur. Psod dantur etiam aliae quaestiones, ab Eeclesia non desinitae, quae propius ad dogmata reseruntur, ad haee illustranda inserviunt et a recenti ribus quoque Theologis discutiuntur. Sunt vero sequentes:
uu EST. l. An gratia sanetiste a sit aliquid homini intrinsere inhaerens per modum habitus '
I. 456. Contilium Tridentinum i 5 definivit, hominem iusti sieari per gratiam et charitatem, quae in cordibus diffunditur et ipsis inhaeret. λmnes ideo Theologi eam oliet in hoe
consentiunt, quod gratia sanetis eans sit donum internum animae nostrae inhaerens, atque permanenter in nobis perseverans. Disceptant igitur tantum Theologi inter se, dum quaeritur, utrum gratia per modum habitus inhaereat animae iusti, an potiussit ipsa gratia actualis, quae iugiter innuat in animam iusti eamque secundam reddat Utraque sententia sine haeresis piaeulo defendi poteSt. Falluntur sane. qui posteriorem sententiam, quae habitualem gratiam quoad internam indolem ab aeluali non distinguit, a Concilio Tridentino proseriptam essρ putant. Nam etiam post huius promulgationem allata Sententia suos patronos invenit, qui ab Ecclesia neutiquam suere damn ti. Dan. Morinus in Commentario
histori eo de disciplina in administratione Sacr. Poenitentiae 6ὶ plurimos
313쪽
312 PABS IV. et celeherrimo refert scholasticos, qui affirmant, per mille supra Cen-lum annos totam habitu iam infusorum doctrinam in Ecclesia latuisse. Proseri praeterea Patres, qui ante illud tempus Sacramentorum essectum, hominis impii iustificationem .sidei oporum iu κ noqirorum meritum sine gratiae habitualis montione explicarunt, nec commemorarunt nisi actualia auxilia gratiae et opera hine prosecta. Ostendit, nondum essst desinitum gratiam habitualem ad hos es seci us esse necessariam; et nonnullos Doetores etiam nunc istos esseelus sine ea explicare. Ad quod tonsi man.
dum adducit verba Bur hol. M diuue
s . P. qui lὶ de hae doctrina ita
scribit: c Secunda conlusio. Non est certum secundum doctrinam silet,
quod gratia sit habitus insusus in anima tuli rens. Nam hoc non colligiturox Ss. Litteris, neque ex traditione ecclesiastica, noque ex desinitionibus
Conciliorum. Et Concilium Tridens,
num luciA Supra commemoralis . ut recte admonet P. Sofo i 2 , consulto
abstinuit a nomino habitus, ΝΡd tantum desivivii, hominem iustilicari per iustitiam d. lsusam in cordibus nostris, quae illi inhaereat. , Ei paulo post in solutione obiectionis ait: e Illud etiam adveri studum, quod illa iustitia interior et inhaerens, ei illa mutatio voluntatis, qua peccator ex pravo fit rectus, potest siseri duobusnaodis. Uno modo per infusionem a- licinus qualitatis supernaturalis in animam, alio modo potest fieri a Dposine infusione alicuius qualitatis permanentis , sed per solam actualem motionem divini auxilii, quod auxilium sua efficacia convertit animum hominis a pravitale ad rectitudinem.
Utrum vero Dens officiat hanc interiorem renovationem per aliquam quuti talem permanentem et infusam, vel potius pq r solam molionem ne luvlis auxilii divini. Concilium Triden- inum non d stlinii. Non enim illa quaestio pertinebat ad id. quod erat propositum in Concilio. x Ipse Be
tui minus 3i utrum iustitia inhaerenS, per quam formaliter iusti sumus , sit iustitia habitualis, an actualis, an ultaque . tuler dispulatio- nos callioli eorum Theologorum censet. Cl. II 1 ιi ιὶ ita hac da re loquitur: e duidam Theologi . inter quos
Dom. Sofo et Bur h. Medina, tradunt, desinitum hoc unum a Tridentina SInodo. quod iustificatio non in
sola remissione, aut non imputatione peccatorum eonstituenda sit, Sed in tulerna renovatio uo; quae numstat per qualitatem inhaerentem, num per ac luuiem motion 'm, minime conflat. Et quamquam Vesta in cn. Trident. locum asserit, spectare ad si-dem, quod iustificatio fiat por habitualem, non per solam aetualem gratiam, negant viri docti cum Gilo 53. esse id a Synodo di sin luna, cum potius a nomine habilus consulto P, tres Tridentini ub-linuerint, ne opinionibus scholae aliquod adferrerit praeiudicium. v Id sena sentiunt V queas 6 , Frant. Veromus II , Gaz
2. Sententia, quae distinctionem ponii inter gratiam actualem et sanctis cantem, hancque esse dicit quandam animae qualitatem, seu donum habituale permanens in anima, non solum probabilior, sed Pliam coria diei potest, utpote S. Seripturae et sensui Ecclesiae apprime eonformi S. In S. Scriptura enim gratia Sancti-
314쪽
dibus nostris ;23: bona nquue sali n-tis i3 : sed omnia ista nomina signiscant donum permanens, quod non in aetu transeunte. sed in habitu animau infuso consistit. Idem eruitur ex verbis Christi ti): mansionem apud eum furimus. et ex verbis Apo
bis: quibus verbis non transiens quoddam divinum auxilium . sed permanens animae Status designatur. Quod tradition in attine l. verum est, quod Morinua ail. Patres minime loculos suisso de infusione habituum. aut de qualitatibus, cum hau loquendi sormae non nisi sesquiori aevo Obtinuerint in scholis, po tquam scilicet Aristotelis philosophia in valoscere ecte-pit. Verum aliud est du voeibus et nominibus , aut etiam do ratione exponendi aliquam doctrinam disseri re; aliud vero de ipsa re. Falsum autem
est. Patres non agnovissct Slatum permanentis iustitiae et sanctificationis in hominibus iustis. Salis sit oculos coniicere in innumPra pene Patrum testimonia, quae refert, ae
pertissime constat. Patres SenSisSe, Deum inhabiture in anima iusti, eali implere, eslicere divinae naturae participem, in ea perpetuo manere et C. ,
animam iusti cuin percipere, iteri templum Spiritus sancti etc. Ss. Pa- . tres ergo idipsunt gratiae sanctifica yli attribuerunt, quod posteriores The logi per Staiulia gratiae , per donu Inhabituale, seu per habitum divinitus
insusum sex presserunt. Ita ex. gr. S.
Bosilius lib. de Spir. sancto lΤi ait: x Sieui potentia videndi in oculo sano,
tia ol efficacia Spiritus est in anima
purgata: s ergo sicut oculum sanu inhabilem ad videndum . ita antinam imsti sicula in habilem ad essiciqnda opera bona prosi lotur. S. Cyrillus Aleae. iam voce qualitatis usus est . quam postea scholastici ad gratiae sancti sicantis naturam explicandam adhibuerunt: ait enim lib. 9 in Ioan .: ε dummodo divinae naturast secundum di-pta Sanctorum participes erunt ii, quibus communieatur Spiritus, si hic
conditis rphu 3 ad nil inerali ir, et nouputius ex ipsa nobis divina natura procedit. non ita ut per ipsam in
nos tanquam alienus transeat, Sed,
ut ita dicam, quutilas veluti quaedam divinitatis in nobis insit, ei in Sanctis habitet, ac perpetuo maneat: Sitnentis suae oculum omni probitale purgantes et virtutum omnium inis sesso studio gratiam sibi conserveni' s- S. Thomas etiam ratione theologica probat. praeter actualem gratiam aliam habitualem si Iam , ac permanentem admittendam esse: nam 8 ita arguine n latur: ε Dupliciter ex gratuita Dei voluntate homo adiuvatur. Uno modo in quantum anima hominis movetur a D o ad aliquid cognoscendum, vel volendum, vel agendum: et fior. modo ipse gratuitus esseclusin homine non est qualitas , sed motus quida in animae; aclus enim in ventis iis motu est motus. Alio modo adiuvatur homo sex gratuita Di i voluntate. secundum quod aliquod habituale donum a Deo animae infunditur. Et hoc ideo, quia non est conveniens, quod Deus ininus provideatliis, quos diligit. ad sit pernaturale honum habendum . quam ereaturis, quas diligit, ad bonii in naturale habendum. Creaturis autem naturalibus sic providet, ut non Solum mo-
315쪽
as 4 PARS IV. rveat eas ad actus naturales , sed etiam largiatur eis sorinas et virtutes quasdam, quae Sunt principia actuum ut secundum seipsas inclinentur ad huiust nodi motus: et sic motus, quihus a Deo moventur , fiunt creaturis connaturales et faciles secundum illud Sap. 8: disponit omnia suurirer. Multo igitur magis illis quos movet
ad consequendum honum supernaturale aeternum, infundit aliquas sormas, Seu qualitates supernaturales, Secundum quas suaviter et prompleat, ipso moveantur ad bonum aeteruum consequendum. Et sic donum gratiae qualitas quaedam est. 2
Magnum pondus huic doctrinae aecedit exauctoritate Concilii Viennen. sis, quod, exposita doctrina de necessitate baptismi, ita pergit: Vertιm quantum ad essectum ibaptismi , cum ιheologi varius opiniones habeant rideliceι dicentibus quibusdam, parvulis culpam remissi, sed gratiam non conferri; aliis e conιra asserentibus, quod eι culpa eisdem in bapti. Amo remittitur, et rirtutes, ac informons gratia infunduntur quoad habitum, essi non pro illo tempore quoad tuum: nos altendentes generalem efficaciam mortis Christi, quae per binptisma applicatur pariter omnibus ba-plia alia, opinionem secundum, quae dicit, lam parrulis, quam adultis conferri in baptismo gratium informantem. ei ristulas, tanquam probabiliorem , es diciis Sanctorum eι D
ciorum modernorum theologiae magis consonam eι concordem , Sacro
approbante Concilio, durimus eligendam. Eade in sententia magis consorinis est Concilio Tridentino, quod loquendu Sess. VI de gratia sancti si- caute, qua iusti scamur passim utitur voce tu haeret: cap. 7 docet, iustisi.
rationem esse renovationem interio-
is hominis per poIuntariam suste-ytionem gratiae eι donorum: cap. 16 addit, aeeeptam gratiam aliquos iustineatos perpetuo conserpare: et inserius ait: Neque propria nostra i stula tanquam eae nobis propria glatuitur, neque ignoratur, aut repudiatur iustitia Dei: quae enim iustitia nostra dieitur. quia per eam nobis inhaerentem itutisicamur. illa eadem Dei est, quia a Deo nobis infunditur per Christi meritum: quae omnia in-nuunt, gratiam sanctificantem, seu iustitiam inhaerentem , ess aliquid habituale in anima permanens. Ideo Melchior Canusii contrariam, nempe prius expositam sententiam non quidem hae relicam, sed lamen tem rarium vocat ; et cl. Perrone 2ὶ im inii: ε Abiectis igitur, Si placet, vocibus habitualis, habituum, qualitalia in sensu peripateticorum, sine insignis temeritatis nota vix fieri posse existimo, ut doctrina de permanente iugiter in hominibus iustis gratia sanctificante in dubium revocetur. 2Nola. Cum gratia sanctificante homini etiam infunduntur virtutes theologieae fides, spes et eliaritas. Id conceptis verbis docet concilium D
dentinum 3ὶ dicens: In ipsa iust
Aeatione cum remissione peccatorum stare omnia simuι infusa accipit homo per Iesum Christum mi inseritur, sidem, spem et charitalem: per id aulein , quod hie insundi dicitur, non poSsunt solum actus fidei, spei, ot eliaritatis intelligi, sed potius in- . telligenda est saeuitas, seu habilitas istos actus supernaturales prompte et expedite eliciendi; cum enim Concilium non distinguat, dicendum est, etiam parvulis in baptismo virtutes theologicas infundi non quoad Mcius, quorum insanies non sunt capa-
316쪽
de 3, Sed quoad habitum, seu habilitatem, quae ipsis divinitus consertur. Imo Concilium Trulentinum actus virtutum theologiearum aperte ab habitu earunde in distinguit. Nam Sess. Vt, can. 3 docet, acius fidei, spei et charilatis per gratiam actualem , nempe praeveniense Spiritus sancti inspiratione, atque eius adiutorio in homine excitari, ut ei iust, sicutionis gratia constra ur ; quapro
pter dum ibidem is) dieii, in ipsa
iustificatione hominem easdem virtutes infusas accipere, id non tam de actibus earunde in . quam potius de habitu, seu de habilitate ad eas prompte eliciendas intelligere oportet. Idcirco nonnulli theologi , ut Vega i 2: et Stuirea l3l de essentia gratiae seu iustitiae habitualis . eontendunt, deside esse, insundi habitus virtutum theologiearum per baptismum: quam vis alii id non ad miliant, quoniam non est de fide, ipsam gratiam sanctifican-lem esse aliquid homini intrinseee inhaerens per modum habitus. Certo autem de fide non est, quod in iusti-seatione praeter habitus virtutum theologicarum etiam habitus virtulum moralium supernaturales in en-litale infundantur. Haec lamen est communis sententia theologorum ,
praeeunte S. Tuonis, qui sol ita loquitur : g Oportet, essectus ysse suis causis et principiis proportionalos:
Omnes autem virtutes tam intelle-etuales, quam morales, quae ex nostris actibus acquiruntur, procedunt
ex quibusdam naturalibus principiis
in nobis praeexistentibus ,-loco quin rum naturalium principiorum eousMruntur nobis a Deo virtutes theolog, eae, quibus ordinamur ad fidem sit. pernaturalem. . . . Unde oportel, quod
his etiam virtutibus theologicis prω
ill Cap. I. sal L. I. in Cone. Irident. e. 24. illi L. f. da grat. e. 8, et t. l.
portionaliter respondeant alii habitus divinitus causali in nobis, qui sie se habeant ad virtutes theologicas, sicut se habent virtutes morales et intellectuales ad prinei pia naturalia virlutum. v Neque obstat, quod Concilium Tridentinum solum fidem , Spe in et charitatem in iusti si eatione insundi dicat; nam id, quod retieeiur, non ideo negatur: quin lino dum Concilium Sess. VI, cap. 7 expresse dicat.
iustificalionem esse sanctisseationem et renovationem interioris hominis per voluntarium susceptionem gratiae et donorum, per vocem hanc donorum possunt intelligi non solum habitus virtutum theologicarum, Sed etiam virtutes morales insuSae per se, et alia dona Spiritus sancti.
QUAEST. ll. Utrum strasia sanetimana distinguatur a eharitate
I 450. Apud omnes cerium est, gratiam sanetisseantem seu habitua lem mse aliquid distinetum ab illis virtutibus, quae possunt in homine permanere, absente gratia sanctificante, uti sunt siles et spes. De sola igitur charitale hic quaeritur, totaque quaestio ad hoc reducitur, an gratia sanctificans realiter a charitale dis inguatur Scolua , quem plerique recentiores theologi sequuntur, id negat: S. Thomas, cui schola ab ipso denominata inhaeret, id affirmat. 1. Qui realam inter gratiam sancti. sicantem et chari talem distinctionem negant et 'rinalem tantum, vel rirtualem admittunt, ita argumentantur: Non sunt realiter habitus distin. guendi, quorum iidem sunt et eius: atqui charitalis et gratiae sanetis mulis iidem sunt effectus. Nam sex sunt essectus gratiae sanctificantis. aei idem plane sunt et eharitatis. Gr tia eniin sanctilicans nos silios Dei e
317쪽
seli: hi id de charitale assirmat Apostolus il): Omnis, qui diligis, e.r IDonatus est. Gratia nos Deo gratos et
acceptos reddit; id porro esticit eba-rilas, dieente Christo 2ὶ: 0ui diligit
me, diligetur a Pa re meo. Gratia vitam spiritualem nobis consuri: at de eliaritate dicitur 3 : Srimus quonium irans lusi sumus de morte ad risum, quoniam diligimus fratres. 0ui non ditistit, muneι in morte. Gratia nos Deo coniungit; at id quoque praestat charitas ii : 0ui maneι in churitate, in Deo manes et Deus in eo. Gratia
radix est omnium bonorum operum; at Apostolus I Cor. cap. XIII omnium sere virtutum actus charitati ad cribit. Denique gratia semen est vitae aetemnae ac salutis noStrae causa ; at de
charitat id ipsum dicitur s5ὶ: Coronam ritne repromisis diligentibus se. Favset eidem sententiae S. Iustus inus. qui charitali essectus iusti stationis adscribit: ail enim 6 : c Solum idonum charitatis est, quod dividit in t 0r filios regni asti rni et filios
perditionis aeternae. v Idem iustitiam diserte ipsam esse charitatem euun
tiat, dicens 7 : et Charitas inchoata, iue honia iustilia est; charitas provecta , p vecta tu, tilia sest; charitas magna, magna iustitia est; charitas persecta, pyrsecta iustitia est. 3 Et i-ierum i8ὶ: . Charitas est verissima , plenissima, persectissimaque iustitia. a Concilium Tridentilium Sess.VI. cap. I postquam declaraverat, unicam formalem causam iustificationis esse ius liliam Dei, non qua ipse iustus est, sed qua nos iustos facit. iustificationem sic d scribit: 0uvmquam enim nems IM'Sil esse iustus, nisi cui nutrita passionis D. Ν. I. Chrissi communieantur: id tamen in
hae impii ius istentione sit, dum iusdem sanciissimae pussionis merito per Spiritum suu tum thuritas mi infunditur in cordibus eorum . qui iustistrantur, atque ipsis inhv ret. Per donum aute in , quod in iustificatione per Spiritum sanetum in tordibus diffunditur, eique inhaeret, O innes catholici intelligunt gratiam ςancti fieantem: sed hoc donum a Come illo appellatur thnritas: orgo gratia sanctificans et charitas unum ille inque sunt i 93.2. S. Thomas i 0 roalo discrimen
inter gratiam sanctificantem, atque charitatem o hi in re ducuit, quia gratiam in antinae substantia , charitate in in voluntatq reponebat si et talem relationem inter utramque inii' cedere assumebat, qualis est inter animam et eius potentias; quum gratia det animae esse quoddam sup r- naturale, ex ipsa upro fluant quodammodo hahilus virtutum infusarum qui sint principia proxima operationis supernaturalis. Qui hanc angeli ei Do-etoris sententiam sequuntur, Sequentilius rationibus insistunt. S. Scri-ytura diversis nomiuibus gratiam et charitatem appellat et do illis ut dualius rubus distinctis loquitur. Itali' Paulus scribit: Gratia D. Ν. I. Chri- 1i ρι churitas mi et communiensio
uncti Spirifus sit eum omnibus r bis; quibus verbis situl tres personast . ita etiam tria dona distinguuntur. Apostolus enim ea fidelibus proratur, quae pro eorum salute sumini momenti sunt, nempe stralium, quam meruit Christus et tharitatem , habendam erga Patrem et caetera dona, quan rommunicantur a Spiritu sancto 1 33 .churitas Dei AElfusu est in eo dibus nostris per Spiritum sanctum i
318쪽
qui da ux est nobis. Certum est, per esiaritas includit gratiam , omnesque Spiritum sanetum . qui datus est no- ellectus gratiae tribuuntur Minritatibi ς. intellipi gratiam sanctificantem, et vicissi ui. - ueterum ipse S. Au- per quam Spiritus sancius habitat in gustinus lib. de dono perseu. is, lo- nobis. Cum autem cliaritas per Spi-iquens de praedestinatis, 4 qui per Deiritum satietum dissumit dicitur, ea gratiam itant obedientes. atque periliter gratium sanctificant om ut cha- maneani, inquit et Gratia ... praeverita leni relatio innuitur, quae est in- nit etiam Minritatem , qua una Deo tor causam et ellectum. Iterum 1l: veraciter et sitaviter obeditur. . Ei
Superubui duris grustumi cum side et narr. in Ps. 103. v. 15 definit gra- dilectione: quo luco sicut fides, ita et tiam, quod sit c Nitor animae, san cliaritas a gratia distinguitur. Iidemictum concilians amorem. a Concilium aulom est ocius tribuuntur gratiae et Viennense iri dicit, baptizatis insun-el aritati, non quod sint unus trabi-idi gratium et ri tutes, ad quas praeliis. Sed quia Sunt tuter se connexasticipue pertinet charilasset quae idcirco et ex natura sua inseparabiles: uti dema gratia distinguitur. Cou ilium M si, ut qua9 gratiae forma litor conve-istuminum, anno 1549 hahilum I 8 , niunt, tribuantur cliaritati ut prae-linquit: Gratia cum revia peccato-eipuae eius proprietati, ot vicissi ut ea, rum accipis ur et per Sytritum san- quae cliaritati propria sunt, tribuan-irium eum side charitas. Tridentinum tur pratiae ut eius radici. At vero Sess. II. cap. I ait: R norasto intequam imbelle sit istud argumentum, rioris huminis si per riduntariam indo palei, quod non solum cliaritali, susceptionem stratiae et donorum, per sodoliam si dei eosdem esse clustri I mat dona autem, ut ex verbis subsequen-
Scriptura, nempe quod iustificet 2
quod peccata remittat s 3:, quod nos Don uti in tot acceptus reddat i). quod
salutem aeternam operetur i5:, ete.
et lamen nullus Chtholicorum hinc infert, gratiam sanetis caulem non realiter distingui. Dicendum itaque est, quod, cum gratia. sidos pl cliaritas simul concurrant ad iusti si ea tionem, quaelibet suo modo, ideo itistificatio singulis tribuitur, sed cuilibet suo modo absque ulterius eXclusione. Practerea observandum est, etiam generaliter cliari littem saepe
sumi in Seripturis et Patribus non pro Solo habitu charitatis nos inclinante ad diligendum Deum, sed provinculo amicitiae, quae ebi inter ii os et Deum, quo scilicet et diligimus Deum et diligimur a Deo, quo SenSu
libus palol. intelligit sidem, vem et charitutem. Et can. H desinii, homino in non iustiseari Melusa strosia eι
charitum. Coneilia aulem non Solent, dum do finitiones dogmati eas enuntiant , unam eandela qtie rem dive sis nomini hus designare. Id sto si techisimus romunus aperte gratiam sanctificant m et eliaritati in distinguit. Postquam enim 9ὶ dixit, hominis animam in baptis inooivina gratia repleri, eatuque descripsit l03,
immediale subiungit: . Huic additur nobilissimus omnium virtutum comitatus, quae in animum cum gratia infunduntur : η ergo gratiae addi dieitur etiam charilas, quae inier virtules primum lucum tenet. Eadem sententia rationibus theologicis consim
matur. S. Tuomus llὶ dicit, quod
319쪽
318 PARS IV. gratia sanetisseans se habeat ad a- eius et virtutes supernaturales, sicut lumen naturale rationis se hahet ad aetus et virtutes naturales; quo probato, ita concludit: e Sicut igitur lumen naturale rationis est aliquid praeter virtutes aequisitas, quae dicuntur in ordine ad ipsum lumen naturale; ita eliam ipsum lumen gratiae, quod est participalio naturae divinae, est aliquid praeter virtutes infusas , quae a lumine isto derivantur, ei ad illud lumen ordinantur. Unde Apostolus dieii ): Eralis aliquando Imnebrae, nune autem luae in Domino:
ut filii Iuris ambulate. Sicut enim
virtutes acquisitae persciunt ho ini- ne in ad ambulandum, secundum quod congruit lumini naturali rationiq; ita virtutes infusae perficiunt hominem ad ambulandum , secundum quod congruit lumini gratia .h-Praeterea per gratiam sancti sileantem tota anima nobilitatur, quia consors sit naturae divinae; unde Oseehismus romanus l2i diei t. quod gratia san-eii sicans sit e divina qualitas in anima inlia rens, ac veluti splendor
quidam et lux, quae animarum nostrarum maculas omnes delet, ipsasque animas pilleriores et splendidiores reddit . . 1 si si gratia non est nisi charitas, illa, sicut ista, residet in voluntate l33. ac ideo haec quide in ,
non autem essentia animae nobilitatur . n que tunc participatio naturae divinae, sed tantum participatio voluntatis seu sanctitatis divinae contingit. Unde relinquitur, ait S. Thmmus ιγ, quod gratia sicut est prius virtute, ita habeat subiectum prius potentiis animae , ita scilicet, quod sit in essentia animae. Sicut enim per
potentiam intellectivam homo parit ei pat cognitionem divinam per vim tutem fidei et seeundum polentiam
voluntatis amorem divinum per virtutem charitatis; ita etiam per nati ram animae participat secundum
quamdam similitudinem naturam diu vinam v 5 .
QUAEST. Ill. In stratia sanetistrans sis ipse Spiritus sanetus'
Petrus Lombardus, dictus Magister sententiarum s 6 docuit, quod charitas non sit aliquid creatum in. anima, sed sit ipse Spiritus sanctus
mentem inhabitans. Quod idem nonnulli de gratia sanctificante aSSerebant, quam a charitate nullatenus realiter distinctam esse contendebant.
Seniuntia illa insignem defensorem et patronum nacta est in Dion. Pelavio, qui 73 eam mullis S. Scripturae et Ss. Patrum testimoniis coimiirmare ni litur. Ei sane Seripturae sanctificantem gratiam sign3culo cuidam aequiparant, atque istud a spiritu sancto enici docent, scri hente Paulo ad Ephes. t 8i: Signati estis Spiritu promissionis sancto. I mollisii sicali dicuntur templa Dei, quia Spiritus sanctus habitat in ipsis s9 . Ss. Patrus ad hunc plane modum i quuntur. S. Alusui ius 10 i ait: e Spiritus sigillum est, quo signati divinae naturae participes emicimur.3 S.
Busilius lli scribit: e Si in nobis Duus habitare dicitur per Spiritum .
quomodo non manifesta est impietas.
expertem Deila lis ipsum Spiritum dicere. - S. Gregorius A na. 12 inquit: e Si non est Deus Spiritus sanctus, prius Deus essiciatur, at quo ita
320쪽
faciat. γ S. Augustinus docet, Spiritum sanetum in iustificatis habitare . non per gratiam visitationis et operationis, Sed per ipsam praesentiam irnaiestatis.1 S. Cyrillus Hier. 2ὶ ait: et Si ignis, cum sit corpus, in serri corpus subiens, obstante nullo, agit; quid miraris, si Spiritus sanctus in intimos animae recessus ingredi
Ii, qui Spiritum accipiunt sanctum, Deum in seipsis habentes sunt: a et dial. 7 eum IIermia: c Hoc igitur, quod divinam nobis imagino in insculpit et instar sigilli praestantiorem mundo pulcritudinem ingenerat, nonne spiritus est' , - Ex his Pelarius concludit, gratiam sanctifican-lem non esse merum essectum, sed
esse ipsum Spiritum sanctum in nυ- his habitantem. Attamen contrarium tenent theologi sere omnes, qui iustitiam et charitatem dicunt a Spiritu Saneto produci quidem, sed non esse ipsum Spiritum sanctum. Nam
Ilona. V, 5 legitur: Charilas Dei disefusa est in cordibus nostris per Spiritum sancium, qui datus est nobis: ubi Apostolus aperte charitatem distinguit a Spiritu sancto, tanquam essectum a causa. Eodem modo S. Augustinus charitalem a Spiritu san
ctio, quae ex Deo et Deus est, proprie Spiritus sanctus est, per quem diselanditur in eordibus nostris Dei charilaS, per quam nos tola inhabitai
Trinitas : , ubi non dixit, dilectionem, quae proprie Spiritus sanctus est, in nobis diffundi, sed per illam in nobis ditandi eliaritatem, qua Deo unimur. Idem ibi inquit: et Charitatem voeo motu in animi ad fruendum Deo propter ipsum. a Concilium quoque 'μ
alifieatione per Spiritum sanctum thuriιas Dei diΤunditur in tordibus eorum. qui iussi icuntur , atque in ipsis inhaereι: unde in ipsa iust
fleatione eum remissione peccatorum haec omnia simuι infusa aeripiι hmmo per Iesum ChrisIum, cui infers tur sidem, spem eι charilalam: ergo
charitas non secus ae fides infusa accipitur. - Porro charitas etiam minuitur et rΘcipit incrementum, quodd si immutabili Spiritu ne sus est a Ur- mare. Charilas ergo, quae vel ipsa gratia saneti scans, vel intime cum eadem unita eSt, non est ipsa Spiritus Sancti persona, sed quid creatum in anima, Seu a Spiritu sancto produ-elum: iste auistin essectus nonnisi per Synecdochen, non autem proprie spiritus Sanctus adpellatur. Denique certum est, Spiritum Sanctum ut verum Deum immensum et quoad essentiam ubique, neque cum maiori ius nitae essentiae quanti tale in anima iusii. quam in anima peccatoris esse. Non potest ergo gratia sanctificans, seu specialis Spiritus saneti inhabitatio in anima iusti aliter intelligi. quain do communieatione donorum, seu de salutari esse ciu in antina producto, quia, ut ait S. Thminus irin, c secundum quantitat in
virtutis, quam Deus exercet in creaturam, magis et minuR dicitur creaturae uniri. a Neque id a Gmburdo. Petiit io . aliisque negatur, S diola quaestio ad id reducitur, an Spiritus sanctus charitalem in anima
immediate, vel mediante aliquo habitu producat. Audiendus est S. Thomas, qui 81 P. Dimbardi sententiamila proponit, atque solide consulat, dicens: et Magister docet, quod cha-