장음표시 사용
381쪽
380 PAns IT. SECTIO T. nes. innumeraqu8 beneficia divina pere reationem, conservation m, redemptionem etc. oblenta, ut initialem saltem erga Deum, omnis iustitiae sontem, amorem concipiat, de peccatis commissis doleat, vitam suam emen dare proponat, et sie ad recipiendam per sacramenta iustificationem disponatur. Nihil ideireo a Ss. Doctoribus magis tum iustis, ut in virtutibus prosciant, tum peccatoribus, ut res piseant, commendatur, quam seriaveritatum s dei meditatio. Nam , ait S. Bernardus 1 : ε Sedula meditatio
non remanet extra, non haeret in superscie, sed ulterius pedem figit, interiora penetrat, singula rimatur. et masticando ac rimando succum elicit, ei transglutiendo usque ad cordis intima transmittit. x Et alibi 23:
Consideratio rerum particularium mentem, de qua oritur, purificat, regit asseclus, dirigit actus, eorrigit ex-GSSus, componit mores, vitam honestat et ordinat, agenda praeordinat, acta recogitat, ut nihil in mente resideat incorrectum, aut correctione egens.
2. Lugenda experientia testatur, etiam inter fideles non paveos facile in peccata labi, et dissicillime a peccatis resipiscere, quia veritates fidei corde quidem credunt, sed mente non perpendunt, ita ut cum Ierem. 3ὶ dicendum sit: Desolatione desoluta esι terra, quia nullus est qui recis let corde. Idcirco pastores animarum hule desectui occurrere, magnaque diligentia fidelibus veritates fidei, praecipue in saeris concionibus proponere, explicare et inculcare debent, et illas maximopere, in quibus emeacia timoris, spei ei amoris motivaeontinentur, ut tali modo peccatores
ad seriam cordis conversionem exci-
tentur. et ad iustifieationem disponantur. Ita fiet visus sermo Dei ει essicaae, eι penetrabilior omni gIadio onmisi, es pertingens usque ad dir
sionem animae ac spiritus, compastum quoque ne medullarum. et dia seresor evitationum, et intentionum
3 468. 1. Inter proprietates iusti sieationis primo loco haec recensenda est, quod sit gratuita seu t era gratia. Ad quod probandum ea inserviunt quae 3 439 dicta sunt. Et sane- si alia ae tualis gratulla stst, multo magis id dicendum psi de gratia sanctificante, euius excellentia 5 tanta est, ut eam nullus homo de condigno promereri possit, quod sequenti artieulo probabitur. Ide ireo Paulus iusti se lionem ut gratiam exhibet quam Deus ob merita Christi ex gratuita misericordia hominibus confert. Ait enim
Ep. ad Rom. : Ius1 cati gratis pergrasiam ipsius per redemptionem quae esι in Christo Iesu 6 . Ad Eph.: Gratia enim estis salvati per sidem, et hoc
non ea vobis. Dei enim donum est. Non eae operibus, ne quis glorietur D. Ad Tit.: Non eae operibus itιstitiae quae feeimus nos, sed secundum suum ni sericordiam salvos nos serit pre lar erum regenerasionis 83. Homines s- quidem non per solam fidem, sed et per alios actus, seu opera bona so ad iustificationem disponere debent. Sed ideo iustineatio non desinit esse gratuita , Seu vera gratia, tum quia dispositiones solum ope gratiae actualis praevenientis et adiuvantis perficiuntur, tum quia istae dispositiones seu opera iustificationem de condigno non merentur. Quod docet Contilium Tria
382쪽
era linum s dieensem itiι eorum, quae ipsam it ut eusionem praec Gut, sive fides, sire opera iustitie
eationis gratiam promeretur 23. Non solent autem Theologi de hae iusti similonis proprieta in in specie agere. tum quia de gratuitate gratiae alibi agitur, tum quia hac in re Prolestantes nobiscum consentiunt. Da
lur autem iustificationis proprietates, circa quas Protestantes aberrant, et quae ideo susius pertractandae sunt. 2. Quemadmodum ma Iarbor malos
piis salsa corollaria prodeunt. Idei reo Ρrotestantes, qui de iustificationis natura, et de eiusdem causa larmati ei instrumentali salsa principia statuerunt , etiam eirea iustificationis proprietates in graves erreres prolapsi sunt. Ac primo quidem aiunt,
hane iustificationem esse certam cer
illudine fidei, adeo ut quisque credere
toneatur, sed Deo esse charum et ac-eeptum per iustitiam imputativam Christi, vel Dei. Seeundo inserunt, hane iustificationem aequalem esse in omnibus, cum si lipsa iustitia Christi, vel Dei per fidem apprehensa et imputata. Tertio contendunt, hanc iusti si eationem esse inamissibilem, nisi ipsa fides amittatur, iuxta Lutheranos parum sibi eohaerentes, vel in missibilem absolute iuxta Res malos seu Calvinistas. His tribus erroribus tres propositiones eat holicas opponimus , et contra adversarios propugnamus. I. Nemo, absque speciali revelatione, eertus esse potest rerilludine fidei de sua iusti easione, nee fide proinde tenetur eredere, ae esse iustimatum.
3 460. Iuxta Novatorum placita in
hominis iustiseatione Deus solus aiaetivus est, homo autem, euius liberum
AnT. rv. 38 arbitrium per peceatum orionale e lineium fuit, mere passivum se hahet. Deus vero in ipsorum systemate exestat in homine, quem iustificare intendit, fidem in promissam propter merita Christi remissionem peccatorum, et ex hoc inserunt, hominem, qui hane miserieordiae divinae op
rationem in se experitur, omnino eer- tu in esse posse et debere . quod a
Deo iustificatus sit. Ideo Lutherus docuit, quemlibet de sua iusti sieati
ne ita certum esse posse, quemadmodum de aliis fidei articulis certus est. Melanehthon s43 inquit:. Certissima sententia efit, oportere nos certissimos semper esse de remissione peecati, de benevolentia Dei erga nos qui iusti scali sumus. Et norunt quidem fide sancti. eeritS-sime se esso in gratia, sibi eondonata esse petrata. Non enim salti, Deus, qui pollicitus est se condonaturum peceata eredentibus. In Apolog. s5 dieitur: c Νon diligimus, nisi certo
statuant corda, quod donata sit nobis remissio peceatorum; vel ib. 6l evane eertitudinem sidρi nos docemus requiri in Evangelio. Eandem sententiam Calpinus recepit. quidib. III In stit. Irin ita loquitur: ε'Vere fidelis
non est, nisi qui Solida persuasione, Deum sibi propitium benevolumque patrem esse, persuasus, de eius benignitate omnia sibi pollicetur: n, si qui divinas erga se benevolentiae promissionibus fretus, indubitatam
salutis expectationem praesumit.
Ex quibus dietis patet, iuxta Novato
rum sententiam quemlibet fidei cedilitudinem de sua iusti sim lione non solum habere posse, sed eandem etiam in mente concipere dehere, ut vere iusti sieatus sit, adeoque hanc
383쪽
fidei tertitudin m animo tonceptam, non tam essectum. quam potius causam ipsius iusti stratonis Asso. Iuxta doctrinam eatholicam liberum hominis arbitrium per petentum oria nato attenuatum qnidem, sed non exlinetum fuit: remansit ergo id in
homine, quod gratiam divinam libere
reeipiat, ei eum illa eooperetur; unde sit. ut in iustificatione eum activitato Dei ellain aetivitas hominis concurrat. Ex his vero principiis eorollaria a placitis Protestantium penitus diversis deducenda sunt. Culliolici quidem eum Protestantibus profitemtur. in Ss. Seri pluris clare ac perspicue contineri, ac proinde fido divina. cui nullo inodo salsum subesse possit, eredendam esse promissionem remissionis peccatorum . a Deo
rite et legitime poenitentibus factam. At vero, cum promissio haec sit tantum conditionata, si nempe peceat res rite ae legitime poenitentiam eginrini, adimpletam autem fuisse ah istis hanc conditionem, neque Ss. Ser,pturis ostendi possit, nequo ordinarie per revelationem Dei privatam habe tur ; reeis negant Catholiet, si de divina credi posse aut debstre, sibi in particulari, aut alteri cuicunque pe tala a Deo fuisse remissa. Equidem in doctrina catholica admittitur, eos, quibus Deus specialiter revelavit, remissa ipsis esse precata, posSe ac debere id fide divina credere, eo quod auctoritas Dei quaecumque placuerit
revolantis, firmissimum semper assensum exigat. Quamvis autem ce lum sit, remissionem peccatorum
Magdalenae, Paralytico, Zachara, Osroni in eruce paucisque aliis specialiter revelatam fuisse, ordinarie
tamen negamus, huiusmodi revelationem haberi; qua de seiente. fidei
certitudo de obtenta iustificatione haberi nequit. Non tamen omnem de o,
dinem catholici negant. Nam si pe calor, gratii Dei praeventu A et adiutus, praemissis debitis dispositionibus h
ptismi aut poenitentiae sacram nium recipiat, et postea peccata fugiendo, et iustitiam sectando se in alium hominem mutatum ostendat. in firmam spem erigi. et de obtenta iusti fieationa habere potest eertitudinem, ut aliquithoologi volunt, morat m, quae omnem prudentum sormidinem de o posito excludit, vel potius, ut alii theologi Meuratius loquuntur, eonireturalem, quae nititur hono comseientias testimonio, ex quo pax et tranquillitas conscientiae oritur, qua
passim iusti fruuntur. - Faeile a tem ostenditur, doetrinam catholieam revelationi omnino consonam esse, et ab hae doctrinam Proti stantium abhorrere. Nemo enim , absque Speciali revelatione, certus esse potest
eortitudine si dot de sua iustificatione, atque ideo multo minus talem fidei
certitudinem in mente sua concipere tenetur, ut iussisseetur, vel iustissea- ius maneat. Id eae S. Seriptura er Tra
disiona eι rationibus theologicis probatur.
. S. Seriplura doeel, hominem, absque speciali revelatione, de sua iusti similone in salii hiliter certum essa non posse. Prov. XX. 9 ait Salomon: 0uis potest dicere: Mundum est cor meum ' purus pum a peccato ' quae verba proseruntur, non quod in hac vita nullus sit vere mundus; Becus David a Deo non petiisset: Cor mumdum erea in me Dei u l . neque ideo, quod homo saepe labatur in peccata venialia; haee enim non impediunt , quominus homo mundus stii ustus dieatur 2ὶ: sed quia illi ipsi,
qui inuniti sunt, nullum de sua munditia, id est, de sua iustitia testimo in
384쪽
nium in sal lihil p hahoni. Prov. XXI, 2
legitur: omnis pia riri recta sibi ridetur: appendii autem torda Dominus o quibus verbis optime Salomon distinguit iudieium hominis de statu suo morali a iudieio Dei. hoc instilli bile. illud vero saltibile esse iudicans. Mele. IX, 1 dieitur: Sunι iusti αι-que supientes, eι opera eorum in manu Dei: et tamen nesciι homo. utrum
amore, an odio dignus sit: sed omnia in futurum serransur incer a: ubi Salomon loquitur do iustis, de amore
et odio secundum praesentem iusit lia in , vel iniustitiam. ailque unam ex miseriis vitae, eam lust non minimam
esse, quod homines iusti quoque de statu gratiae et de amore Dei insallibiliter corii non sint, sed merito is
miliare possint, no sorte non sint vere iusti, cum omnia in laturum serventur inceria. Leeli. I, 5 hoe monilum datur: De propi talo percalo noIi esse sine me u : quibus verbis formidara iubemur, ne sorte ob peccatum illud, quod nobis remissum fuisse videtur, puniamur et damnemur; quia sorte remissum non fuit, deficiente ex parte nostra sinestra et legitima poenitentia. Neque dici potest, his verbis limorem nobis ineuti, ne pr. pler remissum iam peccatum audaeiores fiamus ad it 'randa peceata, sa-cilem a Deo veniam nobis pr omilien-les; nam si hic e sel Spiritus saucii seopus dixisset: Post prostitimum peccasum, ei non de νropitiato peccam; hic vero loquendi modus ostendit, metum incuti de peccato praeterito
et non de suturo. Timere nempe nos iubet Spiritus sanetus, ne eulpa n stra peceata nobis remissa non fuerint, atque hae cogitatione vult etiam nos deterreri a peeeando in posterum, cum incerta sit peceatorum lum praeteritorum, tum suturorum remissio.
Paulus I cor. IV, 3 etc., vel antequam
am. IV. Mapeculiari est lations de propria gratia certior fieret, vel in persona iustoriarn, ut sentiunt S. Chrysonomiis et Theophylartus, perspicue asserit, non posse ordinarie a iustis in hae vita iudicium certum ae in salii hila serri de propria gratia, seu de oblenia iusli-fieatione : ait enim: Sed neque me iapsum iudito. nihil enim mihi eonseius sum, sed non in hoc iustificatus sum: qui autem iudiωι me, Dominus est. Daque notite an18 temptu iudieare, quoadusque veniαι Dominus, qui Hilluminabiι abseondita tenebrarum et manifestabit eonsilia eordium: e Iuno Iuus erit unicuique a Deo. Quibus verbis Paulus deterret Corinthiosa iudieiis temerariis, quibus unus ab alio aut iustus, aut peccator iudi eatur. Ostendit autem , iudicium de
nostra iustitia Don esse relinquendum , cum ne nos quidem ipsi nos plene cognoscamus. Quod autem Paulus de se ipso profitetur, optime valet ad vanam adversariorum praesumptionem confundendam. Asserere e-
ni in isti non verentur, iuxta doctrinam Pauli, quemlibet fidei certitudinem de obtenta phr merita Christi
Meeatorum remissione habere debere, et hanc ipsam fidem hominem insallibiliter iustificare, ita ut nulli dubio, nulli haesitationi locus tone dendus sit. At si ita est. eerte Paulus iam frinam fidem concepit, omneln-que haesitationem exulavit. quoniam
dixit: Nihil mihi conscivis sum, id est,
non scio, me aliqua eorum neglexisse, quae praeee pia, et ad consequendam iustificationem neeessaria sunt. Per
firmissimam istam silem Pantus iuxta sententiam Protestantium iustis catus suisset; sed Apostolus apertissime contrarium dicit, immediate subiungens: Sed non in hoc iustifica1us sum, qui autem iudicus me, Dominus esι :quibus verbis Paulus perspicue pro-
385쪽
384 ARS IV. stetur, se omnia quidem ad iustifi- talionem necessaria implevisse, et tamen de accepta iustitia fidei eertitudinem non obtinuisse. Caeterum: quantum Paulus a doctrina Protestantium alienus sit, ex aliis quoque locis manifestum est. Cum enim isti elamitent, hominem de sua iustisseatione fidei certitudinem concipere, et omnem haesitationem exeludere debere; Paulus fidelibus acclamat: Cum
metu eι tremore salutem stafram
peramini l ; ei: 0ui se Missimaι stare, videat, ne cadas 2 . 2. M. Patres negant, hominem sine speetali revelatione, fidei certitudinem de sua iustificatione habere posse. S. Ambrosius l3 exponens hape verba: Amputa opprobrium meum, quod suspicatus sum; ita loquitur: . Sui volebat auferri opprobrium, quod suspicatus est, vel quia cogitaverat in corde et non secerat, et poenitentia licet abolitum, suspectus tamen erat, ne sorte maneret eius opprobrium et ideo Deum precatur, ut illud auserat, quia solus novit, quod nescire potest etiam ipse, qui fecit; vel addit testimonium Apostoli: Νihil mihi conscius sum ete. S. Basilius in Constit. Monast. ait: e Multape cantes , plurima non intelligi inus.
Quapropter dicit Apostolus: Nihil
mihi consi ius sum, sed non in hoc iust cuius sum , hoe est, multa peceo et non intelligo. 3 Ei Serm. de humilli. 5 cum proposuisset exemplum
Pharisaei, qui seipsum iustum reputans reprobatus est, ac Publicani, qui se humilians iustificatus est, inquit: ε Noli te extollere, - noli te prae alio iustificare, ne sorte aliquando , quamvis tuo iudicio iustificatus sis, a Deo reproberis. Sed ne-
que me ipsum iudico, ait paulus, nihil enim e e. v S. Chrysostomus 6
Petrum si eloquentem inducit: c Propterea contristatus sum, ne sorte me amare arbitratus, non amem; ut ante, eum me sortem et constantem putarem , imbecillis inventus sum. Idem iri inquit: e Multis de eausis
incertum est nostrum iudicium, una, quod multa opera nostra nos lateant ete. v et in I Corinth. l8ὶ iuxta verba Apostoli praesumptionem illo
rum carpens, qui de interna hominum iustitia iudicium serunt, ita prosequitur: e Non ad Corinthios tantum res Spectat, Sed etiam se ipsum a tali iudicio removit, maius sua mente diesens de talibutealeulum ferre: su, iunxit ergo : neque me ipsum iudico etc. 1 et 9 addit: equo modo illo nullius sibi conscius mali non iusti ficatus erat' quia contingebat, illum aliqua admittere peccata , quae ipso
nesciret esse peccata. Hi ne cogita , quam erit accuratum suturum iudi-l cium. . S. Uieronymus il0 adv. Pelag. at legatis Ecclesiastae verbis: Sunt iusti, ad quos perreniι quusi opus impiorum. Et sunt impii, ad quos
perreniι, quasi opus iustorum: .Hoc,
inquit, idcirco dieitur, quia certum iudicium solius Dei est. v Idem Comment. in Ierem .il ait: e Homo videt in facie, Deus in corde; et quod nobis interdum mundum videtur, illius oeulis sordidum deprehenditur. v s. Augustinus lib. de perseetione iusibliae 12 ait: et quantalibet iustitia rit praeditus homo , cogitare debet, ne aliquid in illo, quod ipse non videt, inveniatur esse culpandum. 3 Εt l3 do verbis Domini subdit: et Forte tu . non invenis aliquid in conscientia tua, et invenit ille qui melius videt, cuius
386쪽
aetes divina penetrat altiora: videt sorte aliquid, inventi sorte aliquid. x Item il): et Qua in diu vivimus lite, de noliis ipsis nos ipsi iudicare non possumus; non dico, quid cras erimus, sed quid hodie simus. 3 Εt Ε-narr. in Psalm. s2ὶ ita disserit: et A. bvssus est profunditas quaedam impenetrabilis, incomprehensibilis. . . Si profunditas est abrsSuS, putamus, quod eor hominis abyssus est. Quid est profundius hac abyssu' Abyssum invocant sancti praedieatores verbi Dei. Numquid et ipsi abyssus 'Li noveris, quia abyssus et ipsi, Α-postolus ait: Minimum est, u ι a PD- bis iudicer, aul ab humano die. Quanta aulem abIssus sit, audite amplius: neque en im ego meipsum iudico. Tantam ne profunditatem creditis esse in immine, quae lateat ipsum hominem, in quo est . . . Ergo omnis homo, licet sanetus, licet iustus, licet in multis prosileiens, abIssu Sest.
hil mihi conscius sum ete. , ita exponit: . Eisi nullius iniqui latis sim conscius, lamen nec iudicare meipsum, nec inc a peccato imini nem pronuntiare in animum inducam, sed Dei sententiam expectabo. Saepe enim e venit, ut etiam ignorantes peccent, aequum hoc esse. iustumque existimantes. Sed hoc aliter videt univer-Sorum Deus. 3 S. Gregorius M. i4 ad Gregoriam Augustae cubiculariam scribit: u quod voro dulcedo tua in suis epistolis subiunxit, importunam se mihi existere, quoadusque scribam, mihi esse revelatum, quia peccata tua remissa sunt, rem dissicilem
etiam μt inutilem postulasti. Dissicilem quidem quia ego indignuS sum, cui revelatio fieri debeat; inutilem
ART. IV. 385 Vero, quia secura de peccatis luis sistri non debes, nisi eum iam in die vitae tuae ultimo plangere eadem pec- eala minime valebis. Quae dies quousque Veniat, Semper Suspecta, Femper trepida metuere culpas debes, alque eas quotidianis stelibus laxare., idem 5ὶ seribit: et Quis nostrum vitam praecedentium patrum valeat Superare, vel assequi' Et lamen David dieii: Ne intres in iudicium cum servo tuo: Paulus, cum diceret: M-hil mihi muscius sum, caute subiunxit : Sed non in hoe iustisientus sum. Iacobus dicit: In multis ossendimus omnes. Ioannes dicit: Si dixerimus, quia petensum non habemus, ipsi nos seducimus et reriiss in nobis non est. Quid ergo facient tabulae, si tremunt columnae8 aut quomodo virgulla stabunt immobilia, si huius pavoris turbine etiam cedri quatiuntur' - V. Beda sit ait: e Potest hieversus Prov. XX, 9; et de electis accipi, qui habent aliquando latentia in mente mala, quae ah aliis videri non possunt hominilius, quae tamen ipse Dominus cernit . . Et infra : e Sunt, inquit, multi mundo corde et iuxta humanae possibili latis modum puria pecealo nec lamen se ipse quisquam mundi cordem et in munem a peccato abSque temeritate pronunciaverit .s S. Bernardus haec habet: . Quis potest dicere: Ego de electis sum, ogo de praedestinalis ad vitam, ego de numero filiorum' quis haec. inquam. dicere potest, reelamanto Seri plura: Nescit homo , si dignus sit amore, an odio ' Certi ludinem ulique non habemus. sod spei fiducia consolatur nos, ne dubitalionis huius anxietale penituS cruciemur.3 Idem l81 scribii: et Do qua ta-
387쪽
386 PARS IV. SECTIO l. msti percepta suimet ex parte notitia, interim quidem gloriatur in spe, nondum tamen in securi late. Innocentius III, capite ultimo de purgatione
eanonica, dicit: Huramentum cuiusdam hominis, qui iurare paratus erat, se a certis criminibus immunem stsse,
quae per poenitentiam sibi dimissa
esse credebat, esse iuramentum temerarium et indiscretum, eo quod nemo scire possit, an, ut oportet, egerit poenitentiam, ac per hoc, an ad eram .pervenerit indulgentiam. 3 Cui
Traditioni insistens Concilium Tridensinum aperte docuit, hominem sine speciali revelatione divina de obtenta iustis eatione fidei certitudinem habere non posse; ait enim ): Sient nemo pius ile Dei miseri ordia, de Christi merito, deque Sacram torum rir ute es restraria dubi ure debet: sit quilibet, dum seipsum,suumque infirmitatem et indisposui memrevicit, de sua gratia formidare et
timere potest: cum nullus scire valeaι certitudine licti, tui non potest subesse fulsum, se gratiam mi esse conseculum. Et ibid. 2, docet, statum hominis moralem a Deo solo persecle cognosci et insallibiliter revulari posse; ita enim loquitur: 0uiu in mulsis ostendimus omnes, Nut Squi3que, sicut miserii ordiam et bonitatem, ita sereritatem et iudicium ante ostulos habere debet, neque seipsum aliquis,
etinni si nihil sibi eoustius fuerit, iudicare : quoniam omnis hominum ritu non humano iudicio eraminanda et iudieanda est, sed Dei. qui illum
nubit abstondita tenebrarum et manifestabit consilia eordium. Neque dubitari potest, lianc doctrinam, quasi aluitur neminem , absque speciali
revelatione, certum esse posse certitudine fidei do sua iustis eatione, ab Ecclesia, quae in docendo insallibilis
est, ut de side credendam proponi, quia in sine capitum eiusdem sessio iis sextae addit: Hune eat holitam de iustitieatione doctrinam, nisi quisque
fideliter firmiterque erediderit, iusti-
Dari non poterit. Postea vero anathemate percellit errorem Novalorum, dicentium, hominem non solum
posse, sed etiam debere fidei certitudinem de sua iustificatione habere, ideo Sess. VI, can. 13 desinit: Si quis dixerit, omni homini ad remissionem
pereatorum assequendam neeessarium esse, ut ere ι certo et absque ulla
haesitusione pro)irine infirmitatis et indispositionis, pectata sibi esse remissu: ana hema sit. Et ean. 14: Si quis dixeris hominem a peccatis ab- sotri ae iussificari eae eo, quod se absolvi ne iustificari certo credas: aim neminem vere esse itusti holum, nisi qui credui, se esse iussistensum et hae sola lide absolutionem et iustisicatimnem perfici: anuthema sit. 3. Rationem theologitam asseri S.
Thomas 33 qui cum dixisset, hominem per revolationem divinam sibi peculiariter factam, insallibiliter centum esse posse de sua iustificatioue, ita prosequitur : e Alio . modo homo cognoscit aliquid per seipsum et hoc certitudinaliter. Et si e nullus potest Seire , Se habere gratiam: certitudo enim non potest haberi de aliquo,
nisi possit diiudicari per proprium
principium ; sic enim certitudo habetur de conclusionibus demonstrativis per in demonstrabilia universalia principia. Nullus autem posset Scire, se habere scientiam alicuius conclusionis, si principium ignoraret. Primcipium autem gratiauetobisectum eius est ipse Deus. qui propter sui excellentiam ost nobis ignotus secundum illud: Mee Deus must nus, vincens
scienIium nostram 43. Et ideo eius
388쪽
praesentia in noliis, et absentia per certitudinem cognosci non p0test, secundum illud: Si reuerit ad me, non ridebo eum: et si autem abierit, nou tutelliqum 1 . Et ideo homo non potest per certitudinem diiudicare, utrum ipse habeat gratiam Secundum illud: Sed neqiιe me ipsum iudico: qui uti em iudieat me, Dominus est 1 2 . - Αlia ratio theologica ppiitur ex iis, quae iam probata sunt. Nam si de divina credi non potest, quod a Deo revelatum non est. Atqui, ut art. praes. probavimus, a Deo rex clatum non est,
absolute et absque ulla conditione fise delibus remissa esse pcccata. Ergo absolute id credi non potest si de divina, sed tantum sub conditione, si nimirum homo dispositiones ad iustificationem requisitas posuerit. Utrum vero talis, vel talis requisitas ad iustificationem dispositiones habuerit, ordinarie revelatum non est: ergo ordinarie si de divina credi non potest. Protestantes quidem, qui perperam docent opus iustificationis solius Dei esse absque hominis cooperatione. asserunt, Deum per iidem , qua tanquam instrumento ad iustificationem utitur, etiam ea omnia in homine producere, quae ut conditiones, seu ut in divulsi comites iustis-
ealionia requiruntur. Fatentur autem, Deum haec non in omnibus operari, quia praedicatio Evangelii non
ad omnes pervenit et non omnibus ad quos pervenit, prodest. Concedere autem etiam tenentur, in S. Scriptura non omnium hominum, in quibus lides iustificatis eXcitatur, nomina exprimi. Deficiente autem hac revelatione, quis sibi gratiam concessam esse, sile divina credere poterit' quis non potius formidare debet, quod s-des, ad quam se excitatum sentit, aut
requistia firmitate careat, aut ex motu naturae potius, quam ex operatione gratiae prodeat' nominem praecipue circa sensus suos internos facile salii, illusionibusque obnoxium esse, nam Oprudens expertusque negabit: ergo etiam in sistemate Protestantium asmitti nequit, hominem , Sectu Sa revelatione, do invisibili operatione divina, perquam iustificatio perficitur, si dei posse cortitudinem habere. Tertiam ration in theologicam ei. Bellarminus petit ex ipso sne, quem Deus intendit, cum, ordinarie loquendo, neminem vult in lallibiliter certum esse de statu gratiae; dicit enlin, e non expedire, ut homines habeant ordinario eortitudinem de propria gratia. Nam, ut ait S. Augustiuus 3 in hoc loco tentasionis tantacti infirmitas. ut superbiam possit generare securitas. Unde Eliam S. Grestorius M. si scribit: Si scimus, nos grulium huliere, superbimus. El ipse Dominus 5 per parabolam Pharisaei et Publieani ostendit, eos. qui Se iustos esse considunt, facile se caeteris anteponere eosque despicere: Non lim, aiunt, sicut caeteri hominum, reluι etiam hic publieanus. Contra autem ignoratio huius seereti humilitatem conservat et auget: sacil enim, ut se fideles superiores invicem arbitrentur, et unus alium honore praeveniat. s Postea observat, Deum nonnisi illis propriam iustilicationem re-Velbsse, in quorum mentibus, demi
sionem animi et charitalem tam alias radices egisse cognovit, ut ab elatione animi nullum eis periculum immineret. Sapientiae igitur divinae , quae o innia ad moralitatem hominum promovendam diripit l6j, doctrina
catholica apprimo consentanea est doctrina autem Protestantium, quae
389쪽
388 PARS Tv. moralitatem seu persectionem a Christo praeceptam non promovet, Sed
impedit potius et pesSumdat, vera esse non potest l . Nola s. Non posse homines, absque speciali revelatione fidei certiludinem de sua iustificatione habere, omnes theologi catholici, praeeunte Concilio Tridentino, prositentur; sed
in gradu certitudinis humanae asSignando non omnes consentiunt. Heterodoxam hac in re sententiam prO- pugnasse, imo et in novatorum errorem prolapsus esse dicitur Ambrosius citharinus. Sed celebrem hune Theologum, qui interfuit Concilio Tr, dentino, contra Paulum Stirpium defendunt Card. Pullaricinus 2ὶ, Νnt. Alexander 3 et alii, ill uinque, sin
minus ab omni errore, saltem ab haeresi in novatoribus damnata, purgant. Contendebat nempe Cu hor nus, p0SSe hominem corium esse de
Sua iusti sicatique, non ea tertitudine fidei, cui salsum subesse nequit, Sed alia fide, quae ex theologico discursu
promanaret, sicut aliquis certus Psse potest, puerum baptizatum esse gratia sanctificante exornatum. Communis autem catholicorum theologorum Senientia est, qua in contraCatharinum
P. Dominicus Solo acriter defendit, neminem, seclusa speciali Dei revelatione, certum esse de sua iustitia pDSSE , nedum certitudine fidei, ut contra haereticos desinitum est, verum neque certitudine alia omiuno firma, sed solum probabilibus coniecturis. Nonnulli quidem contendunt, sine divina revelatioue haberi posse certitudinem moralem, quam varios gradus admittere constat. Verum Si per moralem certitudinem illa intelligatur, quae ex argumentis tam
luculentis prodit, ut con Sensum pet nitus Evincat et omnem prudentem
formidinem de opposito excludat, i lis certitudo moralis de propria iustificalione admitti nequit; tum quia
talem certitudinem excludere videntur argumenta iam superius allata,
tum quia in specie Concilium Triden inum haud obscure eandem relieit i in dicendo, quemlibet, dum considerat suam infirmitatem et indispositionem, de sua gratia formidare et timere posse. - Assirmandum autem Omnino est, quemlibet, qui hona sidesiuiluit gratiam aequirere per ea media, quae gratiam conciliare valent, neque sibi eouscius est pravi assectus creta peccatum aliquod mortale, posse habere certitudinem probabiliter seu
coniecturaliter certam. Talem certitudinem , quam theologi coniecturalem seu certitudinem iiduciae appellare solent, etiam Ss. Litterae iustis piisque tribuunt. Ideo Paulus ad Corinth. dicit: Gloria nostra haec esι,
testimonium conscientiae nostrae,
quod in simplicitate cordis eι sincer tute Dei eι non in sapientia carnali, sed in gratia Dei conversali sumus in hoc mundo IS). Ad Rom. : Ipse enim Spiritus testimonium reddiι spiritui nostro, quod sumus lilii Dei 63. Et ad Gal. : Fructus autem Spiritus est, charis 's, gaudium, paX etc. 7 . Ioannes quoquo 8ὶ scribit: Si tornostrum non reprehenderiι nos, siduciam habemus ad Deum. Eandem certitudinem coniecturalein iustis, vereque piis etiam Ss. Patres adiudicant. S. Augustinus is) asserit:. Est quidam modus in conscientia gloriandi, ut noveris sidem luam esse
Sinceram , noveris esse Spem tuam certam, noveris charitatem tuam esse
390쪽
sine simulatione. 3 S. Gregorius v. 1 inquit: et Cum longa moeroris anxie tate luerit formido consumpta, quaedam iam de praesumptione Securitas
haec sensero, non ambigo sponsum
adesse. Verbi siquidem hae copiae sunt, et de plenitudine eius ista aecipimus. S. Thomas 3i cum dixisset, sino Dei revelatione hominem certo scire non posse, Se PSSe in gratia, postea subiungit: c Tertio cognosci luraliquid coniecturaliter per aliqua Signa. Et hoc modo aliquis cognoscere potest. Se habere gratiam, in quantum scilicet percipit, se delectari in
Deo sit contemnere res mundanas,
et in quantum homo non est con seius sibi alicuius peccati morialis. 3 Haec porro certitudo coniecturalis, quam iusti habent de sua gratia, non est mera dii hi talio, sed vera quaedam mentis assensio, in spem erigens, cor pacis eans et actiones dirigens, quamvis eum potentia sormidandi , aut cum aliqua etiam actuali formidine coniungatur. Qui enim dubitat, proprie loquendo, animo est suspenso, in neutram partem inclinante: qui autem aliquid conie-eluraliter per signa quaedam cognoscit, omnino illi assen litur, quamvis non omnis formido de opposito evanescat. Ex his Protestantium calumnia deprehenditur, qui, ut invidiam Catholicis concilient, di eunt, Calliolicorum doctrinam esse, quod duhitare solum oporteat de gratia in particulari. Nola 2. Prolestantes partim argumenta a nobis allata enervare, partim, ex Scripturis polissimum. Silana doctrinam probare nituntur: nihil autem solidi eos asserre, ex dicendis apparebit. Obi. I. Textus Ecele. IX, 1 non e-
ART. IV. 389 vincit inestriam esse iustitiam nostram. Nam primo in lex tu hebraicolla legitur: Κι amorem et odium non
sciens homo, omniet ante eos: non ergo asseritur, hominem nescire, utrum amore vel odio dignus sit, neque omnia in laturum incerta Servari dicuntur. Secundo cum Luthero diei potest, citata verba intelligenda
esse de amore et odio hominum, de quorum amicitia nimis difficile estiudicare. -Quodsi etiam admittatur, de amore vel odio Dei sermon in esSe, tertio responderi potest, Salomonem non negare omnino id posse se iri, sed solum id posse ex eventis ex te nis; quod indicat, rationem hanc asserens: Eo quod unirersa aeque eΓeniant iusso et impio. bono et mala et c., eodem serme mcdo, quo cap. III eiusdem libri negat. cognosci p0SSe, si spiritus filiorum Idam ascenda I sum sum, et spiritus iumentorum descendat deorsum: non quidem absolute,s sed solum ex eventu, quia unus interitus est hominis et iumem torum, et aequa utriusque condisio. - 0uarto
dici potest, in citato textu solum
negari, hominem per vires suas naturales, seu ex conditi0ne suae naturae iustitiam suam certo cognoscere posse; non autem ideo negatur,
hominem de ista plenam certitudinem habere posse ex interno testimonio Spiritus sancti habitantis in eo.
Quinto observandum est, ex textu insensu Catholicorum aces plo magnum ah surdum sequi, nona pe ne inani se sestos quidem peccatores certo Seire,
se odio dignos esse. Ser o denique nonnulli Patres textum de praedestinatione et non de gralia explicarunt.
Resp. Haud diss ile est, contra has
omnes evasiones vim argumenti nostri tueri. Et contra primam, etiamsi versio allegata admittatur, haec ta-