장음표시 사용
391쪽
men a Vulgata non discrepat. Nam lydignus non habetur qui dein in textu
hebraico explicite, ex contextu tamen
colligitur; et dum in hebraico habetur: Dinuia mile eos, Seu Super e0S, idem est sensus, scilicet: omnia opera iustorum et amor Dui erga illosant secedunt cogitatis ne in eorum, ut sine revelatione certo scire non possint. Nolandum porr0 eSt, Omnes versio ites antiquas, graecam, Syriacam, chaldaicam. arabicam Symmachi etc., undem sensum referre quem habet
Vulgata. Et S. Hieronymus, hebraicae linguae peritissimus, postquam laudatum locum ita ex Hebraeo latine expressit: ε Εl quidem charilatein,
et quidem odium non est cogn0scens homo, omnia ante facies eorum', id cum nostra Vulgata concordare ostendit, atque ita commentatur: ε Utrum
amentur a Deo, an non, nunc EOS
scire non posse et ambigue fluctuare, iitrum ad probationem Sustineant quae sustinent, an ad supplicium. a Secundu inlerpretatio aliena est a contextu; dicitur enim immediate ante: Et opera eorum in manu Dei ergo etiam amor et odium debent rinspectu Dei considerari, non respectu hominum. Ter tu expositio, quae PStCuirini is oumi soliditate caret. Salomon enim generali Sententia pronunciat, non posSe homines iustos certo cognoscere, an diligantur a Deo; id autem recte probat ex eo, quod Si possent id certo cognoscere, maximo cognoscerent ex beneficiis Dei. At be ne sicia communia sunt iustis et impiis, et universa aeque eveniunt bonis et malis. Deus enim, ut suos in humilitate conservet, interdum sinit eos affligi et rursus, ne desperent. interdum eos mirifice consolatur. Et
similiter impios nune ut alliciat ad
se, ben 'ficiis temporalibus cumulat. nunc ut eosdom deterreat a peccatis, severe punit. Ila benescia et flagella divina nec odii, nec amoris certa sunt indicia: ratio ergo allata non lavet Protestantibus. sed Catholicis. In capite vero tertio salomon ex persona insipientium loquitur, qui omnia meliuntur praesenti voluptato aut dolore. 0uariam interpr talionem, seu potius cavillationem explodunt verba adiecta: Sed omnia in futurum serrantur increta, quod Verum non esset, si iusti quocunque demum modo possent esse de sua iustitia certi. 0uinta levissima est cavillatio, quae lacile dispungitur , Si ob SerVemus , ibi tantum de iustis . non autem de
peccatoribus sermonem esse: Sunt iussi atque sapientes etc. Postrema nullum lacessit negotium, neque e
nim pugnat, quod ex ipso Scripturae
loco tum praedestinationis, tum gratiae ei iustitiae praesentis incertitudo colligatur, eum haec duo sibi non opponantur, sed unum, sit alterius en
Dbi. ΙΙ. Paulus, eum dixisset: Nihil mihi conscius sum, postea addit: Sed non in hoc iustificulus sum, haec
verba reserenda sunt ad hominum opinionem, qui eius iustitiam credere nolebant, unde apposite antea dixerat: Mihi autem pro minimo est . ut
a robis iudicer, aut ab humano die, et postea subdit: 0ui autem iudieat
me, Dominus est: quasi diceret: Dominus me in extremo iudicio innocem tem declarabit. Paulus ergo certus erat. Se iustum esse in oculis Dei et solum queritur se iustum non esse
in oculis hominum. Vol si Paulus de sua iustitia in oculis Dei loquitur, eius verba ita sunt intelligenda, ut dicat , coram Deo se non esse iustum ex ulla virtute, aut qualitate, aut opere bono , Sed ex sola Dei miseri-
392쪽
rdia , quae propter Christum credentibus peccata non imputat. Resp. Paulus revera Corinthios a iudieiis temerariis deterrere conatur. Γι autem illos ab his deterreat, Ostendit, hominem ne de se ipso quidem certum iudicium ferre posse. Quod ut magis magisque confirmet addit: Sed neque meipsum titilico, id est, nec meo iudicio sidere audeo, quoniam , etiamsi nihil mihi conscius sim, tamen non in hoc iustificatus sum, id est, non ideo iustus sum , quia bonam conscientiam habeo. Aperte ergo Paulus de interna sua iustitia, seu de iustitia coram Deo loquitur et de hac latetur, se iudicium certum ferre non posse. Ipsi Antesignani Protestanlium negaro non sunt ausi, Paulum de sua iustitia interna loqui; sed eius verba ita exposuerunt, ut salsis quae ipsi statuerant principiis omnino consorinia viderentur. Ast argute eos refellit ei. Bellumninus il) dicens:
. Haec expositio absurda esse convincitur ex illis verbis: Mhil mihi eou-scius sum; nam vel signifieant illa verba: Non agnosco in ine ulla pec- cala, quasi revera in me existentia et inhaerentia; vel significant: video mea peccata per misericordiam Dei tecta, et ideo existimo, non esse amplius mea, quamvis in me Sint et vivant. Si dixerint primum , salsum erit Apostolum non fuisse iustum coram Deo ex ulla virtute et qualitate. Quomodo enim non est iustus ex interiori puritale et virtute, si revera
nullum in eo peccatum inhaeret' vel si revera peccata in illo inhaerebant,
imo omnia eius opera iuxta doctrinam Lullieranorum erant pecea lamortalia, salso dixit Apostolus: Nihil
mihi eonscius sum, et contra potius dicere debuit: Multa inala mihi con-ART. IV. 391 Seius sum. quoniam omnia mea Opera Sunt ex se peccata mortalia. - Si
dixerint secundum, salsum erit illud: Sed nou tu hoc iustificatus sum. Nam si B. Paulus nihil sibi conscius erat, quia peccata non imputari sibi et per
non imputationem tecta esse credebat ; certo per hoe ipsum iustificabatur ex sententia Luthepanorum.
Quomodo igitur opponit illud: Nihil mihi conscius sum, illi: Sed non tu hoe iustilitatus sum' debuisset igitur dicere : Multa bona operis et multas bonas qualitates et virtutes me habere milii conscius sum, sed non proptereas , sed propter solam Dei misericordiam iustificatus Sum. Obi. III. Ille certus est de sua iustilicatione, qui certo cognoScit, Seessu in Christo et habere Christum in se: atqui iustus certo cognoscit,
se esse in Christo et habere Christum in se; hoc enim divinus Redemptor fidelibus suis discipulis promisit dicens: In illo die cognoscetis, quia ego sum in Putre meo, eι vos in me eι ego in robis 2 . Ergo iustus certo Suam
Resp. Verba Christi sententiae adversariorum nullatenus favent. Nam
Christus ibi at Spiritum sanctum diu
scipulis suis promisit, cuius esse-
eius declarans, ait: In illa die clare Omnia, quae vobis an nunclavi, intelligetis, scilicet lφ esse me in Patre, quia sum ipsi persecte consubstantialis; 2' vos esse in me, sicut membra suo uniuntur capiti, a quo vitam et motum recipiunt; di denique et me esse in vobis, adinstar capitis quod in membra influit, manifeste perspicietis; etenim in illa die in men. tibus vestris tenebrarum caligo penitus auferetur 5 . Sermo ergo hic est potius de cognitione dogmalum, ad
393쪽
302 PARS IV. universam Ecclesiam spectantium, quam de cognitione iustificationis individuis propriae certa ei ivsallibili:
et si liaec Apostolis concessa fuit, adscribenda est speciali revelationi Spiritus sancti, quo repleti fuerant; talem autem plenitudinem luminum et gratiarum Spiritus sancti non ad Omnes spectare, ipsi adversarii ad milliani. - Alii vero putant, Christum in citato loco non loqui de tempore huius vitae, sed de tempore vitae beatae. Ita S. Augus inus si in haec ver-ha interpretatur dicens: e In quo die nisi de quo ait: et ros riretis' tunc enim erit, ut possimus videre quod credimus. . . In illo ergo die, quando
vivemus ea vita qua mors absorbebitur, e gni Scemus, quia ipse in Patre
et nos in ipso et ipse in nobis. v Obi. III. Paulus Rom. VIII, 15 etc. scribit : I ecepistis spiritum adoptionis siliorum, iii quo clamamus: A bba Pater . Ipse enim spiritus Iessimonium reddis spiritui nostro, quod sumus filii Dei. Aiqui testimonium Spibri ius sancti est insultibiliter verum ageerlum et de illo dubitare non licet: ergo iustus sine haesitatione credere tenetur, se esse siliu in Dei. Idcirco ibid. v. 38 eic. dieit: Cersus sum,
quia neque mors, neque vita ... ncque creatura alia poteri ι nos separare a
thoritate Dei, quae esι in Christo
rau, Domino nostro. Paulus autem hic ostendit, quales SenSuS omnes
iusti habere debeant. Besp. Nonnulli dicunt, verba Apostoli v. 15 ole. intelligenda esse de
lola Eeclesia, non vero de unoquoque particulari. Paulum enim loqui detola Ecclesia, cui Spiritus sanctus testatur, quod habeat spiritum adoptionis, constat ex versu praecedenti, in quo conseri Ecclesiam cum AJnagoga et docet, Ecclesiam habere Spi-
ritu in adoptionis, synagogam vero h buisse spiritum timoris. Quodsi v. 16 de singulis iustis exponatur, nil lamen ex eo contra doctrinam catholicam erui potest. Nam testimonium
quidem Spiritus saneti insallit,ile est
in se; sed nobis non manifestatur per certam et indubitatam revelationem,sod testimonium Spiritus saneti consistit plerumque in quadam suavitaleot tranquillitato conseientiae non remordentis, in quibusdam piis moti-hus et assectibus in Deum, aliisque huius generis signis, quae magnam quidem spem et fiduciam in nobis excitaria possunt secundum illud IIo. III, 2l; non possunt tamen in noliis nostrae iustificationis plenam et omnimodam certitudinem gignere. Ipse
Paulus innuit, non obstante hoc testimonio, iustos non absolute, sed Solum conditio nate do sua iustificatione et salute certos esse , quia V. 1 Teonditionem adiungit: Si famen computimur, ut eι conglorificemur. Hinc etiam illi, qui magna sanctitatis laude floruerunt. quamquam nihil sibi eo n-Scii essent, pavidi lamen et trepidi
semper erant, ac de sua salute solliciti. Testis sit admirabilis ille Anachoreta S. Biturion qui, reserente S. Hieronymo in vita ipsius, morti proximus his verbis timorem suum deponere conabatur: et Egredere, quid limes ' egredere anima mea, quid dubitas' septuaginta prope anni S Servisti Christo et mortem times 8 3 Quod attinet v. 38, Paulus non loquitur de praeterito vel praesenti statu, sed de suturo ; et non dicit: Certus sum de assecuta iustificatione, Sed cersus sum, id est, Dei charitato et beneficiis auctus, eiusque ope innixu S, confldo, nulla, Sive prospera sive adverSa, nullamque creaturam sive in eoelis sive in terra , me separaturam
a Deo. Apostolus ergo non sibi at-
394쪽
tribuit eertitudinem fidei, sed tantum
certi ludinem coniecturalem seu certitudinem fiduciae, quam iuxta Catholi eos homines de sua iustificatione habere possunt. Quidam vero putant, Apostolum loqui in genere de ele-clis, quorum perseverantia, attenta Dei praedestinatione certissima est. Ita S. Thomas si in hunc locum exponens ait: et Apostolus non loquitur singulariter de se ipso , sed loquitur in persona omnium praedestinatorum, de quibus propter praedestinationis certitudinem annuntiat, quod nihil eos a charitate possit sepa
obi. V. Paulus II Cor. XIII, 5 inquit: Vosme ipsos tensate si est is inside, ipsi vos probate. An non cognoscitis rosmetipsos , quia Christus Iesus in robis est' nisi forte reprobi estis. Et S. Ioannos I Ep. V , 12 ait: Haec
scribo vobis ut sciatis, quoniam ritum habetis aeternam. qui creditis in nomine Filii Dei. Quibus verbis declarat uterque Apostolus, posse nos eo-gnoscere Christum esse in nobis, si sumus certi de nostra fide: atqui deli ac certi esse possumus ex doctrina
ergo etiam certi esse possumus de inhabitante nobis Christo, seu de iustifi
Resp. Iuxta S. Paulum solas des non iustificat. sed fides quae per charitatem operatur. Igitur certi sumus nos iustos esse , Si certi sumus quod si-dem habeamus, quae per charitalein operatur. Ast licet certi esse possimus de fide nostra theoretica, non tamen eodem modo certi esse possumus de si de nostra praclica; seu non possumus fidei certitudine cognoscere, fidem nostram debito modo per charitalom operari. S. Augustinus et S. Nwmas solum docent, posSe
nos certo A esqn do nostra sile, qua mysteria Religionis quaerimus, quia host intima conscientia cuilibet innotescit; non autem de ea fide quae per dilectionem operatur et est cum gralia sanctificanto coniuncta. Neque Apostolus aliter sentit. Nam cum Corinthios moneat, ut spipsos probent ac tentent utrum sint in fide, manifeste indicat, eos non fuisse hae de re ce tos. Neque experimento laeto eis si- dei certi ludin sim promittit, sed solum cognitionem humanam, seu certitudinem Spei, quae magnam habeat probat,ilitatem , ut hunc locum explicat s. Thomas in Comment. Verba autem illa: nisi forte, reprobi estis, intelligi debent hoc sensu: nisi omnino mali estis et de Christo inhabitante ne probabilia quidem signa et argumenta habotis. - Αlii ex contextu ostendunt, Apostolum non loqui de certitudine gratiae sanctificaniis, quae in quolibet iust, Oxistit, sed de gratiis gratis datis . de dono linguarum aliisque miraculis, quae ah initio DFquentia erant in Ecclesia Coeinthiorum, quaeque luculenter demonstrabant, inhabitantis Christi potentiam. Paulus ergo dicit. quod etiamnum per haec signa cognoscere possint Christum in se habitare, nisi sorte ab ista gratia deciderint seu reiecti fuerint; per quae verba, ut observat S. Chrysostomus , in h. l. Apostolus tacita vitam illorum perstringit. Locus S. Pauli ita intellectus . nihil commune habet eum sido Protestanti iam. - ΕNiam verba S. Ioannis vitam aetornam promittunt non iis qui fidem tantum theo reticam seu speculativam habent, sed iis qui habent sidem vivam, cha ritate formatam. Ast nullo modo Α-postolus dicit. iustos s dei certitudine scire posse , se talem fidem habere. Obi. VI. Spiritus sanctus dicitur
395쪽
datus nobis , ut insallibiliter eorti simus de nostra iustificatione. Nam ICor. II, 12 legitur: Accepimus Spiri-ιum qui eae Deo est, ut scismus quae a Deo dona tu sunt vobis. Proptereas denter Paulus II Cor. I, li assirmat
Gloria nostra haec est, testimonium conscientiae nostrue. Neque ab Apostolo Paulo dissentit Ioannes , qui II p. III. is scribit: Scimus quouium Iranslusi sumus de morte ad ritam, quoniam dilistimus fratres: et ibid. v. uti. : 0ui serrat mundata eius, in illo manet ei ipse in eo; et in hoc scimus quoniam manet in nobiis de Spiritu, quem dediι nobis: eadem sere habet ibid. c. IV, v. 13 et c. V, v. 19. Denique Apocal. II, 14 dicitur: Vincenti dabo mannu ubscondi-lum ... quod uenis scis, nisi qui arcipit: per manna autem absconditum intelligitur gratia sanctificans: ergo qui hanc accipit, etiam scit se eam
Resp. Locus Apostoli I Cor. Il, 12 intelligitur primo de solis Apostolis,
de quibus ibi sermo est, non de Singulis si delibus; et secundo non Spectat ad charitatis ei iustitiae dorium ad singulos styctans, sed ad beneseia , quae per Christi mysteria toti humano generi totique Ecclesiae eollata sunt. Sequentia tria loca adiecta facile explicantur de certitudine siduciae, qua testimonio conscientiae nostrae acquiescimus, qua scimus Seu
speramus in nobis esse dona, quae Deus siliis suis promisit et qua confidimus nos dilectionem Dei habere. Eliam Catholici admittunt, fide certo
On Stare, eum, qui Servat mandata Dei, manere in Christo et Christum in se manentem habere. Sed di meuItalis cardo in eo situs est, an quis cogn0Scere poSSit, Se mandata Dei ad Strictos apices Servare, ac ideo veram
charitatem uadere; qua de re spem quidem et fiduciam probat, ilibus con-ist cluris innixam , non autem certain
ei insallit,ilem scientiam habere potest. Texlus Apocalypsis est de interna quadam animi suavitate, quam nemo cognoscit. nisi qui eam sentit; ex qua autem insallibilis propriae iustitiae certitudo non exurgii, praecipue quia certi non sumus, utrum amsectus quos experimur, a Spiritu Sancto procedani, an a maligno Spiritu transfigurante su interdum in augelum lucis. Certum eSt, per mau-nu absconditum non posse intelligi gratiam sanctificantem, quae iam Supponitur in eo, qui vincendo se mercedem meretur. Nonnulli per manus absconditum intelligunt gloriam aeternam et sententiam Suam probant
ex loco parallelo Apoe. III, 2 l, ubi dicitur: 0ui Diceris, dabo ei sedere merum in throno meo: sicut et egorici et sedi cum Putre meo in throno
ibi. VII. Ss. Patres iis, qui gratia sanctificante praediti sunt, si dei certitudinem de sua iustitia adscribunt. Dionysius li ait: . Novit penitus is,
qui veritati coniunctus est, quam bene se habeat, etiamsi plures illum corripiant quasi a mentem. v S. Hilurius 2ὶ scribit: . Regnum coelorum, quod Dominus in se esse positum eSt professus, vult sinu aliqua incerlao voluntatis ambigui late sperari. Alioquin iustis callo ex fide nulla est, si sides ipsa fiat ambigua. v S. Cyprianus lib. ad Demetrian. iu-quit: a Vigel apud nos spei robur et simiailas sidet. . . et nunquam non laeta patientia, et de Deo Suo anima Semper secura; s et in lib. de Mortat.: ε0uis anxietatis et sollicitudinis locus est' quis inter haec trepidus et moestus est, nisi cui spes et sules
set, Comment. ln Maliii. cap. 5.
396쪽
deest . . . iustus px fide vivit: si iustus es, ex si de vivis: si vere in Christum credis, cur non cum Christo suturus ei de Domini polliei latione securus quod ad Christum voceris, amplecteris et quod Diabolo eareas , gratula ris' γ - S. Chrysostomus iij ita loquitur: c quando vero Spiritus le- statur, quaenam relinquitur ambiguitas' i et infra : a Suprema illa essentia , quae et hoc ipsum largitur quod promittit, atque adeo orare etiam iussit, testimonium perhibente , quisnam de dignitate hac deinceps dubitare audebit' , - S. Imbrosius 23 haec habet: e quisquis illi
sermento Christi haerescit, efficitur et ipse sermentum , lam sibi utilis,
quam idoneus universis et de sua certus salute et de aliorum aequisitione securus. 3 S. Augustinus l3: dicit: c Ecce, adiuvante ipsius misericordia, Spiritum Christi habstinus: ex ipsa delociatione iustitiae, integra fide, catholica fide, Spiritum Dei nobis inesse cognoscimus. 1 Similia le-stimonia multa in Patribus inveniuntur, quae ostendunt, si dei certitudinem de propria iustitia haberi posse. Besp. Citatis locis opponimus Ss. Patrum testimonia supra n. 2 adducta, ex quibus liquet eos docere, iustos fidei certi ludinem de sua iustilia, absque speciali Dei revelatio noliabere non posse. Neque putandum eSt, viros tanta doctrina et pietate insignes turpiter si hi contradixisse. Verba igitur eorum haud in sensu
adversariorum accipienda Sunt, quod,
cunctis Patrum testimoniis, quibus
adversarii abutuntur, magna accuratione explanatis, ostendit Card. Bρl- Iarminus lib. III de iusti sic. cap. 10. Praetprea facile est ostendere, Ss. Patres a catholica doctrina non dissentire, si regulae quaedain genera
les attendantur. Ια quandoque Patres videntur admittere fidei certitudinem de propria iustificatione, cum tantum exallent fidei certitudinem , quam Christianus habet de sua Religione. Ita Dionysius non loquitur de certitudine propriae iustitiae, sed de certitudine christianae Religionis, quae stultitia eo tempore Gentilibus esse videbatur. IIda uineinde fidei certitudinem non solum admittunt, sed et exigunt de sp ciali dogmate revelato. Ita S. Hilarius loquitur de fide resurrectionis corporum, quae nisi te
tissima sit et omnem dubitalionem excludat, spes quoque nulla eSse poterit. II pia Persaepe Patres fideles ad spem et fiduciam excitant, quae, ut omnes Catholici admittunt, ex parte Dei, Seu ex parte divinarum promissionum certa est; ex quo tamen non inserunt, eam ex parte si delium padem
certitudine pollere. Ita S. Cypri
nus utrobique spem nostram erigit, quia sumus certi, ea nos a Deo con-Secuturos quae si delibus suis promisit; non autem quasi certi eodem mo-uo Simus . nos ea praestare, quae ad consequendas has promissiones ex parte nostra Deus exigit. Primum est certum certi ludine fidei; alterum est certum duntaxat prohabilibus coniecturis; unde conditionale concludit:
Si vere credis in Christum, fide scilicet viva quae per charitatem operatur; an vero hanc fidem habeamus, certi omnino Psse non possumus. IV Interdum generales sΡntentias proserunt, omnino certissimas, quae lamen in particulari non veri sicantur nisi adimpleta conditione , quam requirunt ac supponunt. Ita S. Chrysostomus dieii, omnes qui ex impulsu Spiritus sancti, ex puro corde et .liali eliaritate animali, dicunt: Abba, Pater, certissime esse filios Dei. At
397쪽
non dieit, omnes qui dicunt: Abba,
Pater, istud dicere ex puro corde et eum vera charitate, eosque ideo habere testimonium in lallibile Spiritus
sancti. Itaque S. Chrysostomi sententia condilion ala est, non absoluta; generalis, non particularis. Εtiam S. Ambrosius loquitur de certitudine conditionali, non vero de absoluta, ita ut sensus sit, eum qui adhaeret Christo, certum esse de sua salute et de aliorum acquisitione , si Christo adhaereat et in illo permaneat. I Cum Ss. Patrum aevo absona Protestantium sententia nondum emerserat et doctrina catholica hac in re non impugnabatur, liberius Sq. Patres loquebantur, quia tanta terminorum accuratione opus non erat.
Attamen inter Patres adductos nullus est, qui loquatur de cui litudine si isti quam ad Struunt novatores, Sed per certitudinem, quam iustis de sua gratia adiudicant, eam intelligunt, quae circa plurima obiecta inter homines
habetur, nempe eertitudinem eoni ει cluralem seu certitudinem fiduciae, quae ex testimonio propriae conscientiae haberi polost, aut ex virtute spei christianae, quae certum ae immobile fundamentum habet in Dei promissis , dummodo nihil desit ex parte
nostra. Nequo S. Iustus1inus circa propriam iustissicalionem aliam cortitudinem admisit. Nam in textu citato
illud e catholi ea si de x non debet
referri ad modum cognoscendi, sed ad sienum et coniecturam. Non enim significavit S. Doctor, nos catholicasdo cognoscere. Spiritum Dei esse in nobis; quasi Spiritum Dei esse in nobis, esset obiectum silet catholi eae; sed dicit, nos ex delectatione iustitiae atque ex fide catholica, quam habere nos experimur, tanquam ex
quibusdam signis colligere posse , Spiritum Dei esse in nobis. Dbi. IIII. Doctrina catholica homines perpetuo anxios et trepidos faciet, eum nesciant, an sint in statu gratiae, an in Statu peccati; quapropter nunquam illa animi tranquillitate et pace fruentur, quam Christus promisit dicens: Patem meam do το his uti, ei quam omnibus iustis attribuit Paulus, scribens: Itistificati ergo eae si . putem habeamus ad Deum fi . Ergo haec doctrina, uptole Scripturae contraria, admitti nequit. Resp. S. Scriptura utrumque Suadet, tranquillitatem et pacem, simul que metum et pavorem; imo hunc frequentius, quam alteram. Beatus
homo, inquit, qui semper est paridus sa); Cum metu, et tremore Salu tem restram operamini μ); De pro-yi talo percalo noli esse siue metu 5 ; ei alia id genus, quae tamen si hi
contraria non sunt, si recte accipiantur. Iuli emur eni in timere, ut vitemus praesumptionem et desidiam, quae ex certitudine facile oriri potest, et iterum iube inureum tranquillitate sperare, ad quod nonnulla nobis praesto Sunt signa, quibus possimus non quidem certitudine fidei, sod siluciae et Spei, pacem ei tranquillitatem habere. Caelerum qui babot opinionem probabilem et certitudinem coniecturalem de sua iustitia . proprie loquendo non est dubius, neque Suspendit iudicium suum, sed assentitur alterutri parti contradictionis, quamvis non sine formidine errandi; confiditque se osse iustum, ac in divino auxilio et misericordia firmissimam Spem collocat, et sic pace illa fruitur, quam Christus promisit, et Apostolus commendat; quamquam
hic non tam de animi tranquillitate loquatur, quam potius hortetur side-
398쪽
les, ut pacem cum Deo conServent, in eius gratia perseverantes. - Η is addi potest; longe melius eon Scien-liae securitati et tranquillitati prospicere doetrinam catholicam, quam systema Lutheranorum aut coirinissumim. Cum eni in in systemate Lu- theranorum fides imminui ae amilii possit, hoc ipso si ali in fidelis laceratur atrocibus conscientiae remorsi-hus, cum timere debeat, ne ob fidei desectum a iustilia alienus sit; in hypothesi autem Calvinistarum, cum sit des propria tantum plectorum sit, illico homines dubitationum fluctibus agitantur, cum qui Spiam iure anxius esse des beat, utrum ipse in electorum
numero sit, an in censu reproborum.
Denique notandum est, de hac sua doctrina novatores ipsos persuaSOS non suisse. Nam, ut legitur in colloquiis theri familiaribus, cum Doctor Iu-nas tractans de verbis Pauli, reposita esι mihi corona iustitiae, dieeret se credere non posse, Paulum tam si mana fidem de sua iustitia eiusque mercede halluisse, reposuit Doctor Martinus: et Ego credo, quod S. Paulus ipse non poluerit iam firmiter credere, sicut locutus est. Etiam ego, proli dolori non possum tam firmi ter credere, sicuti hac de re praedicare, loqui et scribere possum, et sic uti alii homines de me putant, quod iam firmiter credam. y Cal inus au tem l) scribit: ε Nos certe, dum si-dem docemus esse debere certain ac Securam , non certitudinem aliquam imaginamur, quae nulla tangatur stu- cluatione, nec securitatem, quae nulla
sollieitudine impetatur; quin potius dici inus, perpetuum esse si delibus
Certamen cum sua ipsorum dissidentia. 3 Hoc vero prosequitur in toto capite, ac modo certitudinem, modo stu
AltT. IV. 30rctuationem commemorat: c id est, ait cl. Perrone 2 i, fluctuat ipsemet inter haereticum dogma suum, eid, c tamen praelicum conscientiae, quod
II. Aerepta iustitia conservatur et augetur ram Deo per bona Uera: non esι propterea in omnibus aequalis.
470. Iuxta Novatorum placita iustitia formalis qua iustificamur, est ipsa iustitia Christi per fidem apprehensa, nobisque extrinsece imputata. Cum igitur haec iustitia Christi sit
prorsus immutabilis, incrementi ullius aut deere menti incapax, si, ut ex dem in omnibus prorsus aequali ratione seu mensura inveniatur. Praeterea cum doceant, nullas dispos,liones ad eam apprehendendam requiri praeter sidem; consequitur, bona opera, quae inter dispositiones a nobis recunSentur, nullam vim inius liticationem exercere, sive ut illam adipiscamur, sive ut illam iam
adeptam conservemus aut augeamu S.
His principiis innixus Lutherus dixit,
homines nee in accepta gratia cre- Scere, nec unum altero Sanctiorem
esse posse; et Serua. de Nativ. B. Mariae V. blasphemavit dicens: et Omnes Christiani aeque in agni sumus, sicut Mater Dei, et aeque sancti, Sicut ipsa. a Et Calvinus, cuius error refertur in Theologia calvinistica Winde lini 43 inquit: 4 Aequalitas iusti-
sicalionis est, qua Christi iustitia persidem apprehensa omnibus a Deo aequaliter imputatur, etiamsi aliorum fides robustior, aliorum imbecillior
St. v - Doctrina voro catholica est, gratiam sanctificantem non PSSe aequalem in omnibus iustis, quia inae. qualis infunditur pro inaequalitate dispositionum, et quia accepta iusti-
399쪽
tia per bona opera augeri potest. Hanc Catholicorum doctrinam veram e Sse, eae S. ScripIura, eae Tradisione et rationibus theologicis prohatur. . S. Scriptura exhibet nobis iustos pro scientes in sancti tale. Etenim Prov. IV, 18 legitur: Iustorum semita, quasi lux splendens procedit, et crescit usque ad perfectum diem. Sicuti
ergo vera lux est quae fulget in au rora, et semper augetur et crescitusque ad persectionem meridianam , sic etiam vera iustitia in hominibus est iustificatis, et ea tamen Sempser magis magisque augetur, donec ad persectionem beatorum in eoelesti beatitudine pertingat. Iob I, 8 dicit Deus ad Satanam a Xunquid considerasti
yernum meum Iob, quod non sit ei similis in terra, homo simpleae et re-cius ae timens Deum ' quomodo ergo iustitia in omnibus aequalis diei pubest, eum iuxta ellatum divinum iustus non suserit in terra, qui Iobum Sancti tale aequaret ' Ps. LXXXIII, 6, etc. Psalmista ait: Malus rir cuius est auxilium abs te: ascensiones in eoi de suo disposuit ... Etenim benedictionem dabit legislutor, ibunt de rirtute in rirtutem, videbitur Deus eorum in Sion. Non ergo aequalis semper in hominibus iustitia manet, sed iusti ascensiones in corde suo di ponunt, et de virtute in virtutem princedunt. - Docet id ipse Christus Dominus il in parabola de decem servis, quorum quisque uanam a Domino ac. ceperat , quaque unus decem, alter quinque alias innas acquisierat. una enim nihil aliud significat, quam gratiam iustificantem, quae in divorsis dispares fructus seri pro dispari voluntatis cooperatione. Idem Christus apud Mailli., cum exaltasset sancti talem Praecursoris sui inquit: Amen
dito robis, infer nasos mulierum non
surreaeit maior Io ne Baptissa 2ὶ; ergo, ipso met Filio Dei teste, iustitia
non est in omnibus aequalis, sed unus est alio sanctior. Paulus quoque ad Corinth. scribens sic ait: Deus amyebit incremensa frugum iustitiae vestrae id), id est, augebit spirituales proventus sanctitatis et iustitiae vestrae. II Pete. III, 18 legitur: Crestile vero in gratia et in tognitione Domini nostri et Satratoris Iesu Christi: inutilis autem et absona essethace admonitio Principis Apostolorum , si fideles in gratia crescere et iustitiam augere non poSsent. Non possunt quidem homines id sine gratia, sed tamen id possunt iusti per gratiam praestare; nam addit ibidem
Paulus: Potens est autem Deus, omnem oratiam abundare sucise in robis. uι in omnibus semper omnem sufficientium habentes, abundetis in omne opus bonum l). Ideo in Apoc. legitur: 0ui iussus est, iustificetur adhuc, rixunglus, sanctificesur adhuc 5 . Quod idem iam dictum est in Eccli .: Nererearis usque ad mortem iusιificari: quoniam merces Dei manes in aeternum 6 . Ergo si iustorum sanctitas et iustilia augetur et crescit ita, ut iusti in adepta iustitia ulterius Sem per progredi possint et debeant, evidens est, eam non esse in omnibus aequalem. - Huc pariter reseruntur, quae de charitate eadem Ss. Litterae tostantur. Charitas siquidem aut identiscatur eum iustitia, aut Sallem ab ea inseparabilis est; porro Scripturae constanter docent, charitatem
in diverso gradu in hominibus iustis reperiri. Christus enim de Magdalena dicit: Remittuntur ei peccata mulla, quoniam dilexiι multum. Cui autem
400쪽
ergo etiam in iis, quibus peccata remissa sunt, cliaritas non est aequalis. Apud Ioan . legitur: Maiorem charitatem nemo habet, ut animam suam pon ut quid pro amistis suis iij. Christus ergo ipse maiorem et minorem charitalis gradum in hominibus adesse
cognoscit. Ideo ibidem 23 Petrum imi errogat: Diligis me plus his ' id est,
vero et ardentiore prae caeteris tuis
condiscipulis amore' - Paulus taphes. IV, 15 scribit: V mi olem farientes in taurilate, erratamus in illo per omnia, qui est caput Christus. Et I Io. IV, 18: Perstes a tharilas foras mittit timorem. Siculi ergo charitas inaequalis est et augmenti capax, ita et gratia iustificans.
2. M. Patres consuanter docent, gratiam iustiscantem non in omni-llius nequalem esse, eandemque augeri
posse. S. Cypriunus sal ait: e Platae
eadem gratia Spiritualis, quae nequaliter in baptismo a credentibus sumitur, in conversatione atque actu no- Alro postmodum vel minuitur, vel augetur. v Et lio. de ex hori. ad martyr. inquit: Martyrium csidei nostrae incrementa consummai. 3 S. Cyrillus
mei . si) ita loquitur: . Monstra per exercitationem in ascesi) animi tui
robur et nervos. Munda vas tuum, ut gratiam capiat abundantius; remissio enim peccatorum ex aequo datur Omnibus; communicatio vero Spiritus sancti secundum proportionem uniuscuiusque fidei conceditur. Si parum laboraveris, parum recipieS; Si vero in ulla Operatus fueris, multa erit merces. v s. Gr 90rius . m. de sempo Christiau. dicit: . Dives et Opulentes Spiritus Sanctus, qui Sein perinfunditur in eos qui gratiam accu-
ART. I . ' 39s manet, ae bonum in unoquoque construit iuxta animae studium in bonis operibus. Oportet igitur, ut unusquisque nostrum semper se in virtuleprosicientem ad virum persectum adducat, iuxta Apostoli dicium. 3 S.
Imbrosius de Fide 5 ait: . Quod si illo sChristus Dei Filius secundum
plenitudinem maiestalis suae persectus est, nos autem persecti secundum virtutis accedentis prosectum; etiam Filius diligitur a Patre, Secundum semper manentis plenitudinem chari latis, in nobis autem charitatem Dei, virtutis emeretur prosectus. χ S. Himronymus ex institulo dogma nostrum contra Iovinianum vindicat, qui o- innes virtutes inter Se pares esse con-lendebat, ei s6l inter alia dicit: et Unieuique nostrum data est gratia iuxta mensuram gratiae Christi; non quod mensura Christi diversa sit, sed tantum gratiae eius infunditur, quantum valemus haurire. x Idem Coin ment. in Galal. Ii scribit: . Ostenditur per singulas horas atque momunia semper dignis Sanctum spiritum ministrari, ut quanto quis in Dot opere et amore profecerit, tanto magis sancti Spiritus in se habere virtutes, quas auditus silet et non legis opera consummant. 3S. Augustinus l8i ad Hieronymum seribit: ε Induti sunt Saneii iustitia alius inagis, alius minus. x El 9) ad
hus omnibus potest, et singulis totus; quamvis, in quibus habital, habeant eum pro suae capacitatis diversi tale alii amplius, alii milius, quos ipse Sihi dilectissimum tomplum gratia Suae bonitalis aedilicat . . Item ili' verbis Apost. i 10, ait: . Iustificati sumus; sed ipsa iustitia , cum proficimus , crescit. , Et iiij iii Ioan . haec habet: