장음표시 사용
41쪽
luin, qui nos aptaret Deo. Siculi enimae arido trilleo massa una fieri non potest sine humore. neque unu S phnis; ita nee nos multi unum fieri in Christo poteramus sine aqua, quae de coelo est. Et sicut arida terra . si non poreipiat humorem , non fructi seat; si e et nos lignum aridum existentes Primum, nunquam fructi sitaremus vitam sine superna voluntaria pluvia; 3 et i addit: c 0uapropter necessarius ost nobis ros Dei. ut non comburamur, neque infructuosi esticiamur. h Idem f2 scribit: a Non a no- his, sed a Deo est honum salutis nostrae. a Ll mens Alstr. l. 4. Strom. ,
seribit: α Non potest altior comparari continentia nisi gratia Dei, et ideo Christus dixit: Imit e, et dubitvr robis. x Et lib. 5 sic loquitur: et Opo
let mentem habere sanam, et quae nulla retardetur poenitentia a pulerivenalione, ad quod inaxime opus h bemus gratia rectaque doctrina, ca-Blaque et munda animi asseelione, et Patris ad ipsum attractione. v Tertu linnus 3i ait: e Bonorum quorumdam, sicut et malorum. intollerabilis magnitudo est, ut ad capienda set praestanda ea sola gratia divinae inspirationis operetur. Nam quod maxime honum. id maxime penes Deum, nec
3lius id, quam qui possidet dispensat. fenes t. 6, c. Cels., dicit: e Nullus unquam bonum aliquod sine pratia operatus est: , et ibid. i4 ad dii: . Sine illius adiutorio Deum
quaerere ei invenire non valemus.
Idem uom. 12 in Iosue ita disserit:
a De victoria nemo se iactavit. nemo suae virtuli, quia superavit, adscripsit: sed scientes, quia Iesus est, qui victoriam tribuit, ipsi in lingua sua non mutiunt. Quod bene intelligens
Apostolus dicebat: Non autem ego, sed stra in Dei, quae in me est. ν S. Cyprianus, de Orat. Dom. , inquit: et Diei inus: Fiuι roluntas tua sient in coelo, eι in terra, non ut Deus faciat quod vult, sed ut nos sacere possimus quod Deus vult. . . oramus, ut
sat in nobis voluntas Dei; quae ut fiat in nobis, opus est Dei voluntate, id est, ope eius et protectione : quia nemo suis viribus sortis est, sed Dei indulgentia et misericordia tutus est. idem i. 3, Testim. 5 , ait: cIn nullo gloriandum est, quando nostrum nihil sit. - Nemo potest aeripere quidquom,nisis urit ei datum de coelo. 63. Eusebius
Caesar. T latetur, e nos divino snm- per agere auxilio, ut non moveanturres istis nostra: x et 8 : et sortitudinem et patientiam non ex virtute et potestate nostra constare, sed ab eius
gratia prodire. v S. Athanasius in illa Verha: Adiura me, et sulfus ero is :ε Eliam si, inquit, adiutor et susceptor meus es tu, at indesinenti auxilio opus est. Quanto enim tempore hic sumus, nondum persectum est illud: mirus ero. a S. Hilarius nece sitatem gmatiae in humanae infirmit lis magnitudine landat, unde necessaria est nedum ad intellectum illuminandum. sed et ad voluntatem minuendam et corroborandam : e uincalli l0i: cnullus est noliis relictus locus gloriandi, recordantibus omnia ex Deo esse. x S. Basilitis in illa verba: Dominet in rotuntate tua prae-s i issi decori meo virtutemi 11 , disserens de animae decore et virtute, inquit: e Ad utramque divina gratia indigemus, tum ut anima pulcritudine odinetur, tum ut virtute ossicia sua implendi instruatur. 1 Idem Hom. de hu-
initit. . n. 4, haec habet: a Quid igitur, dic, quaeso, te ipse quasi de tuis i-
42쪽
psius bonis orare . eum deberes pro praedical: et Illa tibi naviganti ni iaeceptis donis gratiam largitori ha- adsuerit, vani labores tui erunt. Ilaebere' quid enim habes, quod non ac- nisi adversus inimicos tuos inunctus tepisti ' non tu Deum eognovisti per fueris, mullis frustra suseeptis lab tuam iustitiam; sed Deus cognovit te rihus turpiter victus lugebis. Illam propter suam bonitatem. v S. Grego-,nisi sociam habueris, dolos serpentis rutaNaa. 1 in verba: Non est lantis,signorabis. χ S. Chrysostomus Ilom. neque currentis, sed miserensis Deis 2 .i25 in Genes. 14ὶ inquit: e Neque e-ila praeclare disserit: e Quoniam non- nim possibile est, bonum aliquod nos nulli sunt, qui ob recte saeta ita ani- recte agere non adiutos superna gramis esseruntur, ut id totum sibi ipsi silia. x Hom. in Ps. CXLII 5 ait:
adseribant, nee quidquam Creatori et e Superna ope et coelesti doctrina o- sapientiae eorum auctori ac bonorum pus est, ut incedamus via, quae du-omnuina suppeditatori acceptum se-icit ad virtutem: non nobis in otio de rant, his verbis eos docet Paulus, gentibus, sed quae sunt nostra con-
quod ipsum etiam recte velle divino serentibus. , uom. 14 in Epist. ad auxilio indigeat; imo , ut rectius lo- Ilom. 6 exponens verba: spiris usquar, voluntas quoque ipsa et electioiudiui ut infirmitatem nostram, subditi eorum, quae recta et eum officio con- Ut discas, non in laboribus tantum iuneta sunt, divinum quoddam he- ei periculis ii hi gratiam adesse , sed ne licium ost, atque a Dei benignitate etihm in iis, quae faciliora videntur,lnanans. Quod enim salvamur. id ei tecum cooperari. subiungit Aposto- a nobis, et a Deo esse oportet. v Idcir illas): nam quid ut Dyortet oremus, ne-co ait: Non volentis, id est . non so-iscimus. x S. Ambrosius i. I de Cain et tum volentis , nec currentis solum ,sAhel Ti scribit: ε Quidquid sanetum
sed etiam miserentis est Ilai. Ita, quo- cogitaverimus, hoc Dei munus eSt,mam velle quoque ipsum a Deo est,iDei inspiratio, Dei gratia. x Idem in optimo iure lotum Deo assignavit. S. Epist. 84 dicit: e Plene et veraciter estorius 'M. 3ὶ ait: a Non aliter consitenda est gratia Dei, de cuius
pravam corruptionis potestatem exue- hoc primum munere est, ut auxilium
re possumus , nisi vivifica gratia iniipsius sentiatur. Propter quod dicit nobis imperium susceperit. . . Ut quis Apostolus: Nos autem non spiritum peceatum invalescens effugiat. Deu mihuius mundi accepimus , sed spiri- in auxilium voce l. v S. Ephrem Serm .itum, qui eae Deo est, ut sciamus quoede pret. inarg. . ita Deum alloquitur ia Deo donusa sunt nobis i Si. Unde si Bunum tuu in perdidi, et ideo per-iquis est, qui aliqua se habere existi- suetam prudentiam non habeo. Pem mat bona quorum non Deus sit largi-didi eonsuetudinem luam, et idcirco,itur, sed ipse sibi auctor existat. lna- quo vadam, ignoro. Nihil ergo habeo, nil estum est, hunc non spiritum Dei et si quid habeo, tu mihi illud dedi- habere , sed mundi. , S. IIieronysii. . . Solummodo gratiam deposco,imus i 93 scribit: et Velle et currere eonfitens, quod per te Sprvabor . si- meum est, s d ipsum meum sine Dei quidem servabor. v Et Serm. de gra- semper auxilio non erit meum; dicit lia huius necessitalem bis verbis senim Apostolus: Deus es , qui operiis urin nobis relle, eι perficere. Κι Salva-
43쪽
lor in Evangelio: Pater meus usque modo operatur, et ego operor it . Semper largitor, semperque donator est.
Non mihi sufficit, quod semel donavit, nisi semper donaverit. v Idem 2 inquit: et Dominus illuminatio mea, et salus mea 3 l Contra ignorantiae tenebras illuminatio, contra infirmitalem vero salus est Dominus, quando
ostendit, quid debeat ad agendum appeti, et vires praebet, ut quod Ostonderat, possit impleri. a S. Augus1inus lib. de gratia Chr. 4 ait: e Gratiam Dei sie consilleatur, qui vult veraeiter confiteri, ut omnino nihil
honi sine illa, quod ad pietatem pertinet veramque iustitiam, fieri posse non dubitel. v Et lib. de grat. el lih. arbitr. 53 inquit: et Sine illo vel operante ut velimus, vel cooperante cum volumus, ad hona pietatis opera nihil valemus. v - Ad hoc idem do. a contra Pelagianos propugnandum libros non paucos S. Doctor eou scripsit, quibus adversarios orthodoxae doctrinae penitu S contrivit. Innocentius I. R. P. 63 sie loquitur :. Cum in omnibus divinis paginis voluntati liberae non nisi adiutorium Dei
legamus esse nectendum , eamque
nihil posse coelestibus praesidiis destitutam, quonam modo huic soli possibilitatem hane pertinaciter defendentes , Sibimet, imo plurimis Pelagius Coelestiusque persuadent 8 3 - Zo- sim tis R. P. sq) inquit: et In omnibusaeli hus, causis, cogitationibus, motibus adiutor et protector orandus est superhum est enim. ut quidquam Si bi humana natura praesumat. v Leo M. 8i scribit: et Bonorum operum et spiritualium studiorum Deum auctorem esse, non dubium PSt, qui, quorum incitat mentes, adiuvat actio-
hahet: a Lassescit mens, taro nostra
deficii ad divina. nisi Deus, quae seri iubet, impleat ipse . qui tulisti. PS. Gregorius M. l. 1 in Ezech. 0i dicit: c Ad hona assurgere persecte non posSumus, nisi sanctus Spiritus et praeveniendo elevet, pi subsequendo
consortet. x Idem lib. Epist. 11 ait:
Illius nobis virtus quaerenda est et gratia postulanda, sine quo nusquam abSque culpa, cum quo nuSquam sine iustitia. 24. Concilia eandem doctrinam definierunt. Reserente S. Augus inoi H), Conei lium in politanum septimum Pelagii articulum damnavit his verbis
conceptum: ε Gratia Dei, atque adium rium non ad singulos ae lus datur, sed de libero est arbitrio, vel in lege atque doctrina: a quam helerodoxa in propositionem Pelagius eiurare est
iussus. Concilium Milaritanum II seu potius Curturiginiense anno s163, can. 4, ita loquitur: 0uisquis diserit gratiam Dei per I. C. D. x propter
hoc tantum nos adiuvare ad non peccandum, quia per ipsam nobis rei' risur et aperitur intelligentia mandatorum, ut scismus, quid appetere, quid ritare debeamus, non uusem p rfllam nobis praestari, ut qu0d faciendum cognorimus, etiam furere diligamus utque raseamus, anathema sit . . . cum sit utrumque donum Dei,
et scire quid facere debeam ira, et diligere ut faciamus. Et, gan. 5, ait: 0uieunque dixerit, ideo nobis stratiam iustificalionis dari, ut quod fu-cere per liberum iubemur arbitrium, Deiliu possimus imp reper gratium iunquam e si gratia non daretur, non quidem facile, sed tamen possimus et,
44쪽
iam sine illa implere divina mandata, anathema sit. De fruelibus enim mandasorum Dominus loqueba-rur, ubi non ait: Sine me distilius potestis facere: sed uil: Sine me nihil tostis De re. Hoc Concilium ab Innocentio I confirmatum . et in toto
octe catholico magna revorentia a reptatum fuit. - Concilium Arausicanum II, can. 7. dicit: Si quis per
nasurae rigorem bonum aliquid, quod ad salutem pertinet visse aeternae. costi ure, ut eae dis, aut m 9ere, si salutari, id est, erangeticae praediculum te senι ire posse confrinus absque
illuminatione et inspirutione Spiritus Suncti. ... haeretico falli Iur spiritu. - Concilium Tritontinum, Sess. VI, ean. 1, ait: Si quis diserti, hominem suis operibus, quae rei per humanaevusurae rires, rei per legis docιrinam qnt, absque dirina per Iesum Chri-ιIum grusia posse iustisituri eoram Deo; ana hema sit. Et can. 2: Si quis direrit, ad hoc solum divinam gralium per Iesum Christum dari, ut facilius homo iusse virere ac visum ueternum Promereri possit: quusi per liberum arbitrium sine gratia utrumque, sed aegre tamen eι disti-
culler possit: anai hema si ι. - Ηi Saccedunt publicae orationes , in quibus Ecclesia ea iidem fidem pro litetur: sic Do m. 3 p. Pent. orat: Pro- laetor in te sperantium Deus, sine quo nihil est ratidum, nihil sanctum, etc. boin. 12 p. Pent.: Omnipotens rimisericors Deus, de cuius munere venit, vi tibi a lidelibus tuis digne et
laudabiliter serrius , etc. Dom. 18 p. Pent.: Dii igαι corda nostra, quuesumus, Domine, ιuae miserationis operatio, quia tibi sine leplacere non m sumus. Et in Lilan. Ss.: Deus, a quo sancια desideria, recta eonsilia, eι iusta sunι opera, etc.
5. Ralla theolvim ad idom dogma prohandum duplex alterri potest. a) Beatitudo, ad quam homo de
laeto ordinatus est a Deo , est supernaturalis is 202 . Ergo etiam Metus qui ad illam conducunt, dρbent
ESse Super naturales, quia inter sinem
et modia dehet dari proportio. Atqui
actus supernaturalis elici non potest per vires mero naturales et absque gratia Supernaturali: alias non esset supernaturalis, quia non excederet vires totius naturae creatae. Ergo ad
omnem actum Salutarem neeessaria
est gratia supernaturalis. Ideo iam protoparentibus in flatu innocentiae necessaria fuit supernaturalis gratia,
quam dicunt Conditoris 203, n. 2 :
cum autem haee ad recte agendum in statu naturae lapsae non sufficiat, necessaria est modo hominibus gratia Redemptoris, quam Christus passione et morte sua nobis promeruit
tute gratuita superaddita virtuti naturae indiget homo in statu naturae integrae quantum ad unum , scilicet ad operandum et volendum honum supernaturale; sed in statu naturae corruptae quantum ad duo, scilicet ut sanetur, et ulterius, ut bonum supernaturalis virtutis operetur, quod est meritorium. Ulterius aulem in utroque statu indiget homo auxilio di. vino , ut ab ipso moveatur ad bene
agendum. v - b, Deum omnium Supremum auetorem eSse, ei de omnibus, quae sunt, gloriam ad ipsum referri debere, Apostolus testatur dicens : 0uoniam eae ipso, et per ipsum, et in ipso sunι omnia: ipsi gloria inmemsu 2). Quod si omnia, quae recte ab homine in ordine naturali perficiuntur, Deo Sunt adscribenda, qui vires naturales dedit, conservat et gubernat; multo magis eorum, quae
45쪽
salutariter et in ordine supernaturali ab hominibus peraguntur, Deus ita
auetor est dicendus, ut omnis actus
salutaris gloria ad ipsum reserenda sit: quod fieri non posset, nisi Deus ad huiusmodi actum per gratiam hominem εxcitaret, et ad illum perficiendum vires suppeditaret. - Hoe argumentum eleganter proponit S.
Iustustinus ita Dρum alloquens :c Fecisti, ut essem; et non tu secisti, ut honus essem' dedisti mihi ut sim; et potuit mihi alius dare, ut honus sim ' Si tu mihi dedisti ut sim , et alius mihi dedit, ut bonus sim ; melior est ille, qui dedit mihi, ut honus sim . quam ille, qui dedit milii, ut
sim ; porro quia te nemo melior, nemo te potgntior, nemo te in misericordia largior, a quo accepi ut ps-sem , ab illo accepi ut bonus es-
Theologos plane catholicos dari, qui
gratiam ad actum salutars necessariam in sola mentis illustratione reponunt: aliam autem, quae in voluntatis permotione sita est, utilem quidem esse latentur, non tam n necessariam : iuxta quam sent sentiam
gralia immediate solum intellectum ageret, et huic moliva agendi proponendo mediate duntaxat amiceret voluntatem. - Ast tale in sententiam
rei ieiendam esse, iam alibi l3 403
nol. dictum est. luxta orthodoxam doctrinam ad quemvis actum Salutarem nee ssaria est gratia non tantum illus mi irums, sed etiam inspirali nis, Seu quas immediate asticiat vo .luntatem. Et sane talem gratiam a Deo
petiit David dicens: Cor mundum crea in me Deiιs s 3 , et: Inclina cor meum in testimonia tua l43. Talem
gratiam necessariam pronuntiat Apostolus, per quam Deus operuιur in nobis relle eι perficere. Talis quoque gratiae necessitatem S. Augustinus contra Pelagium propugnavit; ait enim l. de grat. Chr. i53: et Lam gratiam volumus sat statur, qua . . . non S lum revelatur sapientia, verum pliam et amatur; nec suadetur solum omne, quod bonum est. verum et persuadetur. . . Hane iisbet Pelagius gratiam consileri, si vult non solum vocari,
sed et esse Christianus. x El l. de Spir. et liti. sit inquit: et Nam neque liberum arbitrium quidquam nisi ad
peecandu in valet, si lateat veritatis via: et cum id, quod agendum et quo nitendum est copperit non latere, nisi etiam delectet et ametur, non agitur, non suscipitur, non bene vivi iur. χ
stinus totam illam gratiam, quaP mentem solam et intelligentiam amicit, ad doctrinam reserebat, praeterquam allain esse neceSsariam putabat, quae voluntatem ipsam ac liberum arbitrium attingat, eum eoque et in eo fidem ae dilectionem esticiat, ita ut non lanium lucem pranserat menti nostrae, quae, quid faciendum sitosiondat, sed etiam ut faciamus, et velimus faciat: γ quod multis S. Do-ι inris testimoniis osteudit; ast posteat antendit , hanc fuisse peculiarem S. Augustini opinionem, non autem totius Ecclesiae doctrinam. Verum hac in re hallucinatur vir clarissimus. Nam S. Augustinus nonnisi doctrinam eatholicam contra haereticos
propugnavit . et ideo eius doctrina de gratia a Summis Pontificibus approbata. et a Catholicis maximo honore habita est. Ipsa Concilia eandem
doctrinam credendam proposuerunt:
Concilium Mileritanum, can. 4, dicit:
46쪽
Drumque Dei donum est, seire, quid iionem iustitiae . quae promptos nos sacere debeamus, eι diligere, ut fa- esseti et expeditos ad omne bonum' ciamus: sicuti ergo Deus mentem il- - ε Optime haec quidem, respon- Iuminal, ita etiam voluntati boni di-idet Cl. Lieber mann , et minime relectionem inspirat. Concilium grau- prehendenda: verum quaecunque sit sicanum secundum, cap. 7, eos hae- illa delectatio, non potest ea esse in reli eo spiritu salii pronuntiat. qui ipso ae tu posita. Sed in habitu quo- asserunt, posse hominem cogitare,sdam et propensione, quam illi Theo- aut eligere, quae pertinent ad Salu - logi formulam motionem voeant, cumlem vitae aeternae absqtιe illumina- Sit quasi summa in anima. Ut ergotione ei inspiratione Spiriιus sancit,iactus sequatur, praeter habitum a- qui dat omnibtu suaritatem in con- etuali auxilio, actuali motione opus sentiendo veritati. Concilium Triden- est, et quidem supernaturali, ubi id linum 1 j desinit: Si quis dixerit, sine essicimus, quod naturae vires super- praereniense Spiritus sancti inspira-iatv l. . Dicendum ergo est, gratiam
tione . atqtie eius udi ιιorio, hominemiae tualem necessariam esse, ad sineredere, sperare, diligere, aut poe-igulos actus Salutares , etiam iis, quini ere posse. . . , anathema sit. Neque gratiam habent habitualem. Quam susscienter ab adversariis probari pot- assertionem probant argumen in adest. illusfrafionem et inspirasionem necessitatem gratiae ad quemlibet in diei tonario Conciliorum voces esse aelum salutarem propugnandam iam synoni inas, eandemque rem indicare .iallata, in quibus praelata necessitas Errant ergo, qui gratiam ad actum non ad sutos infideles et peccatores salutarem necessariam in solamentis restringitur, sed generatim de homia illustratione reponunt. eandemque nibus, quamvis iam baptismo ablutis ita describunt, ut ipsa solum motiva et sanctificalis praedicantur. Si cela- intellem ui clare proponat, in volun- tim huc saei uni verba Christi: Sievitatem vero immediate non influat, palmes non potesι ferre 'vestim a s tuin tamen haec per gratiam Redem-imetipso, nisi manseriι in rite: sic ploris, quia instrina est, corroboranda . nec vos, nisi in me manseritis. Ego ei quia corrupta, em Pnd2nda sit. Sed 3um vitis, vos palmites: qui maneι haec luculontius patebunt ex iis, quae in me, et ego in eo, hic ferι fructum de efficacia gratiae dicenda erunt. mulsum, quia sine me nihil potestis
Nota 2. Quidam Theologi cum Mo-lfacere ibi. Siculi ergo palmitibus non lina 2 ei Thomassivo 3 in ea vi- sufficit, ut viti uniantur, sed indigent
dentur sententia fuisse, quod iustis iuga ac continuo vilis influxu, ut non sanctificans gratia ad peragendum bo- arescant, sed fructum serant: ita ei- num supernaturale sufficiat. Haec ,siam iustis non sum cit habitualis gra- aiunt, est ipsa habitualis charitas,ilia, qua Christo uniuntur, sed iii liquae nos surSum erigit, ex qua honilgent iugi ac continuo influxu ac lua- assectus et pia desideria tanquam exilis gratiae per Christum. Ideo divi- sua radice nascuntur. Aut otiosa i inus Redemptor ad fructus bonorumcebit charitas illa et iners 3 an non operum producendos duo requirit di-eoni unetam necessario habet delecta- cens: Oui muneι in me per gratia inhabitualem, et esto, qui usauem O ...
47쪽
operor si , gratiam aetualem conserendo. in eo, hic ferι fruetum muI-ιum. - Etiam iustis ad quemlibet ae-
tum salutarem gratiam actualem necessariam esse, claro docet S. Augustinus, cuius auctoritas hac in materia maximi est facienda; ait enim
S. Doctor 2 : e Sicut oculus corporis etiam plenissime sanus, nisi tandore lucis adiutus non potest cern re ; sic et homo etiam perlaetissime iustificatus, nisi aeterna luee iustitiae divinitus adiuvetur. recte non potest Vivere. . His accedit, quod etiam iusti divinum auxilium continuo implorare debeant 133, ac dicere tu heantur: Eι ne nos indutus in Initiatio nem. Tobias filium suum , qui Angelum eOmitem habere meruit, exhortatur
mni tempore benedic Deum, re pete ab eo, ut vias tuus dirigat, es omnia consilia tua in ipso permaneunt s).
Paulus scri hil: Deus pacis... π1 1 rosin omni bono, ut furiatis eius voluntatem, suriens in vobis, quod placeat tornm s p r Christum Iesum f5 : et temist hie Apogtolus de ius lis loquitur, atque ut Deus operetur in illis oriano bonum precatur. Sed si iustis ad salutariter operandum gratia n cessaria non esset, ad hanc a Deo petendam non
obligarentur: nam, ait S. Augustinus stil: c quid si ullius, quam orare, ut facias quod in potestate habes' a Ideo S. Doctor ex ipsa oratione, ad quam etiam iusti obligantur, his quoque gratiam actualem ad salutares actus necessariam esse, reetissime intulit. Conciliu n. 4 citata quin
inter peccatores et iustos distinguant, aliam actualem ad singulos actus salutares non solum utilem, sed et necessariam esse dueent: quod autem de gratia actuali sermo sit, palet exuo, quia ad singulos actus non dona-
lur gratia habitualis . sed actualis . el quia canones contra Pelagianos directi erant, qui gratiae actualis necessitatem negabant. His addi possuntve rha Concilii Africani, in quo, ut refert S. Prosper in resp. ad Capit. Gallorum, 2 4 Episcopi desiuierunt: Gratia Dei per I. C. D. X. non solum ad co-9 nostendum, sed etiam ad faetendum iustitiam, nosperaetus singulos adiim rario ita ut sine illa nihil rei ae sanctaeque pietu is stogitare. dicere, agerernieamus. Similiter Conc. Irausicanum II do fid stlibus loquitur, et iu-Stos quoque comprelisendit, dum dicit, can. 9: Ouoties bona agimus, Deus in nobiis, atque nobiscum, ut i peremur, opera ur. Clarissime denique loquitur Concilium Triden linum Se&s. VI. cap. 10, ubi ostendit, nihil
iustificalis deesse, quominus vitam aeternam promereri possint: Cinnenim . ait, ille ipse Christus Iesus Is ι- quum caput in membra, et tunsimum
ritis in pulmiles in ipsos ius istentos iugiter virtusem influus, quae virtus
bona eorum opera semper antecedit, et comitu tur, et subsequitur, et sine qua nullo puelo merisoria esse Possent . etc. : ubi manifestum est porea verba: Christus iussiter in ipsos iustiticulos vir utem inquit, denotari
gratiam actualem. - Verum ex iis-
dona Concilii verbis elucet, gratiam
habitualem cum actuali intime coniungi , et utramque ad opus meritorium pro vita aeterna requiri, quod ideo hincindo uni gratiae adscribitur. quin altera negetur. Cum eni In plures causae in aliquo esseelu concurrunt, hic quandoque uni causae adscribitur, caeteris non ex elusis noenegatis. Ita p. g. Christus ipse gratiam habitualem comparat semini,
quod ex se fructificat Ti, Sed tamen
48쪽
gratiam actualem non excludit, verum potius adstruit, quod ex similitudine ipsa patet; nam quemadmodum ut semen naturale creScat, eliruel uin a flarat, requiritur ros et Huxta de eoelo; ita etiam gratia habitualis ex se lautius bonorum operum produeit, sed non Sine rore aliarum gratiarum ae lualium 1 . Min a. lli Theulogiae polemi eae
ossicio satisfiat, dissicultates solvere oportet, quas contra dogma eat holi- eum de necessitate gratiae ad quem- libol a lum salutarem Pelagiani min erunt. Sociniani recoquunt, et Bulio listae suis principiis Sustentare
0M. I. Paulus ail: Gentes. quae legem non habenι. uultiraliter ea , quue legis su ut, faciunt 23; ergo naturaliter. id e l. per vires naturales sine gratia possunt, ea, quue lastis sunt, perfici. spin mandata divina adimpleri. v. DMplici modo verba Pauli intelligi soloent; sed in neutro Sen Sudoginati ea tholico adversantur. a lx On- nulli docent, Paulum loqui de Gentibus ad fidem christianam iam eou- versis, quia tempore praesenti verba proseruntur, et Scopus Epistolae est, dissidia incer Iudaeos et Gentiles iam
eonversos exoria componere: dicuntur ergo Gentes, Valia iam praeventae et adiutae, naturaliter, non Sepo- Sila gratia, Sed gratia reparante oleonsortante naturam , ea, quae legis
8unt, sacere. Ita S. Augustinus lathune Apostoli locum explicans ait: ε Non quod per naturam negata sit gratia, sed potius per gratiam reparala natura . . S. Prover i ii inquit:. De his Apostolus loquitur, in quorum eordibus Deus digito suo, id est, iritu sancto scribit novum TeSla
AB T. I. 4 mentum, ut legis plenitudinem et opera charitatis naturaliter exequantur, renovata scilicet. reforma laque natura. x bi Alii tamen ex contextu inserunt, Sermonem esse de Gentibus nondum ad fidem christianain con-
VersiS. quae, ut ait Apostolus, I stemmosaicam non habent, sed tamen habeni legem naturalem, ad quain rite observandam Deus gratias interiores distribuit, quarum auxilio etiam ii recte agere possunt, qui lege Scripta destituli sunt. Quippe illud: naturaliter, seu natura non Opponilur gratiae, sed legi seriptae: non vult ergo Apostolus dicere . quod Gentes sine auxilio gratiae faciant, quae legis sunt; sed siue auxilio legis scriptae. Sensusurgo est, quod Gentiles sine lege, sed libero voluntatis motu, gratia tamen prasexenii sel adtuli legem observantes ipsi sibi sunt Da: saetisquo suis ostendunt, quod legem habent scriptam in cordibus suis. Hanc quoque expositionem ea tholicam esSe, patet
ex propositione 23 Baii, quae ita sonat: et Cum Pelagio sentiunt, qui textum Apustoli Rom. II, 14 intellieuni de contibus sidei gratiam non
habentibus. x Utramque interpretationem proponii S. Thomas lect. 3 in hunc lotum inquiens: et Exponendum est naturaliter, id est, per naturam gratia reformatam ; loquitur enim de Gentibus ad silem conversis, quae auxilio gratiae Christi coeperant moralia legis servare. Vel potest diei naturaliter, id est, per legem naturalem ostendentem eis, quid sit agendum ... Et lamen non excluditur, quin necessaria sit gratia nil movendum an sectum, sicut etiam per legem est
cognitio peccati sui dicitur Rom. III, 20 , et lamen ulterius requiritur
gratia ad movendum asseclum. 3
49쪽
48 PARS IV. Nomi ulli etiam censent, Paulum docere , quod Gentes sine fide et sine gratia non omnia, Sed aliqua duntaxa t praecepta legis ob Servent, eaque quantum ad SubStantiam solum, et naturaliter, seu ordine pure naturali ; non autem Salutariter et meritorie: pro qua expositione Estius ei lat S. Ambrosium. S. Fulgentium et alios: unde iterum dogma de necessitate gratiae ad actus Salutares
obi. II. Varia exempla ostendunt homines sine gratia supernaturali actiones Deo acceptas, adeoque Salu lares ponere, et pie vivere posse. Ita Iob naturalem duntaxat legem ObSe vans a Deo ipso ob pi tatem suam laudatur l . - Paulus nondum sub gratia constitutus, sa totam legem observasse asserit; scribit enim: Se- eundum iustitium, quae in lege ess,
- Cornelii Centurionis pia opera, antequam a Petro fidem fuisset edoclus, a Deo ipso probala iam erant, dicente Angelo ad ipsum: orationes suae, es eleemosynae tuae Moenderunι in men riam in conspectu
Dei s33. His accedit, quod Cyrus, licet idololaira Isa. XLVI) dieatur a
Deo vir voluntatis suae. Ergo ad actus salutares gratia non est necessaria.
Resp. Si Db lege in scriptam non habuit, si de tamen supernaturali destitulus non fuit; ipsum enim fidem in Messiam habuisse, palei ex eius
verbis Cap. XIX, 25: Scio quod Redemptor meus risit, etc. Praeveniente quoque gratia excitatus, per orationes et
sacrificia emeacia auxilia divina ad vi, tam recte instituendam obtinuit 4 .Quapropter S. Prosper b) recte asseruit, siue dubio pietatem. patientiam
et victoriam Iobi a Deo fuisse, ea quo est salus iustorum, et qui protector eorum est in tempore tribulationis. 3Imo idipsum latebatur saepius ipse Iob. ut cum suis amicis ipsum irridemtibus respondebat: 0ui deridesur ab amicti suo, sicut esto, inrocabit Deum, et exaudiet eum 6ὶ . Nec tamen victoriae meritum propterea non habuit, quia, ut ibidem inquit S. Prosper, . illa mirabilis in tanta amictione patientia et Dei adiutorio, et libero hominis adscriberetur arbitrio. a uae Paulus T, de seni et ipso scribit, intelligenda sunt de observantia externorum ossiciorum legis, non autem de Vera observantia salutari. ideo dicit: con Persalus sum sine querela, id est,
nihil emisi, nihilque laci de quo homines me reprehenderent. Caelerum ipse Paulus i8j satelur, se ante conversionem coram Deo blasphemum, perSecutorem et contumeliosum suis-Se, ut ex misericordia divina veniam On Secutum esse is). - De Cornelio
Censurione Concilium Arausicanum II dieit: Ma uisessissime credendum est, quod. . . Cornelii Centurionis. ad quem Angelus Domini mimus rat .... tam admirabilis fides non fuit de natura , sed dirinae largiι alis donum Cornelius nempe, gratia praeventus et adiutus, si dem et charitalem concepit, et opera salutaria perfecit. Denique quod Cyrum attinet, hic implevit voluntatem Dei eo SenSu, quod
Deus per eum decretum Suum executus Sit tanquain per in Strumentum; non vero eo Sen Su, quod praecepta legis naturalis observaverit. suit uniuidololatra, sanguinarius et alienoruuregnorum in Vasor.
Obi. III. Nihil in Ss. Litteris frequentius occurrit, quam divinum mandalum de vitiis omnibus deest-
50쪽
nandis 3eelandisque virtutibus: ast si non est in nostra naturali potestate haec mandata Servare, sed ad hoc gratia est necessaria, quae non est in nostra potestale, dicendum erit, Deum impossibilia praecipere , quod eius iustitiae et sapientiae repugnat. Resp. Actus salutares non quidem sunt in hominis potestate viribus suis naturalibus relicti; sunt tamen in potestate hominis virtute gratiae adiuti atque dum Deus homini actus salutares praecipit, eidem sua gratia non deest, quam non intuitu meritorum, sed ex voluntate gratuita confert, quod in serius ostendetur. Supposita ergo gratia, qua Deus homines praevenit, et quam petentibus, quaerentibus, pulsanti hus large concedit, praecepta divina impossibilia non sunt, sed salutari modo observari possunt.
Exemplo id illustrari potest. Impos sibile posset diei Domini praeceptum,
arduum laborem servo, necessarii Sinstrumentis destituto, iniungentis: ast si haec illi suppeditantur, praeceptum nec impossibile, nec iustitiae aut sapientiae repugnans dicendum est. Simili modo ad eandem obiectionem respondet S. Thomas si, dicens c Illud quod possumus eum auxilio divino, non est nobis omnino impos
sibile secundum illud Philosophi 2l,
quod per amicos possumu3, aliqualiter uos possumus. Unde S. Hieronymus sal consiletur, sic nostrum liberum esse arbitrium, ut dicamus , nos Semper indigere Dei auxilio. Ipse S. Augustinus Pelagianis eadem obiicientilius respondit it: e Magnum aliquid Pelagiani se Scire putant, quando dicunt: Non iuberet Duus , quod sciret, non posse ab homineseri. Quis hoc nesciat' - Sed ideo IIT. I. 49 iubet aliqua, quae non poSsumuS, ut noverimus, quid ab illo petere debe mus. Ipsa est enim fides, quae orando impetrat, quod lex imperat .s Iliacet illud pertinet tam evulgatum eiusdem Patris dictum: e Non igitur Deus impossibilia iubet; sed iubendo monet, ei sacere, quod possis, et petere, quod non possis 5 . Obi. IV. In S. Scriptura, aiunt rationalistae , Operationes gratiae immediatae, et supernaturales nec Pro mittuntur . nec necessariae dicuntur; imo ne earum quidem nomen Occur.
rit. Quod si Christus dieit: Sine me nihil potestis facere, et Apostolus:
Deus est, qui veratur velle, et perficere : non sumtis susscientes, cogitare aliquid eae nobis etc. ac Similia, haste dicuntur, ut ostendatur, Deum non modo virium humanast mentis. ei legis
moralis animae quasi inscriptae et modi, quo quisque his facultatibus
instructus est, auctorem esse, dique conservatorem, sed etiam laniem do. ctrinae christianae esse, quae ad m0- res emendandos plurimum conseri.
0mnis igitur de gratia divina dispulatio re et ius ad doctrinam de provi- donlia Dei singulari, et concurSu refertur.
Resp. Ad hane obiectionem Cl. Perrone 73, citalis pluribus locis bibli- eis, in quibus de supernaturali Dei
auxilio sermo occurrit, respondei: c Falsum igitur est, et contra Omnem veritatem , quod hi monitores ad Struunt, Operationes gratiae immediutus et supernaturales nec promissas in Libris sacris esse, nec neresSarias. Quod filiae e reserant adversarii ad voces immedia fas ac supernaturales, eerio has non habent sacrae Litterae, prout non habent voces mediutus ac