장음표시 사용
431쪽
430 PARS IV. natur necesse est . ut possit esses meritorum. 1 S. Hilarius l in haec profert:. Regnum Dei vitae nostrae stipendiis quaeramus. Et haec recte persecteque viventium mprees psi. v Et alibi s2 : . De nostro beata illa aeternitas promerenda est; praestandumque aliquid est ex proprio. ui bonum velimus, malum omne vilemus, in loque assectu praeceptis coelestibus oh-
temperemus. v S. Busilius lib. de Spirit. S. 3, inquit: et nomo ex operibus iustitiae salvatur. v Et ho m. in init.
Proverb.: e omnes qui viam evangelicam incedimus, mercatores SumuS, per opera mandatorum nobis possessionem coelestium comparantes. 2 S. Gregorius Ma. 0r. 40 l jhaee habet: e Anima per concertationem et colluctationem tum rebus in serioribus ad supernae gloriae haereditatem perveniat ... eaque, quae in spe posita sunt, non solum ut Dei beneficium, sed etiam ut virtutisprapinium oblineat. Atque hoc ipsum erat summae bonitatis efficere, ut bo
num esse quoque nostrum, non na
tura tantum insertum, sed etiam per voluntatem liberique arbitrii in utramque partem moliones excultum. S. Gregorius ΝPs. 5 ait: e Mand tum quidem exiguum est, obedientiae ero quaestus ingens; quare nihil exposcit, quod superat vires. Verum sive parvum, sive magnum quid facias, Sequitur te merces ex proposito. v S. Chrysostomus 63 inquit: ε Ambo sim probus et iustus pro dignitate recipient illic; hic quidem eo-ronas patientiae lolerantiaeque, ille vero supplicia et poenas improbitalis; vadditque sal: e Si iustus est Deus, et his et illis reddet pro morius, et hoc
ill Comment. in Matth. cap. 1.
in consesso est. Quod si et his et illis rependet pro meritis, hic vero nullus
eorum recepit. neque ille improbi- talis poenam, neque hic virlulis praemia; perspicuum est, restare tempus aliquod in quo congruens praemium uterque serot. 3 S. Ambrosius :8 quaerit: e Nonne evidens est . meritorum aut praemia aut supplicia manere poSt mortem' x et ibid. 9 expresse testatur: et Bonae operationis mercedem esse beatitudinem vitaea isernae 3 S. Itimmiimi ιM Uinquit: ε Qui ista vero esse credi dorint, necesse est, curam habeant bonorum operum, per quae haereditas Dei et spes vitae preparatur aeternae ... Ne cesse est enim, ut curam honorum operum haheant, quae adimpleta. et omni studio perpetrata sunt hona, utiliaque credentibus. 3 S. Paulinus
NM. Epist. ad Victricium ill scribit:
Tuarum tibi praemia se dehere vi tulum, iudex iustus agnoscet. 3 - S. Augustinus Ep. ad Sixtum 12, haechahel: c Nullane sunt merita iusto rum' Sunt plane, quia iusti sunt; sed ut iusti fierent merita non suerunt. v Ibid. 13): . Sicut merito peccati tanquam stipendium redditur mors. ita merito iustitiae tanquam stipendium vita aeterna. v Et lih. Ι de moribus Meles. 14 inquit: e Vita aeterna est totum praemium, cuius promissione gaudemus. Nec praemium potest praecedere merita, priusque homini dari,
quam dignus est. Quid enim hoc est iniustius, et quid iustius Deo ' Non
ergo debemus poscere praemium, antequam mereamur accipere. 2 S. Leo
ris suis mysticas Domino munerum
432쪽
speetes obtul struul: ita et nos de cordibus nostris, quae Deo sunt digna, promamus. Quamvis enim omnium bonorum sit ipse largitor; lamen nostrae otiam quaerit fructum industriae. Non pnim dormientibus provenit regnum coelorum, sed in mandatis sisei laborantibus et vigilantibus. χ S. Gregorius M. H dieii: c Qui promerendae vilae mercedem hene agendo non providet. in conspectu Domini vaeuus apparet. Hinc de iustis per Psalmistam dicitur: Vsenientes autem renient in exultatione, portantes manipulos suos. Ad examen
quippe iudicii portantes manipulos
veniunt. qui in semel ipsis recla opera, quibus vitam mereantur, ostendunt. 3 Concilium Arnusicanum II ean. 18 ita decrevit: Debetur mer- res bonis operibus, si sunt: sed gratia quae non debetur, praecedit ut stunt. Ei mutilium Tridentinum propositionem nostram de fide esse, declaravit, definiens Sess. VI, can. 26: u quis diaeerit, iussos non debere pro Donis operibus, quae in Deo fuerinι socia, e e sare eι sperare aeternam retributionem a Deo. per eius miser cordiam et Iesu Christi meritum, si bene agendo eι dirina mandala m-xtodiendo usque in sinem persererarerint, anathema sit. Et ean. 32: Si quis dixerit, hominis iust cati bona opera ita esse dona Dei, ut non sinι etiam bona ipsius iussisitati meritu onim ipsum iussistratum, bonis operibus, quee ub eo per Dei gratiam et Iesu Christi meritum, cuius rirum
membrum ex , siunt, non rere mereri augmentum grutiae, ritum aeternam. eι ipsimi vitae aeternae, si tamen instratia decesserit, consecutionem, atque esiam stlariae augmensum, anathema giι.
Mta 3. Theologi , ut doctrinam demerito bonorum operum uberius ex
plicent, post S. Thomam 2 duplex
distinguunt meritum. aliud quod vocant de condigno, aliud de congruo. Primum est meritum proprie tale, eui scilicet merces, vel praemium DX iustitia de helur, seu, ut inquit S. Thmmus sa): c Quando invenitur aequalitas inter praemium et meritum Se cundum rectam aestimationem. 2Alierum est meritum minus proprie Sumptum, quando scilieet operi non est promissa retributio, atque adeo ex strictis iuris apicibus ei minime di hotur, allenta lamen ipsius operis bonitate, congruum videtur ac decens, ut aliqua ei remuneratio tribuatur. Λplissimum nil hanc dupli com meriti speciem explicandam est exemplum militis, qui quotidiana sua stipendia ex iustitia, et de condigno meretur; aliquid lamen etia in praeter stipendium de congruo ei deberi videtur, dum strenuo aliquo facinore se ab aliis distinguit; quatenus decet et congruum est, ut singulares actus virtutis singularibus praemiis remunerentur. Hae posita meriti distinctione. Theologi meritum de condigno non tribuunt, nisi actionibus in gratia sanctificante saetis, et quae ad vitam
aeternam reseruntur; in ritum vero
de construo tribuunt actionibus pilam peceatorum, quando isti gratia actuali moti set adtuli, ad iustificationem se praeparant et disponunt. Haec duplicis meritis distinctio omnibus ser- me probatur, magnumque habet lumin M. Litteris, tum in Ss. Patribu Arundamentum. Tradit eando in S. Augustinus Ep. 194 i 43, ubi impios per
fidem mereri docet remissionem pectatorum ; ait enim : et Sed nee ipsa remissio peccatorum Sine aliquo me-
433쪽
rito est, si fides hanc impetrat. Neque enim nullum est meritum fidei,
qua fide ille dieebat: Deiιs propitius esto mihi peccatori iij, et descendit
iusti si eatus, merito fido i humiliatus. v At vero huiusmodi meritum vere et proprie tale, seu de condigno non est, dicente ibidem S. Doctore: et Ullusti serent, merita non fuerunt: meritum ergo hominis nondum iustificati, quo remissionem peccatorum impetrat, est nastri lum minus proprie Sumptum, quod S. Augustinus cli- quod meritum vocat, et noS meritum de congruo nominamus. - quamvis porro, quae de hac meriti dis linctione, eiusque specie et natura traduntur, explorata sint apud omnes fore catholicos theologos, ad fidem tamen minime spe elant, cum nulla habeatur circa haec Ecclosiae di sinitio, et
in controversiam a nonnullis vocentur. Cl. Veronitu in sua Rogula si dei 2ὶ
asserit, non esse de fide catholica primo, dari meritum de congruo secundo, nec - dari de condigno; sertio, nec - merita osse ex iustitia potius, quam ex sileti tale ;quurto, mullo minus - dari ex iustitiae rigore. Haec enim omnia etiam apud eatholicos ali quos in controverSiam vocantur. Em. Belirem tuus ad quaestionem : . Silne meritum ius loruin dicendum cxcondigno, an ex congruo ' a respou dei sa) dicens: ε Catholici omnes agnoscunt, opera bona iustoruin esse moritoria vitae aeternae; sed tamen aliqui censent, non esse utendum his vocibus de tondigno et de conyruo, sed absolute dicendum, opera bona
iustorum esse meritoria vitae aplernae. Ita docet Thomas Muldensis stineui subscribere visus est Paulus Durgensis in Addi l. ad Comitient. Nic.
Lyrani in Ps. XXXV. - Λlii volunt,
opera bona iustorum esse meritoria
de condigno, largo modo, ita ut hoc condignum respectu condigni proprie sumpti possit dici congruum; respectu congrui proprie sumpti possit dici condignum. Ita docent Duran
Nola 2. Ut Theologiae polemicae
satisfiat, audiendae et refellendae sunt adversariorum obiectioneS.
Obi. I. In S. Scriptura beatitudo aeterna dieitur ex misericordia, lan- quam gratia, seu ut haereditas dari. Ps. CII, 4 iusti si calo dicitur: Deus coronat te in misericordia el miserati nibus. Tit. III, 5 legitur: Aon ea operibus iustistae, quae fecimus nos, se i secundum suum misericordiam
sviros nos fecit. Rom. VI, 23 : Gra-liu mi rita celernu: et cap. VIII, 1T: Si filii, eι haeredes, haeredes quidem Dei, cohaeredes autem Christi: tum Ps. XV, 5: Dominus pars huereditatis messe; porro haereditas filiis debetur, non ex merito, et labore, So. ex solo iure sitationis seu adoptionis. Resp. Vita aeterna est simul stratia et merces: merces, quia non nisi bonis operibus redditur; gratia autem, tum quia gnatuita Dei boni late iustis bene operantibus promissa eSi, tum etiam quia merita nostra, qua uia Sunt, nonnisi ex Dei gratia subole
cunt: Proponenda est ritu aeternu et
tutiquum strusia siliis Dei per Christum Iesum misericrediter promissa, es tanquam merces eae ipsius Dei promissione bonis ipsorum operibus et meritis sideliter reddenda. uiue S.
Seri plura vitam aeternam modo mercedem, modo gratiam appellat, et una denominatio alteram non tollit.
434쪽
Ex eadem eausa dicimur ex miSeri-eordia coronari Et salvari, quia ex sola
misericordia redempti et iustificati sumus; imo in ei latis loeis Ps. Cli et Tit. III sermo est de iustificatione, quae gratuito et ex sola Dei miseri-eordia obtinetur. Hastr dilas debo lurquidem siliis naturalibus et etiam adoptivis. si absque ulla apposita eon ditione adoptati sunt, ut in haeredi. talem patris succedant; si autem sub aliqua conditione adoptantur, tune et titulo adoptionis et implendae com ditionis succedunt. Iam vero Deus homines in filios adoptavit, ut conSequantur haereditatem sub iis tantum conditionibus, quas ipsemet propOsuit, quibus digni habeantur regno Dei, ut inquit Apostolus II Thess. I. 5, si sermo sit de adultis; insanies enim ex solo titulo haereditatis eam percipiunt. obi. II. Christus Πj de servo, qui operam suam praestitit ut debebat,
innuit: Numquid Dominus, gratium habet serro illi, quia seciι quae illi
imperarerat ' Non puto. Sic et ros, eum se eritis omnia quae praeceptusiuit robis, dicite: Seiri inusilas sumus; quod debuimus facere, fecimus: quibus verbis perspicue significatur, nullum in nobis meritum esse, etiamsi totam legem impleamus; quod lueuientius Theophylacius declarat
dicens: c Servus, si non operabitur, dignus est inultis plagis; cum autem operatus fuerit. contentus Sit, quod plagas effugerit. γωγ. Christi verba eo spectant, ut omnem a nobis superbiae ei arrogantiae radicem evellant, non autem ut a nostris bonis operibus rationem meriti demant. Hinc non dicit Christus, nos, cum secerimus omnia quae praecepta sunt nobis, servos inutiles eSSe, nam potius contrarium asserit:
Vos amici mei estis. si feteritis quae ego praeripio vobis l2 : sed tantum vult,
ut nos ipsos repulemus tanquam Servos inutiles: dicite, ferri inutiles sumus. Quod quidem pluribus de causis vere dicendum est: primo, quia si aliquid quod ad vitam aeternam uatile sit, saeimus, id per gratiam et amoplionem divinam facimus; unde si
quam Deus mercedem pro opere bono nobis rependat, e nihil aliud coronat quam munera sua , v ut ait S.
Augustinus ai; secundo. quia nostru obsequio nihil utilitatis Deo contulimus ; unde per observationem man datorum sumus utiles respectu nostri, inutiles vero respectu Dei. cui cum Psalmista dicere debemus: Deus meus es tu, quoniam bonorum meorum non
eges ιi; tertio, quia si tantum facimus id, quod praeceptum est, nihil
singulare et ultra mercedem promissam consequemur, quod ultimum videtur spectare Christus , cum dicit rouod debuimus facere, fecimus;
quorto, quia opera nostra. si in se ipsis spectΡntur, Dei promissione seposita, nullam plane merentur re tributionem, cum in sinitis titulis Deo sint doli ita. Et hae etiam de causa recte dieere potuit Theophyluctus, contentos nos esse debere, quod plagas operando effugerimus. quia nempe. seclusa Dei promissione. nulla nostris operihus merces deberetur. Obi. III. Ad verum meritum requia ritur proportio inter opus et merce dem. Atqui inter opera iustorum et vitam aeternam nulla est proportio, dicente Apostolo: Nm sunι condi-ynae passiones huius ιemporis ad futurum gloriam, quae rerelabitur in nobis i 5ὶ; et commune est theologorum etatum: Deus remunerat ultra condignum: ergo vita aeterna non lal Ep. lae i4ὶ Pa. i5.
435쪽
potest diei merces, seu praemium pro bonis operibus. Resp. Non est quidpin inter bona opera iustorum, et vitam aeternam proportio aequalitatis, quam exigit iustitia commulativa: est tamen prOportio aliqua ex divina ordinatione derivata, quae satis est ad tonstituendam iustitiam distributivam. Cum enim Deus bonis nostris opstrihus pria mi iam promittere dignatus sit. etiam debitor laetus est si hi ipsi, ut ea remuli Pret. Unde S. stigmtimis i ait: c Illo ergo modo possumus exigere Dominum nostrum, ut dicamus: redde quod promisisti, quia secimus quod iussisti. ot hoc tu spei sit, quia laborantes iuvisti. 3 Verba Pauli et essalum theologicum tantum probant, non Psse inter opera nostra et praemium proportionem aequalitatis. quod libenter sale mur, annuente Scriptura 2 . quamvis porro opera nostrahona considerata secundum Se, pro portionem ad gloriam a 'ternam non habeant, illam tamen habent, si considerentur, prout a gratia sancti si eante proeddunt. Hanc enim Christus comparat sonti aquae salioniis in vitam aeternam la), quo sit, ut opera nostra hona quamdam proportionem ad aqternam beatitudinem acquirant; ut enim S. Thomasta) Oh servat: O Gratia graium faciens comparatur ad beatitudinem, sicut ratio seminalis in natura ad pilaetum naturalem: un
mi. IV. Ad verum meritum requiritur plena et integra legis observatio: atqui haec impossibilis ost, di, cente Iacobo: In muItis ollandimus omnes 5 . Praeterea nemo potest Deum perseele, ut oportet, diligere:
ergo nemo poleti mereri. Ideo Apostolus non au Sus eSt, vitam aeternam stipendium. seu latercedem bonorum operum Vocare, Sed puram gratiam
appellavii. Iam Rom. VI, 23 cum dixisset: Dipendium peccabi mors, non dixit, prout poseebat antithesis:
Stipendium bonorum Uerum Pila lernu, vorum gratia uulem Dei vitu Ierna. uine Isa. LV, 1 Deus ipse ostendit, se gralis, non pro meritis vitam aeternam concedere, dicens: Venite, emite absque uitaenio et absque ulla commutulisne vinum et Iac Resp. S. Iacobus loquitur de peccatis venialibus, quae charitatem nunextinguunt, ac ideo illam legis obsedivationem non tollunt, quae vitam ae- lernam meretur. Neque amoris divini desectus omne meritum excludit. S, quidem per Dei gratiam tria illa prae- Stare possumus, quae ad aeeuratam praecepit dilectionis divinae observantiam requiruntur, nempB ut Deum omnibus praeseramus, ut nihil nisi tu ordine ad Deum diligamus, et ut ad maiorem semper in Dei am0ro persectionem eluciemur. Quod Rom. VI, 23 allinet, S. Augustinius i6 observat, puluisse Apostolum appellare vi, tam aeternam stipendium, . quia sicut merito peccati lanquam stipendium redditur mors, ita merito iustitia tanquam stipendium vita aeterna: hnoluisse lamen Apostolum hae voce uti ad compescendam humanain Superbiam; ac propterea concludit, vitam aeternam sui SSe appellatam gratiam, non ideo, quia meritis non detur, sed quia data sunt ex ipsa merita, quibus datur. Denique textus Isaiae non refertur ad vitam aete nam, sed ad gratiam, quae in hac vita a Deo tribuitur, quae sub vini ae laetis symbolis signiscatur. Nemo porro
436쪽
inficiatur, gratiam gratis conferri; sed haec exigit laborem eι cooperationem noStram. Obi. V. Patres passim docent, vitam aeternam gralis donari nobis, et nulla esse merita noSi Pa. Resp. Loeis Patrum, quibus abutuntur adversarii, opponimus eorum testimonia iam n. 2 ad legata. Dum igitur contrarium dicero videntur, vel loquuntur de gratuito principio meritorum nostrorum, nempe de gratia
et gratuita Dei promissione; vel demeritis naturalibus adversus Pelagianos; vel ideo beatitudinem aete nam gratuitam dicunt, quia inter opera bona, et vitam aeternam noti datur proportio aequalitatis, praecipue si respectus habeatur durationis. Singillatim obiecta Patrum tΡstimonia explanantBellurminita de Iust. l l ,
Obi. VI. Christus meruit nobis vitam aeternam. Ergo vel Christi merita per se sufficiunt, vel non sufficiunt. Si ea dicamus sufficere, frustra igitur requiruntur opera nostra si dieamus non sufficere, iniuriam irrogamus Christo: vel saltem inde Sequeretur, nos gloriam dividero inter Christum ei homines, Si praeter
eius merita nostra etiam requireremus ad vitam aeternam obtinendam. Resp. Christus non eo Sen Su meruit nobis vitam aeternam, ut nos nihil praestare deberemus, sed eo Sensu meruit, ut nobis compararet gratiaS, quibus cooperantes applicaremus nobis merita ipsius, et haeratione opera noStra efficerentur meritoria, quod iam alibi ιὶ probatum
est. Facile igitur est. tritu ui adversariorum dilem Ina solvere: recte enim dicitur, merita Christi sufficere
ART. V. 435ci non sumeere. Sufficiunt quoad se, eum Christus superabundanter et cumulatissime pro nobis satisfecerit; non suffieiunt quoad nos ex positiva Dei voluntate, qui noluit, ui Christi
merita nobis vitam aeternam compararent, nisi gratiis divinis accederet cooperatio nostra, et sic meritoria opera perficerentur. Tantum vero ah est, ut inde detrahatur meritis Christi, quin potius maxime commendetur eorum efficacia, qua non solum obtinuit nobis ius vitae aeternae, Sed etiam vim et virtutem merendi. Hine
quemadmodum nihil detrahitur dogloria vilis, si palmites ipsius multum fructum alterant: imo quo uberiores fructus palmites serunt, eo magis laudanda est vitis, quia quidquid vivi succi et humoris habent palmites, lotum ex ea habent; ita nihil detrahitur de gloria meritorum Christi per merita nostra. quae ex ipsis procedunt, sed potius merita Christi per merita nostra etiam atque etiam commendantur. Falsum denique est, ex doctrina catholica sequi, gloriam dividi inter Christum Di homines. Nam etiam Catholici latentur, nulla esse merita nostra, nisi gratia Dei nos praeveniat et adiuvet; unde omnis gloria meritorum nostrorum in Christum redu dat; quamobrem Concilium Tridentiumn dicit: Absis, tis christianus honis in se ipso rei tonsidui rei sti rietur, et non in Domino, euius tanta sι erga homines bonitas, νιι eorum reliι erae in risu, quae Sunι ipsius dona i M.
V. De eonditionibus ad meritum requiritu.
3 4ζ8. Si vita aeterna merees est bonorum operum, sine quibus illa ab adullis oblineri nequit ἰ summi pro-
seelo momenti est, ut comoscamus,
437쪽
436 PARS IT. quomodo opera nostra comparata eM
se debeant, ut meritoria sani. Haec tractatio equidem ad theologiam praeticam seu moralem speciat, quae
non solum praecepta divina explanat, modumque ea adimplendi praeseribit, sed etiam hominem docet, quomodo monitis et consiliis evangelieis obtemperantes ad christianam p rsectionem pertingere possint. Sed propter errores Novatorum necessct est,
ut etiam in theologia theoretica summa principia de conditionibus ad meritum requisitis tradantur. Alias eni inconditiones ad meritum requirunt Novatores, alias Catholici; illas refellere, has vero declarare et probare
A. conditiones a Nonatoribus ad meritum requisitae refelluntur.
sternant ad omne meritum nostrum dili minandum. has quatuor ad meritum constituendum conditiones effingunt et exposcunt: 1 ut opus debeat esse
persectum, seu omnibus numeris absolutum, purum propterea a qualicumque imperfectionis naevo; 2 ut nullo titulo sit debitum: 3 ut nostrum sit et non alienum, Seu gratia partum: 4 ut proportionem haheat aequali lalis cum mercede. Ilas conditiones autem ad meritum non requiri, facile ostenditur. 1. Primam conditionem perperam pro merito requirunt adversarii. Quamquam enim opera in Se sperlata, atque ut scholastici loquuntur,nialet tulit m imperseela sint, et iusiussastpenumero in venialia peccata prolabatur; attamen, ut per bona opstra
vitam consequatur aeternam, Sat eSt,
quod iusius operans habeat per gra-liavi Mibuualem tantam diguitatem et persectionem , ut per istam opera
qui parari, ac sint aeternae vitae quasi radix .et semen. Nam etiam Christi passio, si tantum altendas patibulum
crucis Sanguinisque effusionem . sinibla est, nec omnium Martyrum xc
dit crueiatus ; at inspecta lamen dignitate personae, omnem exaltationem promeruit, et magis efficax fuit, quam passiones Mardrum universorum. Ergo non opera iustorum quam
tum ad solam officiorum exhibitionem spectanda erunt, sed quantum ad excellentiam virtutis illis dignitatem tribuentis. Minimum quidem est
Semen quercus, at producit proceram arborem ; et aqua suapte natura per meatus terrae dilabitur, sed in e nati compressa. ascendit ad altitudinem scaturiginis. Reperitur in iusto Spiritus sancti rharisma. atque semen
Dei maneι in eo i 13; et in eo pariter est fotu aquae salientis in risam a ternam 2 . Quae cum ita sint, quis negabit, in iusto, quamvis ab omnibusdseseetibus immunis non sit, operavere meritoria dari ' - Certe Deus in sinite misericors non solum operihus absolute ex omni parte persectis, quae dissicillime in hac vita inveniuntur, sed et operibus iuxta praesentes
hominis vires undequaque bonis me cedem promisisse, censendus est. Et
si Noualores Christi iustitiam tantam repulant, ut etiam in homine iniqui-lalibus interius contaminato Omnia peccata tegat, quomodo negare non erubescunt, ChriStum per merita sua
infiniti pretii in homine iusto, sibi
intime unito desectus illos Suppler , qui non tam ex malitia voluntatis, quam ex infirmi late naturae oriuntur 2. Altera quoque conditio male constituta est. Aiunt enim, ad meritum requiri. ut opus nullo titulo sit debitum, quod confirmare uituntur
438쪽
exemplo, quoniam subditus non minretur, si praestet principi ohedientiarn, nec filius, si parenti hus debitum exhibeat obsequium. Sed male argumentatur. Si enim haec conditio admittatur, nee opera Christi fuerunt meritoria, propterea quod debet,at ipse quoque praecepta Patris implere. 0portet ergo in bonis operibus distinguere ipsorum debitum a merito bonae voluntatis; cum enim Deus
hominem tondiderit liberi arbitrii,
ae dominum suorum actuum, neque ad bene operandum quemquam impellat necessitate, habetur ratio meriti non a conditione servili, sed a dominio liberae voluntatis. Ac ideo in his
quae necessitate sunt, nihil esse meriti, non solum satemur, verum etiam contra Iansentanos propugnamus. Itaque allatum servorum stiorumque exemplum in haereticos retorquetur.
Negamus enim, illos nihil promereri,
dum iussa dominorum atque parentum libera voluntate exequuntur. MFrentur plane, et magis stius quam servus; quia licet plus debeat patri,
maiori amore et alacritate eius mandatis obtemperat. Causa itaque m
fili non est opus quod debetur, sed operis quod debetur, libera et non
coacta executio. Ideo ipsa S. Seriptura nos exhortatur, ut opera nobis iniuncta non coaete, sed spontanee smeundum Deum persciamus. 3. In tertia quoque conditione assignanda Novatores labuntur errore maximo. opus patratum a gratia n strum esse negant immerito. Est quidem rationalis creatura instrumentum Dei, sed animatum, liberum, Semovens, propria praeditum potestate, et potens dissentire gratiae illud moventi atque excitanti. Opus ergo meritorium debet etiam nostrum reputari. Demonstratur id apertissime evangelicis verbis Io. XV, 5, ubi Salu AnT. V. 1 43Itor ait: Ego sum ritis, vos palmites Iqui manet in me, et ego in eo, hie fert fruetum multum, quia sine me nihil potestisfacere. Arescentem palmitem,
et a vite recisum non germinare uvas. atque impium non mansentem in Christo aeternam vitam non prom
reri, certissimum quidem est, dicente Domino: sineme nihil potestis facere: sed uvas non produci a palmite eo iuncio eum vite, licet ille nequeat ferre fruetum a semesimo, nisi manseriι in rite, a iusto nimirum non ferri lautium bonorum operum, P
pugnat dominicae sententiae: hie fert
fruetum mullum. S. Augussinus, quamvis necpssitatem et efficaciam gratiae strenue propugnaVerit, non tamen negavit, opera ex gratia lacla
nostra quoque esse; sed ii dieii:
e certum αι nos mandata Servare,
si volumus; cerium est nos velle, dum volumus; certum est nos sacere, eum saeimus. a Itaque praeparari voluntalem nostram a Domino, ipsumque per gratiam praevenientem sacere, ut faciamus, honorum quoque operum causam principalem Deum
esse, absque repugnantia eoncedimus ; eadem autem opera nostra non esse, utilia non esse, meritoria non esse, iure meritoque negamus.
4. Quartam operis meritorii eon ditionem parum a prima dissimilem. haeretici hanc esse aiunt, ut opus non tantum sit dignum et perseelum, sed etiam habeat cum mercede pro portionem aequalitatis: quid autem de hae conditione censendum sit, patet ex dietis I 476, in Resp. ad 0bi. 3.
Ast nonnulli haeresicorum addunt conditionem quintam, ut ille, cuius gratia opus praestatur, reeipiat em lumentum aliquod, vel honorem. Sed etiam haee condisio est explodenda. Nam, si asserant nullum operibus no
439쪽
43R PARS IN. SECTIO .istris mo Meedere eommodum atque intrinsecum emolumentum, verum
dicunt: nam Iob 1 inquit: Porro
si iasis egeris, quid donabis et ' aut quid de manu tua accipieι ' - Aleonditione hae posita- quomodo invenient meritum in operibus Christi aut quoitiodo invenient debitum in o. peribus malis diconis Iob ibidem r. Si peccaveris, quid ei nocebis 8 ει si multiplicatae fuerint iniquuales tuae, quid facies eowra evan ' Quod si affirment, bonis operibus homines non praestare Deo honorem et gloriam, mentiuntur plane, atque resulantur verbis Christi: Sic luceat luae rostra coram hominibus, uι rideant operat effra bona eι gloriticens Patrem vestrum, qui in coriis est 2 ; et: Inhoe clarisiculus esι Pater meus, us fruetum plurimum asserulis 3ὶ; nec non Apostoli: Glorificate et portare Deum
in corpore vestro l4. . Quodsi interna Dei bonitas per opera noStra non au-igetur, haud ideo operum meritum est negandum, sed limitensa Dei bonitas laudanda est, quae bonis operibus nullam sibi utilitatem asserentibus mercedem promisit. 5 .
B condi iones a catholisis ad morisum requisitae de ituramiur, et probantur.
3 478. Catholici, supposita distinctione inter meritum proprie dictum seu de condigno, acri eritum improprie dictum, seu de construo. alias assignani conditiones ad meritum de condigno, alias ad meritum cie construo, Sive ex parte retribuentis, id est, Dei, Sive ex parte operantis, sive ex parte operis. Ad moritu in de condigno ex parte Dei requiri bur promissis mercedis; ex parin operarmis duae conditiones essentialiter requi-
mIntur 1 ut sit piator. 2 la ut sit --tius, seu in statu gmtiae; ex parte ostreis tres conditiones necessario requiruntur: liberum a necessi. late, 24R vi siι bonum et honestum. 3xisvι su supernaturale ει quoad essentiam seu erat salem, et quoad moti-rum seu βκem, ei plurimi requirunt. 4- ει ι inus eliminetur eae impreio eliari-ιatis. Has septem conditiones declarare et probare oportet. . Prima eonditio ad meritum erparte Dei requisita est promissio memeedis bono operi reddendae, Seu, ut nonnulli nomissae loquuntur, est ipsa voluntas seu decretum Dei ordinantis bonum opus ad praemium seu mercedem. In hac conditione asserenda communi lor theologi consentiunt, excepto Vasqueala cum paustis aliis. In ipsa S. Seriptura Deus dicitur iustis mercedem reddere, quam promisit. Matth. XX, 1-16, Deus se comis parat patri fainitias, qui conventionem Deit cum operariis de denario diurno, et eum sero factum esset, non aliam
mercedem reddidit, nisi quam promisit. Paulus Hebr. XII, ii ait: Fideeι patientia haereditabun ι promissimnes: et ibid. 6 Patientia robis necessaria est, ut voluntatem Dei sacient . reporielis promimionem. Apostolus igitur ipsam mercedem, Seu beatitudinem aeternam promissionem
vocat. Iacobus Tὶ pariter de iusto dicit: accipiet coronam risae. quam promisis Deus diligentibus se. - Ι- deni doeent A. Patres ut S. Cypria-uus i8 , S. Paulinus 9 et S. Augi stinus, qui Enar. in Ps. Clx ait: c Fibdelis Dominus, qui se nobis debit rem fecit, non aliquid a nobis accipiendo, sed omnia promittendo: heii l0 Semia. de verbis Apostolii ε Deus
440쪽
d hilor laetus est, non aliquid a ni bis accipiendo , sed aliquid quod ei placuit promittendo. v Idem scribit S. lFulgentius in Prologo lib. ad Moni- linum: c Seipsum sua largitate dignatus est sacere debitorem. a Clarissime eandem conditionem exigi, docet
conellium Tridentinii u li dicens:
Bene operantibus usque in sinem, eι in Deo uisantibus proponen .est Pila aeterna, et tanquam gratia filiis Dei per Christum Iesum misericorditer promissa, et lanquam merces ea ipsius Dei promissione bonis ipsorum operibus, et meritis fideliter reddenda. Huc etiam merito resertur propositio II Baii, ab Apostolica Sede proscripta: c Sicut opus malum est natura Sua mortis aeternae meritorium, sic bonum opus ex sua natura ost vitae aeternae meritorium. Ex cuius
propositionis damnatione inserendum
est, bonum opus non eae Sim natura.
sed ex promissione divina meritorium esse. Ratio est, tum quia sumus lnatura Dei servi, a quibus potest ille
omnia opera Servato aequitatis iure sine reuiariae ratione aliqua exigere; tum
quia nullo alio pario potest Deus constitui hominum debitor, nisi quatenus rationi et veritati maxime convenit, ut sit fidelis et stet promissis. Hinc S. Thomas 2 ait: e Meritum hominis apud Deum esse non poteSt, nisi secundum praesuppositionem divinae ordinationis. 32. Secunda conditio est status ris- loris, quia tempus merendi ex ipsa Dei ordinatione cum hac vita desinit. Quod luculenter S. Scriptura docet. Eccle. IX, 5 dicitur: Mortui nihil umrerunι amplius. nec habens ultra me cedem. Et ibi il. 3, homo arbori comparatur, quae , Si caeSa suerit, Du
xRT. v. 439ctum referre nequit; unde dicitur: Si cecideriι lignum ad austrum, Gul ad aquilonem, Di quocunque lucra ceciderit, ibi erit. Recte idcirco.idem Ecclesiastes si monet: 0uodcunque
facere potest mauud sua, instanter perare; quia nec opus, nec ratio, nec sapientia, nec scientia erunι apud iuberos, quo tu properas. Christus ipse dicit: Ienit noX, quando nemo potest operari 53; quae verba exponens S. Augustinus 6ὶ scribit: c Aliud est tempus operationis, aliud
receptionis: reddet enim Dominus unicuique Secundum op 'ra Sua. Cum vivis, lac, si facturus os: erit enim tunc nox valida, quae involvat impios. Sed et modo omnis insidelis , quando moritur, illa nocte suscipitur ei non est, ut illic aliquid operetur. 3Apostolus Gal. VI, 10 inquit: Dum
tempus habemus, operemur bunum per tempus vero stadium huius vi inointelligit; nam II Cor. V, 10 dieii:
bunal Christi, ut reseraι unusquisque Propria corporis , prouι gessiι, si bianum, sire malum. Eadem est M. Patrum doctrina: S. Chrysostomus in caput VI, Ep. ad Galat. explanans v. l0 ait: c Cum hinc fuerimus a ducti, etiam si millies velimus, nihil et Ieceri uius. Testes huius rei sunt nobis virgines illae, quae, licet promptam haberent voluntatem, tamen quoniam abierant non serentes secum largam eleemosSuam , exclusae Sunt a thalamo sponsi. 3 S. Hieronymus
Comment. iu Ecele. Ii dicit: c Donec vivunt holii ines, possunt sieri iu-l Sti: po3t mortem nulla boni operis datur occasio; x ibidem 8i addit:. Mortui nihil valent ad id adiicero, quod se inci secum lutere de vita. B