장음표시 사용
521쪽
sensum argumentum Traditionis non infringi, quod ex constanti et unive sali Ecelesiae consensione pelitur. Audiendus est Viveretius Lirin. , qui in
aureo suo commonitorio ὶ ita dissorii: ε Hac lege credendum est, ut qui,
quid vel omnes, vel plures uno eodemque sensu manifeste, frequenter, per severanter velut quodam consentiente
sibi Magistrorum cone illo, accipiendo, tenendo, tradendo firmaverint, id pro indubitato, certo, ratoque habeatur. Quidquid vero, quamvis ille sanetus et doctus, quamvis Episeopus, quamvis consessor et Marer, praeter
omnes, aut etiam contra omnes senserit, id inter proprias et oeculias, et privatas opiniunculas a communis, publicae ac generalis sententiae auctoritate secretum sit. Egregie etiam ei. Perrone se, inquit :c Animadvertere debemus, Eeclesiae Patres interdum esse traditionis testes, interdum simplices disputatores aut philosophos. sum Patres assertiones quasdam historice proponunt, ut ita loquar, tanquam a Deo revelatas, et incommuni totius Ecelstsiae doctrina inclusas, tunc Patres sunt universae traditionis testes, eamque oblineni auctoritalem, qua Patres et Ecelesiae Doetores praestant. Nam christiana fides recelatione divina sulcitur; revelatio autem, dum in facto consistat, evinci unice per testimonia poteSt, nequaquam vero per solas doctrinales discussiones et ratiocinia. Dum Patres solum ratiocinantur, tum vix, aut ne vix quidem
a philosophis disserunt, qui ea tantum auctoritate gaudent, quam sibi vindieal vis intrinseca rationum, quae
ab ipsis praeseruntur. Quo posito, MDieani et 0rientales Episeopi, constentes consuetudinem a Stephano as-
Sertam, se praehebant velut testes traditionis, eo nimirum praeditos cha
ART. V. Miractere. per quem solum possunt et
debent haberi sie ut Εeclesiae Patres; ideoque, nedum baptismi ah haerelistis eoi tali valorem impugnent suis
testimoniis, luculenter confirmant. Contra vero, tum istius baptismi validitatem ratioeiniis et eavillationibus evertere nituntur, tune ii nobis sunt veluti disputatores, quibus obsequium illud minime dehetur, quo Ecelesiae Patres eatholici semper proseeuti
Suni. 2 - Nolandum porro est, Patres, qui baptismum ab haeretieis eo latum nullum et irritum esse putaverunt, a culpabili errore excusari posse. Nam plerique ex obiectis Patribus, non exceptis Cypriano et Firm,liano, Spectarunt hanc quaestionem veluti disciplinarem, minime vero ut dogmaticam. ac proinde salius essct duxerunt, propriae Ecclesiae, ad quam spectabant. consuetudinem sequi, quin contrariam praxin, quam in aliis Ecclesiis, praesertim vero Romana. vigentem noverant, impugnarent aut reprehenderent. Neque illi culpabialis contra sidem erroris aeeusari possunt, qui post Concilia Arelatense Iei Nicaenum I aberraverant. Nam evnones Arelatensis Concilii in eausa Donatistarum habiti mullis Orientalibus ignoti fuerunt. In Concilio autem Nicaeno nullus eanon exhibet expressum , et generale decretum do haereti eorum hapὶismo , Sed hoc ex duobus canonibus legitima tantum deductione eolligitur, quia can. 8 C thuri ad Melesiam venientes impositione manuum recipiendi dicuntur, et can. 19 Paulinianistae baptizari iubentur. Discrimen, si quis allente inquirat, in eo situm deprehBndet, quod, ut notavit Innocentius I Cath, ri, non autem Pauli uianistae debitam formam servarunt. Hanc discriminis rationem quicunque observabit, quaestionem de baptismo Nica
522쪽
nis eanonibus definitam deprehendet. Cum vero haec discriminis ratio
ex ipsorum canonum verbis non incurrat statim in oculos, nil mirum, si non omnes, qui legerunt ipsos ea- non es, eandem quaestionem ipsis ea-nonibus desinitam putaverunt; nihilque pariter mirandum, si ob eiusdem animadversionis desectum S. Basilius ad eam quaestionem definiendam aliquod conellium desideravit, et a Nicaenis Patrihus definitam non animadvertens cauSam varietatis ea in materia diversae disciplinae et oeconomiae vindicavit. S. Augustinus ipsum Cyprianum quadam excusatione dignum censet, quia nondum huius dogmatis solemnis desiit itio prodierat; quia existimavit. agi solum de re disciplinari, et quia errorem et charitatis uberiale compensatum passionis
Nota 3. Quae hactenus dicta sunt. ostendunt, ad valorem baptismi non requiri reclam ministri silem, sed validum etiam esse baptisma ab haereticis debita materia et forma collatum. Hoc est dogma ea tholicum in
Concilio Triden lino 2 expresse desinitum. Ex hoc autem dogmate recte insertur, etiam ad valorem reliquorum sacramentorum non requiri suem ministri. Excipitur tamen sacramentum poenitentiae, quod ab haereticis manifestis et excommunicatis vitandis administrari valide non potest, quia ad exercendum Sacrum illud iudiei umet absolutionis Sententiam valide serendam, necessaria est ministro, ut
iudiei, iurisdictio, qua penitus destituuntur haereti ei manifesti ei exeommunicati . utpote a corpore Ecelessiae praecisi. Haec propositio equidem deside non est, sed tamen certa et fidei
proxima. Eadem enim ratio , quae suffragatur valori baptismi ab haereticis eollati, sussragatur pariter valori
caeterorum Sacramentorum, quae omnia Christi sunt. Quare quae de baptismo dicuntur, ob intimam analogiam de reliquis etiam sacramentis
dieta intelligi debent. Idcireo S. Hi
ronymus iii Dial. adv. Lucis. ait: c Eadem ratione episcopum ab Arianis recipio, qua tu recipis hapligatum; v et in fine eiusdem Dialogi scribit: Ecclesia 4 Episcopo Novalianoruin, si conversus fuerit, Preshy-tprii gradum servat. 3 Et S. A ugustimis 3 seribit: e Si Deus adest
sacramentis et verbis suis, per qualescunque administrentur et sacramenta ubique recta sunt, et mali homines, quibus nihil prosunt, ubique
perversi sunt. . . Cur ad verba, quae
procedunt ex ore homicidae, possit tamen Deus oleum sanctificare, et in altari, quoad posuerunt haeretici, non poSSit, nescio. v Idem patet ex usu et antiquissima praxi Ecclesiae, quae Clericos haereticos, aut Schi Smaticos cum suis gradibus, et honoribus saepe recepit, et quidem absque nova ordinatione. Sic Contilium A leaenum I can. 8 iubet. ut Novatiani in clero permaneant, si ad Ecclesiam catholicam aliquando veniant; CPlanum III Episcopos et Clericos a Mo- nothelitis ordinatos, Nicaenum II Ι-
con octastas post emissam catholicae fidei professionem absque nova ordinatione recepit cum suis gradibus.
Equidem Mortuus si probare nisus
si, universalem sensu in et praxim
Leelesiae fuisse, rei ierandi saltem S cramentum eonfirmationis in iis, qui ab haereticis, vel schismaiieis chrismate coii signati fuerant; in quam sententiam concessit etiam Maldona-
523쪽
Ius il . Ast eruditissimus Christia-vus Lupus in Dissert. de octava Synodo 2 ostendit, deceptos illos scriptores fuisse, cum in monumentis, quae illi adducunt, non agatur nisi do poenitentiae sacramento, quod iuxta diversos esseclus, quos in illis pro luci l. quibus eonfertur, interdum
a Veteribus dicebatur dari in aliis in poenitentiam, in aliis in Spiritum
sanctum. Hinc inde vero sacramentum consirmationis irritum deelaratum est ob requisitae potestatis desdicium. Si e Meolaus I iussit iterari consirmationem a Photianis factam, quia Bulgaria speetabat ad patriarchatum Oecidentis, quare a romanis Ponliseibus Bulgariae presbyteris delegatio et ius conferri debebat ut sacramentum confirmationis administrare potuerint; nulla vero erat delegatio, saeia a Photio, qui nullam in patriarchalum 0ecidentis excercere poterat auctori latem; ex huius propterea delegationis desectu irritam declaravit Nicolaus I chrismatis consignationem factam a graecis presbyteri S. Iv. De intentione minis ri.
3 503. Intentio generati in est actus deliberatus, quo voluntas aliquid agere vel omittere decernil, Seu , ut ait S. Thomas 3 . . Intentio nominat
actum voluntatis, praesuppoSila o dinatione rationis ordinantis aliquid in sinem. 1Quapropter nomine inten-liouis in sacramentorum administratione intelligitur actus ille, quo quis deliberat materiam cum forma coniungere iuxta hilum in Ecclesia praescriptum, ad emciendum Saeramentum. Tale in intentionem ad valorem sacramenti in ministro requiri, con
ART. V. 52s stans est Catholi eorum doctrina. Asiorthodoxam fidem hac in re quoque deseruerunt Novatores. Cum enim intrinsecam sacramen lorum efficaciam inficientur, totamque iustificandi vim soli fidei tribuant, quae per sacramenta excitatur: necessario in alium errorein delapsi sunt, ut nullam requiri docerent, in eorum ministro intentionem, adeo ut sacramenta etiam inimice et lusorie collata valeant,quia etiam hoc modo possunt in suscipiente excitare fidem, quae sola vim habet iustificandi. Mentem suam Lutherus aperuit ιὶ scribens: e Non in
conserentis tantum, quantum in Suseipientis fide vel usu sita est virtus baptismi; sicut legimus exemplum de quodam mimo per iocum bapti-Zalo. . . cum soli fidei omnia, et nihil ritibus debeamus. 3 Linheri vestigiis ohaerens Chemnilitis 5 docuit, valide iteri saeramenta, et modo appli
eetur sorma materiae, etiamsi avsque' intentione recta applicetur, sed e comira cum perversa interiori vel ex te .riori vel etiam nulla. a Nec alia est trini eiusque gregalium doctrina, a qua recedere non possunt, nisi ab alio eapitali errore recedant, a quo iste retia conseeutione dimanat, neu pe iustificationis gratiam non a Sacramentis ipsis, sed a fide, quae per Smcram nia excitatur, eSSe repetendam. - Novatores autem hac in re longe a veritale aberrare, et ad valorem S
cramenti in ministro requiri intenti nem faciendi, quod facit Eeclesia, ita ut sacramentum exterius inimice, Seu irrisorie, seu a ministro rationis impote collatum, sit nullum, eae S. Scriptura, eae Traditione et eae rationibus theologicis prohatur. 1. In S. Scriptura ita supponuntur sacramenta instituta a Christo, ut
524쪽
voluerit ea spri dopendenter ab intentione ministri. Nam Paulus dieit: Sic nos eristimeι homo. ut ministros Christi. et dispensatores mysteriorum Dei. Christus nempe ipse Apostolis let praeceptum imposuit, ui baptizenι:mandavit, ut quod ipse in ultima coena eucharistiam eonficiens et distribuens gessit, hoc faterem in suam commemorationem 3 ; amplam dedit palestatem peccata dimittendi ac retinendi sol; iniunxit quoque, ut suam
potestatem in alios transferrent, s ualios ordinarent etc. Dispensator autem ae minister fidelis debei id velle sacere, quod vult ille, cuius est minister. Quid vult autem Christus sacramentorum auctor, dum ministris suissae ullatem concedit, imo ei praeceptum imponit dispensandi sua sacramenta' - vult profecto ut bapligent, poccata remittant, orent ut rem illantur, ut eucharistiam in memoriam
Christi perficiant, ut ministris, qui
ordinantur, potestatem tonserant odidini, quem recipiunt, conSOnam ac congruentem ete. An porro vere baptizare dicendus est ille, qui non vult baptiaare, sed naptismi ritum fingere' an peccata remittere, qui ea remittendi animum non habet ' an eucharistiam in memoriam passionis Christi celebrare, et in persona Christi consecrationis verba pronuntiare, qui haec pure materialiter pronuntiat, nec id intendit sacere, quod Christus secit' an potestatem ministris, qui omdinantur, conferre, qui eam conferre non vult' etc. Du tali profecto dici nequit, quod ministrum Christi agat ei dispensatorem mysteriorum Dei. Quod confirmatur a pari. Ille etenim non censetur agere Legatum Prines-pis, qui histrionico vestitu, aut crapulam exhalans depaee, aut bello pacisci
liir: neqn' iudieis illius sent ρnlia habetur valida. quam ludiero modo, aut in caupona media inter poeula tulit. Ergo multo minus sacramenta, quae religionis nostrae sunt mysteria sacratissima, erunt valida, si non nisi mimiee et sine debita intentione administrentur. 2. Traditio sententiae Novatorum penitus contraria, necessitatem in len-lionis ostendit. Nam secundum veterem Ecelesiam nulla repulata sunt sacramenta. sine di bila intentione eoDlata. Id ostendit doeisio Cornelii Papae, qui una cum Synodo 65 K piseoporum irritam declaravit ordinationem Novaliani, qui et tres Epimpostemulentos et erapula oppreSSOS, adumbrata quadam et inani manuum impositione Episeopatum sibi tradere per vim eostgil,s ut rosert Eusebius lMaliquot exhibens fragmenta opistolae Synodalis a Cornelio R. P. ad Fabium Antiochenae Ecelesiae Praesulem missae. Ita pariter Firmilianus, Caesareae in Cappadocia Episcopus, nullum
deelaravit haptisma a semina energumena collatum . Utraque decisio non alia ex ratione lacla est, nisi quia neque in temulentis Episcopis, neque in semina energumena lalis esse eredebatur rationis usus, unde intentio necessaria haberi possit. Posterioribus saeculis Ecclesia fidem suam de necessitate intentionis a ministro S cramentum consciente habendae clarius manifestavit. Nam Marιinus V in Conmilio Consιantiensi an. 1418 homines de Wiel ossismo suspeelos interrogari iussit, et an eredant, quod malus sacerdos cum debita materia et forma, et cum intentions laetendi quod facit Melesia, vere baptizet, et vere conserat alia saeramenta; v requirebatur ergo iam illo tempore praeter materiam et formam intentio uu-
525쪽
quam certe non liabet, qui exterius
sacramenta nostra subsannat. Eugenius IV in suo deereto pro Arinenis, post enumerata septem novaa legis sacramenta, inquit: Haec omnia sacrimenta tribua peraciuntur, rulelicet rebus tauquam materia, verbis tan- tuain forma, et persona ministri mn- serenιia sacramentum cum infentione
gitur ministri intentio non minus ad
saeramentum conficiendum requiritur, quam materia et forma. Cum M. ιherus communem liane Ecclesiae s.
dem impugnaret, Leo X ad ipsius te.
meritatem compescendam anno 1520 hane eiusdem propositionem damna. viι n. 12: et Si sacerdos non serio, Sedioeo absolveret, si lamen leonsessus credat se absolutum, verissime abs Iulus est. ν Demum in Coneilio Tr dentino contra Lutheranos et Calvinistas hoe dogma desinitum est. Nam Sass. VII de saer. in gen. can. 11 legitur: Si quis diaerit, in ministris,
quiri intensionem saltem faciendi quod furu Ecclesia, anathema sit. Et Sess. XIV, ean. 9: Si quis diserti, aru
Mulionem sacramentalem suce viis non esse ac um iudicialem, sed nudum ministerium pronunctandi vi declarandi, remissa esse peccata confitensi,
modo savium ereduι. se esse absolu-ιum I auι sacerdos non serio, sed Moabsolvat, anathema sit. Tridentinae desinitioni subseribunt etiam se hismatici Graeei. In 'nodo enim merosolymuana habita a Dosytheo Patriarcha, anathema ei dictum est, qui asseruerit, Episcopos et sacerdotes non debere necessario habere insen
tionem saltem generalem faciendi quod ostii Melesia. Ei in Orthodoxaeonsessione Ecelesiae Orientalis ill
inter necessaria ad eonseiendum m3- sterium seu saeramentum, exigitur
etiam staea et determinata ministri intentio: unde apparet hac in re Orieniis ei Occidentis consenSus. 3. Ra ionem Iheologicam asseri S.
Thomas leti dieens: e Quando aliquid
se habΗt ad multa, oportet, quod per aliquid determinetur ad unum, si illud emei dobeat. Ea vero, quae in S,
tramen iis aguntur, possunt diversimode agi, sicut ablutio aquae, quae stin baptismo, potest ordinari et ad
munditiam eorporalem et ad sanitalem corporalem, et ad ludum et ad multa alia huiusmodi: et ideo opo let, quod determinetur ad unum, id est, ad sacramentalem esseeium per intentionem abluentis: et haec intentio exprimitur per verba, quae in sacramentis di euntur, pula eum dieit: Ego te baptizo in nomine Patris, etc. v Idem Angelieus i3ὶ quaerit, utrum recta intentio ministri requiraturad persectionem sacramenti Τ Ila vero respondet: α Intentio ministri potest perverti duplieiter: uno inodo respectu ipsius sacramenti, puta cum aliquis non intendit sacramentum conferre, sed derisorie aliquid agere; et talis perversitas tollit veritatem sacramenti, praecipue quando suam intentionem exterius manifestat. Alio modo potest perverti intentio ministri quantum ad id, quod sequitur saeramentum ; puta, si sacerdos intendat aliquam seminam baptizare, ut a, ulatur ea, vel si intendat conseero corpus Christi, ut eo ad veneficia ut tur. Κt quia prius non dependet a posteriori, inde est, quod talis intentionis perversitas veritatem sacramenti
non tollit, sed ipse minister ex tali intentione graviter peeeai. a Et ib. fε repelit, e quod in sentio ludiera, vel iocosa excludit illam rectitudinem im
526쪽
ientionis, per quam perficitur saer
Nota 1. Argumenta, quae pro re sua adversarii proserunt, facile enervan-
obi. I. Historia eeelesiasti ea relari exempla baptismi ioculariter admin, strati. quod tamen ut validum probatum fuit. Celebris est conversio Genesii histrionis, qui in theatro mysi ria Christianorum irridens, ab alio
mimo ex ioco baptizaius est, et mira Christi gratia ad fidem conversus, nec unquam rebaptiZalus, martyrium pro Christo sustinuit et inter Sanctos ab Ecclesia colitur. Multo celebrius est
factum, quod narrat Soaomenvs 1
nempe S. Athanasium ad inodum pudirum ab aliis pueris sibi aequalibus suisse per lusum Episcopum creatum g et quosdam pueros, qui nondum initiali erant, ab illo fuisse hapi iratos. 3 Cum autem A I ander. Episcopus Alexandrinus, et omnia iuxta ordinem ecclesiasticum exacte in illis observata suisse deprehendisset, communicato consilio cum sacerdotibus quos circa se habebat, censuit, non rebaptizandos esse eos, qui in Simpli- ei late divinam gratiam semel percipere meruerunt. v Idipsum Buμι-nus I 23, Socrates ia) et alii enarraverunt. Porro, reserenteS. A uoustinos. . Dioscortis quidam Architheater haptismum siclo antino susceperat, sed postea paralrsi a Deo punitus et in somno admonitus . facti poeniten, sani-ialem recuperavit; ε sicque, ait Augustinus, omnis est ab eo deleta nugacitas: γ non tamen repetitum fuit baptisma, simulate seu nugaciter receptum. Denique Nicephorus ib) r tert, ab Episcopo CPlano fuisse approbatum baptismum a quibusdam pueris insanti hebraeo collatum.
Resp. Ritus sacramentalis δuobus modis exerceri potest per laeum et
ludum: uno modo. ut vere intendatur fieri quod saeit Melesia, quamvis
secundario reseratur ad ludum et animi oblectationem tanquam ad finem extrinsecum; altero modo, ut omnino simulate et mimice repraesentetur, eo modo, quo Iudaei eoram Christo genufleetebant, eumque regem Salutabant. Sacramentum hoc secundo modo collatum, est nullum, quia ludus actioni saeramentali est intrinsecus, ideoque inlegritali sacramenti O fieit. At primo modo eollatum, est Ualidum, non minus quam Sacramentum, quod minister conseri luericausa: sicut enim intentio tueri est extrinseea substantiae operis et ipsam non destruit, ita intentio se recreandi. His praenotatis lacile est ostendo. re, adducta exempla doctrinae calli licae non adversari. Historiam enim
Genesii multi ut sabulosam rei ieiuni
ob silentium veterum scriptorum usque ad saeculum nonum, quo Ido Viennensis Marurologium suum Comein navit, ob discrepantiam scriptorum recentiorum in eo facto enarrando, ob circumstantias prorsus incredibiles ete. Alii tamen cum Bollandissis, Ruinarι et aliis historiam veram reputant. quia Ado non proprio marte haee scripsit, sed Acta antiqua refert, quae simplicitate sua se commendant, ac propterea a Tillemontis aliisquo Criticis genuina censentur. Sed quiveritatem historiae admittunt nullaimnus contendunt, validum fuisse. b plismum mere loeulariter collatum, sed asserunt, Genesium inter sanctoseoli non propter invalidum bapti-
Smum aquae, sed potius propter baptismum sanguinis, quem, saeviente
Dioeletiani perseculione, sortiter prin
527쪽
pler Christum dedit. - Baptismus ab
Athanasio pueris collatus merito acriti eis in dubium vocatur: hoc saelum enim, silentibus antiquioribus et eoaevis scriptoribus, ex dubia fama primum narravi L Riis inus. ex quo illud reliqui descripserunt. Praeterea
constat ex Eusebio 1, Alexandrum
sedem Alexandrinam conscendisse anno 3l3 vel 314, Athanasium vero anno 320 Epistolae Synodicae Alexandri tanquam Diaconum subseripsisse non puterat ergo anno 31 4 admodum puer ESSe, quia more illius aevi clerici ad diaconatus ordinem ante annum igesimum quintum non promovebantur, nec ad Episcopatum ante trigesimum. cum lamen Athanasius iam anno 326 Alexandro successerit. Quodsi factum ita contigisset, prouti narratur, ex eo nihil contra doctrinam
catholicam inferri potest, quia rata habita sunt eiusmodi baptismata ab Λlexandro, postquam deprehendii in Athanasio animum imitandi ideoque
et faciendi quod in Ecelesia fieri vidit; prout subdunt iidem historici.
In textu S. Augustini non est legendum Archi heu Ier, sed Archia er
ter ludendum et in theatro baptigatus ii, sed in solemnitate paschali post
votum saepius emissum et neglectum
liti sero et valide baptisma suscepit; sed, ait S. Augustinus, e Symbolum
tamen non tenuerat, aut fortasse tenere recusaverat. Et Se non potuisse
excusaverat. 3 Sed cum postea in poenam suae inobedientiae facius esset paralrtieus, tandem resipuit, et Sicque omnis est ab eo deleta nugacitas ; aquae postrema verba non signiscant, baptismum fuisse a Dioscoro nugaei ter aut sic te susceptum, sed significant, eum ita Sincere suisse religi nem christianaua amplexatum, ut non
LnΤ. V. 5TIamplius ei insultares. ni prius to sueverat ; ita enim Augustinus prosequitur suam narrationem: et quae inmgacitast mullum decolorabat natur lam eius benignitalem, eumque insultantem Christianis faciebat valde fruerilegum 3 si Κpiseopus GPlanus v lidum deelaravit baptismum puero hebraeo ab aliis pueris collatum; id
laetum est quia eognovit, illum puerum hebraeum iuvilum non fuisse, pueros debitam materiam ei sormam adhibuisse, et illud idem sacere voluisse quod ei rea Catechumenos in Leelesia fieri viderant. Caeleruin ex ipsa narratione Nieephori non obseure colligitur, puerum illum a ludentibus insantibus prius in mari tinetum, tu sit Episcopi denuo fuisse baptigatum, Sallem, ut innuli, sub conditione.
Obi. II. S. Chrysostomus 2 utens exemplo asinae Balaam inquit: ε Si brutiore et impura lingua propter improbos Iudaeos is si operatus est, multo magis propter vos benB moratos, etiamsi sacerdotes admodum se
testi sint, sua omnia persiciet et mittet Spiritum sanctum Neque Angelus, neque Archangelus in iis, quae a Deo data sunt, aliquid efficere potest, sed Pater. Filius et Spiritus sanctus om nia administrant. Sacerdos vehro linguam suam commodat, manum
porrigit. Neque enim iustum est, ui propter alterius improbitatem illi, qui sidom sunt amplexati, in symbolis Salutis nostrae laederentur: x Nihil igitur a sacramentorum ministris exigit S. Doctor, quam linguam, qua sorma proseraLur, et manum, qua porrigatur materia; intentionem vero non modo reticet, sed plane excludit exqmplo asinae, in qua nulla poterat
esse intentio. His similia habet Isid rus Pelusiota s3 . Resp. S. Doctor non loquitur hie
528쪽
528 PARS v. da nee sitate intentionis, quia id eius scopus non exigebat. Populum enim hortabatur ad dehita reverensiae ossieta saeerdotibus etiam malis exhibenda, quia etiam illi sunt ministri Dei, quorum lingua et manu utitur Deus ad symbola salutis nobis exhibenda. Intentionem ergo, quam
non expresse nominat, nullatenus excludit, si euti ministrum eum intentione veleres non excludunt, dum di- evnl : Aceedit verbum ad elementum,el sit sacramentum. Neque ossicit exemplum asinae Balaam, quod ideo tantum prolatum est, ut ostendatur, per indigna quoque instrumenta Deum magna emestre posse. Parilatem ergo non ulterius urgendam, sed cum restrictione accipiendam emst, Sana ratio suadet, Ralva nempe proportione, quae est ei esse debet inter ordinarios Dei ministros, ratione et libertate utentes, et brutum animal, quo ad ostendendam suam omnipotentiam semel usus est Deus. Imo S. Doelor non obscure intentionem ministri indigilat. Nam qui linguam commodat ad aliquid loquendum, et manum γ' rigit ad aliquid faciendum, loquendi
et laetendi intentione non caret: ergo iuxta S. chrysoatomum minister utrumque praebet humano modo, lihere utens potestate ministeriali, ideoque eum intentione diciendi saeramentum, seu id, quod Christus instituit. Nec aliter sensit Didomus Pelug., qui lueuienter ibidem mentem suam aperit, dieens : ε Is, qui initiatur, quantum ad salutaria symbola spectat, ex improba sacerdotis vita nullo damno assicitur.
Obi. III. S. Augustinus sti de ministro baptismi ait: e Non timeo adulterum, non ebrium . . quia columbam attendo, per quam mihi dicitur: Hic est, qui bapιiaaιοῦν validum ergo
reputat haptismum ebrii, qui regu sitam intentionem elicere nequit. Malibi s23: c Si nihil interest ad integritatem sacramenti in ipsa catholim, utrum id aliqui sallaeiler, an veraciter agant... cur extra intersit, non video, quando ille qui accipit, non simulatione pallia ius, sed religione mutatus est. An plus valent ad confirmandum sacramentum illi veraces, inter quos agitur, quam ad frustrandum illi sal laces, a quibus agitur, et in quibus agitur' Et tamen si postea prodatur, nemo repetit, sed aut exeommunicando punitur illa simulatio, aut poenitendo sanatur. 3 Ergo S. D elor sensit ratum et validum baptisma lallaci ac simulato animo traditum et susceptum in Ecclesia, adeoque intentionem internam laetendi quod facit Melesia, non requirit. Et in eodem rapite seribit: c Ubi autem neque societas esset ulla ita credentium, neque ille, qui ibi acciperet, ita crederet, sed lotum ludiere, et mi in iee et ioeulariter ageretur, utrum approbandus esset italis baptismus , qui sie daretur, divinum iudicium per alleuius revelationis oraculum, coueordi oratione et impensis supplici devotione gemitibus implorandum
esse censerem. Frustra ergo ex Traditione probatur, utpote quam A gustinus ignoravit, requiri in ministro intentionem, et baptismum mimice eollatum esse invalidum. Contrarium sensisse S. Doctorem, clare eruitur ex iis, quae scribit e. cre-Scon. i3l, ubi comparat sacramenta semini, quod operarium quidem expo- seit, sed et qua mente Operetur, qua
laboret intentione, v non curatur.
putavit, Augustinum vere dubitasse de necessitate intentionis in ministro,
529쪽
quae nondum suerat aperte in con-eiliis des nila. Etiam tard. de Lugoti ait: e Ego sane fateor, Augustinum in eo rapite 2 de multis dubitasse, de quibus modo propter tiariorem Conciliorum lucem nobis exhibitam amplius non dubitamus. Video etiam id, quod in aliis mIteriis ipsi Augustino et aliis Patribus accidit l, pro zelo in haeresim, quam impugnabant, in
partem adversam acriter inclinasse ...ui de baptismo etiam mimice et per iocum collato et suscepto dubitarit, an valid us reputandus esset, nec ne . - Sed saeile S. Doelor ab omni e rore vindicatur. Nam in textu is l. c. in emendatioribus codicibus non ebrius legitur, qui vino incaleseens rationis usum amisit, sed ebriosus, id est, se se inebriandi consuetudine imretitus, quae autem non omni lempore libertatem tollit et intentionem impedit; ita S. Augustinum intelligendum esse, patet ex ipsius seopo, quo contra Bonatistas probat, valere sacramenta a malo ministro collata; quapropter ebriosus eum adultero et
homicida iungitur. - In 2 loeo 3ὶ
S. Doetor non loquitur de simulatione seu fallacia intentionis, sed de simulation o seu fallacia fidei, vocatque illum saltatem, qui non habens reclamsdem de veritate aut emeaeia sacramenti . illam tamen simulat conserendo baptismum, quasi illum pro vero haberet sacramento gratiam conserente. Ilaec autem sallacia non impedit, quin minister ille, sive oeculius sive manifestus fuerit hae relicus, possit intendere ritum illum laeere ut in
Ecclesia sacrum. Sensum hunc aperte demonstrat flatus contro ersiae,quam
eum Donatistis habebat Augustinus: eontendebant illi, baptisma sine sdecollatum irritum esse; ostendit hie,
Insiiι. Theoι. τοι. I ART. V. 529 illud validum sara: ergo da ahsentia seu desuetu fidei loquitur S. Doetor, non de absentia intentionis, de qua nulla erat quaestio: quod idem pluribus argumentis solide probat cl. Durnely ι . In subsequentibus verbis admodum obseuris, in quibus S. Doetor de baptismo ludiere et totulariter eollato agit, dubius de eius valore haesit, si quispiam et repentina pietate moveatur,2 vel e subito sd liter commotus acci piat, v non autem dubia movit eirea haec haptismata in se spectata. In priori nempe tantum casu praeelse anceps suit S. Augustinus, ut eius verba declarant; ae in tali casu implorandum censuit divinae revelationis oraculum, non novam revelationem postulans, sed, ut
inserius declarat, plenarii conellii sententiam desiderans. Deniqua l. Inc. Crese. 53 Augustinus non loquitur de intentione ministri, sed solum de eiusdem fide et sanctitate, quam Cresconius salso pro valore sacramenti exigebat: e contra S. Doetor ostendit sacramentorum essectum non penderea fide ministri, sieut ab intentione seu fide coloni non pendet tructus seminis, sed ab huius virtute et a sertilitate terrae; dummodo ergo seminatio debito modo porsiciatur, tructuS ere seii; quidquid de virtute seminis erediderit colonus.
Obi. IV. Innoeensius IV in III Decret. 6 de haptismo et eius esseetibus haec habet: c Non est necessarium, quod baptirans sciat, quid sit clesia, quae bapurat; quis baptizatus et unde sit, nee quod gerat in mente lacore quod facit Eeelesta; imo
si eontrarium gereret in mente, Scilicet non laeere quod facitΕeclesia, sed tamen facit, quia formam servat, nihilominus baptizatus est. x Ergo iuxta
530쪽
530 PARS IV. doetrinam Pontificis non requiritur
intentio faciendi quod saeit Melesia.
Resp. Turretintu, qui hoc argumento contra nos utitur, mala fide suppressit verba immediate sequentia eiusdem Innocentii: ε dummodo baptizare minister intendat; x quibus saltem externam ministri in lentionem requirit, qua non ludicre et lusorie, sed serio totam rem peragat, quod satis est ad catholicum dogma contra haereticos nostri aevi luendum. Ex toto autem eontextu haud obseure apparet, Innocentium non tantum externam, sed etiam internam aliquam intentionem admittere. Nam ad explicandam suam doctrinam proponit casum alicuius, qui Sarace num rogat, ut se baptizet. Porro Saraeenus ignorat, quid sit Ecelesia. nee credit per immersionem aliud fieri, quam eius madefactionem: Omnia iamen praestat, quae ab Ecelesia in baptismo praestantur, quamvis non gerat in mente id sacere quod facit Ecelesia. Censet autem Innocentius , validum esse haptisma sub his duabus conditionibus, ut et forma semvetur et baptizare intendat. a Ne igitur sapientissimum hunc Pontificem sibi contradicere velimus, ita hoc lotum explicari oportebit, ut baptismus serio et debitae administretur exterius ; deinde ut minister etiam inlerius baptizare intendat, quamvis non intendat sacere quod facit Ecclesia,
scilicet sacramentum conferre eiu que Salutarem essectum producere ,
eum ipse ignoret, quid sit Ecclesia,
quid sacramentum , quis eius esse- eius, et tantummodo edoetus sit de materia, forma aliisque necessariis ad
baptizandum. Hoc iterum colligitur ex aliis eiusdem Pontis eis verbis, g. 8, ubi exigit, quod minister volueruet non tantum balneare vel carnes la-
vare, sed baptillare . a Caelorum hae eseripsit Innoeentius ut privatus Iuris interpres, antequam ad summum Pontificatum eveheretur, neque ipsius Commentarii partem constituunt Iuris canonici.
obi. V. Homo in administratione
sacramentorum non est nisi instrumentum Dei. qui est causa principalis; sed in instrumento non requiritur aliqua intentio: ergo nee in min,
Stro sacramentorum. Quod confirma
tur paritate; nam, quia homo annum lians verbum Dei non est nisi instrumentum . nulla in eo requiritur intentio; quapropter Paulus si gaudet
praedicari verbum Dei quacunque imlentione, licet aliqui id sacerent, ut
S. Paulo invidiam crearent, quia etiam hoc modo verbum praedicatum salubrem poterat fruetum ferre: ergo etiam verbum satramentale, quamvis ex ioco prolatum, utile erit. Deniquqeerium est, non posse homini in lentionem alterius notam esse. Si igitur intentio ministri ad valorem sacramenti requiratur, semper anxius et incertus erit, an vere sacramentum susceperit,cumque aliqua sacramenta sint ad salutem necessaria, homines sine sua culpa perpetua angustia crineiabuntur.
Resp. Deus sapientissimus utitur instrumentis modo naturao ipsorum zonSentaneo. et ideo non quidem in inanimato, sed tamen in animato et libero instrumento intentio requiriatur, ut praeclare docet S. Thomas i2 dicens: e Instrumentum in animatum non habet aliquam intentionem re spectu essectus, sed loco intentionis est motus, quo movetur a principali agente. Sed instrumentum animatum, si eut est minister, non solum movetur, sed etiam quodammodo movet seipsum, in quantum sua voluntate